장음표시 사용
241쪽
descens, atque extollitur, adeo ut ob nimiam mollitiem , Mamplitudinem exprimere verba non valeat . Tertia ratio
est, quia quemadmodum in aqua ob aeris ab entiam loqui
non pol mus, ita neque tunc, cum nimium in nos humorem ingerimus, cum itaque vinolentorum lingua in nimio hummore se volvat, hinc si , ut incere exprimere voces non possit auarta ratio erit , quia , cum in vinolentia animus etiam compatiatur,a quo omnis loquendi vis originem habet, Ut lingua etiam a ciatur consentaneum II, quinimo a que vinolentia,quocunq; modo assciatur animus, i Ἀ-gua etiam sentiat, ct compatiatur, nec e est , Ut in metuentibus patet. Alia etiam gna in vinolentis conspiciun Iur,nempe viditas quaedam, limius risus abri causa, furor talis quandoq; ut alios pulsent, mictio inuoluntaria , tortiret a deambulatio , oculorum inconsueta turbiditas , ac luciditas, nimia, ac irrationalis locutio,ac alij mulli turpes, ct irrationales essectus sequuntur ecu dum naturam is, quantitatem, o qualitatem potivini ac tentis naturale temperamentum, adeo ut iure merito, ut ait Aristot a Politicorum cap. vltimi, ex Pittaci lege maioripoena ebrij
damnarentur squem pulsassent, quam si obrisfecissent, quod enim plures delinquant ebrisquam sobri , non ad id refcxit, quod magis esse debeat ebrijs venia, sed ad illitatem. Reliquum modo es,ut de V agamus,quae adpropulsandam ebrietatem idonea sunt, qua in re dud prius ani maduertendum II, vinum vel adhuc crudum, ct incoectum permanere in ventriculo, vel iam recepisse cocIionem,quam potuit, venat bubi e sivinum adhuc crudum in ventriculo permanet, ac fluctuat, nihil conuenientius esse pote i, quam vomitum tepida aqua addito modico aceto, vel oxime lite excitarcipolimo. - sic sarte , genitales aqua
242쪽
gelida macerare, madidoq; mantili, autfudario inuoluere seminis vero,ubera mammaeq; in eumdem modum ueantur, confestim enim auersis vaporibus, omnis vinolentia discutitursi autem vinum iam venas subj caputq; dolet, nudum erit oportunius remedium , quam caput ita refrigerare, ut vapores, qui assidue ad Vsum deferuntur, ac ratione immodici caloris facile etiam recipiuntur , vari' praesidij reprimantur: inter quae Galen lib.a de compos pharmac. cundum locos cap. de dolore capitis ab ebrietate, probat,inaceum per cum aceto , aut haederae , aut brasD
cae succo , quin subdit , ipsa brassicae folia calida irriga
t , capitique circumpositi, ac obligata, naturaliter ebrietati resilere. Aetius ad curandam ebrietatem centauri
minoris decoctum , cornu ceruinum , verbenacaeque recta
semen ex aqua potum suadet , ct interim ex Galen fom-ni , a quietis ratio habenda est, quod ubi per totam diem factum fuerit, ad vesperam in balneo aquae dulcis toto ebrio,optimis,ac refrigerantibus cibis alendus es, cuiusmodi sunt ptisanaesuccus orbitio ex alica , panis ex aqua, ac oua sorbilia ex oleribus vero lactuca, utpote, quae boni ucci, restigerans es, ac brassica, ut quae vapores re ccat, exhiberi debet; ex leguminibus lens optima est quoad conuenientem potum , omnino aqua tendum ent ii vero accidat , ut ob
aquam alicui ventriculus ubuertatur, malum ponticu II iei insuper exhibeatur, vel per se, aut cum alica iubam probe of Ia, ct calida praeterea conferunt uae passae, pyra , mali donia, ct huiusmodi alii, quae adstringendi,ac corroborandi vim habent; A simque his execulis omnus concilietur, ad balneum postridie quam celerrime i/rducatur calida aqua e requenter in bab eo perfundatur,deinde ubi dormierit, aut omnino interposito tempore quieuerit
243쪽
rursus ad balneum ducatur, deinde veluti pridie connutriatur, sibi peractis mediocriter ebrius te habeat, et oue
ventriculus aquam renuat aquosus potus ex aquosis Oinis ei concedatur, quale en ex Galeno in Italia Sabinum, in ,
a Citacaeenum, Arsentum,ctoris ium.quin etiam ebrio se se habenti gallorum eniculi, ct alae, pisces , xatiles , ct tenera carne praediti, columbarumque pulli
exhiberi poterunt, ct hoc unum praecauendum, Ut augescente,ac perseuerante dolore omnino quiescant, decrescente vero, in locis aptis deambulandum es Apta autem loca ijs , qui calefactione opus habent, calidiora erunt, qui frigefactionestigidiora, ct ante cibum plurimis deambulationibus utendum, d cibo autem paucis, ct lentis. Praeterea nec multum comedendum, nec satim deambulandum es , dpoaduas,aut tres, aut etiam plures horas is cibo, quodsihis diligenti=s adhibitis vapores , ac humores omnes in caput δε- blati,resoluti non fuerint sed reliquia aliquae supersis tenuibus meatibus impactae ct ob id capitis dolor perseueret, a rosareo ab inendum, Meius loco chamaemedino prius moderate calido, posed rinosumma cum coserentia tendum erit. In balneo vero caput calida perfundatur, tum addiscutiendum id, quod noxium in capite remansit, tum etiam ad omni conciliationem, qua propter etiam exhibitis ius lactucis ex aceto, secundum, aut tertium balneum ad vesperam apparandum est. Hisperactis,postera diciquae magis caput calefaciunt, applicanda sunt, id quod commode flet, irino oleo,nunc nardinum,nunc Osinum, nunc alia huiusmodi olea,ct unguenta misceantur, ct haec adpraecauendam, cognoscendam, a propulsandam ebrietatem dicta
244쪽
An vinum titillans, vulgis iccans nuncupatum , sanitati sit utile. Cap. X X L
ICE τ ea semper inoleverit consuetudo, vipleriq; hominum,praesertim verὰ opulenti, ac magnates,nulti a gis rei studuerint, quam ut pretio vina eligant, o suaviter,ut aiunt, bant, idque elegantis sie, obilisq; bo- minis semper existimatum fuerit, nunc tamen huiusmodi consuetudo eo peruenit, ut omnes homines cuiuscumq; satus, ac conditionis ni vibi magis assectent quam optimo vinos i os replere, quod e longinquis etiam regionibus, si opus missumptibus adduci curant,grataq; inter eos collaquia ea es olent, quae fuaues potationes concernunt, magniq; pretij inter amicos esse censetur,optimi vi ni munus, quod dete
rius It vino non utuntur, ut aquae meracitatem, crudita
temq; temperent,quemadmodum ad valetudinem tuendam deceret, sed potius purum merumq; vinum ad gustus oblectationem adhibent , adeo ut non solum tini non extinguant, cuius ratione potus appetitur, fedpotius augeant. Temporis autem procesi eorum viscera ob nimium in calorem a naturali Ammetria ita recedunt, vivarijs morbis corripiantur, quibus ditiores praesertim, irincipes magis ubi ciuntur, quia cum exactius,ac diligentius gu- sui indulgeant , non contenti eo sapore, quem natura ipsa pro vinorum diuer late tribuere solet, ina inter e miscet arte nouum in vinis Iaporem,maximo cum vitae discromine
245쪽
mine exquirunt,maximamq. diligentiam adhibent, ut i- num mordax, seu ut dicunt piscansit, hoc enim inunt apud i os omnia alia vina in bonitate excedit,ct eo magis Adulcem porem annexum habeat propterea an huiusmodi vinum nitati conueniat agendum censui, quod ut dilucide appareat, haec praemittenda sunt. Primo qualitatem hanc titillandi, ac mordendi acinaceo vino , quod vulgo raspatum dicitur, ut plurimum contingere ue ex acinis nigrae,vel albae uae, ola aquas a vi pauperes solent, ue ex eisdem acinis, veteri vino, addita modica aqua consciatur, ut apud ditiores mos est praeterea hoc idem aqueitae quam nominant leuenit, quae in Urbe apud multos in is est, ac vindemiarum tempore , vel dum adhuc vina recentiora sunt , ex duabus partibus dulcioris vini, ct na feruentis aquae,diu in dolijs vinum V m,ct aquam agitando consicitur, necnon etiam quibusdam alijs tenuioribus minis, flue auster ni, flue dulcia, e media, praesertim vero aqua condita fuerint, ut Bononiae consuetum es, ac denique idem cotingere exploratum
eH quibusdam alν flesit θι inis, flue ex pomis, ue ex
herbis, ue ex frugibus consciantur , ut aliquae nationes ob eri vini penuriam consueuerunt, navi Plin.ait lib. IV. cap. a. ac si saluberrimus non esset aquae liquor ad po-etum, quem natura dedit, quo caetera omnia animantia utuntur , homo omni ingenio, ac labore varias potiones
excogitauit, in quibus heu mira inquit vitiorum tertia inuentum est quemadmodum aqua quoque inebria
reta, Adeo tam; temporis eueniret, ut in nalia parte Mundi cessaret ebrietas, quinimo ut ipse a rmat, praemio inuitaretur, hiri homines neque vera, neq; mitia vina dilue- re curabant ed meros ccos hauriebant.
246쪽
Secundo sciendum L praeditum qualitatem dictis Lxis accidere, dum recentiora sunt, nec ad longum tempus protrahi,sed ad nonum usque,vel decimum coem. Tertio pro comperto esse debet, dictam qualitatem in dictis minis unc praecipue accidere, cum non nimium serbuerint, ct ideo qui conssciendis mordacibus vinis incumbunt, istud urgent,ut seruorem eorum inhibeant, ne tenuia miniexcrementa feruore suo absumantur, ac manescant, quod apud Gallos praesertim consuetum est, qui, ut vina mordaci ima consciant, repletis iam dolijs, ita cohibent, ut nec agitari, nec expirare possint, adeo, ut mirum nonsit si δε- ιiassc cohibita quandoq; disrumpantur ex Gat enim in primum de morbis vulgaribus com T. Spiritus disrumpit, et vires,ac dolia,cum in muHo fervescente accumulantur, lib.
uero de plenitudine c. S.scribit dolia prae musto ex flatuoso spiritu turgente, vi tentionis disrumpi. uuartosupponcndum es ex Gal.lib. a desimpl. med facultatibus cap. p. omnibus plantarum succis duplex inesse
excrementum , alterum crassius, ac velut terre ius, ait rum tenuius,ac velut aquosius, ct horum excrementorum , dum temporis processu ad coctionem , ac discretionem deueniunt,alterum residere, alterum vero consumi, quod enim
terrest eis, ct crassum ut in vino sex sub det, quod zero tenuius, ct aquosius es, ebullitione consumitur, ac ima rem soluitur, idem at mare videtur lib.,.dest .med.D- cultatib. cap. II. dum ait,ua succis aliud esse, quod grauissimum est,aliud quod leuiminum, aliud tertium toti su co permistum:lib.etieri . de simpl.med facult.docet,impossistis esse, aut perdi iis ullam inuenire sub antiam , qua adamus imitariumsit partium, vinum namq; inquit , unum liabet in se recrementum crassarum partium, Vnde,
247쪽
dum temporis spatio secernitur,serturq; deorsum,fex consistit. Aliud vero secudum, quod florem nuncupant,quod dum vinum feruet supernatat, sed postea ad feces subsidet. Tertium aqueum, quod toti vino permistum est, hoc primario, potissimumq; seruet . Quartum praeterham est ipsum re vera vinum. Hi suppositis dicendum es, vinum mordax, siue picrans sanitati tile non esse,quia punctio da, non aliun Θritur , quam ex satus spiritus redundanti, redundat autem famosi piritus in inis, tum ob eorum imbecidem
calorem et aquei, ac crudi humoris abundantiam,quatenus
scilicet imbecillis calor non potent ni longo tempori inter- To riquod queum, o crudum e I in se resoluere, quos, ut assidue maxima fatuosi spiritus copia coaceruetur;
cum etiam quatenus spe accidit, ut vini feruor intero piatur dolia coercendo ante perfectam ebullitionemo, propterea etiam contingit, ut ebuilitisne tenuis aquea, cru-
Ea inipars in halitum flue aerem solui non possit, necessees itaque , ut vina sic cohibita saluo vapore maxime
abundent, cum eius impetus foras erumpendi coerceatur e Adeo, Disthuiusmodi vina interim e dolijs hauriantur, magna vi pro lire coopiciantur, praesertim vero,cum vinum in vitreum craterem effunditur, unc enim, tanquam foribus patefaritis, tuosi illi spiritus, quiprius quiescere cogebantur,impetum faciunt, ac confinii ursum seruntur, ita ut in id vehementi motu , Duma etiam quaedam in Mim per te uidet, ct h. cc omnra tunc praecipue conspici ttir um vina,vel acinacca savi e recentiora, et πυ is immaturioribus confecta, vina enim illa, quae ex ua Uesri, labruscammcupata,parantur, si eorum feruor interciacipia arim im pro liunt,quatenus enim aqxeo, a cra
248쪽
do humore magis abundant, maiorem etiam tu orandi sirituum quantitatem continet, ct hinc e quod Hetrusa et in maxime proselire conspiciuntur, flentem Hetrusi vinum Diabruscae uis exprimere colore admodum nigro, idque gilvo admiscere, ut rubicundius reddatur,o hac ratione uenit,υ huiusmodi vina tis mordacia, uepiccantia reperiantur, quae mordendi qualitas, ac etiam odor, ut vult Plinius lib. I . cap.ao. accidit etiam vinis,smusta in primo seruore , qui nouem diebus, ut plurimum peragitur,pice condiantur, c enim sit, vi vini odor, ac saporuquaedam acumina contingant in eo magis id accidere pos
se existimandum es ex eiusdem Plinii sententia , mus a
crudosor resinae condiantur Verum huiusmodi vesticani qualitas in inis omnibus, sue naturalia snt , nempe exuuis inuri illa,nempe ex pomis, herbis, ac frugibus, eo usque producitur,donec illud tenue, quosum, crudum excrementum, quod ex intercepta butyatibne, siue ex modi secari orum vinorum naturali caliditate ab initio in balitum, ue in aerem resolui non potuit,tandem temporis diuturnitate per ulteriorem coctionem resoluatur, id quod δε-
cimo ad summum mense euenire solet, hoc non contingat,vina huiusmodi,acescere necesse est. Ex dictis itaque satis aperte ostigi videtur, quam perniciosa, in inis titillandi, ue piccandi qualitas, quam
fere omnes , praecipue Principes adeo expetunt, ac extollunt,ct eo magis,s non solum palatum sed oculos etiam ita feriat, ut lacr3mas eliciat uod feme praesertim ratione frigidioris ambientis euenire leto huiusmodi vinum apud ipsos flectissimum, ac celebratissimum es,cum tamen ob multitudinem satus Diritus, quo resertum es, perni-
.iosissimum dici debeat,non enim es vini por, qui pungit,
249쪽
d piritus, quo vehitur irruentis impetus, hinc es, quod quo magis vinum hoc tuo θiritu abundat,eo magι rit, ut acinaceo vino,quod a atum nuncupantisntingit praesertim si sola aqua confectum fueritinuauis autem punctio vini dulcedine, seu alio dele Gabili sapore oritur; nam ad hoc ut vinum auiter pungat, vel vellicet, neces iri haec duo requirmitur, satuosi spiritus impetus, ac dulcedo . ue alius gratus sapor , t id suauiter ciucunde contingat, sic itaque ex irruentis spiritus impetu, ac se sapore prurientis punctionis ecies, cum delectatIone quadam resultat, ita ut, s statuo iniritus ab M vino in , pungere non possit, abest autem, dum perfecte budierit, ac
ad maturitatem deueneri ; ex ebuditione enim tria vino accidunt. Primum es exacta omnium partium sidio Secundum eterogenearum partium ab homogencis eparatio . Tertium ini puritas inceritas, ac splendor, ita ut haec omnia ubi contigerint, in vinis tenues quidam spiritus excitentur, is quibus omnem formam,vi rem ac gratiam, cipiuu contrarium accidit,s ea perfecte nonferbuerint, itam ad maturitatem non deuenerint,necesse e Lenim, ut impura sint, ct aqueus illa humor, qui butritione in aerem resolui debebat,in saluo sipiritus vertatur, qui cum in do-lijs vi cohibiti, ac reclus maneant, tande dum vina haurititur,cuiuscunque generisInt, ue naturalia ex uis inqua, ues ilia, in craterem fusa, exspirituum impetu emicare, pro lire, ac vibrari conspiciuntur, ac in potu aviter pungere sentiuntur,quatenus ilicet vinorum gratus, ac Dauis por tanta Linjunus sensorium ἀ Dirituum impetu fertur,ut ratione suauis, ct grati poris,ac pirittium impetus, auis punctio oriatur , cuius tanta voluptas e e timpote ut detrimentum longe maius nonsit, nam cum huius
250쪽
inori in crudior ni ob aquei, ct crudi humoris reduncialitiano ac tuos *iritus copiam aegre in ventriculo conficiuntur,coctionem impediunt, di de per aluum transeut, Urinam non mouent, sanguinis generationi, ac nutritionι infesta,atque aduersa sunt, ac pe, ut aqua in hypocondrijsfuspensa manent. Concludendum itaque u veliscantibus, ue iccantibus vinis tanquam admodum taxijs, noxiam, que voluptatem asserentibus, omnino ab mendum e e. Et quoniam hic dubitatio maxima oriri potes,quid nam rest, cur dulcia vina magis mordicent quam quidem ob causam in Urbe ad aquetiam consciendam huiusmodi
nasemper eliguntur inempe or cum, Latinum, Graecum , Vesuuianum, quod lachrima Docatur, huiusmodi alia Umi, quae Romam Angulis annis ex omnibus Prouinci comportari solent.
Respondeo , id propterea accidere, quia vina exacte dulcia cras ora sunt, ct satuose spiritu magis abundant; praeterea dulcia vina ex Gal. lib. des p. med.facult. cap. 9.mitem caliditatem habent,quam ob causam, nec inebriant, ut Galen ait in lib. Hipp. de vi Ius ratione in morbis acutis comm. 3 9 alijs in locis . Hoc idem respondere videtur Ari Ioteles lib. . . Meteorologicorum cap. a. haec Inquiens, Vmtim autem dulce eXhalat, pingue enim, est autem nomine vinum,opere autem non amplius. Non enim vinosus sapor Quapropter non inebriat, quodcunq;enim vinuta inebria proculdubio, paruam autem habet eXhalationem: Quapropter imittit flammam.Praetem respo- deo, dulcia uina in Urbe eligi ad aquetiam parandam , ad maiorem gu Ius oblectationem , a dulci enim vino , magis auis, ac grata mactio oritur. Ilis o=nnibus addendum est,uinum piccas antiquis igno