장음표시 사용
501쪽
LIB. X. IN X. c AP. arx A Quare ipsius unius sauore consita elucidare, & firmare, quae de his patres' statuere,aggrediemur. Et librum hunc. io . de inaequalitate gratiae ac gloriae iustorum,quem in hunc usum lucubrauimus, b ipsis eorum documentis, de definitis,quae ita habent incipiemus.
IN . Ic domestici illi, euntes de uirtute Ephe. x in uirtutem renouantur, ut Apostolus inquit , de die in diem, hoc est cori mortificando membra carasti ,er exhibendo ea arma olitiae in san Roni. sctificatione nuper obseruationem mundatorum Dei, er Ecclesilae in ipsa iustitia per christigrariam accepta, cooperante fide, bonis operi*bus crescunt atque magis iustificantur,sicut criptum est. Qui iustus Ame. 1iae est iustificetur adhuc. Et iterum.Ne verearis usique a mortem iussificari. Et rursus. Vi Etari is detis quoniam ex operibus iustificatur homo,er non ex fide tantum. Hoc uero iustiti e Iacob. , incrementum petitsancta Ecc Acum oras. Da nobis domine fidei, spei, σcuritatis
. DE EXPOSITIONE SENTENTIAE PATRUM, ET
erroribus ab eis damnaris. cap. I. O N solum curarunt patres docere fidei ueritates, & damnare errores ad hoc argumetum iustificationis spediantes, sed & illa studuerunt distate tradere,ex quibus possent qui uis perdiscere,quemadmodum ueram iustitiam de comparare de augere de conseruare possent. Quod uel ex hoc capite.io. luculentum esse potest. Nam in eo traditur in primis haec ueritas fidei. Iustificati euntes de uirtute in uirtutem renouantur de die Pt init in die & in ipsa iustitia crescunt,ac magis iustificantur. Et obiter quemadmo si sto. dum in iustitia proficere debeamus,edocemur. Euntes,inquiunt,de uirtute motas p in uirtute renouantur,& cresciant mortificando membra carnis suae,& ex. Ita di inhibendo ea arma iustitiae,& per obseruationem mandatorum Dei, de Eca iustitia. clen ac denio cooperante fide bonis operibus. Alcli ut liqueret ueritautem fidei quam docuerunt traditam esse a Christo de ab Apostolis,& perpetuo retentam ab Ecclesia,tribus eam Scripturarum testimoniis communierunt,isc communi quadam oratione Ecclesiae dominicae. 13. post Pentea costen. Ex plurimis autem scripturae testimoniis, quibus luculenter pote rat conclusio haec firmari delecta sunt potissimum illa tria, quia non solum . . xv ueritatem doctrinae constabiliunt,sed de docent longe aberrare qui iustifi-mtionem putant duntaxat esse acquisitionem iustitiae, de non etiam incite
mentum iustitiae. Et prolicto superstitiose trepidant, ubi nullus est timor,
502쪽
DE INAE QVA. GRAT. ET GLO. IUSTO qui tunc solum dicunt aliquos iustificari, cum ex iniustis fiunt iusti. Nam ciliis testimonqs liquido costat etiam eos iustificari, qui ex iustis fiunt iustio, res. Et possunt ab hoc timore liberare nos.haec exempla. Ditari quippe dicimus,& locupletari non solum eos,qui eκ pauperibus fiunt diuites,sed ueκ diuitibus fiunt ditiores. Et mundari non eos selos asserimus,qui eκ im mundis fiunt mundi sed de qui ex mundi, fiunt mundiores. Et expoliri,de ornari, non eos solos affirmamus qui ex impolitis,& incultis fiunt politi. de ornati,sed & eos etiam,qui ex politis,& ornacis,fiunt politiores, de oru, natiores. Et explicari dicuntur,& illustrari non ea tantum, quae ex obstu
ris fiunt explicita,& clara,sed de quae ex claris,& apertis,fiunt apertiora, de elariora. Et quemadmodum qui ditior fit, diuitias aliquas de nouo acquirit & ideo ditari dicitur,et qui mundior uel ornatior, liquam munditiam, Vel ornamenxum assequitur,& ideo mundari,& ornari dicitur, ita qui iustior fit, nouum aliquem gradum iustitiae adipiscitur, quem antea non ha huerat,& idcirco merito iustificari dici potest. Ac secundum quidem testi monium desumptum est ex Ecclesiastici.is.cap. Vbi enim communia alia qua exemplaria latina habent,Ne ueteris usque ad mortem iustificari, alia
non minus communia,& aliqua antiquiora habent. Ne verearis usque ad mortem iustificari. Et utriusque letionis sententia eadem est. Graeca uero sic habent. ιι, ει σεα ου δικαιωοοῦναι. Hoc est, ut uesbum uerabo reddamus. Ne cesses usque ad morte iustificari. Et qumis istarum ieetionum satis est ad confirmandam patrum sententiam & ostendendum posse iustos usque ad mortem proficere in iustitia. Neo minus id docte confir- Dmarunt ex testimonio Iacobi. r. loco induim. Quoniam uero dignissima est animaduersu expositio data illi a patribus,& peculiares quasdam habet dissicultates quae circa illa notanda sunt,in finem huius lib. di fleremus. Interim aduertamus ex ista patrum definitione manifeste sequi,non omnes iustos aequales hic elle in iussi ita, sc gratia Dei,& ex consequenti, nec ν omnessore aequales in gloria. Si enim propter noua bona opera, qui iustus erat, fit iustior,tanto ergo erit qui': iustorum aliis melior, quanto plura, aut meliora opera quam ipsi secerit. Quia sicut se ipsum exuperat iustus,& melior hodie est,quam heri,quia uel alia,uel meliora opera hodie facit, quam heri secerat,ita de alios iustos sibi heri aequales hodie exuperabit,& uincet, si ipsis dormientibus prsclara ille hodie opera secerit,uel salte meliora opera,quam illi.Et cum gloria commensuretur gradix huius uitae, quanta sue rit in aequalitas in gratia huius uitae,tanta & consequetur in gloria, Se beau es erra tudine patriae. Itaq: in his uerbis damnati fiant tres errores. Primus est negares hic Δ- iiii iustos proficere. Qui error sequitur eae eo, i, Lutherus asserit ocs iustos mali. aequales esse in gra et in gloria. Et ne quispia existime gratis nos tin ei errore imponere,audiat,quid ille dicat in iecide nati.beatiss.uirginis Mariae si in Christians aures ferre postunt tanta blasphemiam.Oes,ait, Christiani sque
magni sumus sicut mater sque sim ti ficut ipsa. Damnatus est etiam
503쪽
LIB. X. in V., p. 224 A his uerbis error Ioviniani,qui testibus divo Hieronymo in libris contra ipς sunt,&Augi istino in libro de hsretibus ad od uult Deum,squalem si ,
seruit immo unam fore omnium sanctorum remunerationem.Qui & coasequenter iustos omnes in uia squales suis RSc eisse in gratia dicebat, ut manifeste potest colligi ex argumentis que in illo citat ibidem Hieronymus. Qitae ideo admonuerim,ut preciosior sit antidotus Christi,si diaboli uenena non lateant. Et manifeste potest colligi ex patrum dissinitione damnatio secundi erroris. Si enim non est squalis gratia iustorum in hac uita neque erit in coelo squalis eorum gloria. Exsquabit siquidem Deus sicut dicit Zacharias, gratiam gratis hoc est teste communi Glo gloriam patris,gratisvie. Nem dubitari potest quin eos maioribus honoribus prosecuturus sit Deus post hanc uitam quos lite habuerit cariores, quosque prsstantiores nouerit suisse in Anctitate,de iustitia. Ratio quippe iustitis distributius exi git , ut maiora respondeant prsmia maioribus meritis. Et natura, seu lex gratis iustorum iis c est , ut quo fuerit maior.eo ad maiorem gloriam accoptos eos faciat. Possunto ad confirmationem huius doctrins iuuare,qus lib. s.cap. i.disseruimus,cum interprstati sumus,quod patres ata uerunt, nempe ununquent recipere iustitiam secundum propriam dispositionem suam,&cooperationem. Et qus nunc ad confirmandam protam conclusionem subnectemus utilia esse poterunt ad fulciendum,& armandum magis omnia,qus tum tradidimus. oniuncta quippe sunt l,sc illis,et illa istis. veruntamen quia ad hunc locum omnia magis jpeetant,qus de insqualitate gratis de gloris traduntur,hic rem totam exacte magis, & omnino ad uiuum discutiemus.Nel inanis opinor,aut superfluus noster uidebitur Iahor illis,qui Hieronymum,& Augustinum, & alios doctores catholicos hac de relegerint,immo tanto,spero magis placebit, quanto eos accura*tius perlegerint. Nam contentioso,& concertatorio disputandi genere,quat 3,& prscipue Hieronymus secutus est,intermita, unii didascalicon, siue dogmatisticon hoc est doctrinale disserendi genus secuti, aperte omnia,&perspicue,suom ordine tradidimus,& qus ad reuincendos aduersirios mianus effcacia uideri poterant,aut in totum reiecimus,aut certe atqs effincioribus,ut fideles obiter edoceremus adiunximus,atin's, qui notatu in eis
digna uisa sunt,plsrat alia nostro marte,& ingenio,Deique in primis auxilio adiecimus. tanquam autem connexa sibi sint,&se mutuo inserunt tria ista Iusti proficere possunt,&uere proficiunt iniustitia, Iusti non sunt
hic squales in iustiti lusti non erunt squales in beatitudine,& quidquid ad
confirmationem unius ualet,ualet de ad confirmationem coeterorum, tamen quo omnia clariora,& firmiora sint, singulum quodq; eorum seorsum firmabimus.
Quod ius liqueant, hae uiam in rustitiam cere σproficere. II. concla, Porro,iustos proficere ,posse, acuere proficere in iustitia prster arguu menta a patribus induc his potest argumentis edoceri. mo.Apo uoi ra
504쪽
Luc. tr. b stoli petierunt a Christo augmetum fides his uerbis, Adauge nobis fidem. Criar. .d Et non sunt de hoc reprehensi a Christo sicut alias cum diκit eis. Quid tiamidi estis Necdum habetis fidem Nouerant ergo Apostoli uel ex lumine naturali,uel ex dodirina Christi posse se in fide proficere. Et ita intellexit Ambro. hsc uerba Ambrosius ad finem. et epistolς ubi ita scribit. Apostoli qui suturi erant amici,dixerunt. Adauge nobis fidem petentes a bono medico, ut infirmantem in se fidem sanaret. Infirmabatur adhuc fides in eis,cum ain diret etiam Petrus, Minimae fidei quare dubitasti Haec Ambrosius. Et purullier. i. c5 chre Hieronymus. Qtiare dicunt Apostoli Domine adauge nobis fidem,tra Iovini si omnium una mensura est Et Gregorius in Ezechielem. Si ipsa fides ad stGrego. sectionem suam non quibusdam gradibus duceretur simili Apostoli minime dixissent. Auge nobis fidem. Et ibidem hoc ipsum statim confirmat ex responsione illius,qui cum uenisset ad dominum, ut curaret suum filium , Mur. se requisitus an crederet,respondit. Credo domine, adiuva incredulitatem meam. Pensate,inquit rogo,quod dicitur. Si credebat, cur incredulitatem dicebat,si uero incredulitatem se habere nouerat quomodo credebat s Sed quia per occultam inspirationem gratiae meritorum suorum gradibus fiades crescit,uno eodemin tempore is qui nodum persecte crediderat,simulct credebat,ile incredu us erat. Haec Gregorius. Quod si in fide proficere Apostoli poterant poterant in aliis uirtutibus,& ex consequenti in iuustitia, dc gratia Dei. Par enim est ratio de omnibus. Et hunc fidei & exterarum uirtutum prosectum Christus ipse dilucidum nobis secit parabola tru la. Sic est regnum Des quemadmodum si iactet homo semen in terram,&dormiat,& exurgat nocte,ac die,& semen germinet,& crestat, dum nestitille. Ultro enim terra seuetificat primum herba deinde spicam, d inde pI num frumentum in spica & cum ex se produxerit fructum statim mittit sal .cem,quoniam adest tempus messis. Quid hic aliud nobis a Christo expliocatur qua prosectus iustorum per uerbum Dei illis diuina Iargitate immisi Greg m sunt Sed ut dilucidior aliquatenus fiat tota lisc parabola, non grauabor ex si ch ' positionem illius ex Gregorio ad acere. Semen, inquit, homo laetiit in teroram, cum cordi suo bonam intentionem inserit, & postquam semen iacta, tum est,dormit,quia iam in spe boni operis quiestit, nocte uero stirpit, aedie quia inter aditon,iu probera proficit,& semen germinat,& cresttat dii nescit ille,quia cum adhuc metiri incrementa sita non ualet,semel concepta uirtus ad prosectum ducitur,dc ultro terra fructificat, quia praetieniente se gratia mens hominis spontanea ad fructum boni operis surgit, sed haec eadem terra primum herbant,deinde spicam,d inde plenum frumctum producit in spica. Herbam quippe producere,est inchoationis bolas adhuc teneritudinem habere ad 4 icam uero herba ueni cum se uirtus animo conacepta,ad prosectum boni operis protrahit. Plenum uero frumctum in spiam fructificat, quando iam tantum uirtus proficit ut esse robusti, de persecti
operis possit. Sed cum ex se produxerit fiuctus statim mittit salce, quoniaadest
505쪽
. . π V LIB.απ. IN M. . t Ill N ars A ad st tempus ni hi . Omipotens enim prodi O fiuctu salcem mit itu,& messem Bani deserat.quia cum uniiquent ad perserit opera produxerit,eius temporalmi ustam per ηmissamsi nisi in incidi ut granii situm coelistia horrea perducatistam igitur desideria bona ancipimus, semerii terram minimus. . Cum uero opera recta incipimus, erba sumus CG autem ad prose riun boni operis crescimus,ad spican permenimus. Cun in eiusdem operationis persectione selidamur,iam plenum studium in spissa prostrum. Hsc ille diali Nanto post Isullus itaq: qui per propositum bonum adhuc in metuis teneritudine esse conspicitur,despiciariar, quia fructum Dei ab herba incipit, it granum fiat. Qias & ibi in Petro Iaheostoidit. S. nos in Apostolis omnibus non obscure intue vr. na eniim ante ad o
nonnullislimperfectionibus obnoxii,post quam illius illamrroborati, cpersecti sent ara Herunt fide.sertitudine humilitate,& ars, ut toxi mussis terrori.&stupori fiterint,&si teleganser persequit' inemrtim , Mi 1 Grebom.
quidem quae de illis Euangelistae commemo ant,in unum contuleri . meis,quae historia Actorum Aposto orum de ipsis restatur. E dens ν AD , ex
re nos potest ipsa Deipara uirgin is nanque negit ipsam sui Mor ,, b ιἷ, rigyptiorem Deo sitisse,post quam filium Dei co epit , peperit .nutrivis, dc 'pro nobis patienter tulit in cruce morimi fieri potest, ut grationi sit aliquis D apud Deum uno tempore quam alio, scio quemadmodum. positi, qui edere tam parui apud eum Lisse tanta illa & tam prs cellentia obsequia,ut n eam post ipsa multo habuerit rariorem,et gratiorem. Nam quod quidam existimant,datam ei esse in conceptione fit 3 Dei totam gratiam,quam postea meritura erat, mnium est ab pullo apparenti landamento contrai gem Dri essinum,quod eadem facilitate qua dicitiar, merito est contem Indym.Sed dc in Abraha patre fidei nostrs hoc idem contueri licet.Qu1--3. ex Unde cum ob mandatum domini inessus est de terra sim,& uenit in ter Abra a
'quam ei monstrauit dominus,persectior multo fuit,&iustior,inocracmor, ea suerat ante. Vnde&maiora multo prsmia tum a Deo accepit,
ct iamiliarior ei iactus est post id tempori . Quod & ipse Deus pollicitiis
ei suerat illis uerbis. Egredere de terra tua,& de cognati5e tua di de domo G . m. patris tui,& ueni in terram,quam monstrauero tissit. Facians te in genum Omag dc benedicam tibi,& magnificabo nomen tuum,eriscli benedictus. -benedicentibus lita,& maledicam maledicentibus rihi , in iudicentur omnes cognationes terr Et post aliquantum tm ris,ubi amilla o dierat mandatc domini,siustus strursus sermo domini ad eum: per uidpiama dicta. Nos timere Abraham. Ego protector tuus, ct merces tua magna nimis. Eoq; tepore inivit Deus foedus m ipta, de pollicitus cst, B en eius multiplicare sicut stestas coeli,& sicut puluere tors, de Gra terra illum tota Chanaan.Ecquis possit dubitare, Misse eum persecti my pota . N. zi-
506쪽
1 . auditat iterum a Deo, Ambula cora me,& esto perseditis. Ponamai laedus, Ct m liuer me,& te,& multiplicabo te uehementer nimis. Quod autem tmdato huic oboedierit scriptura statim indicat. Mit enim cecidisse mox eum pronum in seciem,& Deum ipsus humilitate commotum,dc muti se ei nomen, ustatuisse pactum cirruncisionis inter sic&ipsum,de tota progeniem iptas. Et si perseditis,sanctior est,& histior, ut in aperto est . quam imperseetias,eum Deus his uerbis ad perse monem uocauerat Abraham,et postea corusrante iam Euangelio , 5e Apostolos, de adolescentem illii qui omnia madata seruauerat,ad idem hortatus fuerit,manifestum est potire eundem progressis temporisseri iustiore,& sani illarem. Quod si Abra. ham non multo magis quam prius Deo placuisset quando ad mandatum ipsius districto iam gladio immolare es uoluit unigmitum suum Isi ac, nunquam prosecto iuramento es firmasset magnificetissimam illam pHbmisitonem de assumptione carnis ex progenie sua. Per me metiplam,inquit,tur .. ν ui,quia secisti hanc rem,& non pepercisti unigenito filio tuo &αEt statim. Aini in Benedicemur in semine tuo omnes gentes terrae quia oboedisti uoci meae . Placuit nimirum hae oboedientia plus Abraham,quam olim placuerat. Neque enim strabis asseritur ea una fuisse causa tam magnificae promissios
. . lini sinis. Et si attente legamus,&reuoluamus libros sacros,haec eadem incremEt de prosectus iustitiae licebit legere in Isaae,Iacob, Moysi, Samuese, oth Am. .ex alqs prophetis. Atm ideo a pluribus exemplis conimemorandis supersedeta si bon hunc iustorum prosectum in gratia ostendam ex uerbis Dauidis .
Graphice enim uidetur illum descripsisse,cum est. BAtus uir, cuius est auκilium abs te, scensiones in corde suo disposuit in ualle lachrymarum in t m,quem posuit Etenim benedictionem dabit legis lator, ibunt de uirtute in inmitem, indebitur Deus Deorum in Sion. Sed expendamus aliqua tum haec ue ut sensum,ri uim eorum magis penetremus Ne quis putet iustificationem opus Des esse prosectum autem iustitiae opus situm' ius,inqui uir cuius est auxilium abs te.Qui dat enim uelle. dat de perficere
pro bona sua uoluntate. Et qui incipit,ipse perficis:& incrementumviris lus. Eom auxiliante fit,in iussi in hae ualle lachrymarum ascensiones in corde suo disponant,hoc'meditentur in iustitia oestere,& proficere Norsit quippe ad progrediendum,& proficiendum in iustitia datam esse hanc ui,
Greg. tam, ierissimeque die tam a Gregorio. uia Des non procedere retroce dere est. Neque frustra lixe meditantur iusti. Vota Deus iustorum exalsedit. Et qui tulit legem, ipse eis benedictionem impartitur, ut per uiati, mandatorum currant, & eant de uirtute in uirtutem, idque non ad horam. aut diem, ues annum, sed donee uideatur Deus Deorum in Sion. Certe si non essent proginsus, & incrementa in histitia, neque iussi ex auxilio Des disponerent ascensiones in corde, neque ex benedictione ipsius inribo is claui recite in uirtutem graderentur. Quare Gregorius. Si quidem, gra. in E . dus in Grdis astensione non essent, Psilmista nondiceret. Ambulabunt
507쪽
Ade uirtute in uirtutem. Neque mirimi si de ulmite inuinutem, gradus sint, quando ipsi una quaeque utiet quasi, quibusdam gradibus auge i. . itur, per incrementa meritorum ad sim ma perducitur. Alia nans ique simi exordia uirtutis, aliud uirtutis prosectus, aliud persectio. Et his gradictus ibidem aptat illa uerba Iob. Per singulos gradus meos pro Iob. 31.d inunciabo illum . Omnipotentem enim, inquit, dominum per singulos gradus sios ille pronunciat, qui per inaementa ulmitum, quae accipit,ri s. per laudem sitae pietatis reddit.wHactenus Gregorius. Eandem Aet. s. ex etiam ueritatem docuit Ecclesiam uas electionis Paulus, & non uno sar P . testinein loco, sed multi . Quosdam enim parturire se aiebat, donec forma mreqs. retur Christus in illis. At is tanquam paruulis in Christo lac dabat po- Gala brum, doneccapaces fierent solidi cibi, &sapientiam loquebatur inter Per a. cor. 3.a
sectos. Nonnullis .inerementa, seugum iustitiae,& abi dantiam Om a. cor.'.e nium gratiariam, nomine Dei pollicetur. Alios beatiores fore pronum t. r.τciat, si permanserint secundum ipsius cofilium. Quibusdam exialenti, H. rem uiam demonstrat, & ad aemulandum charis ara m liora inuitat . Et Ephe. alibi ad hoc ditat prae lentissima dona a Christo data suisse Ecclesiae, ut iam non simus paruuli, sed ueritatem iacientes crestamus in ipsb. Et
alias interiorem hominem renouari tradit de die in diem, licet is .quiso. i. r. ris est, noster homo corrumpatur. 1 Et saepe affrmat, Deum esse, qui in. i. r. crementa iussitiae conseri, qui'e perficit. quod in nobis incipit. Pro philip. i. ari quibuslam etiam oras, ut caritas eorum nragis, ac magis abundet. Et σ.1.b' de se ipso manifeste testatur; nondum se persectum esse, aut ad eum ει- i.etum uenisse, in quo non possis proficeret. Et in intelligas etiam eum, qui tanta gratia ab initio suae conuersionis praesulserat, dispositisse aste sones in corde filo. Vnum autem, addit, quae retro sunt obliuistens, ad ea uero quae fiant priora, extendens meipsum, ad destinatum persequor ad bravium sepernae uocationis in Christo Iesi. Vnde&diuus Hieronymus secundo, contra Iouinianum lise uerba eleganter expo, His nens, sic scribit. Apostolus Paulus prsteritorum obliuitatur, ct ad ea in ante sunt, se extendit, id est quotidie proficit 'nec seruat insedario
Micate gratiam, quam accepit, sed auarus negociator renouatur de Sein diem , & detrie steret se putat, nisi semper o merit. Hse ex Hierony . mo. Et incredibile est profesti , ac plane impium, non eum in malo' ri gratia quam prius apud Deum fuisse, post grauissimos illos,&innuo merabiles labores, quos se ob Christi gloriam pertulisse aliquando coma t. r. 3memorat. Et quid aliud,rogo,quam hunc prosectum &inoementumuis Argum. 6tutis de gratiae lanificabant illa uerba quaeaudire a domino meruerit,ses fi LPetr. 3. arit tibi gratia mea,nam ulmis in infirmitate perficitur Unde de ipse de tan. a. o. .cto beneficio exultans, oriabatur,& placebat sibi in infirmitatibus,& tris lationibus sitis.Cum enim infirmor, inquit, tune potens sem. Et hanclairnutationem dc renouationem clectorum,dc praesertim praedicatorum
508쪽
DE INAEQFA. . GRAT. ET GLOI IUSTO. Greg. .uerbi Des explicae eleganter Greg. in illa uerba Mutabra is inuirum alium. ci. Reg. io Stabilivit &hanc do minam princeps Apostolorum Porus, ciun ad eos. t. Pe.1 qui recens erat per Baptismi gratiam iustificati. Quasi inodo,inquit geniti. insanie rationabiles sine dolo,lacco piscite ut in eo crescatis insilutem. stytamen gustatis, quoniam dulcis est dias.Nunquam e Petrus 'adiecissit illam particulam,ut in eo crescatis in silutem,si non ceno sciret, potaiustificatos proficere in iustitia. id est enim aliud crescere in salutem, qua pro ficere in iusititia,& gratia apud Deum c Et ne quisquam dubiter,hanc etiam semper fuisse G. nam Ecclesi possumus hoc ipsum fulcire ex dissitati ne Claementis quinti inConcilio Viennenss.Inter csteros siquidem erem res Begardorum&Beguinarum in ea generali Synodo damnatos, unus atque adeo primus hie sitit.Homo in uita praesenti tantum.& talem perse ebonis gradum potest acquirere,cludd reddetur penitus impeccabilis et in ι .i Watia amplius proficere non ual sit. Et commemoratur hoc in Cia , i mentina Ad nostrum de haereticis. Quod si bene expendamus argumen l tum, quo illi sui sit: usi asseruntur , uerisimilimum erit, non dam e pa- tres hune errorem ea duntaxat ratione , quod assererent haeretici illi, Posset,pmines tantum proficere, ut redderentur impeccabiles, sed & eo quoque nomine, & titulo ad talem , ct tantum perseelionis ν dum uenire posse homines in hac uita contendebant, ut amplius in grautia Dei proficere no n ualerent. Ratio enim eorum ibi sithiedia haec est: Nam, ut dicunt, si 'is semper posset proficere, possct aliquis, Christo perseelior inueniri. Quod si illi, ut docet haec ratio. in hocpotissimum Dam reserebant assinionem, ut crederent homines posse esse hie ita permiectos, ut ampliusproficere non possent, de patres quoque minime duabium est, damnationem huius erroris in hanc etiam assertionem retulisse. Et si tantum patres illi profectiari in iustitia, in nullo sanctorum serre potuerunt, quando tulissent blasphemiam Lutheri asserentis, omnes iustos esse aequales ingraua, neque profectum ullum, aut incrementum iustitiae agnoruentisc , Sed pudet me iam dudum profecto,& taedet, in tam pertum. de manifestarium errorem solis fidei ai mentis pugnare.,υ- si lumini naturali hane insiniam aduersari ostendamus. Rogo te Luclae' re, &uos o quicunque huius factionem sectamihi. Nonne iusti omnes
possitiit quatuoque exercere, ac ue .exercent opera aliqua uirtutum, quae ante non exercuerant Et quae prius operati fuerant, nonne pos
uini promptius , alionis, feruentius, deuotius, ac denique persectius operari e Certe hoc experientia constat omnibus , qui uerisimiliter pose sint credere se esse a Deo iustificatos . Cur non igitur per illa opera pro sciant , ct crescant in iustitia 1 An non tanto qui sit eiustior & melior est, quanto plura,vel meliora opera exercere An non natura nostra hoc comsparatum est, ut tanto promptiores simus. dc procliuiores ad iustitiam, ct uirtutes, quanto stequentius, aut magis ex animo bonis operibus
509쪽
A studemus Nunquid uultis nos esse stipites et usicos,ut ne , actus nostros, Argum sne* naturam nostram,ne ipsa quae patimur,quaew in nobis experimur, agnoscamus Si in iustitia politica,& moralipficere hoc modo possumus, ido de se & de aliis semp sensere omnes philosophi probi,cur no poterunt omnes iusti similiter proficere in iustitiaTheologica,et ChristianasNihil eadem minus persectionis,& uirtutis habent,pietatis,& religionis nostrs sancta opera quiri opera bona iustitiae ciuilis immo tanto plus quanto ipsis sint filictiora et persectiora. Et si Deus omnes bonos,et iustos diligit,quis
credat,non esse illi summae bonitati tanto quenquam cariorem,quanto melu,r,& iustior fuerit Hominibus qui mali sumus tanto sunt cariores amicinos quanto meliores sunt,aut talem quanto plus de nobis merentur,&Deo qui summe bonus est,et supra modum omnium, qui se amat,amicus non erunt iusti cariores,etiam si plus suerint de ipis meriti: Enim uero hoc honitati diuinae maniliti repugnat,& contra omnem iustitiam,& aequitatem est,& Iegibus amicitiae palam distanat. Ad haec. In caeteris artibus, & Argum. io uirtutibus sunt certi progr vis,& incrementa,& apud omnes amicos, de sitientes nobis proficere possumus in gratia,& amicitia. Intolerabile est igitur in una iustitia Christiana,& gratia,seu amicitia apud Deum, non possequenci: proficere , aut ad gradum stiperiorem conscendere, quantunculam uehementer hoc contenderit.Deinde Quandiu in hac uita fiant iussi, perde Argian. ure possunt gratia Des secundum communem legem. Ergo etiam proficere B possunt in ea per obseritationem madatorum diuinoN. Dura quippe esset,& iniqua nimium conditio principis,& apud omnes haberer inhumanus, si qui in esus sent gratia, perdere illam pollent per transgressionem m1datorum siον,& non in ea proficere per eorum obseruantiam. Et contra ratio eu nem uiae uide ut retrocedere quis ab ea possit,non tamen ulterius progredi. Nem esiti prosecto gratiae deputanda longiturnitas uiis, sicut pixrun se plurae deputant,si perdere in ea possumus,& omnium honoN,quae in
ea comparauimus iacturam ficere,& non uel aliquantum gratiae increme.
tum lucrari.Cunm ut lumen naturale,& experieti Misc ipsa scriptura pas im ara .ridocet,peccatores priores in dies fieri,possinr,tanto in dies peiores fiant, quanto prioribus uacant exercitiis, uerisimile nono non posse de iustos iustiores fieri,&meliores quanuis melioribus,&s uictioribus studiis animum iugiter intendant. An non eadem est natora contrariorum non iniquum negare uirtutibus eam uim & potestatem ad nos perficiendum,
quam uitiis concedis,ad deturpandii,dc inquinandum Sed si proficere posObuct . . sunt iusti in iustitia & gratia Dei, idi quandiu fuerint in hac uita, ut arguamenta facti luculenter ostendtint,poterit ergo,inquies,sicut argumentiuatur Begardi. aequari aliquis in gratia Christo. At hoc nimium est humili, Responsilis ter sentire de augustissima Chiis gratia.Non perueniet quispiam, etiam si Immesitas infinitis diebus proficiat in merito ad tantam gratia,quanta est gratia Chri gratis sit.Non. n. selum est infinita respectu sue humanitatis,sed etia respectu om- CDissi.
510쪽
DE IN AEQUA . GRAT. ET GLO. IVs To nium hominum producibilium,& acceptum facit Christum, inquantum Chomo est,ad infinit aut cine ad summa praemia respectu sui,&respeetia Omnium quibus uoluerit,applicari sua praecellentia merita. Et de codigno meruit,quicquid aliis obtinet, se obtinuit.In huc autem gradum,nulla Pura aratura Potest peruenire.
De his Atale graia iustorum in Licina.
Qu.1 risos etiam non esse in hac uita squales in iustitia.& gratia his argumen Argum. ι Iris monsi repossumus. Primo Christus admiratus est fidem Centurio Mart. 8.b nis,dc aperte testatus est,non se inuenisse tantam fidem in Israel.Et Canais.e nes dixitio mulier magna est fides tua. Et de Magdalena Simoniait.Remit c. .g Luxur ei peccata multa,quoniam dilexit multum. Ato statim subdidit. Cui autem minus dimittitur,minus diligit. Manifestissime igitur docuit neci: fi de,nel caritate iustos esse inter se aequales, sed quosdam parum credere de diliger alios multum,& magnam esse inter hos de illos distantiam,& cum par sit ratio de aliis uirtutibus,& habentes maiorem fidem,& caritatem,inm tori sint gratia apud Deum perspicuum hinc esse potest, no esse omnes 2.co. Iovi. iustos squales in gratia. Vnde & Hieronymus ex his uerbis,Cui autem minus dimittitin ,minus diligit,recte sic colligit. Qui minus diligit, & cui mi nus dimittitur,utic ν in minori gradu erit. Et aliquanto post. Quare dicunt Apostoli, mine adauge nobis fidem,si omnium una mensura in Et do Argo. r. minus addita lu.Modics fides quare dubitasti Deinde. Ex scripturis cla
re constat,quosdam fuisse estis sinctiores,& cum eis non esse caeteros comm L liab parandos. Christus enim de Ioanne assiniit neminem suisse maiorem Ioari
Iob. 1 ne Baptista. Et de Iob dominus dixit ad Satanam. Nunquid considerastim uum meum Iob, ν non sit ei similis in terra homo simplex, de rectus,&timens Deum,& recedens a malo Et de Saule palam assisit Scriptura remup e quo eledius est a Deo in regem adeo bonum fuisse, ut non esiti uir de filiis Israel melior illo. Et David tempore quo in rege eleetiis est, Histe muloxiae iis aliis meliorem abunde patefaciunt uerba illa Samuelis. Quaesiuit domi nus mi uirum iuxta cor suum. Et aliquanto magis idem docent illa Dei ipAct. a.d sius uerba.Inueni uirum secundum cor meum. Et Augustinus de Hierony Itruc. mus,quia striptura dicit suisse in Eliseo duplicem spiritum Eliae concordi' τ . u. Io. ter colligunt, abundantius habuisse Eliseum ipsum si iritu sanctum, quam Hier. r. co Eliam. Unde de Hieronymus dicit. Duplex gratia fecit signa maiora. Ille. stra Iovi. Elias uitius mortuum, iste. Eliseus mortuus mortuum suscitauit. Ille Δ- Re. 2.b mem imprecatus est populo, iste obsessae ciuitati sub una die hostiles comm labiat pias praebuit. Verum hoc exemplum de Elia & Elisse,non satis quod uotaficia. n. lumus conuincit. Aliud enim est, Spiritum sanctum fuisse in aliquo abun-ubandri- dantius ad miracula,aliud ad faciendum eum gratum Deo. Et spiritum hucifuga. duplicem Elisti rectius est ad prophetiam de ad miracula reserre. New ego 'Elius. ausim Eliseum praesore Eliae praesertim in gratia apud Deum.Magnitam