장음표시 사용
321쪽
cap. f. de quantitate, quast. . . ὴ OS
tium,distinctam ab extensione partium motus . de quo Ar ist.anir-mar,& omnes fere expositores eius, quod sit quantus per accid m,.
Tertio;Impollibile est, quod species alicuius generis pertineat ad aliquod praedicamentum; quin gemis eius , ac caeterae species ad idem praedicanuntum pertineant: ut si homo pertinet ad praedicamentum substantiae: necesse est animal in eodem praedicameto substantiae collocari: sed duratio est genus, ad durationena Angelorum ; quae vocatur aeuum ad durationem substantiae corporeae, &ad duratione na motus , quae vocatur tempus: ereo Omlar Scollocantur in codem piaedicantento ; sed durationcs substantia. rum,non collocantur in hoc praedic qmeto; chini sint indivisibiles, nulla habentes extensione;ergo nec poterit in eo collocari lepus. . Secunda opinio distinguit duplicem considerationem temporis:& ait : Si tempus confideretur sub ratione extensionis partium,& diuisibilitatis in eas non est quantum per se , sed per accidens: unde nec est species quantitatis. Si vero consideretur sub ratione mensurae, hoc est, in quantum est mensura motus sic est quantum perse& species quantitatis continuae. Aristoteles vero loquitur de eo s. Metaphy. sub prima consideratione: & propterea ipsum connumerat inter quanta per accidens: sed cap.praesenti, sub se eunda δε ideo dicit esse speciem per se quantitatis continuae. Hac sententiam , videntur sub hac distinctione tem storis excogitasse antiqui interpretes Aristo. ut commentator, L . Hom. & alij ad concilianda d mersa loca Aristo. citata : & eos sequitur Soncinas O Metapby. quaest. 8.Tertia op nio,athimat tempus esse sipeciem quantitatis,per se distinctiam a caeteris: non solum in ratione mensurae , sied extensionis. Sic Fonsecari. Metaph. cap. I 3.q. IO. Toletus q. 2. huius capitis,& alij interpretes Arist. & Aris ot cles ipse e praesenti. Et haec videtur nobis probabilior,& tenenda. Probatur, hac potissiliuina rarione,
insinuata a D. Tho. opus. 2. cap. 2. Esleutiatis ratio quantitatis,esta etensio partium sed tempus habet distinctana extensionem parriua motu ergo non accipit extensionem ab eo:sed habet per sit. Probatur minor, nam fieri potest , ut n. otus habeat partus m exlcnsio-Rem;& tempuS magnam.& ex Opposio,tempus paruam,& motus magnan Mergo lunt distinctae extensiones, & una non accipitur ab
alia; Antecedens probo, quia motus fac iis per idemnaei spatium eiusdem longitudinis, non habet maiorem extensionem , siue sit tardas, siue velox;& tamen extensior cst duratio eius. Nam si velox sic;durabit per dimidiam horam:si vero tardus,per integram: ergo habet maiorem extensionem,atque distinctam a motu.3 I Respondent huic argum . moderni: quod si duratio tardioris motuS,comparatur ad tempus extrinsecum; quod est duratio motusa timi mobills , vel ad tempus imaginarium . maior dicetia: v a
322쪽
3os cap. 6. de quantitate, qua l. 3.
si vero ad durationem intrinsecam,eiusdem motus; non erit maior,vel extensior,quam motus ipse : sed potius in motu velociori quasi comprimuntur,partes eius: sicut comprimuntur partes mΟ-tus, ratione velocitatis unde non sequitur, durationem intrinse- eam habere distinctam extensionem a suo motu, quem sequitur:
licet distinctam habeat extensionem ab eo , durat lo extrinseca primi mobilis ei quae etiam non erit distincta a suo illo motu primi mobilis,quem sequitur:vt ita verum semper sit, nullam durationem, habere extensionem dist nctam a suo motu, sed eam qua habet,ab eo accipere. Contra hanc ramen solutionem sic arguo :,Non solum duratio extrinseca cade itis motus, maiorem habet extensionem, quam motus ille velox; sed etiam durario propria eius:ergosolutio est falsa. Probatur antecedens:quia duracio propria, aequi ualet horae.& et coexistit coexilitentia formali: quia utraque duratio, est formaliter succellitia: ted hora, est duratio extrinseca, tempori S cc testis:ergo sunt formaliter aequales:duratio autem extrinseca, e rensior est motus tardioris: eivo erit etiam extensior duratio in-
trinseca,& propria:quale non erit accenta ab eo.
Vnde sequitur,non minus falsum este; quod in eadem solutio- 3 ne dicitur: par res intrinsecas durationis comprimi, sicut partes
motus:quia partes motus comprimuntur,ratione velocitatS, quae est quidam modus earum. sicut condensatio, est modus; quo partes aquae,aut alterius corporis comprimuntur. sed tempus, non est capax velocitatis,aut tarditatis;ut docet,& probat Aristotes 4.Ebro 'hysic.tex.ss his verbis: Mutatio quidem omnis , velocior aut rardior est:tempus autem non est:tardum enim,er velox, tempore δε- iuntu= : volox enim est quod in pauco tempore multum mouetur: Tardum aute quod in multo parsi. t mpus aut e non definitur tempore.
Rc. Ergo repugnat, parres durationis coprimi: & ideo falsum est; quod duratio ipsa non sit maior, vel extensior tardioris motus. Secundo probatur; In tempol e , quod est duratio motus primi mobilis. Nam si una circulatio caeli; per quam sol mouetur ab oriente in occidentem,quae modo fit spatio I 2. horarum. fieret spatio 24. .horarum , euidens esset, durationem in tali motu consumptam duplo maiorem esse ea, quae modo consumitur: Mideo habere extensionem duplo maiorem ea quam modo habet: sed eirculatio ipsa, non haberet maiorem extensionem , quam habet modo ergo extensio durationis, distincta est ab extensione motus Probatur minor,quia extensio motus, sumitur ab extensione spatij,aut localis praesentiar;quae per motum acquiritur : sed spatium est idem,& ex consequenti , praesentia localis in eo eit eiusdem extensionis: ergo motus per illud factus, siue tardus, aut velox, eiusdem et it extensionisi& non maioris:cem euidens sit durati
323쪽
nem erus,duplo maiorem extensionem habere. 33 Vt autem nostra sententia,& communis, melius intelligatur;
notandum est , Tempus sic esse definitum ab Arist. 4. lib. Phys c.
Tempus est,numerus motusscumtam fraus, ct posterius. In qua definitione,duo dicuntur de motu. Primum , quod sit duratio prioris,& poster;oris motus: ex quo sequitur aliud , nempe , quod sit numerus partium eius: sed numerus dicit discretionem , seu separationem ; quae duobus modis sumitur. Primo, secundum quantitatem : & tic est species quantitatis discretae , ut tria corpora, quae realiter sunt discreta, aut separata: sed eum certo ordine numerabilitatis inter sese,secundum prius & posterius: quia seeunda unitas,est posterior prima, & prior tertia : alio modo sumitur discretio, seu separatio: non secundum quantitatem , sed secundum qualitatem: ita ut licet partes sint continuae secundum qualitatem:tamsi diuersas habeant qualitates:quarum ratione discretae;aut separatae dicantur. Dum ergo dicitur: Tempus esse numerum mot- , non de numero quantitativo, sed secundum qualitatem
intelligitur: quia pars prior distinctam habet qualitatum,a posteriori: & qualitas haec , modus ipse prioritatis, & posterioritatis
esse intelligitur. Ideo tempus non est species quantitatis, in qu tum numerus dicitur: sed in quantum est duratio continua motus, habens partes priorcs,& posteriores,copulatas termino communi,quod est instans. 3έ secundo notaudum est,non esse certum , Quo modo distinsua-
Ur rempus a motu: sed quidam dicunt distingui ex natura rei, &anteii tellectum:quod ego probabilius esse existimo: vi in nQstris commentariis, se per quartum librum l hysicorum ostenditur: Alij vero , non nisi ratione distingui tenent: ratiocinata tamen, hoc est habente fundamentum in re ipsa: sicut distinguuntur actio& passio in eodem motu. Sive autem hoc . vel illud dicatur , satis est: vi possimus intelligere, Tempus habere distinctam extensi
nem realem,vel formalem,a motu: quae est extensio durationis. Tertio notandum est : Motum duplicem habete extensionem:
Vnam,in quatum est via inter duos terminos A quo, & Ad quem: Aliam in quantum durat: R dicitur extensio durationis : & neu tram habet a se: sed primam a mobili, & spatio, seu termino Ad quem: secundam vero a tempore: quae propriὁ loquendo est cxtenso durationis. Ex quo intelligitur, utroque modo ,& omni
ratione elle quantum pec accidens. Tempus vero neutro modo
habet exten onem a motu, aut mobili, vel 'spatio: sed eam habet propriam,& a se:& incat ut extensio prioris,& posterioris, secundum durationem:dii nista ex natura rei, a motu, a mobili, Nspatio: & ideo dicitur intrinseca. Sed eam habet dependentem a ousa efficiente motum:a qua producitur idem tempus, secudrim V α
324쪽
3o8 Cay. s. de quantitate, quψ.3.
suum esse,medio motu: non tanquam causa , sed tanquam causatione : quod patet non tollere ; quin eam habeat per se, & ab intrinsecomam caeterae omnes species quarilitatis,habent tuas exte-siones icut S. tuas entitates a causa eis cient a qua prodMcuntur.
Quarto notandum : Quod cum tempus sit duratio motus ; & di motus lit duplex; duplex est etiam duratio. Vna est duratio primi motus, hoc est coelestis : qui cum sit primum eorpus, motus eius dicitur primus: & cum motus iste primus sit regularissimus , hoc est,eodem modo se habens semper quatum ad velocitatem, & ab
eo dependeant caeteri molus inferiorum corporum, omne S etiam per eum mensurantur:& ideo dicitur mensura omnium, quia mesura debet cile certissima : & propterea eodem modo temper si habens. Et haec est ratio, propter quam in communi modo loquendi , haec sola duratio vocatur tempus : quia tempuS videt
communis mensura omnium motuum, est ranae mensura exti insecarcum sit distrinsta a caeteris motibus,per eam mensuratis. Aliae sunt durationes particularium,& inferiorum motuum: quia cuilibet motui correspondet sua duratio particulatis, & intrinseca: iicut quilibet habet tuas partes priorcs,dc posteriores: quae neces sario inferunt particulares, & proprias durationes. Sed quia istae non sequuntur ex moribus regularibus, sed mo)ω velociolibus, modo tardioribusndeo nec vocantur proprie tempora: sed tempus absolute dicitur unum,pro illa prima duratione primi motus. Ex his credo intelligetur aliquo modo natura temporis: & cI 36ea:quem sensum tenuerit Aristoteles, dum tempus enumerauit ivter quanta per accidens. in s. Metaphysicorum , videlicet non habere ex rensionem omnino absolutam,sicut caeteras species quantitatis , sed cum ordine ad aliud , nempe ad motum ι & ideo esse quasi quantum per aliud, non tamen per accidens,sicut motus:qui non habet propriam extensionem , sed quam accipit a spatio , dc subiecto. Tempus vero habet quidem propriam, non omnino absolutam, sed cum ordine ad aliud: ideo non est tam persequantum, ac caeterae species. Sed primum argumentum petit distinctionem illam rerum permanenti sim,& succelli uarum,quae etiam habent partes diuersae ratio s: nam res permanentes habent par
tes,quae simul exi stunt , ut lignum , vel lapis: res vero successiva non habent partes simul existen res, sed in succellione, & transitu: motus , cuius partes non simul exi stunt, sed quaedem sunt suturae,aliae praeteritae: & suturae fiunt praesentes:deinde praeteritae: scd nec praesentes sunt per modum permoventis, aut simul existentis : sed per modum succis iue transeuntis. Denique tam partes futurae, quam praesen P, & pr terirM, 'eOPulantur per indantia indi uisibi lia, etiam fluentia, & fiunt unum Umpus , & una qua lapitas continua, & succcssiua. Quare licia H . nutri
325쪽
nulla pars temporis sit praesens, vel existens permanenter,aut tota simul, habet tame utrumque per modum successionis & fluxus. Ad formam autem Primi arg. neganda est minor, Quod tempus non sit ens reale , aut non habeat partes reales actu existentes.quia licet non existant per modum permanentis, existunt ramen .per modum succelliui,soc est, continue fluentis:& ita tem
pus futurum , fit praesens, & praeteritum. Et licet tempus futurum nondum sit, & praeteritum iam non sit: eit tamen tempus praesens', non solum ratione instantis, sed etiam ut tempus est: non tamen habet praesentiam permanentem,sed fluentem : sit autem
unum tempus continuum,cum praeterito, & futuro , ratione instantis,per quod cum eis copulatus.
7 Vnde sequitur falsam este , & non pecessariam ad entitate realem temporis dependentiam atrantellcctu , quam aliqui ponunt
in tempore: dicentes, Tempus complementum suae essentiae ab ea accipere : ita ut ante operationem intellectus , non sit completa. Q fa cum sit numerus motus,& numerus compleatur ab intellectu: ergo ita complebitur & tempus. Dico falsum hoc esIe: quia
ex eo sequitur; Tempus formaliter esse ens rationis, & non dari ante operationem intellectus. Probatur consequentia:quia nihil reale potest accipere ab intellectu: si ergo accipit essentiale com- 'plementum : ergo complementum hoc, est ens rationis ,, ita essentia temporis, erit ens rationis , cum per ipsum compleatur. Quare non dabitur ante operatione intellectus,quod constat esse falsum,cum ante operationem intellectus,detur duratio primi motus, quae est verum tempus. Quod vero tale complementum non sit necessarium, probatur, quia sine illo habet tempus vcras, ac reales partes, in fluxu reali consistentes, iuxta naturam entis successivi,non minus quam motus:de quo euidens eis, non depcdere ab intellectu: sicut videbimus non dependere numerum. Ad secundum; Concedenda est minor, quod tempus non sit Bumerus, realiter discretus,discretione quantitatiua , neque species quantitatis, ex eo quod sit numerus, sed ex eo,quod est continua duratio motus , quo nefandum est, non distingui realiter:&licet solum d stinguatur ratione formali,sufficir, ut sit ens co pletum,& per se extensum: quamuis motus sit in completus, atque extentiis per accidens mam actio N passio, identificantur realiter cum motu,tamen sufficit distinctio rationis, ut achio,& passio, sint entia completa,& praedicamentalia, quamuis motuS neutrum habeat.
33 Ad ultimum; Concessa maiori neganda est minorriquod duratio in communi, sit genus , ad durationes. subitantiarum, & ad tempus: sed cst analogum: quod pra sertim verum est, ac necessarium, apud eosdem modernos: qui asserunt, durationem tota
326쪽
3 i o Gy.sMe quantitate, quaest. .
ratione distingui,ab existentia rei durantis. Quo supposito,dura tio substantiarum erit idem, ac existentia earum:& duratio accidentium , idem ac actualis inhaerentia eorum: sed substantiae , Maccidenti, nihil datur commune uni vocum : ergo nec durationibus eorum. Et etiam si ex natura rei distinguatur duratio,ab existentia rei durantis , cum eam consequatur naturaliter : non po test tamen duratio in communi,esse viai uoca, respectu virilisque: quia sicut accidens habet esse secundum quid; ita duratio consequens naturam eius, erit talis secundum quid, per attributionem ad duratione in substantiae: nec habere poterunt rationem Vniuo cam durationis : quate nec sequitur durationem motus, non esie speciem quantitatis: quia durationes substantiarum, non sunt in hoc praedicamento:
An sicin sitsteries quantitatis continua sincta a superficie. Ccasionem dedit Aristoteles huic quaestioni: quia licet ea- '
pite praesenti,ennumerauit locum inter species quantitatis, tamen s. Metaphysicorum, c. I 3. ubi de eodem praedicamento ex proseo agie, & alias species quantitatis enumerauit, nullam fecit mentionem loci. Ideo prima opinio asserit; Locum esse ly ciem quan titatis,distinctam a superficie . non quidem in ratione extensionis essentiali quantitatis, sed solum in ratione mensurae. Probat utrumque , quia illa distinguuntur specie, in ratione extensionis,quae habent distinctam extensionem: sed locus & superficies, non habent extensionem distinctam , sed eandem:ergo in . ratione extensionis distinguuntur. Minor probatur: quia locus est superficies quaedam:ergo eli extensa secundum longitudinem,& latitudinem:addit vero continentiam locati ,ratione cuius non habet nouam aliquam dimensionem , sed solum nouam correspondentiam ad locatum : ergo non habet nouam,aut distinctam extensionem, bene tamen habet nouam rationem mensurae':quia ex eo , quod continet locatum , est mensura extrinseca eius, s
perficies vero, non est mensura extrinseca locati, sed intrinseca locantis in quo inhaeret. Ideo Aristoteles capite praesenti, ubi 'rationem menturae praecipue considerabat, inquantitate locum numerauit, tanquam speciem distinctam a superficie:sed s. Metaphysicorum, ubi de quantitate agebat, praecipue secundum rationem essentialem extensionis, non fecit mentionem loci: quia sub hac consideratione, non distinguitur a superficie. Vnde connumerans superficiem, sum cienter connumerauit locum. Ita
sentit Sotus, in hoc cap. R Masius disp. de quantitate, se a. 3.
327쪽
Cap. 6. de quantitate, quaest. q. 3 Ir
secunda opinio tenet, Laeum esse distinctam steriem a super
eis etiam βωb ratιone es entiati exteUlanti:non quidem realiter, sed solum sermaliter.Hanc sequuntur Albertus Magnus,trach. 8. praedicamentorum , cap. s. Iaucllus, tractar. S. Canter. in extentions textus,& Toletus quae.1. huius capitis Probatur testimonio Aristo. in hoc cap.ubi non soli1 iri docuit,sed probauici,cocum elle ste-ciem quanIitatis continua. hytinctam ab aliis. Deinde ratione.Primo:Quia distinctus modus formalis extensionis, sufficit distinguere ratronem formalem,& specificam duarum quantitatum : sed locus habet distinctum modum form Iem extensionis: ergo distinguitur formaliter, atque specie a superficie, Probatur minor, quia superficies, ut superficies, tum habet extensionem secundum longitudinem clatitudinem : sed ut locus,addit nouum modum extensionis, Grespondentem locato, quod circumscribit,in quantum partes eius, correspondent pactibus locati.&puncta punctis; de ex tali correspondentia, habet nouum modum diuisibilitatis: quia diuisibilis est, ad diuisonem locati: ergo habet distinctam rationem quanti ratiuam, quae lassicit, ut sit distincta specie a superficie; licet non distinguatur ab ea realiter. secundo,quia proprietas maxima quantitatis est,aequale,& inaequale : sed locus, ut locus, est aequalis locatoὶ ut docet Arist. . lib. Physic. tex. I 3. ergo ut talis, conuenit ci essentia quantitatis, perquam erit distincta species a superficie : cui, sicut non conuenit aequalitas eum locato, ita nec conueniet formalis ratio, propria extensionis loci.
I Tertia opinio duo asserit. Primum, suod locin sit vora steries quantitatis. Secundum, aeuod non sit syecies distincta, a sive cim
nec in ratione extensionis,nec in ratione mensurae, sed sollim distinguatur ab ea,per quandam rationem accidentalem, & extrinsecam: quae est continentia,aut circunscriptio locati .Haec est ex pressa D. Th. .Meta.lect. Is .&in1.d. I 2 quaest.unica It s .ad 2.dceam sequuntur Soncinas s. Meta.qu. o. Albertus Saxon: ae4. lib. Physq. I. Venetus cap.praesenti.Vallesius , controuersia 23.ad tyrones,Fonseca 3.Meta.cap. 3.q. 3.Pater Franciscus Suarius 2.tomo suae Meta. disp. I. sect 1. nu di.& multi ex modernis. Et haec xidetur mihi probabilior Vt autem illam probemus, notandum est, Locum duobus moin eis coosiderari. Primo , Mathematice, solum pro superficie continente aliud corpus. Secundo, Physic8, Prout addit quandam immobilitatem , ratione cuius respicit motum localem, aut etiam virtutem conseruati uasu locati. Et utramque rationem eius explicuit Arist. . lib. Physic. textu 36. sic eum dcfiniens: Locus est, visima superficies corporis, cominentis ιmmobilis. Capite
328쪽
autem praesenti, solum considerat locum, secundum prima ratIO-nem; ut est ultima superficies continens corpus: immobilitatem
velo,allibros Phusic.remittit,& seeundum illam,asserit esse speciem quantitatis. Et hoc eli primit, quod nostra lentet ia affirmat. Probatur vero secundum, aeuod non spei ies distincta a super- tfri . Primo quia species distinguuntur per disterentias contentas sub eodem genere:ergo species quantitatis continuae, per dif- serentias eiusdem generis,quae aliquem gradum perfectionis supra illud addant. Vt igitur iuperficies, quatenus locns, di itincta
sprcies sita luperficie, ut lupeisicie, nouam rationem formalemcxccnsionis, aut mensurae,supra eam addere debet: sed nullam addit: ergo non est distincta species. Probatur minora ia vel consideramus superficie,ut actu continentem locatum et solum, ut aptam continere. quod habebit, si locus , qui modo repletur corpore, vacuus remaneat, non est enim alia ratio considerandi eam , ut locum : sed neutro modo
considerara, addit nouam rationem extensionis,aut mensurae ergo no est ullo modo distincta species,a se ipsa, ut superficie. Probo iterum minorem quia ut actu continere, nihil addit intrinsecum, sed continere, vel circumscribere aliud sesola denominatio
extrinseca est,in circunscribente, ut patet:aptitudo vero contine-di, talis debet esse, qualis est actualis continentia: cum potentia ab actu sumat speciem: eigo solum erit potentia denominandi aliud extrinsece contentum, vel circundatum : sicut aptitudo in veste , denominandi corpus vestitum : sed sola denominatio extrinseca, vel sola aptitudo ad illam; non potest esse nouus gradus persectionis, sub genere extensionis quantitativae:quod ex se dicit aliquid intrinsecum,& formale:cum sit accidens pure absolutum. et go non potest distingui specie locus a superficie. Et confirmari potest: quia si continere active locatum,quam- 43uis extrinsece addit nouum modum extensionis, dillinctum a
sup ficie ut tali, ideo facit dilhinctam speci.'m quantitatis, sequitur, corpus passive cotineri a loco, addere nouit modum supra dimensiones eiusdem corporis contenti: & ideo pro continentia passiua aliam speciem esse distinguendam; quod nemo concedit. Secundo probatur, quia continere locatum extrinsece , vel aptam esse superficiem, ad illud continendum,aut etiam respondentia illa partium , aut punctorum,cum partibus, & punctis locati, non potest incelligi aliud esse,praeter relationem, se ii sola relatio , non potest distinguere species quantitatis: quia differentia quantitatis,debet este absoluta, sicut genus:ergo non distinguitur locus specie , a superficie , sub genere quantitatis , per continentiam locati: nec aliud addere intelligitur per quod sub eodem genere distinguatur.
329쪽
CVA. de quantitate quast. . 373
Ad argumentum primae opinionis; Distinguenda est minor,ex
ea parte , qua dicit locum addere nouam ratione mensurae: nam
mensura duplex est ut inserius explicabitur, Adtiua, & Passiua : de illa solum est extrinseca ratio quantitatis: passiua vero , quae appellatur mensurabilitas est extrinseca,& propria passio eius:ab illa igitur, non pollunt distingui species quantitatis ; quia extrinseca : sed neque ab hac ; quia communis omnibus licet omnibus intrinleca,tamquam communis pallio. Ad primum arg. secundar opinionis; Concessa maiori, nefanda est minor: quia continentia activa locati , aut correspondentia secundum partes,& puncta,non est nouus modus extensionis; sed sola denominatio extrinseca , in superficie,& forte noua relatio, ad corpus contentum : quae non possunt locum distinguere a superficie, sub genere quantitatis continuae. Ad secundum , negandum est antecedens ; Quod proprium is quantitati esse aequalem , vel inaequalem alteri ; sed est accidens commune:proprietas vero eius est, quod secundum eam , Omnia dicantur aequalia,vel inaequalia:& haec proprietas, communis est omnibus speciebus:& ideo non potest eas distinguere: viae, quod superficies continens sit aequalis locato,accidens eius est. sicut est
accidens, Vnum corpus,aut unam lineam, esse aequalem alteri quare non potest ex hoc distingui a superficie ; sicut nec superficies locati potest distingui specie,a superficie loci, ex eo, quod sit ei
aequalis. Ad Aristotelem vero ; Respondetur , numerasse locum capite, praesenti,tanquam speciem distinctam a superficie: quia nondum determinauerat quidnam locus esset, usque ad quartum lib. Physic. Et iuxta varias sententias,posse distingui,vel non distingui, a superficierinterim tamen propter extrinsecam continentiam, distingui docuit ; non ellantialiter , sed accidentaliter. Vt ex hac distinctione, intelligeretur, modo quodam diuerso se habere ad
praedicationes. In Metaph. vero , ubi iam constabat esse ultimam superficiem continentem, non secit mentionem eius: sed connumerata superficie,a qua non distinguitur specie; tussicienter con- numerari intellexit.
An motus sit species quantitatis continua.
1 DRima opinio,atfirmat, 'se speciem distinctam a cateris . quam
I tenet fonseca s. lib. Metaph. cap. 33.q. 8.sesst. I. 2.& 3.&cue OCO nimbricenses 3. libro Plusi c. ca. Σ.qu. h. art. 3. in fine. ubi asserunt,Motum sex modis considerari posse , primo, ut procedit ab vente:&. sic pertinet ad praedicamentum actionis. Secundo G reri tur in passo: & pertinet ad praedicamentum passionis. Tertiis
330쪽
33 Cap.sue quantitate, quast. I.
Ut est qua orma imperfecta tendens ad perfectionem.Quarto,ut est μ'uisitio perfecta forma. into , ut es successivus : & his tribus modis, ad nullum praedicamentum per se pertinet: quia est quid
incompletum essentialiter.Sed potest sexto modo considerari;etes continuus d hoc modo pertinet ad hoc praedicamentum, sicut tempus. sed eli dillincta species ab eo : quia partes temporis eo-pulantur instantibus diuisibilibus,partes vero motus, copulantur mutatis esse, etiam indivisibilibus : quae valde diuersa sunt ab sese inuicem:&. ideo arguunt distinctas esse species quantitatis.
Probatur testimonio Arist. 3. lib. Physic. in principio, ubi ait 4ς
Mitum osse de genere continuorum: sed genus continuorum non reperitur,nisi in hoc praedicarnento ergo sentit collocari sub genere continuae quantitatis quod est este speciem eius. Probatur di inde ratione ; quia continuum est genus quantitatis: ergo species eius erit, quidquid habet continuitatem per se: de distincta species si habeat distinctana continuitat cm: sed motus,habet utrumque:ergo est species quantitatis continuae,distinctae a caeteris. Probatur minor: quia continuitas motus,est distincta a continuitate spatij, aut termini, qui fit per eum:& ctiam a continuitate subiecti ,mobilis,cui inhaeret,& tandem,a continuitate tempori S. ergo non accipit eam,ab aliquo horum,sed a se illam habet: & ideo crit per se quantum atque continuum. Minor
probatur: quia continuitas mobilis, spatij aut termini, qui fit permotum siue sit qualitas siue quantitas,uel quid aliud, est permanens: sed continuitas motus est successiva, sicut ipse motus; ergo est dili incta a continuitate eorum, atque etiam a continuitate temporis succestitia:quia cum motus tardus est, continui ras eius est breuis,si breue sit spatium,quod mobile pertransit, continuitas temporiis longa r, ergo diuersa est una ab altera. Quod etiam colligitur ex continuar tuis,quae in tempore sunt instantia;in motu vero mutata esse valde diuersa. Secunda opinio, negat motum esse quantum per se : & ex consequenti speciem quantitatis,& est communis, & vera. quam tenet expresse Arist. non soluin cap. praesenti,sed etiam s. lib. Meta. cap.r3 .quibus locis cxpressis verbis docet,Motum esse quantum per a ridens, sicut album. Et cum eo omnes fere expositores D. Thom. s. Meta. lect. I s. Albertus Magnus tractat. 8.de quantitate , cap. Socinas. F.Metaph q. 26. Lovanienses,Caier.Ia uellus, Solus,Toletus, Mercatus in Commentariis huius cap. P. Pere ira lib. l3. cap. I. Pater Franciscus Suarius 2. tomo suae Met. d. o. scch. g. & probatur duplici argum. Primo , quia motus eth continuus, quia est
iaccessivus si enim in instanti fieret,nullam posset habere successionem : At non habet per se successionem , sed ratione termini, qui fit per ipsum; ergo nec habet per se conti muratena,sed ab eo. Mino