장음표시 사용
331쪽
obies. DE GRATUITA PER FIDEM IVITI F. Non idem ea moueri hominem ad gratiam er iustificari, neque eadem est
grati praeue tuens Cr iustificans. cap. XIII. s. Α Dhuc pergit quidam impugnare merita ex congruo respectu iussiss
cationis. Patres, inquit,antiqui unam actionem reputat motionem
hominis ad gratiam,& gratiam ipsam gratum facientem, sicut motum uidelicet,& eius terminum, ideo motione ipsam non existimant me Relon. ritum,nisi praestatellecto termino.Vt omnia admittamus,quae assumuntur, unde ista consequentia ualet, Vna est actio, motio hominis ad gratia,& gratia. Ergo motio non est meritoria gratiae s Si calefactio causa est caloris , itique terminatur, poterit de motio ad gratiam causa de meritum esse gratiae, quavis ad eam terminetur.Nam Sc motio hominis iustificati ad gloria, meritum est gloriae,in qua terminatur. Et potest unius,& eiusde actionis terminus cadere sub merito,etia si non cadat principiti. Illud tamen libenter admiserim, quod in hic assiimptis statim ille insere, propterea doctores iustificistione dixisse, non es le eκ merito, quia iustificationis nomine disposition es nosti as,& auxilium ad ipsas,& gratia eis respondentem coprehendebat, dc
uelut una actione censebant,& quia certo nouerant,nem dispositiones nostras,neque auxiliu Dei ad illas sub merito cadere, ideo de iustificatione n Gratiam, contingere ex meritis constanter docuisse. Et adeo uel f hoc est praeci- quaeresis pue a ud Aug. ut gratiam iustificationis,sive iustificatione gratiae non dubinius uoca's, quandoque appellata ipsam gratiam,qua ad fidem trahimur, ut iatiis Augus stificemur,etia si non dum nos gratos Deo,et iustos essecerit. Et in ita fit,ne ogratiam tu quis a nobis gratis hoc fictum existimet, ex. q.t. libri primi ad Simplicia-silitatibis Q iςndi potest. Cum ossederet, ideo Apostolum prsposuit te fidei gratia operibus,ut monstraret, non esse bona opera praecedentia gratiam, sed consequentia neque ideo quenque percepisse gratiam, quia bene operatus est, sed bene operari neminem posse, nisi per fidem perceperit gratiam, subdit statim. Incipitautem homo percipere gratia, ex quo incipit Deo crede re,uel interna,vel extern a admonitione motus ad fide. Sed interest quibus articulis tempoς uel celebratione sacramento iv gratia plenior, &euidentior infundatur.Et causam huius explicans paulo posi addit. In quibusdam tanta est gratia fidei quanta non sussicit ad obtinendu regnum coctorti,sicut in catechumenis, sicut in Cornesio, ante qua sacramentorii participatione incorporaretur Ecclesiae. In quibusda tiero lata est, ut iam corpori Christi,
de sancto Dei teplo deputentur. Et aliquanto post cu aperte dixisset merita post iustificatione gratis prouenire, nequis hoc ad eam limitaret gratia,qua, non habent nisi qui iam iusti sunt,stasim addit qusda,unde pateat ipsum
uoluisse dicere,q, merita supponunt liberalitate .u gratia Dei. Et ut hoc euia dentitis saceret,qumi statim,utrum uel fides mereatur iustificatione. Et ipse sibi respondet his uerbis. An uero,neque fidei merita praecedunt misericordiam Dei, sed de fides ipsa inter dona gratiae numeratur, quia & hoc loco,ia O dixisset. Non ex operibus,non est, sed ex fide dictum est ei, quia maior
332쪽
. LIB. VIII. IN VIII. cap. iis
A seruiet minori,ait autem,scdoc uocante. Nemo.n.oedit,qui non uocatur. Miscincors autem Deus uocat, nullis hoc uel fides meritis largiens, quia merita fidei sequuntur uocatione potius,qua praecedunt,& ipsa fides inter doona graus computatur. Quae quidem satis indicant August pro eodem acce' pii mereri iustificationem,&mereri uocationem, seu a isericordiam Dei uocantis,neque amplius esse apud ipsum merita post iustificationem gratiae' prouenire quam merita prouenire post gratiam,qua vocamur, ut iustifices mur. Et quia Pelagius ideo affirmabat fide ei se meritoriam gratiae, quonia, ut putabat omnem Dei gratia antecedebat, de ex nobis erat,& non ex pesculiari dono ipsius. ut ostenderet Aug. duntaxat in hoc sensu negare se fide esse meritoriam iustificationis,mox adiecit. Nisi ergo uocando p cedat missisicordia Dei,nec credere quisquam potest, ut ex hoc incipiat iustificari, de
accipiat iacultate bene operandi. Ergo ante omne meritum est gratia. Et aliuquanto post. Quόd si mistii cordiam credendo se meruisse quis iactitat,nouerit eum sibi praestitisse ,ut crederet,qui mis retur inspirando fide,cuius misertus est,ut adhuc insideli uocatione impartiret. Et paulo inserius.Quiano praecedit uoluntas bona uocatione, sed uocatio uoluntatem bonam,pro pterea uocanti Deo, recte tribuitur,q, bene uolumus nobis uero tribui noPotest, ν vocamur.Quae omnia si attente in unum conserantur, manifestu facient,ideo duntaxat Aug. merita iustiscationis negare,quia omnia meri
antecedit gratia fidei, quae de ab eo quaedam iustificationis gratia censetur. n quia illam gratiam inchoatione fidei ibi appellat c6ceptioni simile, de ab ea dicit incipere holem iustificari, de accipere facultate bene operandi,quod ibidem,& saepe alias dicit,non posse hominem iuste uiuere, aut sancte, uel recte,aut bene operari,nisi fuerit iustiscatus,liberatus,& uiuiscatus sorte sic intelligendu est, non quidem quast hsc non possit ante accepta persecte gratiam iustiscationis,sed quia haec non potest ante qua inchoative sit iustificas tus, de saltem quo ad cium initium gratiam iustificationis participet . Solii
enim uidetur ibidem,& saepe alias hoc frivare uoluiste contra Pelagium,neminem propterea bene operari,ut accipiat gratiam, sed quia accepit gratia, bene operari,& bona opera consequi sidem, & a fide incipere bona homi- nis merita. Et satis hoc indicant uerba ibi antecedentia,& cosequentia. ouis tamen modo haec se habeant iniuria profecto est,& quidem non modi - ca,ex iam citatis inserre eandem esse gratia,apud doctores antiquos,& ma- xime apud Aug. prsuenientem,& gratum facientem. Quid hoc absurdius dici potest Et indigni san ii sunt,quibus tantus error inuratur. Ne autem quispiam sic erret,& quoniam si hoc credatur, consequens erit, non esse in nobis aliquod meritum ex congruo nostrς iustiscationis,istas gratias distinctas esse, iis possumus ostendere.Gratia praeueniens non est aliquis habitus infusis , sicut gratia iusii scans. Et plaerunque antecedit tempore habitum gratiae iustis cantis. Estque hoc manifestum, cum quis uenit ad sdem de nondum ad gratiam diuinam,quia uult perseuerare iis peccato a tem Non aliter Argum c
333쪽
DE GRAT v ITA PER FIDEM IVsri P.
Deus adiuuat ad sidem cum uenit quis simul ad sidem & ad grassam,quam C qn uenit ad sola fide.Cu aut uenit ad sola fide gratia pueniens fide no est gra
Din. i. tia iustificans.Insuper. Gratia puentcs,principiti est nostrae iustificationis,lustificas aut terminus. Et distinctissimae sunt a mones infusio gratis iustificati . tis,& auxili si ad dispositiones ad ipsam. Haba.n. distinctos terminos imo divos.Terminus insufionis gratiae iustificatis est gratia iustifici iis terminus MPm. uero immediatus gratiae pueniciis e bona motio hois in Deli. Ad lisci Gla Argum. s. Pueniens ad iustificante ordina no ecotrario. Prsterea. Quia Deus adi iurinos ad dispositiones suffcientes ad obtinedia ipsius gratia,& nos illius gratis excitani hisc adiuuanti obsequimur,& cooperamur ideo Deus elargitur nobis gratia iustificate. Na alias no solii gratis,idest indebito et sine meritis, sed gratis,ideli sine ulla dispositione nostra,ut uoluere Lutherani, iustificaremur. Etenim si gratia pueniens antecedit natura salte ex parte Dei dispositiones nosti as,isc gratia prsueruens est eade cu gratia iaciete, gratia igitur gratii iaciens ex parte Dei antecedit oes dispositiones nostras,& ex cosequenti ante illas iustificamur,& non P, illas nel ex illis. Et quavis ad una actione spectet auxiliii Dei,hona motio hois in Deli,& gratia gratu faciens,non ideo in censeri debet ide,principiit,& terminus,sicut neis ide est mediii cu principio,aut termino. Sid igitur sibi uult Aug. cu est. Praevenitur h6 mediciis ona,idest,Christi gratia, ut sanetur, dc reparetur Si non sanatur homo nisi per iustificantem gratiam, neque reparabitur, nisi per eandem. Non dixit A I tamen August.Prs lenitur homo eadem gratia Christi qua sanatur de repa oratur. Sed tantum dixit,hominem prsueniri gratia Christi, ut sanetur,& reparetur. Et quantiis dixisset, putieniri hominem eadem medicina.i. gratia Christi,qua sanaris,& reparatur,non oporteret uerbum idem ad identit tem numeralem coaretare. Satis est ad ueritatem eiusmodi locutionii idenistitas speciei uel generis. Neque enim siquis diceret pr eniri homines eadεnaedicina.i. gratia Christi,qua sanantur,de beatificantur,oporteret cotinuo, eadem gratia numero censere nos pr eniri,sanari,& beatificari. Erequentiissime sic loquuntur graues autores. Et ubiΦ catat Ecclesia. Sola sust mulier, patuit qua ianua isti ,ex qua usta rediit. Et ipse Aug. r. de pecca. me. Se remi. 29.6 de natura & gra. c. . hoc tropo loquendi,una esse fide,ait, qus oessaluos facit,& eade si de iustos antiquos sanasse,qus sanat de nos. Et sic oportet exponere uerba magistri, q multo sortius uidetur in nos militare, cu in Maer .c. .ita scribit. Principalis cabonotu meritotv est ipsa gia qua excitarobitat. . lib. . de sanat,at iuuat uolutas litas,ut sit bona. Obiiciunt etia nobis uerba est de Aug. ubus asseuerat holem nel a pilio resurgere poste,neci: aliud bonifacere,nisi a gratia Chri a pcto prius fuerit liberatus. Ex his.n. uidet ad eande gratia retulisse liberatione nostra,& resurrectione a pcto, a sit Π gratia Paeston. gratu facieid,Sc auxiliu ad bd operadu,qa Mediat ad giam prsuenicie. Sed
lisc dicit Aug. qa more Scrip secutus bonii sim pili nunu apprilat,nisi qa ad
secutione uitet steriis coducat, si nos coiter ipsuis meritoriu dicimus.
334쪽
. LIB. VIII. IN VIII. CAp. tis A M. Ide cistetitia nonnum eius utpotiniustificationis me.
OBiicitur denique Magister sententiarum, qui in. r. d. et .c . represse obiect. s.
ita scribit. Sed in bonis merendis causae principalitas gratiae tribui. tur,qtita principalis causa bonorum meritorum est ipse gratia, qua excisatur liberum arbitrium, dc sanatur, at adiuuatur uoluntas hominis,
ut sit bona. Et in. c. s. ideo putat diκisse Augustinis, Quid est meritum homi August. e.
nis ante gratiam,cum omne bonum nostrum meritum non in nobis laciat pili. ionnisi gratias quia ex gratia.quae praeuenit,& sanat arbitrium hominis, de ex ipso arbitrio procreatur in anima hominis bonus age.'us,sive botius mointus naciis. Et hoc est inimum hominis meritum. Quare,cum gratia,qua sanamur, sit gratia gratui faciens, qui dicit eam esse principalem causam boanorum meritorum, L eκ ea,& arbitrio hominis prouenire primum hominis meritum itidetur nullum prorsiis agnouisse meritum ante gratiam grautii facientem. Et idem sortius potest confirmari, quia statim. cap. 6. subdit . Sic dicitur, fides esse meritum, quia actus eius est meritum, si tamen adsit caritas sine qua neque sperare, neque credere meritum est uitae. Si sine cauritate non est metitum uitae,&caritas est secundum ipsum Spiritustanctus, quod Se ibidem statim explicat, non ergo erit aliquod meritum ante aduentum Spiritus anim in animas nostras. Sed quidem, quo magis, masgisque eκpendo uerba magistri, tu uidetur mihi ex ipsius uerbis posse colB ligi nullum esse meritum ante gratiam, qua Spiritustanctus praeuenit meri res nostras, & excitat, ut sanemur a peccato. Nam in principio. c. . statim citati ita dicit. Cum ergo ex gratia dicuntur esse bona merita, dc incipere, aut intelligitur gratia gratis dans. i. Deus,uel potius gratis data,quae uolun talem hominis praeuenit.Quae quidem ad gratiam praeuenientem reseruntur. Et in fine hiusdem cap. principatum in causa meritorum tribuit gratiaeeκcitanti liberum arbitrium. Od munus gratiae est praeuenientis,& saepe praecedit tempore infusionem gratiae iustificantis. Et in cap. s. actum fidei dicit primum hominis meritum. Cum autem actus fidei praecedat tempore, uel saltem natura infusionem gratiae gratunsacientis, uidentur haec limitanda ad actum fidei prouenientem ex gratia gratunsaciente , de libero arbitrio. Cur enim siluisset magister de aetii fidei ante gratiam gratii lacten rem, te tantum meminisset eius, qui eam sequitur,praesertim cum Augustianus, ex quo omnia colligit quae tradit,fidem, qua impetramus iustificatiosnem,primum hominis meritum saepe appellauerit,& assirmauerit Ad uerba autem in contrarium citata hoc pacto possumus respondere. In uerbiscitatis ex. 4. o. non loquitur de sola gratia gratu saciente. Neque enim illa est,quae primo excitat uoluntatem nostram ad bonss. Sed loci'aitur degra,itia, ut complectitur eκcitantem, sinatem,& cooperantem,& tatum inmur, principalem causam meritorum esse gratiam, quod nos quo F certum esse putamus. In uerbis autem α.s.ciloquitur de sola gratia praemenieme. De ea
335쪽
DE GRAT VITA PER FIDEM IUSTIF.
nano sola aperte intelliguntur uerba Aug.qus magister exponit, & bonus Cmotus fidei non producitur a gratia gratulaciente,& lib. ar. sed a gratia cooperante,seu prsueniente,&lib.M. Et haec gratia dicitur sanare sicut fides dicitur iustificare, de sanare, non quia constituat formaliter nos sanos, sed quia initium est,& principium salutis nostrae. In uerbis uero ex. 6.c. clare expliacat magister de merito uitae sterns se agere,& ad illud nos diffitemur requiri gratiam gratu faciente. Potarius etiam dicere magistrum de merito proprie de stricte egisse,atque ideo nihil aduersiri nobis. Quoniam uero si bene omnia perpendamus,magis ille stat a nobis quam aduersum nos, persistemus in priori responsione. Merita ex congruo non fiunt dicenda merita impliciter. cap. XV.obis l. m. perest ut de illud tande hic uideamus,num meritu ex congruo positi . simpliciter appellari meritum,& peccatores absolute dici possint pro mereri ueniam suorum peccatorum sua fide,spe,dilectione,& poeniten Respon. similibus. inismo quidem de nomine est.Et modo teneatur debitus sensus, nihil uideo in re pericli, siquis imitatus illustristimos doctores, quos
citauimus, uteretur in his uerbo merendi absque limitatione Scholastica ex congruo. Et ita tradidimus.q. . opus de iustificatione in responsione ad primum. Sed qn patres hoc loco tam diserte tradiderunt, neque fidem, neque alia opera prscedentia iustificationem promereri iussistationis gratia,decet' profecto omnes filios Ecclesiae sic teperare sua uerba ut nunquam fine additione aliqua comoda,de idonea dicant,uel scribat, peccatores bonis suis di- D spositionibus gratia promereri. Oportet siquidem patrii nostro ise inli ere uestigiis,nem latu sensibus, sed uerbis etiam conuenire cu prsscriptis nobis regulis in Concit as. Et hic magis hoc conueniet sacere,quia modus iste lo/quedi patrii i hoc decreto,usitatior est sanctis,& magis cosormis ScripturAut patct ex dictis. Et sicut gratia iustificationis absolute,neclet dicit neci: pol dici merces nostratu dispositionii ita uidetur,nem ills uocandς esse absolute
merita. Quare post dissinitionem hac Concilii nunquam scripsisse , posse
meritum eae congruo respectu gratis gratulacientis appellari meritum sima
pliciter. Et lectores oes illius libclli precor ut illa uerba deleant ex illo. Scio quide in sensu nihil me deviasse ab ista diffrutione. Qeq: quod dixerim mea ritum ex cogruo posse appellari meritum simpliciter, ideo meritum stricte
in rigore posse apellari sentieba. Longe hoc aberat a me. Multis argumetis ibi statuo nemini deberi gratia iustificationis,nemineci: eam ex iustitia pro mereri. Ei. q. 6.ab lute contendo ab omnibus esse Uirmandum,neminem mereri sua iustificatione. Quia nemo aliquo modo merciur omnia,qus nocessuia sunt ad sua iustificationem. Sed quia legeram sanctos sine additione ex ςongruo,intrepide sipe usos in hac parte uerbo promerendi, neque ali quid sciebam quod hic eis aduersaretur, credidi, Sc nobis licere,fimiliter eo uti. At nunc ubi uideo Ecclesia simpliciter,& fine addito negasse merita iustiscantis gratis,tutius, de consultius censeo ut merita eri congruo non δρο
336쪽
LIB. VHI, in VIII. c Ap. 34o A pellemus merita simpliciter,ne peccatores bonis suis motibus promereari ueniam suorum peccatom dicamus,quin addamus ex congruo. Unde de Ritain. 2.d.27. q. t. dicit l,sc merita non esse merita simpliciter.sed tantii secundu quid. Et doctor subtilis sic sua temperauit uerba,ut quanuis dispositio nes suffcientes ad iustificationem,merita ipsius ex congruo appellauerit,ia me nunqua ea dixerit et se merita simpliciter.Immo merita absolute, & sine limitatione repugnare gratis ostedir. d.f. a. Et quodli. 17. art.2.docet, ad adiumeritori u simpliciter,requisitum esse,ut is actus specialiter sit acceptus Deo, tanqua actus dignus eo prsmio,quod pro eo est reddendii. Qias quide nullis operibus peccato iv conueniunt.Sed nimisi iam hic immorati sumus, ct lectori fortassis fastidiu secimus. Verum omnia spero boni consulet pius Ie ctosiquando in id omnia impeia sunt, ut antiquos,& recctiores autores,desecti,& inter se,& cii nostro decreto cociliaremus. Si culpa habet lisc pietas, certe meretur apud oes uenia. Traseamus ital ad expositione. s. c.
DE INCERTITUDINE GRATIAE. LIB. IX. IN C. IX.
DEc RETI DE I v s T I F I c A T I O NE . PRAEFATIO.
Ost innumera haereseon monstra & portEta,quibus inimicus & aduersarius noster diabolus, indefesso & irrequieto studio animatu salutem impedire conatus est,hoc lade no uti,& quod quidem scire potuerim, ante hsc tempora inoauditum inuenit comentum, quo permultis illuderet. Pero suadere enim perditissimis etiam hominibus non cessit,ut credant citra ullam lissitationem se esse iustos et eam unam firma minime*dubia animi psuasione uel sola,ad iustitia sufficere. Ne demerui es satellites quibus in hoc ta absurdu dogma,& ta alienu a c5i patrii nostrosv doctrimplaeroso inflecteret. Subseruieriit ei fidelissime,& studiosissime in hac causa Mar. Lut.& ipsius distipuli Melan. Buzet uniuersi Protestates,s adeo mordicus huic errori lis stivi ut citra illius Psuasione pace c5scientiant costare noposse asseveratissime inirmauerint.Ne uero latius,ut i dies facit,hic cacer serper, et uanissima ista fiducia pluribus imponeret,oportunissime occurrit.S. Syrucis. nil decreti,ita solida & Subria inani ho eticoru fiducis,fidulis documeta oppones ut a psentissima ipsius antidotii toto assictu biberit,eirculi in melle ipsosv uenena nihil timea et ab iis,q sorte hauserit facile et releuari,& sanari possit. At in huius saluberrims doctrins dilucidatione, & comunitione lib. hiici'. de incert. gratis meditamur, pcates luce illa uera meitu, sic patriisniam nobis donet exponere,quatenus nullus posthac cocertationis bus & conterionibus,qus plurims super hac re sueriit,sit locus, sed oes inucunctater amplectatur, lys lute olum coi consensu hic sunt statura. Id P ut
rius assequamur,ipsi in primis.s. Syn. uerba,qus fic habet,subtexa.
337쪽
V. is autem necessarium sit, credere, neque remitti, neque remissa unquam fuisse peccata, nicti gratis sui a misericordia propter chriastum, nemini tamen fid iam, Cr certitudinem rem fionis peccat rum suorum iactanti, G in ea foda quiescenti, peccata dimitti, uel dis
a esse dicendum est, cum apud hoeticos, er schimaticos posule, immo nostra tempestates it,ta' magna contra Ecclis iam Gatholicam contentione praedicetur uana haec, ab omni pietate remota fiducia. Sed neaque illud asserendum est oportere eos , qui uere iustificati sunt asque ala omnino dubiis tutione apud semetipsos flatuere, se esse iustificatos, neminemque a peccatis absolui, ac iuu blicari, nisi eum qui certo credat , se absolutum, er iustificatum esse, aeque bacsolum de absolationem, iustificationem perfici, quoi qui hoc non credis,de Dei promisis, deque mortis, erresurrectionis Chrissi efficacia dubitet. Nam sicut nemo pius de Dei misericordia, de christi merito, deque sacramentorum uirtute, er efficacia dubitare deabet, silc quilibet dum seipsum. mque propriam infirmitatem, Crindispositionem reis spicit, de si gratia formidare, Cr timere potest, cum nullus siste ualeat certitudinem
dei, cui non potest ubesse sipum ,segratiam Dei esse consecutum. EXPOSITIO c AP. IX. ET ERRORUM , QSi
in eo damnantur. cap. l. Douae doctrinae de iustificatione, ab haereticis nostrae teria
pestatis traditae, duos inter alios libri primi capite. 3. com inemoratiimus errores . Primus est, iustitiam fide illa a prelaendi, qua certo credimus nos esse iustificatos, ac proainde a d iustitiam satis esse ii et solam hanc certam & indubiatatam persuasionem. Et litine errorem clare defendit Luatia erus in articulo. u. ta. d. .i . suarum assertionum contra bullam Leonis
decimi, dein multis altis locis supra citatis. Secutique sunt eum Protestan tes, ut est uidere in articulo quinto, seruo,&uigestitio consessionis Augustanae, de in suo Didagmate M. 43. de in articulo quinto libelli oblati Imperatori . Et nominatim eundem tuetur Philippus in Apologia conses. i. siotii 4 Augustanae. Secundus error est, teneri omnes ad hane firmam de constantem propriae iustitiae fidem. Qitem errorem in eisdem assertioni bus defendit Lutti erus palam si crens, nemini remitti peccata, nisi remittente sacerdote credat ea sibi remitti . Eundenque docuit, cum egit de iussification auior Enchirid a doctrins Christians adiundis Conc. Col. Quo dsi certum est ex fide ad iustitiam satis esse certo credere nos esse iustos, cum
possit singulis sua haec fides euidens Se perspicua esse, manifeste profecto sed quitur,poli cuicunt per fidem suam quot notam esse iussiua,S cuiuis G
338쪽
LIB. IX. IN IX. CAP. a 4 et A insintile asserenti, adhibere debere nos fidem. Ciar enim qlnsquam creda. tur aut mentiri aut falli in re,quam adeo sacile potest & consequi, de cura ulla ambiguitate sciresVt tamen nouis liis erroribus,& dogmat bus,qux ex
eis sequuntur,sacrosandia sua de cunctis ueneranda autoritate antistites nOsiri obviarent tria in summa in hoc capite definierunt. Piuno quidem in ip Tria dolose limine capituli asseuerant,non esse dicendum remisiacste peccata cuicun - mta in hocque fiduciam & certitudinem remissionis suorum peccatorum iactanti & cap. in ea sola quiescenti. Et hoc probant quia di haeretici, & schismatici nostrae Primum. tempestatis,habent eam fiduciam & certitudinem, & illam tametsi uanam ct ab omni pietate remotam, magna contra Ecclesiam calliolicam contentione passim praedicant. Quo ex argumento liqtiet, non sellim prohibuisese patres, ne crederemus remissa esle peccata arrogantibus &gloriosis homnibus,qui suam iustulam iactarent, sed &abso line statuisse, non esse satis ad iustitiam perstasionem eam & assertionem, quantiscunt simplicci a & citra Omnem iactantiam dum ea ista aliqui contenti,ccetera ad iustificati Mem necessaria negligerent. Si enim potest esse,ac uere est eiusmodi aflirmatio quomodocun fiat insis elici s & schismaticis dilucidum est,eam non susticere ad iustitiam. Ideo autem usi sunt uerbo illo iactati, ut eo ipso innuemr,nunqtiam esse huiusmodi asseverationes absq; aliqua iactantia S uani eate. Alcla ut apertius fieret,nemini l cuicuncti de se iactati & asserenii putas te eam persuasionem satis ese ad astitiam in illis uerbis. Sed nem illud asan serendum &c. secundo asseruere, non teneri iustos ad certo credendum sua iustitiam neci: si habeant eam certitudinem satis illam esse ad iustificatione. Quia uero lisretici primo quidem suadent eam certiit dinem siue fiduciam Solutio, satis elle ad iustificationem,quoniam gratis nobis remittuntur peccata pro P. . haerepter Christum,deinde autem de omnes teneri ad credendam suam iustifica ιicorum .rionem, inde colligunt, quod de Dei promissis,& mortis ac resurrectionis Christi essicacia dubitare nemini licet haec argumenia non intacta praeteriere patres.Priori uero non responderunt hoc loco quia ere proximo capiete poterat lacillime respoderi.In eo quippe ostensum est,uerbo gratis,ctimasserimur iustificati gratis non negari dispositionum & praeparationii nostrarum ad gratiam necessitatem,sed duntaxat excludi ipsius merita. Posteae
rius uero Numentum hoc pacto distatuunt. Non dubitat de Dei promissis aut de e cia mortis Christi qui dubitat se habere gratiam sed dubitat de suis dispositionibus. Et aperta huius resp5sionis ratio est. Nam cit Deus neminem adultorum iustificet sine actu ip ssus, neq cuipiam abs P eo pro
miserit gratiam neci: Christi merita utentibus ratione communi centur sis
ne dispositionibus proprηs,qui firmissime credit ueracissima esse, & infallibilia Dei promissa.& efiicacissima ad nos iustificandum mortem & resuro rectionem Christi, potest nihilo secius dubitare de sua itistitia, propter dia hium de suis dispostlionibus. Etenim si duarum causarum concursus necessarius est ad aliquem essectum haudquaqua fisssicit certitudo applicationis
339쪽
unius musae,ut certitudo habeatur de eκistentia illius effectus. Itacli eum ad ciusti stationem nostram praeter promissiones Dei, de mortem, de resurre .ctionem Cliri sit,requirantur etiam iiostrae dispositiones, satis erit uti dubitemus de gratiae assecutione,incertum nobis este,an sic perinde nos dispo fuerimus ad eam asstequendam,ac necessarium est. Atin ut indubitat si posthacessu istam incertitudinem qualitatis nostrarum dispositionum satis esse ad incertitudinem gratiae tertio tandem his adiecerunt patres, neminem scire posse certitudine si dei cui non potest subesse salsum se gratiam Dei consecutum. Ut haec tamen citctis planiora sint,& critiora,estius uobis arbitror
rem hanc totam esse repetendam.
Demiatiplici certitusne . cap. II.
Vi proprie,dc utine ac iuxta communem eruditiorum usum uos
cabulo certitudinis utuntur, certos nos esse aiunt duntaxat de uegia certuu ris,persuases autem etiam de salsis. Certus enim a cerno etymolo-dinis. giam suam trahere uidetur.Et certitudo firmitas quaedam est,qua uirtus comitiua perinde suo cognoscibili adhaeret,ac si illud coram cerneret. Quod autem falsiim est,nem scibile est,ne dici potest aliqua ratione uideri. Vnde
de certa nobis non dicimus,nisi quae uera sunt,aut uera esse firmiter, & ino dubitanter credimus nec quispiam uel se uel alterum certum eius rei dicit, quae salsa est. metsi uero certitudo non nisi uerorum esse uideatur,tamen certum assensum de aliqua re generatim de propriae appellare possumus assensum omnem expertem haesitationis de formidinis.& ccrto ea credi a nobis pronunciare,quibus depulsa omni animi dubietate assentimur. Quo Menim nomie rectius,aut latinius explicari queat firma ista,et indubitata me tis adlissio Itam licet certi nequeant proprie dici de sua gratia nisi qui se certo Se uere credunt esse in gratia,tamen certo assentiri se esse in gratia omnes
illos de possumus,& debemus asserere,qui absi ulla cunctatione de trepi datione id sibi de se persuadent,siue uere hoc sentiant,siue salso.Et nonnun/quam sic vocabulis istis abutuntur philosephi Sc theologi ut omnes habetes certos asensus alicuius res,certos eos de ipsa absolute,& simpliciter as firment. Quamobrem patres in hoc cap. non dubitarui dicere, haereticos de schismaticos certitudinem remissionis suorum peccatorum iactare,cum tamen certo scirent,om certitudinem vanissimam esse potius suae iustitiae
persuasionem. Nem dubium,quin latine possimus dicere apud haereticos nostrae tempestatis non esse suae gratiae opinionem,sed certitudinem. Ad omnia tamen haec aptistime distinguenda commodissima est gemina illa certorum distinctio doctoribus antiquis non insolita. Alia enim inquiunt Diuisio. sunt certa in se alia uero certa quo ad nos. Et hoc est quod recentiores aliη certit ιν quanto apertius dicunt, cum aiunt duplicem esse certitudinem, quadam innis . parte rei,siue obiecti,alteram ex parte intellectus siue subiecti. Ex parte rei siue obiecti est certitudo,cum siqua ita uera sunt,& secundum se certa ut in
eis a tuendis nemo possit decipi.Ex parte intellectus siue subiecti est cerse
340쪽
LIB. IX. IN IX. c AP. 34a A titudo,cum aliquibus firmiter& citra ullam ambiguitatem assentimur, de illa dicuntur esse certa quo ad nos,quae talia esse nobis sunt cognita aut certe oedita,ut in eorum assensu nulla possit deceptio subesse. Et quoniam saepe contingit ex propensione,uel imperio uoluntatis,aut ex probabili, uel Aliqua re leui persuasione aliqua nos certo,& indubitato credere,quae non per inde lainst O certa,& indubitata in re sunt,& contrario aliqua esse in se cerra, minimeque increti nodubia,& ranien nos uel ex ignorantia uel ex malicia uoluntatis nostrae, ea bis, et e couel non credere uel salsa aut dubia aut incerta existimare, non continuo ce rectio. senda sunt certa,quae a nobis certo creduntur,neq; incerta habenda,qus nobis incerta sunt. At p huius rei exempla sunt non pauca in scripturis. Certo uidetur pharisaeus apud Lucam credidi si se esse iustificatum, cum suae iustis LM.trietiae persuasione inflatus orabat dominum his uerbis. Gratias ago tibi, qua non sum sicut caeteri.Et tamen in iudicio diuino, ubi omnia sunt nuda, de aperta,no iustus,sed superbus erat. Certi etia uidetur de sua iustitia fuisse Iu Roni. Q. adaei illi quibus Paulus testimonium perhibuit in aemulationem Dei habe.rent sed non secundum scientiam. Sed uide quid Paulus de eis euestigio subnectat. Ignorantes iustitiam Dei, Sc suam quaerentes statuere, iustitiae non sunt subieehi. Contra uero publicanus descendit certo iustificatus,cum Lucisae
incertus suae iustificationis.&a longe stans,neq; ausus oculos ad coelum leuare percutiebat pectus suum dicens. Domine propitius esto mihi pecca. tori. Et clim Saul paruulus erat in oculis suis eleetus erat, is bonus in ocuη d
Iis Dei Senon erat de filiis Israel,sicut dicit scriptura uir melior illo. Atinea P quae Gabriel praedicebat Zachariae de natiuitate de praecellentia Ioanis Ba LM. i. bptista certa quidem erant&tamen. non perinde credebaritura Zachaaria,perdidit promptae modulos loquelae.inueteri etiam testamento recte
lauit Deus per suos angelos multa mysteria,& ingenua beneficia, qus nos his uolebat exhibere eo p ipso ita certa erant,ut nemo illis asseatiendo posluisset decipi tamen eis quibus reuelabantiir, incerta erant. Idcir nonnunα-c equam fine peccato.Vnde&Gedeon,&Manue pater Sansonis signa ex gerunt apertiora,ut ea crederent quae ipsis reti labantur. Et Deus non eo
mum Iisatatione ossensus misericordissime ipsorii petitionibus acquievit. Ex quibus omnibus illud constituitur,ne nem teneri certo credere, nisi illa, pro quorum certitudine grauia habet & omnino suffcientia argumenta Praesertim enim de certis,& indubitatis assensibiis uerissimum est, quod
Salomon dicit. Qui cito credit leuis est corde. Quod & Cyrillus ad ea se metiam, quae fides&religionis nostrae sunt,resert. Neminem quippe Deus, Ioam qui summa ueritas est,& neminem sallere noui obligauit, ut se exponeret erroris aut deceptionis periculo. Exponit autem se periculo erroris,qui certo assentiturillis qus certa esse ignorat, & tanto quidem perniciosiori, quanto maiori,& firmiori animi propensione ea credit. Errant quippe grauius qui certius assentititur salsis. Ac meminisse iugiter oportet quod apud illustres autores celebreest,neruos de artus esse sapientis no temere credere.