장음표시 사용
571쪽
LIB. π I. in XI. c Ap. assA ganter capite sexagesimonono de natura dc gratia conciliat. Vtrunque, cociliaurait, uerum est. Durae enim sunt timor leues amori. Quam concordiam tessimoia, insinuant uerba illa Dauidis. Viam mandatorum tuorum cucurri,cum di- quibus u latasti cor meum. Nam amoris proprium est,corda dilatare.Et ut uerissi, Di nuc is me dicit Bernar.Solus spiritus promptus experitur iugum domini esse sua ues, coue de onus leue. Eximium etiam prsinium nostris operibus repositum se . ne dictitiarciebat sui his uideri leuia mandata. Vnde Cyprianus elegantiisime uirgi- Psatusnes alloquitur in tractatu de habitu uirginu. Arcta,& angusta uia,quae du- Ber .dpraecit ad uitam,durus, de arduus limes,qui rendit ad gloriam. Per hune ut e p. et distae limitem martyres pergunt, eunt uirgines, iusti quique gradiantur. L - op. ta&spaciosa itinera uitae laetatis, illic illecebrae ct mortiferae uoluptates. illic diabolus blanditur, ut saltat,arridet, ut noceat illicit, ut occidat. Primus cum centeno martyrum fructus est, secundus sexagenarius uester est.
Vt apud martyres non est carnis, dc saeculi contagio, nec parua &leuis No est ad& delicata congressio, sic& in uobis, quarum ad gratiam merces secun m ius da est, sic&uirtus ad tolerantiam proxima. Non est ad magna facilis a ritu is scensus. Quem sirdorem pepetimur, quem laborem,cum conamur ascena sus .dere colles de uertices montium c Quid ut ascendamus ad coelum Et ut emolliret dissicultatem castitatissubdidit. Si praemium pollicitationis valendas, minus est quod laboras. mortalitas perse eranti datur,perpetua uita promittitur,regnum dominus pollicetur. Et in sermone de stesta,etmn gis,si tamen illius est,propterea iuxta tropologiam dicit Magos no ead muta redisse qua uenera quia necesse est ut qui credunt ad iustitiam ore etiam. conlisii sunt ad tauthd inde uias eligant arctiores,et se districtioribus mandatis obligent. oniam per uias arctas, descensus me praecipites itur,inavit ad inisos. Per arctas uero, de dissiciles reditur ad superos. Et adaint. Propter uerba labiorum Des religiosus quisque uias duras ingredi. tur , & iugulator uoluptatum stantem ex diuerso hostem securus aggrediatur. Arcta uia est castitas,trames strictus humilitas, ieiunio affigi, & carnem in siniitutem redigere scopulosς sunt semit sed ad patriam sua periorem,non nisi per meatus dissiciles armati milites reuertuntur.Quauis igitur mandata Des ex ad exiguas uires nostras comparata dissicilia sint,per adiutorium in c. men Dei dis dentis in nobis suam carit rem ad ea implenda,& spe magnorum
praemiorum animos nostros erigentis,fieri possunt,fiunt p
572쪽
DE OBsERVATIONE MANDATORVM Possibilia esse Dei illantara ex lumine natura α C
SEd quid opus est scripturis ut possibilia esse Dei mandata doceamuss
Ipsum lumen naturale nobis a Deo inalium,ipsa scintilla rationis,mentibus nostris impressa ipsa naturae nostraeuis,& conscientia,satis no
x his potest esse ad expugnandum hunc errorem. Saenanque suit unquam gens tam barbara,quis hominum iam stolidus,& stupidus, ut putaret, se. in culpa esse,aut in crimine propter ea,qtiae uitare non positis iis etiam Liam durus suit unquam, tam crudelis,tam immanis, Se ab omni humani. tate alienus tyrannus, ut ea suis subditis imperauerit, uel ab eis exegerit,
quae praestari ab ipsis non poterant c Certe praepositi filiorum istaei tuis
re senaturs tuebantur, cum uociserabantur ad Pharaonem dicentes. Cur
q* ss ita agis contra seruos tuos c Paleae non dantur nobis, & lateres similiter imperantur. En limuli tui flagellis caedimur, de iniuste agi ur contra populum tuum. Et uel hoc solo titulo, ubi alii quisuerunt, cessassent,iustum habuissent bellum contra Pharaonem, Se quo iure quaque iniuria se ab iisla ferrea seruitute, utcunque licuis Iri,potuillent eripere. Quorsum etiam Deus ea imperaret, uel postularet ab hominibus, qtiae praesi ire ipsi non post intc Neque bonorum nostrorum indiget neque frustra nouit aliquid lfacere, neque inuidus, aut malignus est, ut credere possit quisquam que as in nos eum inquirere, de occasiones,ut nos opprimar, captare. Sal- ouare uult omnes, de neminem perire. Si peccaueris, quid ei nocebis cEt si multiplicatae fuerint iniquitates tuae, quid facies contra eum Por ro si iuste egeris, quid donabis ei, aut quid de manu tua accipiet Homis ni qui similis est tibi nocebit impietas tua, de filium hominis adiuvabit iu stitia tua. Longe abest ab illo impietas, ab omnipotente iniquitas. Neis minem condemnabit frustra. Ipsa enim iustitia est. Ncque omnipotens subuertet iudicium. Q iis est autem,aut suit unquam uirorum, ut Lutherias . qui bibit subsannationem quasi aquam, de graditur cum operantibus iniis quitatem,&blasphemat cum uiris impias Dixit enim. Non placebit uiri ' Deo neq: illius mandatis iaciet satis etiam si cucurrerit cum ipso, Squan tum maxime possit ei seruiat. Et ubi est impie libertas Euangelica, de cu- ius praedicatione te ubique iactabas Quae durior aut ferrea magis potest esse seruitus Si exactio grauissimorum Sc dissici limorum tributorum inclaementiam, de crudelitatem arguit quouis in principe, quis serat Deo optimo maximo, benignisiimo, de suauissimo dominantium omnium domino tantam inuri blasphemiam ut exigat ab imbecillis.& misellis ho, iminibus etiam imposilbilia Prosecto ut cum stomacho pro Dei gloria loquar, nihil magis impium aut blasphemum in Deum comminisci potuit humana mortalitas,nς quod magi mentes hominum omnium ab illius
amore posset auocare. 1 id nihil prodest,si omnipotens Deus meus sit,et infiniu
573쪽
A innitae uirtutis,nili sit etiam benignus,&bonus Aut quomodo bonum de benignum possum credere,si a me exigat,quod extitiare ei non ualeo c emadmodum eum amabo, quem amando quantum possum, prome Wreri non possum ut me uel tantillulum amet c sculus ipso lumine natura. si admonitus constanter asserit, fidelem esse Deum de negare se non pQN, x. Tim r.ede iniustum fore, si obliuisceretur obsequiorum,quae ei impendunt sui ser- ΗΑ. 6. bui uel laborum,quos pro ipsius gloria tolerant. Et Hieronymus eum se- Hiero. i. rcutiis dicit. Neque enim iniustus est dominus,ut tantum peccata condo. Pelag. net,& bonorum operum non meminerit. Ec alibi. Revera grandis iniu- Leot. Iovistitia, si tantum peccata punire de bona opera non susciperet. Et audet qui se Euangelicum,&Apostoli Pauli imitatorem profitetur de illa summa bonitate tantam impietatem docere, ut exigat a suis imposilbiliae Non tibi satis erat o Luthere de uirginibus, de coniugibus,de Christi sacerdotibus , de Ecclesis doctoribus de sacramentis de sanctis imaginibus,de praeceptis, de se plura, de traditionibus Ecclesiasticis, ac denique de omni ordine, de conditione hominum , de ipsis hominibus,& operibus eorum, & de
omnibus rebus siciis male esse meritum, nisi etiam os poneres in coclum.& Deo ipsi impingeres blasphemiam, quam nunquam barbari,nunquamsicrilegi, nunquam ulli impii immo ne ipsi quidem Gentiles, & idolatraesiis diis & idolis, quod sciam, sent ausi tribuere. Extant ubique arguo
menta mirifica diuinae in nos dilectionis, diuinae suauitatis, is benignit A tis.Patem ubique miserationis ipsius erga nos uiscera. Plena est terra quo quo uersim spectes, misericordia ipsius. Et tu nobis seueriorem eum sis cis in praecipiendo, quam benignum in adiuuando,ut quae praecipi a nobis impleanturi Credat unusquisque, cui uolet. Ego quidem in eum Deum neque aedo,neque credam teque dominum eum, uel principem pati umquam potero, qui quae fieri non possunt, suis praecipiat. Quod si Deus
erigeret a sitis, quae ipsi implere non possetit, absit impietas uerbo, audaacter dicerem neque bonum eum esse neque iustum, sed iniquum, de iniustum,& impium, ac per hoc iam non Deum. Quid quod non selum iniurius est in Des bonitatem Lutherus, sed de nostrae ipsorum naturae & di uinae omnipotentiae palam in hoc errore adueratur,& Manicheorum haeresim non tantum renouat, sed etiam exuperat,& nonnihil ei absurditatis accumulat.Quod enim illi uoluntati nostrae,quam a malo principio conditam credidere,tribuebant,ut peccatum uitare non posset,hoc Lutherus, de ipsius sequaces uoluntati nostrae impingunt,quam a Deo optimo creaatam cognoscunt. Et id quidem non solum nudae uoluntati abrogant,sed etiam uoluntati iustificatae & diuina ope subnixae,ut naturae uid licet & coditoris ipsius manifestos aduersarios se probent,qui tantam utriuis imbecillitatem tanta obstinatione profitentur. Kk 3 o
574쪽
De Innoxis Lusteri contra posibilitaem mandato, C
ACcedamus tamen propius,& comminus cum hoste confictemur.
Non reticebo quibus argumentis tantam sibi insaniam persuaserit Lutherus, & Germanos suos non fuerit ueritus tam multis in Itabris edocere. s imum & ultimum praeceptum decalogi potissimum proaA r. i sere,quae constanter asi Tit,nobis esse seruatu impossibilia. Manet, est,etiam post Baptis um in nobis concupiscentia carnis, quae cst transb.cio ineui Arg. a tabilis praecepti, on concupisces. Et propter rixam , & contentionem carnis fit ut non possimus Deum diligere ex toto corde sicut primo princepto adstringimur.Quinimmo quia contra omnia aliapraecepta concupiscentia carnis inclinat,colligit,eam concupiscentiam etiam citra consensum uoluntatis omnium esse uirtute praeceptorum trangressiones ineuitabiles .
A et mn.1. Et possumus haec Lutheri argumenta sic corroborare. Nullus in hac uita
potest sicut praeceptum est,Deum diligere ex toto corde, tota anima, tota mente,& ex tota uirtute sua.Necesse est enim,dum peregrinamur a domino aliqua praeter Deum amare, aut sitiem cogitare, de meminisse. Nocesse est etiam aliis rebus quam amori diuino intendere. Eaque cum saucinus,iam non Deum ex toto corde , & ex tota mente, de ex tota nostra A eon. uirtute amamus.Insuper. Non potest quispiam,dum hanc uitam agit, secudum legem communem sta emortuum habere suum corpus, ut non ali quado caro concupiscit aduersus spiritum,reluctetur ν ei Caro siquidem, ait Paulus,concupistit aduersiis ψiritum,& spiritus aduersus carnem. Haec Penim sibi inuicem aduertatur,ut no quscumr uultis,illa iaciatis.It .Pau lus,qui iugiter mortificationem Christi in silo corpore circunferebat,iamsi adeo non erat liber ab hac concupiscentia,ut qui sibi placebat in persecutionibus de affictionibus innumeris,tamen ea molestia grauatus,et uel ob ea, uitae huius perissus cogeretur ρ exclamare. Insoclix ego homo,quis me liberabit a corpore mortis huius Quis igitur tantum sibi arroget in hac peregrinatu ne,ut a tran fessione huius prscepti possit esse liber Verum liscargumenta non erit operosum diluere et,qui sanum horum prsceptorum sensum assecutus fuerit. Vocedunt quippe ex ignoratione uers eorum, &germans intelligenus. Eanque ob causam dabimus nuneoperam, ut ea diu lucide,&clare exponamus, eorunque declaratur, responsio erit ad haec
Deo positione illius praecepti Non concupifices. cap. XV. Pron. x Tuta 'sceptis carnalia nobis prohibentibus incipiamus, prscepto x illo,Non concupisces,hoc in primis statuamus,&certum habe maus, non esse nobis prohibitam concupis entiam carnis,qus naturalis est.
Nam illa rebestio carnis ad spiritum,& Giosi illi motus,& indomiti ardo res libidinis,quos plerunt ν nolentes,& inuiti patimur,qui ν sublimem illa
575쪽
munes sunt nobis cum bruus,& homini creato in puris naturalibus minime desui si CSed enim prohibita est hoc prscepto concupiscentia libera, 'σαι de uoluntaria,qua quis,uue per appetitum intellectivum siue etiam per sensitiuum libere bonteo sua mulierem non sitam concupistit. Ait ita Paulus uelut fulgentissimum si dus,ac uerus utriuso testamenti Bl, exponens hoc puceptum,non iussit,ut non inhabitaret in nobis hse concupiscentia. - Nouerat hoc metas excedere prscepti,net a nobis id fieri, neo a Deo puripi posthpro hoc statu. Sed quid ait Non No regnet peccatum in uesiro Onus
mortali corpore,ut obseritis concupiscentiis eius. Quod igitur hoc prscepto est prohibitum,id duntaxat est,ne patiamur nobis sic dominari concu piscentiam carnis,ut sponte nostra acquiescamus,& cdsentiamus illi de eos assectus de motus turpes libenter,& uoluntarie corinuemus, quos ipsa per
se caro ad malum prona in nobis naturaliter excitauerit.Tunc etenimuere regnat in nobis,& dominatur concupiscentia carnis,quam peccetitum aper
te hic appellat Paulus,cum nos es ob mus,&sponte nostra nos illius compis entiis subdimus,& naturalia carnis desideria, ontanea, & uoluntauria iacimus. Itam ut uno uerbo dicamus,non pugna carnis contra ratione,
sed uictoria ipsius de nobis prohibita est,& smitus nostra.Et ita intellexit is
. hse uerba Pauli Greg. Peccatu inqui in mortali corpore non esse, sed regnare prohibuit. Quia in carne corruptist ili non regnare potest, non esse
- A n5 potest Et subscribitRichardus M. Victore his uobis. eris sinetis in
. commune prseipitur,ur in mortali corpore peccatum non r.et,soli illi, ruti . e. loquitur de Des para uirgine singulariter datur,ut mortale corpus esus peccatum non inhabitet. Non regnet,inquit Apostolus, peccatum in uestro mortali corpore.Ecce prscipit,ut non regnet,sed nunquid,ut non inhabi tu Hscisse.Nel mouere quenquam debet, i, Paulus concupis entia hane . appellauit peccatum.Varie nani3 accipitur peccatum in scripturis. Et quan Peccati re uis proprie peccatum idem sit quod culpa aut o sit Des, ues sicut Amis cepiGes.3 bro.desinit. ccclinium inobsdientia mandatorum,tamen aliquando catum abusive uocatur hostia pro peccato.& frequenter sic usurpatur in ue Mieri testamento.Et Paulus more Hebrsorum appellauit Christum peccatu dicens de patre coclem. Eum qui non nouerat peccatum .s Christium, pro η. concis nobis peccatum fecit. Et alibi.De peccato damnauit peccatum in carne. Ali . s. aquando etiam uocatur peccatum,quod assectus est, ues sequella, seu poena 3. peccati, iri quod trahit,aut allicit,ues inclinat ad peccatum. Consuetum nanque est,& in scalptura,&in communibus nostris colloquiis, ut esseoctus appellentur nominibus inviarum, & econtrario. Et hac ratione uos cauit Paulus concupiscentiam carnis peccatum, quia in latias est de poena peccati, uti certe quia trahit,et inclinat ad peccatum,non autem quod eam crediderit proprie esse peccatum, id est, diuini transgressionem mandati.
Qua de re copiose dista uit diuus Augustinus multis in locis, scis pcipue in Avo
576쪽
id ro de nupt is de concupiscentia ad Valerium per multa capita, de libro C primo de ciuitate Des, capite vigesimoquarto,& libro decimoquario,
capi decimo.Et ex multis quae Meganter super hac re dicit, duntaxat subq-ciam hic quaedam illius uerba ex capi. 13.lib. primi contra duas epistolas lagianorum. Hae inqui concupiscentia carnis etiam si uocatur peccatu, non utique quia peccatum est,sed quia peccato fusta est,sic vocatur. Sicut scriptura manus cuius p dicitur,ci, manus eam secerit. Et ut omnis cesseto iam ambiguitas,confirmata est haec expositio, a patribus in hoc concilio F ς Tridentino de definitum est Ecclesiam catholicam nun* intellexisse hane concupiscentiam appellari peccatum,quere de proprie in renatis peccautum sitsed quod ex peccato est,& ad peccatum inclinat.Itaq; ex hoc praecepto. Non concupisces,male collegit Lumerus,Deum praecepisse nobis aliquid impossibile. Non enim prohibita est hic concupiscentia carnis, quae ineuitabilis est, sed spontanea de uoluntaria.
Expuruntur alietue sue i is agraris praecepti Ggetis
NEque firmior est,aut validior collectio, quam ex primo praecepto
idem Lutherus fecit.Quod quidem in procliui fuisset illi gnostere, si superbum illum suum,& arrogantem spiritum ad hoc inflectere
uoluisset,ut quam non assequebatur praecepti intelligentiam, eam ex sic, II
doctoribus, ut certe ex aliorum scripturae locorum collatione mendica re maluisse,quam ex suo cerebro.Ne uero nos etiam a germana huius prs
Aug. p. intclligentia aberremus,in quo,teste Augia. summa de uera sapientiario. exoperxpretium erit in primis infra quorundam ipsius interpretationes Pro .i limpugnare. Ac primo quidem illud certissimo statuendum est,non erigi a nobis hoc praecepto,ut Deum solum cogitemus,& amemus,uel ut uni selummodo ipssus amori studeamus. Quis amens ita despiat s An non tautim subiectum est praeceptum de dileetione proximi,et particulatim de honorandis parctibus Ipse certe Deus,qui iusiit ut se amaremus,iussit,ut amaremus de proximum dc ut honoraremus parentes Porro amor proximisi uerus est,& non simulanis,si quam partem cordis,mentis, de animae no' strae requirit. Et necesse erit,si aliud dicamus concedere praecepta inter se repugnare,neque beatos hoc prsceptum implere. Quoniam licet beati hae gaudeant felicitate,qua nos caremus,ut semper&absque ulla intermissi ne supra se,& omnia alia a se,& ex totis uiribus suis Deum diligant, & per omnia illius sint uoluntati consormes,hisque de causis persectius hoc impleant prsceptum,quam nos,tamen de alia eos cogitare, & se ipses de nos maxime amare certum est.Neque id uetat,quominus uerissime & persectissime Deum censeantur amare ex toto corde. Amantin.quae amat in Deo,
de ad Deum et propter Deum. mo amor ipse alioN a Deo, mor . o p
577쪽
A Ustus Dei iii ipsts est. Persectissimus nanque proximorum amotiquem noest dubium eos habere, in amor quo gaudent, uel cupiunt Deum ab eis a. mari,& ipsius gloriae per omnia eos seruire. Neque hoc praecepto nobis Prop. 1. est indictum, ut Deum sic diligamus ex omnibus uiribus nostris, ut nulla in nobis uis ipsius mandatis obluctetur.Nouit Deus figmentum nostrum. Novit carnem nos esse. Neque ignorat, quod nobis persepe inuitis caro resultat spiritui.& nunc in uetita infrenis, & indomita surit,nunc ad praece. ma languescit de obmurmurat. Et si haec nobis sub praecepto isto indicta es Ioat,nemo profecto hactenus praecepta Dei in via,excepta saltem Deipa
rauirgine, seruasset. Cuius contrarium cap. io. luculenter satis common
strauimus. Quis fuit enim mortalium, qui non aliquam carnis, seu fomitis incursionem passsus fuerit qui non alioris a Deo amorem habueriis qui denio non de aliis nonnunqua licitus fuerit c SanEst haec necessaria essent, ut toto corde Deum diligeremus,eadem de necessiria forent, ut Deum to- Dost. eto corde quaereremus. Et stustra dixisset Deus per Mosen. Inuenies Deum, si tamen toto corde,& tota tribulatione animae tuae quaesieris eum. Siqui dem postibile non est,ut sic quispiam in hac uita eum requirat.Tantum uo Prop. a. ro haec omnia absunt a fidelitate,& suauitate Dei,& ab eximia caritate,quanos prosequitiar, ut non dubitem pro certo & constanti ab omnibus esse
credendum,asserere neque hoc quidem his uerbis toto corde, tota anima, tota mente,totis uiribus,a nobis Deum exegisse, ut quanto maximo poten rimus nixu de conatu eum amemus. Nihil equidem habuisset Lutherus a nobis requisitum esse inmossibile, si hoc nobis Deus sub praecepto edixisse . Sed non est adeo dissicilis, de morosa illa summa benignitas. Leuiori. hus, de sicilioribus contenta est. Ne ipso profecto tempore, quo ad eum
amandum tenemur,ad tantum seruorem, de intensionem amoris obligat. Sicut alia amare,& curare,qus nobis comoda sunt, permisit, ita qui bonorum nostrorum no indiget, ne ipsum amoris prsceptum graue esset,& alb quam quoque partem conatus nostri, de ficultatis ab eo mandato suspei
dere indulsit. Sentite,inquit Salomon, de domino in bonitate. Et bonum. S ade cismentem principem haud quaquam tam graue praeceptum de sui dileactione decet. Quae posset esse pax in conscientia, ae laetitia quae tranquillitas, si tam graue nobis esset iugum impositum s Nullus quippe nostrum , ne probabiliter quidem potest tare,sic se Deum ex toto corde,ex tota meat ex tota anima,& ex totis uisceribus dilexisse. Quia nemo urere potes'. quantae intensionis sit sementisiimus,quem habere potest,amor.Quid erago tandem,inquies haec tanta de tam grauia uerba sibi uolunt Quid a no.
bis exigunt, de postulant f Nunquid de haec quoque hyperbolice dicta ac,
cipienda sunt,sicut Sc illa quae mox subiecit scripturiu' Eruntque uerba lissiquae ego praecipio tibi hodie in corde tuo, de narrabis ea filiis tuis, de me. Staberis stilens in domo tua, dc ambulans in itinere, dormiens, atque
consurgens,dc ligabis ea quasi .um in manu ni eruntque & mouebum
578쪽
tur Inter oculos tuos, scribesque ea in limine,& ostiis domus domus tuae. Cinibus quidem uerbis non illa praecepta sunt,quae superstitiosi pharisiei di
cuntur intellexisse, dum iuxta corticem de uerba ipsa litos eas, uabant alligantes mandata manibus,appendentest si onti de oris uestimentorum, sed iugis duntaxat,& assidua quaedam praescripta est memoria, ct medit tio,& traditio perpetua mandatorum diuinorii ad posteros. Nunquid igia Diu & his uerbis. Diliges dominum Deum tuum ex toto corde tuo, & ex tota anima tua,& ex tota sortitudine tu hoc solum nobis praeceptum est, L ut Deum studiose, licite intente,& seruenter diligamus sit, ut prima& maximum mandatum hyperbolice nobis traditum esse credamus. Non conueniunt hi tropi mandatis. Et cum Christus hoc mandatum primum,& maximum dicit aliquid nobis maius illis uerborum circunstantiis coma mendatum esse nobis, & impositum significauit. Neque probare possim quod quidam adeo stigide hoc mandatum interpretantur,ur propter quae
Cer FQ μ dana uerba Bernardi asseuerent tantam Dei dilectionem ex toto. ccorde, p mente anima, de uniuersis uiribus.non esse uiatoribus iussam assectu, sed in actu,proximorum uero dilectionis mandatum assectu magis quam operi hus esse implendum. Profecto uerbum dilectionis,seu amoris animum magis respici siquam exteriores uires. Et praecepta haec duo diligendi Deum de proximum, amoris sunt & caritalis praecepta. Et eodem modo, quod attinet ad substantiam operis in eis praescripti,sunt interpretanda. Neque dissicultatem,qus nos urge hac uia euadimus.Siquidem non est dissicilius Din essectu seruire Deo ex toto,corde,aia,mente,& csteris uiribus qua in asse . Et male siner ossicia caritatis proximis exhibebimus,si non intus uiuida sit in nobis,& seruens erga illos caritas. Beneficentia nimii ex beneuoletia γ- ο oritur.Neque oportet catholicum,ne per somnium quidem, edere,praeceptum diligendi Deum ad assectus interiores duntaxat referri,praeceptum
uero diligendi proximum ad osscia exteriora. Quid hoc essti aliud,quam
in eam sententiam declinare,quam nonnulli ex protestantibus inuehere ombi moliuntur, dum praecepta prims tabuis a prsceptis secundstinuis per
opera interna & externa distinguunt Equidem ne in adeo peruersis -- positionem laberemur, adiectum esse crediderim ab Spiritusancto uerbum
illud ex omnibus uiribus tuis. Qi i enim non contentus corde,mente,ani
ma,sed insuper & uniuersis uiribus nostris petit se amari, prosecto etiam os ficia exterior qus amoris interni de signa sint de essectus,a nobis inlagitat. Et distinctio ista prims tabuis a secunda per opera interna & externa noua est,& de suo ab ess capite conficta et ut nihil grauius dicam est ceria iudicio nostro illa in iissima. Et sine demiror homines,qui uel tantisper gustarint sacras literas, in tanta potuisse incidere cscitatem. Nel nos fine causa reos
eos iacimus usque adeo inspis distinctionis. In colloquhs sitis & apologiis, de nominatim in Apologia Augustana frequens est, posse a nobis per libertate arbitrii nostri absque gratia diuina fieri opera externa de ciuilia secunda.
579쪽
Lia. XI. IN XI. c Ap. x si A tabuli non tamen illa, qtis ad primam tabulam pertinent & sunt proprie
tegis aeuitis uidelicet diligere Deum ex toto corde, imere Deum, confidore Deo, Gedere uerbo Des,firmare fiduciam, ne uincat dubitatio de adepta
gratia & de promisitonibus diuinis&huiusnodi. Et Philippus in loco
communi de bonis operibus, & Bucerus in concordantia controuersiara accusant de insimulant nos,quta doctrinam operum puclare tradimus de externa scilicet hypocrysi, deque humanis ceremoniis, opera uero primstabilis de sontem bonorum operum ignoramus,& obruimus. Et sme etiasibi suggillant nos, quod tantum intueamur prscepta politio de externa,qus pertinent ad secundam tabulam&iustitiam philosophiram, non a tem interna, qtis pertinent ad primam tabulam,& in quibus proprie est lex diuina.Et hausisse uidentur huius doctrins partem aliquam a suo prscepto re Luthero,qui in libro de liberiate Christiana nihil ait prodesse opera externa uersari in locis de ossiciis sacris,ieiunare uoce orare immo neque imo
riores speculationes uti meditationes,prser unam fidem de fiduciam. Sed quanta hic sunt lis eston monstra, & commenta non qui primam i, Dulam nobis dedit, dedit de secundam ' Cur igitur audetis o csci, exi. nam hypocrisim appellare, qus dicitis spectare ad secundam tabulam tQuod si non uestros ad eiusmodi opera externa refertis sermones, cur ea contra primam tabulam distinguitis Hypocrisis certe simulatio est extorior esus,quod non habetur in corde. Opera autem seu ossicia externa odicta ren ritatis ex corde de interiori in ipsos amore procedunt. Et no tantum signa sunt interiorum assectuum,neque solum a Deo requiruntur,ut protestati nes latentium uirtutum fides spes,dc caritatis sed etiam ut ossicia,qus par est eos exercere,qui ex corpore,& anima constant.Nam constituti huiusmoadi partibus, Deo omnium autori utrisque in primis serviamus oportet,&cor nostrum,dc caro nostra iussissimum est, exultet cum Davide in ipsum, qui utrunque dedit. Et anima corpus,& corpus animam his atalent se ad Deo obsequendum alacrius, de libentius congaudendum ipsius gloris, dein standum quae exigimur, incisiim fouere, de excitare. Ac deinde proxiamin, qui utriusque partis subsidiis, de adiumentis indigent, necesse est de utraque parte nostra pro uirili inseruire& eos nobis non tantum asse intimo, sed inins de obsequiis externis palam de aperte, ut pax constet, de caritas, conciliare, delinire, promereri, ac uincire. Si iustitia Christiana Non digiti in obseruantia mandatorum Ini consistit ut iam ipsi utcunque latentur,coguitur Dis. sequens est omnino ut non tantum ad iustitiam philosophicam, sed etiam Moti . po ad Christianam,& Euangelicam pertinere opera externa, qus in secunda ra opa ituerabula sint pucem sateatur. Et qus ista stultitiaest intima opera ad primam na er e duntaxat rabulam reserre, extera uero ad s-ndam Nonne prims tabuis terrunprsceptum requirit, ut diligamus assectu, de essectu s Et tertium preceptum Argi nprims tabuis , an non manifeste est de cultu exteriorio Dcis Et secundo Argum.1.
dc miraliud quam ne Gavius nomen eius p riurio , ut blasphensia Argi . r.
580쪽
DE OBςERVATIONE MANDATORUM.A . . prophanetur Praeceptum etiam secundae tabulae, Non concupisces,con, Argum. s. cupiscentiam interiorem certi prohibet. In praecepto primo de honoran- Argum. 6 dis parentibus pius in parentes asseetus indicitur. Et mandatum nouum Christi, quodi unum signaculum esse uoluit, de certisiimum symbolum, quo discipuli sui a caeteris dignoscerentur,mandatum nimirum fuit, de interiori dileetione cordis. Hoc mandatum habemus a Deo,inquit Ioannes,
qui diligit Deum, diligat & seatrem situm, de multa in ea epistola replicat.
quo ostendat nihil nobis esse sanctius aut religiosius mandatum a Christo. quam mutuam animoru nostrorum caritatem,&dile monem. Et Paulus Rom. is cum praestanda omnibus exteriora ossicia tradasset illis uerbis. Reddi. te omnibus debita, cui tributum, tributum, cui uectigal, ueetigal dec.
mox adiecit. Nemini quicquam debeatis, nisi ut inuicem diligatis. Qui enim diligit proximum legem impleuit. Sed quid mirum si transgres usores mandatorum diuinorum tam multis in eis exponendis labantur Erarant de in exponendis internis ipsis operibus, quae in prima tabula praeciapiuntur, de quorum sibi doctrinam intolerabili si percilio arrogant. Non enim speetat ad primam tabulam persuasio illa certa de adepta iam iustificatione,& gratia diuina,quam nunquam non inculcant. Non hoc nobis edixit unquam Deus sub praecepto,ut credamus,ut libro nono abunde ostendimus,sed credere ei, fidere ipsi, timere illum, laudare, diligere, colere, nutilum alium Deum nosse nomen illius anelificare,& non prophanare. Et di Dictinctiostinctio certa primae tabulae a secunda ex illis demum, circa quae uersivitur,
uera tam colligenda est. Quae enim nos instruunt in his,quae ad cultum gloriam,pi te. απ. i. taxem,& amorem Despertinent,quaeque his aduersintis,interdicunt, prae cepta sunt primae tabulae, siue ad interna reserantur opera, siue ad externa . ae autem in proximos nos instituunt,de uel interiores erga ipsos animiasreetiis,uel exteriora eis debita ossicia praescribunt, aut his contraria uetat. ea nimirum, ad secundam tabulam spectant. Neque ignoramus, ut calomniantur Protinanties internam iustitiam, quin illam multis nominibus praeserimus externae. Nem praecepta secundae tabulae praecipue intuemur,
sed illa necessaria omnibus ueneranda seruanda, de amplectenda esse tradimus, uerum longissimis interueruallis exuperari a pr eptis prims tabula certo scimus, & constanter docemus. Et hoc tandem, ut ad propositum nostrum regrediamur, modo contendimus, non esse aflectu de essectu distinguendum prsceptum diligendi Deum a pi scepto diligessi proximum .sed utrunque utroque esse implendum, & assectum de essectum ad utriusmimpletionem esse necessarium. . Et id confidimus,ipsis ues repugnatibus,ues inuitis,catholicis omnibus in presidiis esse persuadendum.
De lintima studi nutu praecepti diligendi De ex inocorde. Cip. VII.
1 Ntermissis igitur his de aliis distortis,& adulterinis expositionibus,qua Itum possum ex multis alijs scripturs locis , de ex Eta nassicis do itibus s