Logica Mexicana R.P. Antonij Ruuio Rodensis, doctoris theologi, Societatis Iesu, hoc est commentarij breuiores et maxime perspicui in vniuersam Aristotelis dialecticam vna cum dubijs & quaestionibus hac tempestate agitari solitis

발행: 1617년

분량: 720페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

551쪽

ρrmiicationem: sed praeter tres modos, quibus disponuntur ab Aristot. possunt quarto alio modo ab eius diuerso disponis ergo ex tali dispositione essicietur diuersa figura , quae sit quarta. Probatur minotaquia dispositio primae figurae est: in qua medium est subiectum maioris,& praedicatum minoris:dispositio secundae; in qua medium est praedicatum utriusq; praemillae: & dispositio tertiae: in qua medium est utriusq; subiectum, d possunt etia quarto modo disponi: ita ut medium sit praedicatum maioris , & subiectum minoris: scilicet ut ex tali dispositione non minus euidenter sequatur concluso,quam ex tribus prioribus: ergo resultabit ex tali disipositione quarta figura, distincta a tribus. Minor probatur hoc exemplo: Omne risibile est homo : omnis homo est animal rationale ergo omne animal rationale,est risibile.. Communis tamen consensus totius scholae, tres tantum figura -ε

ponit cum Aristo t. Et ita nobis sentiendum est. & probatur hac ratione : Quia figura proprie loquendo, est quasi forma syllogismi: in qua formaliter disponuntur propositiones: hoc est secundum modum naturalem, ac debitum formae earum. Debitus autem modus,in eo consistit: ut id quod se habet, ut forma: sit praedicatum , & quod se habet ut materia , sit subiectum: sed tribus tantum modis ita possunt propositiones dii poni:ergo tres tatura erunt figurae enumeratae ab Arist. Minorem sic probo: Non po- sunt disponi quarto illo modo,nisi in maiori praedicetur, id, qxod vere se habet ut materia, & subiiciatur, quod se habet ut fovNa: atqui haec dispositio praeter naturam, & formam proposidoni Sest , ut idem exemplum assignatum probat r ergo ex illa dipositione non potest propria aliqua figura resultare: quare rara, Vel

nunquam in disputationibus tali dispositione syllogisnorum utimur. Talis ergo dispositio, si aliquid simile figurae halere potest, imperfectum quiddam est,& dispositioni primae figliae,quodammodo amne, ad quam reduci debet. Ad argum .vero: Distinguenda est minor:quia disponi possimi, sed non modo debito adessiciendam figuram,ut probatum est: & ideo talis disiositio, figuram distinctam non efficit, sed propter quandam limilitudinem,reducitur ad primam.

Et si aliquis obiiciat ex opposito, primam solam suffcerh,cum per eam inseratur omne genus propositionis: & ideo, secundam,& t tiam non fuisse addendas. Respondeo : Neeessarias esse secundam , & tertiam: quia licet in prima colligi possit omne ge-nys propositionis, non tamen semper ea uti pollumus in disputationibuS: quia non semper tam manifesta consequentia constitui potest, ut omnibus euidens appareat: sed necesse est,aliis minus euidentibus saepe uti,ut per eas ad euidentiores primae figure perueniamus. Necessariae praeterea sum, ut copiam syllogism

552쪽

In lib. r.de Priori resolutione,Cay. s. s 3 γ

habeamus , ad instituendas disputationes : quam per solam primam figuram non haberemus.

I TE T. ARI STOTELIS. ando vero huic quidem omni illi autem nulli insit,aut virique' omni,aut nulli guram quidem taίem voco secundam. Breuis expositio. textu .is Nientum Arist. c. praesenti est,explicare naturam sicunda figura. 1 Diuiditur autem in duas partes.In prima ; Explicat dispolitionem secundae figurae. In secunda ; Modos omnes utiles syllogizandi in ea,refutatis inutilibus,percenset. Secunda figura emcitur, sinquit Arist.) quando sic disponuntur pramissa:υt medium sit radicatum υniuersale de extremitatibus, ira traque: ira ut assirmetur in una,& negetur in alia : indifferenter quidem,quia siue maior fit negativa, liue minor, dum modo non sit utraque affrmativa, aut negativa, bona est dispositio, ut his duobus exemplis ostenditur:Nullus lapis est animat: Omnis homo est animal ergo nullus homo est lapis, & rursus : Omnis homo est vivens:Nullus lapis est vivens:ereo nullus lapis est homo. Ideo medium in hac figura,ait Aristo. elle, quod omni, vel nulli extremitati inest : Extremitates vero, quibus inest medium : & ut utramque distinguat,asserit maiorem extremitatem esse eam,quc iuxta medium posita est esse autem iuxta medium positam dicit, quia sicut medium est praedicatum in praemissis, ita maior extremitas in conclusione. Ideo medio similis est. Minorem vero extremitatem, longius ait distare a medio: quia cum medium semper sit praedicatum, minor extremitas,semper est subiectum.Vnde inquit) sequitur , quod medium quasi foris seu extra ponatur respectu extremitatum quia semper praedicatur,& nunquam sub-hcitur: atque etiam primum sit positione: quia cum sit praedicatum semper , praecipuum locum in hac figura tenet: extremum porro utrumque in praemissis subiicitur In hac figura nullum syllogismum perfectum fieri dicit: quia syllogismus perfectus illo

est,qui nullo indiget, ut appareat necessarius: sed omnes syllogissimi huius figurae , indigent reductione ad syllogismos primae:e go nullus eorum perfectus est. In secunda parte capitis: Enumerat modos utiles huius figura inutilesque reiicit. Inquit ergo : Quando medium huic quidem omni, illi vero nulli inest, fit primus modus utilis, qui vocatur Cesare, hoc modo:Nullus lapis est animat: Omnis homo est animal i ergo nullus homo est lapis. Reducitur autem ad secundum 3υ' Lis

553쪽

modum primae figurae, per solam conuersionem simplicem maioris,hac ratione: Nullum animal est lapis: Omnis homo est animal ergo nullus homo est lapis. Si vero e contrario medium huic quidem nulli, illi vero omni inest id est,si in maiori negatur uniuersaliter de maiori extremi rate,& in minori uniuersaliter astirmatur de extremitate minopi, fit secudus modus,qui dicitur Camestres. ut ostenditur hoς exenseplo: omnis homo est animal Nullus lapis est animat: ergo nullus lapis est homo, Qui reducitur ad secundum modum primae figurae conuersa minori simpliciter,& transmutatis praemissis. Ita ut minor conuersa fiat maior,& maior sit minor,hoc modo: Nullum animal est lapis: Omnis homo est animal ergo nullus homo est Iapis. Tertium modum fieri,ait,s medium,huic quidem nulli:id est, in maiori uniuersaliter negetur de maiori extremitate : illi vero alicui in sit,id est,in minori dicatur de aliqua extremitate minori,fit lettius modus: qui dicitur Festino. Fit autem utrumque , si maior sit uniuersalis negat tua:& minor particularis affirmativa, hac rationemNullus lapis est animal Aliquis homo est animal ergo aliquis homo non est lapis a. educitur autem ad quartu modum primae figurae, per solam conuersionem simplicem maioris: hoc modo: Nullum animal est lapis: Aliquis homo est animal ergo aliquis homo non est lapis. Quartum denique modum,fieri ait:quando medium,huic quidem omni, illi vero alicui no inest hoc est,quando maior est uniuersalis affirmans, in qua uniuersaliter praedicatur de maiori ex themitate:& minor particularis negans,in qua negatur de ea sumpta in partic.lari, resultat modus iste,qui vocatur, Baroco: εc est talis; omnis homo est animat: AIi quis lapis non est animal aergo aliquis lapis non est homo. Modus autem iste non potest reduci ad primam figuram ostensive,ut per se est manifestum t ideo Aristoteles illum redueit per impossibile, ad primum modum : haeratione:ut ex maiori,& contradictoria conclusionis, pro minori, inferatur contradictoria minoris,eiusdem syllogismi, si uini vera cum ea:ut si ita dicamus:Syllogismus in Mino,dicis:non est bona consequentia.ergo dari potest in ea,antecedens verum , & consequens falsum:sit ergo verum illud antecedens,pro maiori, & mi in noti,& sit conclusio falsa:cuius contradictoria, utique debet esse vera,nempe,omnis lapis est homo:qua sic accipio pro minori: &cum maiori eiusdem syllogismi,hunc syllogismu efficio: Omnis homo eit animal omnis lapis est homo;ergo omnis lapis est animat:quae est contradictoria minoris illius syllogismi,nempe,Aliquis lapis non est ammai:& utraque est vesa: haec quidem, quia

erat pars antecedentis malae consequentiae: altera vero, quia erat ε . contradi

554쪽

eontradictoria consequentis falsi, eiusdem malae consequentiae. Vnde sequitar , vel bonum esse syllogismum , quarti modi huius figurae, vel dari duas contradictorias simul veras. Caeteri autem modi huius dispositionis inutiles sunt : & tales probari possum per Lerminos: in quibus omni,& in quibus nulli.

TE X. ARISTOTELIS. Si autem eadem. hoc quidem omni, illud vero nulli inest, vel ambo omni, vel nulli figuram quidem huiusmo-

. di voco tertiam. Breuis expositio textus.

INtentum huius eapitis est, explicare naturam tertia figura. Diuiditur autem in duas partes. In prima definit, & explicat tertiam figuram : medrum atque extrem:tates , quomodo sint in ea disposita. In stcunda. Modos utiles,qui in ea fieri possunt enumerat,inutilibus exclusis. In prima parte. , inquit,sigura se, quando tres termini sic disponuntur, Ut medium in utraquepramis subiectum sit.maior v ro extremitaε,prassicatum maioris, is minor predicatum mino sed necesse est,ut maior propositio semper sit uniuersalis,& eoncluuo semper particularis ; ideo medium lic definit: Medium autem in hae d. eo, de quo ambo praedicantur. Id est , de quo praedicantur ambae extremitates Extremitates vero esse ait, quae praedicantur,sed ius esse a medio, quia semper praedicatur, tamiarn in conclusione. Medium vero semper subiicitur, ideo quasi dii similes & oppositas rationes habent:ac pέOpterea hanc extremitatem longius esse dicitur a medio. Minor vero extremitas sinquit est , qua propim, hoc est, quae magis accedit ad medium; cum saltem in conclusione sit subiectu,srcut medium in utraque piaemissa. Nullum autem syllogismum pei sectum fieri in hac figura docet; quia omnes indigent reductione ad primam,Vt appareant neeellarij. 3I In secunda parte capitis,enumerat modos utiles, qui in hae figura effici pollunt,inutilib. exclusis. Primus igitur modus emcitur ; Quando utraque pramissa est uniuersiis avrmativa r ut si dicamus: Omnis homo est vivens ; omnis homo est animal ; ergo Aliquod animal est vivens. Et voca ur modus iste Darapti. Reducitur autem ad tertium modum primae figurae per solam conuersionem minoris in partem, hoeunodo:omnis homo est vives:

Aliquod animal est homo:ergo Aliquod animal est vivens. Secundus modus sit: Luando maior est uniuersalis negatiua, θ

maiorem longin IVaemissis

555쪽

s o In ubia.de Priori resolutione, cap. 6.

minor uniser alis asematiua: 3c vocatur Felapion , atque est talis, Nullum animal est lapis:Omne animal est vivens: ergo aliquod vivens non est lapis. Reducitur autem ad quartum modum pri mae figurae,per solam sionuersionem minoris in partem; hoc mo

do ; Nullum animal est lapis:Aliquod vivens est animahergo aliquod vivens non est lapis. Tertius modus fit,Quando maiεν propositio est particularis Urmatina, o minor υniuersiis n*atiuato dicitur Di famis. Vt si dicamus, Aliquod animal est corpus: Omne animal est vivens:ergo

aliquod vivens est corpus. Reducitur autem ad tertium modum Primae figurae,per conuersionem maioris,& transmutatione prae-m i illarum.Ita,ut maior conuersia fiat minor, idque per conuersionem simplicem conclusionis,& ex minori, fiat maior. hoc modo:

Omne animal est vivens,aliquod corpus est animal ergo aliquod corpus est vivens. Quartus modus fit Luando maior est uniuers-lis Uirmatiua , ct minor pὰrticularis etiam Urmat tua: ut si dicamus. Omne animal est vives; Aliquod animal est corpus:ergo ali-qliod corpus est vivens : & vocatur Dat . Reducitur aurem ad tertium modum primae figurae, per solam conuersionem simplicem minoris hoc modo: Omne animal est vivens: Aliquod corpus est animal ergo aliquod corpus est vivens.Quintus modus fit, Quado maior est particularis in attaa:θ minor uniuersalis Ur-matiuarvi si dicamus: Aliquod animal non est lapis: Omne animal est vivens: ergo aliquod vivens non est lapis.Et vocatur Bo- cardo , qui non potest deduci ad modos primae.figurae ostensiue,

sicut alij , sed solum per impossibile , secundum regulas huius

reductionis hoc modo : Omne vivens est lapis : Omne animal est vivens:ergo Omne animal est lapis. Sextus modus fit; Quando maior est uniuersalis negans,& minor particularis affirmans, ut in hoc exemplo:Nullum animal est lapis: Aliquod animal est vivens, ergo aliquod Vivens non est lapis:& vocatur Ferison , qui reducitur ad quartum modum primae figurae, per solam conuersionem simplicem minoris, hoc modo: Nullum animal est lapis: Aliquod vivens est animahergo aliquod animal non est lapis. Per has autem reductiones ad modos primae figurae,probatur euidenter, utiles ac bonos esse omnes syllogismos secundae ac tertiae figurae. Solum autem usi sumus reductione ostensiva quia breuis est.Reductionem vero per impossibile,tanquam longiorem ad Summulas remittendam censemus,ubi iuuenes in ea frequenter exercentur : & propterea non est necessarium hac in parte eam repet ere. Ex tribus figuris , te sultant quatuordecim tantum modi utiles, sequentibus dictionibus

significati, quarum quaelibet significat suum modum: &quatuor primae signincant quatuot modos primae figulae:quatuor sequen-

556쪽

tes, significant quatuor alios secundae figurae et sex vero vitiniae, sex alios tertiae figurae. Dictiones vero istae sunt: Barbara, Celarent,Dars, Ferio, sura, mestres, Feremo, Baraco, Darapti, Feα-

Iton, DisamA,Datis Bocardo, Ferison. Quinque enim alii imperis dii primae figurae, non iunt constituti ab Aristotele, sedpost eum ab aliis additi.

Traditur ars inueniendi medium , ad conficiendos ollogismos, εν probandum quodlibet gens 1 propositionum.

DE hac arte agit Arist. cap. 19. huius primi lib. ubi quod ex

se obscurum est, obscurius multo secit,utens elementis,aut

literis, nihil significantibus, pro mediis inueniendis. Nos veroeam in terminis significantibus, nobisque familiaribus, atque etiam verbis minime obscuris, breuiter explicabimus et tanquam fundamentum praesupponentes, proprium officium medij in syllogismo : quod non est aliud quam unire , aut ditiungerc extremitates , unire quidem in syllogismo affirmatiuo , leu praedicatiuo: qui componitur ex propositionibus affirmari uis:disiungere vero , in syllogismo negativo, hoc est constante aliqua propositione negativa. Et ratio huius distinctionas eli manifesta: quia per syllogismum affirmativum probanda est propositio inirmativa,in qua aliquod praedicatum unitur alicui subiecto : medium autem ad un: endum terminos accedere debet. In syllogismo vero negati uo , probanda est propositio negativa, in qua praedicatum negatur de lubiecto: quod est separari ab eo: medium vero, ad aliqua separanda, tale debet esse,ut disiungat ea, non ut unaar. Vtrumque ergo officium conuenit medio , respectu diuersorum syllogismoruin,& diuersarum propositionum probandatum. Ex quibus sequuntur duae regulae uniuetiales. Prima, Ad probandam propositionem affirmatruum quamcumque quarendum esse medium,quo extrema eius,hoc est praedicatum,& subiectu uniantur. Ad probandam vero quamlabet negatiuam, medium potius qua-randum,quod ea disiungat. Sed ut particulares regulas , quas Arist. tradit intelligamus, aliud fundamentum debet praelupponi,ne ai-pe, medium comparatum ad extremitates: quas unire , aut separare debet, triplex elie, Antecedens, Consequens , is Extraneum. Medium antecedens , illud dicitur ex quo aliqua, vel utraque extremitas sequitur : viliotho, respectu risibilis. Medium consequens , quod ex una, vel ex utraque extremitate, sequitur. --dium denique extraneum, quod alteri, vel utrique extremitati repugnat: ut lapis respectu animalis atque etiam viventis.

Ex quo infertur, Primo ; Quod ad probandam propositionem

quamlibet affirmativam, quaerendum sit medium antecedens,vel sonsequens, respectu unius , aut utriusque extremitatis: ad pro-

557쪽

s 1 In Liba.de Priori resolutione. p. s.

bandam Vero propositionem negativam , non est quaerendum medium antecedens neque consequenS, sed extraneum. .i Secundo sequitur , Ad probandam quamlibet propositionem

oblatam, considerandum esse, quonam modo se habeant praedi- catum & subiectum eius;nam si unum conueniat alteri , per medium antecedens , vel consequens probanda est: si vero ei repugnet,per medium extraneum.Supponimus autem propontionem

Probandam , veram esse debere, aut probabilem ; vel quod talis existimeturmam ad probandum piopolitiones falsas ut tales, nec medium dari potest, neque ars ulla illud inueniendi. His suppositis, quatuor regulas tradit Aristoteles ubi supra ad Concindenda quatuor genera propositionum, sub quibus com Prehenduntur omnes aliae Prima regula est ρ, Ad inferendam uni- Mersalem Ulamatiuam, tale medium quaerendum est quod sit co sequens respectu subiecti, & antecedens res pedita praedicati, V. g. ad inserendam hanc propositionem, Omnis homo est substantia, assumendum erit animal, quod est consequens ad hominem, &antecedens respectu substantiae, & syllogismus fiet hoc modo in Barbara : omne animal est substantia: Omnis homo est animal, ergo omnis homo est substantia. Secunda regula, Ad instrendam particularem Uirmat ruam, assumendum est medium , quod sit antecedens respectu subiecti,&Praedicati eius , quae sunt extremitates: ut ad insersndum hanc, Aliquod animal est substanti assumi debet homo,ex quo utrumque sequitur: & fiet hoc modo in Darapti: Omnis homo est substantia : Omnis homo est animat: ergo Aliquod animal est substantia. Tertia regula; Ad inferendum uniuersalem negat ruam, assimendum est medium, quod sit consequens respectu subiecti, extraneum respectu praedicati: ut ad probandam hanc, Nullus homo est lapis, assumcndum est animat: Sc sic probatur in Cesare. Nullus lapis est animat: Omnis homo est animat: ergo Nullus homo est lapis. Quarta regula: Ad concludendam particularem negat tu m, an sumendum est medium , quod sit antecedens ad subiectum & extraneum, respectu praedicati, ut ad concludendam hanc, Aliquod animal non est lapis,assumendum est:Homo e & ita concludetur,

fin Fesino : Nullus homo est lapis: Aliquis homo est animal ergo A liquod animalinon est lapis. Finis huius operis.

COMMEN

558쪽

COMMENTARII IN

DUOS LIBROS ARISTOTELI P

STAGIRITAE, DE POSTERIORI

Analysi, seu resolutione , una cum dubiis,& quaestionibus hac tempestate agitari se litis.

PROOEMIVM TOTIUS OPERIS. -ossietum Dialecticae sit dirigere opera rationis,

i hoc est disponere illa , atque ordinare , in diuisiones, tιῆu definitiones, proposi iones & syllogismos , caeterataque argumentationes, iuxta triplicem operationem intellectus dirigendam, diuiditur haec scientia ab omnibus. Ita ut pruna pars eius, censeatur illa, quae primam operationem, nempe apprehensionem simplicium ordinat, naturam eius sic expli-CanS , ut sciamus ea apprehendere, ut oportet, ad essiciendam compositionem: quod pertinet ad secundam operationem intellectus, ita dirigendam ; Vt pet illam sciamus ex simplicibus iam

apprehensis, compositionem constituere,nempe diuisonem, definitionem , di argumentationem, per debitam namque constructionem horum instrumentorum , directa . atque ordinata censetur operatio. Tertiam vero dirigit logim,dum ex eisdem compositionibus argumentationem constituit. Nam in argumentatione, iuxta regulas Dialecticae eonstituta , ordinata censetur tertia operatio intellectris,.euius ossicium est.vnum ex alio colligere. Prima igitur pars Dialecticae, sunt praedicamenta, ex siinplicibus ordinatis constituta.Praedicabilia vero,non tam primam partem constituere censentur, quam praeambulum quoddam esse,ad primam partem praedicamentorum.

a Secunda pars Dialecticae, est opus de interpretatione, in quo traduntur regulae constituendi propositionem , seu enunciationem. Ad tertiam vero partem pertinent ; libri priorum , in quibus agitur de syllogismo in communi, libri posteriorum topi Ium,& elenchorum, in quibus de syllogismis in speetali agitur: nempe, demonstrativo, topi eo, seu probabili, atque sophistico.

Et hac ratione habemus totam hane scientiam in tres partes diuisam per quam tres operationes intellectus diriguntur,ordinan-rur, perficiuntur. Ad cuius postremam partem pertinere , duos istos libros, de Posteriorianalysi aut resolutione, quos nunc in terpretandos suscipimus, ex eadem diuisione emeitur manife-- si iuni

559쪽

3 In lib.1 de Posteriori resolui. Prosem.

Rum:qua supp6sin,ad scopum huius operis, quod subiectu na,vel

obiectum vocant θ oculis subiiciendum veniamus. '

Luodnam sit 'biectum, vel obiectum hulin operu'PRo eodem iam accipiuntur, subiectum , cuius notitiam tradit scientia,demonstrando proprietates , aut passiones eius,&obiectum, circa quod,quasi circa scopum, versatur consideratio eius. Q trimus ergo primo, aeuodnam sit subiectum , vel obiectum huius Posterioristica partis. Praeshpponendae autem sunt con ditiones obiecti,in 6.quaest.prooemiali a nobis traditae. Prima opinio tenet: Esse modum sciendi, ut comprehendit non 3 solum demonstrationem , sed etiam definitionem. Imo hanc Principaliter: ita commentator, Alexander, & Theophrastus, in. Prooemio huius operis: quos sequuntur nonnulli ex modernis.

Et probatur hac ratione : Quia definitio est principale instrumentum scientiae: ergo per se pertinet ad Dialecticam, docentem instrumenta omnia sciendi facere:sed in nulla alia parte docet Aristoteles modum efficiendi definitionem, nisi in his libris: ergo ad eos pertinet per se , de definitione agere, quare ad eius . Obiectum simul cum demonstratione pertinebit. Probatur minor ; quia in libris Topicorum, & si quae est alia pars Dialecticae, an qua aliquid de definitione agatur, non de modo eam em-ciendi agitur, spd supponendo eam iam constitutam in his li-

. bris,examinatur eadem.

Secunda opinio est communis, & vera , quod sta demon alio, o non modus siciendi ,communiου demonstrationi,ae definitioni ,sit ob- 'iectum huiuου operis. Sic Thom. Albertus magnus , Caiet. Sotus, Toletus,Mercatus, & omnes fere moderni interpretes. Probatur

testimonio Aristot.qui statim in principio primi capitis,omnem doctrinam , omnemque disciplinam , ex praeexistenti cognitione. seri docet, & probat: quod potissimum fundamentum est , totius artis demonstratiuae. Ex quo cognoscimus,assensum conclusionis, ex notitia principiorum generari : quod est naturam demonstrationis intelligere. Probatur deinde ratione: Luia illud est obiectum alicuius operis , cuius partes ellentiales traduntur in eo , cuius natu a explicatur , & cuius passiones probantur : sed haec omnia praestantur

in his horis , de sola demonstratione , & non do modo sciendi communi: ut in discursu eorum est manifestum: ergo. Nam si de definitione agitur quod concedimus θ. non ut de alio modo sciendi, a demonstratione distincto, sed tanquam de parte eius essentiali agitar: quia potiismum principium eius est: ergo sola demonstratio est obiectum, & non aliquid aliud commune demonstrationi,& definitioni.

560쪽

In lib. . de Posteriori resolui. Prooem. J4

Et ex hoc soluitur argum .contrariae opinionis,cui omnia concedenda sunt, sed ex concessione eorum, solum habetur: quod per per se in his libris agatur de definitione,tanqua in de parte essentiali demonstrationis, non vero tanquam de alio modo sciendidistincto.Vnde qui asserit demonsti ationem solam esse obiectum, non excludit definitionem, sed eam comprehendit mon tanquam sub aliquo pratilicato communi, sed ut pars comprehenditur sub toto:& consequenter sub consideratione eius. Digniorem esse hane partem D-lectica caeteris omnibus ostenditur.

Cum notum sit,scientiam ex obiecto sumere dignitatem,colis ligitur opus hoc dignius, atque perfectius esse, caeteris partibus dialecticae:quod sic probo Notitia simplictu, de quibus agit prima pars dialecticae , ordinatur ad compositionem, tanquam ad finem, de qua agitur in secunda parte: dc compostis, ad syllogismum eodem ordinatur modo: ergo sicut compositio,est perfectior simplicibus, pari ratione syllogismus erit perfectior compositione, εc eisdem simplicibus: sed inter syllogismos, perfectissima est demonstratio , ad quam ordinantur, qtia cunque tractantur in hac scientia, tanquam ad potissimum initrumentum, Per quod generatur scientia aergo opus hoc quasi linis est aliarum partium dialecticae:& ideo dignius erit caeteris omnibus. Sed contra hoc est arg. dissici Ih:Quia libri de priori resolutio' ne,agunt de forma syllogismi, hoc eii,de figura, dc modo , in quo debet constitu caeteri vero labri, de materia eiusdem ; nempe li- bri de posteriori resolutione , de materia necellaria ; ex qua constat demonstratio, libri Topicorum,de materia probabili: ex qua conficitur syllogismus Dialecticus , libri Elenchorum , de materia apparenti: ex qua conficitur syllogismus pseudographus, aut deceptorius: sed forma eum sit actus, es perfectior materia; quae est potent ia . ergo libri Priorum , sunt pars nobi l. or Dialecticae , quam libri Po ieriorum, Topicorum , dc Elenchorum. Probat ut consequentia:quia sicut scientia totalis, sumit suam dignitatem, ex dignitate obiecti totalis: ita quaelibet pars scientiae, ex Obiecto partiali sibi proprio. Vnde sequitur, fallum esse quod dicimus, hos libros posteriorum , esse nobiliorem partem totius Dialecticae. Hoc argum . concludit, aduersus plures, qui tenent hoc opus solum agere de materia necessaria syllogismi: 8c per hanc di itingui a libris Priorum , agentibus de forma syllogisti ea : dc a libris Topicorum , dc Elenchorum, agentibus de materia probabili de apparenti. Ideo dicendum est; noc opus, non solum demate

ria syllogismi agere: sed etiam de forma. Sed forma syllogismi duplex est, generica ,δc specifica. Porma generica cit dispositio M m

SEARCH

MENU NAVIGATION