장음표시 사용
61쪽
2 stuassilio tertia prooemialis.
ttonem intellectus est hare,secundum omnes gradus sormales, Seessentiales;& diuersa a natura Pauli,& gradibus eius 1 ergo repugnat quod a parte rei possit aliquam habere unitatem in eis quare nec habebunt unitatem formalem in potentia: nam quibus repugnat act us, non potest conuenire potentia. Sed eadem secunda . opimo probatur falsa, quia duo asserit impossibilia. Primu , quod natura, ut est prior indiuiduis, habet unitatem formalem realem: hoc autem inapossibile est ;. quia natura non est prior indiuiduis aliqua prioritate real , sed solum per intellectum, considerantem allam,non consideratis indiuiduis;ergo si secundum hanc prioritatem en una formaliter, non conuenit ei talis unitas a parte rei,
Secundum,quod asserit,est; naturam non communicare illam
unitatem formalem indiuiduis; quod in postibile probatur hac
ratione.Natura communicatur indiuiduis,lecund- omnes gradus formales,& essentiat es, quos habet: sed non potest habere uni- ratem formalem actualem , aut potentialem a parte rei, nisi ratione alicuius gradus formalis, atque ellentialis : ergo nec potest habere unitatem,quae indiuiduis non communicetur. Quod vero aduersus Caie. concludat argumentum nostrum
probatur: Quia solum posset respondere , naturam esse diuisam secundum Omnes gradus per differentias indiuiduales; non peressentiales,am formales:quare cum tali diuisione bene potest eiso non distinctio formalis, quae vocatur unitas formalis negativa. Sed hoc Non tollit disticultatem nostri argumenti.Nam licet natura humana non sit diussa per differentias formales, in Petro, &Ioanne: satis est elle diuilam per indiuiduales: ut verum sit, quod diuersa est unitas formalis eius in cis: ergo non potest habere
aliquam unitatem formalem etiam negatiuam, aut non distinctionem eis communem. Probatur consequentia: quia cum sormae, & essentiae sint diuersae, necesse est unitates formales, etiam . negati uas, aut non distinctiones esse diuersas : quare sicut non . possunt habere aliquid positiuum commune ante operationem antellectus , Iie non potiunt habere aliquid commune nega-Nuum : ideo non dabitur unitas negativa a parte rei, quam po nit Caietanu S.
Argumenta aliarum opinionum soluenda sunt; & pro solu- stione illius testimonij, quod pro opinione Scoti adduximus ex Aristis tele, in praedicamento ad aliquid, norandum est:quod licet
unitas formalis,qua aliquid est in se unum, sit reia iter coniuncta, de realiter cadem cum unitate numerica , distin stultur' tamen ab ea quali virtualiter,ante operationem intellectusni ita ex diuersa radice prouenit, ut vidtinus:& ratione huius distinctionis virtu lis potest tutellectus eas distinguere, concipiendo unitatem fouemalem,
62쪽
guastis tertia prooemialis. que
m alem,non concepta unitate nurnerali;& dum sic eam concipit, dicitur eam abstrahere ab indiuiduis,& facerevom naunem multis & uniuersalem. Ex quo intelligitur,totum fundamentum unitatis formalis, specificae, aut geneticae, per quam ahqa d est multis commune, & uniuersale, else unitatem formatem,qua aliquid est in te unum formaliter, in quantum virtualiter diltimstam ab Vnitate numerica , cui a parte rei coniuncta eli: ideo ratis unitas formalis, vocati potest unitas uniuersalis, specifica,aut generica. in fundamento saltem remoto e & sundamentum etiam rem
tam uniuersalis: sufficiens tamen pro relationibus pr mi generis, identitatis,similitudinis,& aequalitatis,& in ea fundari intelligit. Arist.non in alia. o Ad argumentum Seoti respondeo ; singulis gradibus entitatis, correspondere suas unitates ; non tamen distinctas , nisi per intellectum : sicut nec gradus naturae distinguuntur,nisi ab intellectu: R ideo,nee conuenientes naturae a parte rei, sed solum per intellectum. Ad argumentum Caietani neganda est maior, quod unitas numerica, sit carentia diuisionis materialis, aut specifica, carentia diuisionis formalis : Nam carentia negatio est; unitas Vero non dicit solam negationem, sed entitatem etiam pro fundamento: dccum diuersae sint entitates speeificae , diuersaeque unitates formalas,ante operationem intellectus ; etiam si diuisione careant foris mali,non possunt habere unitatem formalem. Et eodcm modo respondeo ad confirmationem,antecedens esset
falsum;quod quaeeunque non sint distincta in aliquo, dicantur in
eo conuenire quia non distinctis solam negationem dicit: unum Veio,posiriuam entitatem cum negatione adiuncta. Argumetum igitur procedit a pura negatione, ad positiuum habens negati nem adiunctam, & ideo non est bonum. Ad argumentum demque tertiae opinionis respondendum est, nomina significare res, mediis conceptibus, quos de illis formamus: unde non significat eas, ut sunt a parte rei, sed ut a nobis co- gnoscuntur : & cum vni uoca nomina sint communia , significant
rem, ut a nobis coceptam,conceptu communi quare non sequitur ex eorum significatione dati unum multis commune a parre rei,
sed solum obiecti uis in intellectu; nec proinde unitatem formalem inter multa,sed hane fieri ab intellectu, natura cognoscente, non cognitis inferioribus siue positiva illa sit,uel negativa.
An υniuersale sit in rebin ante operationem intestemM. 'ti Vm vn uersiale sit unum in multis, eodem sere modo lo- squuatat aut nares de illo de unitate ; & ideo.Scotus qui docuit
63쪽
docuit quas . praecedenti: unitatem formalem minorem numerali ex se conuenire naturae, & ideo ante operationem intellectus eam habere,consequenter docet,esse uniuersalem a parte Iei. Et haec est prima opinio circa hanc quaestionem, quam tenuit in x.d. . quaest. I.& 7. Meta.q. I 8. Vbi eam defendit Antonius Andreas, atque etiam Ioannes Montorius in disputatione quadam de uniuersali cap. s.& 6. Probaturque duplici argumento. Primo,
quia uniuersalia sunt obiecta scientiasum, & etiam dicuntur in generabilia, & incorruptibilia, sed conditiones istae sunt reales:
ergo conueniunt naturis ante operationem intellectus: quare ante illam erunt realiter uniuersales. Probatur minor;Quia scie-tiae sunt de naturis realibus, quae non generantur, neque corrumpuntur,nisi secundum esse reale,quod nabent.
Secundo, natura humana ex se non est incommunicabilis plu- ribus:ergo ex se est communicabilis,& ante operationemjntellectus comunicatur multis singularibus: sed esse uniuersalem idem est, quod eue communicabilem multis; ergo ex se,& ante operationem intellectus erit uniuersalis. Maiorem ita probo; Si natura ex se non est communicabilis multis;ergo de se est incommunrcabilis: sed esse incommunicabilem,est esse singularem:ergo ex se erit singularis;quare nullo modo posset fieri uniuet salis:quod est
. falsum. Secunda opinio est D.Thom. Meta.lect. I 3.opusculo de ente,
Messentia cap. . l .p.q.8 I. art. I.& I2.quaest. 29. art. 6.quibus locis asserit naturam ex se, hoc est,ex propria essentia, non esse uniuer- ,
salem,nec singularem,sed inet conditiones indiuiduantes fieri singularem,& per intellectunt uniuersalem: ideo ante operationem ..intellectus non dari uniuersale. D.Tho. sequuntur Capreol .in 3. .
ari. 3.d. F.quaest. 3. Soncinas T. Meta. q. o. Caietanus in opusculo de ente,& essentia,cap. Solusqα .uniuersalium. Durandus in I. . q. .prolui, &d. a. p. 2. Toletus in quaestionibus uniuersalibus. P. Fran. Suarius tomo I .disp. 6. sectio s. Et est communis senten- tia scholae a nobis tenenda.
sed ut eam probemus, norasdum est, quod cum uniuersale sit s3 num aptum praedicari de multis , secundum definitionem ab Arist. traditam si duo sunt necetario requisita ut aliquid sit uni- uersale: Primum,quod sit unum,non solum unitate formali, qua
aliquid est in se unum;sed unitate formali, qua aliquid est multis
commune. Quod enim prima unitas formalis requiratur , quaestione praecedenti probatum a nobis est: quia .um uniuersaleaeommunicet suam essentiam singularibus, & per suam essentiamst aliquid unum formaliter in se;necesse est,quod uniuersale habeat unitatem formalem,oer quam sit unum formaliter in se: 3chane unitatem dicimus esse primum landamentum atque remo' '
64쪽
tum uniuersalis. Sed quod haec unitas non lassicit ad rettionem uniuersalis, probatur , quia ut etiam quaest. praecedenti diximus; unitas formalis, qua aliquid est in se unum; eadem est secundum rem cum unitate numerica, & ideo ei semper coniuncta a parteret; ex quo sequitur esse diuisam in singularibus; ita ut tot sine
unitates formales, quot sunt indiuidua. Non ergo suffcit ut na- rura dicatur uniuersalis, sed requii itur,quod ab intellectu conliis deretur eadem unitas formalis,non consideratis singularitatibus; per quas diuisa est a parte rei: & ita considerata , vocatur unitas formalis, per quam natura est Ua formaliter multis communis, quod est esse uniuersalem. 3 Secundo requiritur, quod sit apta esse in multis; haec autem aptitudo secundum Scotum, & alios, qui sequuntur eius sentcntiam , realis est in natura , & ante operationem intellectus ; sed apud D.Tho. neutrum habet, sed per operationem intellectus ciconuenit.Duas igitur conditiones debet habere natura,vi dicatur apta esse in multis. Prima est, quasi remota. nempe;quod ex suis
principiis realibus multiplicari possit in multis indiuiduis: quod
habent omnes naturae materiales,& corruptibiles : si vero in una tantum esse possit; ita, ut repugnet omnino habere multa; ut de paturis Angelorum tenent multi; non erit uniuersalis,ut videbimus in capite de specie. Alterum requiritur,tanquam proximum;
nempe, quod non sit determinata per singulares conditiones; dquasi indifferestita ut non magis respiciat unum singulare, quam alterum: & cum a parte rei sit determinata per conditiones singulares, non habet aptitudinem, ut in multis sit: quia singulare cum sit incommunicabile, non potest communicari multis ; necesse est ergo ut indifferens sit, quod per intellectum consideretur sine conditionibus singularibus: & ita consideraria, non erit determinata ad aliquod singulare;sed aequaliter poterit determinari ad omnia: & hoc est este inditarentem, & aptam communicari multis. Itaque aptitudo naturae praesupponit tria ; duo quidem quas remota. Primum, quod ex suis principiis realibus possit multiplicari:Secudum, quod sit una unitate formali,per quam aliquid est in se unum. Et praeterea,tertium,quasi proximu,quod sit una unitate formati,qua at quid est commune multis. Et praeter haec tria, addit,quod sit indisserens ad multa: & licet hanc indifferentiam habeat, eo ipso, quod una est unitate uniuersali Hamen prius haec unitas intelligitur in ea , quam indifferentia, vel aptitudo, sicut dicebamus qu.α. prius intelligi in natura, quod sit uniuersialis;quam quod sit praedicabilis. Ex tota hae domina , colligitur emcax argumentum ad probandam nostram sententiam, quod non detur uniuei sale a parte rei,sed solum per operationcm Intellectus, concra Scotum. Vnia
65쪽
uersale in unum in multis,& aptum praedicari de multis: sed natura ante operationem intellectus,nec est una, neque habet aptitudinem praedicandi de multis ergo non est uniuersalis. Probatur minor.Natura a parte rei,est diuisa per differentias indiuiduales: ita ut alia sit in Petroin alia in Ioanne:ergo est plures,& non una. Sed si non sit una ion potest habere aptitudinem praedicandi:quia aptitudo praesupponit unitatem , ut probatum est: ergo nec una, nec in multis erit, quousque per intelletium abltrahatur a conditionibus,per qras diuidatur& fiat una. Ad primum argumentum Scoti, concedenda est maior, & minor neganda; quia sicut scientiae habentur per operationes intellectus,& ante illas non dantur; eadem ratione non dantur obiecta scientiarum, nisi per intellectum abstrahentem naturam, & emcientem illam aliquo modo uniuersalem: & ut sie abstracta, ingenerabilis est , & incorruptibilis; & non ut est in indiuiduis, quae passim corrumpuntur. Quare salsum est,quod in minori dicitur,naturam habere tales conditiones a parte rei: neutra enim habet,nisi operatione intellectus praelupposita. Ad secundum concesta anteceὸenti,neganda est consequentia: dicendumque naturam necesse ex se proxime communicabilem multis,sed solum remote iec ex se incommunicabilem;ut docuit
D.Τho.ubi supra: sed primum habere per i ntellectum secundum a parte rei, per differentias indiuiduales, quibus coniuncta est; ex
se autem solum ei conuenire praedicata essentialia,ut naturae humanae rationalitatem;sicque de caeteris.
Per quam operationem intellectus fiat uniuersale.
VT quaestio intelligatur, explicandus est modus, quo intelle 7istus procedit, dum intelligit, ut ex eo cognoscamus quo- . nam modo eruiat uniuersale. Notandum est ergo , quod cum Smnis nostra intellectio incipiat a sensibus,necesse est't id quod auelligendum est,prius percipiatur a visu, vel alio sensu:quod fit lper quandam similitudinem sui, quam a/ oculum mittit, α quae vocatur species intentionalis eius rei, a qua repraesentatur. Per hane ergo speciem unitur obiectum potentiae visuae, & fievisio rei. Virtute huius visionis, producitur alia species eiusdem rei visae in alio sensu interiori, qui dicitur sensus communis, ex eo, quod ad ipsum perueniunt species omnium , quae sentiuntur per sensus externos : &ipse discernit inter omnia,cogno-
seens este diuersa. Deinde ab hoc sensu, emittitur alia species eiusdem obiecti in alium,qui vocari solet phantasia, & est veluti memoria quaedami non solum sentiens ea , quae per alios sensus perci
66쪽
pete iuntur . sed conseruans species omnium sensibilium: quael pecies in ea conseruarae solent vocari phantasmata. 38 Notandum est secundo, quod obiecto iam cognito per sensus, utque ad phantasiam : incipit operatio intellectus: qui duplex est: unus qui dicitur Agens,& alter Possibilis: inter quos haec est dita ferentia. quod intellectus agens non est Virtus cognoscit tua, nec aliquid intelligit: possibilis vero est,qui cognoscit. Praeterea, intellectus agens,adiutus phantasmate, hoc est,specie sensibili consetuata in phantasia, producit aliam speciem eiusdem rei, repraesentatae per idem phantasma in intellectu cognoscente , non iam lensibilem,& corpoream, sed spiritualenV. sicut intellectus a vens,a quo producitur:& possibilis, in quo recipitur, spirituales potentiae lunt. Et agens dicitur ille:.q a sua actione speciem producit: iste vero possibilis, quasi passibilis arat passivus : quia recipit eandem speciem, perquam ei unitur idem obiectum, quod a sensibus cognitum est:& informatus hac specie, seu similitudine obieeti,quae intelligibilis dicitur:sicut species per quas cognoscunt sensus, dicuntur sensibiles,ipsum intelligit. Per hanc autem speciem intelligibilem c vi multi afferunt) repraesentatur natura sine conditionibus singularitatis, & ideo eam vocant abstractionem. Quia natura sine conditionibus repraesentata, quasi abstracta ab eis δέ
Sed tertio est notandum, quod intellectus possibilis dupIieem
habet operationem: Unam per quam cognoscit obiectum,ut repraesentatum in specie , sine conditionibus e & haec propriistimedicitur abstractio; quia est cognitio naturae,non cognitis indiuiduiq: Alia est operatio intellectus , per quam eadem natura cognita , non cognitis singularibus , iterum cognoscitur eisdem sita mul cognitis, & ad ea comparatur: & ideo Vocatur comparatio.& ecce tres operationes, Vna intellectus agentis a quibusdam vota cata abstractio,& duae aliae intellectus poisibilis; una quae vocatur
abltrachio,& alia comparatio. - 7 , . . ' u
Iuxta has igitur tres Θperationes; sunt tres opiniones diuersae. Prima , asterit uniuersale fieri per abstractionem intellectuqagentis quam sequitur Caie. in Opus c. de ente,& essentia, cap. . quaestio. s. ad finem. Solusq. 3. Vniuersalium. Zumel. I.p.qua . I r. art. 7. conc. 3. Et probatur testimonio Aristotelis. 3. lib. de ani ma, tex. 18. ubi comparans Officium intellectus agentis , cum tu. mine eorporeo,docet, quod sicut tumen corporeum Da illusyratione materiali , facit colores visibilet actΜ: 'ui in tenebru solum, e=ane mimitis in potentia; ita intellectμή veras per actionem, qua prodncies ohiam intelligibile in intellectu post, sifacit naturam actu intelli-sibitim. Ex quo ita colligunt:Obiectum intellectus possibilis, est uniuersale , sed per intellectum agentem, fit natura aestu intelli-
67쪽
8 c stio cyiunta prooemialis. heibilis ; dum repraesentatur in specie intelligibili, sine conditionibus aergo fit actu uniuersalis. Deinde duplici argumento. primum sumitur ex flefinitione uniuersalis, quod est unum in multis ; sed natura per abstractionem intellectus agentis , est una in multis: ergo est uniuersalis. Probatur minor ; quia in specie intelligibili repraesentatur, sine conditionibus ; ergo ut sic repraesentata est una, cum sol uni per eonditiones sit a parte rei plures: & est etiam in multis,a quibus
abstrahitur; ergo uniuersalis. Secundo;naturam esse unam unitate uniuersali,duo dicit;Vnum pro sundamento,nempe unitatem formalem;qua est in se una : Maliud quasi pro formati,nempe carentiam diuisionis quam habet a parte rei,per differentias indiuiduales: sed repraesentata in speeie intelligibili,est una formaliteta.& caret diuisione;cum repraesentetur sine conditionibusaergo est una unitate uniuersali:& habet aptitudinem praedicandi de multis ; quia repraesentata sine conditionibus , non est determinata ad aliquod individuum, sed indifferens ad omnia; ergo est uniuersialis. Secunda opinio tenet; per abstractionem intellectus agentis, nondum esse naturam uniuersalem,sed requiri abstractionem intellectus possibilis; per quam natura cognoscatur sine conditicinibus, & per illam fieri uniuersalem. Haec est sententia Duran. in
I. db 3.q. .ad 2.& in 3.d. 3.q.7.num. I 2.& Cardinalis Toleti qu. h. uniuersalium.Vnicum est argumentum huius sententiae: Natura est uniuersalis a parte rei ; ergo uniuersalitas eius non est realis,
sed ab intellectu tribui debet: sed intellectus nihil potest tribuere
naturae,nisi eam cognoscat: ergo cum intellectus agens non cognoscat,non potest ei tribuere uniuersalitatem, sed cum primum cognoscitur ab intellectu,denominatur uniuersalis. Tertia sententia,neque unam,neque aliam abstractionem se ficere docet;vt natura fiat uniuersialis; sed necessarium esse,ut eo-
paretur ad indiuidua: quod cum fiat per secundam operationem intellectus possibilis; quae dicitur comparatio: per hanc fieri uni
batur primo: Quia intellectus non potest tribuere naturae deno minationem uniuersalis, nisi eam cognoscat ut uniuersalem: Vniuersale dicit respectum ad multa, ut colligitur ex eius definitione,qua dicitur esse unum in multisaergo non cognoscitur natura ut uniuersalis, nisi cognoscatur per respectum ad multa, sed non potest cognosci per respectu ad multa,nisi eis cognitis: quia respectu no est cognoscibilis nisi cognito termino. At per abstractione intellectus agentis nullo modo cognoscitur,& per abstractionem
68쪽
Ω uastis quinta uniuersalis. 49
ctionem possibilis cognoscitui non cognitis indiuiduis : erso non eo*noscitur ut uniuersalis , nec ei tribui potest talis denominatio. sed per solam comparationem, per quam cognoscitur in ordine ad
secundo uniuersalitas est relatio unius ad multa ἔ uon realis. eam non conueniat naturae a parte rei; ergo rationis : ted i elatio rationis non potest fieri,nisi per notitiam comparativam ; ergo solum per hanc fit uniuei sale. Probatur milior: quia ictatio est com- pMatio inter duo extremarergo noli potest fieri, nisi ab intellectit trumque cognoscente, & comparante ; solum ergo fit uniuersalis
per tomparationem. 'A praeter has tres opiniones diuersas, inuenio qUartam: per quam moderni suidam videntur ad concordiam reducere iecundam Sc tertiam : hac distinctione. Vniuei sale duobus modis sumi potest. primo, per modum absoluti, non dicentis respestum ad alterum: sed potentis fundare talem respectum ut album,aut quantum . quae absoluta sunt,& possunt fundare relatione similitudini aut arqualitatis: Alio modo,tanquam relativum:utroque enim modo putantiatelligi posse uniuersalitatem , nempe , ut formam relativam , &etiam ut absolutam: quam tamen consequitur quidam respectus, per quem explicatur: nam unitas,qua aliquid est commune.& apti- rado praelieati di de multis: sormae absolutae sunt: sicut unitas numerica Sc aptitudo ad ridendum : quas tamen explicamus per respectum ad actum tigendi,& ad obiectum. idque declarahi exemplo uniuersalis Platonici, separati a singularibus: quod vere effexsibstantia,ctim per se existeret:& ideo uniuersalitas eius forma ab soluta.quia Iubstantia res absoluta est,non dicens respectum este 'tialem. ad alterum : de tamen expliearetur a nobis per respectum ad multa, a quibus participareturiergo etiam sumi potest uniuersale factum ab intellectu per modum absoluti: Alio modo sumitur tanquam relatiuum , essentialiter respiciens individua. Vniuersale igitur primo modo acceptum , dicunt fieri per primais cognitonem intellectus possibilis : quia habet vultatem cum aptitudine respiciendi multa, a quibus abstractum est. Si yero accipiatur secundo modo,non fit iam per comparatiouein i quia relatiuum non potest eognosci, nisi per comparationem ad suum. tet minum: αideo nec uniuersale, ut relatiuum , nisi comparati nem ad Uulta. Et secundam opinione , intelligendam este affirmant de sui uersali, ut absoluto: de ita intellectam esse veram. Tertiam vero, de niuersat vi tela tuo. . . C e ε 3 Vt nostram sententiam proponamus, quaedam natanda simi. primum uniuersale nomen concretum esse, habens materiale si- .rificatum , quod est natura; Sc sei male, quod est uniuersalitas, aqua deno natur. Concrcium vero duplex est ; absolutum, & D f
69쪽
relatiuum, sicut forma denomings; est etiam absolua,aut retiatiuβ. Concretum absolutum est almum : relativum vero, simile, Ut pater: Haec est autem differentia inter unum, & alterum; quod concretum absolutum, pro materiali significato, sollim habet nudum subiectum, Ut album, Ru sum corpus. Concretum velis relati9um non nudum subiectum , sed aliquid aliud ratione cuius efficitur sundamentum proximum relationis : ut simile praeter album . habere debet aliquam unitatem, aut commensurationem cum alio, ratione cuius fit capax relationis : unitatem quidem in albedine, εἰ commensurationem in eodem gradu eius. Nam ut aliqua dieantur p=prie similia , conuenire debent in albedine, atque etiam in gradu eius, ita ut in utroque sit, ut tria, ut quatinor. 'Secundo. notandum est tria esse fundamenta relationis; Remotissimum, Remotum,& Proximum: vi in s militudine; Fundamentum remotisumum est corpus: remotum est album : proximum ver6 album habens unitatem,& commensuratione ςum alio. Vo-eatur autem fundamentum remotissimum , & remotum . quia ea
non sequitur telatio; nam corpus nisi habeat albedinem,aut aliam 'qualitatem,non dice. ur si inite : neque etiam, si habeat albedinem, quosqae r beat unitatem,& commensurationem cum alio. Iupautem d cetur fundamentum proximum; quia eo posito , statuta ac necessamo sequitur relatio. .ita ergo intelligendum est O uniuertati; si sit relativum. Erit enim sundamentum remotum relationis uniuersalitatis narura a parte rei per unitatem formalem qua est una formaliter in se. Fundamentum vero remotum, dum
repraesentatuae in specie intelligibili liue conditionibus,aut duro coqgnoscitur per primam cognitionem n ejjectus sine illis; si non se
quatur statim relatio uni ut rsalitatis, a qua denominetar. 'et tandem erit fundamentum proximum aum comparatur ad inferiora: quia statim sequitur relatio uniuersalitatis ad illa. 'His suppositis , hostia fefiteht,a his conel. continetur. Ρrima: Vniuersale non esse nomen absolutum sed relatiuum : haec est adiuersus vlt. sententiam : probatur duplici argumento. Primo i Nin men conere tum est abssilutum, si forma per ipsum significata sue rit absoluta:& relatiuum,si fuerit relatiua : sed forma uniuersalitatis non est abλluta. sed relatiua , Argo nomen uniuersiale non erit absolutum, sed resativum. Probatur minor ex definitione uniueris salis: Vnum itan ultis, & aptum praedicari de multis. In qua, petretati em ad multa explicatur uniuersaler nec solum explicatur, sed muersalitas relatio em non forma absoluta , ut ultima opinio agerit : quod sic probo: Uniuersalitas non est forma eonueniens naturae ex se, aut essentialiter , neque a parte rei . sed - E intellectum ς ut concedit eadem opinio : ergo non est forma
stantialis, sed accidentalis : non est accidens reale . sed ra-
70쪽
stuaestio quinta uniuersalis. FI
tionis feci omne accidens rationis,quod intellectus attribuit rebus est relatio rationis : non enim alitisuit eis accidetis rationis absolutum, per modum qualitatis,aut quantitatis, aut alterius praedicamenti; habens fundamentu in eisdem rebus a se intellectis, ut probabitur:ergo uniue salitas est relatio rationis,& non sorma absoluta.Secunὸo: Non dicitur natura uniuersalis,ex eo loturn. quod in se est una,aut communis sed quia est una multorg,multis ne communis: aut una,in qua multa conveniunt: ut Porphyrius docuit,c.de de specie , dicens: Participatione si nisi plures homines sunt --hmo. Ergo per uniuersalitatem, essentialiter Ordinatur ad inseriora: quorum est una natura:& ideo uniuersalitas, relatio est , 3c non forma absoluta : & uniuersale nomen relatiuum non absolutum.
Quod intelligens Porphyr. docuit: Nomina predicabilia quae sunt quaedam uniuersalia ) definienda esse per sua inferiora ut genus, quod sit praedicabile de pluribus differentibus specie : sicque dereliquis. Secunda conclusio e Per operationem intellectus agentis solum datur uniuersale pro fundamento remoto, seu in potentia remota: non pro fundamento proximo , neque actu . & formaliter uniuersale. Haec sequitur ex praecedenti: atque ex doctrina annotata :& probatur hoc argumento Vniue sale est relativum rergo non dicitur natura actu, & formaliter uniuersalis : nisi ab uniuersalitate , quae est relatio, denominetur : sed per operationem intellectus agentis, solum habet repraesentari in specie intelligibili, non repraesentatis singularibus: ergo nec illa respicit, nec denominati potest ab uniuersalitate , quae est respectus ad illa : & hoc est non esse actu, & sormaliter uniuersalem. Solum ergo potest enevniuersalis in potentia, aut in fundamento: non proximo : quia proximum sundamentum statim sequitur relatio : N tamen naturam sic rarpresentatam non sequitur relatio ad indiuiduae quous que intelligatur in Oidine ad illa: sed in potentia , & fundamento remoto quamuis minus remoto , ac dum est extraeausas.
6s Testia conclusio: uniuersale actu , & formaliter, aut in potentia proxima, non fit per primam cognitionem intellectus possibilis, quae vocatur abstractio. Haec est aduersus ultimam sententiam si probatur primo : Nihil denominatur actu & formasitet tale , nisi a forma propria: sed propria forma uniuersalis est uni
uersat itas : quae est relatio rationis ad indiuidua : ergo non denominatur natura actu,& formaliter uniuersalis, nili a relationerationis ad indiuidua: ciaturam autem cognitam per primam Operationem intellectus non consequitur talis relatio rationis: ergo non est per illam actu . & formaliter uniuersalis. Probatur minor: Per illam cognitionem non cognoscitur in ordine ad indiuidua: