Tridentini decreti de iustificatione expositio, et defensio libris 15. distincta, totam doctrinam iustificationis complectentibus. Autore fratre Andrea Vega, ordinis Minorum, ..

811쪽

- DE LAPSII, ET EORVM REPARATIONE

uersum se ad eos,si modo ipsi avertant a suis peccatis, de conuertantad 0. Clam. Satis aut auertis a suis peccatis,qui de eis uehementer dolet, de ad deuuere conuertitur, quicunm humiliter, de abs p coplacentia alicuius peccati E Lu.b misericordiam diuinam implorat.Derelinquat impius inquit Es uas, uiam suam,& uir iniquus cogitationes suas,et reuertatur ad diam, & miserebitur eius. Quis non uideat sola hic duo requiri ab impio, ut obtineat apud deii misericordiam, de ea illum praestare, si detestetur peccata sua, de misericora Ambr. m. diam ab ipso humiliter efflagitet. Facile recociliar, ait de Deo Amb. qn ima in Luci ci pestroga Et paulo post. Uultrogari,uult obsecrari. Et Bem. dum docet 6 s tria in nobis operari.s s. ut declinemus a peccato, post copunctione & sep Bem. seri plicationem addit remissionem peccatorum significans scilicet peccata noa .Pa. his ab.s s. remitti mox ut in nobis fuerint compunctio de supplicatio. o nihil etiam uidetur ibi fauisse opinioni de necessitate orationis ad competa

radam ueniam peccatorum,quam lib.s.cap. 38.impugnauimus. Ait enim.

Quid prodest poenitere de culpa,& non supplicare pro ueniac Sedhoc pie

potest exponi.Quod autem in praesenti ostendere satagimus, non esse nocessarium ad remissionem peccatorum propositum formale cauendi pecas. cata satis potest uel hinc confirmari. Posset enim contingere subita sic morte aliquos peccatores pueniri, ut meminisse quidem possint peccatorum, quae admiserunt,& de eis dolentes, & clamantes,Domine miserere. moarians, antei* quicquam de suturis uel cogitare,uel statuere potuerint. Nun

quid igit de hi uenia carebunUQuid rigidius quid duritiss quid inrismetius D, dici pHi Equidem Deus oes confugientes ad se, obuiis manib. excipit. Neminem faciente,quod in se est despicit. Sub ipso mortis articulo cunctis ad se couersis uenia impartic Neo de latrone illo setici,qui apud Zpm in cruace pendente sub ipsa morte uenia inuenit alia in Evangelistis legimus, qua quae illum testentur,& priorem suam uitam auersatum,& ad Christum humiliter recurrisse,& ipsius misericordiam orasse. None etiam ad absolutio

nem sacerdotalem satis stini quando signa certa doloris de peccatiss Ab-sblui profecto possunt,& debent pctores,qui articulo mortis pueriti,costateri nequeut sua peccata,si explicuerint saltem in specie aliquod peccatu, Scinnis exteriorib. dolorem suum interiorem indicent, etiamsi nullo signo . . . declarent,quid in suturii proponant. Nem dissereda est aliquo modo proarmiterra hoc absblutio. Et comuniri liscola possunt ex illis,quib. doctores antiqui secunda latradiderunt pniam esse secundam tabulam post naufragium. Nam qcrsan Ma post ista synodus in capite,qd modo exponimus, dicit, te patres nuncupata Uragia lapsi reparatione,secudam tabu. post naufragili deperditae grs, hoc pueuideo illos retulisse ad hac parte sacramenti pialae,qua nunc tractamus. Noaut dicerer haec detestatio seu agnitio & cofessio nostrorum pctorum,scd post naufragium tabula,nisi aliquando uel sola opem serre posset periclitaαtibus,ram eorum uitam tueri. Sed aliquot patrii testimonia subiicia,quo de Propositum nostrum confirme, uera esshq nio in decreto asserunt,tiquido commonstrem.

812쪽

LIB. XIII. IN XIIII. c Ap. 3 9

A conamonstrem.Tereullianus in libro de pnia cum uirtutem detestatio- Teri Inis peccatorum ex autoritate Ezechielis comprobasiet, subdit. Irinitens tiam peccator sta inuad ita amplexare, ut naufragus alicuius tabulae fide. Hse te peccatorum fluctibus mersum proleuabit, ct in portum diuins ciso mentis protelabit.Hierony. in epistola ad Parnachium di Oceanum de era Hiero. roribus Origenis. Secunda post naufragium tabula est,culpam simpliciter confiteri. Et in episto ad Demetriadem. verum nos ignoremus pniam.ne facile peccemus.Illa quasi secunda post naustagium miseris tabula sit, in uirgine integra struetur nauis. In primo etiam contra Pelagianos hanc esse uirtutem conuersionis peccatorum his uerbis declarat. Pnia imitatur baptisematis gratiam per inessibilem c mentiam saluatoris, qui non uult poire qum neque dele Pitur in mortibus peccatorum, sed ut conuertantur,&uiuant. Acceptauitque & perinde intellexit hanc doctrinam magis er sente tiarum in. d. .ct qui eum secuti sunt scholastici, adeo ut iam uelut pro . Derbii uice habeatur in scholis pniam,hoc est,dolorem de peccatis, secundam esse tabulam post nauseagium. In sermonibus etiam, qui nomine Au Augu. fer. gustini seruntur ad statres in heremo felix tabula, & uitalis nauicula appel. u. . latur compunctim,& sine ipsa instuctuosa dicitur omnis consessio, de omanis suistimo inanis, nec prodesse baptismus, ct ad iudicium suscipi coropus domini. Itaque ex his omnibus liquet, & antiquos credidisse huiusinodi dolore de peccatis ad obtinendam dei gratia posse sufficere, saltem ubi ar A ticulus necessitatis,aut obliuio qdam humana, propositum cauendi deii ceps peccata impedierit. 'Dibamur, prae prasne impropositi cauendi ad reparallarem

lapsit requirimi. cap. 21.

Videst igitur quod per Ezechielem non pollicetur dominus im- Obiect. t.

pio misericordiam ad solam pniam suoru peccatorum,sed pter ea, ut custodiat mandata sita, & liciat iudicium, S iustitiam requiris Ita enim inquis.Si impius egerit pniam ab omnibus peccatis suis q opera' tus est,& custodierit mandata mea,& secerit iudicium, & iustii iam uita uia

Met,& non morietur.In uerbis autem,custodierit mandata mea, propositum in suturum uidetur requiri, & in uerbis secerit iudicium, & iustitiam Propositum satisfaciendi.. Non lisc tamen propheta adiecit, ut Prop. si Roton. tum custodiendi mandata, de satisfaciendi pro peccatis ad impii iusifica. tionem requireret. Quis tam fuit durus,ut etiam propositum actuale satis faciendi ad peccatoris contritionem exegerit ' Et sacere iudicium, de iust, clam non pro sinissectione usurpat striptura, sed Hebraismus est frequens quo recte,& suo quid ordine fieri et administrari significat. Et aliud proosecto est custodire mandata aliud proponere ea custodire aliud sacere iudio ' acium,&iustitiam aliud proponere ea sacere. Ac ne dubitaremus ad recoris . aciliationem peccatores de peccatis admissis satis esse nonnunquam uel si limpsnitentiam, omnibus remotis limitationibus statim subiecit. Con

813쪽

DE LAPSIS, ET EORVM REPARATIONE

uertiatini,& agite poenitentiam ab omnibus iniquitatib. uestris,& no erit Cuobis in ruinam iniquitas. Ideo uero adiecta sunt priori loco illa uerba, de custodierit mandata mea, ut intelligeremus prster pniam de admisiis , neu cessarium esse non adficere alia noua peccata. id.n. prodest, ut recte clis

Io. .su cit Grego. si peccata quis luxuris defleat, de tamen adhuc auaritis aestibus per Eug. anheleti Quid prodest si irae culpas iam lugeat, Stii adliue inuidiae lacibus

tabescat s Et iam hic. s s. tela nobis suppeditabat coira haereticos illo,squos statim retulimus ata uisse, post perarim trienem de quolibet peccato poenitentia licere ad uoluptates priores reuerti. Si impius, ait,egerit poenite tiam, de custodierit mandata mea,vita uiuet.Nam si uel tempore, quo agit poenitentiam a priorib. peccatis: uel postea praetergressus fuerit mandata, nequaquam uita uiuet,sed morietur. Nos uero sic diximus, posse nonnunquam susticere, ad reparationem lapsi dolorem de peccatis sine proposito uitandi in po sterum peccata,ut in talem, Scitin eum dolorem diuere esse dicamus,ut uirtualiter tale sit propositum.Quod quidem tum duntaxat c . ri . tinget quado cu eo non staret coplaceita in aliquod peccatu futura ,-sse prorsus assectus noster a peccatis auertitur, ut si uel meminerimus, uesro gati fuerimus de hoc prorsus diceremus,nos cupere omnia peccata istalia selicite insuturum uitare. Unde&Gregorius pulchre illos haereticos as monet. Magna est contra peccatum uirtus poenitentiae, sed siquis in eas Depore. i'Perseueret. Et multis sanctorum testimoniis Gratianus recte colligit. nihil prodessepoenitentiam,si permaneat,ues iterentur peccata. Quaobia DTerta. d. Tertul. it. Ubi emendatio nulla pnia necessirio uana. Idque recte perpen

poetii. dentes Amb. Aug. Grego. Anses. in citatis iam iussinitionibus ad ueram &obiect. i. frugiferam ps nitentia requisserunt admissa peccata non iterare. Obiiciuturde nobis u a illa Christi ad paralyticum,& adulteram in adulterio dep Io.Lers. hensem. Vade,& iam amplius noli peccare. Sed his uerbis n5 exegit Xpi

Reston. ris,ut proponerent non peccare,ut iustificarti .Cum enim haec dixit, iam eos,ut uerisimile est,iustificauerat. Nanm illos spiritaliter Aps sanauit: quos sanauit corporaliter,de liberasse interius credendus est,quam iam exuterius liberam a se dimittebat. Quid igit ab illis requirebat illis uobis, ta amplius noli peccare Nimirum ut grati es at beneficio accepto, & in gratias perseuerarent,qua eis fuerat benigne impartitus,ne abuterens redundanatia cis entiae festis,&se rursus illis conspurcarent pecratoria sordibus, quibus prius fuerant insitati. Et in hunc sensum nos similia uerba solemus capere, cum condonantes alicui patratam in nos o is a Vade,dicimus. de noli amplius simile quidpiam patrare.Quibus uerbis non exigimus ad remissionem,ut proponat cauere similia, sed in significationem gratitudiis obis. 3. ni suae,ut caueat talia admittere hortamur. Addunt dc aliqui contra nos.

B Upon. Quod ad iustificationem requiritur dilectio Dei super ola.Sed unde tanta obieci. onus peccatori imponatur, no inuenio. Quod de iustus lib. s. docuimus. Alius instat,incoueniens esse,&absurdum iustificari posse per dolorem in

814쪽

A generali de suis peccatis qui proposuit occidere inimicum,neque eum animum reuocauit. At ego hoc pro nobis esse existimo. Absurdius enim est, Rest .

iustificari non posse ea uia, qui naturaliter meminisse nequit, new reuo care in memoriam coceptum malum propositum. Et virtute satis reuocat, qui

se dolet, ut si meminisset, prorsus reuocaret, uel certe non approbaret eo permanente dolore. cisi Naut pommora necessaria est iapo enti . cap. an

P Roximum in ut disiciamus,qualis, et quata huiusmodi sutura sit peecatorum detestatio,quam ut necessariam, Se pceptam, ita sufficientem esse lapsis ad ipsorum res,arationem haetenus statuimus. Et quide Ca Cuet. i adlatanus durissime, de nostro sane iudicio absurdissime sensit Deum non tu di. a. parissificare peccatorem mox ut habet dolorem de peccatis propter Deum supra omne odibile,& propositum uitandi peccata supra omne uitabile, sed expectare etiam tum incertum nobis tempus prius* eum sibi reconciliet. Sed enim ipso excepto apud oes catholicos hoc uideo in primis constare, Proposi. iuel certe constare debere, non intensiorem,ne. longiorem,neq: persedit oram dolorem de peccatis requiri ad reparationem lapsi,quam ab eo positicum auxilio diuino praestari. Et quenuis talem dolorem sufficere, si modo Arg.c

fit ex toto conatu,uel ex toto corde,probare possumus ex receptistimo ilB lo de protrito axiomate. Facienti quod in se est, Deus non denegat gram. Facieti rQuod certum esse in fide liquere potest. Quia ut veridica scriptura tradit, deest, noi Deus neminem deserit, sed omnes recipit confugientes ad se, & illuminat nurina

omnem hominem uenientem in hunc mundum, dc omnes uult salvos fie- tiam. ri,de ad cognitionem ueritatis uenire,ati in omni gente,qui timet eum,& Io.ciacit iustitiam, acceptus est illi. Nec solum no est acceptor Personarum,sa 1. .i. bnemini quicquam debet,&liberrime potest suam impartiri gratia pro bea Agio. neplacito suo quin alicui faciat iniuria, aut iuste es dici possit, cur ista facis.

sed etiam quia omnes ex aequo recipit,qui ad se confugiunt, ne. quenquarepcllit a sua grati si modo faciat quod in se est, ad eam assequendam. Vna de Aug. Salus uera nulli un* diluit, qui dignus suit. & cui defuit, dignus no fuit. Et subscripsites Bern. ut supra allegauimus. Nel periculum ullum i parsios in his est si modo ut ipse Aug. admonuit,non sta haec accipians, ut ex mea di. Ret. ratis suis dignus putetur.Nam,teste saluatore,praecepta diuina satis sunt ad Maticetistam,& qui facit,quod in se est,seruat madata.Nec ullus adultus est in peecato,cui non imputetur carentia gratiae diuinae. Paratior quippe Deus est, ct pronior ad eam nobis dandam, F nos ad accipiendam, & nullus ea miseet sine sua culpa. Potest item fecitdo doctrina iis c confirmari ex omnibus Argu. scripturae testimoniis,quib. paulo ante copiose ostendimus, Deum polliceri sitam gratiam,& conuerstonem ad peccatores,dummodo se ipsi ad eum conuertant,& poenitentiam agant, & seruent mandata ipsius. Et ubi aliud testimonium non esset, deberent sine illa uerba Deuteronomii sufficere. m. . . Cum quaesieris dominum Deum tuum,invenies eum, si tamen toto cor

815쪽

DE ET EORVM REPARATIONE

de quaesieris,& tota tribulatione minis tuae. Quis enim rectius dicatur toa Cto corde, de tota tribulatione anims sus Deum qu ere, quam qui dolet, Expositis quantum potest de suis omnibus peccatis propter Deum equi norequiren is que sint scholastici qui certam temporis continuationem requirunt,ut pectis u lepus catorum detestatio reponat hominem in gratia, sic pie exponendi sunt, utas contris quantocunt minor, de breuior sufficiat, quando uel diutior uita non sue. tionem. rit, uel ita uires extenuais fuerint,ut maior, aut seruentior haberi dolor no

possit. Nullus quippe catholicorum do, torum posuit quempiam uiato rem extra statum titutis. Et discrime est apertum in articulo mortis , de exob et tra illum. In articulo mortis iacit,quod in se est, qui quantun n. pam

. roto tamen tempore uitae suae producit dolorem, quique quam maxime potest, pro debilitate suarum uirium tum dolet. Extra illii uero articulum. cum possit longius,dc persectius, de seruentius durare in dolore,nec faciat. non censes etur sacere,quod in se est, qui non tantum, quatum necessirium

Expositio esser, doleret. Et doctorem nostrum subtilem,quicquid quidam addubitem

Sco. maxime par est ita exponere, ubicun4 uidetur requirere certam intensi nem, ut continuationem. Quanquam enim in dissit quaesto. δ multa dicit eκ quibus posteriores plaerique autores hane ei sententiam de nocessitate certae intensionis, aut continuationis non omnino fine causi triabuerunt tamen si bene perpendamus, nem hic, nem usquam alibi ex proino i ii ses disputat de hoc. Et in his locis tantum contendit ostendere duo, nempe,attritionem,ut informem lassicere posse,ut dispositionem praeuiam ad Ddeletionem peccati,sicut inquantum formata est, sufficit, ut concomitans, de aliquando superueniente sacramento dari propter attritionem, dc faciasti mentum gratiam,quanilis attritio ad eam non sufficeret. Et ideo fortastis haec ostendit in opinione asserente dolorem de peccatis per intensionem, de continuationem sufficientem reddi ad infusionem gratiae quia haec opinio tum erat celebris,de ea uia mulio facilius,dc apertius poteriat facere pro Propo. i. postrum suum,quam in contraria opinione.Ex hoc uero . iaciensi quod in se est Deus suam non denegat gratiam possumus inserre, non solum n5. requiri ad reparationem lapsi certo aliquo tempore durare in detestatione . Peccatoriam,sed de instantaneam,& momentaneam detestationem satis si se ad reparandum quenuis lapsum. Nam si momentanea non sufficeret,ue risimile est, Deum certi alicuius temporis continuationem requisisse. Licet enim posset Deus contentus esse temporaria, ut sic dicamus, detestatione, hoc est detestatione rpe quantuncunet paruo continuata S non sitis habe. re instantaneam, neque exigere certi alicuius temporis continuationem,

tamen apparens non est, Deum,qui summe sapiens , de bonus est. limoialiquas minutias, de argutias sophisticas ues exigere uel attendere. Et cum

mimista dixit prsceptum dii lucidum, dc Christias iugum suum suaue , dc

. . onus leue,de Ioan . mandata Dei grauiano esse,satis .rfecto inditatu est notas,longe abesse popin diti ab limoi tenebris,et caligine. Sed ut oem ambi

816쪽

AHON LIB.ANIII. IN XIIII. c AP. t a si A gustatem dimoueam δε pro uirili nostra ab scholis eliminemus porten. .' χιtolim opinionem requirentium ad reparationem lapsi certo aliquo temopore continuari detestationem peccatorum,urgehimus magis haec peculiaribus argumetis. Primo. Scriptura pollicetur misericordiam peccatoribus Aruvii ex quacunque die,&quacun hora,immo ut omnem amputaret ter uero Scriptiocindi occasionem,quotiescunΦ&quandocun auerterint se ab iniustitia

sint.& conuersi fuerint ad Deum. Impietas impii non nocebit ei, ait Eam Etea. ochie in quacunm die conuersus suerit ab impietate sua .iQuid clarius dici

potui ut intelligeremus etiam momentaneam conuersionem peccatoris ,

fissiceread placandum Deum Nonne qui conuertitur ad Deum in infiat ii alicuius diei nuertitur & in eo die,& Deus iustificans peccatorem alia quem in instanti alicuius diei iustificare eum dicitur in eo die Quis negat

lem in hoc die lume illud produxisse quod produxit in aliquo huius disi i

instatuis At ex his uerbis desumi potuit sententia illa peruulgata. In qua- . iam hora ingemuerit peccator &c. Tametsi nobis uerisimilius est,desum iis piam eam esse ex illis uerbis Esai quibus iuxta translationem septinginta Ambrosius.&Greg.&multil, in ut statim patebit,utuntur. Cum conuero Amb. xcisus ingemueris tunc saluaheris.Nam in his salus aperte promittitur pecca- poeni. e. tori,quandocuit se ad eum conuerterit. Nec p minus huic sententiae uulgaris translatio sauet, quae pro istis sic habet. Si reuertamini,dc quiescatis,salui U. ,o. deritis. Et alibi simpliciter,& absolute promittit Deus. Si conuerteris, con- utere.induerta te. Et rursus. Conuertimini ad me,&FO conuertar aduos.In Apo Tach. iralipsi etiam manifeste dicit. Siquis aperuerit mihi ianua,intrabo ad illum. Aρο. iCui uero dubium fit aperiri ianuam cordis momentanea detestatione peccatorum Equidem cui displicent sua peccata aperit iam cor Deo,sicut claudit,cui placent,etiamsi non amplius quam momento. Et in testimoniis, quae supra ex Davide Esaia, Hieremia,&Ezechielecitauimus, perpetuum 'hoc licet uidere poenitentibus misericordiam promitti nulla neq: dici,nec phorae.nein denil alicuius parti lx temporis requisita continuatione. Acini regis Dauidis exemplum,qui ad trisyllabam hanc uocem,peccaui misericordiam,inuenit,commonere debuit omnes ne adeo rigidum, & inhu maniam putarent Deum cuius misericordia est immensa, ut certo aliquo tempore cotinuari detestationem peccatorum requirat, ut ad se conirersos in suam gratiam recipiat. Neminem mst obnitentem repellit neminem, nisi negligentem reiicit,ait uere Hilarius in illa uerba Dauidis . Nerepellas me Hira inamam datis tuis. Et ipse dominus hoc manifestistimulicit illis uerbis. Cum iis. que quaesieritis me in toto corde uestro,inueniar a uobis dicit dominus. Hier. as.c

Adhaecan Concilio Viennensi expresse dis sinitum est, posse qui post mo Arg. ptismum lapsi fuerint,per ueram semper po entiam reparari. Si' semper Firmiter dpossunt peccatorqs per renitentiam reparari susscit ergo momentaneam. summa tria vitentia. Nam quae non possitnt fieri in instanti,no omnino iamim est sem C silci L

per posse fieri. Leo etiam primus in epistola ad Theodorii Foro iusiensem lco. ς ε

817쪽

is. Episcopum ideo nemini in necessitate denegandam esse dicit recbnciliatiis CHis ρι i. ne quia misericordiae Dei ne mensuras positamus ponere,nel tempoηra diuinire. Et subdit. Apud Deum nullas patitur ueniae moras conuersio, i dicente Dei spiritu per Ezechielem prophetam, cum conuersus ingemue De e. d. ris,tunc siluus eris. Quid apertius potuit ab hoc tanto pontifice pro no- o. Nemo. bis dicisCitat etiam Gratianus haec ex Leone Papa.Nemo desperadus est, i dum in hoc corpore constitutus est.Quia nonnunquam quod dissidentia Iulius ibi. aetatis differtur consilio maturiore perficitur. Sed audi,quid& Iulius Papae si presb. eodem spiritu,quia & eiusdem uicarius,scribat. Vera consessio in ultimqtempore esse potest,quia dominus non solum temporis, sed etiam cordis inspeetor est,si ut latro unius momenti psnitentia meruit esse in paradiso cessitas in hora ultims consessionis,Et consentit per omnia successor eorum Ces stinus,qui contra negantes psnitentiam in extremis in epistola sua secunda Amouis id Galliae Episcopos sic loquitur. Horrent iis siteor tants impietatis aliqudinus. inueniri,us de Dei bonitate desperet,quasi non posset ad se quouis tempore concurrenti succurrere & perinitantem sub onere peccatorum hominεili , redimere,quo se uere expediri desiderat,isc liberari. Et subdit. Desperat de . misericordia Dei,qui eum ad subueniendum morieti sufficere uel in momεto non credit posse.Et ut intelligas ista eum retulisse ad potentiam se indulegem.& non tantum ad potentiam Dei absolutam exemplum ponit de latrone,& subiicit statim.Vera ergo ad Deum conuersio in ultimis posito. rum,mense potius aestimanda est,quam tempore propheta hoc taliter asset rente cum conuersus ingemueris, tune saluus eris. Cum ergo dominus Dcordis sit inspector, quouis tempore non est deneganda renitentia. Haec ilo. 1. re eo in mirifice sibi de hoc patres Ecclesiae constiis trint,& nullam esse sessu do is s m ni nitam,quae quidem fiat in hoc saeculo,constanter tradiderint.

Cyprianus in elegantissimo tractatu ad Demetrianum inter extera sic scri hit. Hortamur dum lacultas adesi,dum adhuc aliquid de saeculo superest, Deo sitis icere. Quando istinc excessiim fuerit,nullus iam locus psnitentiae est,nullus satisfactionis essectus. Hic uita aut amittitur,aut tenetur. Hic suuii aeternae cultu De dc fructu fidei prouulatur. Nec quisquam aut peccatis Tetardetur,aut annis quominus ueniat ad consequendam si lutem. In isto ad huc mundo manenti psnitentia nulla sera est. Patetad indulgentiam adiatus quaerentibus atque intelligentibus ueritatem facilis accessiis est. Tu sub' ipso licet eritu, de uitae temporalis oecasu pro delictis roges Deum,qui unus,&uerus est consessionem & fidem illius agnitionis implores,uenia confitenti datur,& credenti indulgentia silutaris de diuina pietate conceditur,& ad immortalitatem sub ipsa morte transitur. Et in sermohedeqna domini.st tamen illius est. Ne se um est,ait, quod uerum,necpirremedia.. -bile,quod uoluntarium. Et ipla in momento impietas religionem induit. AM . erudesitas induit pietatem. Augustinus sum. 66. de tempore. Quantustiari

que sit peccator & impius,si ad mutentiam conuertitur,consequi permis

818쪽

l LIB. NIII. IN XIIII. CAP. 3sa Asa icordiam ueniam non dubites. Et inde eccle. dog. cap.8. sic lego. P steri. - .ettia aboleri peccata indubitanter credimus,etiamsi in ultimo uitae spiritu admisserum niteat. Allegat item Gratianus ex libro Aug. de psnitetia,haec ara. a. urbae nitentia,si in extremo uitae hiatu aduenerit sanat, de liberat in abu L .nullus lutione Baptismi. Couersio si contigerit alicui etiam in fine, desperandum non est de eius uenia,sed quoniam ui uel raro est tam iusta conuersio, timendum est de ps Utente sero. Et eadem est sententia in Ambrosio inexu Ambro. hortatione ad innitentiam in re insuperad.u. art. sibi salso impositum dicis Aug.Deus nemini adimit correctionis uiam.Chrysostomus derepa cho. ratione lapsi. Talis mihi crede talis est erga homines pietas Dei,ut pinsten. Depce. d. tiam nunquam respua si et syncere,et simpliciter offeratur. Etiam si ad sum 3. Talis. inum quis perueniat malorum,dcinde tamen uelit reuerti ad uirtutis uiam, suscipit,de libenter amplectitur,dc iacit omnia,quatenus ad priore reuocet fiatum.Et quod est adhuc praestantius,& eminentius,etiamsi non potuerit . quis explere in praesenti satisfaciendi ordinem. Quantulancun tamen, &quanlibet breui tempore gestam non respuit psittentiam. Nec quispiam iure tergiversari potest,q, dixerit quaesthei breui tempore, dc non dixerit quolibet momento.Nam qui statim dixerat Deum nunquam hic respuere rinitentiam sitis indicabat his uerbis de breuisiimum quodvis tempus, de instans a see complexum.Basi.exaggerans celeritatem,qua Pater mile Ba bo.πricordiarum obuiam iuit filio prodigo ad ipsum redeuti,ita scribit. Solum n uelis,dc ipse praecurrit. Incipit dicere dc pater assumit. Considera misericordiam,& ne amputes spem.Gregorius in illa uerba, Adduxit itaque popu- Greg. Ius,unusquisin bovem in manu sua uni ad noctem,sic suo more iuxta tropologicum sensum philosophatur. Vso ad noctem boues mactandi sunt, non in nocte,quia dum uiuimus,peccata delere psnitendo possumus, post mortem autem frit olim agere psnitentiam non ualemus. Bern. Festina' Ber. 1,.dete de fine ullo interuallo coniunguntur lachrymae peccatricis,& misericor Magdal. dia saluatoris Michar.des. 1.2.Qui uere psnitet,qui ueraciter dolet, absq; Ricb. e. s. Hubio Sc absi mora indulgentiam accipiet.Liquet in his,nulla uitae Parii benia. m. la,necp ipso articulo mortis sanctos hos doctores inutilem putasse pes catorum P itentiam. Deinde. In momento potest quiuis peccator licere totum,quod in se est ad obtinendum gratiam diuinam,dc persecti conuersione,& ex toto corde merita suis peccatis,& conuerti ad Deum. Neque aenim mora indiget uoluntas ad suos aetiis,& tam persecta potest esse cono

Mersio in instanti ac in tempore. Praeterea.Quocunque uitae huius mome in amittere possunt iusti sitam gratiam secundum legem communem. Ne- ei Delis moram temporis requirit,ut auertat se a peccatoribus, qui se ab eo auerterint uel momentanea complacentia transgressionis alicuius praecepti. Igitur de quocunque etiam uitae huius momento peccatores possuntiri Dei gratiam redire. AEqua enim utrorunque est conditio. Et Deus multito pronior est ad miserendum quam ad puruendum. m Pius nemo,tam

819쪽

DE LAps II, et T EORVM REPARATIONE.

Wr. 4por. paret nemo,ali Tertullianus. Neque talitum contra claementissimis Des Cnaturam uidetur , sed de contra aequabilitat , quam in omnes seruat, ut momento temporis possint iusti perdere quaecuncti & quantacunm hoνna in uita secerint,& tamen tempore indigeant,ut uel in minimam Des mi Arg.6 tiam redeant.Insuper. in aths praeceptis nulla certa mora temporis necesseria est,sed si quidem ea praestentur,quae praeceptis illis exiguntur, siue tensepore quis hoc faciat, sue in instanti,sitisfecisse censes illi praecepto. Sit neamur nunc Deum diligoquel adorare in spiritis,si & teneatur quis patrε suum diligere, uti ei subuenire,aut ei reconciliari,aut pro eo orare,etiam si momentanee ista saceret,nemo putat eum non secisse satis illis insceptis,ne .i mo reum transgressionis eorum accusat. Unde igitur haec noua res me Vnde hic nouus,dc in aliis praeceptis nunquam exactus rigor Cur nos taparce,& eam modice gratiam Dei,& domini nostri praedicemus, cum ille tam fit liberalis Cur in hocsolo praecepto cuius impletio nec Eria nobis est ad uitam,credamus suisse rigidiorem,&seueriorem,qui usque ad mirasculum amat homines,& ad impartiendam eis suam gratiam est propensis Amb. m. i simus Cauendum est,ait Amb.de poenitente peccatore,ne nos es reconcio lucae.66. liarionisfaciamus moram, quam non fecit filio prodigo pater. Sed de ex operibus naturae hane ueritatem discere potuimus. Mox enim ut persectae suerint dispositiones in materia,introducitur ab agente naturali forma illis respondens. Quare dc multo magis credendus est Deus daturus satim deabique ulla mora suam gratiam ris,qui fuerint legitime ad ipsam dispositi. Nescit tarda molimina.ss.gratia teste Amb. & gratia multis nominibus anz.i recellis naturam. Sequatur ergo quisque, quod ei placuerit.Iudicium Ecclesiae ness uolo,necv postiam anteuertere. Quod tamen pro ingenη nostri tenustate sentio,ingenue dicam.Tam ualida.& tam effracia argumcta ista parent,ut non dubitem,posse Ecclesiam dissinire hac ueritatem,quam mo do firmamus,& silentium perpetuum imponere illis,qui hactenus praeter. autoritatem scripturae,Ecclesiae,desinctorum,immo ipsis omnibus plane . reclamantibus,tantum rigorem,immo errorem inuehere moliti sunt scholis. Ne tamen quispiam adhuc intolerabilius inciret diiciam ct haecSi cui placeat his non obstantibus defendere,non sitis esse momentaneam deteν stationem ad reparandum hominem lapsio, oportebit illum sic defendor certum tempus requiri ad susscientem poenitentiam ut non satis situs que ad instans terminatiuum eius temporis exclusiuedolere nisi etiam in il lo,ties ut communiter dicitur,usque ad illud inclusiue doleat. Gratia natur: incipit esse per primum siti esse. Et Deus nemini remittit peccatum sine contritione.Contritio autem non est,ante quam insundatur gratia. Quare nia hoc padita defendatur neces; itas continuationis in tempore,ubi illud insitarerminatiuum temporis necessit' ad ueram poenitetiam sit terminatiuum etiam uita tenendo communem opinionem v homo desinit esse per pri naum non risi,oportebit incidere in alter orum incommodorum-A

820쪽

LIB. XLII. IN VIIII. CAP. 38 A Aut enim necesse erit concedere, aliquem damnari, qui suffesentem habuit poenitentiam in uita aut certe,saluari eum,qui tota uita isti fuit in mortali,& caruit gratia Dei. Immo si hoc postremum non concedatur,necessiarium erit dare,ex duobus aequaliter poenitentibus, & disponentibus se ad gratiam,unum mox iustificari,alium uero,etiam cum nullum ponat obicε grati in aeternum statim perire. Iustificabitur nancti, qui in eo instanti hie. Dixerit,peribit uero, qui in illo hinc discesso it. Sed ne ad disputadum de his minutulis necesse fit descendere melius erit,in ea,quaen tradidimus,sentenotia perstare,& uel momentaneam detestationem peccatorum ad iustificationem posse suscere,constanter tueri.

Qinin cunqueremi a detestato peccato repara e potest lapsos. Cap. XXI m. ATque iisdem pene argumentis firmare possimus cum Gab. in. .d. rima no ret . q. s.& communi opinione recentiorum aliorum autorum scho quirit cerulasticorum contra Ric. in.4. d. .ar. a. q. 3 4.&.LAdri. quodli. Lq. 3 ti uectone

Patu. Almay.& alios presertim ex antiquis,nullam ese certam intensione, nullum certum seruorem,qui necessarius sit,ut detestatio peccatorum debitis alioqui circunstant is peclecta remissionem obtineat peccatorum. Nam Dor inscripturae testimoniis statim citatis ficut nulla certi temporis continu tio,ita nec aliqua certa intensio requiritur, sed cuiuis peccatori avertenti se ab omnibus peccatis suis,& conuertenti se ad Deum,gratia, de reconcilia - A rio diuina promittitur. Et perinde omnium iniquitatum obliuionem pollicetur Deus peccatori avertenti se a peccatis suis,ac comminatur iusto auertenti se a iustitia sua omnium iustitiarum suarum obliuionem. Quare cum quantuncuoque remissa auersio a iustitia si modo deliberata sit, susciat ad Perdendam gratiam,erit de quantulacunque auersio a peccatis sitis ad eam recuperandum. Illud etiam persuadere nobis deberet hanc sentenuam,cν ne Arg. aque Ecclesia unquam exegit huiusmodi intensiones a peccatoribus, neque saneti doctores docuerunt hoc esse necessirium. Quin Chrysostomus in Uerbis illius moκ allegatis quatulancunque poenitentiam satis esse inmitti

Et Ecclesia nulla tali requisita intellone ,aut seruore gratiam sacramenti Ba- Debitu septisini pollicetur illis, qui cum fide sicramenti, et proposito illud reueren- B. .er ester suscipiendi de hac uita decesib unt. Ad alia etiam impleda praecepta elusi rus effectu modi intensionem certo scimus non esse necessariam. Esto quippe magno Aphia de

quandoque conatu opus sit,et seruore,ut illa uincamus ,quae eorum exple presb. nontionem impediunt, quantulocunque tamen assectu quis ea expleuerit, seu Baptitatoeerit sane ipsis satis. Et hoc manifestum est,non istum in communibus, et Arg. 3 sicilibus praeceptis de danda eleemosina de reddendo deposito de restituedo alieno,et similibus, sed etiam in prsceptis dissicilioribus de orando pro inimicis, de subueniendo ipsis in grauibus eorum necessitatibus,et similibus. Absurdunque plane et minime serendum uidetur, quod quidam emoditus doctor asi uerasimodum certum necessarium esse in dolore, ut reco--