Jo. Laurentii Berti ... Opus de theologicis disciplinis nunc primum septem voluminibus comprehensum, & praeter uberrimum, generalemque rerum indicem ad calcem appositum, integra adversariorum in auctorem opuscula, quae hactenus prodierunt, necnon apo

발행: 1760년

분량: 379페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

171쪽

co DE THEOLOGICIS DIs Cip LINI s

Cenesi, quoniam etiam poli filii immolati em Atilitarid uuin miseruit benedictiones , neque Amitatu, quantam, iste idem affirmat in Epillesa ad Hebraeos. Atque taemaeis, magisque comm cilitant loqui Apoliolum de scioperante, A obedientiae adiuncta: ut dirium haeserui. PRopos. il Fides, quae eil nistaficati ias exordium,

noci eli lata fides divinarem promus iam. Aperiistimii Seripturae locis talenditur. Ae ptimor Furi illa I x, pergrata et , diuinamque uberiorem gratiam is, meretur, qua credim dis divina myilema. Trinitatem pri sertim , ae Verbi inornationem . Fid in autem uti noci es

fidet sola promulionura ut liquet. igitur fides inciae L

sonum ea non eis, unde sumitur ivlli hiat clis excidium. Proci. m. nam Matth. xv I. IE. Peims tib illam fides em fessonem , T at Christias uras Dei vivi, audire meruit .m, res es, S meis Mes-, m. Maiei ultima is ait mi nus distis is e Pia iuuare Mansetium euartiri. O..eriaturiit, in buriatarias erit . iasses erit . Joan. vi. oppertus ira Domitium alloeutus eue Verba mira arma hosti. Et nos reta mus, o cognormas , oia ta es Chr Hia, Dei. loanni et xx. 3 . Hic seri a Iunι αι credatis. o M I. si os Cis. - Imi DA: ely ωι creamus diis vi sub vitiis no ine ejus. AN vita. Philippus Spadoni haptismum; tenti, polleaquam illi Jesum evangelia a vetat ei circi, i satae prophetiam, ait: sa oecius edi rata cordae, titer. Apost, lut ad Rom. x. si canstraris in ore lao DomDtam Dias m , O .n eo de Itio crediarias. Dcta Deus itium I seutri ea moνIMIs , salinvs eris. Fides, qua Peims consessu eli chiliudivinitarem , quam evangelizando Apoliati dat lemurarant, ob quam Christi verba de opera ilieris mandata luat, patetiam credimus eumdem Christum a murtuas resuttexa . . de qua vatisinati sunt Prophetat, eat fides divinomm myil morum . Itaque haec fides ad curaequendam salvi up nit . Ad haec. ut pracedenti capiae dixi inus, qualem fiduciam in cimii Redemptione liabere poclumus, nisi fides precedat, qua eredamus illum este filium Dei, de pro h

mitium salute ineastiatum dc panum i Haec ergo Mes omnium gratiarum fundamentum est, nec adiud ponere muς, ut inquit Amitalus an i. ad Corinti. eap. I. Ee. A

Multa quidem adversus primam preposti m o ieiunt haretrer sed possunt omnia ad tria capita reduci. Primum est, quia Ap olus ad Rom. ii . a docet νι μών. h minem pre M is sne ope ovis Iehis ς de quo loco plura in prima propia tione: de quod p iamin utinhiant, scopus Apolluit et i demonitrare iustificat1onem gratis haberi, quoniam ii quit ex opera da, tu tineatur. habetati iam, Da vinapua Deam. Hine est quod etiam Trideat mana Concilium Sin. v a. eap. M. itifinit, in ιι euram , quae isset, Daeem p redunt, bis MPm , me vera am νιψ -cstitutis eris. tium μυ- est. Et Anguilinus de Fide, α Opetib. cat. xlv. num. I. inquit ' fiat σω / per idem se posι chpeari , etiam se hae s opera mis priaramee ιι. D tinear μια bini aram, nuri praeest vi , Meanuum. Asieram caput quod plura dieiipturae loea fidei iviliscatione in , atque salutem tribuunt. ut ad Rom. i. im P mois. x. io. αν δε ιυχων - δε ιιam. Matth. II. D Fauottia ρ. cmam,riis. Et ii dixeii et hac accipienda titi de fide . quie operatur per dilectionem . ex tal Lucae .ist. Sta aperistus textus sceam n m commemorans, nempe: crevi tanariam , O rua erat. Quare Augustinus lib. i. ad Moil. cap. o. de Moesis veteris testatuent, alit uti Ad isti fis virititis otiori praeuires γα tis, misees DI Ues ι, νεω Θι Miaimosi, . Graium caput eli, quod Patre, a Lla fide salutem agnoscunt . Leuatur Clin istonius Orat. de Fide &lege. Tertullianus da Baptismo, Augvllinus i pie quall. 76. ea lixxiis. Ex his talis ob eliatio coos argit. Si ius ilia timem praeederet aliqua liberi a matrii disposito, non esset gratia, sed merces: neque res e Scrinutae ac Patres fi dei tantum ipsim ituti irationem tribuerent. Id omni do. eas dudio saltum est. Nulla eteo ii heri athiiiii dispotitio jursifieationem prircedit.

Res p. iuxta Amitalam iussiseri quidem hominem perfidam, sed per illam suem , quae per dileelictiem operatur; atque eo tantum sessu excludi Opera , quatenui in se inm Aia nullatenus ad Hilitiam perducunt. cimnemque vimae robur a praeveniente gratia racipium . Exsicarum id Dialo supra ejustim Apoetoli, Λ S. P. Auo irai mptellis simis vetoli. Afirmamuς reptet ea hure iueis mihi ari gratis per iidem , etiamsi scillificationem pdiecedat vinoe, spes, dile ii . hi e tritio, utito H, ιπά - - bona, quartimque sint, menta , grasti,ttim docia, mi est inquit Epistola ad Sixium ido. nune is . num. φ Cratiae pia dicator Ausustinus. ga Θόa peja f die ea fide, mea ope M s, is, ... μν hoc ab illa in xobιι vera m i, a quo est

172쪽

LIBER DECIM Us

mssium de Grat. & libem ardi cap. vit. num. 13. Atque rem me et Amitalus i xis quis aurae M ; quoniam eum ipsa fides sit linum Dei, odio possuat homines vicere . U I

admodum inaniter quidam lud eum laesabant se ad f- iam Grilli ob circumcisionem litisse vocatos. Eadem milem ment et Tridentinoemn patium ἰ nam atrosanna Synodus paullo ante ea verba. Nasu mmm, is NMario in prire ut, Dis sues, si, opera, ipsam ia- scatisvis eratiam promovevius , dispositiones , quas iustificatio consequitur . enumerat. Deinde per omnia Auro. sino cohaerens inquit: Cum a uotas disie sinas et 1 mιnem per fidem arauis, ea in a in is ieriti iηιe Lem. i. stiria, qtiem perpoestitii geta sis Cariat eae senses t

ca tra ostia es, iam non ea operiscis . ut tam Moseotius --εμι, aho Ju arar a lom non os aratia. Cum itaque ditium ill ad Apollaticum non sit aecipiendum de operibus a talia Christi pro Mis, quibus inelse rationem meriti An ut ipsa destiit, sed tantum de iis, quae fiunt absque prae venientis gratiae adiutorio, a quo iustificatiociis exordium sumendum est; sequitur apertissime Cooeilium, ubi ait ne que fidem, neque opera luilifieatiociis gratiam promereri aut loqui de fide protius informi 3e mortua . quae ad 1 stiliam nihil magis, quam donum linguarum , aut pmphetiae, aut seientiae, si nihil adsit Chreicitiae dilectionis, potest conterre; aut saltem de metito da eonagno . quo e Tent opera ante itillificatio is gratiam patrata . Legite tastium in iit. Ec iv. eaput Paulitue ad Romanos Miliolae. Habent sensem eumdem .erba Atiauilini siti beatis de

Fide de Op. cap. xxv. num . quod opera rectam t. sed sequuntur justificatum : opera nempe . quibus aeterna ira aquam merees rependitur. Enim .ero ibidem inquit Apollatum tribuentem iustifieationem fidei, definire, usu uariti e Fiam, qua in mum ejeuistis, feci eam sisti remptina via Evameluam . eu vir opera ex Hi tiὐ- ρme la H. Deinde supra cap. vii t. num. 8. ollendetat in baptizandia requiri poenitentiara et verbit Aes. tr. Misepanitens iam, in ham rer- ηὐγιsque m. Requiarit etiam cap. xx. & seq. servanui mandata propalitum . Ait praeterea citato num a t. sede hac questione prolixius

mem praeeedit presti cimuir gratiam praevectientem . Solvuntur ex diuis . quae secunda loeo odi ieiuntur.

Dum enim Scripturae ae patres fidei iussifieandi uim iri huunt , accipiendi sunt de fide , quae per dile fionem Opexatur, Ac in quantum fides et primum gratiae donum, per quod cetera impetracitur. Superiori rapite consimilat seriis plurae textus protulimul, etiam timorem Domana, stem. caritatem , de conuersistem cordis praecipientes . Fidem ergo iuuificare fatemur iam atque ius,mem negamus ad tuli inrationem sulficere. Oppolitum sane novi euincunt ea Mettia apud Lueam viai. 3α mei lanitim sIuariis. Do salute fisae principis s)nae.1gae, e usque a mn trus exeitatione, non de sanuineat ouit gratia, i sta molata sunt: ae poeIunt etiam operam iniquitatis, ut colligitur ex Matth. vii. χα virtutes multas in Chri lii nomine operati; ideoque alia fides ad satranda miracula, alia ad ian litiis eandas animas est necessaria. Sanctuη autem Auguilinui dum I. libra ad Bonie. eap. xxi. ait antiquo; tu los noenili fide Mediatoris salutem e seeutos, redarguat pelagianos auru

mantes. quod veteres Patriarchae salui fani meriat absique Christi gratia r quare par Φ r. nisi su ι . excludit opera solius natura viri ι iacta . non auxilio gratiae , ae pet s. dem in futurum Resciratorem perseesar quod e Μ-ocilitant haec verba paullo post apposita: pra ararisin Domi4. --

uaria re, a Immiam petissitim , in , isi tibiis Me I a ta/ ; o oui. Iesem a ti, DI ti per nat ram, a Ma μν tigam, possumo pis Chri iam , qua se homini vi satiuνum speramum temporum . amo Iesem sitieri , in ι.ε. , fonsuli Chrsi non fiseris Meeδενι- , Qu. Eadem plane signifieatione affirmarunt patres hominem sola fida ivllicleari eae lusis operibus laesis abnee ptaria ἰaut si mors. ψel impedimentum aliquod superveniat. sola fide ab operam conium matrone, sed non a bona volun tale, ac mandata servandi pro sto seiuncta idest, fide illa. quam Hierooymus in Ddalogo orthodoxi de Lucii emismi appellat d oram iri Deum animam . 5e per quam dieimur in sacris his,ia taedere . nec mente tantum, ut etiam eo is I ut Aes. vi H. v. ti ad Rom. x. Io. In Nise ιa Boii Tia. . Tom. IL

sti speravit & petiit, ut narrat Evangelica uiuaria. de in eloquentissima de ipso Latrone HImilia idem Chii imma; . In nit de huc Latro e Cyrillus Hierosolymia Caree

xiit. Vestis . 4e υενὰ utra , seu Muis mora. Tertullianus deviique loquitur da fide pet caritate n formata, quantate tram vorat. Trib M ergo haereticatum ob intonam capitiacis haee tria orthodoxae d , urinae opponantur; quibus iraemissae argumentationis et steatur maior propalicia, minae autem aperti sine refutatur. Argumenta, quae v entur ab haereti eis adversa; secundam propolitionem . patiunt patiter ad tria capita reo

eati, ad exemplam Paralytici ex Evangelio depromptum. ad Apollolieam Diui Pauli doctrinam, atque ad fidat definitionem 3e firmitudinem. l. De Paralytico legimus Matth. ix. a. dictum illi a Domino: Co d. fili . remite a uotibi merata evia. Fide itaque, per quam deleatur merata, nihil ell aliud. quam firma in Chiivium Muria. 11. A pastatus id praelaudata ad RManm Epiliola da fide, quaiultifieatus eli Abraham, cap. iv. x6. ait: Ideo ea me . ut fera tam gratiam svia sie pinum, so: hia verbis commendat Paulat fidem duntaxat promi ilionis divinae. Addit var. se r8. Qia eous ia Dam eradidit; atque hie pariter spes firmissima dast natur. Mauitur versu 1o. χι. aa. I re ramissi, o D . no4 hisitaυit a sitivira, sed e fors rώι eram , uisus Hopiam Dis. Maias ne sciens, quia Quae friae rumi ι μυ-s es factis. Iuba re aut vim est illi dabis fiam . En maiori verborum expressione declaratur, qudit Abraham iuilificatum sit ob iacia prelmaimam, es O tam sitie animi s ut uatione fidentiain . sti. Fide ii ita n bi. describit idem ApDl lut in Epistola at Helisaeus cap xi. a. ra aurem su/s ofraudi Uant a .riain ; stat triam Meabulum υτιῶ M., tabuia Mia, eoi cimi tat fi duetae e stantiam , ae firmitate n de qua elia .n Jaebbus eap. t. s. inquit P. vitis scirem in M. Hί iri rurii: ubi Ostendit fidentiae firmitudinem a Deo omnium gratiarum dona impetrare. Exemplum itaque . Exa' sium, do itina Apostolici, ipsique Fidei natura ac potelias de momitant, quia iustificationat exordium e sela fide divinarum promissionum si repetendum. Resp. ad t. nox pariter, ut diximus eap. praecedenti, spem re fidentiam exigere ad salsificatione ra oditici eadam , eum Traiani ina Synodus illae .ci vetois Mateti ix. Co dimi. re iratiistaν ιιsi peccara tua , diaceat sesia vi. eas. αddponi ad iustifieatiotiem impim, dum pectatore; te ei dintelliteatet, a divinae iustitia timore . quo utilitet cooc tiuntur, ad coiit derandam Dei misericordia a se eonver

tendo , in spem erigutitur fidentes Deum sibi pecipiet Christum propitium tote . De hae in μωλω Ii sitimes inquit ibidem uerticaela S, notus Acoetiorem e

ne ιον st. Et, C σε de filι, rasi prica a tuo. Nraama tamen orobari exemplo parat titi. qu,d initium iustita ari tu si fidet premisodiam, de quod haec debeat iunobis exeludete amnem formidinem. Cur enim tanta in Paralytico, fle in iis . qui eum ad Chintim adduxerant, spes de fiducia, ut una eam grabato sudmitterent illam . tecto: nisi quia Redemptorix fama loci , latequa αὐsusa. de aecedente fidei illus ratiocie, erede dant resera i sum esse ratisium, Ze omnipatetitia elle prasitumὶ Hee ergo spes . hee fiducia non fuit eoliati beneficii prior caus-s,, quia iam fidem Christi ex audita caneeperacit. Quods potuit paralytieus omnem exuere dubitatitanein , quo niam sine verborem ambiguitate Domitias illi impendebat rem iis nem pectatorum, non est idem a virmandum den H. qu.bus noci tribuit ab se stionem ipse ciuiau, vibdeas, ut in para luetico, fidera nat tam , pem, animique dolorem . sed absolutiooem nobis impendunt Sacerdotes, quos latet interior cordia tio iti eontritio; ideoque non expellucit a nobia omnem prolluet sotmidinem. Ergo paralytiei exemplum perperam oppa inur ab haereticis. idem asserendulfi eii de vectas AD lola, quotum sensus liquet ex praecedentibus res visionibus. Ait mim Paula simam este promissionem ei Mer quia ad Christi h ted ratem noti solum vorantur ludaei, quotam Abraham et Pater secundum carnem ; sed etiam Gentes, qui pet fi dem reputantur in semine ; ideoque p milio iacta Ahiesiae etiam super nos eo firmatur. quia non per cireumcisionem. sed per fidem dictus est Pater mutia/tim mus iam . Quid his, quaeso, ad inanem fiduciam haereticorum, quum postolus in genere tantum affirmet factam nuntissimem

omni semivi, noti autem singulos in individuo passe firmiteteredere . se nactin esse gratiam Abrahae femini lepromissam Quod addidit, Coaetra spem in oem re diuis, seu Rat tantum x Abi

173쪽

i a surae, ut ipse Apolliani ibidem rit. Atque Q-- firmat, qua supra dnxerat, nimis per gratiam , A per fidem constitui Abrahami Akuio, , advertu Judaeos cadin alam propagationem . , carnis Ureo uitionem iactanti-- . Ea asteria. quo se istamur veris ι , inuenti s. retorquinior in Adret fatim. Primn , quia me Amita tu ii, Abomin seruor a Misitio, snt O citium 1 sesum, cui sese oo, umerueratinorum, quo arii piani sine sue a pu se Deo ricis: quae insue pro- , st; ti in init ergo Adetitia Abrahami imitum uiui ita tiosi, ij iiii, sed potius es his fi i , qua in Dei vera

citatem. A omnipotentiam eredebat. Deinde huie fidentiae accesserat obedientia, qua iam ainburaverate in I,,ui mo ue ex larat de e sciatione sina : quomodra ergo hie sin

no a hesitavit si fidentia, quia tarn aperte Deus ei revelavit futuram, ut Sara nonagenaria pareret fistum i quopitio stes usi reves aliose divina potin hiberi similiti a liod ero timora fidueta D munt ii Amuolua de fide . qua

ia ae tinere.

enm,1 t. Num venialia peccata commiris I aliel sancti opera vel a mala radice procedere, vel eue inti, morumque transgressioum, vel esse m specta eua,tare i damnah, sia. Hoe poliremurn tute ominus; quintani quis quic resae operatur , ducitur Uiritu mi . forat modi 'aeedditque se dignum remuneratrone& corona. At irim hunon dimiemur . nam a radice alia, a qua minime misitim me opera bona, , di ab infirmi ate atque ab iram. α, etiae micentia, ite ite oritur defethri aliqu1x, prci qua a. i id uiua rnisericordia est comitauo improcanda. Hu ni ad in multis omnes labimur, di oramus quotidie , Dimista vi sis Abira η ars r sed vidu praecedentas libri ea tr. ae KPoeto quod inquiunt Heterin m . qualibet peccato, subii. tum vis minimo. Multus ioviriam lanei,Etari, dilueriti hin Ast. cap. X. ubi demon litabimus dari peccata natura Ei vemesia. Locog Isaiae laei v. exposius e a paullo supra lix q. ibidem praeterea propheta commendat 3 ultorum opera, Linest versu proximo 1 Ucorri in Diana. . tν δε --. - e .

η υ tiis, inimus iacue rui. pri r itaque haereticoram isserti.), quo mnia opera homanum anquinata iint, inest

iu a Tti, utina Syn, o fuit proscripta scis. o. can. ac meritoque a notas res stitur. Altera haereticorura propolisio es . bona opera non eiu a talutem necessariar quod Novatore I diversa is lime ., plicare. Nam quida in autumana su bam noci adiail eicieti ad maeceptetrimm observationem ; quod icriptum itis, Apo i is a. ad Corinth. v. Usa hau M D- ius, i, IA

in Ex iti Orat. Dominic. Augu l. de . cc. i. merit. lib. r. cap. . creet. li, i . morat. Lain etia Holum autem, ali tam iiis rei in hisia iam aperta sucit, ut nequeaut in des bium revocari.

olii patriis hae di i aedibo, celebrant r. Job appetiatur

Momenia sane n ereticorum citi uile mo est resutare; saevola, aliud esse, hominem quam et 1 tum aut res litentia, aut alia caussa, dum etiam custiis operibus in terras ' ic a. ad Timoi. i. Iroti v aestio m*.. v. αλ e, ' eo similia ita sunt accipienda, ut tu u ni,a ae, ses tu, uter impleant mandata, ut euod in cip. Σlibri si iii. Hanc et o haereticorum a senionem mis vitta. sucei, Jenentium , es Hinherina ui opinanti uncia bona opera is salutem n uiro Dua snt nec iuria ut vidimus cap. iv. reiicitur a cete is stote uiati su . si in nee e litatem donorum operum coci seni sunt in Cae fel . . . Non ea, de qua linendus Du. Ha et Tom. r. pag. γα videtur mihi Gerardus vo lius in Theti, is habitis in Aea demia Leidens omne:o suorum flaudem dela die. h in

rtorum patiem, mist 1ine negantium booidion operum necessio m ; totum , ni sui lor . dii testim in hα suum uit,

ςiis haerethei deumem ii inici pei bona opera mae liquid p ociae eri rion ini vitam illa lautum qui tam, vel quaten ex itini rei a fidei, vel ob triplicem rationem superius a V lso e L p teaiani Catholici auru's mirer aeneant ipsam aiemam vita, b is operinus uacduila tmeritoriae a mo promitii , atque tepidi'

174쪽

frene 'rarum ra

LIBER DECIM Us NONUS CAp. VI. ist

inamobrein puto haee persiauta tali methodo atque o dine de necessitate operum a me exposta suiliore ad diti

mendam omnem in nae materia cootroversiam , ii ace rate attendantur quae de operum metito nunc proponam.

Ut a ratione nominis exordiae: Cuvinus in tri. Iossit. p. I 3. nomen meriti ait saliuoldsimum este , a scriptum extraneum. dc ab aliquo Sopsisti ratita inductum. Nimium prusino in scholasi eos homo ille excandestit, y hula ipse, ravusque latrator. Aiebat Hoeo C totius in Animadversones inreti Artie. 6. de hoc vocabulo meriti ,

a tem ma se res cera, pia es mou/, Ni . lam unde Metiti nomen derivatum lit, Caluino demtio I tetur. Illud accerimus ex sacris lateriar ex Meserk xui. O is inseri His aciet Actim tinis i e , secandam mo/ιtam operam Doriam rex innumeris aliis locis, quae commemorant tullorum nM cedom, rapite proximo proterendis. Unde enim praemiurn . quod datur pto labore, mereri diritur, nisi a mnenas aridem voce usi sunt tere omnes Geth ae patres, se prianus de Praeeptit . Eccles inquat : POrestis obtemperandum es . M acrimant merata nostra me uis . Ambros t. de officiis tam i 3. M ι toriam Maemia reminem pos moriem . Auguitieus EpisL ad Sixtilan: V erina meruir μ T AEat isti, re .lΛν. Merita ergo nomen nobis Dei verbum ac Patium sententiae tradiderunt. At quoniam Caloinus tiaram sibi constans milea inquat verustos Ecclesiae Scriptores hu ut ψoculae abusu materiam erroris possem tribuasse ; vindicato M., ιι nomine, de ipsa iam re disseramus. Not meritum hae definitione descrini-mns e Memitim ebr Eonoram vertim , quae δε- ea gratia ,

--ιa . fetae M IVitia repentalis es quia ννimium peri,nens au Σitam aeternum. Diximus aes triam aternam . nam bona temporalia, cum honis aeque ae malis Ommenia snt, nequeunt et se bonorum operum retributio, nisi sub ea tantum ratione . quod ad salutein aetetnam possunt auxiliante gratia ordanari, uiuuti dum quis utitur diὐitiis eleemosynam largiendo, corporis animique valetudine . orando, atque exercendo pietatas, aliarumque virtutum ossicia.

Diximus etiam , Dis scius ex gratia; qu iam , ut eoollatex disputationi st adversus Velaaianani ac semipelagia nam haeresim , nullum sine eratia opos aut fidem, aut iustitiaticinem, aut attemin uitam promeretur. Diximus praeterea . sive , ex deristia , sis adi j iitia ; quippe non omne meritum talem habet dignitatem , ut illi mere et aeptaemium servata atquitate debeatur , sed eomplura sunt impellecta Ee exigua , quibus praecedentibus ducia largitoris ob piolusam eius liberalitatem solent rependia ui dum bona voluntatis conatibus retribuatur gratia operationis , hute vero iustificatio. Duplex propterea mn t; genua distinguimui ; quorum

unum appellatur merisam de reuis , es rerum morartim de

nemo . Metitum de . Aeno eu illod, cui ea iustitia re. tribuitur aetertia .lia; atque loeum habet in solis iussifiea. tit . de labi Aatim gratiam sup est. De hoe merito ait AP ae olus ad Tim. iv. Reposto οὐ mihi ree a jψhri . At metitum a reuertis illud eu , cui ex sela decentia remuneratrie fertur: & tale metitum habetur etiam in peccatoribus, dum gratia γε.emele exertati. fide, spe . de diletii 4 adiuuificationem disponuntur. De hoe merito loquuntur Concilia Ad Patres, dum desiniunt contra Pelagianos Gratia mu Auia itimi iciis mania .ra; ut demonstravimus supra lihm xiv. de li. Pelag. cap. ra. Non sunt haec nomina,Mὸν rum δε eo etia, Sc Ad rartim de conciseno. alicuius re-eent,om Schola uici commentatio: cum iisdem utatur etiam Gulielmus Arvernus apud Isaeium Haberrum in The logia Gmeorum patrum pag. 443. floruit autem Guiuimus

citra annum i n. duobus inlegiis creulis, antequam lia

therus & Caluinus ad Reliatonis, Ee Christiani nominitd

decus naicerentur. Ae metitum ae eis sno, quod pra-ptium meritum es , etiam ex saerti litteris nomen accepit iubi dieitur operarius dignus meri eae bis, Matth. I. di qui noti sunt inquinati. appellantur di ut eum Agno ambulent iis Avis, Ap . a M. Metitum vem do eun ruo ne-eeissum luit, ut a priori dii lingueretur. N Pelagiana prae-iettim dogmata seeernerentur a Catholicis, hoc ipso voea. bulo, aut alio consimili designare. Id noc, dum pronuntiamus uocem motri , volumus in inuare auditoribus. Haeretici mei di vocabulum ptorius damnare non audent . eoque utuntur in Conieli onibus suis, ut liquet ex Harmodita Confe s. s es. in Respuunt tamen illud. tanquarnambiguum, de superniae nomine periculosum . Atque ad rem aes attinet, litatuunt salso. dc impae sentire , quotquot ors operibos censent aeternam vitam retrismi luiticiae

debito. Hoe est praecipuum inter noc, illesque distivium , in quo an nostra , an illorum melior sit caussa, nequit deliniri, nisi attendantur necessatiat ad meritum conditiones. Berti I εHI. Tom. II.

OPERII MERITORI 1 CONDITIONE sJUXTA DOCTRINAM HAERETICAM.

Quarem sunt condit ea, quas requirunt haereriet , ut bona opera possint mereri vitam aeterea ni illasque praeceteris enumerant, atque ea ponunt Fomelius de Iudificat. lib. v. eap. 3. , de Volsius uis t. 1υ. Leideat; . Prima e ditio est, tuquiunt , quod opera i ni undequaque petietta, tam triauum . quam partium ratione. Videtur hic crinilit In eo sentanea rationi, eo quod tuititia pol halet interditum atque Meeptum aequalitatem. Praeterea li opera bona non merentur ex eoi uisnoiultitieationem, quia sunt imperiecta, neque habent eamdem dignitatem; multa manus promereri poterunt vitam aeternam , quum haec sit ipsa luttilicatione longe perseelior . V lotiam eanit Vollitis ob quamdam Ioannis Feri sententam in Ahi. cap. xv. oti mi una, oa fides ju Mat. - opera, negiae lex. Qviis innit,rM eratia, . miseracodia Dei, promissmi, memit a Chrisei. Cών -- νυ ear Io uia meiso eam Iems t. Cων non ope utila amemina μι. Hee suis -- is a ter vis C AI ra. Hane priorem cocidationem perperam statuere nituntur. Quamquam enim opera in se spectata, atque, ut Seho latius loquvntur, materia ιυν , imperiecta sint, εe sullus saepenumero in venialia crimina prolabatur a ut per hona opera vitam cccisequatur aeternam, sat e f. quod iustus operaris habeat per gratiam hasi a se tantam dignitatemae perset iaciem . ut per Liam opera pollini eum pec illa mercede aequiparati, ae sint aetem ae vitae quali radix &semen. Nam etiam Chri ii misso, s; tantum attendas mil. bulum Clueis, sanaumisque effuti aciem , finita ebi, nee -mnium Martyrum exdedit crueiatus; at in spe la tamen dignitate perseciae, omnem exaltationein prometuit . de magis etficax fuit, quam pallioetes Martyrum universarram. Ergo non opera sustorum quantum ad solam ciuicititu nexhibit ciem spetianda erunt, sed quantum ad extelletitiam vittatis litis dignitatem innuentis. Mi: imum quidem et semen quereus , at pradueit praceram a thurem : de a qua suapte natura per meatus tetrae dilabitur, sed me ali eompressa adscendit ad altitudinem seatur init. Repetitur in inito Scimus sanet i chari lina . atque i/-ὸ manet in t. diu. a. in eo pariter eli s in a ae siti miis in litam aeternam, Joan. a. Igitur ad haereticorum argu mentum petitum ex definitaone juriitiae , etsi responderi pollet eum D. Thoma in a. diit. χ' art. 3. non reperiri istis Deum ti creaturam iustitiam cum, totium . qu e exigit inter datum, de aceeptum aequalitatem, sed Glam sui titiam δ ν Murum , quae tostulat solavia condignitatem p oportionis servandae in di. tributaeme praemiorum, ita , ut maiori merito maior e puniatia, minori manor retribua tur . tespondeo dari inter bona opera, Ac vatam aeternare, a qualitatem, novi euruaris, sed virtutis. id non valet de operibus, quae pinedunt sultificationem i quoniam in iis deels pilaeimiis coridatio ad meritum: de Maiaeus, ide. i. statuu gratiae ianuisisantis. Joannis Feri doliri nam ab Hii pauit Censeribus in Coinpluteoli editicae diuti s in loca calligatam nuci tenemur amplecta. Lmus tameti , quem, ossius tanta cocllidentia obseriat, acti paret g e. i de o peribus sine gratia miratis, quae aerarii π muis a Cia,

noti innituntur, quemadmodum coi non urat verbosum aesententiatum antitheus.

Altera ad meritum eonditio iuxta haeret est, quod os meritorium sit prorsus indebitum, quia iis, mentum non eadunt ea , ad quae Obi tingimur. Ciatiditionem num requiri Drant, quoniam Clinitus Lueae xvii. ια inquit C m fe eritis omnia, qtia praerepta sui insis, iuraro et D is intitiυν stimus . oci δὲ amvis socera fecimvis . LMnde Theo Vjauu in hune locum a liti vis se non opera sisu , dianus es matiis Hasu: ram a tem spera e si mr, conrottis Iu quia esuri es seriι. praeterea sertiae des in libra de quadruplici debito docet ia opera n ira deberi Deo. ut poliat illa citra maemii ,m exigere a n hri. Adduni exemplum, quoniam subditus non metetur, si praestet mincipi obedientdam a nec elius, si Mientibus debatum exhibeat Ohsequium. Verum Ee haec conditio male e stituta est. si enim ad mittatur ; nec opera Chritii fuerunt metitoria, propterea quod debebat ipse quoque praecepta partis impleete . o potuit erro in bonis operibu; di linguere ipsorum debitum a merito bonae vorunt atri: cum enim Deus hominem ean diderii liheti arbitrii . ae dominum suorum a iuum, neque ad bene operandum quemquam impellat necessitate i hane tur ratio meriti noci a conditione servili, sed a dominio si-bere voluntatis. Ae ideo in his, quae neces litate sunt nihil este metiti novi si uum satemur, verum elaam e traJantinianos tanqtram dogma fidei argumentis pluribui dem 1 ravimus. Itaque allatum servorum, filiorumque exemplum an -- ω in relinquetur. Negamul enim illos nihil promereri dum rusti dominorum . atque patentum libera

175쪽

is DE THEOLOGICIs DISCIPLINI s

edam sentas; quia licet mira debeat patri, maiori amore

A ara mare mandatas e)u3 obtempetat. Caussa itaque me, iii oon est opus quod debetur; sed operis q-d uehetur ii, beta Ac non coacta executio. At ad textum Lucae re' disclaram eii mixta. Ipsim visi ei ratione, disi vet Het , Moxos urgere possumus. Ait Evangelidia . Ctiis sis, i a nura. - ρυωρeo Mnt et o ' agitur timnia Mecepta se vati pestiret . Addit neu vis, cis stoe, j om,s ; :citur qui servat pinepta non peccat. sed iacit quod debet . Debemus autem dicine etiam post praeceptorum ob divariorem . seo. inurins f., mus . petimum quia ex opere nolim nihil Deo ac siit utilitatis ci sucti 2 desudo quia nollum botrum D et pio is viribus sine gratia auxiliante scire nemus et icere : inivper quia ea vendum nobis est, ne con istinat ex bonorum operum aes ima cie tumor tam biae: ulterius quia poterat nobis Deus mandata pra in re nulla id mitis mercede: quo ianiti loquuntur The phytitio: ae Bo naidis . vulgatis his usponsioctibus addo, chla tum apud Lucam exemplo servi, qui tantum impe rata doinini lacu. l: tari Apolliam cupientes ficiei vinu- tuu ne animentum ad Luciiudinem ac vigi antiam , ne ad hiuis servorim notum ae mi pilam attenderunt; eum sit inutile operari invito animo, voluntatis autem boa: aei .e4um sit studiosa solicitudo. sic di Petrat hortatur P, 13 oras Ecclesiae Ep. i. cap. v. a. φ υ. πιι υ .sens, eri

Tertiam Bonorum operam merita, iuxta Kaereti eor , conditionem habere debent, ut illa plane vel ire rem stit

nolita , non eius . a quo exutiamus mercedem . Bona autem opera, licet sint a nociis tamquam a voluntario immumento. sunt principaliter Dei: quod Metissit testimo. oitiin illud Apostoli I. ad Corinth. xv. io. AN quam aridos aut taloratia, nan ego . sea gratia Des traditim. Hi vita aeterna dicitur Gratia ab eodem Apollolo ad Rom. ma que ab Augustim tu Emil. ad Sixtum. de Grati A lib. arbitrio rapia K in Enchirid. cap. ro . in psalm aris rat a. & aliis in loca . Gloriantur propterea Nouatores, quod tibi consevitiant Paulus Apollolira, ct magnus lilpp Mosa Amisset. In hae quoque conditiore at lananda labuntur errore maximo. Cptis patra ium a gratia notitum esse negant immerito. Eil quidem ratio: alis creatura iastiumentum Dei. sol animatum, liberum , se movens . umma preditum p testite . A potens dii sentire statis it Ium merenti atque excitanti. Opus ergo memorium debet etiam nocitum restitari . Demonstratur id apertiis me Evangelicti verbis , piid Ioannem xv. I. ubi Saluator alia Ego sum viris. υοι p.rIimtes: qui manest in me . o em in is, hia feri sitis, m ouinc quia sua me nihil posesis sacris . Ateleonteiupalmitem, atque a vite recisum D n germinare uvas, aliaque im iis nos ara elem in Christo Eieetnam vitam non promereri, eerist vim quidem est, dicente Domino. rio m. is Ll pet/μι facere sed uvas non produci a palmite, si et nequeat ferre frustim a se ori , nisi missis 1 in υ i.; a 3ullo nimirum novi ierat fracium Mentum opertim , repognat doci inicae sententiae. Hu feri foetum m itiam. Nae eadem uitis di palmitis iunilituἡine uia sunt Tride: iitii Cotieisii paues apud putauica lib. v m. cap. 4. a seto experimento, quo ii uvae diariae palmes inseratur viii v. a tandida . uvam inde pregnatam nigram elle coospitiarnus: ideoque irahit uva certam qualitatem eliam a paumite . Attulerunt ibidem Jutisconsulti legem . qudi incia pii , seria Aesicino, liti de Legat. & Ddeicomm d & alteram, cuius initiam eii , In re ea tini. tit. de servit. Utb

ibidem suerunt ti verba C lassim papae in Episs. ad En stomo Galliae, Aueuilini in Psalm. 143. Baslii in Summa

Moralium eap. a. diserte asserentium bona opera a nobis fieri, licet noc sine gratiae superuaturalis inistratio . Ne repetamus omnia, arbitramur satis esse . si cum magno Augultitio de Crat. & lib. arbitrio e. t 6. dixerimus C Nitim es nos mandara si uare,s wrumtis MM 4 Τ ina alti itim tu mias rarium es ms fareis eum si nivis. Ita que maparari voluntatem Miltiam a Domino, iratamque per elatiam piae venientem iacere ut saetamus, bonorum qumque operem cauliam principere Deum ellei absque repugnantis e cedamus 2 eadem autem opera nostra tion elle, utilia non e te . meritoria novi esse, iura naemoque negaravi.

Ne glorientur haeretiei tam audacter Parili Amriri. 3hHipponensis Episeopi palmeinio; observandum est inima tertiam recte diei mercedem vines ac gratiam. cis tia eli. s ad diυinam praedestinationem releratur , qvi Detie statuit electis mciserre gratiam, Mne qua recte agereti perseserare noti possent; merces, si reseratur ad tultitiam. qua recte agentes le perseverantes ccmnat . Gratis, s at tendatur quod opera tintia praecedit . me res, si qntia ilia eo sequitur, in pivitur. Apollatus ad Mati via postquam Minotistravit quomodo fuimus servi peccati . cuius Ilipea dium est mora, inquit e Gratia avitem Dei ista in a. sidad Timoth. iv postquam ait se eursum suum consummas se, addidit, Rεν ira es mιhi cor a iuuiιM. Itaque Clo ria, si spestertii quod fuimus ante electionem serendum opositum , gratia eu; s attendatur e summatio bino ram Operum, eam, itistitia. Nam in electione ac prava. ratione gratiae nihil quod nostrum si pollumus iuvenire :at servata lege, iti veniemus aliquid nostrum, nimirum e dientiam . Atque haee est Diniuia Augustini in laeis, is obiectant haeretici, pretantis contra Pelagianos gratur pem venientie neeellitatem. Ipsa visa arama tis uit citata Epi. ilata ad Sixtum ὶ misitis μου emitas recitatae ἰ tamaa i aem merisa qailus reduitur . non a natis pirati iuvi pis Minam si eieκtiam . seu in m .s fossa pes ara. tiam, eriam ipsa erasia naaetipa vir, non es 45M. ms, urasis datM: Me suo, Dia motris noae darM, 'a quia M.

MM ias misis . ς ι su da s. Plura ibiam s. D. Ehor, quae reperit de Gratia & libero arbitrio rapite ii dide Correpti ac Gratia cap. x m. demonstram v ram medinam ei Ie mercedem , quia reddatur buctis operablui taetiit gratia. in quantum Deus iam opera in bonis operaiaior . Neque asserere possumus solam gratiam operari. non liberum arbitrium, propterea quod stes bat Apollatus, ουο, m aras a Dei me m. Quomodo enim hane lismi. eam interpretationem patiuntur motima verba i, - --i . h. iasinis Quomodo ait Paulus . Gruriae Dei mretim, nisi fle isse si operatus Hoe unum erga M. monstrat, nihil si ieci se absque divinae gratiae auxilio, qua sensu Matth. x. ac. legitur. μου mim - esis qua 1 aqui-

dissimilem haeretiei hine esse Munt, ut opias non tantum sit dignum atque perietioni. sed etiam habeat cum me erile propinet Mem aequalitatu . quod pratare ni utitui ex idea laetitiae, atque ex Apolla ira sententia ad Rom. Um. I 8. Non stini eo Mna passis ea stitas sisti ad Datiram gi iam a m ab ιαν in nolis. verum hae ex supraliis et is refelluntur; sive dixeris mercedem bonorum D tum Lon ipeltare nil filiam ea tisativari , sed ad Z in

Hire in sue distincti em laeetit inter id quod sp ctat ad discium operis, & quod attinet ad principium. R

dignitatem ortam ex gratia habis uari, quae eis propter ia- habitantem Spiri rem lanmim partieipatio diuinitatis, consis initque hominem ius bim filium Dei & haeredem , ei

tribuens aeternae vitae artham, & pignus. Atque hac pollω um alterium nos prohamus, non denegantes inter Deum di hominem etiam iustitiam eommurarmam, dummodon

sit seruis de illa tiliatia, quae mutuae utilitati, quassa ia-ter homines intercedit , ton nancta eli, & de qua ait dendum esti Divum Thoaram eo tendunt haud vulgare, Themsciet. Eadem responsione sententiam Apollo lieam explieamua. Non sunt utique Pisiones huius is i spectatae in seiptis con lignae, ut aequiparentur futurae gloriae; illat quippel ves tint di finem habeat, es metem et donorum omnium aggregatio nunquam fini, aut vicissitudini subiecta. Dilua tamen est huius sempi teriam mercedis retributio. si ai tea damus altam i qui patitur . esse filium Dei, di haeredem, eique repmmassam esse eonglarineationem eum Chralis . dummodo eum Christo compatiatur. Q re ait Apoliolus eodem inor Si aurem filii, o haeredes, δε αδ idem Dei,

Maeraso a rem O M Is ramo eimpatimus. ωρ o eo - fri-ν. Videtis a. Epistolam ad Coelath. te. a . Vet. ho clieamo non est aequiparatio inter opus atque mercedem, spectata operis subitantia; e ceda: inspecta siti ijseantis grariae, Onde mentum proficiscitur, dignitate; id nego. Addunt nonnulli haereti eorum ecndationem quintam, ut ille cuius gratia Dput Euitatur. recipiat e umeatum aliquod vel honorem. Si asserant nullom operibus nodris Deo aecedere commodum, atque intrinsecum emolamen tum, verum dicunt. nam Iob. cap. xxxv r. inquit: por

is s sui e Mors, quid divalis es. Me q. a vi mandi ι aeripisi i At conditione hae posta quomodo invenient me. ritum in operibus Christi ὶ aut quomodo invenient debitum in operibus malis, dicente Jobo ibidem: si precum νάι suiu o. - in s m, ii uiri f. .hit in quitates tua , quia fortes reviri rem s a firment Mois o peribus homines noci pratiate Deo hociorem. plotiam di laudere , merat uritur plane, atque restitati tur vermis Christi Madi . u. rvi LMeat tax τί ra corum hemiuitis; ur Uaeos vers

176쪽

LIBER DECIMUS

CONDITIONE A OPERIS MERITORII JUXTA DOCTRINAM CATHOLlCAM

Expunctit eooditionibus, qnas ad meritum requirunt Haeretiei. de agendum modo est, qnas comitin ter ad mittunt Catholiet, & septem e numerantur . Sunt autem, ut o et meritorium si bonum. st liseium, si summaturale . st elicitum iti stam viae, si ex caritate pro. .mm , si eum divina premimone eoo iunmim, si homum ius i. atone aratia sit. Hi e mali; et si, ut dicam in a. noct mneet hae conditiones requirantur ad meritum e ego ν-. Aiunt Calviniani nos in assignandis hisce eonditiotii semare more Andabatarum, neque inter nos convenire . quoniam Robertus Hes et negat requiri libertatem. M chael Baim necessarium non piatat starum gratiae . nec mul ovem diυinam: hane propugnares tum . Mars liam 48e Vesam . negare Caietanum, & plerosque Thomae Aquia natis sectato denique novi op esse, uta ea it te peto ficiscatur, quae fuit opinio Guiles mi Antisodorensis . 3equom meam Recentiorem . Sed λ lira anniunt Secta. mi. Etenim, quM ad rem attinet, talentae omnet orthm xi metitum bactorem operam : eo dationet etiam praeei-wa ex reeensiit admittunt singuli. euod si liberum , quod summaturale, q-d ex stratia sanctifieante, atque his oditioni hux postiet aliae, me miliee sequuntur suapte inarum; quoniam opus brinum liberum in ultimum fidem est reserendum, ideoque fieri lebet ex earitate. De stata viae nulla miti potest dubitatio, quum in termino si bravium & eorona. non cursus & labat. st herii Hothot nulla a no a habetor ratio. x nulla pariter Baii. Di .inam promissio em in saetis litmi, haberi . neque sera a , nec Th mittit negant, emtantque de formali meritorum ratione, ut diram insta. sed missa iis, qu, patram ne stiria vi dentur, da ipse eonditicini et agendum est sutillatim. Prima igitur eonditio est, ut o et meritorium sit ι - . Neminem sine puto, oui conditionem istam explodat. Ait enim Dominus ad cain Gen. i. ' fit me eleias, να- est sta aviem msse, me fis Ma m ea n ad j ι ὸ Et Ap, tilat ad Rom. I i. o. TAMIatio minutinia in amnam a. um nil opis iii malum & ititia eap. vi. 23. Dipodia enim νεα- -ον, . A citandis filiis tertibus cimrseddo quid enim frequentius legimu , quam impios thesauri rare sibi iram, habere odio animam suam . arcendo i elle a remo Dei, atque sempiternit gehennae γνieiis damnando Ratio etiam hoe momirat, quoniam Meepta sunt Deo duntaxat opera saa, quae illam laudant.& aeternae legi e veniunt: at mala opera Deus nee petae. definit, nee preeipit, nee applohat , eaque tantum permittit ad osen scitiem tollitia . profestimque hocimum . mi et o relieit priorem hine meriti conditionem, is umque Christianam iidem habet . neque rerum e stientiam , ne ne communem rationem . Setinitanti antem quiadnam se opus honum, lib. xxi. sui aeere earabimus. Nune sarea, si reponamus iIhia bonum opos Musis , quod ab aequi tam regula non deflectit , quo huimur Deo & utimuecreaturis, cui ri nora setam viseium eo endatur, sed etiam finis rese dirigitur. Qui enim ius itiam faeiunt ut via deantur ah hominitas, moreiam Mn Aule t ast a Parrem , ψω. - . alia asti & qui glotiam suam quaerunt. & laudem eaptant, reseper et m/νradem sam. Matth. vi. I. 1.1 I.

Praeterea necine est, ol opus meritorium si tibinis , non isa liberia te volanta it aπmunis a coactione, sed e iam voluntate arbitrii non oblDiai neeessitate r ea neminpe libertate , qua homo suorum actuum habet potestatem atque gomanium , fle de qua pluribus in laese, sed presertim libro xvi. cap. a. ae s. i nstim imus dispotationem. Hane libertatem res uiri ad meritum coci stat ea verbis Eecles xxx o. sia pinetist transiris. ω - ελ ιransi rina, δε- eris miti in non seit i ik- ι ob lira μωρ sociari .in m D mma r e stat ex Angustino, qui de Grat. N lib. artara'. a. postquam demonstrauit exigi in divinis moti itis ad aliquid fatieulum , vel non latrentum D a voluntatis. ωρο- cludit i sitionia e m votivi faeie, itine ἀkendum es optiam , itine isera a es leni operis merier ab avi, da qua aestim est Qui reduri u mi is sonatim opera Da r e star ex damnatione tertiae prepostionis Iaaienii, & arii- eulorum Maehaesis Baii, & ex canooe a. Sess. vl. Concilii distini, quae non semel sunt repetiis i e stat ex ratione . quocitam nequit ad meritum imputari quidquid noctest sub potestate ho nis operantis: eonstat demique ex Gentilium Philosopliorum consensu, inter quos aiedat Mis phare ut Pythagorieus hominem eromerem vituperata nesae laodo . Moores & ignominias, in quantum rebare so is avit υ νttitis dere . atis initiam satirii. Certissimum esstraque quod reste haec secunda meriti e ditio sit eoo stireta. um quique mereatur aut demereator, quoniam libertas, ut inquit in primo e tra Summachum ubio riuuentias.

NONUS CAP. VI.

Tertia metis meritorii cocissitio ea. ut si fis natura L . idest lautura praeuenientis gratiae auxilio. Probant huius ecciditionis neevilitatem praemissae ad Uersus Pelagiano & Semipelagianos distorationes . atque libri peto me prae cedentis priora rapitula. Recte Arauseam x. Synodus noue . Si quis pri natara iam eis Matim HS M , Dod a fautem νε etiari vis, aeternae, restitare os elisere pose firmas, asi vie iv,misatio. . O ne irati a Diratas

rv. cap. , gratis e se mortuum christum. ti possimus abs-1M ipsius gratia ad reqntim pervinire . Neque praetereun mam est quod uadit D. Thiarax a. a. q. I tr. λ, opus meritorium, iti quantum ex libero arbitrio procedit, maximam habere eum vita aeterna inaequalitatem , idem uerequiritur, ut usorem suum aecipiat a uirtute spiritus sanesi moventH. Muremum argumetitum est . quia hama gratia destitutus . ut inquit peosper adversus Collati eap. xx ia.. Minis suis male uritin Et sicea aximis, maeae potiere per artes. Iuveni με borium onerasa in Aia, ornes ; ea tamen fiaam is moeris νουν dola μνω, me tati aterna turis aequis ere fractus

Iaeratis.

manus apud Ioannem ax. . t emis ura quando nema potes operam. In hune locum apposite Ioannis Commentator i lauris Augustinus Trall. xiis. Alitia os ιε as operati uis, a L. resutio is i reddis enim Dam a- - αιρ- se. xlum operas . Cum ia e foc, si factia i es: erit ea mriane nos vitida, quaeriis, ut immas. Sed GF modo ema ι-stitia qu αἰ -νὰαν. illa notia sus ψόαν. sist illis oti titu opere 1ν. Lese & Augustinianam ad Hesychium Epistolam, & ex Gerit olympiodoram super Ee-eselia steti. Huius conditionis eatulam esse praeordinarinnem divinam, ess commonis sententia Theolaetorem. Ae illiuι praeordinationis possumus hane assene rationem, quod eum Deut temporalem hominum vitam militiae I labori bos 4 stinarit. Iratuit in altera vita eoronam atque mercedem. ainobrem dissoluta huius habitatiociis domo . quibus nihil restat diluendum, ad perpetuam & non manufactam itan frendum est: ae vieissim qui induuntur porptim ti bysti, epulantur felendide, atqua voluptuosa iruuntur vita, impia stant tu illius ealamitatem. de quo Luis xva. Ia motivis ε' Δυ s. ω sepia a s .n inferno. Desectu h sus condita is neque Sancti mararem gloriam, neque damnati gravius supplicium promerentur. Sancti quidem pro nobis intercedunt i sed illotum oratio obtinet nobis ben seia potius per inodum impetratio is, quam meritio suam. quam sunt aliqui negantes hane Sanctorem impetratteriem rehie non vici metitum. M illorum dignitatem intima qae cum Deo unitionem. Veram tae dignitas ae praestantia ex meritis. qua consumniarint in via, non ex iis, quae in patria superaddiderint, intum habet . Etiam Christisa seripiternum habe: Sacerdotium , semel seipsum errato , vi huius laeti heu, operisque iam peracti salv re in perpetuum potest accedentes pes semetipsum ad Deum. semper vivo ν inquit Apollo uet ad Hebram vii. as.)

malui virtute comparatur, ut inquit Juveneus Presbyter, Dum rus da recum arua stir per cumsita iasa.

Praeterea nos ad meritum AE tondiem necessarium putamus, quod piseideatur ex caritate. Et raritatem qua-dem hasci sevi, cum se vel a gratia sanesimo te indiatilina, vel saltem ab illa indi lia. puto a Theologis tutis versis requira. lila etiam raritas. quae est inspiratio binae voluntatis praevenie ira Omna opus salutare eum fit ipsametamiales gratis, debet opera merito,iai nullo Theologo di sentiente, precedere. Ego necestiriam mio illam quoque caritatem, quae virtus specialis est, nimirum desinionem,

altem viritialiter exi fleatem. Certe Apollatus necessita tem raritatis inseruat locis praductis eap. v. prop. l. tamdem mmmendati eique aetemam vitam repmmissam affirmat

177쪽

i DE THEOLOGICIS DIs CIPLINI s

ina iusteriar a Patre mea οῦ o reo a d eam otiis, o mauia initatem, sed spestata. ut dictum supra, ipsirum e estum,. ho ei meipsum. Et Iacobus cap. i. ii. d. rito, qui sessumis, non operantis in Dei filium adoptione, aiah.

ia tentati e probatur, ait i Are ut emisiam this , quam inhabitatione Spiritus curtii . At nos ita dividiam prediis is ms Deus HI senti is s. Hare esse mentem Divi sio in statuimus. ut etiam sate rur bonorum operam di Patras Augustini demonstrabo libri xxi. eap. vi illud tania initatem, atque de praemio vitae aetemae alteranista eum tum nune oleo esse apertillimam eius sementiam , Amo. uernaeso extremo sitim de Grat. 3c libera arbitrio, P,

ν talem. per caritalem imp eri Iesem ; Εpit . a vi ad Ana la- sum: Boauis non os f/ueliam, otia uis e malo ν ira nori Tandem ad meritum de cordigno requiritur tishias, fatiis ; de Spirit. & lit. cap. 14. Vide qum supta diximus grataa. Ita Tridentina Synodus sess. d. cap. Is idque p., de M. Pelag. eap. 7. S. Thomae sententra liquet exi. a. q. hat ex quo nullum metitum haberi possit, nisi citi su Ii q. art. 4. ubi ait: M ritum Utis H/mi primo rimet uti tamquam cis I membra i in tamquam viris A palmiti, cariιatem Aias autem Diritiuas Λών o. μ αδεα ρωsa in ipse catas virtviram ιnsuat. Proferri potest humi ... earum ae ax a earisare imp--σών. Ratione demum ham ritatis multiplex ratior ac prima quocitam Laeredita veritat eomptabatur. Primo quoniam gloria magis dile ii. ad servos potinet. sed ad filios; dil eoni latuimur filii inini, quam operibus rependitur, alioqui non latet Maia adoptivi per gratiam. Sequitur alia ratio, propterea q1M irin sublimior Apollari , qui pro nomine Chiis 4 eoatu- iniquitis dividat inter Deum, de hominem, atque imp., meli, ae mortem perpelli Evangelium' ubidue piaedicave tum munera reprobet Altissimus. Aecedit tertia, eo quod runt. Deinde quia caritas, eum si plenitudo i is, non gratia ter nihil reeipitur, nisi eaehibitum sit ab amico. Assuum priscepta omnia e pretiendit, atque ad illa serian- ditur ratio quartat nam nulla eli inter gloriam, & operida voluntatem inclammat; verum etiam tinem diruit, un- nostra Iequali tatis proportio, nisi Ob inhaerentem iustitiam. de in moralibus pullulat decus. pretiumque virtutit. Po Postrema ratio sit, quod nee nummi valorem habent, nisistrum qia merces omnium ampotis iis ci pt.ellanta lima impressa Principis imagine, aut inseulpto aliquo chatui, a linui virtuti et Omnium maxime debat rependi . Atque re, ae praesertim si tuerint ex viliori materia coetiit . ex his colligitur allus ceteratum virtutum, quidquid lem O nata cum ex hactenus diliis perspicua sint, coeli tiant e Schola aliqui. non promereti d2 eoud aeris vitam quitur septem has condi. i es ad meritum de cis tematernam , nisi a earitate sint elisui, vel ι prior, . iu iste a nobis reci ii stile eo rei li tutas.

Ad meritum autem δε αυ vi fulseit, si opos , uni UL st liberum, atque ex gratia inuasi . de aliquo Dei am te procedens. Cratia autem his ruatis non est ad hoem Seiram eonditi ciem statuimul di .inam promissionem. ritum necellaria, quia novi ex operis dignitate, ted ex is Illam necessariam putant Motui, stellarminus, Suare tui, la decentia divina beneficia hue meritum ci sequuntur . alii;. cum aliquo tamen discrimine . qued vὰlit Seotus Quare impii, dum fide, spe Ac caritate ad iullisei timem

hane esse metiti rationem δε muti alii autem selu lim, disponuntur, hanc promerentur tantum de cane a. Neque ora consitionem. Jlsa ii minime nec altariam putat eum pania meritas .llusmodi redditur Δυina gratia semper, atque in

cis allit vasquesJu . Thomisse complures distinguunt id. fallibiliter. led pro Uea beneplacito, atque s ex parte te. ter o dinationem Dei, &extrinseeam pioinlisionem, illam cipientis nullum paciatur impiarmentum. stat autem meis quidem, nuci illam mer vitentet ad meritum. Quoniam muni de re rus etiam eum gratia sanesificante. dum i non varat momenta expendere si naulorum; dico diuinam stus aut altis gratram promeretur, aut sibi donum sciatis promi sonem ad mentum decoriaωua recte exigi. videtur perleverantiae, qua non ex tultitia conteruntur, sed ex libe pestitu id euci me Tridentino decreto sess. vi. es. 16. Em rasitahe uiuana. pronvi sionem denique meritum a renuiuom opera πιιζcis Mou ia finem O in Deo j, ωιstis prest, neque requirit umellarii. teque excitast, ad tale enimn est cita monia, in tamqvi, tot a FI ιι μι - - meritum iunicit si opos haheat aliquam tectitudinem, eu- νάιον irar pro Ago, o tam viam miri ι sius Dei, am δε ius intuitu Deas Maenerum aliquod impertiatur. HM Misis ipso vi operasus mori ιι fide ιυν rebraeuda.

Uidetur etia n huc spectare attacottit B iii ab Apostolica CAPUT VIL

Des e facitis es Devis Ma a nobis ati viaci a ιυundo, iis haud operosum est omnem eumrovet iam dirimere. .umissi tiὼ ς ιι Mae,is prem tua vi. idem scribit Fulgentiva vero operibus absque gratia Niratis, etiam i honesti ceu in prolono lib. ad Mutiimuine seipsimitia tiMirare .ιω - seantur. α dicitia sint ex e eoas atque italicio. nullum in iis, obi ju M. δε terem. idem Cyprianua iti Eptitata de o. elle metitum doceat Catholica Fides, tu praemissa Pelagia pere & eleemos,naiidem seribens ad viesricium Paulinus. non in dogm.tium c istatio; emittatur quae illa ad opria,

Atque illotum auctoritati accedit ratio. i. Quia sumus na- quael unt pr rvecitente Mari ius facitii adiutorio; di quonam iuia Dei set.i, a quibus poteti ille omnia opera tiruato aliqua praecedunt iustificationem, ut salutaris timor. ora aequitatis tute sine remuneratione aliqua ex laete . 1. Quia tio, artus Theologalium virtutum, contritio. N peccati. nullo alio patio pol eis Deus ennititui hinninum debitor , tum coare lici; adaqua subsequuntur, ut sui lotum pani viliquatenus rationi A verilati maxime convenit , ut sit fide- tentia, eleeities, na , da vanorumque Onimum preceptinum lia, at ilet praenitiis. e. Quia hona opera dignitatem quidem obiervatio.

sati,i cantem; sed nulli operanti, tametsi portaverit pom ne habent metitum .is renes us, i . uisus. Eu, diei di di ius, debetur ex iuilitia mereet, niti fuerit Ilum, theseos, cui cieturus, etsi aliqui excipiunt solum. cotidistius, nisi pactum cum Domano intercerserit, nisi eon. subleti hum, vetitas primo demoti litatur. qucimam opera, vinitum iacta persolvendi denarium diurnum. Legite Evan- quae iustificatiotiem praecedunt, ea dἡsti iti e Irideatini gelicana parabolam Mailli. cap. xx. Quia ideo peccator seis vi. cap 5. atque ex Seris ruris al)atis i periori caλ lv. absque ullo patio per opera iniquitatis ni debitor iuilitiae, ad ipsam sulti uacionem disponunt, di Deus convellitur quoniam ad cos trahe una debitum sui scit, s creatuta D, ad impium se, dum pratia octia: ut, conterientem mitii stii legibus teneatur; sed per opera tiona, nis adsit Deum. Atqui illiusmodi d4 pocilicinibus inest talio meri:

liberalis promisso, nequit Deus fieri debitor creaturarum, uὸ long oi quia . ut cistendimur lib. xiv. auctoritate ra quoniam universorum Dominus nestius ocilagationis capax tisite, non eii te iuranda nullius meriti petentis fura,

est, nisi ex liberali conventione ae pio diu. qua tenetis pietas, di pulsantis instantia, praeci e s qua Lubenter his postis omnium Seholaificorum, quamvis in- remia, petendo, R pultando invenire, accipe te, & itura citem pugnare videantur, subscribo sementiis. Ae probo te dicatur. Igatur opera, quae fiunt anu au illicaturae desilinam Scoti, in quantum pronaillio formatitem neeeila. cum auxilio praeveniantis gratia , promet mut , ii caria et , ut meum ex iustitia sit persolvenda. Verum qum tionem ipsam ceu rao. Atque hM aruum tirin corque diκent Thoroniae, quatenus n.ee promisso exirenseo roboratur sequenti. Si me tirent tiaria conatus Moae vineis . nec tribuit operibus illam pretii. ae valoris dignita. luntatis existeris: aut expuliaret, ut Pelagiam pilairum, det rem, quam habent ab inhaerente aut litia. Allentior Bellaria inde Semipelagiani aismiat rat .sta ira daretur sicundum ine-mino ae Matella, quat ac moventio aut promasso indi tua noli ra. nam ideirco hoc pelagianum a lienum damnatum eunt inter Dominum ae samulum Gligatio em . Neque et , quia tollitur pratia. 14 a libero praeue rus arbitrio. diras se ill onem istam etiam ab haereticis agnosti Itaque ii Deus, ut nominem tu itiitei. exigit atque expectat enim eo modo allerent reddi aeternam vitam expromissim motus liberi arbitrii per eius excitantem atque ad uvans ne dii ina, otio levania Ditiuam a b retiar regnum, ii uri tro. statiam se disponentis . nequeunt istiusnodi motu3 omni milientur. Hae s militudine utitur Vollius disp. iv. Thes no expoliari ratione meriti. Accedit expressa S P. Au - . num 3. abusus verbis quorumdam vetetum Siliolamem itini audivitias. Ait enim En sua non semel laudatarum, negantium honorum Neram & vitae aetem condi. ad Statum: Sta nec lassa reisugis pecturum sne es quo μιν β

178쪽

usum l

LIBER DECIMUS

'. si Mes iam μporeis . ne e nultam es mesistim dea, Aieel ad mas pν p.ritis osti m M sectas ori . in is enait se fieritiae merita sistis tam Aristis. quoniamo; I. sumiliat eritia r. Et de Pradest. Sanctorum cap. a. suis avium iti. I -- . qia jam erepti ἐναtile, ut Bum Nem Oeaedis vilis morem pQuod vero eadem opera, quae sustificat onem praecedunt, habere nequeant meritum de reuiurno, conitis ea ea, tepeaeeedenti. De a. l quippe iliri prinoem eonditio, scilieet. alatus gratiae, Et filia adoptivi dignitas, ae divinae naturae participatia . Quare citata Miliola ait s. Pateri P sua Di .m di me re- son/m Heritarum es fratiam , a nati et p. e. ιηι Me meritis datis . otii 4 erum has , L. -υι. possum perea ores Haue tantum a se illisus nostrae partem ei Masematit arsumenta, quae pro sententia solo It tribrua pollunt a 'em. Ubicunque etiam patres. The rogi, ae praesertim laudatnt Autullinus N D. Thomas docent nominem impium nihil mereri . ita aecipiendi sunt, ut nihil mereri dieitur tali merito, quod institatur

iustitiae; habeatque eum remuneratiocie aequiparandam dignitatem . Eteium Me meritum, quod verum propriumque meritam eii. comitatur duntaxat hona opera homiciis tui eati. Aut certe ita actamenes sunt . ut gratia notidieatur eo ferri operibus naturalibus, Me uti e praeceivi Astis meritis. ρ musam inis Dei ant f a quietis ae δεηι- ira inquit in eodem loco Augustio es. Vide quae scrips-mus supra cap. v. ad Haereti tum obsestiones. pRup re Io 11. Homitiis ivitiseati bona opera ompromerentur uitam aeteream, non rantiun is conertia, sed etiam de raudisno.Quod bona opera iussi a ternam vitam rometrantur probatur I. ex divinis Scriptum. Sap. v. igia legirue: IMMi rem in poperatim tament, o ames Dam uiam est minisses m. Matth. v. la. Ga era o Matiate. am merces .mo ' sis est in otia o & xxv. D. Veia 2 Lais i. m. stris mei, possia te parastim vobis regnum a eos istiti nomana. . F enim, cire. Meae v I. 23. Mea eiam mirus v Ira mira ora in ceti. Ad Rom. ri. M. Rivisa uiae ρω sera esse visa 6 s. II. ad Timoth. I. ia. Praens es uri sertim movim I iura .a ilia, uiam , his Iti M. Apoca- ιν p. ultimo ra. Ecce Denio Λυ. o meries mea muum eu, reni re tin eui Θ seu se opera fis . Apparet ex bis aeternam vitam in bociorum operum mercidi em . Merisces autem meritis tependii , ideoque hocia Opera a mobro nora sunt duiunua .

Eadem ea perpetua & e stans sanctoram Patram aer ditio. Etenim ut aliquorum sentetitias proteram, Martyr Is vatius in Ep. ad Romanos, nati. t inquit vit bestiarameyca . μν quam sis Deiam promorari. Baliuos in Pladiri. vii intio , ii dieria 63, qis is Dras Note, a. Et

rim mesta Mia i dontim, qua messis aQ ira meritam. Bera. denique te . 3ι. in Canta omne quia fere is heianum, m umtie, quia quavem .stu facere Iaseram Iis . . to is m, sum d parertiae. Cum ergo tam Scriptura, quam Patres bonorum operum merita contelleatur; sure optimo Tridentina Synodus in Spiritu saneto congregata propolitionem no tram sessi va. ean. gr. dicto haereticas anath mate detinivit. Quamquam autem laudata synodus expresse meritumis e leno noci commemoret, in gratiam, uti arbitramur, quorumdam antiquiorum scholaificorum, qua a firmarunt nullum dati in creatura e dignum meritum , propterea quod nequeat Dun; eiu uem eleature coci litui, debitor ;nihilo tamen minus nox etiam meritum ipsum is eo serio maiori probabilitate defetidimus. Cum veta hona sulfotum pera mereri vitam aeternam sit dogma Catholicum. atque premi ilia argumentis valide propugnatum , addam aliqua , quae demon Irratia in horiis operatius hominis auilificata non meritum qualecunque, sed hadiens cum repromissa mercede condignitatem. Ac primam sit, quod eitato Canone Trais

dentini 1 latutum est iuitatum opera vere mereri a memum graIM . vitam aeternam, circ. quae sane verba die in meritum eum monstrant. non solam eo gruitatem, atque decentiam. Deinde Miletici meritum δε origma nequaquam negant. Etenim Baterua in dissuti Ratio ae anno 3346. inquit si sisHiι Fas es avit asti mari uant per moreri f. ter. - ει aratis bona vera, visus Deus mercetiens prema ι, De s. si , ,epare iuua se iam mini m. a rivabim s. volitus etiam . ni supra diximus, tellatur aliquod meritum agnosei etiam a Conielsone Wittembergens , de Auguliana . Et Ecclesias Reismatas tantum negare, quod hoca opera v Te proprieque, non ex promissime solum . sed etiam tultitiae debito pmpter aequalitatem operas fle mercedis censenda snt vita aeternae memoria. Atque id, ni fallor, sequitur directe ex

haeret leo de infitiati e do male superlua impugnato rnam ideo negant sectarii aequalitatem oneris fle mercedis . quoniam neci admittunt iustitiam inhaerentem . quae tribrat hociis operibus ditastatem. Nisi ergo meritum ιυe Laeuis necessum iit pro gnare, cur hae in parte cum Novatori hos tam acerba eontentio Peaetetra Theologi Tridentini, Auctore pallavielao lib. vi M. cap. iv. Opera sus pos are iam δεβ tiam pejoditi , - -- ivisa sνatia ius maris, Hadisistis es m to Chrs. μωκι aritas , omius isti mems iam efffictas es is , Di ea perae t. omu s

ueniam. Idem docuerunt Theologi polletiores: quorum pro ecto doctrina, eum scripseritii soci exoriam liaeresim theranam Calvio latiam . plae ilia Durandi, aliorumque muccitum est prae renda. Insuper nee veterem qui rumdam placitum te ipia diserepat a communi reeenti rum Theologorum sententia. si qui enim iuitatum Oeeramereri is revivisua negarunt , fle vitam aeternam gratiam tantum, non jα tam fe tributionem esti dixerunt, oquuti sunt verbis a seriptora novi penitui alienis, de praecisa indi, natione ac promissione di.ina. His quippe argumentati nibus ducebantur; quod octa reparael Deum conservare iurio; in hae mortali vita, de nunquam illos ad caletiem hereditatem adsumere; quos polit illo, absoluta potentia reducere in nihilom: quod pleatisma libertate creaturas producat, 3c pro suo beneplaetio pta destinatorum numero accenseat; quod sumemm Dominus nihil debeat servulis, hilque ah his rapere misi emolumemi; quod deniquo a terna vita dicatur ab Apostolo se uia. neque sine benes eis Crearoris pol si obtineri. Urget haee 1rgumenta pe acutua Theologuet Ariminecisis in I. senti diu. xvi I. q. r. arta 2. At haec non valere ordiuatime divina, ae pomi sione Iuppialia, ii uel ex diuis; neque id negat Gregotius nolier ibidem in iolaticiae primae argumentationis Aura li. Ex quibus intertur Scholasticos verboreo non te ia-vkem dus tire, eorumque diserepantiam ovilia rustis ab hetet orit opponi ; recte demam Trideotiam Theodoras ni ui se . ni princimo huiuς libri diistim eli, in his quae itionibus veritatem maiora in luce a iamptoribui collocatam, qui serpentes haereses sit Metuti ex in titulo illas exagitatunt. His permoveor ut non solum bonis ivllinum ope&hcis verum meritum eum universis Catholieis tribuam, sed etiam metitum eandienum; eis ad evitandam inane nglotram nonnulli eum Ihoma valdensi 5e paulo Boeteoli putent ab huiusmodi vocabulo esse a linenduyn. C se. mant assertum no iram quae har enus ditia sunt. saetae enim literae artemam vitam appellant colociam iustitiae, depositum , bravium, mercedem, de denarium diurnum : quitius sane uerbis signifieatur retributio; qua . servata aequitate, noci debet operarius dei laudari. Appellatur praeterea iustias filius Dea, regni haeres, palmes adhaereus viti dc

obsignarus spiritu promi ilionis, qui eil araha de pirnus h

reditatis. Atque his iustarum dignitat, δέ ius ad gloriam, qua nequeant, s permaneant in gratia. expiatari, satis aperte declaratur . patres etiam tradunt Deum se tollis debitorem lectile, licet uomaeeipiendo aliquid, sed quod ipsi placuit promittendo: unde sequitur Dominum . quieri lagitor gratiatum, este debitorem totonae; ut Enarrat. in Psati . lxxxiii. ait Anuli inus. Denique in h3nis ope ribus hostitiis luilificati reperiuntur omnes eunditiones . quas resti iri ad meritum vi eou stuo Ianlio supra fuit demonstratum. His itaque nune in spitomen redaciis, sed iam stilo fuliciti explanatis, politum theorema valide propugnatur.

Sequitur ut respondeamus haereticis breui, nec erolixo sermocie, cum tuerint praecedenti capere soluta omnia tere illorum sophismata . opponunt nobis priori loco iactas imieras, in quibus .ita aeterna appellatur Gratia o misericoHaa . ut Psalina e 1 i. mn M te In miser ιυσί is, cx in seruiis utis. Ic lv. a. penare, se re ah yias suavia, o M in viti eum ratiocle ianum, iae. Ad Rom. vi. Σῖ. Stipendia e m peccari, mora: Gratia autem Dei visa aere na . Et ad Ephec ii. g. Gratia erum saliari M., μου iam , O Ne non ex istis, Dei enim donum es , ma miser ias, tit ne θ Is glomeιών. Haec soluta 1unt in resutatione ii. Conditionis ab Ha reticis pro opere meritorio ita tutar ubi ollendinivi quomodo aetema vita sit miserieordia simul, & metem; maiu-rieoedia ob gratiam praeuenientem : mercet propter liberam liominit obedientiam. Ita Augu iines in lib. de citat. ac lib. ath. tap. s. expectit verba psalmitiae. μυώa iesuc

missonit, rexillae de fide in Chri him. Ae vocatione ad olesiam est accipiendus; utrumque heneficium et . si velis illum de gloria exponere ; nota verborum proprietatem . Eimu , inquit propheta ; pretium itaque eii

179쪽

stibendum: . Add t quoti iam ragnum calorem inscitatur, nora bonis tot lunae, sed libertatis. Ait M. . quoniam Deut nihil a nobis accipit erectu inenti. Quod habet ut 14 Rinnanos ε. Coetis osse mi viviro Meι ais, eamdem po balat interretationem. Ut enim S.

addit S. P: di Eri sola nupea laudata. Verbis depromptis ex cap. ad Ephesos eadem est adhabenda res estio. Nilienam et alia seret ad aestit M lon Eriellam: μοι vi ho

monitam bis cciniora ia iunt psolusii stipia Setis turis, eam in quoque mi latii tes visonem. Consertur ergo notabis be i ito 13 m ieratione divina. quia Deus et at ricta ari. te mundi e istutionen a Ctitillo, ut eae iaciet iaciei elimatulati : quia misericordia e ut prae .enit luis , qui Demo venit ad fidem . nemo di i urcitiam, neom ad cor, nam nil pater traxerit id iam . D1ci ut beat ludo muniri. ce itissima Dei pratia, propterea quod pia resimari: Mn Minoi . tion hominia volenti: ne ue current: Dd m: . retii 4; e D i. neque s. ut sumci res c ii a te ali uida rubia, tamquam ex nobis, sed misericordia Dei in sue i in henedi ii ibtis dulcedinis, extriat dormionici. a iuvat operantes reddit colouam iustitia perseee auii a Q. Catulat Deu et dona sua, ii erit a Dolita . quia

ipse operatur in nobin velle N pe icere; eu eiu autoris

bu aliquiis ea et ut 4 itatis A commodi: u undicimur socerie debitorem nostram. noci aliquid a nn ut ae pre do, is promittendo , ita ut pol sint iusti coalom mam ea, su sinistre is a Auetustini in n. xvi. de vetoti Ap Ab li, noue elut ii. c. r. Reu te oci pro Ussi, gara ui ianus it. R lim omitia ex ptire meti capite sunt alani estia iterum, si haec videantur sumniatim di'a, iit a pericla . Restat ut aliquid dieamve de iis, qui in bonis eo bis habent spem ae 1iduciam. Print apici netas eli spem istare 1 operibus, quasi a sola laberi a initia iacultate procedati eum ad matum quisque se i is fiassiciat, ad bonum rari,dihil iit, nisi avi Que ut ab omnipotenti bono. Deinde non

debemus perihi, opera. quamvis miria videantur, ita . .. mare , ut nullo tramvir timore; cum nestiat homo

utram amore , vel odio si dipnus, atque etiam laifuuotidie divina indei india sit imploranda. Praeterea cute ui ope a vi in Mobis velle N poscere. ac facillimam sit ricturum deperdere, maxime si telinquator sti ipsi M. mana infirmitas, se veto deseratur qui nimium presumit. oum est, ut cum timore , es tremo operemur titutem noctianr . Ad haec. quia divina auxiliante gratia ti, minest, si quid boni peresimi ; debemu exercete humi lia. te . vitantes superbiam illius qui uiuebat, Musis Quis r. Minucii; es imitantes A UM im dicentem . Acriem, i d c, at a Dei in o. . His servatis. dicimus is M.tii: operibus incandam este spem diuitiae rein ii is, nucoli dirunt Nehemiat. David. Patitoς, aliique viri M.

est smi. Ad excitandum fervorem. tiar renaque ex le: . dum debet quisque sitimisite eredere, quod non lirat invitam Mamam, nisi qui bona e rura; atque s ipse M. ne agere ii uit, es bosam conscientiam sem, repetat tum D vide Psilio. xvi . Rerra suis mili reotimus h. a. -- tum meam i Ne appetitus laudas subrepat , in digere ι divio a miseri iura, hi merit ρ palson in Chiam se aulo ani. in auutiat. Demum ne praesunnat, meimmerit noei caui-bet , sed ei, qui perseveraves it usque in finem. -- tam esse bitem .e salutis retribui inam. videntur citi,4

piliola ad Ron . . i. 11. Paulim Apollo os . Ut iactus in talia saties ficante pertit at , nedum diu: a reainc e ,

180쪽

LIBER DECIM Us

-- asom nationes, qtias opisaia fotii impias, num iu vi. -τ omnes iustiria otia . σω. , frenae, mori re ν δελ-αν. Ergo qui sin i lati, iacturam sererit, si misericorditer tr ritui ad renitentiam . eratiam iterum c sequetur, non merito e Zoo praecedentis iustitiae . quae deperiit; sed me. mo da corisma praesentie eontaeitionis Ac gemitus . lilius

quippe de Idetium. & oratio inois i tristir 104mis, sed tan-rram misHi εν A P. ut assemit i. r. q. I ait. 6. Doctor Angelicus; & rationem tradidit Dii cla vit. Cyprianus, quo iam Neederito a se plina mininuo νHessis L, gratia. Quod dixi de pessilentia in giaria ad aliquod tempus . mulio magis amnarandum est de perseverantia finala. Hare itaque non potest ius ut e Iurio mereri, cum sit spevialis-Dmum donum diVino beneplaeito praeparatum Eleuia. ut demonstravi praecedenti, libri capite vir. Potest enim Deus recto iudieio homini justa emeticem gratiam iubtrahere . tque eo verientem se ad desdhria eordis sui absque ins sitia esse erer & quemadmcidum rapit paris um, ne ma Iitia mutet intellectum eius, ita aliquando pemm Ut tu sis ea tum delinquere in senectutit maturitate , de absquetultitia, a qua mala voluntate recessit, in aeternum perire. Hahet enim figulus potestatem alia vasa in hociorem, oealia in eo uinetiam efformandi At Deu ς elegit vada misericordiae, in quae effundit diuitiat gratia , ti sustinet va D itae ad ostentionem justitia . Hine de electis, rem isque naturm eoncidentibos stri ρst Honorius Fortunatu 1. Ω is H, H Muti, iis, s esiti toti μνοιαν. Quando piaret Muti. issa soluta rutius . . Si nunc petat quare ius ut missit mereri de eo aieno uitam aeternam. 8c non ficialem pellaverantiam; respondeo quod utique vita aeterna debetur bonis operibos, dummodo a cedat ipsa perseυe antia , cui repromissa edi salus , & corinna iustitiae. Attamen praeuit Deo promittere vitam aeternam a quam hiabium Moia fui tomm operibus, ut omnes siecurrerent ut comprehenderent ; noci placuit promittere pet severantiam ipsam, ut nemo praesumeret, sed unusquisque propriam salutem ciperaretur eum timore S tremore. D nique non est e seu uens, tit si merces sit finis, merecte

ram debeat esse medium ad ipsum finem perducens, sed pro sua liber sit ite Dominus talenta dispensat , di pro libito vocat operarios; at pro iuri itia se Uum fidelem de resint, o lucro remunerat, de pro eooυentione sol.it italu tum emarium. Novi eli ergo de perseuerantia, di de glutia eindem pacta rati,inandum: quoniam hase finis est, illa medium. At citato rapite septimo plura hue spei tititia. Verum de re υνα. hoe ma num perseverantiae donum iusta mereri possunt: te et redit quippe Auruilinus in libro, uem de noe argumento e seripst, eap. g. eos, qua 'inunt ira hane te ori Hiam Hiis rami , ,e non vel Iup ιι- Φν emereia , - amisti ereristima iter possit. Neque aliud p timus , dum verbis Davidieis Deum deprecamur, Ne viseri cum ei vim μιν meri; aut in quotidiana oratione. D- -s . Neos in rant 1M m. Haec oratio dem that perseverantiam esse gratii diuinae benegetum, neque ulli mol-

talium dehem ex iustitiar impetra)i tamen oranda, ide que cadere sub merito, quod appellamus δε conrua. Quod

si dixeris peti a nobis etiam vitam a ternam, dum ut muη . Adienior νunti, tutini, di nihilominus illam nos promereti is misci suo; respondemns cum Augustano citato loco Sanctos hae petitione nihil aliud orare . nisi at in eao Elitate , qti. III, dara os . MUmerent; n ue enam ali, re memet νου nam Dei, quo atili, seu iis, qua pers verant ne in Mom, raritim es em lenturam . praetet ea se orantes nescimus an odio, vel amore simus digni, idemque regnum petamu titulo potius heneficii, quam depolitiatoue corrinm: ut si sorte inquinati sumus occulta aliqua culpa , is iam Deu misericorditer abstergat, de ita inveniamur Monet ipsi test . in quod non intrat aliquid inqua- natum vel immundum.

tentiam Alatth x. II., t e satos is t. Itaque tutius , si in gratia decesserit, His promere ut vitam aetemam , de ipsus vitae aeternae consecutionem , atque elaam ploriae augmentum . sunt e Schola aliqui. qui negant primum Si riae tradum eadere sub merito de Hudetis, eo quod t1ω-k, haereditati hetatur homini exornato gratia sanes ista te, eurus primos pariter Padus et uisntim metitum ante cedit: at non repugnat plotiam esse simul haeredatatem atque mercedemi quia dum efficimur filii ina de pratiaminabis Iem , constituimur quidem cohaeredes Caristi, sed hoe titulo, ut eum Chri f. emeem tollamue, & abnegemus nosmet ipse . Rei te dirimit Seholast: eorum illotum op positonem divinus Apostolut ad Maranos vi II. 7. his filii, o hiriarii heriae, Didem Dei, eo ireues aών. m C si, si ramen eam ιμών, ωt O consti- temur .m1mobrem noci solum gloriae augmentum, sed etiam eo secutio cadit sub meritum, ut aperie deelarat Synodus Tridentitia eanone 32. non semel laudato. Remantes in gloria electi, di etiam peregrinantes a D mino pistunt ri .ms o promereri aliis primam gratiam; ut illites promeruit ,tephanus Apollini Paulo: sura ear tatis virtute subnixut orans pro lapidantibus uacit Saulum crudeliter seviatilem ; ti ita quem tibiali in terra μυα B.ni rari . Gis. II.

Deem, In e 5s mortiis Aaseis Hugonem; inquit serm. des. Stephano Folgentiu . Da boctis tempora sitim, quae noeupidius appetantur tam iustis, quam impiis Deos volvite se e mmunia, dixi supra cadere ita, meritum, quatenus prac anantur ad vitam aeteream . sub qua ratione per Lnent quoque ad emesus m deifinationis diuinae r atque ideo nefas eIi illa aut nobis, aut aliis expetere . ubi a summo Moci animum nollium avertant. aut nos a proximi caritate divellant. His enim mercessumos est, as ipse Deo eo amin . o omnes, Di m θυι-ων, nabis etιam ιnυ re .n . a pars admin. Hi .ectis Auguilini lib. i. De D ctrina Christiana eap. a. nostia de merito bonorum op xum diaertatio eoncluditur.

CAp UT ULTIMUM.

DOCUERUNT Tiidentini Theologi postremo loeo

inquatendum esse de pioprietati s Iussifieationis , quas Ires enumerant Hetero xi. indemutabilem per ii tentiam . multimam certitudinem. de aequp magnam tu sinsulas dignitatem ; omnesque profluunt ex reprobato dua male quod sola fiducia iu:tificet, eaque sit immobilis atque ineati vibilis, nee debeat thitui inhaerens iustitia capax augmenti. Igitur poli antiquos errores Ioviniam , tu pela-gal. quorum damnatum dogma fuit amitti non posse gi etiam per Baptisinum susceptam, docuit Caluinus lib. iit. Instituta cap. a. in electis omnibus, quantumvis ex sua sittides, ceriam h et, araham salutis. re tentii illi fidei et qualem tribuit ivllitiam , propterea quod . ut explicat viniae latius lib. 4. Theolas. cap. 14. sui illa Chii iii per fidema prehensa aequa ater impotetur . Nonnulli, persertim Ia theram, excapiunt peccatum Apollatiae; in quod ii quis animo prursus labem, nec perterritus metu imperadentas m li, neque spe alaeeius melioris fortunae lanatur, escatur peccare in Spiritum sanctum, neque hanere remissionem inhoe saeculo, neque ui futuro, permixta cum aliarum liae.1erum colluuione etiam N a trana .

Sed quovi iam inquiunt haeretiti compluret, immerito a Catholicia accusari, quod alietant semel suilifieatos nunquam mecare; dicam in quo conveniant, re tu quo ei crepent . brevi intulias querimonias repulsaudo. Quidam gravillima laetera ivitas patrate fateatur, sed tamenn ea antulos amittere Spiritum santhim. atque excidere a gratia, vi serane pacto, quo meratu amentes, atque deitituti exe

catio libertatis. Sentit id citato loea Calvinus, Theod Milet Ea in Colloquio, quos habuit eum Jacobo Andrea Lu

tico, ad alii. At vannulli eum pareo oli Forbeso non norant aliquando iuilificatum ita deperdete ian litatem , utia reatu nudiretis aetem e permaneat, donec tesipiseat, Omnestamen aurim putant ad penitentiam adduci poli seelera qu iam litet actu iniquitatem operentur. retinent habitudine fidem di raritatem, quae temen eli vitae aeternae . Atque hae calientes peccatum , spe fato etiam debito damnataonis , stare autumant cum gratia sauctificante . Neero querantur Remon: franies oppognati a nobis quot i a uoti afflerunt; adfirmamus dari inter ivita plures, qui , eum praedet linati non sint, noci solum in gravillum crimi. na uoluntarie prolabantur . verum etiam pessima morte dec unt. ἐκ de ipsis prMellitiatis permultos cepe raderea sanctitate . quamvis his diuina miserico dia etinferatur gratia eonverticinas, est finalis perseverantiae dieam ver . novi est semel arrepta tui filia talis genetis, ut non pallit extingui . nec adeo certa, ut non debeat iustificatus, quati. diu agit mortalem vitam , ulla tecius periimescere.

PROPOSlTIo I. Justus vitam agens mortalem mea

riti te a sancti tale.

Id primo evancitur e scripturit . si enim semel iustificat

monita urgeantur, non video . Deinde non exhortationibus

antum . sed paraboli. atque sistentiis in Evangelio Cithoii- ea Doditio altatuitur. Etenim Matth. xi ii. ., Lucaeum. 4. proponens Dominus parabolam seminantis docet multos es.se qui eredunt, sed ad instar sera inis cadentis inter spinas. a fluistidiniri, , o μι n. . on es tut ιιι et, ii eruntes IH ean - , in mis referant fu Hum. Atiit A vitia seriptura lavetitatis confirmat ionem ex replum multiplex. Primum et

SEARCH

MENU NAVIGATION