장음표시 사용
341쪽
primum quia esse ultimam, habet ab intellectu numerante: ergo non potest esse forma reais. Secundo , quia forma rei,debet e1Iefixa,& invariabilis: ted esse vitiaram, saepe variatur, pro volunta te numerantis: ita ut unicari quae modo numeratur post alias,poiast rursus numerari prima: unde esse ultimam,per omnes variatur: quare non potest esse forma numeri.
ιs Pro solutione huius quaest. notandum est,ecD Tho. I a. q. F
arr. .in corpore: In accidentibus, non esse compositionem ellenistialem Physicam, ex materia, Sc sorma, sed esse natura, q. iasdam adeo imperfectas , ut potius sint formae subia florum, per actualem inhaerentiam in eo: dc huius ratio est mantia ia, quia mate ria,& forma, sunt partes ellentiale sentis naturalis, quod est sub stantia:accidentia vero, non sunt entia naturalia:sed aliquid entis naturalis ergo non potiunt habere compositionem ex materia,&forma. Vnde ex tribus compositio bus, quae reperiuntur in substantia,nempe Physica essentialis ex materia, Sc forma:& quasi Entitativa, aut substantialis, ex partibus integrantibus:& Meta-
physica , essent alis ex genere, δc differentia. solum in accidentiabus reperiuntur duae postremae: in quibus explicandum est: an ultima unitas habeat rationem disterentiaci vel ab ea sumatur diseserentia essentialis. Et ut a compositione ex genere & differentia tanquam ab ensentiali incipiamus idem est in ea sorma,& differentia: quia cum fiat ex genere, & differentia, genus se habet, ut materia & differentia tanquam forma. Videndum igitur est, a quo sumatur dinserentia in speciebus numerorum, an ab ultima unitate , ves ab omnibus. Et de genere certum est, ab omnibus simul sumptum definiendum esset quia genus proximum numeri, est quantitas discreta: discretio vero, non reperitur in una sola unitate, sed in omnibus : quare ab omnibus sumitur genus:differentia vero, ab omnibus etiam sumi debet: quia digerentia continer gradum
persectionis, determinantem genus : unde cum genus contineat communem rationem extensionis, aut diuisibilitatis disci etae, differentia debet continere gradum pei sectionis, talis extensionis, aut diuisibilitatis:quae etiam non reperitur in una sola unita
te ; sed in multis. Ideo non ut est a sola ultima; sed etiam ab omnibus , sub ratione speciali debet sumi: S ita genus numeri
ternarij,erit quantitas discreta : differentia vero, extensio,vel diuisibilitas in tres unitates:sicque definitur numerus ternarius,EI' quantitas discreta extensa secundi na tres unitaten, ira ordinata3 F- eundum prius 'posterrui. 67 In compositione vero torias, ex partibus integrantibus, non reperitur materia , neque forma:qui3 omnes partes integrantes,
sic sint in actu, ut nulla recipiat aliam , nec recipiatur ab alia vi
342쪽
inter brachium,caput,& pedesmo est materia, neque forma proprie loquendo:nihilominus inter partes integrantes numeri, Una pars se habet ad atras,tanquam forma , in quantum eas determinat: & ita se habet ultima unitas in numero,determinans aliam, vel alias,ad certum numerum emciendum : ut secunda unitas determinat primam, ad emcicndum binarium; & tertia determinarduas,ad efficiendum ternarium,scque de caeteris.
No 'tra igitur sententia duo asserit. Primum ei : Forma ementialis , quam potest habere numerus , non sumitur a sola ultima viaitate, sed ab omnibus , in quantum habent specialem rationem eae tensionis discretae. Probatur hac ratione, deducta ex doctrina tradita : Forma esi
sentialis duplex tantum est , Physica& Metaphysica: sed numerus non habet formam essentialem Physicam:& Metaphysica , quam
habet, sumitur ab omnibus unitatibus sic ordinatis , secundum prius & posterius: ergo non a sola ultima. Probatur minor: quia differentia in quibuscunque rebus,sumitur a tota natura,sub gra da spec; ali concepta, ut in homine,a tota eius natura , sub gradurationalitatis: ergo differentia numeri sumitur a tota eius natura , sub tali gradu extensionis discretae considerata: talis autem gradus extensionis discretae, non reperitur in sola ultima unitate:
sed in omnibus sie ord natis, sicut nec discretio ipsa , in uno solo
reperitur,sed inter multa:ergo nec disterentia numeri,a sola vitima unitate desumi potes sed ab omnibus sic ordinatis : ut formaternarii, a tribus unitatibus sic ordinatis; ut duae sint praesuppositae,& ab ultima determinentur. Secundum, quod asserit, nostra sententia est:In numero consi- εἶ derato; ut toto integrali, licet non inmeniatur propria forma Physica nee Metaphysica , inuenitur tamen quaedam similitudo formae:& sumitur a sola ultima unitate: imo illa sola se habet ut forma.Probatur hae ratione:Id quod est determinabile per aliud, habet modum materiae: & id quod determinat aliud, habet modum sormae: sed inter partes integrantes numeri, ultima unitasse habet, ut determinans praecedentes, & istae ut determinabiles per eam : ergo istae se habent tanquam materia , & illa tanquam forma.Et hoc voluit prima sententia,dum asseruit, Vltimam unitatem esse quasi partialem formam numeri praesertim D. Th.
qui hoc idem intellexit, non de vera forma, sed de aliqua similitudine eius.Et ideo argumentis eiusdem sententiae,non est ncce Darium se spondere Solum hoc est notandum : Hoe habere speciale partes integrantes numeri, quod eum una se habeat per modum formae, Mahae per modum materiae, variata illa,quae se habet ut forma, ex
consequenti variarur diffisseruiae iistisaumeri :quia variatur
343쪽
modus extensionis, ex quo accipitur: ut variata tertia unitate, idem numerus habet extentionem, in ordine ad duo, vcl ad quatuor,quae diuersa eii Seeunda autem sententia, distinctioneni illam de numero ab stracto,& contracto; minus bene adduxit: quia nunc loquimur de numero praedicamentali, qui est species, quantitatis discretae, Sc reperitur in rebus: numerus vero abstractas, tianscendentalis est eum in subitantiis,ac caeteris accidentibus reperiatur: α ideo non magis ad hoc praedicament uni,quam ad caetera pertinet umoad nullum:& ideo non est de illo curandum. Ad primum igitur arg.eiusdem sententiae; Neganda est minor: quod non sit ordo realis inter unitates numeri: nam licet non sit ordo temporis,nec naturae,ioci, Vel sirus; est tamen ordo numerabilitatis,quem dicit unitas auaelibet ad alias:in quantum prius, ac posterius,numerabili, eli ab intellectu, hoc est, praesuppone do eas.vel eisdem praesupposita. Ad seeundum; Distinguenda est maior: quia unitates numeri ὁupliciter eonsiderari possunt; vel ut actu numeratur,vel ut sunt numerabiles : & ideo quaelibet habet duplicem considerationem ultimae: nempe in actuali numeratione, aut in aptitudine. Dum ergo dicitat , vel ultima est serma, ut unitas est,uel ut est vitinia: distinguendum est. nam ut ultima in ratione numerabi Iitatis, habet modum sormae realis,non ut ultima in actuali numeratione: quia haec est ratio extrinseca,& variabilis, illa intrinseca,& inuariabilis eodem modo conueniens omnibus; cum possit quaelibet numerari post alias:& ideo cuilibet invariabiIiter conuenit, esse ultimam secundum aptitudinem : & hoc son habent ab intellectu: sed ex propria naturaequamuis non sine respectu ad intellectum:bene tamen habent id ante operationem eius: realis igitur est ratio v Itimae in qualibet unitate,sicut radio prunae,aut mediae,
ut explicatum est. . . . i. TIO VIII
An numerus predicamantalis,non soliam reperiatur in corroribus.
sed etiam in rebus Prituatibus.16 OEnsus quaestionis est, An sicut tres homines, tres lapides, aut
quaeliber alia corpora , essiciunt numerum, qui est species quantitatis discretae: ita tres Angeli, aut tres an unae:& procedit quaestio,supposito,quod numerus iit pei se in praedica inento. Prima opinica amrmat; Numerum rerum biritualium . non mi v i esse speciem quantitatis distrata; quam numerum corporum. Ita Richa. in I. dist. Io.q. I .ad 4. Ec dis .L .ari I q. I.&art. L. q. I Mar s. in .q 7. art. I. M A.GIU.4.1 q. Lata. I. 6 e l. apud OPI
344쪽
318 Cay. 6.de quantitate qua a L
eadem dist.& q ubi etiam Maior, cham,& Gabriel, quos sequitur magna modernorum pars.
Probatur testimoniis D Aug lib. x.de libero arbitrio,ca. Is.Vbi asseris, Numerum esse aliquid intelligibile,ct in omnibus rebus inueniri 3c Danaas 3. lib. Fidei,cap.8.docentis, Numerum 3n quibuslbet
rebus inter se diuess e reperiri, ut dua natura, Diuma, π humana in Chri .a quantitatem discretam pertineant. Probatur etiam ratiope; quia integra ratio numeri, consi tex multis unitatibus realibus, & inter te separatis , atque numerabilibus ab intellectu, secundum prius, & pollerius: sed hoc totum conuenit tribus Angelis: ergo veram nabent rationem numeri praedicamentalis.Probatur minor; quia tres Angeli,sunt distincti realiter, atque etiam realiter separati, & quilibet est numerabilis ab intelle tu ante alios,& post alios. secunda opinio, negat, Numerum praceamentalem reperiri in 7 re ui spiritualibus, sed solum putat ponendum esse in corpori
qu. 3. Iauel. lib. 8. quaest. I I. & eolligitur ex doctrina Aristot. lib. Physic. ς & . ubi docet, Numerum feri ex diuisione eontinui. Bex. de anima, s. Numerum. asserit, esse siensibile per se. Sed numerus rerum spiritualium, nec fit ex diuisione continui, nee est sensibilis: quia sensus non possunt percipere nisi corporea:ergo non est
numerus praedicamentalis ex mente Aristot.
Ratione item probatur: Primo quia omnis species, debet par- 72ticipare naturam sui generis proximi , atque remoti, in eadem linea praedi eamentali ponti: sed genus proximum numeri.
est quantitas discreta:& remotum quantitas communis , continuae,atque discretaerersa repugnat aliquem esse numerum praedicamentalem,nisi ex his duobus generibus participet. Tunc vltra,numerus rerum spiritualium ex neutro genere participat; ergo non est species huius praedicamenti. Probatur anteeedens: talis numeres non est quantitas: ergo non est quantitas discreta Euidens est consequentia a superiori ad inserius negati et & antecedens per se notum est. ' . Secundo: quia transcenaentia non pertinent ad aliquod speciale praedicamentum,ut de ente,& accidente manifestum est:sed numerus eo modo, quo reperitur in rebus spiritualibus,reperitur in quibuscunque rebus cuiuslIbet praedicamenti: ergo transce dentalis est, δc non praedicamentalis. Minorem probo:nam sicut dicimus,tres Angelos,aut tres animas sic dicimus tres albedines, eres retariones,tres actiones,& passiolies,sicque de caeteris praedicamentis. '' Pro soliuione argumentorum oppositae opinionis , notandum 73ciis
345쪽
Cay. 6.de quantitate, q- Τ. R. 3 9
est,quod sicut unitas sumitur duobus modis ; Primo, prout unum est passio entis, & unitas eonuertitur eum entitate : di sic accepτλest transcendentalis: quia in omnibus rebus reperitur. SecuRdo, ut est unitas specialis, quae fundatur in quantitate rei :& haec cit propria huius praedicamenti. Ita numerus, est duplex ; transcen dentalis,qui constat ex unitatibus transcendentalibus:& specialis, qui fit ex quantitatibus:& iste est species quantitatis discretae, it te vagatur per omnia praedicamenta:& ideo neque ad hoe,nm ad aliquod aliud pertinet. Haee dist: nctio explicat sensum sanctorum Patrum , qui , te stat ex anteeedentibus δέ consequentibus , de numero tran scendentali loquuntur; non praedicamentali. Et etiam,si aliquod verbum eorum videatur significare numerum praedicamentalem,
solum per similitudinem intelligi debet.
Ad argu. Distinguendum est anteeedes: quia si de numero prae diramentali intelligatur; non est verum , quod solum dicat uni rates quascunque discretas,& numerabiles,secundum prius posterius:sed debet dicere unitates speciales,& quantitati uas, quas eum non habeat numerus rerum spiritualium , sed transcendentalesmon est numerus praedicamentalis,sed transcendentalis.
An oratio sit vera oeries quantitatis. DIssicilior est quaestio de oratione ; An sit vera species quan titatis discretae. Intelligimus autem quaestionem , desola
oratione vocesimam mentalis , M scripta, non pertinent ad hoc praedicamentum:eum utraque sit qualitas,illa naturalis, haee vero quasi per artem facta:voealis vero, quae aut voce humana prosertur, vel aliis insto mentis fit; quandam extensionem sti labarum habere videtur:& ideo quaerimus de illa: An sit species quantit tis discretae. Et est prima opinio Lovaniensium , in expositione huius capitis;qui negant, orationem esse stecrem quantitatμ discreta, putantes esse quantum quoddam per accidens, sicut album, aut motus: &hane videtur sequi Caiet cap.praesentis& sequuntur moderni omnes.qui numerum excludunt ab hoc praedicamento. 74 Et probatut , illis omnibus argumentis, quibus probatum inde numero , esseons per accidens r & ideo non pertinere ad hoc praedicamentum quaest. s.quae non sunt hoc loco repetenda.
Sed duobus aliis specialibus probanda est. Primo i Quia haec
tantum sunt in oratione , nempe soni sy l labarum , motus instrumentorum, aut prolationis: per q em fiunt tempora eonsumpta eisdem prolationibus,ordo syllabarum,& significatio totius orationis: sed ex nullo horum potest oratio esse quanta per se: erg.
346쪽
non est admitrenda ad hoc praedicamentum. Probatut minora. quia soni sunt qualitates: motus quantus per acciden S: tempora. quanta quidem per se continua, sed quae non pos int efficere alia speciem quantitatis discretae: ordo syl labarum, secundum longitudinem,& breuitatem pro libito mutari potest a Mideo non po- . ' test efficere quantam per se orationem:& longe minus signi hcatio syllabarum, quam certum est , non habere ex propriA natura, sed ex libera impositione hominum. Secundo: Quia successiva non possunt habere unitatem,nis per
continuationemrit patet in motu;cuius partes, si s emel interrumpamur per moram tetmporis,sic fiunt diuersae, ut nullo modo eia ificiant v mi: sed syllabae sunt quidam motus prolationis instru-
meiatorum interrupti:ergo sunt omnino diueisi, nullam habentes Vmonem, aut unitatem: luare non possunt effic te unam quantitatem. Et si respondeas; Ordinabiles esse ab intςllectu, secundum Prius ; & posterius,sicut unitates numeri:& per talem ordinabili tatem habere unitatem. Contra hoe est: quia si semel interrupti motus prolationis, sunt ordinabiles secundum prius,& posterius, ergo etiam si per longum tempus interrumpantur,erunt ordinabit es; unde si una syllaba proferatur hodie, & altera post annum, efficient orationem, non minus, quam si post dimidiam horam proferrctur: imo etiam si a diuersis hominibus: quae non solum falla, sed ab surda videntur. Secunda opinio est Iavelli in Epitome,in s. lib. Meta. e. 8. di- T sstinguentas duplicem considerationem orationis. Nam si consideretur, ait, in ratione extensionis quantitatiuae, non est oratio
dist ncta a motu, neque quantum per se, sed per accidens , sicut motus: cuinhllabae non sint aliud , quam motus quidam prolationis. Si vero consideretur in ratione mensur est quantum Perse, & vera species quantitatis dii cretae,distincta a numero: cum sit mensura discreta, & successiva. Et propterea, inquit, cons derans Arist. in Dialectiea i rationem mensurae in quantitatibus, docuit orationem esse seriem quantitatis Et probauit etiam ex eadem ratione mensurae: quia meta iuratur, inquit, syllaba longa,& breui. At in Metaph. ubi praecipue eonsiderabat rationem extensionis eiusdem quantitatis, cum connumerasset alias species, nullam mentionem orationis fecit, quod probatur ex mente eius, non esse speciem quantitatis in rat 1one extensionis, sed solum in ra
Tertia opinio tenet, Orationem esse secundam seriem quantitatis discreta ι quod Arist. non solum asseruit, cap. praesenti, sed
347쪽
Cap. s. de quantitate,quae s. q. 3 3 3
& Tolet.atque moderni plures. Et haee sententia quamuis dissi-eiIis, videtur nobis probabilior,& tenenda. 6 Et probatur hac ratione : Oratio constat syllabis verὸ extensis secundum prius,& posterius,sicut numertis constat unitaribus;ergo sicut numerus est: species quantitatis discretae,sc oratio Prodatur antecedens: quia syllaba una loligior est, maioremque habet extensionem soni , quam alia: non solum ratione temporiscos sumpti,quod patet esse maius, sed ratione su nempe ut est sonus extensus:quemadmodum tres lapides ,habent substantiam e tensam per quantitatem: & ideo eius ratione efficiunt specie numeri. Qu/d vero syllabar sint ordinabiles ab intellectu,secundum prius,& posterius, ratione longitudinis, aut breuitatis: probatur, quia distincta oratio est,aut' distinctus pes carminis ille,qui constat utraque syllaba longa, ab eo, qui e stat utraque breui, vesma breui,& altera longa,ex eo quod distincto modo ordinantur stilabanergo ex se sunt ordinabiles. ina difficultas nostrae sententiet consistit,in expi icada qua A litate orationis,assignandaque, ratione illa ,ia q- dicat uetonsiste re:circa quarta, non eodem modo sentiunt ij, qui nostram
sed prima opinio,est multorum modernorum , qui ruantis rem orationis,nec in otiabu , nec in alio misso ex his,qua possunt con derari in oratione eon tin docent. sed in motibκι prolationis discon . tinuis, 'r ordinabilibus ab inulti :vt in tribus motibus prolationis,quibus profertur haec oratio:Dominus,dicunt cosistere quantitatem discretam,& successivam eius. ' 'v' :. Haec tamen sententia falsa est,quod probo hoc arg. Motus est quantum per accidens ν ergo numeruς plurium motuum, non est
eut numerus alborum,aut Angelorum, ergo etsi transcendentalisa
Ideo secunda opinio,multorum in fruabis. nec in motibus prolationis earum: sed solum in temporibus,quibus motuo ipsi prolationis atque etiam θ aba menser tur, quantitatem orationis po-MOsrin quantum duo, vel tria tempora consumpta in eis,ordinabilia sunt ab intellema,secundum prius & posterius. Quod colligunt ex Arist. cap.praesenti, qui orationem esse qHan-rneat probauit: quia mensuratur syllaba longa,& breui: sed lon- γ girudo, aut breuitas syllabarum, sumitur ex maiori', aut minori
s Diuore, quo mediis tui; ergo in via 'tetme ita, consistit
se quonam sit ponenda quantitas orationis.
348쪽
quantitas orationis,ex mente Aristotelis. Sed nec sententia haee videriir mihi vera,quod ita probo:sientinumerus,est multitudo unitatum ordinabilium ab antellectu, se cundum prius,& pollerius,ita oratio, est multitudo syllabarum ordinabilium, secundum longitudinem δε breuitatem, ex quarum diuersitate distinguunt omnes diuersas serationes:sed tempora nosunt syllabae, imo valde ab eis diuersa:ergo multitudo remposum non potest este oratio. : Seeundo; vel tempora distincta constituunt orationem, se φundum se,uel in quantum sunt me iura syllabarum,uterque modus est impossibilis ergo non possunt orationem constituere.Probatur minor :.quia speetes quantitatis eonstituuntur per diuersas xationes extensionis: ted tempora ex eo, quod sint mensura sylla- harum , non habent specialem rationem extensionis , distinctam ab ea, quam habent, secundum quod sunt multa tempora: nam Lemporibus non aduenit noua ratio extensionis, ex eo, quod sint mensura syllabarum , sicut nec ex eo quod sint mensura aliorum motuum prolatio namque syllabarum , motus quidam loralis est instrumentorum ; ergo si hoc modo sumpta non efficiunt speciem quantitatis discretae,nec efficierat, ut sunt mensura syllabarum .Quod vero ut sunt discreta tempora , non efficiant orationem, probatur, quia si sic efficerent orationem: ergo ubicunque reperirentur, etiam sine saltabis eam efficerent. Evidens est consequentia, quia quod alicui conuenit ut talis ubicumque reperia tur,et conueniet. Et praeterea,quia tria tempora,nihil aceipi unt asyllabis, ratione curiis efficiant quantitatem dii cretam: consequens autem falsum est: quia nullus unquam dixit ; nec intelligi potest , quod tres durat ones trinm calefactionum,sint oratio. Ut igitur intelligamus: in quo consistat quantitas orationis: 78 Notandum est, in voce duo esse consideranda. Primum ; quod sit sorvis ; per motum localem linguae,dentium, ac palati aliorumque instrumentorum factus. Secundum,est extensio, seu corpulen- . tia eiusdem soni,vel vocis:quae non est aliud ,quam dilatatio, vel prolongatio eiusdem. Notum est enim, syllabam morose prolaram, maiorem habere dilatationem, aut prolongationem , quam cam,quae cito prosertur: quin natura ipsa talis est, syllabarum Epluribus literis conflatarum , & quarundam aliarum , ut tardius
modi igitur dilatatio, aut prolongatio vocis, est quasi corpulen- tia,vel magnitudo eius, & ita dicitur eius extenso:quemadmodulongitudo,aut latitudo substantiae, est exiesio eius:vnde sicut sub stantia est extensa per accidens, & longitudo eius, aut latitudo, est quantitas,aut extensio per se: ita sonus,aut vox, est extensa pexe accidens;eius tamedilatatio,prologatio,& corpulentia, est quan- ' litas
349쪽
titas per ser 8c ita ex multis exiεsionibus syllabatu sibi suete dentiu.
fit oratio: sicut ex multis extensionibus substantiae , fit numerus. Nec mirum est, suam habere extensionem sonum ita factum. cum sit qualitas corporea: sicut albedo, δι aliae qualitates, suam h bent extensionem , accidentaliter eis conuenientem. Haec autem extensio orationis, quam prolongationem , aut dilatationem soni voeamus; non est alia realiter distincta ab extensione,seu quanistitate aeris verberati: sicut nec vox est aliud; quam sonus, ex re betatione aeris . per talia instrumenta causatus 3c in eodem aere extensus. sed eadem extensio aeris, a qua sonus ipse. qui qualitas quaedam corporea est extenditur. Hare autem extenso lyllabarum. distincta est a motu prolationis ι ut constat, & etiam a tempore
consumpta in prolatione: sed sub syllaba eomprehenditur, de nomine syllabae lignificatur et & ideo oratio voeatur, multitudo syI- labarum si di succedentium, ut ordinabiles sunt ab intellectu secundum prius, 3c posterius; ratioae longitudinis;ac breuitatis. Et ex hae doctrina facile explicatur restimonium Arist. pro se eundo modo dicendi, de temporibus adductum : nam argum. eius quo probauit, orarionem esse quantitarem , quia mensuratur syllabalouga,& breui, quasi ab exteriori tigno est : nam tempora mensura sunt extrinseca syllabarum , sed per talem mensurationem extrinsecam, cognoscimus propriam extensionem orationis, in magnitudine syllabarum . seu dilatatione , aut eorpulentis earum consistentem , per quam formaliter dicuntur longae, aut breues sermaliter quas i mrinsece. Facile etiam soluuntur argumenta primae opinionis : Nam ad primum respondetur ι quod in antecedenti non numerantur sufficienter ea,quae sunt in oratione, sed praeeipuum relinquitur, nempe extensio seu dilatatio, & eorpulentia soni. in qua cciis stit propria quantitas syllabarum t sicut in latitudine, aut profunditate, consistit extensio substantiae, aut aliarum qualitatum. Ad secundum ι Neganda est minore quod syllabae sint motus prolationis, sed sunt soni quidam dearticulati, per motus prolationum ficti: de quibus negandum est: quod non habeant unitatem sufficientem, ad constituendam orationem et habent enim eandem, quam numerus: nempe ordinabiles esse ab intellectu,secundum prius, 3c posterius; pro ratione longitudinis, & brevita. tis. Negandum est etiam: quod syllaba hodie prolata, possit ordinati in modum orationis: eum ea quae profertur post annum: quia eum syllabae sint ordinabiles ab incellectu piose remis, & in ordine ad coneentum, & harmoniam humanam. interruptionem habere debent, in ordine ad talem finem ι hoc est,tantam 3c non maiorem 1 quae repugnet eidem fini: repugnaret autem, si secunda
Foserrator Post annum: imo si post mensem , aut diem:& forte si post
350쪽
post horam: quare non erunt ordinabiles cum tanta interruptio.
An si daratur linea. superficies, uui eoum , vel alia euantitaε actu infinita ollaearetur in hoe predicamento.
QVaestio haec non est abioluta. sedeonditionalis: quia non diu putamus modo; Α0 mssibile sit, quod detur aliqua quanti taci actu infinita , xel imp0ssibile: sed titulus quaestionis sub conditione quaerit: An si daretur. per possibile , vel impossibile, qua u
litas aliqua actu infinita. collocaretur in hoc praedicamento. Et pars negatiua,quod non collocaretur in praedicam qnto; Pro 'batur testimonio Arist.&D. Thoiti Arist.enim Metaph tex. I o ita ait: Multitudo igitur quantum quid ,si numerabilis F, a gnitudo vero , semensurabilis. Sed si multitudo datetur actu infinita ; non esset numerabbis: nec eorpus actu infinitum , mensura bile: ergo non essent quanta ex mente Arist. nec proinde collocarentur in hoc eraedicamento.
Et D. Thoman Comment. eiusdem loci, lect. et s.docet: quod si longitudo esset actu infinita ; non esset linea: quia linea est longi . tudo mensurabilis, & ideo in definitione lineae ponitur, quod sit
Iongitudo,elausa duobus extremis punctis. ra
Et ratione probatur ; Primo, quia ita se habet quantitas, in seo'rdine praedicamentali, seut substantia tu tuo. sed substantia actu infinita, qualis est Deus ; non ponitur in praedicamento: sicut diximus in L .quaest, praecedentis capitis : eigo nec poneretur infini
ta quantitas in pr dicamento. . .
Secundo: Eadem est ratio de quantitate eontinua, & distreta, quantum pertinet ad praesentem quaest .sed si daretur multitudo infinita corporum a non poneretur in prini icam emo , sub genere quantitatis discretae: ergo si,daretur quantitas continua actu infinita, non poneretur in Haedicamento, sebgunei s quantitatis continuae. Minor probatur: quia species numeri variantur, per additionem unitatis: ut si binario addideris unam,transit iam in aliam speciem ter rh: si ergo d retur multitudo actu infinita non haberet determinatam speciςm , quod non habet determinatam speciem , non potest esse sub determinato genere : ergo nec sub determinato praedicamento. q. uare infinita multitudo, non posset in hoe praedicamen ro collocari. o. Communis inmen sententia scholae tenet ; Quod si daretur ILnea vel coreus, actu infinitum, poneretur in hoc praedicamento, non mini,s, quam corpus finitum. Ita Soncinas 3. Meta. qu. IIauellus ibidem,quaest. 17.Durand .in 4.d. 3.quaest. 3. Niphus 8. lib. Topicorum,loco 73. 4otus quastfrima huius praedican qnΠ.iProbat 3 8 I