장음표시 사용
801쪽
DE LAPS , ET EORVM REPARATIONE Eieci d tam.Fili hominis speculatorem dedi te domui Israel, de audies de ore meo Cuerbum,& an nunciabis eis ex me. Si dicente me ad impium morte mortearis, non annunclaueris ei,ne locutus fueris, ut auertatur a uia sua impia,
de uiuat, ipse impius in iniquitate sua morietur, sanguinem autem eius de Greg. manu tua requiram.In quae uerba Gregorius. Sanguis morientis de manu speculatoris requiritu quia peccatum subditi,culpa esse praepositi, si tacueris,reputatur. hiare cum nemo teneatur plus alios saltem in spiritalibus diligere,quam seipsum,neque uerisimile sit strietius a nobis Deum requisisthut curemus commoda aliorum spiritaliaqtiam nostra, concedendum erit, ut & nos quoque teneri ad exhibendam nobis hanc poenitentiae medicinam saluberrimam,& per eam reparandos nostros lapsus,et morbos spiritales. Idque tanto arctius credendum est nobis esse impositum,quanto carior debet esse nostrarum animarum salus,quam aliarum,et quanto nobis facilius possumus stibuenire,quam alijs. Quod si grauius peccaret caeteris paribus ibam negligens salutem corporis, quam alterius, sicut & grauius peccat sequam alium,quem scit esse in peccato,occid&, & Lltem hoc omnibus certum est, non arctiori nos praecepto adstrictos esse ad curanda, quae salutis sunt corporis aliorum,quam quae nostri, quare ita Deum putemus de Oxisse animas nostras, cum sunt in peccato, ut plus nos obligarit ad curanadam,omni ui ope nostra salutem spiritualem aliorum quam nostram, immo quod intolerabilius est,ad curandam salutem aliorum adstrinxerit, de curanda uero,& obtinenda salute nostra nullum praeceptum nobis dea DArg. derit AdhaeGNon minus,sed certe magis tenetur quisque diligere salutem suae animae,& non negligere quae ad eam necessaria sunt,quam teneatur diligere salutem sui corporis, & non negligere, quae ad impediendam mora tem corpoream prorsus necessiria essent. Quanto melior est anima quam corpus,tanto grauius peccatum animabus laborantibus eleemosynas spiacho. bo. ritales non prxstare qua corporibus corporales, ait Chry. Sed certum estus Mat. Peccare mortaliter,qui cum ficile,& commode posset, non euitaret mor tem corporis.Ergo multo certius est, ct eum quoque peccare grauissime,
qui cum uideret se propinquum morti,dc per fidem sciat in aeternit se periturum,& gehennalibus flammis statim ad1cendum,nisi suorum peccatorum piniteat tamen ne his quidem omnibus adducitur, ut de illis dolor. An non haec est multo maior,& exitialior neglimia,quam si negligat cou '- medere,qui aliter tueri uitam corporis,aut reparare morbum incurabilem
non potest An non grauius malum mors serna corporis,& spiritus,qua temporaria solius corporis Quis credat Deum qui spiritus est, & spirituUdilector strictius iussisse reparare morbos corporis,qua animae, & arctius
. - Praecepisse cauere mortem corporis momentaneam, quam aeternam mortem anims Si uideas te iam iam casurum praecipitem in puteum altum, ubi uel caput, ues crus grauiter infringas, ct hoc euitare possis regressus retro
pedem, non dubitas peccaturum te Isaliter, de tui ipsius fore homicis
802쪽
' LIB. VIII. . IN VIIII c AP. I A I et Ad id sacere intermiseris , cum uideas per fidem te mok in ipsem usique profundum inferni praecipitem in aeternu dandum, & hoc posiis ima pedire reuocando affectum tuum per poenitentiam ab his, quilia ante adhaesisti, ambigere potes re grauissime peccaturum,& tui ipsius plusquam homicidam futurum,tanti, de tam necessarii animae tus boni negligentem
Quando obligat praeceptum diligendi nos ipsos, si non hic obligat s Adquid adstringit,si non ad hoc cogit Si tibi aliquis grauiter periclitanu subuenire,cum facile possi omitta reum eum tuae viis merito exissimas.Et siue morbo,siue fame siue naufragio siue aliqua ui alia illata pereas mortem tibi eum inferre extra controuersiam est,qui cum possi ei desinit obviare. Et cum tu ipse monem ipsim insenis,hocinnioietem perpetuam,mortem sempiternam mortem maxime formidandam, mortem omni morte amariorem imminere tibi, & impendere uideas,& eam posiis una tui peccati detestatione euitare,non te reum tus uits,isc salutis ea re sore existimas Sentiant alii quod uelint,ego grauius non dubito peccaturum quicun in eo 'articulo poenitentiam negligeret, quam qui alterius uitam corpoream nodico negligit,sed aufert etia,& propria manu rescindit,&extinguit. Et me-
ruissimo sane Augustinus inimicum sibi,et thesaurizare Iibi iram eum,quiWpoe . non poenitet,pronunciat. Quod si inimicus est sibi,& iram thesaurizat qui mediem. non psnitet, liquod ergo prsceptum est,quod ea imp itelia uiolat. Cero cap. i. te Tertullianus ex prscepto ps attenus probat bonitatem psnitentis,& do tau ctoribus antiquis tam certum fuisse unum crediderim qua alterum. Verba poenit. Tertit sc sunt. Bonum estpsnitere,an non Quid relaoluis Deus prscipit. At enim ille non prscipit tantum sed etiam hortatur. Et subdit statim indinobis ea esse,& magnopere adeo commendatam. Videamus uero,quihus argumentis hanc communem sententiam dubiam, & incertam sacere
puritati magistri sunt adnixi .
De argumentis conora praeceptumpo tentiae. cap. 2 o.
PRimo a nobis exilitur locus, ubi statutum fuerit hoc Pnis pceptum. obiect. i.
Nam pcepta, iunt, de quidem rediissime,non sunt multiplicanda,neaque credenda nisi aperte, dc manifeste constiterint. At ego non uideo R. estis.
apertius fieri posse pceptum baptismi, de consessionis eκ scripturis, quam sit pnis pceptum ex illis uerbis,Nisi pniam habueritis,omnes similiter perii inbitis. At inquiunt,discrimen est, quia quacunque uia aliqui histificarentur, etiam si sua ipsis iustificatio constaret, tenerentur quidem nihilominus ad iis
baptismum,consessionem,& Eucharistiam,non tenerentur autem ad poea nitentiam. Verum hoc unde sibi uelut certum assumant no uideo.Nos si
ne contra probabilius credimus,peccatores ad pniam quoΦ suorum pecucatorum teneri si ante piatam, uel per gratiam aliquam peculiarem, uri per dilectionem Dei seruentem,uel per religiosam aliquam cosessionem Chri sti,a Deo iustificarentur. Oportet quippe rescindere,& inuoluntaria sacere,qus dum fuimus in peccato,male pi erunt. Et argumentum huius est, m
803쪽
. iustificati persicramentum uti baptismi, ues consessionis cum solo dolore C siorum peccatorum ob metum inferni, tenerentur postea de illis dolere, ia ossetist fuerunt Dei,si hoc eis constaret, quod nunquam ea ratione det RlOn.ti illis doluerint. Ubi tamen demus, nullum iustificatum ad pniam iam suo. rum pecolorum teneri,non inde profecto sequitur, peccatores ad eampo teneri. Est nanque nectistia pnia pecoloribus, n6 aute iussis, S iusti quaamnet uia iustificati fuerint,omnia habent, aut certe pcipua, ad q ordipatur poenitentia. Ac iustos quidem non teneri ad pHam, cum tamen ad baptisimum conlisitonem Eucharistiam,& ad alia pceptorum opera teneantur. minime arguit nullum esse preptum de pnia,sed arguit tantu , ea generali
ra esse pcepta,quippe q S ad iustos,& ad peccatores se exte dant. Magis uero ex hoc suaderi potest peccatoribus este pnia in pcepto. Etenim illis est
adeo necessiria est,ut abs. ipsa communiter remissionem suorum peccatorum nequeant consequi,cum tamen hoc habere positiat sine baptismo co-obi A. ia fessione,Eucharistia,& alm multis,q sunt in pcepto.Secundo instant, nemo damnaretur pro uno duntaxat mortali. Accedet enim,et cuicun pecRO . caro, tione cuius peccator quis dicitur,peccatum impoenitentiae. At hoc., si ita esset magnificaret potius misericordia diuinam, qua minueret, quipape qui adeo benignus sit,ut neminem pro uno selo mortali gehennalibus flammis addicat. Et nisi subita quis morte pueniatur, omnino credendum : est,neminem,nisi rarissime pro uno tantum mortali condemnari. Quod&. omnes habent catholici concedere. Quia licet demus non esie Neptum Dde pnia,est in articulo mortis pceptum de dilectione Des super omnia,aut certe de baptismo,& de confessione. Et qui moriuntur in peccato,in alicu- obiecto, ius quoque horum Pceptorum morientur trans essione. Tertio urgent postulantes,quo tempore obliget hoc pceptum. Et ex hoe,Vmirifice uoriant inter se doctores circa hoc,colligere uolunt,nullum tale pceptum d tum esse a Deo. Praecepta enim domini lucida sunt,& perspicua.Sed uariat etiam doctores de tempore,quo obligat pceptum diligendi Deum ex toα eo corde,neque tamen ideo liceret illud reuocare in dubium. Et m uarient de hoc.an statim obligesian quando occurrit,ut aiunt, practice, an quado Deus peculiariter uocat peccatorem ad poenitetiam an in diebus sestis,certe constans,&indubitatum omnibus est obligare iocpceptumin articus lo mortis,&in tempore sumptionis,ues administrationis sacramelorum
G. Sacerdotibus quippe administrantibus sacramenta dicitur. Mundamini, usertis uasa domini. Et suscipientes Eucharistiam in mortali Paulus constariistissime ludicium sibi suscipere asserit. Et similis est, licet no par ratio de M is sacramentis. Neque tamen hinc sequitur duplici aut triplici peccato, ut qui . dam argutantur,peccare,qui illa in mortali suscipiunt. Unicum quippe est pceptum,quod sacrilega illa uiolatur susceptione, nempe Deptum, quo digne sacramenta administrare,uel suscipere tenemur ratione cuius 6e tuc peculiariter ad pHam obligamur. An uero extra haec duo tempora qui Da
804쪽
A nouum peccatum mortale committat,quia non eum poenitet, non temeare astaverim. Verum probabile quidem apparet, tuiquam magno quem/ . M piam tempore perseuerare in peccato, quin etiam nouum ea causa adnes
inmortale etiam si quod dissicillimum esset, si noua c5placentia in motis admisiis permaneret. De quo sauente Deo alias erit oportunior dilla. rendi locus. Me sane, at uerum ingenue sator multo in f,quam haec om Obie L
nu premit protritum illud,&receptissimum dogma apud scholasticos,in lege noua quia lex libertatis est,nullum esse Deptum diuinum pter pcepta decalogi,& pcepta de fide de sacramentis. Cum enim in nullo decalogi Dcepto contineatur pceptum de detestatione peccatorum, net ad prscepta de fide,& sacramentis reduci possit,quia non aliter est modo,quam fuit an re legem nouam praecepta huiusmodi pilia, relinqui uidetur, nusquam ea suisse in pcepto sed dantavit necessaria ad reparandam salutem deperdita. Respondet quidam huic argumento, sub pcepto diligendi Deum ex toto Respon.ε. corde contineri pceptum de piata.Obligat enim,ut putat, hoc pceptum di Musi. mligendi Deum ad seruandam gratiam Dei,& amissam recuperandam. Et Ib Lq. G.
cui perseuerantia in peccato dilectioni Dei repugna ita piata uera actus inritatis in Deum esse uidetur. Quia ad eandem uirtutem spectat, diligere aliquem.& dolere de illius ossensu. Neque ad pniam teneri videmur,nisi cum tenemur ad diligendum Deum. Sed hac ratione quodcunque peccatum lx Impur tale erit contra i ceptum dilectionis Dei. Nam de omne peccatum uiolat iis. - amicitiam inter nos,&Deum nosque ab illo separat,de diuidit. Et eiusdem se rationis uidetur malitia imps nitetiae de aliquo peccato,cuius est ipsum peccatum. Quod si quodcunque peccatum transgressio concedetur pcepti diligendi Deum concedere oportebit in consequenti hoc absurdum, uidelicet nullum est e peccatum simplex ex iis,quae sunt contra alia pcepta, quandoquidem tot sunt in nostris actibus malitiae,quot sunt pcepta,q pq ipsos . transgredimur.Et ualere post int ad hanc solutionem infirmatim, q supra disputauimus contra dicentes, quodvis istate peccatum transgresilonem esse prscepti diligendi Deum. cendum igitur,illo prscepto dc nos,et om nes cuiusuis status peccatores iure naturali saltem indirecte obligari ad psa nitentiam illo praecepto,quod peccantes transgressi sumus.Ital si peccauimus cotra pcepta primae tabulae,ex hisdem pceptis,q uiolauimus,adstrii simur ad peccatorum nostrprum pniam. Et si contra secundam tabulam
aliquid uel commisimus,uel negleximus,contrarande pectamus no Poe- .
nitido,de per illam ad id detestandum compellimur. Quoniam sicut paulo ante confra Lutherum docuimus,landiu actu,uel uirtute placent, & uolantaria sunt, i semel uoluimus, quandiu non ab eis per eorum detestati nem animum dimovemus. Unde & ab scriptura, & a sacris doctorib. preinde reprehenduntur peccatores de impoenitentia, ac de perseuerantia in peccatis admissis.Et ab Ma reprehensione ad alterini saepe fit transtrus,im imo una cum altera confunditur, quia non duae sed una ut et est, quando
805쪽
non accedit inopoenitentiae etiam actu iterata complacentia, dc delectitio Cin peccatis admissis. Quo nullum scesus corii Deo teste Grego. grauius est. Atl hinc est,ut tanto grauior sit impomitella,qitanto fuerit diutior & depfuribus peccatis,sicut secundum Chry.& omnes,quos legerim ratori uius quis actu peccat quato pluribus peccatis, aut longiori tempore insionendit. Et hoc modo impoenitentia circussantia quaedam est peccati ac, missi,& ipsum minus quidem,sed eodem pene modo auget,& trauius rucit,quo actolis ipsius continuatio,& protrivio. Neque tamen necesse est tot peccata impoenitentiae mutvlicare,quot sunt pcepta,q peccatores tras resii sunt,neque a se dolent suisse praeterita. Quae enim dum admissi sunt, distinctis uoluntatissius & operibus sunt patrata, dum poenitentiam noctio em mortistra negligentia adunanatur. Et potest quidem unus actus,sive una omissio unum esse duntaxat peccatum,etiam si multas in se habeat malitias propter multorum praecepto intransgressiones. Sed tunc nouam,ut diximus,& peculiarem in ii iis in altumst militiam impoenitentia,quado uel cum mortis articulo,aut periculo probabili continuatur,uel cum suscepcionquel administratione sacramentorum,uel aliorum operum,si qua sunt, q conscientiam mucim a pecrato requirunt. Qina in executione huiusinodi operum, neglectus pnix.
n essio est praecepti,quo tenemur eamside,&absque conscientii pec periculo ipsius probabiali,qui negligit poenitentiam,transbessor est apertus praecepti dili edistim D
cim. Et posset ea malitia, di trans essio reduci ad praece um Non ML V
cies, sicut negligentia necessariorum ad salutem eorpyris . Unde & ad hoc Praeceptum communiter reducuntur Poeptum correctionis staternae . de praeceptum uitandi scandali proximorum. Nam qui non pascit fame mos rientem,occidit illum iuxta communem sententiam Ambrosii. Paste lime. I. negligit fratres corrigere, aut eos candezat,homicida spiritualis eorum censetur. Cur non igitur, dicet aliatis. quis, Sper quodcunsp pecorum laetate dicimus peccatores traseressi hoc Praeceptum,Non occides, praesertim cum laetale,ues mortale in dicatur. quia mortem eri animaerii non auferre, aut non impedire mortem aes mae,uel non restituere nobis uita cum posiimus. homicidas nos facit, risere quam non impedire uel auferre Posset quidem sub tropo quodam . reali oria concedi,omne peccatum uiolatio esse huius pcepti Non oc2 oporteret intelligere, ut nullam malitiam peculiarem ab hoc praecepto G-mme putarentur pecora, qus contra alia essent Poepta. Verum non opo
806쪽
A obseruationem tuorum mandatorum nos obligauerit ad diligendam filii rem nostiam spiritalem,& non inserendam animabus nostris mortem,no li opus est,quam culpam admittimus inserendo animabus nostris mortem, ad aliquod puceptum reducere puterquam ad illud,cuius uiolatione nos tiliter occidimus. Noluit enim Deus nouo aliquo ream propter hoc meri. Alioqui omne peccatum esset duplex, nec P posset un* unum duriotaxat mandarum a quoquam praeteriri. Quoniam uero notabile, & irrepa. rabile est damnum,quod nobis inserimus,cum no detestamur peccata noastra in articulo mortis,& hoc non aliquo alio praecepto distincte,& forma Her est nobis prohibitum, qua prscepto negativo non occidendi nos ipsos,quod inclusum est in praecepto affirmativo, quo adstringimur adnoa dilectionem,ideo hanc tantam negligentiam, siue uerius nostri odium ad praeceptum,Non occides,credimus de posse,& debere reduci,licet non reducantur ad illud alia peccata mortalia, quibus uel salutem postram pesedimus,ues contemnimus, ues certe cum sicile possemus, minime restituimus . Vnde de doctor Bbtilis non eontentus dicere ex uirtute praecepti, Diliges dominum Deum ruum, teneri, qui amisit gratiam, ad faciendum q. i. arti. i. quantum in se est,ut eam recuperet,adiecit statimui etiam uinute illius prs 'cepti Diliges teipsum.Quod quidem perspicuum est reduci ad prsceptum hoc,Non occides. Neque est quod se autoritate sancti Thomae tueantur, Se dasea qui in ea sunt opinione,ut credant non esse praeceptum de poenitentia. Na euii .e B &ipse expresse dici teneri poenitentiam agere de culpa praeterita, q uouit εῖ ar. 1 uirginitatem,& corrupta est. Et alibi ait eam omittere,non quidem no habendo uirginitatem sed non poenitedo de peccato prsterito.Et in ipso lo- o. i.I ,eo,ubi illum pro se allegant, sitetur, nolle poenitere esse pecorum. Quod A . non esse ut iam ostendimus, nisi esset praeceptum de pnia. Et quod dicit,
non poenitere non esse nouum peccatum, sed praeteriti potius circunstantiam peccati,intelligendum est communiter,no uero in articulis illis in quihus explicuimus,nouo teneri reatu,quem suorum peccatorum non po
nitet. Sed haec sitis pro studio, & pietate, quam in praecellentem hunc do ctorem gerimus. Nos enim quicquid uel ille, uel alius quiuis doctor sensori communiores semper sententias sequi tueri adnitimur.
Nons per adlapsi reparationem neces m estpropositumfomae
Erum illud accurate discutiendum hoc loco uidetur, an sicut muta
tio uuae,ues propositum eam mutadi sine detestatione peccatorum ad reparationem lapsi non lassicit,ita contra neo detestatio peccatorum sine tali proporio ad eam sufficiat. Porro de hoc variae sunt cathoalicorum sententiae. Antiqui quidem scholastici ut sinctus Thomas in. d. Tho. Me
ad. M& nonnulli ex recentioribus ut Adria. quod lib. q. r. ct Caiet. . Hac o
additionum tertiae par.S,Tho.nectavium illud esse assemat. Alij uero susion
807쪽
DE LApsis, ET EORVM REPARATIONE
BOn. ficere putant detestationem peccatorum. Et huius opinionis uidetur suis: CHL. diuus Bonaucturam. .impo. d. . &Maioris,ibLq.t. et M trecentiores, Sed quidam recens autor pius sque, ac doctus usqueadeo certam priorem, sententiam existimat,in eos qui de ea dubitant,intrepide asseveret esse ea de re condemnados. cironiam perniciosus est,inquit,eorum error. Sed quae ex eo dubio pernicies sequi posset,assequi non possum prssertim si uerum sit quod idem autor docer,nempe nunquam esse poenitentiam praeterito rum fine proposito cauendi ea i futurum. are censoriam illius uirgulam nillil sormidantes,media quadam uia sub censura cuiuscunque rectius se Propo. i. tientis hac in p me procedemus. Ac primo quidem illud non inuiti suo mur persectam poenitentiam de admissis peccatis semper coniunctum lia.
bere actu uel uirilite propositum mutandi uitam. Stare non potest, ut alia
cui displiceant praeterita delicta,quia ostensae sunt Dei si propositum sit OG
sendendi Deum grauiter, aut continuandi ostensam aliquam ipsius laetatZ. Vt nullus persecte resipiscit aberratis praeteritis,aut uult mutare uita prio. rem,quin habeat aliquam illius displicentiam.ita nemo persectam habet uitae prioris displicentiam,quin eam actu uel uirtute mutare intedat. Mutuo se actu.uel uirtute comitesitur hi affectus .Et qui sic assectus est, ut uere doleat de patratis ostensis,nunquam eo perseuerante dolore,nouas admittet, immo eas pro uiribus euitabit, & declinare asseret se cupere si de ea re inter rogetur. Si od satis est,ut dicatur habere propositum uirtuale emendandi: Uisam. Et qui uere in futurum eas cauere proponit nunquam eo stante pro IIo . Posito,in praeteritis sibi acquiescet, aut complacebit sed potius siquis eum percontetur,dolere se dicet de illis admissis. Et quoniam uix aliquis com , muniter a peccatis uere resipiscit,nisi&detinetur illa,&ea proponat in po sterum uitare admonendi essent omnes peccatores, cum excitantur ad pce nitentiam,ut non tum priora peccata detinentur & ab eorum, & quoa mnuis aliorum continuatione, & repetitione se contineanr, scit & omnia Proponant,deinceps pro sua uirili cauere. Aptissime quidem, quisquis ille sui pniam depinxit,qui duas ei sacies sicut Iano antiatas tribui alter qua in praeteritum respicit,ut doleat de uita male ante acta alteram,qua in futuarum prospicit,proponendo uitare, immo uitando etiam omnem Dei os-
gu. fieri sensam. Unde de Aug.dicit. Psittentia est tranficta flere peccata, & eadem iterum non agere. Et in iam citatis ex Ambrosio, Gregorio, Antamo , de magistro pniae descriptionibus non solum tribuitur ei admissi mala planagere sed & plangenda iterum nolle committere. Haec enim est communisui qua peccatores inueniunt misericordiam, de ueniam apud Deum siloarum peccatorum, & qua uere testantur se psnitere,& tandiu aliqui psitten' res dici possunt,quadiu a prioribus peccatis abstinent. Atin ideo aliis posthabitis u is haec una nostro iudicio,ut tutior,communior, & securior tra
Ger m. denda esset populis. Et semper pro rudis sestem uulgi instructione, mirifice Ga α mihi placuerunt pii quidam, & eruditissimi autores qui tria docuerunt ad 6lutem
808쪽
LIB. XIII. IN VIIII. c Ap. 3ττA tautem sussicere dolorem de peccatis c5missis,propositum ea semper uita di & propositiim confitendi tempore a Deo,uel ab Ecclesia statuto. Ac fiadeles odi admoneri frequenter cuperent posse indulgetiam suorum pcto. . rum obtinere, & si contingat subita morte corripi,ne F p9sse sacrameta ec-oesiastica suscipere in bono statu ex hac uita decedere, si in animo suo hare . tria firma,& fixa habuerint. Cum his in Oibus stat sinuari posse ab inuice hos assectus. Et stare potest detestatio pleritae uitae sine proposito nouam . alia uichoandi,& propositum nouae uitae sine detestatione prioris. Vnde Ee patres tanquam duo distincta posuere cessationem a peccatis,& eorumi detestationem. Et experientia constar,nos sic aliquando meminisse pleritorum,ut nihil prorsus de suturis cogitemus, & contra sic sutura pro icere. i ut praeteritorum nulla mentem subeat recordatio. Et hoc ipsum in assectu multo magis potest contingere. Et siue contingat. siue non , de hoc uno modo disputamus, an detestatio admitarum delictorum, susscere possit ad ueniam sine proposito formali nunquam amplius peccandi,sicut ex c5 sensu omnium catholicorum in proximo cap. ostendimus, non sufficere hoc propositum sine detestatione praeteritorum. Eo quidem quanquam Propo. tiri
commemoratam uiam, ut communem, ita etiam tulistimam populis
s. per inculcandam arbitror tamen dum altius mecum reputo diuitias di , Dinae in nos misericordiae dubitare non positim , quin etiam aliquando ad lam peccati admissi compunctionem iustificentur peccatores. Dauid . . A quidem mox iustificatus est,ut ex corde dixit. Peccaui. Statim enim audi in Transtulit quoque dominus peccatum tuum.Quantum ualent tres syllabae pulcherrime ait Atiq.Tres syllabae sitne, Peccaui,sed in his tribus seu Augstho. labis flamma sacrificii coram domino ascedit in coelum. Arm hinc opinor
motus est Chry.ut diceret. Dic peccaui,&soluisti peccatum. Non est a filo. s. de
dem ad nos missiis Nathan propheta sed missus est ipse David, missi & cx po . .
teri prophetae qui Deum summae in omnes misericordiae de aequitatis an- ,.Pari uriunciarent. Quare si ex corde dicamus quod Dauid dixit,& eandem proculdubio accipiemus cum illo misericordiam. De Manasse etiam cum eum exauditum a Deo dixit scriptura, non commemorat eum emedare uitam
proposuisse,sed orasse diam deum intente, de egisse pniam ualde. Et Niniuitis non legir rex eorum praeso psisse,nisi ieiunium,oratione pniam seu couersionem a suis peccatis,& his tribus peractis mox subdit scriptura miser tum deum esse eorum,et reuocasse siniam de eorum subuersione quam iam ιn eos per propheta Ionam denunciauerat. Christus item dicit, descedissea templo iustificatu publicanu, cum in hoc unu de eo comemoret, is stans a longe neci: oculos in coitu leuare ausus, pcutiebat pectus suu dicens. me Propitius esto mihi peccatori ..Et filium prodigum similiter inuenisse ait misericordiam apud situm patrem ad unam hanc uocem. inter peccaui in coclum,& cora te,& iam non sum dignus uocari filius tuus. Quaquam. n.
disci te traditur dixisi Surgam,de ibo ad patrem meum,in haec non
809쪽
DE LAPSIS, ET EORVM REPARATIONE
tur,ae u eu patri suo deinceps decreuisse seruire, sed dutaxat uoluisse ab sti. Gtu suo recedere,& ad piam ire,ut humiliter agnosces suum peccatum,illius Busit M. misericordiam imploraret.Vnde Basilius.Solum uelis,&ipsepcurrit. Incis . pit dicere,& pater assiimit. Et Hiero. pala affirmat, prius patrem accurrisse, Hieron. in * dignis operibus de uera pnia ad patrem rediret. Sod si nunquam deus
epist. def. ad quantacuque compunctionem peccatoris peccata dimittit,nisi actu ad . prodigo. sit propositum cauendi in posterum peccata,meminisset scriptura de huius quoque propositi in illis, quos dicit per suam poenitentiam iustificatos. Cur enim potius detestationis quam propositi cessandi a peccatis recordata esset,si utrunm ex aequo requiritur.& neutrum fine altero sussicit Praeteo
Aig. a rea. Poenitentia siue contritio supposita fide, & spe sufficit per legem de gratiam Des Christiano 'eccatori ad consequendum ueniam sitorum peccautorum. Quicunque autem Christianus uere dolet de peccatis suis, quia oia sensa sunt Dei ueram habet poenitentiam, de contritionem sirorum peccatorum,etiamsi nullum alium actum iteriorem habeat. Quia omnes sic assecti cessuit,auertuntur,dc resipiscunt a suis peccatis. Qtiod unum poeniten- Ebries, tiae uirtus exigere uidetur. Sive enim etymologiam latinam, siue Graecanaria poeni. sequamur inueniemus illam praeteritum respicere,non suturum. Nam laustentis. ne poenit&ia a quibusdam dici existimatur a poena, seu punitionempoena P. ep. teneant poenitentes,& stipsos puniant pro admissis pectatis. Unde Auginios. ad Seleucianum. Poenitentia is bonorum, at humilium fidelium poena quotidiana, in qua pectora tundimus dicentes. Dimitte nobis debita noo ostra.Melancea uero Graece, trianentatio seu post gitatio latine reddi potest.Quod poenitentes mente mutantur,& aliter cogitant post admissa precata.Tunc autem uerisiime menis mutamur, & aliter Q prius de ipsis cogitam sum illa odimus,& auersamur,qus prius placuerunt,& de cis dolo mus,de quibus ante desectati sumus. Unde Augu.Politentia certa, ac ueram de τα odium pecrati, sc amor Dei.Et subdit. Q do sic rinites, ut tibi ama. Aust s. rum sapiat in animo,quod ante dulci sitit in uita, & quod te prius oblectis bat in corpore, ipsim te cruciet in mente, iam nunc bene ingemiscis ad Deum, de dicis. Tibi soli peccaui. Et quidem Ausonius tantum in praesteritum respectum tribuit psittentiae uulgato illo carmine, quo eam Perquam cleganter sic diffinit. Sum Dea cui nomen neque Cicero ipse dedit. Sum De quae lare,non fictim erigo tanas. Nempe ut psniteat,sic Metaunsa vocor. Vocabula etiam illi quibus alias psistentia uocatur partim ab Miptura partim ab antiquis de scholasticis doctoribus,uidelicet compum. Go,contritio, auofio, displicentia,resipisceti depositio ueteris hominis. odium,detestatio, bominatio,& retractatio uitae prioris,siqua sunt mmilia omnia duntaxat pleritum respiciunt.Nam licet pnia ut placet Deum ex fide,spe,de caritate coito procedat, quia que uere psniret suo ii pctora credit Deum pre ea ossensum de credit&sperat posse illum reconciliarest
Nic quia illumia de illius os si dolet, in filoquχmur dea priso cir
810쪽
LIB. XIII. IN XIIII. c AP. 3τε A tutis pnis, ille no est ali us u aflectus,quo nolumus deum ostendisse,& propositum citandi futuro ra pectata,magis ad inritatem, seia obsdientia
quam ad pniam spectati Pei sectus quippe dilectionis in Deum & obs dientiae ipsius assectus est,uelle ei in omnibus placere,& in nullo displicere. Et stilla philosophice de iueologice nouisti distinguere Erasmus sarcerius,nun Erassaras in artaro. locorum colum computasset inter errores,pniae uocabulo tan etitum significari dolorem de praeteritis peccatis.Aliud est,docere rudem plehem,aliud exactum theologum instituere. Aliud docere quae requisita sint ad ueram de perseetam pesam, aliud quae sint propris de peculiares operautiones cuiusque uirtutis disserere. Ad haec Dolor de admisiis pecoris pros Argu. npter ostensam Dei virtualiter includit propositum inuendi posteriori tempore pecora.Quia odium quoddam est, de abominatio in genere omnia
peccatorum,dc cum illa non stat complacentia, aut uoluntas alicuius perarati. Quanuis igitur requirere uideretur scriptura propositum uitandi pre
rata ad obtinendum gratiam, haud quaquam deberet existimari ille dolor ad hoe insufficiens,licet non distincte seratur in sutura. Quia posset, qui siedolet de suis peccatis, tam perfecte uniri, de coniungi Deo,ac ille, qui actu haberer esusmodi propositu,maxime si nullius peccati laetatis haberet conscientiam.Quare licet ad adulti iustificationem necessitius fit baptismus,ucltatem illius propositum, tamen ex sententia omnium sin absque eo, absque illius proposito formali iustifimntur adulti,sive quia illius preptumn inculpabiliter ignorant,sive quia illius non recordantur,aut denil quia co pia non est aquae,uel eius,qui possit baptizare.Insuper. Apud homine. hu A. manos,& benignos sola seruens displicentia,seu uehemens patrais o strinitudo,nonnunquam impetrat illius ueniam. Nam de qui inter nos aliis quanto sunt mitiores,& siciliores,si semel offensi fuerint ab amico,& eum suam o sim acerbe deflentem uiderint,nem exigere,necv expedi, e quiequam amplius Blent,sed lachrymis esus, quem amabant, deuicti statim mnia condonant.Quomodo igitur non multo magis similis admissi delicti ps nitentia apud Deum sufficiat, qui supra quam dici potest, propensus
est ad misericordiam Quis credat Christum,qui uehementer Petrum diliambasicontinuisse misericordias suas in ipsum, de expectasse, ut decerneret riunil amplius tale quippiam patrare & non vitim negationis peccatu eo donauerit,ubi illum uidit ad solii ipsius colestum,egressum domo pontiacis culpa suam defleuisse amare Credat quibusvis aliis,qui uolet. Ego masgis credo Ambri qui huc unum fletum satis suisse Petro ad uenia asimat. A b. Ideo,ait,ipsi Petro statim Deus dimisit, quia amarissime fleuit. Et ne pecualiare hoc fuisse in Petro,& a nobis aliud durius exigi existimes mox subiugit. Et tu si amarissime fleas,Christus ad te respiciet,culpa a te discedet. Am Argi nplius. Petitio ueniae cu displicentia peccati licet sitis formali proposito deuitandi peccata,satis est ad obtinendam remissione pctorum. Er. n. Deus
hise in s pluris pollicerpemtorib. indulgentiam,& misericordia,& con