Christophori Forstneri ... Ad libros sex priores Annalium C. Cornelii Taciti notæ politicæ. Quibus pleraque omnia, quæ reliquis quoque Taciti libris continentur, suis quæque locis explicantur. Adjuncta est in fine, eiusdem Oratio, habita Venetiis in

391쪽

rum sex & purgamentum: quibus neque boni intellectus est, neque mali cura: qui neque in victoria decus, neque in fuga flagi

tium putam. Romani vero ex tribubus, col

ni is, sociis militem habebant electum, belli& munerum militarium gnarum, acie invictum , & qui annos non plus ex fastis quam stipendiis tuis numerabat. Ut Romani excr- citus a nostris differant, quod navis, quae probatis trabibus est compacta,ab ea quam intern- pestive excisae arbores M omnia non pensatis vitiis ligna componunt. Ergo in, Tribus descriptus erat populus Romanus: quo nomiane veniunt, non tantum qui murdi urbis in debantur, sed multo magis, qui extra umbena in Latio. Campania, Hetruria tribubus

adscripti erant. Quippe urbanus Populus non nisi in quatuor tribus divisus erat. Su buranam , Esquilinam , Collinam, Palati

nam : caeterae, ut demonstrat Franciscus Bo

chus in libris de magnitudine Romana, unata triginta extra urbem erant ; appellationem sertitae vel ex locis, ubi degebant, ut Crustumina, Vfentana, Oericulana dcc. vel a fluminibus, ut Arniensis, Aniensis &c. vel praecipuis Romanis familiis. ut Cornelia Fabia,Sergia &c. Hic erat populus ille Romanus,qui. leges ferebat , qui magistratus creabat, qui bella aut pacem decernebat: ex hoc universo censebantur legebanturque in militiam.

392쪽

38O NOTAE POLI Tic AElitiam quicunque bello apti erant, nec licebar

cuiquam detrectare militiam. Hi ad comitia i yi in urbem confluebant, jussuffragiorum habe- lybant, magistratus di honores susciniebant. Hi l lx veri & oxiginarii cives Romani erasit. Quan- 'nquam etiam fuerunt, qui ex privilegio, cum telongius Roma abessent, in tribuum nomina adsciscebantur: quomodo Atestini in Romi- t. Iiam, Veronenses ac Tergestini in Publiliam i i Patavini &Brixienses in Fabiam, Mediolanen- 'a; ses & Comenses in Ufentinam, Bergomates in Vituriam conjecti sunt. D. Bap . Pigna I .his. Atest Quantus autem ex his tribubus mili- . hi

tum numvrus confici potuerit, ex eo constat,

quod interdum .cc interdum ccc. millia quod excurrit, censa sunt civium capita. - aebantur autem ii tantum , qui ferendis armis hi habiles erant , adeoque ad militiam destina- , bantur. Ita enim Livius de primo censu , qui actus est Servio Tullio Rege : n istia 8o . eo&- χsro civium censa dicuntur.adyeit scriptorum au-tiquissimus Fabim Pictor, eorum qui ferre arma possent , eum numerum fuisse. Nam si universi

Connumerentur, pueri, senes, caeterique non

nisi capite censi; supra quindecies centies mis- le homines in tribubus fui se Franciscus Boc- Iuchus coniicit.Qui tamen numerus, cum civi tatis Romanae jus ab Imperatorib. nimis vul-ggium esset, eo excrevit. ut Claudio Caesare

nisi codices vitiosi sunt: certe in Medicaeo

M. S.

393쪽

M. S. istos numeros aliter scriptos ipseFlorentiae vidi) censa sint civium LX vii I. centenaecxLiv. millia. Tacit. x I. annat

Jam in coloniis quantum momenti fuerit ex eo, quod T. Livius libro septimo ic tricesimo refert, colligi potest. Belli Punici secund1 tempore triginta populi Romani coloniae Grant. Ex iis duodecim, cum omnium legationes Romae essent, negarunt esse,sibi unde milites pecuniamque darent. Nova re consules icti rem ad Senatum detulerunt. ubi tantus pavor animis hominum injectus est, ut magna pars actum de imperio diceret. Sed cum caeterae XX iii .coloniae in fide perstitissent; resumpserunt animum patres Et nωtabile est, quod Livius pronunciat illarum coloniarum submdio tum imperium populi Romani stetisse. Denique sociorum auxilia quantum Romanis contulerint, ex eo conjici potest, quddanno Vrbis conditae ccccxv. Latini gloriabantur , Romanos sociali exercitu ad)uncto duplicare vires suas , idcoqne Consulem alte

rum ex Latio, alterum Roma creari, & Senatus partem aequam ex utraque gente esse po

stulabant. Liv. lib. v i i I. Sociale bellum quod populus Romanus cum Marsis, Picentibus, Pelignis, aliisque Italiae populis .suis sociis gessit, Plutarchus in Sylla magnum vocat re

varium, quodque multa vulnera populo Romano ec gravissima intulit discrimina. Non

394쪽

381 NOTAE POLITi CAENon igitur mirum videri debet, illum Romanae militiae triplicem fontem nunquam exaruisse, tam . valida potentiae fundamenta nunquam convelli, tantas vires nunquam labefactari potuisse. Quod tot exemplis manifestum est. Cum Pyrrho quamvis victi pacisci

in alias conditiones noluerunt, quam ut Italia excederet. Ab Hannibale toties caesi, cum tamdem submittere cervices deberent, quatuor

simul exercitus conscripserunt. A Perseo profligati, tanquam vicissent, Perseo leges tulerunt, quibus se imperio Romano submittere jubebatur. Nimiru, quousque scaturiebat inexhaustus ille fons, quantu vis maxima damna novis delectibus sarcire poterant. Post Cannensem pugnam Hannibal victoriae nuncium Carthaginem misit Magonem fratrem. Is cum ei Senatus datus esset res in Italia a fratre gestas exposuit. Cum sex imperatoribus eum, cum sex consularibus exercitibus acie conflixisse: occidisse supra cccio. hostili supra Lcio. cepisse: Brutios Apulosq; partem Samnitu ac Lucianoru defecistis ad Poenos, Capuam A nni bali se tradidisse Secundum haec dicta laetis omnibus, Hanno, qui ex factioneHannibali adversa erat, qussivit, ecquis Latini nominis populus defecerit ad Carthaginenses 3 ecquis homo ex v. & xxx. tribubus ad A n nibale transfugeritῖ Cum utrumq; Mago negasset, hostiuquidem ergo, inquit Hanno, adhuc multum superest.

395쪽

AD CORNEL. TAci T. 383 superest. Sed multitudo ea quid animorum quidve spei habeat scire velim. Cum id nesciure se Mago diceret; Nihil facilius est scitu, inquit. Ecquos legatos ad Annibalem Romani miserunt de paceZecquam deniq; mentionem pacis Romae factam esse allatum ad vos est Cum id quoq; negasset, bellum igitur, inquit tam integrum habemus,quam habuimus, qua dieAnnibal in Italiam est ingressus. Liis 33.

Patet igitur ex dictis, Romanam magnitudinem super arma fundatam, armis provectam, armis stetisse. Quod quanquam arm rum dignitatem ac utilitatem satis ostendat, tamen aliorum quoque populorum, qui solis armis sibi potentiam , aliis terrorem pepererunt, exempla producere, non inutile erit Mam aluchiaegyptum &Syriam trecentos a nos tenuerunt, magna scientiae militaris fama, Sc vicinorum populorum terrore. lippe domesticum militem legebant, a prima pu ritia, ac pene infantia raptum ad arma, atque educatam multa victus abstinentia tolerantiaque laborum ,& militarium operum exactione eo rigidiore, quia & ipsi duces ante toleraverant. In demortuorum locum succedebant non filii, aut sanguine propiores, sed quos indoles & corporis animique robur bellicae fortitudini idoneos fecerat. Hi, quorum

numerus X v III c I p. non excedebat, invicta

bello manus , vicinas nationes domuerunt, Arabes

396쪽

NOTAE POLI 'rien Arabes fregerunt, in proelis cum Turcis aut raro aut nunquam succubueruntἱ donec anno Christi cIa Io. xv m. a Selymo Turcarum Imperatore Zc militia & nomen Mamaluchorum extinctum est. P. Iovius in Se)m. Guicc. X m. hist. Turcae, publica Orbis lues, solis armis,&militari virtute in tot regnorum excidia evoluerunt. Centum ac quadraginta equitum, quos Spahos vocant, millia perpetuo alunt, quorum Lxxx cIo . in Europae finibus, Lx cII.

in Asia continentur. Iis agri Timaros dicunt assignantur, ex quorum Proventu equos in bellum expeditos sustentare queant, nec Ob id quisquam regiis thesauris decedit. Relu quis, qui millia quindecim censentur,sere publico stipendia persolvuntur, Pedestrium co-yiarum robur in praetorianis, qui Janigari vocantur, situm est. Hoc instituto militari, hoc robore invi ctum hactenus Turcarum imperium stetit. Quanquam multum adhuc Tu cis ad perfectam armorum scientiam, qua tantopere Romani praecellebant, deest. Nam in aciem educunt illi copias ex immensis imperii sui spaciis contractas; Romanorum eXercituum nervus ex Italia, atque adeo i psis tribubus, in quas relati erant cives Romani ,

legebatur. Turcae maximos exercitus uno in loco diu sustinere nequeunt: quod potuere tamen Romani Denique nec armis, nec

Pugnα genere, nec fortasse disciplina mili-

397쪽

.A D COR NE L. TA CIT. 38itari cum Romanis comparari poterunt. Suffecerunt tamen ad jugum tot populis, tot regibus imponendum. Et omnia ipsorum instituta imperii dilationem , glo- riamque militarem spectare ex eo quoque clarum evadit, quod impiae legis lator Mahumetes sine Dei reverentia, sine honestatis cura, dominationis vinculum fecit religionem. Persuasum Turcis est. I. suum quemque divinum , sed mortalibus oculis invisibilem charactera, fatorum ecmortis inevitabilem ordinem fronte praeferre ; qua fide factum est, ut vitae morti D.

que contemptores caeca temeritate omnibus se periculis offerant; a fatali dispositione salutem aut exitium sibi impendere

arbitrati. Felices errore suo, quos ille thnorum Maximus haut urget lethi metus: in eruendi In ferrum mens prona viris, animaeque

capaces

Deinde Turcici Imperatores lege aut II.

morte prohibentur restituere regnum,aut

urbem, aliudve solum , in quo temet suae religionis sacellum dedicaverint. Quae constitutio mire facit ad superandas disticultates, quibua implicati novi Principes tenentur 3 de ad obstinandam partorum

398쪽

386 NOTAE POLITICA defensionem: scientibus omnibus non pactis, non ulla transactione, sed sola vi, a misque perdi provincias armis acquisitas. Sane & ex Romana hiltoria constat, ab v bis ortu ad Iovianum Imp. non inveniri Consulem aut Imperatorem, qui semel Romani juris factas terras hosti concesse- 'III .rit. m Marcell. xxv. Porro praec plum illud quo Turcis vini usu interdicitur ed spectat ut priscae frugalitati assiletus miles parabili & obvio cibo potuque in castris degere velit ; nec illa impensa gravetur, quae in nostris exercitibus eno mis facit, ut nulla stipendia vesti, equis,armis emendis ac tuendis sussiciant. Ex quo creberrimas oriri seditiones necesse est. Cui accedit, quod cum Turcis arva agrique, colles,&aperta camporum frumento producendo, & pascendis armentis inserviant ; apud nos fertilissimum quodque solum sit vitibus consitum, & numerosis exercitibus semper commeatus deficiant. IV. Praeterea, cum nostri Principes acerbi sIimis exactionibus, tributorum, sed profecto male sano consilio, saepe etiam pessimo exitu infringere subjectorum animox etentent, in eoque securitatem suam collocatam esse arbitrentur , Mahumetani Principes non vectigalibus , non tributis. sed promiscua conjugiorum licentia Sett

399쪽

A o ConN EL. TACIT.

uxorum multiplicato consortio illectos, ita miseros populos suos, quanquam non sentientes, faciunt, ut omni nervo destituti ferociam omnem oblivisci cogantur. Cum enim naturales liberi cum legitimis aequis partibus succedant, & plerique patresfami l. domum suam ex tot uxoribus aut pellicibus refertam liberis habeant ; fieri non potest, ut in tam numerosam subolem divisa bona, velut in multos rivulos diductus fons , tandem non exarescant: sitque perpetua necessitas militandi in castris, & stipendio aPrincipe praebito vitam tolerare. Vt taceam,

polygamian istam sane bestiis magis quam

hominibus convenientem indesinentem esse fontem, ex quo innumerabiles copiae in aciem , velut magni pecorum greges in macellum educi possunt. Quid uille mos , quo nulli Othomanidarum vel ad nominis famam, vel corporis sepulturam, templa aliave publica opera e

truere licet, nisi imperii fines protulerit, quid aliud est, quam incitamentum, &vehementissimus stimulus, quo vel ignavissimi Principis animus ad ambitionem, ad gloriam, & famae ardentissimum de

400쪽

38 8 NOTAE POLIT ic AVI. Grat; au. i. de bello C pr. Illud etiam quod feminas a tuorum templorum liminibus arcent, quid aliud vult, quam cum illas sua imbellia contemptas faciat, solos viros, quorum ferocia timeri meretur, fortissimo religionis vinculo ligare, mitigare, cicurare Z Cui simile est, quod olim mulieres sacro Herculano abstinebant. GPP. XI. c. VI.) quare nec Herculis Gaditani templum mulieribus ingredi fas erat: ut ex Silio Italico observat Thonti VII Dempst. lib. i. de jurament. c. IV. Denique quod Turcae credunt, illorum animos, qui cum morerentur , infensum Imperatorem habuerunt, aeternis apud inferos amigi cruciatibus, nec eorum di licta ulla poenitentia eX purgari posse , omni lege de omni poena essicacius retinaculum est, ne quis in Imperatorem quid admittere velit, audeatve. Haec de Turcis. Superiori Teculo Fordinandus Aragonios propriam habebat militiam i cum

, , Caeteri 'mercenaria uterentur. Gessitque res majores, si vore rationem inim's,

quam quisquam suorum aequalium. Etiam in cunctis Reip. Venetae fini bus , Vicis, pagisquς descripta est agrestis

r pubes, quae militari opere exercet 'i, ac Promptam Reip. Operam navare paratarii. Iustinian. in hist. Inu Quod idem de