Logica Mexicana R.P. Antonij Ruuio Rodensis, doctoris theologi, Societatis Iesu, hoc est commentarij breuiores et maxime perspicui in vniuersam Aristotelis dialecticam vna cum dubijs & quaestionibus hac tempestate agitari solitis

발행: 1617년

분량: 720페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

501쪽

λ86 In lib. . de Interpretatione

cuius euidens signum est , quod ei adiunguntur adverbia his

tarde & veloci er: quae non conueniunt , nisi his,quae signa ficant motum vel actionum;vt actio est. Distinguitur vero participium a verbo, per ultimam particulam , ut allerit D. Tho m. quia licet signitic t cum lcmpore,non unit tamen extrema In quo consistit ptopria,& vis ima ratio verbi. Et ex his habemus,quod consignificare tempus,non consaenit soli verbo, sed etiam participio:quod videtur elie medium inter nomen,& verbum. Sed an puris non in bus conueniat; ut comae,& erandio,ac similibus. Dicendum est,non conuenire: luia solum lignifieant ae-tionem materialiter,uel ut res quaedam est,non formaliter,& per modum actionis. v de nec per modii,quo mensuratur tepore Gratia exempli, coena significat actione comedendi ut rem quanda: sicut albedo significat albedinem ; non tamen significat eam exl arte tua; At factam tali tempore: sed solum hahet tali tempore eri ,ex consuetudine hominum, non ex eo quod per tale nomen significatur : quoi,necellarium est ad consignificandum rempus. Nam verbum, ex eo Aicitur consignificare tempus:quia signis eat actionem per modum actionis: & ideo ut menturatam tempore. Quare,ex vi suae significationis,& non ex cosuetudine,vel alia rarione extrinseca,dicitur simul cum actione significare tempus r &proinde illud eonsignificare.Et ex hoc intelligitur:eonsignificare tempus soli verbo, & participio conuenire,non puris nominibus. Circa secundum vero , An omnibus is verbis semper conumiat: solum eli dissicultas de verbo substativo,est: nam de caeteris satis esΙ manitarum,quod significent cum tempore.Et ratio dubitandi eis quia solum significae existentiam simplicitem, vel existentiam-1 ei sub aliqua forma accidentali: primum habet,in hac propositione, Homo est: lecundum in hac:Honio est albus.Dicendum tamen est,ex communi sententia interpretum: Non significare actionem veram. hed exissentiam reiper modum actionis Se hoc satis esse; vi lignificet cum tempore:quia existentia significata per modum actionis,significatur ut mensurata tempore: nam sicut actio, ex id mensuratur tempore,ita etiam, quod per modum actionis significatari&ideo verbum, est, significans existentiam rei per modum actionis , consequenter significat tempus:quod proprie est consignificare tempus;vel significare cum tempore. ISed in semper hoc habeari hoc est,in propositionibus etiam , in quibus solum vnit extrema, secundum naturalem connexionem

praedicati cum subiecto: in quibus dicitur absolui a tepore, maxima difficultas est quia non ab omnibus eodem modo explicatu quid sit verbum in his proposit onibus,absolui a tempore Vel quomodo possit absolui a tempore,& simul significare eum tempore. Omissis autem aliorum explicationibus : quia non videntur Ixsatis

502쪽

satisfacere difficultari : Notandum est, Verbum duo habere:duabus

partieulis definitionis , ab Arist. explicatae, contenta. Primum, Con gnificare tempuM.Secundum,unire extrenia,quod explicuit Arist ultima particula definitionis. Et es siemper eorum,qua de altero praedicantiιν , notA. Hoc est coniunctionis praedicati cum subiecto , quam facit. Extrema autem Vnit, secundum naturam Corum: ita,ut ii praedicatum dicat actualem existentiam, vel aethia

lem inhaerentiarn In subiecto liud eum eo vniat secundum actualem exilientiam vel inhaerentiam in eo:& in hoc sensu vera,vel falsis, iudicanda sit propositio. Si vero praedicatum non dicat adhu alem existentiam, vel inliaerentiam in subiecto,sed essentialem,

aut necessariam connexionibm cum eo,secundum hanc,& non secundum illam, ipsum vniat subiecto: exemplum utriusque habemus in his propolrtionibus,horno est albus : homo elf rationalis: nam in prima, praedicatum dicit actualem inhaerentiam in subiecto , & lecundum eam ei unitur : in secunda vero , essentialem

connexionem gradus rationalis , cum homine : abstrahentem ab actuali existentia, nam licεt nullus sit homo in rerum natura, tamen verum ell, hominem elle rationalem. Circa conligaificationem etiam temporis , & eτ tremorum Vnionem , duo consederamus in verbo. Primum , suod essentiale est ei, nempe consignificare tempus, volendo extrema.Secundum accidentale ; nempe consignificare tempus,& vnire extrema pro tempore 1:gnificato '. Itaque essentiale est verbo unire extrema, consignificando tempus: scd ea unire, pro determinata

disserentia temporis Lignificata ,solum est accidentale : & ideo ex natura extremorum , iudicandum est ; an hoc efficiat verbum in propositione,vel non. Nam si apta sint pro ea differentia coniungi;ita coniungentur:s vero non im rapta pro ea coniungi; suspendetur talis modus coniunctionis, & vnientur simpliciter, absque tali determinarione, vel rcii rictione, & quidem extrema propo-stionum accidentalium vel modum accidentalem habentium, non necessariis,sed contingenter uniuntur. cum accidens, aut habens modum accidentis, possit uniri, & non uniri subiecto: quare non sunt apta uniri ; nisi pro determinata disterentia temporis r & ideo in talibus propositionibus, verbum vnit extrema, pro

determinata disserentia temporis, quam consignificat : nempe pro tempore prassienti, praeterito, & futuro, Exrrema vero propositionum necessariarum, dicunt naturalem connexionem cum verbo eodem modo se habentem semper: quare non perunt uniri pro determinata disserentia temporis, sed absolute &smpliciter, abstrahendo a qualibet dissetentia temporis :& ideo non uniuntur cum limi ratione, vel restrictione ad aliquam disterentiam temporis, sed secundum naturalem, & necessariam conue-

503쪽

488 In lib. iis Interpretatione,

xionem , abstrahentem ab illa. vnit igitur verbum,in his propositionibus extrema , sed non coarctat unionem, ad differentiam temporis, quam consignificat sed relinquit in propria natura, &conditione. Et hoc est absolui a tempore; hoc est etiam tales propositiones esse perpetuae veritatis. quemadmodum eorum connexio necessaria est, atque perpetua,& semper eodem modo se habens, nec a tempore ullo modo dependens. Igitur sat est explicatum; quomodo conueniat omni verbo, consignificare tempus, &semper ei conueniat: & quid sit absolui a tempore: & quomodo non repugnet semper consignificare tempus,& aliquando absoluia tempore.

Et ex hac doctrina soluta sunt argumenta, in principio posita. Nam ad primum; Distinguenda est minor, quia quaeda sunt verba , quae tignificant veram actionem:alia, quae significant aliquid per modum actionis: vi substant tua ; nempe existentiam rei: &cum existentia, significata per modum actionis; significetur ex consequenti per modum eius, quod mensuratur tempore; etiam verba substantiva consignificant tempus quod etiam habent in propositionibus necessariis, in quibus dicuntur absolui a tempo- Ie . quia non repugnat significare tempus, & absolui a tempore: ut explicatum est.

Ad secundum; Distinguendum est anteeedens; quod coena, &prandium,significent actionem,per modum actionis: tum enim eam significant materialiter I ut rem quandam; sicut caetera nomina : & ideo non connotando, quod tali tempore fiat: sed hoc quod est tali tempore fieri, ab extrinseco prouenit; ex hominum consuetudine; & non ex vi significationis eorum: quare non suificit; ut dicantur significare cum tempore, vel consignificare

tempus.

VAESTIO II.

An verbum sit vera pars propositionis. ΡRima opinio, tenet verbum non esse partem propositionis : sed quasi paritum ligamentum. Ira Solus in I. editi e Summ larum,& alij cum eo.& probatur primo,ex compositione domus: in qua ligna. & Iapides, concurrunt tanquam partes . clavi vexo quibus uniuntur ligna; & ligamentum,quo uniuntur lapides,non sunt partes; sed partium nexus:sed ita te habet verbum in propositione , cum sit copula per quam uniuntur partes: ergo non est

Pars propositionis. . t

Secundo, ex eisdem partibus componitur res quaeliberiin quas absoluitur : sed propositio uolum resoluitur in extrema quae sunt subiectum & praedicatum: ergo solum componitur ex subiecto, & praedicato; tanquam ex partibus: quaretverbum non erit

. pars, Diuiti od by Coc le

504쪽

pars,eum nec sit subiectum,nec praeiticatum. Probatur minor, ex Ariit i .lib.de Priori resolutione, cap. I. sic definiente terminum: Terminus est extremum propositionis : in quod propositio resoluatur. tanquam in 'biectum opradicatum. Secunda opinio, de verbo saltem substantivo, es , asserit, esse partem propositionis:quia nullam actionem significat;quae possit praedicari de subiecto: ita Villat pa leus,& Suelanu Sca .praesenti.

TCItia opinio,tenet, Uerbum duo habere. Ilaimum,quod significet aliquam rem,in quo conuenit cum nomine. Secundum quod unis extrema:& ratione primi ,est pars propositionis , ratione vero secundi, non est pars; sed nexus partium: ita tenent quidam

moderni.

Communis sententia & vera, duo asserit. Primum,Verbum es partem propositionis: quasi materialem ratione rei sigaificata. Secundum, Esse panem formalem : ρὸν proprium oscium verbi: q-d essvnire extrema ara Porphy. Ammonius,Boetius,Albertus Magnus, D.Tho. & Toletus cap. praesenti. Vt autem utrumque explicemus, atque probemus simul: Notandum est duo habere Verbum. Primum, Rem aliquam significare cum tempore,nempe,actionem,uel aliquid per modum actionis quod habet non solum in propositione,sed etiam extra illam: VLexpresse docuit Arist.in fine praecedentis ea. Curro enim, significat actionem currendi cum tempore:& verbum substantivum, ii, existentiam rei per modum actionis. Habet secundum ; Quod est, esse notam eorum,qua de altero tradicantur. ut verbis Aristot.ut mur) quod non est aliud , quam esse signum compositionis praedicati cum subiecto nam ita consignificat cum tempore:Vt ea applicet subiecto: unde hoc secundum, est quasi propria, & vltima

differentia verbi,per quam constituitur in ratione formali, & essentiali verbi,quod non exercet,nisi in propositione; licEt aptusi semper sit,exercere talem actum.Gratia exempli, in hac propositione, homo currit,sic actionem currendi significat cum tempore ut eam applicet homini Ercum haec applicatio,iit formalis compositio prisdicati cum subiecto ; verum est, quod verbum continet , atque significat sormalem compositione praedicati cum substiecto. Itaque cursus, in eadem propositione est, qui componitur cum homine,& praedicatur de illo: sed verbum eurro est, quod illum cum homine componit, quod illum de homine praedicat: cursus etiam est praedicatum, quod, sed verbum curro , est quasi praedicatum, quo : cum sit ratio, & quasi forma enunciandi: Scrandem cursus,est quasi materiale praedicatum;verbum vero quam si formale. Et ideo D.Thom asseruit, Verbum non solum ratione rei Amsi alae,se tenere ex parte predicati, cum de subiecto ista enunta

rur , sed etiam ut est nota compositionis: cum hoc modo sit quasi

505쪽

so In bb. .de Interpretatione,

praedicatum formale : & ita ex utroque est praedicatum propo sitionis : ex primo quidem, quasi materiale, & ut quod : cum res ab eo significata sitiquae praedicatur:ex secundo vero, quasi forma, & ut quoinum sit signum compositionis,& praedicationis eiusdent praedicati cum subiecto. Secundo ; Notandum,duobus modis contingere Verbum applicare subiecis rem a se significatam. Vno modo, nudam quidem aut solam,dum propositio non habet aliud praedicatum , praeter Verbum.Quod patet in propossitionibus de secundo adiacente;vt homo currit:in quibus totam actionem significatam coinponit verbum eum subiecto,vel eam de illo praedicat. Altero modo,nudam aut solam, sed coniunctam alteri praedicato, & modificatam per illud;vt in propositionibus de tertio adiacente ; ut Homo est albus, in quibus non solum esse,quod signiticatur per verbum, nunciatur, ted conuictum cum albedine r& ita sensus eiusdem propinsitionis est, homo est ens, affectum albedine.& ptimo modo,tOrale praedicatum est ligni licatum verbis, secundo vero modo qua si partiale,sed utroque modo est praedicatu materiale, & verbum semper formale : quia semper signi licat, & facit compositionena praedicati subiecto. Ex hac doctrina,colliguntur duo argumenta:quibus emcaciter probatur duo illa,quae non ra sentcntia,& communis allerit. Primum argumentum probat Verbum, ratione rei a se significata , esses pra Γωtum propositionis materiale is ut quoriis ex consequenti veram partem eius: & est tale : Verbum signiscar actionem vel aliquid per modum actionis,sed hoc est,quod pi. icatur de subiecto: nudum quidem, in propositionibus de secundo adiacentc. vel coniunctum cum alio praedicato; ut in propositionibus de tertio adiacente ergo verbum per rem a se significatam, semper est praedicatum totale, vel partiale propositionis: & proinde semper est pars propolitionis. Secundum arg.probat,Iserbum siemper esse ρ dicatum propositionis formate, is ut quo. atque adeo panem formalem erus: procedi, hoc modo: Propositio formaliter, est compositio praedicati cum subiecto : sed verbum est sigmini formale huius compositionis, eam faciens; ergo est ratio formalis eius : & ideo formalis pars: sicut anima est pars sormalis viventis,quod componit,tribuens ei esse tanquam vera eius forma. Verbum namque unit de subiecto. per rem a se significatam & simul est signu formale,essiciens eandem unionem: At ideo est quasi forma,tribues propositioni viram, ea sinat litudine qua anima tribuit corpori esse,& viuere , per informationem. Et vetitas haec ostendit deceptionem aliarum opinionum, quae putant verbum solum esse materialem nexum propositionis,ita, ut solum materialiter uniat praeia tum cum subie

506쪽

Caput 3. quaest. 3. 49

cto: sicut lapides domus uniuntur calce,vel ligna clauo : cum ta men hoc plene sit falsum , nam verbum sic unit pra dicatum subiecto,ut semper uniat rem a se significatam. ratione cultis, verum fraedicatum proposit: onis est,ueraque pars eius sic eriam unit; ut

formale signum lit, ei uidem compositionis praedicati eum subiector & lignum si iidem non solum significatiuum . sed simul factivum formaliter: quod est elle formam totius propositionis: &ideo partem formalem eius. a s Et si dicatur,praedicatum esse partem forma Iem propositionis. Respondeo ; c omparatione subiecti, se habere tanquam sormam: quia illud determinat,sed in ordine ad totam propositionem,tam subiectum, quam praedicatum , sunt partes materiales ; & formatorius propositionis,& earudem partium matem altu, est verbum. Ex his facile soluuntur argumenta primae opinionis. Nam ad primum, neganda est minor : quod verbum ita se habeat in propositione; sicut se habet ligamentum partium domus: non eui in unit praedicatum & subiectum materialiter ; sed per modum formae totius compostionis; ut explicatum est. Ad secundum ; neganda est etiam minor: quod propositio solum resoluatur in subiectum, S praedicatum ; tanquam in parres: solum enim in haec resoluitur,tanquam in extremas partes; quas ideo vocat Aristoteles terminos eius:quia terminus non quamlibet partem rei significat; sed extremam : & aliquando non partem, sed indivisibile extremum quod non est vera pars , ut patet in termino lineae. Verbum igitur, vera pars formalis propolitionis est , licet non sit cxtrema : quod intelligo in ratione formali verbunam per rem a se significatam, quam applicat subiecto , de de eo praedicat,etiam est extrema pars propositionis,cum sit praedicatum e tug.

An verbum infinitum psit collacari in tropositione. O Vaestio haec;vnum praesupponit,tanquam certum at ud AIist.& omnes , videlicet dari verbum infinitum extra troposteronem.quod docuit expresse Αri toteles,cap. praesenti, illud excludens a definitione verbi Ac cum eo omnes interpretes. Sed quaerit aliud, An verbum infinitum , non solum detur ex tr.i propolitionem, sed etiam possit in propositione collocari. Et est prima opinio,antiquorum Interpretum, Alberti Magni,& Boetij, in hoc capite:non posse collacari in propositione. Quod pr batur duplici argu. Primo: Quia verbum fit infinitum, sicut nomen,per negationem,non neganter,sed infinitanter sumptam itavc vis eius ulteritis. non transeat,sed nomen , aut verbu cui adiungitur

507쪽

Inii λ .de Interpretatione,

gitur, solum neget: at repugnat negationem adi ungi verbo in I)ropositione, niti negater sumptamaergo repugnat infinitari verbum in propolitione. Probatur minor , quia repugnat negatio nem adiungi verbo in propolitione,quin propositio negetur: sed non potest elle propolitio negatiua , nisi negatio adiuncta verbo

sumatur neganter, ut per se est manifestum : ergo repugnat lumiinfinitanter additam verbo in ptopolitione:&ex consequenti, re pugnat verbum infinitati. diecundo:nefatio infinitanter sumpta,negat omnino illud, cui adiungitur, licet vis eius ulterius non transeat:ergo adiuncta verbo, non solum negat significatum eius, sed proprium etiam lassicium verbi,quod est elle notam eorum, quae de altero praedicantur:atqui negato ossicio verbi, redditur propositio negati ua:ergo non infinitatur verbum. Probatur consequendia:quia non potest: eate negativa propositio, niti negatio eius neganter accipiatur: Suulpta autem neganter non potest verbum infinitum reddere, sed negativum,ut patet in propositionibus negari uis. Secunda opinio tenet, non solum extra ρνopositionem dari verbum infinitum. βed etiam in propositione: ita Ammonius, Suesanus. Toletus c. praesenti,Sotus,& Mercatus, I. lib.Summularum,c. 2.de verbo,& omnes moderni interpretes. Videturque nobis probabilior. Probatur primo duobus testimoniis Arist.nam c.praesenti,sae loquitur de verbo infinito: Non valet autem , ct non laborat non verbum dico consignificae enim tempus, is semper de aliquo est.Qu's dicat,semper de aliquo praedicatur. sed non potest praedicari,nisi in propositione: ergo sentit Arist. in propositione polle infinitari. Secundum testimonium habetur lib. I posteriorum, c. Io. ubi 17 hanc demonstrationem constituit Ariae in prima figura:Stesia non micantes. siunt prope nos plaureas non micant: e o planetae sunt prope nos. Quae tamen vitiosus erit syllogismus , si negatio in minori. sumatur neganter : nam tunc constituet propositionem negati-uam: minore autem negativa.vim,vitiosus est syllogismus in prima figurarergo necesse est infinitanter accipi ab Arist. ita ut sensus sic planetae sunt non micantes:& ita emei et verbum infinitum in propositione. Probatur etiam ratione:quia verbum extra pro potitionem est infinitum:ergo negatio ei adiuncta, non accipitur neganter,sed infinitantem vel ergo negat totum,quod habet verbum,nempe significatum eius, & ossicium copulae , vel solum si gnificatum: si primum dicatur,sequitur posse este infinitu in pro- Politione,licer totum,quod habet,negetur:& etiam sequitur, i dicatur secundum:quia si solum negetur signi sicatum eius,non em- ciet propolitionem negativam:sed amrmativam de pr dicato infinito:vt contingit in demonstratione Aristotelis adducta. Vt autem veritas huius iententiae fiat mauifesta facilius soluantur

508쪽

uantur argumenta alterius, notandum est, Disserentiam sententiae viri utque in eo solum consistere: quod prima asserit, Ex δε b- , qua habet verbum, nempe significare rem cum rem pore, de esie notam eorum, quae de altero praedicandur, primum tantum ei conuenιre extra propositionem e secundum vero non nisi in propositione exerceri: & ideo extra propositionem posse infinitari:quia potest negari totum, quod in eo statu habet: in propositione vero, non posse : quia non potest ei adiungi negatio , nisi negetur Vtrumque : negato autem utroque, propositio constituitur negatiua: & ideo negatio sumitur neganter, & non potest ipsum etsi- cete infinitum. Secunda vero opinio , quam sequi mutanon putat necessarium. quod negatio adiuncto verbo in propositionae neget utrumque e sed sicut extra propositionem ei adiuncta , potest negare solum significatum, non negata compositionis nota : ita in propositione potest illud solum negare : non negata eadem compositionis nota:& ita potest verbum infinitari, & constituere propositionem aD firmativam , de praedicato infinito ; & huius ratio est , quia duo illa distinista sunt in verbo: ergo potest negari primum , non negato secundo. Praeterea; In eo, quod est rem aliquam significare. conuen: t verbum cum nomine:& ideo quantum ad hoc, infinitari potest, per negationem , non tamen quantum ad notam compositionis: quia cum haec limitetur ad hoc praedicatum , & hoc subiectum, siquidem verbum coniungit, necesse est coniunctione hac , seu compositione negata, totam propositionem negari: αideo negationem neganter sumit non enim datur medium incompositione ipsa, inter negatiuam : & affirmativam nec infini-ra esse potest propositio, ut propossitio est formaliter: licet, postit esse infinita,ex parte praedicati alit ex parte subiecti. it Ad primum argv. neganda est minor : quod non possit negatio adiungi verbo in propositionie, nisi negantet sumpta , aut i ii si fiat eo ipso propositio negatiua: potest enim solum negare significatum verbi, non negata unione eiusdem cum subiecto: ut sit extra propositionem : quia distincta est utraque ratio in verbo:&ideo potest negatio cadere sub una,& non sub alia, ut probatum

est, in verbum.

Ad secundum: negandum est antecedens : quod necesse sit negationem alicui adiunctam,negare quidquid in eo est, lud negare potest in verbo rem significatam , ut negat in nomine , & in eodem verbo extra propositionem , non negata compositionis nota:quid enim prohiber,verbum infinitum extra propositionem existens, in propositione collocari, absque eo,quod vis negationis se extendat ad notam compositionis nihil profecto : quia negatio infinitanter sumpta , eodem modo se habet in proposi

509쪽

4 4 In lib. . de Interpretatione,

tione , & extra illam : necesse est ergo fateri, verbum sicut extra propositionem,sic etiam in propositione, posse infinitari: ut te ccommunis,& vera sintsntia.

De enunciatione. T Ex ARISTOTELIS. oratio autem est υox significativa, ratus partium aliqua signi-Datiua est separata ut dictio : non vias arae, vel negatio, θαBreuιs expositio textus.

INtentum huius eapitis, est explieare naturam Enunciationis. Diuidi cur autem in tres partes. In prima, Definit orationem, quae genus enunciationis est: & eius definitionem exponit. In secunda; Definit enunciationem,& variis diuisionibus eam diuidit. In tertia ; Incipit agere de oppositione enunciationum. Vt enunciationem definiat, prius definienda est oratio, quae genus eius est. Sic autem definitur: Oratio est υox significatiua,cujus partium aliqua significativa est separata, ut dictio : non ve Ἀρfrmarao,vel negatio. Loto generis ponitur vox , per quam definitur oratio, tanquam per subiectum: sieut caetera accidentia in concreto, ut diximus cap.de nomine , per secundam particulam, excluduntur a definitione voces nihil significates:& per rertiam, subintelligendam,nempe, ad placitum t excluduntur voceS significantes naturaliter: luam non expressit Aristot. quia satis expressa, atque explicata fuerat capit de nomine , per particulas Verosequentes, excluduntur nomen, & verbum : quorum partes separatae , vel nihil fgnifieant, ves non significant iuxta significationem totius. Cum tamen partes olationis , quae sunt iuersa nomina aut nomen, & verbum, separatae significentavi patet de partibus huius orationis homo albus. Sed addit Arist. non significare,ut amrmationes,vel negationes: sed,ut dictiones tantum:quia quaelibet pars orationis separata , nihil continet de esse , aut non esse misi ei adiungatur verbum. Orationem iam definitam dubeem se ait, in z. nar .cap.Vnam unciasiuam, quae verum, aut falsum continet: & rates sunt orationes modi indicatiui: ut homo ambulat. Aliam non enunciatiuam, quae nihil veri,aut falsi continet: ut orationes imperativi, aut C., Latiui aliorumve modorum: Enunciationem igitur ait, non esse orationem quamlibet, sed eam tantum, quae verum, aut falsum eontineti ερ ideo sic definienda est: Enunciatio est oraris, vinum, vel falsum signifieam, in qua definitione insinuatur prima

510쪽

prima diuisio enunciationis : in veram & falsam. Vera enuncia tio,est illa, quae ita enunciat unum de alio , sicut apana rei se Labent ut homo est animat: falsa vero,quae aliter enuntiat, ae se habent a parte rei, ut animal est lapis. Secunda diuisio est : Enunciatio, alia est Una, alia Multiplex. Vna est, quae unum fgnificat, ut homo est albus: vel cuius partes coniunctione uniuntur, ut Petrus currit, & Ioannes loquitur. Multiplex vero quae vel non significat unam , vel terminis aequi- uocis eon1tate vel cuius partes non uniuntur aliqua coniunctione,ut Petrus loquitur, Ioannes ambulat. Tettia diuisio est: Enunciatis una, alia est Simplex . . num de uno enuncians,ut homo est albus: alia Composita citiae plutes simplices includit coniunctione unitas:vt petrus disputati& Ioannes ambulat. Diniim postrema est Enunciationis sinas licis, in assis- malitiam, ne ιιuam ἰ quas species eius vocat Arist. Agit tandem de contradictione , seu Dppositione inter enunciationes reperta, quam sic definit; inpositio enunιiationum est. Urmatio. ' negatιο eiusdem pradicati,de eodem ubi octo. Ad talent oppositionem,unam saltem conditioncm,omnino requisitam esse docet, nempe, quod Vtraque enunc latio icrminis uni uocis contastet:nam si aliquem terminum aequivocum habeant,eriit quidem eiusdem de eodem, non re, ted sola voce:& ideo sola etiam voce,& non re erunt oppositae.Vt canis latrar,canis non latrat.

An in domisione orationis definiatur oratio in uniuersali. vi perfectam, ct imperfectam δῖ bcem,o compositam comprehendit Ρ Rima opinio asserit, Orationem non definiri in uniuersali, sed serum orationem perfectam, communem ad orationem modi indiacatiui, is aliorum. Ita Albeit. Magn. I. lib. de Interpret.tract de Orat. c. I. 3c Philoponus cap. praesenti. Probant: Quia bona desinitio debet dari per genus proximum : sed sola oratio persecta, est proximum genus orationis,communis vero, ad pcrsectam, &erfectam , est genus remotum : ergo per illam , & non perliane definitur. Secunda opinio : Solam orationem simplicem definiri docet:quia putat solam quoque enunciationem simplicem definiti , cuius genus patet non esse orationem in communi, sed solam fmpli-eem. ita Porphyr. de Aspasius, in hoc capite. Probant ex definitione orationis, in qua dicitur , quod partes eius separatae per se sunt significatiuae,ut dictiones,no ut affirmationes: led partoe orationis copositet significant,ut affirmationes:vt patet in hac orati Re composita,homo loquitur, equus curritriculus utraq, pars est proposito

SEARCH

MENU NAVIGATION