장음표시 사용
611쪽
LIB. XI. IN XI. c AP. 2 8 A Deprimijs operibus iustorum repositis. cap. XXVI. EX praemiis etram,quae aliquibus nostris operibus a Deo & promissa A .
sunt, de passim exhibentur, docere possumus multa esse opera bona in iustis,quae nulla aspergantur labe peccati. Quid enim summa illa,&incomprehensibili Dei bonitate indignius, quam Isserere eum praemiare mala opera & peccata Daemones hoc iaciunt persaepe & qui sunt ex parate illorum. Deus autem, Ablit ab eo impietas, & ab omnipotere iniquitas. Opus enim hominis reddet ei, dc iuxta uias singulorum restituet eis. Vina Iob. 1 .adex ille est prosedio in iram eis qui male agunt. Vultusque illius super iactea Phis. antes mala,ut disperdat de terra memoriam eorum. Atiu odio sunt ei impius SQ.t .ade impietas eius. Et sicut dicit Abacuq, Mundi sunt sunt oculi ipsius, ne uia Abuta. cddeant malum,& respicere ad iniquitatem non potest. Et quanuis multa saeape bona Deus peccatoribus contulerit, de conserat, non peccata tamen in iris, sed bona,quae alioqui secerant opera,in eis remunerabat. Et hoc saepe
Deus in scripturis explicuit. Et uel uerba illa ad Iosaphath regem Iuda hoenos post int docere. Iram quidem merebaris, sed bona opera inuenta sunt x. Pariis in te. Atque hinc sunt illa uerba Augustini de obstetricibus Pharaonis. No Aug. conti est itaque in eis renumerata sallacia, sed beneuolentia de benignitas mentis, mend. non iniquitas mentientis. Et alibi gloriam illam praecelleniis imperii con- idem.f. decessam dicit a Deo esse Romanis propter quaedam bona opera, quae in eis is Dei. suerunt. Quod autem multa sint opera iustorum, quibus magna Deus de B contulerit,& pollicitus sit praemia,luculentis, imum est ex scripturis. Oblationem Isaac factam a patre suo Abraham magnificentissima illa prsmiauit Gen. ,,. dDeus suae incarnationis promissione. Et quidem,si uel tantillulum malicis, ct culpae in ea oblatione suis let,nunquam dixisset. Qitia secisti,hanc rem, Scrion pepercisti filio tuo unigenito,benedicam tibi &c. Et mox. Benedicen tur in semine tuo omnes gentes terrae,quia oboedisti uoci meae. Neque deascendisset filius Dei ad liberandum nos propter gemitus,& suspiria sanctoartam,neque de beatissima uirgine propter fidem & humilitatem ipsius carnem sumpsis et sicut saepe asserunt doctores saneti, neque absque autoritate
scripturarum si gemitus illi de suspiria saninorum, de fides de humilitas ut
ginis,culpae de peccata suissent.Non tam leue est beneficium incarnationis, qUOd omnem gratiam exuperat,ut praemium fuisse malorum operii Christianus homo uel suspicari debeat audere. Et ut de alqs benefic as taceamus, notiane absurdissimum dictu est,nos Deum placare uel mitigare iratum, ut iustificationem nostram et reconciliationem cum ipse ac remissionem peccatorum nositiorum per peccata comparare, de pro peccatis Deo per pec cata satisfacere Non placatur homo per suam ipsius offensam. Non alicui condonamus iniurias nostras propter nouas nobis illatas iniurias. Neque aliquem ad gratiam nostram recipimus propter opus, quo male de nobis meretur. Illa igitur opera,quibus Deus in scripturis saepe est placatus & r
conciliatus nobiscum, quibusque nobis suam gratiam,&beneficentiana
612쪽
pollicetur, longe absunt ongeque abesse sateri oportet ab omni culpa. CSubiiciamus tamen aliquot Scripturae testimonia, quae sua luce Sc fulgore, errorem hunc magis faciant perspicuum. Si reuersus fueris ad omnipotena Iob. ix.d tem, ait per spiritum domini Eliphaz Themanites ad Iob, aedificaberis,&longe facies iniquitatem a tabernaculo tuo. Dabit pro terra silicem de prosilice torrentes aureos. Eritque omnipotens contra hostes tuos de argentum coaceruabitur tibi. Tunc super omnipotentem delit as afflues, de eleuabis ad Deum faciem tuam. Rogabis Deum,dc exaudiet te, & uota tua reddes. Decernes rem,& ueniet tibi,& in viis tuis splendebit lumen. Potest tantopere quis desipere, ut tanta, de tam eximia beneficia reposita esse a Deoi credat operi malo Et quomodo qui reuertitur ad Deum, longe facit iniquitatem a tabernaculo suo,si ipsa reuersio, de quicquid postea iacit peccaa1. Ioa ha tum est Certe omne peccatum iniquitas est. Quam longe uero aberat ab hac insania Sophar Naamathites, qui in spiritu domini considenter dicebat eidem Iob de in illo omnibus nobis . Si iniquitatem, quae est in manu tua abstuleris a te, & non manserit in tabernaculo tuo iniustitia,tunc leuare poteris iaciem tuam absque macula,& eris stabilis de non timebis.Miseris quoque obliuisceris,& quasi aquarum,quae praeterierunt, non recordaberis, dereliqua istissima, quae ibi sequuntur. Quae libertas tuaquam a macula, quaesiabilitas,quae securitas,quae miseriae obliuio potest esse, si omnia opera no a. i. d stra sunt peccatas Et iterum per Esaiam Deus clamat. Lavamini,mundi estole,auferte malum cogitationum uestrarum. Quiescite agere peruerse, discite Dhenes .cere. Qiiaerite iudicium,subuenite oppresse,iudicate pupillo,defendite viduam, de uenite, de arguite me dicit dominus. Si fuerint peccata uostra ut coccinum quasi nix dealbabuntur, & si scierint rubra quasi uermiculus,uelut lana alba erunt. Et similia his aut certer magnificentiora postea per eundem prophetam operibus poenitentiae&misericordis pollicetur,inter quae illa praeeiptium locum tenent. Orietur in tenebris lux tua, de tenebrae tuae erunt sicut meridies. Porror neque iusti possunt esse mundi, de nitidi si, cui nix,aut sicut lana alba, neque auferre possitiat malum cogitationum suarum, si neque carere queunt, uel ad modicum tempus,culpa aliqua, neque habere aliquam cogitationem,qus non sit peccatum. Et si omnia iustorum opera sunt peccata non ergo eorum tenebrae sunt sicut meridies, sed meria dies potius ipsa est tenebrae,& caligo. Et utcunque ista se habeant certe nulli iustorum iure possint unquam dominum arguere, aut cum illo ob bona negata, uel ob mala inflicta merito expostulare,si omnia eorum opera sunt. Peccata. Quam enim iustitiam apud Deum habeant, de nobis comparent, Opera,quae ipsa sunt mala de iniqua, ac per hoc iram potius quam praemiu d merentur. Et Esaiae quidem de Paulo aperter concinit Ioannes his uerbis. Si confiteamur peccata nostra, fidelis est de iustus, ut remittat nobis peccata nostra. Utque omnem tolleret euasionem, statim adiecit. Et emundet nos
ab omni iniquitate. Et ne in aliud soriasiis saeculum haec promisso resaretur s
613쪽
- LIB. VI. IN XI. cap. a 'A tur,statim praemiserat. Si autem in luce ambulamus, sicut & ipse est in luce societatem labemus adinvicem,&sanguis Iesu Christi filii eius emundat nos ab omni peccato. Emunda inquit ab omni peccato. Sunt ergo aliqua do iussi in hac uita sine peccato, S consessio ipsa peccatorum, qua tantammatiam obtinent, omni prorsus uacat culpa. Idenque postulant illa uerba Ezechielis. Si impius egerit poenitentiam ab Omnibus Peccatis suis, quae injeciis. eoperatus est e custodierit omnia praecepta mea,& secerit iudicium & iussire scilicet,uel uoto,uita uiuet, de non morietur. Omnium iniquitaturius,quas operatus est,non recordabor. Sed & aliquanto expressiora Brit. illa alia eiusdem prophetae uerba. Si dixero impio morte morieris & ego n. rit poenitentiam a peccato suo,seceritque iudicium & iustitiam,dc pignus remtuerit ille impius, rapinanque reddiderit, in mandatis uitae ambulauerit, neque secerit quicquam iniust imi uita uiuet, dc non morietur. Nunquam sane Deus propter opus malum suam reuocaret sententiam, neque dicorct. Neque secerit quicquam iniustum, si non hoc subesset cum Des auxialio impii potestati. Et qui pollicetur omnium se iniquitatum obliturum, suis indicat, impium aliquando immunem fieri ab omni peccato propitrsuam conuersionem dc poenitentiam. Quare uel ex hoc apertum esse pootes eam poenitentiam non esse peccatum. Non enim fieri potest, ut per aliquod peccatum etiam ipsius remisitonem assequamur. Neque tam Lespe de Christus, & Apostoli, iustificationem nostram, & multa miracula isi quae faciebant fidei tribuissent, si illa in nullis suisset opus bonum. Certe
qui dixit.inioniam in me sperauit,liberabo eum, & rursus Remissa sint ei Peccata multa quoniam dilexit multum, satis inestauit, & spem iustorum in Deo, de dilectionem Magdalenae in ipsum bona esse opera,neque quidapiam habuisse malicis. Alioqui non eas Deus ut causas allegasset liberatio nis&remissionis peccatorum. Ostendit de hoc ipsum olim Deus Elis de poenitentia Achab dicens. Quia humiliatus est mes causa, non inducam malum in diebus ius. Et alibi de zelo Iehu regis Israel, cum deleuit domum Achab & Baal de Israel idem docuit his uerbis. Quia studiose egisti, Roxo fruod rectum erat, de placebat in oculis meis, de omnia qus erant in cor e meo, fecisti contra domum Achab, filii tui usque ad quaitam genera tionem sedebunt super tronum Israes. In ipsi etiam retributione iustorum, tibi omnia ad uiuum discutientur, de uniustitiusque opus, quale sit, Christus, qui neque salii, neque sallere potest, lucidistimum omnibus essiciet, nunquam quidem opera misericordis,qus iusti secerunt in hac uita,ut cauasi beatitudinis ipsorum commemorarentur, si de ipsi quoque uitiosa suis sent. Qirandoquidem non iusti & prudentis, sed iniqui, aut certe inepti iudicis ossicium est, eas causis in sententia absolutionis res allegare, aut pr serre, quae condemnationem uerius esilagitant, de misericordia & ex mcone indigent..
614쪽
Destussibus bono operum. Cp. XXVII. Uc etiam speetant, de eandem ueritatem egregie nos do cent plui
F -' b M 4 H imi & eximii fructus, quos Scriptura commemorat a bonis operis
prouenire. Ut enim in genere prius dicamus, bonorum labo rum gloriosus nimirum esUructus&mensuram bonam & coagitatam, α. e '' superfluentem dant in sinum nostrum, promissionenque habent uitae quae
o iis is S luxurM. Tantos autem dc tam praeclaros frustias ex peccatis se,' qui, quae Deo sunt inuisa, quis nisi stultissimus possit credere Quoniam ' uero haeretici nostri temporis, dum fidem tantum necessariam ad salutem se putant, operibus nostris & multum & in multis detrahunt, ct in eo se egregios Christi gratiae de fidei asseriores, de buccinatores putant, si opera
ρ suggillent, & contemnant, placet hic sub compendio lectori subiicere ali e quot bonorum operum fructus, quos sparsim in Scripturis nobis com- mendatos notavi. Qui norunt ex paruis maiora cogitare, poterunt haec persequi. Amoenissimus quippe, ct latissimus est ad expatianis dum campus, si quis uelit singulos bonorum operum frui ius, uel illis te
silmoniis scripturarum illustrare, quae nos alio properantes contenti eris mus hic indicare. Implent opera bona praecepta, eoque uitant pecora, deTU 3' it poenas peccatoribus paratas, atque eos, qui illa operamur bonos, i & laudabiles efficiunt. Iucundant nis entes, tranquillant commotos, se QUI Τ7 ΤΤ dant turbatos, corroborant debiles, consortant timidos, accendunt se ' gnes , scdeiectos erigunt. Aegrotos sanant, mortem depellunt, uitam oRq prolongant, pauperes ditant, steriles foecundant, superbos humilian huiexaltant, de ad coelos usque extollunt. Domos aedificant, honores, & famam comparant, a periculis de tribulationibus eripiunt, uidiorias,disgnitates, dc principatus pariunt, ac regna, de imperia constabiliunt. Quin de peccatores iustificant, animae sordes lauant, debita relaxant, satisfaciunt ξηρ ' peccatis,& reatum ipsorum minuunt, de nonnunquam in totu delet, Deoque nos reconciliar, iram ipsius mitigant, de sententiam uindietae iatrito 3 latam reuocant. Augent gratiam, dc uirtutes, mentium tenebras su- Por splendoribus de desiliis animas complent, carnem mortificant, con a
Uti' hostes si,iritales muniunt, ab eorum insultibus protegunt, de mirabiles . . de ipsis triumphos nobis reportant. Proximos aedificant, Deum gloritan Δ.ία. Prophetas constituunt, miracula siciunt, mundum ad fidem conueris Rom. Q. eirantes ueritatem reuocant, angelos de beatos omnes laetificant, natib.,. & quod omnium maXimum est, Deum hominem secere dc uitam & bea 4. Reg. i. ritudinem xternam apud eum impetrant de merentur. Eant nunc haeressena .is. Vi , bonis Operibus obloquantur de insultent, quae tantos nobis fructus
iae, tu i s. conciliant. Nec danda illis uenia est, quia existimant laudem operum incesta tu i Christi iniuriam de gratiae de fidei ipsius redundare. Quippe, si rem bene A iu. is. Rei penderent, agnoscerent proculdubio, Christi de donorum ipsius uel Afiniam GK de certissimam commendationem, ipsam nostrorum operum
615쪽
LIB. XI. IN NI. c AP. iso A laudem. Quia tum demum uere intelligimus,quanta sit uirtus fidei, do tiae Christ quanta & illius in nos benevolemi & magnificentis,cum agnoscimus, quanta ipsius ope, & quam seu sera & praecellentia opera possi- Σ. consamus sacere, qui per nos ne cogitare quidem aliquid boni sus scimus. Nec νalia nos modo magnificamus opera,quam o,quae ob Dei misericordiam,
Christi merita per gratia,& fidem euicimus. Vidicimus enim ex Chrys. chmabo. Iudaeorum fuisse hiem salutis in operibus ponere,& non in fide,& hoc ris, icin Mes.& gentibus impedimento suisse teste Apostolo,ne ad ueram iustitiam pers Rom. s.
uenirent,primanque esse iustitiam fidem,secundam uero,qus ex illa sequuntur opera. Quia uero tantum est,uel certe: suit inter nos & haereticos nostri temporis cotrouersia de eo,quod asserimus iustificare bona opera peccatores, & promereri uitam xternam, & de priore ex his duobus lib. 6.8. My. sitis egimus,de posteriore uero agunt patres in. is. cap.contenti erimus hic ista attigisse,& monuisse. Et alioqui ad euertendum haeresim, quam modo oppugnamus,non sitis esset Opera nostra etiam ulis strens meritoria pro-
hare. Nam qui insudum non putant opus idem simul esse bonum & maulum, neque uererentur concedere dc simul esse meritorium de peccatum. Quare ad alium pergemus locum, unde errorem hunc reuincamus. De lauribus bonorum operum. cap. XXVIlI.
Porro aliqua fuisse opera iustorum nulla peccauimmundicia inquina
o,docere nos queunt laudes,quibus scriptura nobis presicat,& com
n mendat multa talia,sicut Abralis fidem,obsdienti m Moysi, Dauidis mansuetudinem, Elis de Phinees zelum, Ioannis Baptists constantiam, de . tius rigorem. Petri presediam dilectionem Magdalens religionem,& poeni. tentiam, nanes de Centurionis fidem,& similia. Nunquam equidem scriptura,lissi & alia plo aque laudas let,si non procul suissent a peccati labe. mini adulari nouit, nemini blandiri. Quidquid commendat, certissimum est, inculpatum esse & irreprehensibile longi sit me enim abest Deus, qui in illa loquitur,abas itation de dolo. Et Paulus qui de se fiducialiter aiebat, . An experimentum qumtis eius, qui in me loquitur Christus s nunquam' tam multa bona opera sua,ram interiora, quam exteriora magnanimiter
prinicasset,si non illa proculdubio credidisset,sic fuisse bona,ut nihil his ad-hssisset malicis. An uero qusquam tam impius erit,ut de illam reprobet flagrantisiimam in Christum & in proximos caritatem, qua succensus de ex is dicebat. Quis ergo nos Darabit a caritate Christis Tribulatio sanangustias an fames c an nuditas s an periculum c an persecutio s an gladius cEt aliis in locis. Cum liber essem ex omnibus, omnium me uum feci, ut plures lucri lacerem. Omnibus omnia factus sum, ut omnes sacer esiduos.
Quis infirmatur & ego non infirmor inis scidalizatur,& ego non uror Ministri Christi sunt & ego.Vt minus sapiens dico,plus ego. In laboribus plurimis, in carceribus abundantius, in plagis supra modum in mortibus 'siequenter. Et cstera,qus ibi admirata commemorat. Multo re uera aliter,
616쪽
nium conscietis nostr Vivo ego,iam non ego, uiuit uero in me Christus. Et iterum. Nolite amittere confidentiam uestram, qus magnam habet re munerationem. Non enim iniustus est Deus, ut obliviscatur operis uestri,
de dilectionis quam ostendistis in nomine ipsius. Et alibi in suis sibi gloria,
. a. .3.bbundus tribulationibus confidenter dicebat. Bonum certamen certaui, cursum consummaui, fidem seruiatii. In reliquo reposita est mihi coro,
ita iussitis quam reddet mihi dominus in illa die iustus iudex. oes quidem haud quaquam dixisset,si uel tantisper hiniasset, an fides sita, an cuuiis, an praedicatio, de iugis tribulationum de laborum pro Christo, de pro Eo.
oesia tolerantia, suissent peccata. Quod enim ius tribuerent peccata ad bea titudinis coronam cDe quibus est', quae ostred talisia opera iustem omni cubvucaste. Cap. XXIX. IPia insuper gratiae pot&ia,quae cum iustis teste Paulo operatur,ipsa Desin nos beneficentia de sensitas ipsa suus,quam Christus attulit mundo, cle scintilla rationis mentibus nostris insista, de communia Ecclesiae dogmata, reuocare potuerunt Lutherum, de sectatores ipsius ab hac insania, qua omnia omnium hominum iam condemnant. Nam gratia ad peccaα eum non concurrit. Quid enim tam alienum a gratia, quam peccatum s Si Pot M uirtutibus nemo male utitur tesse Aug. dc philosophis quanto minus id est P concedendum de gratia Deus etiam ad peccandii nos non adiuuat, diu DOsex xy ς uat in ad multa opera. Perditio tua Israel,inquit,tatummodo in me auxilio Psit - φ- tuum. Beatus uircuius est auxilium abs te. Et si Christus naturam nos in sanauit,ut supra certum esse ostendi, poterimus ergo redempti, de iustiα meritor μ' ficati aliqua opera sacere aliena ab omni Grde peccati.Profecto aut opora christi, tet dicere gratiam nihil posse in iussis efiicere, de Deu nunquam eos adiuuare ad operandum neque Christum naturam nostram sinisse,aut si haec q aperto Marte pugnant contra fidem,& contra mille scripturarum loca,neis gantur,concedantur, necesse,est aliquando iusti aliqua bona opera sacere,qus nulla sint inquinati peccati macula. Si Lutherani ubique larint se Chrisii de ipsus gratiae praedicatores,uel hoc nomine agnoscere deberet,ne suo . instituto aduersari probarentur,aliqua opera iustorum munda esse ab omni culpa. Nam si omnia eorum opera mala asseuerant, nulla re magis gra- tiam possitiat infirmam imbecillam ac prorsus enervem ostendere. Quam obrem prs dicatores eos uerius dixerim semitis peccati,quam gratiae quari ldo eum ita potentem siciunt,ut omnia inficiat nostra opera,& ne minimo Priscinas quidem tempore patiatur se deuinci a gratia. Sed quod de gratia tam male mereantur, mirandum non est ui de in hoc errore etiam Dei sinctitateri, insaniant. Quid natim potest iii Deum esse magis blasphemum,quam mox usque,deo dissicilem & morosum facere, ut cum apud homines multa nostra opera bona sint,& omnino ipsis grata, tamen apud Deum nullum nostrum
617쪽
LIB. XI. IN . NI. c AP. asi A strum opus sic possit omni ex parte bonu ςs ut non aliquasso malum sic,
& ei ingratum s Et nonne in Dei iniuriam de contumeliam cedit, eum, qui in omnibus operibus suis laudandus est, u p adeo malam & impersectam .secisse natura nostram,ut nihil a nobis possit procedere, quod non sit illius ostensa de peccatum Et qui libertatem nobis abrogant, Ic Deum ad omnia opera nostra, saltem bona & pia necissitatem nobis affirmant inferre, duim omnia opera quantulici inque sancta damnant,suis uerbis compellens conm Rom. 8.cedere etiam illam oratione esse malam,per quam spiritus postulat pro no- his gemitibus inenarrabilibus et Deo authore fieri liotes deteriores,ac uere adigi ad peccandum. Quae horrcta uel dictu sunt. Et nist rebelles essent tu mini naturali A insem uel eo admoniti ab hoc errore resipisceret. Nam lumen naturale docet certum esse,& nostrae potestati subiectum numerum circunssatiarum,qui necessarius sit,& suiliciar,ut opus aliquod uirtus sit, &non uitium.Nemo recte culpatur,ait Cyril. ob id,quod in sua no est situm cincinpotestate. Et Bern.Si uolumus,scilicet, aliquid facere,& non possumus,s - Ioan ς. curi sumus. Et philosephistaec abunde dc consentienter in moralibus tradi Bimdpredere. Unde de apud omnes etiam barbaras nationis aliqua suerunt semper re. Eid p. Iaudi.& decori uirtutis ossicia, de ab omni iiituperio, de opprobrio aliena, sicut amor patris,honor parentu,subuentio miscrorum,& pauperum,fideseruare,neminem laedere,de orius bene mereri, de quae uolumus, it s iant nobis holes,eadem de nos illis e licere,& similia. Quo circa haec modo da
manare,& uitiosa existimare aut in parte uitioru ponere, inuertere est de accusare naturam,& omnium iudicium damnare,immo uerius,omnium si
culorum de aetatum holm odium de inuidiam contrahere. Nam qui olum omnia opera damnant,omnium sibi merito odium de indignationem coli. ciliant. Deinde. Si omnia opera iustorum sutar peccata,ne P adulti,qui moκ
post susceptum baptismn de hac uita decedunt, nem martyres pro Christo ocosi,statim in coetu perueniret,sed de ipsis necestarium esset purgatorium, ut expiati a culpa baptismi de martyrii in illam ciuitatem intrarent, in qua nihil coinquinatum introibit. Quod &baptismi Sc martyrii praerogatiuis 'ihi rderogat,& expressis Ecclesis duinitionibus,& aliis ab eodem Luthero tra δε- φtis aduersatur. Et si haec pergit,ut pergit quidem. ei iam ad animas purga k-- fietorii protendere, quas dicit art. 9.in bullam Leonis sine intermissione peccare, quando prxcor purgatorii erit finis. Nonne noua peccata notiis farius ;ssactionibus indigent,& in illis tanto erunt grauiora, quanto liberiores iam sunt ab infirmitate carnis,qus excuset Polluentur sane magis u munda Florem. liuntur illae animae si hoc uerum esset,& nihil minus ei loco conueniret, Qnomen purgatorii quod hactenus tota Ecclesia illi tribuit. Atque ut tande, finiamus, ipsa opinionis Lutheri absurditas dehortari,Sc deterrere omnes ab ea potest. Putat quispiam forsan,dum tantum in genere audit ipsius sen-
tentiam,leuem esse hominis blasphemiam. Videamus igitur in specie quid aissius opinionem consequatur.Non solui aduertamus bene,in iussicisi
618쪽
uocantur,sed de damnantur ab eo, de mala esse affirmatur,omnia omnium C enitentium iciunia asilietiones,& carnis mortificationes,consita prudentium,praecepta,& pis solicitudines superiorum,sanctiones legum,patro inia omnia,& auxilia misereorum,& asilidiorum,coniugatorum nuptia uota uirginum,prosessiones monachorum doctorum,sectiones,scripta,uigiatis,prompta oboedienti pura castitas,arcta paupertas,ardens, de iugis oratio,totus Dei,& sanetorum cultus, & uenerandorum sacramentorum pia,& deuota susceptio,& administratio seruentissimae etiam Eliae, Ioannis, de Apostolorum omnium praedicationes, ac denique omnia sortium uiroarum praeclara gesta, & ipsa sacratisiima, & stupenda omnium martyrum martyria. Quid his absurdius,quid magis impium, aut magis alienum & a fide,& aratione naturali dici potest Uerum & qui ita est in omnes omniuhominum ordines blasphemus, audebit, & opinor, os ponere in intem ratam uirginem. Neque selum uituperabit omnia ipsius in Christum recens natum obsequia sanetissima, cum eum ut pia & sedula mater,iactabat, nutriebar,& proprio labore partis alebat, sed & alia praecellentia opera ex quibus beata dici meruit in omnibus generationibus, & illum summum amorem,quem semper in Deum gessit, postlimi fronte , de impudenti ore, accusabit necu parcet admirabili uirtuti,qua Christo pendenti in cruce glaudio quidem doloris transfixa sed immota astitit.Quid autem hoc est,o Luthere,quam laudes omnium si ictorum labefacere exempla uirtutum tollere,pacem, de laetitiam constientiae auferre, excusissiones peccatis suggerere, o cohibere homines a uirtut atque habenas ad uitia laxare Qui persuasus suerit se nulla ratione posse peccatum uitare,quantulauis solicite,& diligenter uirtutem,&madata Des obse uel quid superest, nisi, ut uirtutem ne is gat,mandatorum semitam contemnat,ac de ipsorii obseruantia desperans,
in latam de spadiosam peccantium uiam migret, de se in eam praecipitem de dat s Et ubi est o ins iκ,& omni lachrymarum fonte plangende, libertas illa Euangelica,quam tantopere praedicastis Ubi pax, de laetitia conscientis. quam te unum docuisse mundum iactabas s Quod iugum grauius, de durius, quam nunquam posse uitare peccatum Quae pax, quae laetitia cono scientis potest esse tot semper obruentibus nostras mentes,sio post alium, peccatorum fluminibvss
Ex consiens EB aliqua uilla opera non speccara . cup. π ππ. HAEc nimirum, ut his similia, tam sortia, tam aperta, tanque inicae
sanetis Ecclesiae doctoribus uisa sint, ut non dubitauerint ueritatem traditam hoc in corrotario a patribus ut certam, de indubitatam in his,quae aediderunt uoluminibus, summo consensu assirmare. Et unanimis eorum in his sententia constare potest,partim ex multis,quae iam hoc eod. Tert. s. in lib. itauimus, partim ex his,qus modo ad iciemus. Tertia. Marcione cotra
Mircis. Christum Paulum,& Mosen dicit pugnare,quia omnem concubitum peccatum aiebat. Quando igitur tolerata Lutherum dicentem omnia opera
619쪽
A nostra esse peccitas Ei his fauent quae supra exii G&Cyp.&aliis doctori pribus allegauimus ad probandum posse Dei praecepta implcri,& a quibusdaesse impleta. Nam iustitia,teste Aug. ser. D. de tempore,non aliud est, quam non peccare,non peccare autem legis prorepta implere. Orig.hom. x.in Lu Origines. cana ex proposito disputat contra eos, qui peccatis suis excusationem liacobtendebant,* omnia hominum opera essent peccata. Hil.illorum uerbo Hilarius. rum Christi, Nemo potest duobus dominis seruire, ueritatem coprobat, ' quia idem opus nequit conuenire diuerss dominorum uoluntati. Chrysb. Eho. bo. : habet oculum anims simplicem. i. mentem mundam & spiritalem, nec i6. ι Mat. terrena,sed coelestia meditantem ille potest corpus suum seruare lucidum. i.
fine peccato.Theophi. illa uerba Apostoli, o peccat,si nubat,sic explicat. Theoph.
Si eam locare maluerit,nihil,cum id egerit, peccat. Et mox.Non. n. nubendo delinquitur. Amb. in illa uerba Apostoli, Si acceperis uxorem non pec Ambro. casti. No utique qui peccat quod concessum est,sicit. Et ide postea in similibus uerbis Apostoli repetit. Hier.contra Pelag. copiose de ditate iradit pos Hieror . se holam per gratiam Dei esse sine peccato aliquo breui tempore. Qui cau- necis,inquit,& timidus est,potest ad tepus uitare peccata. Et postea pro loco M& tepore, sc quandiu animus intentus est,& corda nullo uitio relaxatur in cythara multa posse sacere affirmat,quae non sint peccata. Augia. denat. de At exstgratia,& de gratia Christi,& de gratia lib. arb.& de spir.& lit.& lib. conira duas epi. Pelag.& in Hypog. Mut ex profesta contendit contra Pelagianos A non posse hominem per sui lib. arbi. uires uitare in totum peccata,va con stanter ubique tradit,hoc posse per gratiam Dei,& saepe sacere. Cyril. poste an hominem declinare a malo & sacere bonum,non tantum asserit sed & egre in lora. si me probat,quia Deus hoc nobis praecepit,& nihil impossibile sectu nobis praeceptu est. Quod & eisdem testimoniis confirmat,quibus patres in hoc cap. Et manifeste asserit, Deu probari iniustum, si hoc non sibili nosirs potestati. Grego. Si in se monibus suis dicimus Iob deliquisse,quod sentire ne Greg. tiphas est, Deum dicimus in sua propositione uictoriam perdidisse. Et in illa No. s.
Derba. In omnibus his no peccauit Iob. Beato Iob 5e oris testimoniti perhi a. Betur,& cordis.Pcius. .dicitur, o peccauit,& tunc demis subditur. Ne pstultum aliquid contra Deum locutus est. Qui. n.stultu locutus non est,culpam a lingua compescuit. Sed cum prxmittitur, Non peccauit,constat, murmurationis uiti uetia a cogitatioerestrinxit.Ide alibi. Bonarii metiti est Resto. i etia aliquo modo culpas sitas cognoscere, ubi culpa no est. Quia saepe fine ad Rhoculpa agi qd uenit ex culpa. Vnde etia csi esurimus sine culpa comedimus quibus eκ culpa primi hois factu est,ut esuriremus. Haec ille. Quibus nescio quid expressius aut asseuerantius requiratur.Veruntia audiamus de Bernar. Ber. et rae ori tangere mulierem meriti est, inquit, non mediocris, de nullius tamen ce. et dist.
delicti propriam amplecti coniugem. Ei mox.Istiusmodi sunt, quscunque Euangelico illi capitulo congruere possunt. Qui potest capere, capiat. Et
siciunt pro his canones Concilii Mileuitant,quibus asseritur,gratia qua iu
620쪽
stificamiir,adiuuare nos ad implendum Dei mandata, & non peccandum.' ocan. H. Eκpressissime etiam distinxerunt patres in Concilio secundo Amusicano M. eris. inter opera bona,quae ex Dei dono habemus,de facimus, & mala, qus ex ' nobis. Et ne plura exsuperflucreoaceruemus testimonia, quotiescunque uel sancti do 'ores, uel Concilia opera bona a malis distinguunt, quotiescunque aliqua bonorum opera laudant,quotiescunque Deum uel gratiam ipsius nobis ad aliqua bona perficierida opem ferre testantur, quotiesculad uirtutum cultum de ad auxilium Dei pie implorandii & diligenter quae , . rendum nos extimulant,quid aliud quam hanc doeti ina confirmant sN5 enim laudant peccata neqiae ad peccata exhortantur,dc ubique Deo aut
re docent neminem fieri malum aut ex malo deteriorem.
Delegitim sensu tessi morum, critie Lutherus pro sta iri ex Genesi. cap. XXX l. OPerxprerium tamen suerit uidere, de singillatim diluere argumemta quibus tantum delyramentum moliti sunt Lutherani, de sibi, de alijs: persuadere. Ness enim putat Lutherus se in articulis citatis damnatum esse, sed Esaiam, Dauidem, Salomonem, Paulum, Christum , dc ex doctoribus sacris Cyprianum, Augustinum, Sc Gregorium. Ac
obiect.1. Prinno quidem multa complicat aduersum nos testimonia ex Genesi. Nams capite sexto sic scribitur. Videns autem Deus, quod multa malitia homi num ei Iec in terra, de cuneta cogitatio cordis intenta esset ad malum omni empore,poenituit eum,quod hominem se cillet in terra &c. Et statim prs cesserat. Non permanebit spiritus meus in hon .ine in aeternum, quia caro est. Et capite octauo subdir. Nequaqua ultra malcdicam terrae propter homines. Sensus enim dc cogitatio cordis humani in malum prona sunt ab adolescentia sua. Ex his autem locis colligit,eos qui asserunt homine posse aliqua bona opera sacere aduersari palam scriptur quae hominem carnale mortuum,de spiritu domini destitutum nobis hic declarat,de cunctas ope rationes ipsius damnat. Quid,ait boni queat caro operari Quid ho mo Responsio tuus Se spiritu domini desiitutus In hoc tamen argumento tot ipsius hallu Lapsu. 3. cinationes de lapsus,imo errores propalare possumus, quot nobis obqcit Duberti testimonia. Labitur primo,ac plane cscutit,dum malicia propria eκcscatus . non aduerti priora duo loca manis ene intelligi de hominibus illius saeculi Noe, aeque posse, neque debere ad uniuersiim hominum genus de omnes ipsius aetates referri. Et hoc omnia circuniacentia uerba luculenter demori strant. Nam ibi aperte describitur maxima corruptio Sc deprauatio hominum illius isculi. Et ea asseritur suisse causa indignationis domini, de diluti indueti super terram. Non poterant ucro esse causa tanti mali peccata homi plus. a. num qui nondum erant.Secundo labitur Lutherus dum ex illis uobis colligit omnes cogitationes hominis esse malas, quia cuncta cogitatio ipsius
intenta es le dicitur, de prona ad malum omni tempore. Aliud quippe est,nos esse semper ad malum procliues, de intentos, aliud semper malum