장음표시 사용
591쪽
lectus non est potentia pure naturalis , sicut vitus ; nec operatur Onanino ex determinatione ad unum, ricut ille: sed lubditur imperio voluntatis, circa quodcvinque particulare verum, quantum ad applicationem, vel exercitium : dc ita potesta voluntate
applicari ad essentiendum principiis , & conclusioni quae vera particularia sunt) ia diuerti ab allensu eorum. Ad fecundunt; Distinguendum eli antecedens:quia sic se habet an intellectu assensus principiorum, ad assentum . conclusionis, sicut in voluntate intentio finis, ad electionem medi rum,quam tum ad aliquid ; sed quantum ad aliud , se habet diuerso modo.
Conueniunt namque tu eo , quod sicut voluntas, per se primo εῖ xend t in finem, & ex intentione finis mouetur ad media, sic intellectus, per se primo mouetur ad aifensum principiorum, & ex assensu principiorum mouetur ad alien in conclusionis. I iEexunt tamen,qudd voluntas non eligit media, proptζr fine vrcvmque spectatum , sed propter consecutioneni eius: & ex hoc prouen i, quod si velit perseuerare in intentione finis, non possit suspendere actum electionis , sed quamuis liberum lit ei, unum aut alterum medium eligere, non possit non eligere aliquod. In intellectu vero hoc non reperitur: quia allentus conclusionis, non ordinatur ad conlequutionem alicuius finis , sed solum habet necestitatem consequentiae . quia virtualiter continetur in principiis,ex quibus procedit per euidentem consequentiam. Sed procedere , aut non procedere, dependet ex applicatione: voluntatis ad assensum et ciendum: quae applicatio libera eit, ut probauimus , cium sit circa verum quoddam particulare, & d itinctum ab ipsis mei principiis. Vnde t berum eli voluntati applicare,aut diuertere intellectum ab assentiendo.
TEM ARISTOTELI s. Scire autem arbitramur unumquodquesimpliciter, o non sophistico more c.
CApite praecedenti, docuit Aristot. Scientiam esse , ct de nitio iaequirι per demonstrationem, ex praex intentι cognitione trincipiorum. In hoc autem secundo capite intendit docere , quid lentia, ct quid Demonniratio sit. Diuiditur autem in tres partes. In prima , t nam definitione cientia, & duplicem demonI rationis tradit. In siccunda , DUnit pνincipium, illudque duplici diuisione 'diuidit. Et in tertia , Docet, θρνobat priscipia, seu praemittas ii riores eo conclutione. . Pluribus
592쪽
In liba. de pesteriori resolat. Cv. a. 77
Plutibus verbis definit scire, hoc est scientiam in eonereto ex quibus pauea haec sumenda sunt, quibus breuis definitio assignatur , δεινε est cognoscere causam init θ quod illiin est causa erquod non eontingit aliter se habere. Per quam solum definit Arist. perfectissimam scientiam , quam vocat scientiam, Propter qui τc nam de scientia Uaha, minus perfecta, e Io. huius I bri te acturum promittit Jad quam habendam , triplicem conditionem
requiri amrmat. Prima est ;vt eausam eonclusionis cognosicamus. Secunda, ut eo noscam d talem eausam, non solum secundum cognitionem nostram esse caus/m sed etiam saeundum rem : nam dum probamus hominem esse rationalem, quia est risibilis , risibile piriis est in nostio intellectu: & ideo eausa cognoscendi rationa lx , sed non est causa essendi eius, verum potius est effectus. Et ideo non habemus scientiam Propter quid, de rationali, sed solum Quia Tertia cond tio est,ut eognoscamus, non solum esse causam essen./ι,set causam necessariam : ita ut ea polita , negessario sequatur estectus: hoe enim significatur illo verbo, Et quod no contingit aliter με habore. Integram definitionem breuissime explicat Hrist. dicens. ire esse,per demonstratιonem ' melligere: quia si vera fit demonstiatio Propter quid, tres illae conditiones reperiunt in praemiiss respectu conclusionis.
x Definit deinde demonstrationem, dupli ei definitione, quarum prima ita habet: Demonstratis,est si liuisimu scientialis . siue syllogismus faciens scite:& est desinitio finalis:quia finis demonstrationis est, generare scientiam : & haee seientia genita per demonstratione,est assensus conclusionis eius, genitus ex praemissis. 3 Seeunda definitio, Maeorialis est. Nam sicut ex fine , propter quem essicitur domus, nempe, ut a pluuiis, aliisve temporum iniuriis nos defendat, eolligimus ex quibus partibus materialibus constare debeat, nempe ex lignis, lapidibus aliisque partibus tali modo dispositis: ita Arist. ex fine demonstrationis , collia gir,quibus parribus dispositis , & ordinatis, constare debeat deinnionitrarior quasi ita arguens: Demonstratio ordinatur ad gene-xandam scientiam,tanquam ad fine:ergo talia debet esse; prae
clusionis. Probat singulas particulas definitionis : & pr. mo , quod demonstratio praeedat ex veris, hoc modo: obiectum scientiae debet habere esse: ergo quod non est, non ieitur e sed falsum nihil
est: ergo non potest de illo esse scientia; veram igitur esse oportet conclusionem demonstrationis , cuius assentus est scientia: ergo debet procedere ex praemissis veris, tanquam ex cau a. Probarur consequentia r quia falsum eum nihil sit, non potest esse causa veri. Quod vero demonstratio procedat ex prιmι1 in O
593쪽
sormaliter: hoc est , quibus cognita significatione terminorum, qairim assentiatur intellectus virtualiter: si is qo de' monstrationem iacit, sciat ea reducere ad principia per se ri Oza, per alias demonstrationes , non habebit scientiam conclusioniMnec proinde veram emone aliopem , sed Dialecticum tantum syllogismum ,&affensum opinionis de conchasione. l robat tan dem tertio quod noti ribus , prioribus , ct causis eonclusionis procedat. Quia scire, est rem per causam cognoscerς : ergo praemis se debent esse vera causa conci us uis , sed causa est prior & ootior effectu. , ergo debent esse priores & notiores. non solum quoad nos:quo pacto , illud est prius, quod notius est nobis, licet I
xundum naturam sit posterius: ut effectus notior nobis est causa, dc ideo prior quoad nostram cognitionem : sed debent esse priores, & notiores conclusione , ex natura rei, quod hab hunt,si secundum rena sint causis eius: ut expositum est. In secunda pari; i q. a. Quia dixerat demonstrationem debere procedere 4 ex primis: booeu,ex praemissis, quae sint principia inde monstrabilia: de init principium indemonstrabile, hoc modo ; Princurum est, opositio immediata demonstrationis.Εxplicat aurε, quid sit esse Propositionem demonstrationis, vel demonstrativam: & quid sieesse Immediatam. Propositio inquit, se altam para enuciationis, unude nodo se . Nam enunciatio diuiditur in Virmativam negatiuam gitur propositionem demonstrationis idem est ac
esse enunciationem affirmativam, aut negat inam : quae tanquam praemittae poditur in demon. ratione, ad inferendam conclusi nem: ideo debet esse . vera, ac necessula: ut distinguatur a propo-
stione Dialectjca , quae solum estpAbabilis: & ideo potest elisi
sal Ia mediata Uero propositio es qu.η non est alia prior. Hoc est, quae non habet ψliam, per quam demonstrari possit,sed qui intel- Actus,ςx sola notitia te et m i noru m assent i t ur. Diuidit deinde principium in duo membra i nempe in Dignia statem, Ir Poistionem. Dignitas, est propositio imme-giata atquc indςmonstrabilis, adeis uniuersalis, & manifesta, ut
eius veritas omnibus pateat: & hac forte ratione vocatur Digniatas,quia dignum est,cui assentiaptur omnes. Et hac etiam de causa inquit, Arist. Dignitates eo insere debere. omnes e quiscientiam aliquam aequirere volunt priusquam ad eam addiscendam accedant.
Τales sunι: Luodliber est, inon est: Totum est maiuιβa parte , α similes, Positi. umo, seu, di ru est propositio per se nota,Winde-
monstrabilis, sed nec uniuersalis adeo, ut nee euius veritas, 'omnibus sit manifesta:& ideo, quam non est necessarium , Ut co
gnoscat prius, qui aliquam scientiam addiscere incipit, sed tune potest petr se,vel a magistro ea aecipere: & talia sunt omnia prin-z: cipia particularium scientiarum, ut definitione . Est autem alia differe
594쪽
differentia, inter Dignitatem , & risisionem, quod Dignitates vix. aut nunquam ingrediuntur de monitiationem, sed omnibus scien-- eiis praesupponuntur. Positiones vero praeirrisse demonstrationis iunt:& ideo positiones vocantur, quia ponuntur in deluonstratio, ne ad inserendam conclusionem.
Positionem rursus diuidit in eam quae verum, vel falsum continet et & haec est propositio, qnam appellant Suppositionem: quia - sub tali dispositione ponitur in demonstratione ad inferendam
eonclusionem.Et in eam, quae non continet, verum , necfalsum,
ted est illa potest suppositio fieri,& dicit esse definitionem;vt animal rationale,est principium,quod vocatur definitio, ex qua pote it fieri aliud principium,quod sit suppositio;ut si dicamus, Homo est animal rationale, Suppositio eii , quia verum , vel falsum
4 In tertia parte, Doeet, principia , velρramissas demonstraraonis, magis euidentes, magisque certas esse debere , quam conclusionem eiusdem demonstrationis. Quod probat, ex communi illo axiomate : Propter quod unum quodque tale, o iliud magu. Vt si Petrum diligo propter Ioannem , magis diligo Ioannem , quam Petrum et sed conclusioni demonstrationis assenti ut intellectus. Propter praemissas et ergo fortius ac certius assentitur praemissis:
quare certiores & notiores esse debent conclusione.
- VAE S TIO LAn secum a definitio demonstrationis fir bona. OVaestio haec,non tam proponitur ad rei difficultatem disenis
tiendam , quam ad elucidandam definitionem Arist. atque. Ostendendum exactam esse. Quod ut fiat, duo arg. aduersus eam Proponemus,exiquorum solutione id fiat manifestu L Primu estixuia definitispergen- disseretia dari debat, vel per aliquid, quod . loco generis aut disteretiae ponatur: sed nihil ponitur pro genere
- in hac definitione, ut verba eius ostendunt, quibus ab aliis algumentationibus distinguatur. in nullo vero eorum cum eis conue- . nitrergo caret omnino genero: & ηdeo no est integra vel copleta.
et Secundum: Luia bona a Mitio nec unum umbum debet habere - superuacaneum: sed haec habet plura eiusmodo:ergo non est bona. Probatur minor : quia demonstrationem procedere ex primis, prioribus. , idem stant: nam prima ,& priora, idem prorsus si-' gnificant f xrgo, redundat alterum. Praeterea ν Causa est prior, in notior ergo i qui dicit demonstrationem procedere xxausis,dimii deberes procedere ex prioribus, & notioribus :ss Da eret ergo ponere in definitione, particulam ex causis;&M duae aliae empe ex ptioribus, & notioribus, videntur superfluae, totamque deunitionem vitiosam efficere , Et tandem ι Qi O O t
595쪽
procedat ex primis, & ex immediatis, aut indemonstrabilibus, - idem esi : cum idem fit principia demonstrationis esse prima , Nesse immediata, aut indemonstrabilia : ergo aliquod horum verborum superfluum est.
Nihilominus definitionem hanc bonam esse ita probo e Bona finitio est, re quum , seu lento explicatur natura definiti, o diastinguitur is cateris: ted haec duo praestat haec definitio demonstrationis, explicans naturam demonstrationis , &eam distinguens a caeteris argumentationibus: exaraa igitur censenda est. Probatui. minor: qua haec definitio,explicat partes,ex quibus demonstratio constare debet nempe praemissas veras , necellarias:& quae sint verae causae,& per se conclusionis:& quae sie disponantur , ut ex eis euidenter inferatur conclusio. Et demonstratio ex his constituta, edentialiter distinguitur ab aliis speciebus argumentationis, cum quibus conuenit in genere remoto argumenq
tationis, & cum sillogism' dialectico in genero syllogismi: quod
genus subintelligitur , absque dubio ab Arist. nec necessarium luit illud expresse in definitione ponere : quia & in libris Priorum proxime antecedentibus, syllogismum definierat: & in prima definitione eiusdem demonstrationis, praesenti capite tradita,eundem syllogismum expresse posuit pro genere, dicens, Demonstrationem ego θllogismum scientialem, aut facientem se σε. Quare secunda deὀnitio his verbis debet assignari: Demon-sratio es syllogi in procedens ex veris, ρνimis, is immediatis , no-aioribus,ct prioribus, ea flue conclusionis:ua vi per syllogismum, conueniat in gepere immediato cum dialectico r & per eandem
particulam, ccnseantur separatae abeaeaeterae argumentationes,
atque etiam syllogismus sophisticus: qui dum peecat in forma, non est syllogismus simpliciterr sed secundum quid i 8c ideo non
conuenit cum demonstratione in syllogismo: tanotiam in gene-- ite:sed solum analogice: & ob eam causam sic censetur separatui: Per caeteras vero particulas definitionis , distinguitur demonstratio a syllogismo Dialectico, qui ex aliis valde diuersis procedit ud.in Topspis dicetur, Et ex his manet explicata definitio demonstrationis, Et solutum primum ars Ad secundum: Neganda est minor, quod in hae definitione ali- 'quod verbum sit superuaeaneum t quia licet quaedam eandem tarem significent, singula tamen diuersiam rationem eiusdem rei ει gnificant: quod satis est, ut nullum sit superfluum: Vt principia esse prima,& esse immediata , aut indemonstraailla, diuersas ra. tiones principiorum denotant Principium namque, dicitur primum in ordine ad conclusionem: quae non est prima ; sed a pri-4 mo deri data. Immediatum vero, aut indemon frabile respe- I
596쪽
earet. Prima quoque dicuntur principia, proprer dignaratem, Mpriora propter causalitatem. Causa denique duplicem habet dignitatem , respectu effectus, 3c quod sit prior natura illo,& quodiit notior: & licet una sequatur ex altera , ratione tamen diuinguuntur. Quocirca nullum est verbum in definitione, quod non significet rationem ali quam, vel dignitatem principiorum, distinctam ab ea quam signi heat aliud:quod satis est, ut nullum sit superfluum. Imo necesse fuit omnia illa verba in definitione ponere. Vt omnes rationes principiorum exprimerentur:& ratio atque dignitas demonstrationis explicatius uraderetur. Unum tamen
est notandum quod dum dicitur demonstrationem procedere ex caussi :per causas,non solum intelliguntur illa ex quibus realiter procedit effectus, sed quaecunque rationes priores aliis. Nam de te demonstrantur proprietates, aut passiones eius in Metaphysica , ve qu/d sit unum verum , dc bonum:& de Deo demonstramus , quod sit aeternus: quia est inimutabilis:idque per veras d monst rationes: Sc tamen non potest esse veraeauialitas, inter unum 3c alterum eum nee sit distinctio ex natura tetiverum se ficit prioritas rationis quam intellectus noster interea ponit, ad
r . Qv AESTIO IL : suotvlex sit propositio per se talor an omnis immediata appellanda per se nota. CIrea definitionem de diuisionem propositionis per se notae,
non videntur eodem modo sentire,D. Τh. Se Scotussitq; ex consequenti nec sectatores utriusque. Nam D.Th. de veritate q.
nit propositionem per te notam: Propositio per se nota est,euiuspra dicatum ineluditur in ratione intrinsecta 'biecti: ut homo est anii mal. Deinde diuidit primo propositionem per se rotam : in eam qua est per se nota, secundum fluam naturam, μ' non quoad nos: is in eam,qua est per se nota,etiam quoad nos Perse nota ex naturo sua, ct nan quoad nos, est illa, cuius praedicatum vere est intrinsecum respectu subiecti, sed nos id ignoramus:& talis arit ill a,in qua definitio nobis ignota praedicatur de suo definito. Per sie nota vero ex natura sua. o quoad nos , erit illa cuius praedicatum vere, est subiecto intrinsecum, & a nobis cognoscitur: ut homo est animal
Secundo diuidit propositionem per se notam ex natura sua, &. quoad nos in una,cuius termini omnibus patent. Et tales sunt,prin- cipia uniuersalissima, ut quodlibet est , vel non est:& totum est maius sua parte Et in Aliam,euius termini non omnibussunt mani
597쪽
s 3 1 In liba de Poster. res cap. 2 q. a.
circumstaptiuei', Hanc definitionemi propositionis per se nota cum utraque diuisione, amplectuntur fere omnes:Richar. in I A.
Solus c.pr.ecedenti,q. 2 ad s.& Plures alij. ' tSecunda opinio beoti, opposita est,quia nec definitio ei placer, nec diuisiones recipih, sed aliam definitionem ipse assignat proliaxam satis, Niobscuram , his verbis a PFopositio per se nota. q ex ' terminio propriis,qiti sunt aliquid maes τι sunt eius.loes,υse concepti, is non propire aliquid aLud, quod sie extra termιnos proprios, habet euidentem veritatem. Vt omne totum est maius sua parte:& , talem ait esse omnem propositionem , per se notam:&ideo non
esse diuidendam illis diuisionibus, traditis a D.ThOm. Ex qua definitione colligit, distinctam esse propositionem, in raqua praedicatur prima passio de definitione: ut animal rationale, est eapax disciplinae:& in qua pra&licatur de definito.ut homo est capax disciplinae, quod multis probat argumentis, putans sorte
contrarium hoc esse sententiae D. Thomae. Sed haec argumenta . omit xenda sunt,quia id non negat D. Tho. ut videbimus. Scotum
sequuntur Aureol.&Greg. quos citat Capreol .in I.d. L qa.asta. qui aduersu definitionem D.Tho. sic arguunt. --
Primo Multae sunt propositiones per te notet in Mathematicis scientii in quibus praedicatum nota est de intrinseca ratione subiecti:vt totum est maius sua parteat, a quolibet puncto in quodliber punctum possumus lineam ducere. st ili Philosophia naturali; Moeum esse, arque etiam Naturam este: imo , & haec per se nota est: Animal rationale est rapax disciplinae : Nix est alba: Curvas est niger; Et ex opposito,aliae sunt in quibus praedicatum est de intrinseca ratione lubiecti:Vt homo est substatuta. Animal est corpus: M tamen non sunt immediatae, quia inter praedicatum& subiectum dantur alia praedeata media ut patet. Ergo definitio
D.Thom.ex utraque parte probatur insuffciens. . . - . . .
secundo argutit; Contra diuisionem:quia propositione esse per se nota,non consistit in eo,quid termini eius a nobis cognoscantur,sed solum in eo,quod ex se habeat euidem e veritate:& multo minus consistit in eo,quod a solis sapientibus vel ab omnibus e gnoscantur eius termini. sea sokum in co,quod per se sint cognoscibiles. Ergo diuisiones in per te notam ex natura sua : & quoad nos:& in per se notam sapientibus, vel insipientibus, extra rationem propositionis per se notae sunt: & ideo admitti non debent. e Tertio: Quia propositio per se nota est illa, quae ex propriis eonceptibus, a quocunque intellectu formatis,talis est:ergo omnis propositio per se nota,nobis etia erit per se nota:& ideo malE ldiuiditur,in per se notam ex natura sua,& quoad nos. Antecedes Ia' probanΓ,
598쪽
probant,quia vel formamus proprios conceptus eius vel alios diuersos:si proprios, nobis erit per se nota:si diuersos non erit eadε propositio,sed alia diuersa:eigo propositio per se nota; ex te cuilibet intellectui erit per se nota:nulla ergo dabitur per se nota, ex natura sua,quae noti lit etiam per se nota,quoad nos. In hac re , nostra sementia est. Propositionem per se notam, defiat memiam es e,ac diuidendam ut Aris .c praesenti definiuit ac diuisit:. eius autem definitioni, ae diuisionibus magis esse conformem sententiam D. Tho.& communem, quam sententiam scoli.
Is Verba Arist. sic habent .Pνisellium demonstrationis,es propositio
immediata. ιmmedrata vero,qua non est alia pristr.Quibus per prin-eipium demonstrationis, intelligit propositionem per se notam: luee enim sola principium vocari potest: nam quae mediata est, non principium, sed conclusio vocatur. Sic ergo defini eda est propositio pei se nota apud Arist.ut breuis,claraac universalis hi d finitio:Propositio per se nota est,inter cuiu1 poricarum o subiectum nullum datur medium, per quod a priori possit demonstrari. In qua , definitione, solum definitur propositio per se nota demonstrationis,aut demonstrata . hoc est,necessari quod Arist.aperte signi ficauit, dicens: Prineipium demonstrati s esse propositionem immovi Haram, quod dicimus,ad excludendas aliquas propositiones, quae eum vere accidentales sint & ex contingente, & on demonstrativa b aliquibus dicuntur per se notae, atque immediataeeri nix est alba, perficies est colorata,& similes. . . . ,
i. Ex definitione autem sie intellecta; Colligitur primo: Omnino
epnuerti propositionem pera notam, & immediatam, atque in demonstrabilem: quia de utraque verum est,nullum eam habere
medium,per quod a priori possit demonstrari. A priori autem dicimus: quia nil impedit, quominus propositi sitPqr se notρ , dc
per effectum demoostretur : At homo est animes intionale,deri monstratur per illam: homo est risibilis:& nihilomidus est per se nota: quia non demonstratur a priori, sed a posteriori:& haec de definitione proposui onis per se notae. Hane Aristot.diuisit, quatuor diuisionibus , ex quibus trea posuit cap.praesenti quartam vero cap. sequenta. prima in Dignitatem, de Positionem. Dignitatem vocavit uniuersalissimanr, quae vix ingredituet scientiam,vel ὀemo': uationem, sed quasi fundamentum est plurium, vel omnium Ipientiarum & demonstrationum, ut quodlibet est, vel nou est totum est maius sua parte: quae ideo dixit ne si ario debere cogo'sci ab his , qui aliquam scientiamo addiscere incipiunt. Positionem verniquae est propωsitio per se no- . ta non Lamen 'niuersalis, n*ς etiam , quam cognoscere debet,l qui aliquam scientiam addiscere vult : sed particularis , & propria alie us scientiae , ex qua ruri demonstrationes in ea , M
599쪽
quae in ipsarnet scientia traditur:& tales sunt omnes definitiones & omnia principia propria particularium scientiarum. Haec autem diuisio,eadem est eum secunda,quam tradit D. Tho d eens, Pro Oionem per se notam mam eίle,cuius termini omnibur patenta quales sunt uniuersalissimae, quas appellauit Aristor. dignitates. t in aliam. , euius termini non omnibus, sed sapientibus tantum sunt manifesti:& istae sunt,quas vocat Aristot.positiones. Necunda diuisioneceam diuisit in Positionem . o suppositionem: circa quam versabitur quaestio sequens. Tertiam vero diuisionem, satis aperte insinuauit,dum notiora is diuisit in ea , ctua fiunt notiora natura, is quoad nos. Ex hac enim diuisione sequitur, per se notum, aliud este ex natura sua, & non quoad nos,aliud vero ex natura sua, & quoad nos:& ex eosequesi propositionem per se notam , eisdem modis diuidi ab Atist. Et probatur hoc arg.omnis definitio eostituit propositionem per se notam,tu definitor sed pliires sunt definitiones nobis incognita ergo propositiones, quas constituere possunt eum suis definitis, erunt ex natura sua per se notae non tamen quoad nos: imo quae demostrari,quoad nos,poterunt, posteriori,per alique effectum. Quartam denique diuisionem posuit e. m. In per se notam positia, eurus praedicatum positiuum, sine medio demonstrativo conuenit subiecto,& In per se noram n gatiue, cuius praedicatum negari cupi, sine medio eonuenit subiecto: tales sunt propositiones,in quibus unum praedicatum negatut de altero: t Substantia non est Quantitas. Non tamen illae, in quibus particulare genus unius praedieamenti , aut et na speetes negatur de alia; vel de su premo genere alterius praedicamenti:vt Albedo non est Qua i-tas Linea non est color; Habitus non est Numerus:quia istae possunt demonstrari per supremum genus , alterius praedicamenti, negatu ut Albedo non est quantitas: quia est qualitas: 3c qualitas non est quantitas: & linea non est color. quti non est qualitas. F t una species,vel unum genus negatur de altero:vt substantia noest quantitas.& homo non est equus.Negationes enim istaeelsentiales sunt: dc ideo propositiones necessaria aliaue demonstrativas, & per se notas constituunt. verba Aristot. sunt : Sicut
quadam principia siunt indemonstra bilia. suod sit hoe illud. is quod sit hoc in illo: sie is quod non erit hoc illud. nee quod sit hoc in isto: quare , hae quidem esse aliquid, alia autem non esse aliquidis
Quod vero duae diuisiones a D Thom. assignatae, sint eonso mes primae, ac tertiae diuisioni, designatis ab Aristot vel potius quod sint eadem , probauimus iam. Restat igitur ostendere, quod eius definitio consorinis sit definitioni Aristo. a nobis ex Tverbis eius desuptae.Quod sic probari potest:Definitio D.Th.est, Propφ
600쪽
Pνv sitio per se nota est ea , cuius predicatum includitur in ratione Dirinseca subiecti.sed propolitio talis non habet mediu,per quod possit a priori demonstrari: ut probabitur ex solutionibus argu mentorum Scoti,& aliorum.ergo consona est definitioni Aristot. Definitionem vero Scoti,non reiicimus ex eo, quod n6 possit reduci ad eandem: sed quia prolixa latis est, atque obscura:vt veIba
Pro solutione primi arg. Dnplici distinctione distinguendum
est praedicarum intrinsecum .Primo quidem,sn Recto, aut in obi gust Deinde,Secundum esse.aut seeundum causalitatem:& in Recto, nulla pars est praedicatum intrinsecum,respectu totius : quamuis secundum esse sit ei intrinseca: sed in obliquo intrinsecum est: αhoc modo est propositio per se nota. Totum est maius sua parte. Praeterea, effetius per se, atque immediatus, non est intrinsecus causae: sed intrinsecus est ordo causalitatis,inter causam proxima,& per se,atque eius effectum & ex consequenti,effectus ipse quodam modo est praedicatum intrinsecum, respectu eausiae, rationgeiusdem ordinis intrinseci. Dum autem definit D. Thom .propo-stionem per se notam cuius praedicatu est intrinsecum subiecto: quacumque ratione intrinsecum esse debere intelligit. Hoc est, aut secundum esse, aut secundum ordinem intrinsecum proxima eausalitatis. Ex his respondetur ad arg.Negando antecedens , quod aliqua sit propositio per se nota, cuius praedicatum non sit intrinsecum subiecto,aut secundum esse, aut secundum intrinsecum ordinem proximae causalitatis. in tecto,aut in obliquo: ecundum se ut se eundum ordinem intrinsecum unius ad alterum. Et cum intrinsecus sit ordo eausalitatis,inter effectum & causam proximam,&per se,propostionem per se notam constituit, dum )e eausa praedicatuticum sit intrinseeum praedicatuni causae si non ratione sui: bene tamen ratione ordinis intrinieci .Et si non in recto,bene tamen in obliquo. Aliae autem praedicationes accidentales,si aliquomodo sint per se notae,non sunt propositiones demostrativae'uia non sunt necessariae. D. Thom. autem solum definit propositionem per se notam demonstrativam et ut de Aristor. etiam notum est, hanc tantum eum dissinisse. Pro aliis denique pro .ositionibus essentialibus , & mediatis, quas adducit idem arguiti. alia distinctione uteiesum est nempe, Medium se duplax.Realo vel rationis,aut formale is virinale.-dium reale,dicitur illud,quod est re distincta a praedicaro, & sub tecto,inter quae ponitur medium:vt admirati uu, est medium reale inter homineo risibile,& hoe etiam dieitur medium formale Medium vero rationis est, quod solum ratione nostra distia ituca subiecto,& praedicato, dc dicitur medium virtuale et quia iecun-