장음표시 사용
451쪽
Cap. q. de actione 2 pasione, text. expsitio. 4 3 1
non habet aliam speciem vel praedicamentum , ab ipsis quantitatibus: figura vero, completum quid est, ex genere. N differentia compositum,& per se habet specium,atque praedicame urum. Circa secundum vero, An forma, & figura distinguantur speeie:quidam interpretes,diuertas spectus ea, faciunt. cx eo distinctas, quod figura abi trahit a materia sensibili: forma vero dicit ordinem ad materiam sensibilem;tribuens speciem artificiat: bus,& manifestam faciens speciem rerum natural .um : ut constat informa statuae,& exteriori hominis. Tenendum tamen est: Formam & figuram non esse diuersa species qualitatis, sed unam, & eandem : & solum diffingui accidentaliter. Probatur hac ratione: Eadem res prout magis, vel minus abit racta a materia conside ratur, non distinguitur specie : sed solum accidentaliter in quantum diuertum Ordinem d cit ad in teriam:vt homo Physice consideratus, prout componitur ex materian forma,& habet in se principium motus, non distinguitur specie 1 te ipio , prout compolito ex genere , & differentia, quo pacto non dicit ordinem ad materiam sensibilem: sed forma, &figura solum ex eo dii tinguuntur , quod figura abstrahit i mate-teria sensibili, forma vero candem respicit : ergo non distinguuntur specie,sed solum accidentaliter. Probatur consequentia : quia accidentalis est ei ordo ad materiam sensibilem, vel abstractio ab ea : licet enim ad diuersas scientias pertineat res, ut diuerso modo abstrahitur a materia,tamen pcrtinere ad eande, vel diuersam scientiam,sic vel aliter esse abiti alii bile a materia , accidit ei
Dc praeditamento Act ionis,& Passionis. Vaditor explicanda sunt, circa haec duo praedicamenta actionis , & pallionis. Primn m est , uid nomine actionis,ct passionis signis tur. Secundcii : Luidviνα- sit. Tertium, stua sint genera suprema utriusque pMaicci menti:is in qum sipecies dividantur, sex his enim ordinatio praedicamentalis fit.) Quartum, Luot, is sim pr prietates a
Circa primum,diueris sunt acceptiones,actionis , & passionis: non primo accipitur actio Grammaticali modo, pro significato cui unibet verbi activi,siue proprie sit actio siue per modiam actionis signiscetur. Sed hac acceptione omissa ,quia non est realis sed nominalis : tribus modis accipitur actio realiter. Primo , pro DL actu libera Voluntatis: & hoc modo sumitur ab Aristol. 2. lib. Magnorum moralium,cap.Σ. Secundo modo , sumitur uniuersa -- Elis, pro qualibet actione immanente: sub qua coprehenduntur non Le 2
452쪽
4 3 6 Cay. ρ de actione, ct passione, rex. expos.
solum actiones intellectus,& voluntatis, sed etiam appetitus sensitιui & sentuum externorum & internorum e qua acceptione Uti tur 'ristot. s. lib. Ethic. capit. Postre ilia acceptio adhuc est uniuersalior,tamen propria,pro quacun1ue actu ne cuiuslibet ventis,libera vel necellaria, immanente , vel erant cunte. Et hoc momdo accepit actionem Aristor. cap: praesenti: quod eui clariter probant cxempla eius, tam in actionibus immanentibus, ut in dolo re,& tristitia,quam in transeuntibus ut in cala factione, in frigidatione,ab eo allignata. In hac etiam uniuersali acceptione,actio est iupremum genus praedicamenti actionis: & pallio supremum genus praedicamenti passionismana quae de actione dicta sunt,eodem modo intelliguntur de pallione: cum passio non sit aliud, quam actio ipsa, prout recepta in subiecto.
Luid Aetio, is Pasio sint. Glibertus Porretanus qui ideo auctor scae principiorum
vocatur , quia libellum quendam de sex ultimis praed camentis scripsit0 sic definit actionem: est, sicundum quam in ν quodsubiicitur,vere dicimur. Haec tamen definitio limitata est; quia solum comprehendit actiones transeuntes: quia per has solum dicimur agere circa aliud a nobis subiectu: immanentes vero, non circa aliud versantur , sed in eodem agente manent: nec etiam comprehendit actiones , quae non habent praesuppositum
lubiectum,nec ideo mutationes sunt si tame, aliquae ex his reperiantur, quod adhuc est in opinione positum) alia igitur definitio valueratior assignanda omnino eit, quae omnes comprehendat : & ea talis et Ie poterit. Achio est, qua media, ut via, essectus recipit ese,vel conseruationem etin ab agente. Passio vero e Iit,a qua
liquid dicitur pati per impressionem essemω ab agεnt . Et licet modus quo distinguuntur actio ,& passio, non pertineat ad praetc tem considerationem,sed ad Physicam , de quo agit Aristo. 3 lib.
Physiς. tamen ex mente eius, atque communi sententia scholae, non distinguuntur realiter, sed ratione ratiocinata: hoc est, per entellectum, supposito fundamento in re: nam in eadem entitate ab Uente procedente , considerat intellectus rationem egressionis ab eo, & receptionis in passis: & hoc est distinguere rationes tormales earum:quae constituunt diuersa praedicamenea: nam, ut supe rius probauimus,non requiritur distinctio realis, aut ex natura rei inter praedicamenta,sed rationis ratiocinatae lassicit. Luπ.t,' qua genera, is peri ,habeant actio,
PRima diuisione, diuiditur actio , in eam : Quae versaturri
casubiectim prasuppositam: ia haec dicitur eductio formae de
453쪽
potentia materiae,aut unitio eius eum materia:dicitur etiam generatio: Et in aliam : Quae non versatur circa praesuppositum sibi ctum : sed per eam producitur res ex nihilo: & talis est creatio: si tamen vera actio est, & non sola relatio dependentiae creaturae a Deo: quod adhuc eli in opinione positum. Secunda diuisione diuiditur in actionem Substantialem, & M- ridentalem: illa est, per quam producitur aut conseruatur substantia, haec vero per quam producitur accidens: & sub utraque comoprehenduntur plures jecies. Tertia diuitio actionis est, in Immanentem , dc Transieuntem. Achio immanens est: quae non vertatur circa aliquod subiectum, extra agentem cautam, nec effectum aliquem extra illam producit, sed, ipla cum suo termino producto, manet in eodem agenter ut visio , auditio , & actio vitalis intellectus , per quam producitur verbum mentis ad intelligendum. Actio vero transiens est, quae non manet in agente , sed circa subiectum extra illud versa tur: aut estedium omnino extra illud producit : ut generatio hominis, δε calefactio aquae. uarto diuiditur in actionem Sucerisivam , & Instantaneam: Successiva est calefactio,&nutritio Instantanea, est generatio hominis. Et quodlibet horum membrorum, habet suas species, vsque ad infimas atque ex his omnibus generibus,& speciebus, sub genere supremo , constituitur ordinatio praedicamentalis achio nis. Et eodem modo constituendum est praedicamentum passionis : quia eisdem diuisionibus diuiditur passio. Luot, is quasint proprietates actionis,ct passionis. si Vatuor solent enumerari proprietates actionis,& passioni di ia ex quibus duas assignauit Aristo. in litera. Prima est, Habere
contrarium. Secunda,Suscipere, magis, o minus: sed neutra conuenit omni actioni in passioni, sed sis tantum , quae vertantur circa terminos habentes contrarium: quales sunt actio calefactionis,& in frigidationis, ac similes e nec etiam conueniunt proprie rates istae praeterea his actionibus ratione sui, sed solum ratione tex-
minorum inter quos reperitur contrarietas.
Duas alias posuit Gilbertus. Primam , & in Ordine tertiam, quod proprium sit actioni, & passioni ,semper esse cum motu , aurmutatione , sed etiam de hac non est cui tum , quod omni actioni conueniat: quia multi ponunt actiones sine subiectis piae suppositis:de quibus ideo certum est,non esse motus, vel mutationes Secunda proprietas,& vltima in ordine est , S ubdactio in orat' sionem,simulque cum ea sit: de qua certrim est: quod conueniat actioni quarto modo: luia cum actio S. passio sint eadem cκtitas,&praeterea necelle sit actionem,cuin sit accidens, in aliquo reci-
454쪽
4 3 8 Cap. ' o. de praedicamento quando.
& ut recepta, sit pallio,necesse est inferre passionem, & semper
Praedicamentum Quando. TR ia explicari debent, ut intclligatur natura huius praedica- imenti. Primum , quid sit Quando, ve, in quo consiliat ratio formalis eius. Secundum, aeuot quas habeat species, ex quibus fiat ordinatio praedicamentalis eius. Tertium , Luot, er qua sint
Explicatur in quo consistat ratio formalis praedicamenti Quando. ARistoteles non definiuit,aeuando, nec docuit, in quonam sor- malis ratio eius consistat:sed definiuit Gilber. quamuis obscura admodum definitione, dicens Quando est id quod ex adiacentι a temporis relinquitur: per adiacentiam vero videtur signi Dcare,esse aliquam denominationem,prouenientem rebus ex tem- γpore, aut ex eo, quod in tempore sint. H.cc autem definirio Gilberti,diuersis modis explicatur & D. Tho m. duas posuit explicationes eius, opus. 48 tract. de sex vitin is praeda camentis, cap. I. & 2.exd: uersis auctoribus collectas., Prin a a Ierit, empto Hulus me reuiderari. Primo, ut est men-stira lucch ssiua,& contini a. Secundo ut explicatur ad Dic niurandam substantiana,& rvi oratim , vel operationem eiu zzX qua applicatione procedit ur den C minc mur Πiensurata a tempore , denominatione quadam exri niseca & dicantur esse , fuisse , aut futura elle & actio dicatur hesterna. vel hodierna. Hςc igitur denominatio ex rinlccaicii illud quod ex adiscentia temporis relinquitur: hoc est,ex co fli 3d tempus circumlsat substantiam , & eius Ope ration zS. circumstare vero nCn est alii id, quam intrinseca ratione ad eas pertinere. non per inhaesionem. Secunda,non est mus ima durersa asserit enim, id quod ex tem - χ re relinquitur et e quod 'bytant ira sperationes eius, tensori subditae, orantur: quantum non totum stium este habent simul, sed quasi auginentum , vel extensionem . ant m tensionem a tempore accipiunt: in eo dicunt i r cres ere eonsenescere , ac tande ab eo conita mi:& lice est proicam emuo Quando,nempe ic pori sit bdi. Duae istae explicationes, in eo colui muni. quoa utraque ponit praedicamentu Quando, in sola denominatione extrinlcca a tem
pCre consistere deo sal aestiquod sic probo: Praedicamenta Iis ordinatio, si vera est ex veris gineribus,& speeicbus, licet iret perfectis ac diminutis fieri debet, sed ex sola denominatione extrinsecas Disiligod by Cooste
455쪽
ν cap.ro. de 'raedicamento suavis. 43 9
seca,nec genus,nec species stimi possunt: ergo ex ea sola non potest constare praedicamentum .probatur minor,quia genus S species dicunt aliquam naturam.& entitatem realem sed denominatio extrinseca, nec est aliqua natura nec aliqua entitas realis in rebus.quibus praedicamentum hoc conuenire potest, ut patetaer-. go non potest ex ea sola praedicamentum constitui. 3 Secundo Si aliquid intrinsecum ponunt, non potest eue absolutum:quia nulla entitas absoluta resultat in rebus,aut in tempore ipso,ex adiacentia eius, sed ad summum relatio aliqua: quae si realis sit,pertinebit ad praedicamentum. Ad aliquid si rationis , ad nullum: ergo non potest ex tali adiacentia temporis , constitui reale praedicamentum:aut cet te,non distinctum a praedicamento,
Propterea moderni quidam asserunt, tria esse consideranda iahoc praedicamento,sicut in caeteris:nempe , Formam denomiu-temsubiectum Sc hanc dicunt esse Durationem : & -biecitam denominarum ab ea:& hoc est- Motum ut rem aliam durantem,& eLfectum formalem. Edoctum υero formalem, non esse alium, quam durare in esse. ideo concretum ei se, Durans, ut sic. Sed qui hanc opinionem tenent,divisi sunt: nam quidam ab hoc praedicamento excludunt, non solum aeternitatem, quae duratio infinita est, sed etiam tempus: quia cum pertineat ad praedicamentum quan titatis,non potest in isto collocari; unde abstractum huius praedican enti,asserunt esse,durationem creatam indivisibilem sub qua collocatur , aeuum Angelorum , & duratio substantiae corporeae, tanquam genera subalterna: aliarum quaelibet durationum,aiular. diuiditur in diuersas durationes eri,sdem generis, sed diuersae i peciei,secundum diuertitatem specificam Angelorum,& substantia
4 Haec tamen sententia primo est contra Arist in boe lib. prindicamentorum,cap. ubi cum enumerasset praedicamenta & peruenisset ad hoc,ita ait, Quando autem, vi h n , seuperιori anno, &c. Quae verba tempus expresse significant, ut patet Deinde est contra rationem : Quia vel aeuum , & duratio alia substantiae corporeae, pertinent ad hoc piaedicamentui q a durationes creatae sunt: vel quia indivisibiles : non propter lecundu: quia ratio diuisibilis,vel indivisibilis impertinens est M hoc prς- dicamentum,cum id non sit quantitas, sed quando : ergo pertinent : quia sunt durationes creatae, sed tempus est vera duratio creata:ergo non potest excludi ab hoc praedicamento. Nostra igitur sententia est quod Quando in abstracto signifi- eat . urationem ereatam in communi, ut comprehendit aevum, duraticinem indivisibilem substantiae corporeae ,& durationem sucoessiuam motus, quae est tempus, in concreto vero Iem
456쪽
η o Cap.ro de pradicamento stuando.
durantem,duratione creata: ita tenent plures moderni
Et probatur, a sufficienti diuisione:qvia Quando, dicit aliquo smodo durationem; ut manifestum est , non tamen durationem comprehendἀ infinitam Dei: quia haec non pertinet ad praedii camentum: ergo dicit durationem creatam comprehendentem successivam,& momentaneam,sive sit Angelica, vel alia quaecunque creata. Probatur consequentia : quia successua, non potest excludi, ut probatum est: neec etiam momentanea , vcl indiuisibilis: quia talis duratio,cum lit acciden, crearum,& completum, per se debet pertinere ad aliquod praediearnentum: sed ad nullum praeter hoc, pertinere potest:ergo in eo erit per se collocanda : de ita supremum genus erit duratio creata, prout utramque comprehendit:vel res durans, ut comprehendit ea, quae durant, Vtraque duratione.Probatur minor, quia certum est, durationem indivisibilem non pertinere ad praedicamentum quantitatis: cuius propria ratio est extensio,&diuisibilitas propria passio: quod vero non pertineat ad alia praedicamenta , ostendunt rationes eorum diuersistimae aduratione. Arg.vero alterius opinionis, quo probatur,tempus esse exesu- sidendum ab hoc praedicamento, quia pertinet per se ad praedicamentum quantitatis. nihil probat aduersus eos,qui asserunt rempus esse quantum per accidens:& ideo non pertinere ad praedicamentum quantitatis: apud quos pertinere poterit hoc praedicamentum.Sed habet apud nos difficultatem maximam , qui rene mus , Esse quantum per se, o syeetem 'Mantitatis. Hac tamen distinctione soluitur. Duo possunt cςnsiderari in tempore:nempe, quod successiva duratio fit:& quod continua:quo pacto abstrahit ab extensione, seu diuisibilitate per se,& per accidens.Probatur,nam euidens est apud omnes , tempus esse durationem successivam:&tamen non est euidens,quod sit per se extensa: sed satis probabile, quod sit extensa per accidens: ergo ratio successivae durationis, abstrahit ab extensione per se,& per accidens. Nos igitur,qui tenemus,tempus esse extensum per se,possumus ipsum hac ratione collocare in praedicamento, Luantitatis:sed in ratione successiuae durationis in praedicamento , Luando: & hac distinctione sol
Quot,is qua habeat genera, ctspecies hoc pνadicamentum. SVpremum genus huius praedicamenti, quod est Duratio crea- Tta,vel Durans creatum, diuiditur, in durationem Permanente,& Suecessivam : tanquam in duas species subalternas : & rursus, Duratio permanens,in AEuum,quod est duratio Angelorum , & in Durationem seu alia corporea: Duratio vero successua: in durationem primam motin coelestis, quae per antonomuia vocatur teputa
457쪽
ia in durationem motuου inferiorisin adhuc quaelibet species subalterna durationis permanentis,habet alias species infimas, secundum distinctionem specificam, Angelorum,& substantiarum cor porearum.& ex his generibus,3c speciebus,sit Ordinatio praedicamenti Quando. Quot, quas proprietates habeat hoc prassicamentum. 8 'Res proprietates tribuit Gilbert. huic praedicamento: sed I Omnes videntur aliis etiam esse communes. Prima est, Non habere contrarium: Secunda, Non susicipere magis:m minus: de quibus manifestum est aliis eonuenire. Tertiam dicit esse, quod duratio creata solum conuenit his,qua incipiunt esse, vel apta nata 'ne incipere esse:de qua etiam probatur: quod conueniat aliis:quia alia etiam sunt accidentia, quae solum conueniunt his, quae incipere apta nata sunt:vt mutatio, & motus,aliaque huiusmodi. Nullam igitur habet proprietatem praedicamentum hoc,nobis notam:sed aliquam absque dubio habebit, quam ignoramus:nam cum debilissimae sit naturae,mirum non est,si intimas eius proprietates non
Praedicamentum Vbi. I Irca praedicamentum Vbi, quatuor eti/m explicanda sunt. Primum, idper nomen, Vbi significetur. Secundum , In quo consistat ratio formalis eius.Tertium,aeuot,is qua genera, steries habeat,ex quibus ordinatio eius praedicamentalis fiat. Quartum, Lusti,is qua sint proprietates eius. Circa primum ; Nomen Vbi,uno tantum modo accipitur,pro reali praesentia: per quam aliquid dicitur praesens esse loco , aut spatio locimam & si corpus sit in vacuo,habebit praesentiam realem: cum sit certum, & ab omnibus concessum posse moueri in
vacuo: in quo,sicut verum , & realem motum haberet, ita verum terminum motus acquireret: est autem mi, terminus proprius motus localis:quare verum haberet rei,veramque ac realem praesentiam.
Quid sit mi aut in quo eo flat ratio formalis etus. VBi,sic definitur a Gilberto: ini,s circumscriptio corporis,a rimcumsicript ιone loci proueniens: les vas verbis duplicem circumscriptionem insinuat. Prima estGircumscriptio loci a locato haec potest vocari activa. Secunda vero passiua est, aeuia locatum dari rura loco circumscribi in hanc dicit este de ratione, Vbi: nam alia ad locum potius pertinet,& ad praedicamentum quantitatis reduci potest, in quo ponitur locus : sed in circumscriptione passiua, praesentiam localam virinaliter includit Gilbertus: quia non po-
458쪽
rest corpus eircunscribi loco,nisi sit ei praesens. Nihilominus definitio haec limitata est , & non omnino completὴ : quia solum compreheudit, ubi,pro locali praesentia,cum tamen corpus habere possit verum,Vbi,sne illa. Sic ergo definiendum est, Ubi, definitione adaequata , & comprehendente, Vbi,quodcunque:ris est ream pνUentia, quam habet corpus in loco aut in statio loci. Ex qua definitione intelligimus , quatuor habere conditiones Vbi. Prima est Esse aliquid νεale. quia non potest esse aliquid pr. sens alteri, nisi per aliquid reale: & cum Ubi sit terminus realis motus , necesse est aliquid etiam reale esse : alioqui per realem
motum,nihil reale acquireretur,a quo tanquam a termino haberet speciem realem. Habet secundo 1 Quod sit aliquid inharens siubiecto realiter. Iula Cum per motum tendat mobile ad acquirenὸum sibi alique terminum:& motus sit realis: no solum realem terminum debet aequirere,sed in se manentem. Probatur consequentia: quia motus& terminus in eodem subiecto recipi debent; ut manifesta inductione probari potest,in omnibus motibus.Habet tertio Vbi quod sit antitas realis,dist ncta ex natura ratissubiecto,in quo est. Probatur hoc,ex noua acquisitione, de separatione a subiecto: nam illud,quod separatur ab alio realiter, neeesse est distingui ab eo, absque operatione intellectus:cum ante illam separetur : sed hoc Vbi,desinit esse in corpore. & aequiritur aliud nouum : ergo Vtrumque separatur a corpore, ante operationem intellectus : &ideo ante illam distinguitur,& ex natura rei. Quartum quod habet,Vbi,est,non εβ puram relationem, sed alia quid absolutum includens, is etiam res clum siecundum dici ad locum,quo circumsicribitur corpus, vel ad spatium loci. Probatur hac ratione:quia sola relatio non potest per se terminare motum , ut docet expresse Arist. s.lib.Phys. sed , Vbi terminar per se motum Iocalem,ut ibidem asseritrergo non dicit solam relationem , sed modum quendam realem absolutum,quem per respectum ad ex trinsecum explicamus. Hic autem modus absolutus, no est aliud, quam accommodatio rei praesentis ad loeum , vel ad spatium t ei:ita ut si corpus sit, sic se accommodet illi a vi totum corpus respondeat toti loco,aut spario, & singulae partes singulis etia partibus loei:si vero si res indivisibilis,tota correspondeat roti loco, aut spatio: & tota etiam singulis partibus: quod vero sint ut cum hoc modo absoluto, includat respectum realem ad extrinsecum locum vel spatium certum esse debet: quia talis accommodatio, intrins scam dicit corret pondentiam : ergo intrinsecum etiam respectuin.
459쪽
Quot,is rua habeat genera, , species, i. . X ΤBi potest diuidi. in Circumsicriptiuum , is Definitivum. G V cumscriptiuum est,quod habet corpus quantum, quod ita est
prasen, spatio, ut toti spatio correspondeat totum corpus, & partibus corret pondeant partes. M id tuo modo potest habere res spiritualis, sic se accommodans loco ; ut singulis partibus loci correspondeat tota,& tota etiam toti loco. Vbi Definitiuum, potest vocari si inplex praesentia , per quam res poteli dici praesens alicui, sine commensuratione , vel accommodatione ad illud : Sch sc modo erunt sortasse praesentes Angeli in Caelo empyreo , in quo non sunt tanquam in loco, secundum sententiam D. Thom. magis communem in schola: licet adhuc sit hoc positum in opinione, An Angeli moueantur ter motum realem . eis inharentem : &ex consequenti, An verum Vbi acquirant: aut solum per extrinse- eam denominationem a corpore: quod mouent.
Secunda diuisione diuiditur Vbi,ab Aristot.' & s. lib. Phystici
Vbi, Sursum, dc Deorsum, tanquam in diuersas species, per quas, tanquam per proprios rerminos d stinguuntur specie motus localis, sursum, & deorsum: qua uis moderni plures, hanc distincti Onc specifica, Vbi,& motuu localium non admittata sed nos Ari. Ω-quctes,probamus admittenda esse, s. l. Phy. in nostris Comentariis. Quot, is quas proprietates habeat.1 Vas proprietares ei concedit Gilbertu ,videlicet, Non habens L δ eontrarium.& Non susicipere magis, is minus: quas patet non ei soli conuenire , sed multis aliis. Et prima proprietas , si vera est de propriti lima eontrarietate quae in solis qualitatibus, se expellentibus ab eodem subiecto, intelligi debet nam aliam ei concedit Aristot. non ita propriam, locis e tatis. Alij eua in tribuunt, Vbi duas alias proprietates nempe Ese immobile,cum eo stet moueri non posse cum corpore, in quo est, sed moto corpore, statim desinere esse in eo: & ideo aliam eius proprietatem dicunt esse, Quod corrumpi t in. utraque tamen proprictas , communis est ei cum aliis mam immobilitatem, locNetiam concedit Aristot . . lib. Phys. Sc multae lunt aliae res corruptibiles Ego vero quintam proprietatem ei concederem, quae nulli potest conuenire, sed quarto modo ei conuenit:quia cum eo conuertitur:& haec est, Aequimile, aut producibile esse per se, per motum localem. Praedicamentum Situs.c vatuor alia de Si tu declaranda sunt. Primum:Quid per Si- tum constituent m hoe ppa dicamentum intestigatrir. Sec aviam in quo cosistat ratio formalis eius.Tertiuiis quot,oquagenera, ct
460쪽
species auitatur. Quarum,aeuiu, qua proprietates ei attribuatum. Circa primum , variis modis accipitur Situs. Primo ; pro loco, aut ubi , in quo ressita est. sed haec nimis est impropria: ideo accipitur secundo pro quadam relatione orssinis. quam res habet in loco: per quam dicitur elle sursum,aut deorsum,priorem aut posteriO-
rem habere locum sed hoc non ad Situm, sed ad Ubi pertinet: αideo nimis est impropria respectu situs. Quare secudum has duas
acceptiones,non potest constituere speciale, aut distinctum praedicamentum ab aliis. ' 'Tertia igitur acceptio,&propria,coli igitur ex Arist. s. lib. Me raph.cap. I9.ubi ait,Dis stio dicitur ordo partes habentissecundism cum.Quae verba intelligunt omnes Interpretes,de praedicamento Situs,quod sub nomine dispositionis explicare voluit.
In quo consistat formalis ratio huius praedicamenti. DEfinitio situs . secundum hanc vltimam acceptionem, ex Arist. colligenda est: etit aurem talis:Sisus est,ri positio pamtium in loco , secundum quam aliquis sederesare.aut racere dicitur. Sed distinguere situm a praedicamento ubi,dissicile est: quia esse aliquid extensum,& esse tali modo extensum, ad idem praedicamentum pertinet:ergo esse ali uuid in loco;& esse tali modo in Ioco,pertinebit ad idem praedicamentum : sed situs non est aliud, quam tali modo esse in loco hoc est cum tali dispositione partiti:
ergo non e mei et distinctum praedicamentum , a praedicamento Vbi; quod est esse in loco. Probatur minor. nam stare,aut sedere, non est aliud; quam tali modo esse in loco: ideo tenuit Fonseca s. Mer.e.7.q.2.sech. .quod licet vulgo dicatur situ,& ub diuersa eLficere praedicamenta itamen secundum veritatem Philosophicam, non distinguitur situs,a praedicamento ubi. Haec tamen sentenria expresse in primis contraria est Arist. &toti Peripateticae scholae,decem praedicamenta recipienti:& interea,suum si enim non distinguatur a praedicamento ubi, non erunt nisi nouem: est etiam contra rationem:quia situs, distinctam saltem rationem formalem habet a praedicamento ubi et ut statim
Sed in quo consistat haec ratio , non est certum apud omnes. Iraque secunda opinio tenet in siola denominatione extrinseca a lo- ,censissere. Quae etiam falsa probatur. Primo: Quia sola den minatio extrinseca , non sufficit praedicamentum constituere, Ut probauimus. Secundo: uia qui seder,vel stat in loco;eodem modo stabit,& sedebit, si locus in quo est, corrumpatur , & in Vacuo remaneat:.ergo eodem modo habebit situm ; sicut est certum habere ubi: sed tunc non denominaretur extrinsecea loco; cum non