장음표시 사용
491쪽
LIB. IX. IN IX. CAP. 1 is A pe est status gratiae Se multo plura ad sui acquisitionem de conseruationem requirit. Omniu siquide mandatorii plena obseruarione exigit cu ad statii peccati mortalis cuius iam madati tra 'ressio satis fit. Alci: ideo mirandatio est,si dissicilius fit cognoscere. nos esse in statu gratiae Q cognoscere nos esse in pei5 mortali,& hoc quide posse ratare per fide risi illud. Verulii ad perseetione legis diuins uehemerer profecto uider spectare,ut si no per fide,
salte certo moraliter posiit costare obseruatio ipsius illis, qui quantu humana fragilitas sinit,dant opera Sc diligeter & ex aio studet illa seruare, ac uere obseruat. Na alias quo madathidni lucidus quo iugii eius suave,& onus te ues Si hoc munus est sapietiti legislatorii ut n5 solii uniuscuiuso sui maduit i '. tra ressio uel impletio possit euideter suis subditis costare,ueruetia & oim obseruatio,ut uel sic innotescere queat,qui poenis, & obiurgationibus,uel cotra qui praemiis de laudibus sint assciddi, multo prosecto magis crededit est Deu cuius spia summa est,sic suas leges statuisse,ut certitudo moralis possit haberi de earu oim obseruatione. Et cu nihil obstare uidea Ut c. i. monuimus,quo minus de hoc aliqn certi simus,nist,cν non satis constar,an aliqua laboremus ignoratia uincibili,cur no possit de hoc certitudine morale
adipisti qui certus est per fide se uera fide & religione tenere dc profiteri, de
nullo perlucioso errore in fide laborare, qui coscius sibi est, diu ac noctu meditari in lege Dei,& in his quae ad Lia conditione &statu spectant, ct de utrisin contulisse saepe cu doctissimis uiris,& paratu esse stiraper, cu comoan dii uidebitur,conferre,nulli opinioni pertinaciter uelle adlis ere. Enim uero huiusmodi sapiente,nemo nostru ambiget liberum esse ab omni errore, uel saltem oem ipsius errore esse in culpabile et inuincibilZQuid. n. amplius ad ignoratia inuincibile necessariu fit in hole prssertim,qui pro humana fragilitate seruat madata,et ne in minimis uult Deu ostendere Quod si nos certi sumus moraliter nulla illii laborare ignoratia uincibili, cur no de ipse multo magis de hoc certus fit qui aperte omnia illa in se uidet,& experitur De Argyni.'cet etiam bonitatem & suauitatem diuinam,ut ad laetitiam Sc consolatione eorum,qui fideliter ei seruiunt, innotescere possit sua in eos gratia de amor non tantum per coniecturas,sed etiam aliqua certitudine. Et hoc uidetur requirere lex amicitis,quam non dubitamus,sed certo scimus inter Deum de iustos esse Quis enim uertis amicus non aliquando suum pectus effundat in amicum, Sc certum eum iaciat moraliter de sua in eum gratia & amore crimiliaritas item dc eximius amor, quem cantica canticorii indicant Deu Argum'. habere in Ecclesiam atque ei nonnun* ostendere exigunt revera, ut aliqui
sint semper uiri spiritales in Ecclesia,quibus clim Deus sic similiariter loquatur,quil certi sint de nihil dubitent de ipsius in eos amore. Si quidem si nulli essent tales in Ecclesia,nem ecclesis possemus dicere sic illii semiliare se prae here, sa Ecclesia militas nihil aliud est, si fideles de sancti uiri qui sunt in hoemudo.Illa insuper quies de securitas qua pis Q migrant de hac uita illud ar Argu. o. desideriti,quo caritas cum persecta fuerit clamat,Cupio ditatui de ese
in Christotilla laetitia,qua per multi exultant,dum int gentes sibi proin
492쪽
pinquit esse die mortis,dicet cu Dauide,istatus sunt in his,qus dicta sitiit mi Chi in domu dni ibimus,alacritas etia de admirada csistatia martyrii, de despiei'ia olum tormetorsi qua prs se serebat quid aliud sinit Q testimonia aportissima cci titudinis moralis qua habebat de sua iustitia & gratia apud Deuc o sic exultaret adueniete morte,n5 sic illa desideraret, non sic laetaretur in tormetis,nel lata quiete de placiditate animi de hac uita decederent,qui lis Ambro. in sitarent & dubii seu ancipites de anx' essent de suo statu. Vnde & Amb.in ulm.ris. expositione illius uersiculLMemor sui iudiciorii tuorva saeculo dite deiu stis quorsi bona uita pcessit,& mors est preciosa in c5spectu Des,sic Bibit.,Videmus in *culo innocetes istos ad iudiciti festinare,odisse moras, celeri tate Uectare iudicii. Beatus itaq: ille,u cfleste iudiciu istus expectat. Scit. n. fibi regnia cflom,angeloiv cosortiit,corona quo. bonoiv reposita ed meritoN. Hscille.Idem d Hil. Mar. de Pau.alioruos.'om ex iis docte de Hegater ondiceruditis epis Catha.i expurgatioe sua. Vere etenim pisii ita sunt parati i occursum iudicis de patrisfamilias nostri olum,ut cu ille ianua pulseuerit,cofestim,hoc est,sine aliqua trepidatione,aperiant ei,& gaudetes a nocte huius uiis ueniat ad luce,ut manifestenropa ipso*..d si haberi no posset aliqua certitudo de his,nuqua lato studio niteretur pii uiri pacatos & aetos reddere eos,quoue morti sut piates,& de quoue bona uita et sta morte ipsi tuti et securi sunt. Et tale certitudine sus bolis uiis uider habuisse Eete. cuorauit diam,& ex fiducia suae bonae costicliae dixit. Memeto qusso quo ambulauerim corate inueritate&in corde persecto,&qd bonii est in oculis o Astari iij seceri. Na hac Oione uera sui & Deo no displicuisse, manifeste ondit stori ἡ ' diuinii respdsum. Audiui opone tua. Et adhquaqua saepe citata uerba Pauli
de testimonio ss. ad testimoniti magnificii et exterius, qd. ss.exhibuit adoptioni recipietiti doctrina Christi pcipue resereda sunt,ut c.19. docuimus,lia de illa quom cotestatio uider requirere,ut aliquibus salte uiris persectis et spi ritalibus hoc ipsum in particulari semst cotesterinterius. At ut sempitera sint &no tin i primis ecclesiae,ut sic dixerim,crepudiis, & slibet iustoist ex eo testimonio uere possit,audacter clamare, Abba,p et ad testimoniti interius comodii est ea referre. Et verbii istud spui nro huc uidit nos uocare &inflectere. Citet illud testimonili sicquid sit de intelligetia Pauli, dubiu non sit,ut &. doctores saepe tradideriit, Psaepe interius exhiberi a ss.loquere interius similiariss.cu his a ei toto corde limulant,cosenlaeti no est nem uerisimile an aliqii ita sese illis aperiat,ut oem abigat formidine de ipsius pnia de eoru iustificatide psertim cu,teste Paulo ad hoc des nobis,ut sciamus, i noα ρη ς a donata. Possunt nimiis ista arg. ni fallor,susscere adcofirmautione piatae setae. Et eam coire possiimus pluribus argumentis ex illis,quae pro certitudine fidei de nostra iustificatione iacta sunt. Quippe licet non intorqueant certitudinem fides,ut iam ostendimus,certe non plene multis eκ illis satisfit, nisi c5cedamus possibile esse iustis aliqua certitudine de sua gis, alienu ab Oi metu & formidine. Prster illa uero testimonia inoω, qtis citata
Divis. sunt,quae hac certitudinem exigunt ibet de hic alia pro his adjcere.Dion
493쪽
LIB. IV. IN IX. c AP. ars A in mystici Theologia inter mentales excessius computat unionem,qua quidam sic arcte Deo coniungunt, ut cum fiducia dicant. Dominus protector uitae meae a quo trepidabo sQuod quidem certitudinem uidetur exigere. Origenes in uerba illa Pauli Ipse spiritus testimonium perhibet si iritui no- Orig. stro clare testatur,cum nihil timoris est,hoc est,cum nillil propter poenam, sed propter amorem patris cuneta perficimus, spiritum confirmare spiritum nometim, ν sumus filii Dei. Augustinus in libro de bono perseueratiae Auisse scribit. Sicut ergo sanctus,cum Deum rogat ut sanctus sit, id utique rogat, ut sanctus esse permanear, ita utique de castus cum rogat ut castus sit, continens, ut continens sit, iustus, ut iustus sit, pius, ut pius sit, de coetera. quae contra Pelagianos dona Dei esse defendimus, hoc sine dubio peistunt, ut in his perseuerent bonis, quae se accepisse nouerunt. Quibus uer his satis indicat, posse sanctos uiros nosse haec dona sibi a Deo collata.Gre Greti. iigorius insuper aliquam certitudinem gratiae poste haberi a sapientibus,& a In Re.c. simplicibus palam docet his uerbis. A Diis de terra manus dominis releuatur,cum tam sapientes,quam simplices ad certitudinem diuinae indulgentiae aut occulto, de spiritali solatio, aut praedicatorum iudicio reducuntur. Et ita Paulum docet quasi releuatae manus domini iudicium Romanis prorialisse, cum ad eos scribit. Nunc autem liberati a peccato, serui autem facti
Deo habetis si uctum uestrum in sanctificationem, finem uero uitam xterariam. Et alibi explicans, cur iustos scriptura ante laciem domini uel in con- Lib.s. Lia spectu domini stare,ambulare,aut exultare describit, peccatores autem a tergo aut retro esse commemora sic inquit.In conspectu quidem domini uel ante dominum stare, est testimonio bonae conscientiae de amore condito ris praesumere. Stant quidem in conspectu eius qui ex merito magias actionis de superna conditoris sui gratia securi sunt. Peccatores autem cum ma
la comittunt,a secie domini fugiunt, sed cum redire poenitendo deliberant, quasi post tergum domini sunt.Quia de discedere longius nolunt,& tamen praesumere de Deo quasi amici non possint. Sed inter omnes doctores Ecclesis quos legerim,apertistime a nobis stat Bernardus. Nam in serm. .eπ-. prolesi trami, an tabit aliqui uiri ita Oirituales, qui fiducialiter arroga re possent sibi uoces illas uel ex canticis,uel ex aliis libris sacris quae diuinuquendam assectum, de singularem seuorem erga aIios exprimunt, & quas certi sumus Ecclesiae conuenire. males prosecto stini illae, Dilectus meus mihi, & ego illi. Expectans expectaui dominum,dc intendit mihi. Domi nus solicitus est mes, desimiles. Et non ausiis ingredi scrupulosam istam, quam uocat,disputationem,nisi prius super uerbo abscondito, orato illo, qui aperit & nemo claudit, tandem praemisti unius dici oratione sermones .ita scribit. Siquis alicui licere crediderit eas uoces sibi arrogare, ego non abnuo, sed interest cui. Non enim cuicunque. Prorsus habet Ecclesia Dei spirituales suos, qui non modo fideliter,sed de fiducialiter agant in eo cum
Deo quasi cum amico loquentes, testimonium illis perhibente conscien-
494쪽
DE INcERTITUDINE GRATIAE tia gloriae esus. mi nam illi sunt,id quidem penes Deum, tu uero audi qua Clem te esse oporteat, si talis uis esse. God tamen dixerim,non quasi expertus,sed quasi experiri cupiens. Da mihi alam nihil amantem praeter Deum, ct quod propter Deum amandum est, cui uiuere Christus non tantum sit,
sed & diu iam fuerit cui studii de ocii sit prouidere Deum in conspectu suo
semper, i solicite ambulare cum domino Deo suo, non dico magna, sed una uoluntas fit, ct iacultas non desit. Da inquam talem animam, dc ego non nego dignam sponsi cura,maiestatis respectu dominantis fauore, liacitudine gubernantis. Et si uoluerit gloriari, non erit insipiens, tantum . ut qui gloriatur in domino glorietur. Haec Bernardus. Sed in istis dicet alia quis non exprimit Bernardus aliquos sanctos habere certitudinem de sua iustitia. Tantum enim dicit tili in Ecclesia uiros aliquos spirituales,qui fidacialiter agant cum Deo, & eos dignos esse Des cura, & fauore, qui prouia dent Deum in conspectu suo semper, de nihil amant praeter ipsum, de sol iaciti cum eo ambulant, quibusque uiuere, tantum Christus sit, de diu fuerit. Ad fiduciam autem satis politi esse certitudo coniecturalis, aut probabilis.& uehemens opinio de Des amore erga ipsos. Et quinuis uerum sit eos uia ros, quos ipse describit, iustos esse,tamen non explicat,an possit aliquis eo
mi a certus ille,se omnia ab eo statim numerata opere complere.Ne locussit huic cauillo, uide quid ad finem eiusdem sermonis subiiciat. Nam cum praesentiam filii & patris mino & eorum mansionem in animabus sanetis ex sapientia & caritate, siue amore sapientiae, & Σclo uellet ostendere meri oto colligi posse a iustis, ita de se ait. Si sciis , o aperiri mihi sensum,ut intelli gam scripturas, aut stimonem Epientiae, quasi ebullire ex intimis,aut insuisso lumine, desuper reuesari mysteria, aut certe expandi mihi quasi quoddalargissimum cosi graemium, & uberiores desursum insturee animo mediatationum imbres, non ambigo sponsum adeste. Verbi siquidem hae copis sunt, & de plenitudine esus ista accipimus. Quod si se pariter insuderit humilis,quaedam,sed pinguis intimae a,rsionis deuotio,ut amor agnitae ueritatis, necessarium quoddam o dium uanitatis in me generet, & contemaptum, ne sorte aut scientia infici, aut stequentia uisitationum extollat me ,
tunc prorsus paterne sentio agi mecum, & patrem adesse non dubito. Si autem perseuerauero huic dignationi dignis semper,quod in me est,aflecti bus & adtibus respondere, & gratia Dei apud me uacua non fuerit, etiam
mansionem apud me faciet tam pater enutriens, quam uerbum erudiens.
Quanta putas ex hac mansione inter animam & uerbum sis iliari:atis gratia oriatur, quanta de semiliaritate sequatur fiducias Non est, ut opinor, quod talis anima dicere uereatur, Dilectus meus mihi, quae ex eo quod se diligere, &uehementer diligere sentit, etiam diligi nihilominus uelle menter, non ambigit, ac de sua singulari intentione, solicitudine, cura,
opera, diligentia, studioque quo incessanter & ardenter inuigilat, quemaadmodum placeat Deo,aeque haec omnia in ipso indubitanta agnoscit ro
495쪽
LIB. IX. IN IX. c AP. axo A cordans promissionis eius. In qua mensura mensi fueritis, remelletur uos bis. Et paulo post. Ergo ex propriis, quae sunt penes Deum, agnoscit,
neque dubitat se amari, quae amat. Et statim. Igitur qualem te paraueris Deo, talis , oportet, appareat tibi Deus. Cum sancto sanctus eris, de cum uiro innocente innocens erit. Quid ni aeque de cum amante amans de cum uacante uacans, de cum intento intentus, de solicitus cum solicito e Denique est. Ego diligentes me diligo,& qui mane uigilauerint ad me inuenient me. vides quomodo non solum de amore suo certum te reddat, si quia dem tu amas illum, sed etiam de solicitudine sua, quam pro te gerit, si quia dem te senserit licitum sui. Vigilas tu, uigilat&ille. Consurge in nocte in principio uigiliarum tuarum. Accelera quantum uis, etiam ipsas anus ripare uigilias, inueniens eum, non praeuenies. Temere in tali negocio , uel prius aliquid tribuis tibi, ues plus , dc magis amat, & ante. Si haec ania mascit, immo quia Et, miraris, quo dilla maiestatem quasi cstera non corantem, soli sibi intendere glorietur, cui seli ipsa postpositis curis tota se deuotione custodit. Haec Bernardus. Ex quibus manifeste patet Bernardum sensisse posse uiros spiritales eκ suis aflectibus certitudinem assequi&scientiam aliquam amotis & solicitudinis Dei erga ipsos. Expresse enim dicit, uiros sanctos certos a Deo reddi, de indubitanter agnoscere, de scire se a Deo diligi, neque dubitare , aut ambigere ea de re dum senatitant sibi aperiri diuina secreta, Se amare se Deum , de es intendere.
B Et de istis perinde loquitur, ac de illis, quae possunt spiritales uiri de se exaperiri. Atque hanc certitudinem uidentur requirere multa, quae supra detestimonio Spiritussancti interius exhibito sanctis uiris, ex eodem citauiamus. Verum illa praecipua sunt, quae in trigesimoseptimo sermone in Cantica isibit. Ideo spes non confundit, quia caritas certitudinem insun dit. Per hanc enim ipse spiritus testimonium perhibet spiritui nostro,quord seri,. istis sumus tu i Dei. Et alias. Spiritum nouum aduenisse, certissime noua conα Pasib. uersatio testatur. Sed neque illa sunt intermittenda, quae alibi de Peccatou Ephior re qui amore saeculi,&sus carnis retentus in umbra mortis sedet, sic lo quitur. At uero si superna eum miseratio dignanter quandoque respexe rit, immiseritque spiritum compunctionis, quatenus ingemiscat, & resium piscat, mutet uitam, domet carnem, amet proximum, clamet ad Deum, proponatque dec ero uiuere Deo, non isculo, eκ qua deinde superni luminis gratuita uisitatione de subita mutatione dexters excelsi, agnoscat se merito quidem non iam irs, sed gratis filium, quippe qui paternum eraga se diuitis bonitatis inperitur assectum, quod se utique hactenus in ranatum latuerat, ut non selum nesciret, utrum nam dignus soret amore, an odio, ueri etiam odium magis, de non amorem propria conuersatio te staretur. Erant enim tenebrs adhuc super faciem ahysii, notnne is tibi uirudetur quasi de abysso profundissima,& tenebrosissima horrends ignorantis , in aliam quandiun quoque trahi abyssim er regione amoenam, de
496쪽
lucidam, claritatis sterns c Bi tum demum quasi diuidit Deus lucem a tea Cnebris, cum peccator, Sole illustescente iustitis, abieres operibus tenebrarum , induitur arma lucis,& is, quem prior uita, ac propria conscie tia, tanquam re uera filium gehennae deputauerat ardoribus sempiternis, ad tantam uisitantis se orientis ex alto dignationem respirans, gloriari Otiam incipit praeter spem in spem gloriae filiorum Dei, quam iam nimirum e uicino reuelata lacte exultans, nouo in lumine speculatur,&dicit. Signatum est super nos lumen vultus tui domine, dedisti laetitiam in corde meo. O Domine, quid est homo, quia innotuisti ei, aut filius hominis, quia reputas eum c Iam se o bone Pater uermis uilissimus, de odio dignissimus sempiterno, tamen confidit amari, quoniam se sentit amare, immo quia se amari praesentit, non redamare confunditur. Iam apparet inlumine tuo o inaccessibilis lux, quid boni penes te, etiam cum malus es set, nuserum maneret homunculum s Amat proinde non immerito,quia amatus est sine merito. Amat fine fine, quia sine principio se cognoscit amatum. Prodit in lucem ad miseri consolationem, magnum consilium quod.ab aeterno latuerat in sinu aeternitatis, quod nolit uidelicet Deus mortem peccatoris, sed magis, ut conuertatur, de uiuat. Habes homo
huius arcani indicem spiritum iustificantem, eoque ipso testificantem spisruui tuo , quod ius Dei de ipse sis. Agnosci consilium Dei in iustifica tione tui. Confitere dc die. Consilium meum iustificationes tuae. Praeoiens nanque iustificatio tui, de diuini est consilii reuelatio, dc quaedam ad futuram gloriam praeparatio. Haec Bernardus. Ex quibus Patere PQ test ex sententia Bernardi posse iustificatos exhis donis Des, quae in se e periuntur,certitudinem aliquam de sua iustificatione habere . De invidisserenis certitusnis mortalis erfidei. cap. XLVII. NE utroqui piam hanc certitudinem, cum fidei certitudine consen dat,aut eam,qualis qualis fit,definitioni sanctae Synodi,aut illis,qus ad eam conismand ira inducta sitnt, aduersari existimet, placet ad absolutionem huius libri,quibus de quantis inter se istae certitudines disti guantur,explicare. Et primum quidem dis rimen,quod inter eas occurrit, est,quod huic certitudini morali simpliciter de absolute subesse salsum potest, certitudini autem fidei nullo modo.Itaque qui moraliter certus est de sua gratia,certus quidem est se non decipi sed non est certus,se non posse in eo assensu decipi,qui uero per fidem certus esset se habere gratiam,certus es sesine F decipi se,ne cpposse decipi in eiusmodi assensu. Et ratio huius distria minis est,quia certitudo fides innitur uel soli reuelatioi Dei, qui necu sallere, neq; salli potest,uel reuelationi Dei de alicui propositioni euideter cognit
Quod autem euidens uel reuelatii est, neque salsum est, neque esse potest, ut cap. O. docuimus. Certitudo uero moralis,quanuis in proposito cotiligatur in aliquibus propositionibus reuelatis, tamen pendet etiam a prouPosidonibus ii quas Teiisi post i contingere deceptio,inam in hominet,
497쪽
A qui se suos omnes affectus itideretur sibi optime explorasse. Nam qui mor iter certus esset,& plani absin ulla formidine allentiretur se esse in gratia, in eam certitudinem induceretur, ex his propositionibus de fide, facientiquod inest, aut conuertenti se in Deum toto corde, Deus impartitur suam gratiam, Deus diligentes s .diligit. Sacramenta conserunt gratiam deuo te&reuerente illa suscipientibus,&similibus,&ex his propositionibus , ego iacio quod in me est,ego diligo Deum toto corde ego me susscienter disposui,& deuote de reuerenter suscepi sacramenta. Quanquam autem in
prioribus propositionibus quae sunt de fide,nulla potest esse falsitas,tamen in posterioribus,etiam qui maxime sibi uideretur ita in se experiri, ac per illas significatur,posset omnino decipi. Non quidem ut diximus, quia non possimus habere euidentiam de adiibus de aflectibus nostiis, sed quia lac
re quod in nobis est,&conuerti ad Deum ex toto corde, & legitime nos praeparare ad suscipienda sacramenta,non unum aliquem actum significat, sed obseruationem omnium mandatorum diuinorum,& dolorem de omnibus peccatis,de in nullo peccato perseuerare,neca: per ignorantiam, ne pper negligeriam, neque per obliuionem,aut inconsiderationem. Quis uero tam certus sit de sua iussi ita,Deo non illustrante intellectum nostrum, depeculiariter eam reuelante, ut non solum certo credat se ista omnia secisse ,
sed de in eo assensu sibi persuadeat,se non posse decipi Cum tam multi, qui ista sibi de se persuadebant,uehementer decepti fuerint,& per illusionem drri monis possint peccatores de aliquibus ueritatibus illustrari, & pacati esse de laeti in conscientia & afledius spiritalistimos in se sentire, cunque de alios nos baptizasse aut absoluisse solum sit certum per fidem humanam, quae temeritas est putare non posse decipi, ubi tam multis ii as salii de hallucinari
omnes possumus Equidem neque intelligentia mysteriorum diuinorum , nem spiritalium charismatum abundantia,neque experientia qualiscunque dulcedinis necu quantacunque uitae mutatio,ex quibus certitudinem hanc probauit Berii. in illibilia signa sunt gratiae,sed si permittente Deo trans .guret se satanas in angelum lucis,posset peccator haec omnia se uidere de experiri,existimare,& tamen esse extra gratiam Dei. Cur ergo propter haec Obie t. certo aedimus nos non decipi Quia non tantum illis certo possumus is si ponso sentiri,in quibus scimus nos non posse decipi,sed de illis,quae sic uera apparent,ut ne minima quidem occurrat causa de illorum uoltate dubitandi. Et propter hanc tam latam,& prsgrandem disserentiam certitudinis moralis a certitudine fidei crediderim diuum Bon. ne certitudinem fidei uider tur docere,addidisse in ep. io . iam citata etiam aliquid dari iustis praesentire de sua beatitudine ita tame,ut de sui percepta ex parte notitia,interim quiodem glorietur in spe sed non in securitate. Illo temperamento ex parte,&illo uerbo praesentire sitis indicauit,nec ν gratiam nem gloriam iustorum esse prorsus de absolute ipsis certas in hac uita sed duntaxat quatum sitis est,
ut confidant se amari adeo,de ab omni anxietate de formiiae de sua taure
498쪽
DE INcERTITUDINE GRATIAE. Nemi illi. liberi incipiant gloriari in spe gloriae filiorum Dei. Et quoniam iuramen. Ceet iurare tum propter honorem nominis diuini aretissime ueritatem requirit,quanse se in tuncunque certi simus de nostra iustitia,& de susceptione Baptismi sacramegnitin ti,non careret culpa eam sub iuramento asseuerare . Atq; ideo satis esse potuit Innoc. .certitudo de impossibilitate certitudinis fidei de gratia ut sicut c. i8.monuimus uesut temerarium damnauerit iuramentum de absolutione DisserB.x uel immunitate ab omnibus peccatis. Sed est & alia non parua distatia inter Persidaeis has certitudines. Ade quae sunt cerea tantum moraliter non concurrit fiasos solista des insula,sed duntaxat ad certa certitudine fidei,hoc est,ad ea, quae uel re, uelatis ex uelata sunt,uel euidenter inseruntur ex reuelatis. Et quoniam in I, oc non
ex eis dis nulli ph de doctissimi uiri decepti sunt,at ideo certitudinem fidei possibi,
ductis alia lem de gratia defenderunt,quanuis non maiorem certitudinem crediderinti rur. esse in hac uita possibilem,quam eam,quam nos statim tradidimus, adni Iur. 1 tar differentiam istam firmis argumcntis ofendere. FVimo. Fides insusa ad hoc tantum datur nobis a Deo, ut per eam certo &indubitato assentiamur reuelatis ab ipso. Quandiu crgo non constiterit aliquid esse a Dco reii elatii, a uel deduci ex reuelatis,nunqua per fidem infusam assentiemur illi. Deinde. Habitus nun* concurrit ad illa, quae non continentur sub ratione ipsius Arg.i formali. Ratio autem formalis fidei infusae est reuelatio diuina. Insuper. Ei, des infusa istrumentum est .s s. nostrae potastati subiectum,&citra nostram
uoluntatem ad nullum assensum concurrens. Nun*ergo peream assenti
Are. mur illis,qus possunt esse salsa licet neci: sint,necp sutura sint.Quia neq: nos
imperabimus intellectui, ut plena certitudine eis as itiatur neci: si nos mais iaxime imperemus, illa eorum assensiim coessciet. Praeterea. Omnis assenissus fidei infusae certior est omni fide humana, id non tantum secundum se,sed etiam quoad nos. Praebet enim maiorem certitud nem Itimcn fides quam omnis autoritas & ratio humana. Si autem per fidcm infusam nos
assentiremur etiam illis,quae non constant nobis ex autoritate diuina, non seinper esset maior certitudo,aut maior firmitas in eo assensii quam in alijs tantum certis per autoritatem humanam. ia cum nobis non constet eorum ueritas ex reuelatione diuina non plenam neq: indubitatam fidem eis
prsstabimus,si sapimus,& possimus es as certis in fide humana plenius aut Arg. s firmius assentiri. Item. Ea quae per fidem insulam credimus aequali quidem
certitudine & firmitate videmur credere. Nam ct fides, cum fit naturale gens,aequalem certitudinem praebet omnibus asserasibus, quos nobiscumcoesticit,& nos aequali immo eadem pia affectione prscipimus intellectui , ut ex squo assentiatur omnibus,quae nobis constat esse a Deo reuelata. CUigitur nemo in catholicis aequaliter assentiatur se esse in gratia,quando non habet de hoc reuelatione ac assentitur aliis fidei articulis, uel assentiretur, se esse in gratia si haberet reuelationem iret hinc comoneri debemus,ne credamus a fide insula esse assensum,quo assentimur nos esse in gratia,quantundii
Disseret. que certo id credamus. Et quia fides insuli nullos gradus certitudinis darit
499쪽
LIB. IV. IN IX. c A P. 222A huic nostro assensui aliunde certo palam est etiam in hoc exuperari a certi tudine fides, i, illa multo maior de certior est. Dices. Fides lumen quoddam obiem
spiritale est,isc non tantum inclinat intellectum nostrum ad assentiendum reuelatis,sed de docet,quae sint reuelata,& ita posset testificante.ss.ci, sumus filii Dei,inflectere intellectum ad assentiendum nos esse in gratia,etiamsi aliunde non constet nobis hoc testificatiss. Sed si fides docere posset, quae sint Reston. reuelata in uas baptizatus,& postea nutritus in nemore,nosse posset ab pullo doctore mysteria fidei supernaturalia, ct frustra Paulus generaliter de
omnibus pronunciasset. Quomodo credenr, nisi audiam s Quomodo aus Rom. iotem audient sine praedicante e Et qua ratione de uno aliquo supernaturali nos illustraret,ut illud certo ac firmiter credamus,illustraret et de omnibus, quod absurdum de contra experientiam est. Quanuis autem fides infusi neque inclinet nos ad assentiendum, neo laciat nos certos, nec p moueaturass.ut ullum coefficiat nobiscu immediate assensum nisi eorum, qus ante ipsius concursum prius saltem natura constat nobis esse a Deo reu lata, uel ex is deducta,tamen mediate ad certitudinem moralem de nostra iustitia concurrit,& es debent bonam partem persecti suae certitudinis moralis.Nisi enim per fidem assentirentur illi maioribus illis propositionibus de fide,
iacienti quod in se est Deus non denegat gratiam, Conuertcs se ad Deum re toto corde in 'enit Se obtinet gratiam ipsius,&e. nunquam illi certitudinem aliquam haberent de sua gratia. Quare recte diκit Ioannes Bactionisn hanc certitudinem non esse certitudinem fides,sed esse certitudinem consesquetem fidem. Quod si hoc putas esse satis,ut uocetur certitudo fides,non admodum repugnabo,sed ut pax fit,& omnes in unum conueniamus,dabo quod uis,& me uolensque,victusque remittam. Illud tamen ex omnis bus dictis dilucidum esse potest, nihil istam certitudinem moralem aduero sui definitioni. s. Synodi. Non enim negarunt patres posse nos certo scire, ceruci, assecuri simus Des gratiam. Et sorte non solum propter ea, quae cap. 8.di rudo mora Nimus,su quia non erat necessaria,intermista est illa particula nisi ex specia- d inuioli reuelatione,quae adiecta est cap. Q. dc can.:6.sed etiam,ne quis putaret,abses unos. que Dei reuelatione neminem posse esse certum de sua gratia. Duntaxat autem negarant patres posse quenque eam scire certitudine fides, cui non possit subesse filsum. Et hac periphrast omnem&BIam, ueram & legitimam rationem fidei excluserunt.Hoc quippe unum,& propositum exigebat capituli,& non solum commodum,sed de neces tum erat ad damnandum inanem de uanam haereticorum fiduciam,& certitudinem.Sic uero nos apserimus gratiae certitudinem moralem iustis esse possibilem, ut es dicimus posse subesse salsum,nem ad eam certitudinem fidem concurrere.Quorum utrumuis satis est,ut manifestum sit,synodum non hanc certitudinem damnasse.Neci: opus est pro ea tuenda ad alia recurrere,ad quae es' recurrerunt quae & definitionem patrum uehementer infirmant,&autoritati Synodi, ut cap. s. Ostendimus,non parum derogant.Non istum autem non damq
500쪽
nauit. s. Synodus huiusmodi certitudinem ex gratia &benignitate diuina, C& ex experientia donorum ipsius, sed de uelut dans locum ipsi non dixit. neminem posse esse certum de sua gratia,sed quenlibet posse formidare dcti obiecti. mere de illa, dum se ipsum sitamque propriam infirmitatem respicit. Dices. Non solum iusti pollunt esse certi de sua gratia siqui certo sciat se in hoc nodecipi,sed & possint scire,se non posse decipi, cum ea uere concurrunt, eae
quibus colligitur certitudo gratiae. Quanquam enim qui assentitur certo Petrum esse,quem coram uidet,possit in eo assensu decipi tamen tum,cum eum uidet, sicut capi. o.docuimus, non potest decipi. Et alias neque cero Restis. rus tum ess i se non posse decipi.Sed hoc antecellit euidentia uel uisio intulistiua argumenta,quae praestant certitudinem moralem. Nam ista argumenata dant certitudinem tantummodo de hoc qu6d non decipimur. Visio uero intuitiua dat etiam certitudinem tantam,de suo obiecto, ut certo assenntiamur illud esse,& in eo tum nos non decipi ne posse decipi. Ac vel hine
manifestu esse potest, quantum intersit inter uirum spiritalem,qui eae argumentis lactis certo assentitur,se esse in gratia,& inter eum,qui huic assentire' tur ex reuelatione,temerariunque omnino esse, & praeceps tantam fidem adhibere nostrae gratiae habita de ipsa reuelatione, quantam non habita. Existente enim reuelatione,quae induceret in certam gratiae persuasionem , impossibile prorsus est quenquam decipi,existentibus uero, de concurrentibus omnibus,quae inducunt uiros spirituales ad certitudinem ipsius mo. ratem,possibile est, neque alicui ueritati necessariae repugnat, ipsos de s o Epilogiu Pi. Potest igitur,ut tribus uerbis concludamus totum hunc librum, habeo totius libri a nobi a citra reuelationem diuinam certitudo coniecturalis de nostra gratia . Potest & a uiris persectis haberi certitudo moralis aliena ab omni me
tu & formidine. Sed non potest haberi certitudo fidei, cui non possit sit Din. i. d esse lalsum,nisi ille revelet,de quo dicitur. Est Deus in coelo reuelans mysteria. In cuius gloriam ad ea exponenda hine progrediemur, quae patrea
DE GRATIAE AC GLORIAE IN AEQVA-
litate Liber . x. in Caput . κ. Decieti de Iustificatione. PRAEFATIO. XPLIcATIs hs, quae ad acquisitionem Iustitiae spea
istant,de ipsius in cremento pauca quaedam, sia ea utilissiuma &absolutissima, cap. io.nobis tradidit sancta Synodus. Ita sane ordo doctrins poscebat,& incremento iustitiae perquam belle conuenit numerus decimus,qui nota persectio nis est. Sed enim solida ac uera incrementa iustitiae unus Haegitur Deus,dc ivsi ex illius dono,ne intestigi plene possint,neque distisi