장음표시 사용
361쪽
LIB. IV. IN . IX. c AP. t syA peccatoN. Itaq,si non impediente claritate, ct luce mandatoru diminorum saepe per ignorantia peccamus, at pob id nemo pol sua satis intelligere delicta,multo minus intelligere quisbia poterit,se fecisse ola necessaria ad habenda remissione pct5iς. Respodet quidam Aug.& Hier. hsc uerba retulisse ad Relon. a. eos qui delictis de criminibus obuolutitur,& cu sint i tenebris,sua nequeut Impiatin intelligere delicta.Sed qui dixit Delieri quis intelligit non ad solos pctores Eo. reserebat sua uerba sed uel rasu uel nullii ex olbus ea latis posse intelligere in Hierius indicabat.Unde Hil. in illa uerba,Qm quis audiuiis bidici quis arus signi Des.ssficatur,aut nullus. Nullus scam illud, Qtiis similis tui in Diis diae s Rarus in Regula peo qu dicis. Quis dabit ex Sion salutare Israel s Et cii adluxit David Ab oc interroga. cultis meis miida me diae,pala faciebat ad se etia putasse pertinere, quod Δα tioibus crixerat. Delicta quis intelligit Ne in uerisimile ei &tum,cu ista cecinit,obs plurae uolutum eum fuisse criminibus & in tenebris pctos; . Et in c5ibus comentariis Aug.& Hier. sic ad pctores ista reserui ut in si ola spedietur, etiam iustis Postea aptetur,& generaliter proniicietur,nemine plene scire posse delicta , nisi Deu,qui scrutator est cordiu,& ea pol dimittere. Et in huc sensum expo
Halen. in expositione illogi Pauli uerbo gr. Nihil mihi costius sum Sc. Ata l. Cor.
que hac expositione sequiitur passim Theologi Scholastici.Dicut in alii & Res dici.
quide uerisimilius, haec Dauidis uerba de uenialibus intelligi,at4 ita interpretatu ea suisse Beria. in Cant.& propterea eruditos no delusta, sed errores B aut ignoratias iuxta Hebraica ueritate hic transtulisse. Cu mortalia tnucrius Impugno sint,ci magis spriae delieta ac magis nos coinquinta qua uenialia, cur haec tio. ad sola uenialia coarctetur Deinde sancti uiri Cpter utra pcta iugiter uiu-tur hac oratione. Ab occultis meis miida me dite. Ergo antecedetia etia ad utral delicta reserenda sunt Nem Beria. sic ad uenialia reseri,ut ad mortalia referri non posse crediderit. Et qui errores aut ignorantias pro delictis uer terunt, non idcirco ad sola uenialia haec spectare docuerunt. Sunt enim de ignorantiae aliquae laetates,ut stacentis sesipturae locis Hieron. docri in fine uicto. a.dialogorum in Pelagianos. Explicuit de hanc ueritatem, He parentis sui Argu.1. dodirinam confirmauit sapientissimus Salomon illis uerbis. Quis potest dicere, mundum est cor meum, purus sum a peccatoc Nam huiusmodi interrogationes, se in sacris literis,dc apud doetissimos quos r autores uim habent frequenter uniuersalium negationum. Vnde de Hieronymus in Ioe Ηιπρα imiis uerba,Quis scit,si conuertatur,& ignoscat Deus Quod ait,quis,aut im- Io B, Possibile aut dissicile sentiendum est. Perinde itaq: est dictu, Quis pol diceremudia est cor meu ac si apertius diceretur, Nemo uere potest dicere. Unde
Glossa hic dicit,nullii hoc posse dicere nisi ex speciali gratia Dei. Rescrui quida ista uerba ad uenialia,et ideo putant Salomone ea dixisse,quia nemo potest dicere se esse sine ueniali iuxta illud Ioan .si dixerimus, peccatum non Dabemus ipsi nos seducimus. Sed certe qui est ingrati mundu habet cor,
qui cato sciresili esse in gratia,certo posset scire aliquoties se esse sine pec
362쪽
cato.Etenim uenialia multa habent remedia, de quorum applicatione noαCArgum. bis potest certo constare.Sed si hoc non sussiciat testimonium,certe omni Εαις. a bus susscere deberet, quod in Ecclesiaste idem Salomon scribit. Sunt iusti, atque sapietes,& opera eorum in manu Dei. Et tamen nescit homo,utrum amore an odio dignus sit,sed omnia in futurum seruantur incerta,eo quod uniuersa sque eueniant iusto de impio. Expendamus bene omnia, queda: bitabimus eis aduersari, qui dicunt, aliquos iustos uel sapientes posse ex leage communi scire se esse in gratia Dei. Primo. Qui sciret δε esse in gratia Dei. scirent utique se esse ex misericordia Dei dignos ipsius amore. Qui ergo diaxit neminem scire posse, an amore Dei fit dignus,clare prostatis est, neminem scire an sit in Dei gratia. Item. Si scire possumus nos esse Deo gratos .
obiectio. non omnia igitur in futurum seruantur incerta. Verum hoc tam clarum,&tam urgens testimonium uariis uiis obscurare, & enei uare multi conteriodunt. Et protestantes, ac nominatim Bucerus grauiter accusant nos, & in
simulant, quod ut pacis componendae inimici detorqueamus Salomonis uerba,&in alienum sensum rapiamus, docentes homines,etiam cum actu perpetrant maxima flagitia, nescire, an in odio fini Dei. Putantque ipsi genuinum Salomonis sensum fuisse,neminem,ex illis, quae extrinsecus appaurent certum poste habere argumentum internae suae caritatis & iustitiae. Et Duplisa quidam ex nostris hanc expositionem ipsorum sequuntur, de Hieronymi librum ex putant suisse. Adeoque sorte existimant argumentum eorum de peccatori
positio. bus cognoscentibus per fide se esse in Dei odio, ut propter illud necesse pu- olent uel istam expositionem acceptare,uel certe haec uerba ad diuinam prγMobis is destinationem es reprobationem referre. Sed qui haec nobis obiiciunt,parum aduertunt quae Salomon praemisit illis uerbis, escit homo &c.Ideo inspirante Spiritustinet. praemisit illa tierba. Sunt iusti atq: sapientes,& opera eorum in manu Dci,ut de iustis duntaxat intelligerentur,qux sequuntur, neque ad peccatores transferretur,qiii per fidem possunt scire se esse in odio diuino. Hoc enim est quod maxime Salomonem in admirationcm & si uapore adducebat, qu6d neque iusti neque sapientes,tamcisi Deo cari sint,et omnia alia probe diiudicare nouerint, possint in hac militia de se scire, Deo ne sint cari,an exosi. Et cum Salomon absolute pronunciet, neminem eo. rum hoc scire posse, perperam prosedio faciunt, qui ad suum sensum repugnantem literam coarctantes, affirmare audent tantum uoltiisse Salomo nem docere, neminem hoc scire posse ex extrinsecis signis uel argumentis. Neque assequuntur profecto,ut pace eorum dixerim, mentem Salomo nis. Non ille in hoc adiecit illa uerb,Eo quod uniuersa aeque eueniant iusto ct impio ut limitaret,quae praedixerat, sed ut confirmaret, quam alteruerat ustorum de sua gratia uel odio incertitudinem, & ipstus aliquam explica-iaret causam. Et argumentum Salomonis tale est. Si con stare posset qui es csent Deo cari.mariime constaret ex eo, quod prospera eis cuncta succedorent. Et si scire possemus,qui es it extra gratiam Dei,maxime hoc collige
363쪽
LIB. IX. IN IX. cip. 2ς Are possemus ex aduersitatibus, de infortuniis, quae patiuntur. Nam quos
amamus,solemus beneficηs,prosequi,& contra mala inferre eis ,quos odiamus. Verum ex hac parte nemo potest non solum certo,sed neque probabiliter colligere odium, aut amorem diuinum. Vniuersa enim aeque eue
taut iusto de impio. Nulla igitur ex parte scire postlint iusti, an sint in odio , an in amore diuino. od si alicude hoc sciri potest,non solum non fuisset efiicax sed quidem nec apparens hic discursus. Quare de hac ratione, ut aragumentum Salomonis maneat in suo uigore, obstrusas deberemus nobis dicere omnes uias,quibus tanti arcani certam omnino possimus adipitanoticiam. Et cum doctores aliqui pii ut Bernard. Hugo Cardi. Ioan. Ger son in de mystica theologia, de Dionysius Cartiissensis ad praedestinatio
nem & reprobationem haec uerba Salomonis reserunt, non sic existimana di sunt eo ipsa retulisse, quasi non etiam hinc constare crediderint, nemini posse hic suam gratiam secundum praesentem institiam notam elle. Virtinoque enim uerum est hinc couinci. Nee ea ratione potest quis euadere,quod ubi duo sitnt sensus scripturae, licet utruntiis sectari, neque necesse est altearum acceptare. Non duo sunt huius loci sensus, sed unicus, isque apertissumus. Et eo duo negantur, de simpliciter asseritur, neminem iustorum pos
se communi lege scire, an ametur a Deo, neque secundum praesentem tuasiitiam, neque secundum aeternam praedestinationem. Nam utrunque exari usir,qui diκit omnia in futurum seruari incerta,& homine nescire an amon re sit dignus. Siquidem uterciet amor,uerus amor est,nein aliud est,omnia in futurum seruari incerta, quam hoc tempore nullam de his haberi certitudianem. Qitare prudentissime Alexander Halensts. S.Tho.S. Bona. Scotus, Nico. & alii ad amorem etiam secundum praesente iustitiam retulerunt limVerba. Et iniuriam profecto faciunt, de quidem non leuem divo Hieronyamo qui aliter putat eum interpretatum fuisse hunc locum. Esset tamen hoc Utcunque tolerabile, si non & alii propter uerba quaedam salso ex eo citata,etiam in opposita sententia eum fuisse contenderent. Sed Deo dante uindicabimus ipsum ab utraque iniuria de apertissima postea testimonia ipsius pro nobis proseremus. Nunc ne dubitemus in eum sensum ab eo accepta haec Salomonis uerba,quem statim explicuimus quae in ipsa edisserit,attente audiamus. Pro citatis uerbis ex communi uastatione ipse sic habet in toinu . Et quidem caritatem, de quidem odium non est cognoscens homo, omnia in sacie eorum. Et in commentariis sic Iegit. Et insuper neque amia citias,neque inimicitias scit homo, sed omnia coram eis incerta. Et haec ita continenter exponit. Porro hic sensus est. Etiam in hoc dedi cor meum,
Ee scire uolui quos Deus diligeret, de quos odisset de inueni iustorum qui indem opera in manu Dei esse,& tamen utrum amentur a Deo,an nori,nune
eos scire non posse, Sc ambiguo fluctuare,utrum ad probatione sustineant, quae sustinent, an ad supplicium. Vides, ut ad solos iustos uerba Salonitoinnis reserat,dc palam asserat eum sensisset, non posse illos scire utrum ameti
364쪽
tura Deo, an non Sed audi, quid statim adiungat. In futuro Igituricient, C& in uultu eorum sunt omnia,idest,antecedit eos, cum de usta hac di esse rint, notitia istius rei, quia tui est iudicium, nunc certamen.Et quicunque aduersa sustinent,utrum per amorem Dei sustineant, ut Iob,an per odium, ut plurimi peccatores, nunc habetur incertum. Et paulo post ita subdit.
Non putant simplices esse iudicium, quod in futuro sit discrimen, de hie
confusa sunt omnia. Quod autem ait, Euentus est unus omnibus, iusto de impio,siue angustiarum, siue mortis significat euentum, de idcirco neque caritatem Dei eos in se nolle, neque odium. An non hic agnoscis Hieroanymum aperter assirmare iustis ex sententia Salomonis incertu esse, an in caritate Dei sint, quia ola perinde illis ac impiis succedit. Ego quide ad potuerit ille pro nostra sentetia. aut apertius aut dilucidius scribere, no intelligo.
De testimon*s Danielu, loelis, Ionae, ex Petri, atque Ecclisiastici pro
incertitudine gratiae . cap. XI. NEque obscure eandem ueritatem nobis tradiderunt Prophetae alii, cum non absolute remissionem peccatorum pollicebantur poeniten. tibus, sed cum quodam haesitationis temperamento. Illis notis haesitationis forsan, sorte, forsitan, quis scit, quibus non semel asi sunt, indicabant nimirum se non audere polliceri certitudinem de iustificatione, neque debere poenitentes, mox ut uiderent se suorum peccatorum poenitere cerato suam sibi iustificationem persuadere, sed duntaxat sperare, & confiderest eκ Dei misericordia gratiam & remissionem peccatorum assecuturos. DDaniel ad Nabuchodonosorem regem ita ait. Peccata tua eleemosynis reo dime,& iniquitates tuas misericordiis pauperii. Forsitan ignoscet Deus deolidiis tuis. In quae uerba Hieronymus ita scribit. Cum Daniel praescius suturorum,de sententia Dei dubitet, rem temerariam faciunt, qui audacter ueniam pollicentur peccantibus. Et licet Melancthon in Apologia consessionis Augustanae praeter re dicat adiecta elle a divo Hieron. dubitatiua parti incula et multo imprudentius eu disputalli incerta esse remissione peccatoiuer, ego imprudentia ista Hier. ac si uoluiri stultitiam toti suae de suoiu calliditati multis nominibus antefero. Legi quide apud Cyp.in serni. de eleemosyna hoc testimoniti sine particula ulla aut nota haesitationis ita Didelicet. Et erit Deus parces delitis tuis.Nem ignoro alios ea nota intermistise, de sic uertisse. Id. n. erit sanitas pro errore tuo, i sic. Id. n. erit sanitas ad pace tuam. Immerito indicitur praeter rem adiem particula dubitatiua,a Hier. cum ea respodeat Hebraice uel Chaldaice particula illa H q nuc, Ecce, nuc Si,latine
reddi pol. Et si pro Ribi poni optime est explicatus sensus D forsita, nec τo,neci: sdiri Pagninus,net autor aeditionis Tigurinae, quisquis ille fuerit.
particula ista dubitatiua intermiserat. Septuaginta. n. sic iterter ut ἴσω L Tota τοῖς παραπτωμ σι σου. Quod ad uerbum sic pol latine reddi.
αὰ erit loganimis delictis tuis.Pagninus at sic uertit. Si sorte fit plogatio
paci tus. In Tigurina auisditisne sic lego.lartasse felicitas tua prorogabitur
365쪽
' LIB. IX. IN IX. c AP. . 3ssEt prudentissime Hieronymus credidit eo temperamento Danielem fuisse usum cum uideret eodem apertissime fuisse usos alios prophetas. Sed transeamus ad eorum testimonia quae manifefie reuincent aduersarios, neque ulli calumnis,uel tergiversationi locum dabunt. Ioel,cum exhortaretur Dei Ioetiae. populum ut conuerteret se in toto corde ad diam, quia benignus, patiens est,&pr bilis super malicia,statim adiecit. Quis scit,si co uertatur, S ignoscat &relinquat post se benedietionem Super qus uerba eruditissime, . adbi et Hieron. propheis nomine ita Bibit. Ne desperetis uenia scelerum
magnitudine,quia magna peccata magna delebit misericordia,&si nos egerimus poenitentia,& ipsum poenitebit cominationis sus,et mala q cominatus est,nobis non inseret,nostraeo mutatione sententiae,& ipse mutabitur. Et statim addit. Sed ne forsitan magnitudo cloementix nos saceret ne iis gentes,adiunxit. Q iis scit,si c5uertatur,& ignoscat Deus Ego,inquit,hortor,quod meum est, ad poenitentiam, de Deum ineffabiliter noui esse cloris mentem dicente David. Miserere mei Deus secundum magnam misericora
diam tuam. Sed quia profundum diuitiariim sapientiae dc scientiae Dei non se non possumus,sententiam tempero,& opto potius quam praesumo dicens.Qtiis scit, si conuertaturi de ignoscat inod ait quis, aut impossibile, aut dissicile sentiendum est. Haec ille. Apud Ionam etiam ex ore regis, de iρ' 3 qprincipum ipsius stib his uerbis indidia est poenitentia Niniuitis , de ieiuis inium. Quis scit, si conuertatur, de ignoscat Deus,dc reuertatur a surore irs B suae de non peribimus.In quae uerba Hieronymus.Illud quoque,quod dicitur,Quis scit si conuertatur,& ignoscat Deus s Ideo ambiguum ponitur, de incertum, ut dum homines dubη sunt de salute, sortius agant poenitentiam, dc magis ad misericordiam prouocent Deum. In eundem modum princeps Apostolorum Petrus Simonem magum exhortatus est ad poe- nitentiam his uerbis. Poenitentiam itaque age ab hac nequitia tua, de roga ε' -- .d Deum si sorte remittatur tibi lisc cogitatio cordis. Cur propheis isti Sc Petrus qui constantisiime prsdicabant Deum misericordem esse,& ualde prsa
stabilem super hominum malims istis lissitationis notis utebantur,nist, ut docerent, non leuiter oportere credere nos esse iustificatos neque statim ad qualencunque poenitentiam debere nobismetipsis promittere remissionem peccatorum Mihi quidem,ut ingenue dicam,quod sentio sic olim locuti prophetae issii uidentur, ut iam tum deterreret iustos ab ista certitudine remissionis suorum peccatorum,quam quidam his temporibus iustificatis omnibus persuadere moliti sitiat, & ea forma loquentes arma nobis submi nistrasse uidentur quibus omnes hos, ut sic dicam, certitudinarios reuin ceremus. Qua etiam de causa ab Ecclesiasiico dictum est.De propitiato pee Arg*-λcato, telut alii Verti int. De propitiatu peccati uel ut ad uerlv m melius pos Eccl s. bsemus uertere uerba Grsca his respondentia περi-De propitia tione uel placatione noli esti sine metu. Enimuero de propitiatis peccatis,
aut de propitiatiune peccatorum nostro* nunquam iuberet ille ut silmper
366쪽
essiemus cum metu,si certi possemus esse eκ fide de eorum remistione. Sine Cpoenitentia quidem sunt dona Dei,& certissimum est,nunquam eum retra ctare sententiam suam de remissione peccato , nem imputare amplius ad culpa peccata,quae semel condonauerit. Qui ergo praecipit de remissione peccatorum non esse omnino absque metu, docet manifeste neminem de here sibi certo de absque ulla haesitatione eam persuadere. Quare Nico .Lyranus ex liis uerbis colligit etiam de peccatis nobis per poenitentiam remissis non debere nos esse omnino securos,quia nescimus,an fuerit eoru poenittabo. tetia sufficiens. Et Rabanus ante ipsum in commentarias in Ecclesiasticum, qui habentur Venetias in bibliotheca praeclari nostri coenobii sancti Franacisci a uine his uerbis admonitos omnes esse putat,ne nimium simus secuari,de omnino sine metu de adepta uenia peccatorum. Quis enim ait, scit,si conuertatur Sc ignoscat Deus. Et quae statim addit, neque ad icias peccatusiaper peccatum,& ne dicas,Miseratio domini magnaestimuli idinis pecca. torum meorum miserebitur. Misericordia. n.& ira ab illo cito proximantidi in peccatores respicit ira illius,non in hunc sensum accipienda sunt,quas Propter peccata posteriora Deus imputet etia priora,& reuocet miserico diam exhibita, atque ideo, neque de peccatis remisiis debeamus esse securi. Quid liocabsurdius Quid magis a diuina iustitia,& misericordia alienue Ideo potius haec adiecta sunt, ut confirmarentur priora. Quia. n. ex nimia fiducia de remissis peccatis, proficisci maxime posset, ut addamus peccata pistis ne ex hac cofidelia id faceremus, admonuit irae diuinae Ecclesiasticus, uerenduΦ esse,ne Deus qui picta priora codonauit mi icorditer,nouis ficirritetur offensis,ut ob tanti beneficii ingratitudinem posteriora nunquam condonet, neque apud eum amplius locus fit ullus gratiae, quam non o fiantibus prioribus peccatis iam inueneramus.
De testimoni js Paulino incertitu eius lificiationis. Cip. π II.
Ancite incertitudine iustificationis apertissime odi docuit Paulus in priore ep.ad Cor. Fuit qui de ille certus per reuelatione diuina n5 solii de sua salute,sed & de sua praedestinatione, in vel . nondii ea reuelatione habuerat,vel Φ humano more de se quatenus scientia humana poterat sibi esse notus,loquebatur,absolute ait. Nihil mihi conscius sum, sed n5 in hoc
iustificatus sum.Quod profecto n5 est aliud dictu * qu nos aliquato apertius possiemus sic dicere.Nihil mihi costius sum sed nonadeo iustificatu nisesse credo. Postlim. n. apud Deli,cui melius notus sum,qua mihi ipsi reus es Ide in boe si alicuius delicti cuius mihi no stim coscius eque nouu aut insuerisi est in et propter scripturis accipe in hoc,pro pn hoc aut,ex hoc,aut, P hoc,uet,ideo. In hoc
hoc. ssimus,ait Ioan. qm cognouimus eii,si madata eius obseruamus. Et iteN. Iahoc scimus qua in ipso tumus. Et frequetissime accipit in scripturis,in,pro, Ibitim per,& latine dicimus.Facies tu quide istuc,sed no in hoc obtinebis glam re .lo. .c gis,pro eode quod est,sed no ea causa, uel eo nomine obtinebis gratiam re b. gis. Et itaintelle huclocu diuus P. Amb. Apertu est,est,quia costiatapu
367쪽
LIB. IV. IN IX. CAP. i σε ArahabD, licitus de se no erat. Sed humiliat se,& loquitur ut ho, qui possit
peccatum incurrere nescius. Et aliquato apertius in eunde sensum exposuit Apostolii Hier.i.lib. dialogoiv aduersus Pelagianos. Podcras. n. hsc uerba, Hieron.
ita scribit. Qui hoc dicebat,nullius utit peccati sibi conscius erat, sed quia legerat,desidia quis intelligis ' Et sunt uiae quae uidentur uiro iustae,nouissima aut eoru respiciunt in profundii inserni, de item, Ois uir uidetur sibi iustus, Deus aute corda holum dirigit,idcirco temperabat sententiam ne sorte per ignoratia deliquisset,maxime cu scriptura testetur, Est iustus,qui perit in tuastitia sua,& alibi,Iuste quod iustu est se. Liberis,ne opinione ueritatis a iusti ita declinemus recordantes Saulis & Achan. Hsc HieriEt in eandem sententiam intellexit haec uerba Aug. super illa uerba Psal. i. Abystiis abyssum inuocat. Atque ex his probat abysses esse ora iustos,& oes sanctos,quantuncunt proficiant,de abyssum fuisse ipsum Apostolii. Quata,inquir,abyssus August.&,audite.Tanta profunditatem credit esse in homine,quae lateat ipsum hoomine,in quo est. Cum.n. dixisset.Nihil mihi costius sum adiecit, kd non in hoc iustificatus sum. Et Chrystraetans haec uerba ita scribit.Nemo in Pau- chos ibo. tum ut stultu reprehedat, quod nemine dignit dicit,qui de ipso serat senten/ ti. Aperititiam. Primum. n.non propter se hoc dici sed propter alios. Praeterea. Neaque Corinthios tm,sed se ipsum quo hoc priuat iudicio quod cognitione sua maius testatur.Subdit.n. sed net meipsum iudico. Et quia accidit hominem in quibusda peccare,quae peccata esse ignorat, non se irreprehenst-
B bile arbitratus est,sic' indignum esse, qui ab altis iudicaretur. Sed eorii os obstruit,qui sine ratione hoc faciunt. Et addit. Quod si in quibus ipse peccaui nihil certo mihi conscius sum,quo paeto dignus fuero,qui dealqs seram
sententiam Qua aut ratione,si res meas non satis exploratas habeo,aliena
potero iudicare sEtenim ita loquebatur, non ut seipsum irreprehensibilem diceret,sed ut si quispiam apud eos inueniretur,qui nihil peccasser,necl: huc Alfit.
dignum fore,qui coeterorum uitam examinaret,ostenderet. Ansel. etiam in
comentishs huliis loci sie in eo colligit. Nullius ital peccati conscius erat, sed quia legerat Delim quis intelligit,sniam teperauit ne sorter per ignorantia deliquisset. Ideo addidit.Sed no in hoc iustificatus sum. Sed apertius mul Bertis to mestissuus Bern. in hunc sensum haec uerba interpretatur in ep. a. qtis est ad Henricum Senonensem archiepiscopum . Prauu inquit est cor hominis, ct imperscrutabile ita ut nemo Gat,quae sint in homine,nisi spiritus homi Vcor. . anis,qui in eo est,sed neque ipse plene.Nam cit Apostolus diceret. Mihi pro minimo est, ut a uobis iudicer,aut ab humano die,adiecit. Sed nem ego me ipsum iudico. Quares Qm non possum,ait rata de me proferre seiam. Ego enim nihil mihi c5scius sum,no in in hoc iustificatus sum. Non eκ toto credo me uel ipsi conscientiae meae,quippe cu ne ipsa quide queat me co prehedere totii. Nec pol iudicare de toto qui totu no audit. sit alit iudicat me , dias est. Dias,inqui cuius utit scietia no fugit, iam no subterfugit,etia qupropri a latet cometia. Audit Deus in corde cogitatis, qd no audit uel ipse,
368쪽
S. Tbom. qtii cogitat. Hucia si Ber.Et in eunde sensum interpretati siliu huc Iocualo. Ccate. Ordinaria, Alex. Halm. S.Tlio. Cala. Nicolaus Lyranus de Alex. de Alexa Nico. Lγ. dria generalis quoda minister nostri ordinis. Qin alit testi ino niti hoc aptissiAlex.νι. de tuu uariis expsinthiis multi obscurare dc labefactare conati scuar, libet o sit Alex. las in meditia ducere, ScaPtis arg. refellere,ut liberius et pl. anius statuere poAlienae stea possimus germanu, de genuinii sensum Pauli. Lur. in ar. . suarς asserito cui para . nu Paulli tin hic docuissὴ assirmat, nullii iustificationis arg. sumi ex operum expolitae, qualitate & probitate. Ato hanc interpretatione mordicus sui discipuli: sones. ctantur. Atqui Paulus no talum dixit, se non audere allerere iustum ex hoe Evo. i. quod nihil sibi conscius esset, sed simpliciter iudicii si de sua iustitia a se remo impugna, uir,& i Deli trastulit, Sc ita se no poste iudicare explicuit, utat 3,neq; poterasitio. neo debebat eis iudicare, ac lade ut mox videbimus ab his occultis tu arca Evo. i. nis iudicadis, ut usi in die iudic' abstineremus,admonuit.Al a dictit no asiseruille Paulli, se no elle iustificat ii, sed no esse iustificalii in eo qd nihil sibi costius erat. Nam iustificatus erat uita Clipi gra,& ia 5.ppriu iudiciti, sed Deus Impugna est, qui iustificat. Sed quid opus erat, tam inepta opinione re iere Quis ita fio. poterat desiste, ut ignoratis illi,seunc scictiei in tute iussi ficadi tribueret Nel
ad re, qua agebat,hoc Ptinebar,riel antecedelia,aut c5sequetia ta alieno senEvo. . sui aliqua ex parte,uel in specie coitentiit. Alii euadere se putant hoc argum.
dicetes Paulli no hic egisse de iustificatione qua quis apud Deu iustus est,sed de iustificatione in sui muneris & dispesitionis fideli administratione,& sim litone, de qua statim dixerat. Hic ia quaerit inter dispeiatores an fidelis quis oimp Τη inueniar. Quorsum uero hic meminii let iudicii diuini,& ad illud si iocasse S simpliciter se no esse iustificatu quia nihil sibi costius cito,asseri illet, si tinde fidelitate ministerii & dispesationis sus,que de iudiciis humanis Libest tractastet,& no potius ex hac occasione arcanii de secretii nῆς iustitis obiter do ξηρο cere uoluisseis Alii de absoluta, tu psed a iustificatione Paulli locutii esse asse. uerar,et ideo dixisse,nsi se esse iustificatu in hoc, in nihil sibi coscius erar,qilia obrepui hic iustis *pe, ipsis nescinibus aliqua peccata uenialia Pro hac sinia putat se habere Aug.testimoniti quod ex libro de uera dc salsa piata reserra imp g Gratiano de pnia.d. i. c. Adhuc instat quida. Attii cu iustus dicar, de nonulla laude sit dignus, quicuci: in Dei gῆa est,et si multis obnoxius sit pctis lienialibus. qui asseruit abi non esse fatis,ut se iustum pronunciaret, nillil sibi cona. sciuelle, Sc eκpedianda lauderiistitiae docuit a iudicio diuino, quod om cita
manifestabit. clare ostendit se non sol si sibi non tribuere itistificatione abse Expositio tuta de persecta sed net innperfecta, aut inconsi immata. Er. c. citatu a nobisca. Adhuc stat magis qua contra nos. Necp. n. ad sola uenialia sunt resereda uerba qui
instini. hus dicitur Paulus non se cofirmasse absque pct6.sed dubitasse cu hec dixit. se peccare, hoc est se esse in pct5 aliquo prius adna iiD. Nn si ad sola uenini iahaec reserrentur,no consularentur ex eis,qui negabant poenitentibus inutilgetiam mortalium. Qi iod quidem propositum est, de scopus illius. c. ideo
uero putatur de illud. cap. cotra nos militare quia partam a dumistar, mari
cum Midio uehemeti seruiendi Deo, de cum spiritu prophetis fieri posse, ut
369쪽
LIB. IX. IN IX. CAP. is A per ignorantiam admittamus aliquod peccatum .Quare & hac ratione poterat Augustinus dicere, Paulum non sitisse ausum se confirmare absit: pecurato. etiam si certus esset se habere spiritum Dei, & reetissimam intentione illi seruiendi. Sed ut ingenue dicam,quod sentio tam pcrplexa sunt uerba illius cap. Sc tam parum secum colisrent,ut ui κ possim credere cilia Ai gustini Mittamus igitur,dc uali re iubeamus omnes has uiolentas ct Paulo indignas expositiones,& ex omnibus hinc inde circuriiacentibus xenuinum
ostendamiis eum suasum qui nobis est a patribus nostris iam traditus. Noerat sane Pauli propositum in hoc loco praedicare pratiam Christi neq: explicare causam,unde potissimum nos iustificemur. Nelsi hoc uoluisset necesse suisset ut diximus risellere, non esse causam nostrae iustitiae nescientia debeti in conscientia. Propositii Pauli in hoc loco erat ab eo eterrere schis Quod Uismate quod siuer Corintilios tum maxime uigebat ut quidam se esse diceη fietpropoarent Pauli alu Apollo,al a Cpphae. Et cum ab hoc deierruisset schismate de sitn Pauli. docuisset non esse diuidendii in Christum, ness gloriandum in hominibus, quandoquidem omnes ipsi miinistri ellent Christi in Osus,&commoda eo Tlim a Deo ele, i s. sumpta ex hoc occasione,huiuscemodi quaestionem sobiunxit inter eos esse,an fidelis qhiis inueniretur inter ipsos ministros Chri . sit,&dispensatores mysteriorum Dei,statimi adiecit, sibi quidem pro minimo ei je,si ab ipsis iudicaretur,aut ab humano die hoc est nihil prorsus se
sacere, si uel ipli uel at i quicun4 secundum humanum morem iudicantes , B perperam de ipso sentirent, & infidelem eum dispensatorem exissimarent. Humanum enim diem eleganti Metalepsi iudicium humanum uocauit,qu Ilumarius ct ab hominibus uenit, di cum hominibus uelut dies transit. Quoniam dies. autem iste humanorum iudiciorum contemptus uideri potetat proficisci ex eo quod ipse sibi toto conscius ei t se esse fidelem ministriim Christi, ne hanc arrogantiam sibi quispiam ob aceret de ne moleste ferret, eos nosatis idoneos ad hoc iudicium pii taret adiunκit. Sed net me ipsum itidiaco. Hoc est. Sed neq; mi ipsum existimo aut altero uobis, uel uendito ut iustum Sc fidelem ministrum Cliristi. Et causam holus corii inuo eκpressit discens. Nihil enim milii conscius sum sed non in hoc iustificatus sum. Vides his uerbis ereprimere Paulum causam, propter quam seipsum non iudicauhet Tanitidem. n. haec sunt. ac si dixistri, Ideo non meipsiam iudico, quia licet nihil mihi conscius sim, neci: de aliquo crimine me mea iret redargitar, uel se licitet conscientia tamen non hoc satis est ut me iustificem,isc ab omni peccato liberum alteram, sicut neque satis est ad meam condemnatione si uel uos,uel al a quicunque de me perperam iudicetis. Iudicio quide allois rum de se iudicium sui ipsius adiunxit,& dum unum alteri conseri, & utriique incsficax esse docet,uel ad condemnationem, uel ad absolutioncm sui, manifeste indicat,ita nobis ignotam esse nostram iustitiam atq: aliorum,et
neminem de se poste insallibilem ferre sententiam, ficut ne in potest de aliis. his uerbis, neq asseruii Paulus se inlusium, neq ncgauit se iustificatu,
370쪽
sed indicauit, non sibi esse satis,ut se iustificatum uel crederet uel assereret,uc nihil sibi conscius esset. Ait in his docebat tacite Corinthios multo inianus eis debere esse satis ad condemnationem ipsius,proprium ipsorum iudicium qui nullum Pauli delictum nouerant. Porro ut explicaret testimoanium suae constientiae sibi non esse satis ad se omnino credendum iustum,& eo se sensu dixisse. Sed non in hoc iustificatus sum, addidit statim. Qui
autem iudicat me, diis est. Hoc est. Non ego sum, qui me habeo, aut possum iudicare,sed qui iudicat me, dominus est.Illius ego iudicium expecto. Illius ego sententiae innitor. Ille unus est,qui uel iudicare me potest uel iussificare. Ab eo uno pendeo no a uobis, net ab aliis, ne a m ipso. Cur ad iudicium diuinu cofugisset,st & infallibile erat & omnino certum,etiam
prium de se iudicium. Et confirmant ista quae sequuntur.Nam mox,ut de terreret a temerariis istis iudic is, quibus ues alios condemnamus, uel nos praecipitanter,& certo absoluimus,subnectit doctrinam, & admonitione aureis literis dignam. Ita ν nolite ante tempus iudicare, quoadus p veniat dominus,qui ct illuminabit abscondita tenebrarum, & manifestabit conolia cordium. Et tunc laus erit unicuique a Deo. Quibus uerbis indicauit se
non de fidest tantum dispensatione suisse locutum, quae extrinseca erat, &manifesta ac proinde,& iudiciis aliorum poterat subesse,sed de iustificatio.
ne sua absolute,quae occultissima erat. Ideo autem eius meminit, cum tanatum de dispensationis fidelitate qufri uideretur,quia & esiorum iudicia, &quaestiones eo se extendebant. Gare & illuminationis absconditorum omeminit,& a temeritate iudicii de occultis deterruit. Neca: omnino ista di fiuneta erat a fidelitate ministrorum,de qua una proposita fuit illa quaestio. Hic iam quaeritur &c. Satis quippe infidelis est minister Euangelii, de omciorum diuinorum,qui non satagat,quantum in se est esse iustus,cum ad dehitam sui minister a functionem necessaria sit gratia,& iustitia diuina. Indicauit etiam his uerbis Paulus nemini mortalium hoc tempore suam posse si otis,tiel alienam iustitiam constare, & ueram iustitis laudem a Deo esse in die iudicii expectandam, & non a nobis,dum hic uiuimus. Atq: ita antistites nostri haec uerba expositerunt in fine cap.16. huius decreti. Si bene igitur& pro dignitate locus hic totus expendatur, uel unus ille uidebitur potuisse sufficere ad definiendam,quam nunc stabilimus ueritatem.New uno sed multis nominibus ex eo possiimus colligere, neminem hac in uita debere esse omnino certum de sua iustificatione. Primo quidem, ne usurpet, uel P ueniat diuinum iudicium.Secundo,quia si hanc postlanus abis dei reuel tione habere certitudinem, esset quidem hoc in testimonio proprie cori scientiae quod tamen sufficiens non est, quia nemo sibi ex toto notus esse potest, donec dominus illuminet abscondita tenebrarum.Tertio,quia si tatus iste apostolus,tametsi nullius delicti sibi esset conscius,non ausus est, humano more de se sententiam serens, se iustum, aut iustificatum asserere,
expectare si dixit,iudicium diuinum,& in Blo illo secure gloriadum,ne v