장음표시 사용
231쪽
posuici maeonem ς 3e Solon, ex Phalareta in eius vita,
re malit is testici adulterum 2 addit iam iis etiam mulcta- vin dore, quae cederet viro. Contumeliam illatam ing Tuis pueris reprehendit auctoritate legum in Timarchum AE tines, uti etiam de poena corpora prostituantium. Noaethos inter propinquos habendos non Mi lege Atrio, liquet ex Avibus Ari phanas. Neias erat . ut Marcellinus seri hu . cum Tutore. aut filio ipsus virginem pupillam inirec milvum . Nupta impotenti poterat ad alium transire, lege itatura a Solone ; de 'ua λ' plutarchux in eius vita, ti Terentius an Hec ra Aef. t. Sc. a. in luendis iamenconnubais lueras divortii deterendas ad Archontem . idem Plutarchus scribit in Alcibiade. De hirto has coalli tutiones inter Atticas adinvenis . Osusquis alienam rem surripit. etsi olus tantum, aut semdivi nortenses, lege Solaciis morte damnatur. Non poterat publici aerani detraudat, aut debitot aliquod Reipuolicae mutius capessere. vi inquit Demosthenes in Theocrinem. Ex Cicerocia de optimo emere Orat. habemus, nihil nisi in eo x ne a populo tuitie donandum. A pupillis nilata nandum absque potes hue Archootis . auctor est in Hermo ii ne Marcel)inus . vetitum Mercatoribus alio, citiam Ath cas, vehere trumentum, noscatur ex oratione Demollhenis in Phormionem. Has consequuntur leges in sycophantas .es male aeos. Datam allionem iti salum telles , evincitur ex Gratione eiu luem Demosthenit in Evertum. Prohibitum larvo proscindere e viears linerum , di cuique maledicta i eere in mortuos lege solonis: de qua in eius vita plutaretius . Senatoriam in Magiitratu dignitatem nullus ante annum lilaesimum capellebat , ut inquit Xenophon. Lex seollat olei di maleficos a suggesso areehat 1 & nova lex centum annotum e suetudinem pro sui inviolabali auctoritate pollulabat. Adhaee capita leges Atheniensium, qua praeciam anmiad ersi ibus laudati viri illulirarunt, brevi. ter revoeare noci dubitavi, servata quadam cum Decalogonethodi similitiaine.
Poti Atticas veniunt commemoranda leges Romanorum ceteris omnibuς, ut Polyhius in qnit. anteponendae. Varia
his nominibus data; nam aliae appellatae timi Refii. quae de imperio Regum latae sunt: quaedam Tribonicii, conitis tutae a Tribunis pl. ter es XII. raritaram a Decemviris sania citer dicta lex Curiata. lata a Matii ratibus patriciis.iam designata S, vel in provinciam, di ad bellum cum impedio protecturit 1 pietat ara dicebantur decreta populi. Leges pr. se ripis de tute ita umphandi appellabantur Trivim isti raue aetae, quas tralgredientes diis iaciabantur 1 latae a temde rebus varias ac discrepantibus , quali a satiatione s queri , dictae nimis. Quamplutumae tamen a legislatoribu nomen accepere , ut A ritia, po tia . God is , Huetitia,
metitia, Moenia. Civita. Aquitia , Cassio, a L Aurelio, a Q. Pelio , a P. Clodio , ab Hostilio Mancino . a M. Duellio . & L. Menenio , a M Cincio Alimento . ah Aquilio . a L. Casso . Iulia drcitur lex promulgata ab Angulta orto quidem ex familia in avia , sed in Juliam eooptato. at plura de his Bet. Btillani ut De Uet tura lignitieati me , & Antonius Antullinus Archiepistopus Tararatocietiss. qui ordine Aiphabeti singulare volumen edidit
Mi iis autem legum vocabulis. attingam quaedam de re- η servato eodem ordine , idest nonnulla primum in genere commemorando spectantia as religionem. eultumque parentum, poli haec leges aliqua , ad homicidium . ad id nicationem, ad furtum, ad salsos es maledicos pertinentes.ciunt in prima classe leges iactae . quibus Romulus tertiit diurna iraciari a plebei I. ut sititiat Cicero in terties de Na iura motum, staliut augures ae Sacerdotes, probibuit no- Mutara mulierum sacrificia , atque visistas in templis. At Numa totus in re diuina sexaginta Sacerdotibus electit a
Romulo adiecit Taminem Dialem. Martialem , Quirina lem, Meualec virgines. Salios Marti Gradivo duodecim, &Pontificem Maiimum ex patrietis. Statuit. inquit plinies
lib. vi D. cap ta , Ut Deis frue orerent, O mesa Dira .seresti . pto iam he regimine constitutae leges . incutit s. iii. timorem ae reverentiam lex quam recitat Festus r Sisarenteis μ ν ivrgoar oue phragit parentes; Mer a es,
fortiam sister estis . Nulla lex silvia, idebi Romuli. contia
nutius. Alopito in s hos lege Curiata fiebat apud Ponti Mes. Qmnes virilis sexut bili ut instituerentur hat es, erat Iunia Velleia. Ad aequitatem iuris servandam, Arati
ita mandatur, ne e natis. de amnibus detur curatio. Clau
dia de Tutelis mandat tutelam seminarum e sanguineis. Ttitorem dandum a Praetore praestrinit Atilia . Cautum te te Voconia. ne quis filiam haeredem relinquat supra H. x
xxv 1 . Uxorem eum viro rerum omnium cile sociam. e
hoe desineso aequalem cum filiis habere haereditatem, suit rex Ro ituli, ut Daeclysius. N Plutarchus prodalete . Haee perpauca de legibus ad cultum Deorum, L familiae regi
men pertinentibus universm dicta sint. Ad homicidium attinent quae sequuntur . Damnandum publieo iudica , qui hominem occidit, aut occidendi eaus ti tum telo instiuarit, aut venenum paravit , vel vendi
dii , lex est Comelia de Sirariis. omni has, vi Cisrem
interfecerant. lego Pedia aqua, ignique interdis tam . p., ricida, de quisquis filiis, & amnibus preparaverit sata , LPompeia de parricidas , inserus culeo eum eane, tigallinaeeo. & vipera. α simia in vieinum mare. vel ama meis proiiciendus. Laedentibus alterum vel mutilantibos :ut lex Decemviralis: si membriam raperit, ni eum eo μω, i.
Iis osti. Instituta ad Gerrendam libidinem lex Iulia de Adalterin I de pudieitia ; atque his etiam divortiis modus immitivi. Firmaret ibidem lex Romuli. A Ite i. -υ. - Q, Orae ιι, mi molem , necanto . Stuprator verberibus delata tur inquit Festus. Pellex aedem lunonis non poterat ira
sere. Qui dixottium faceret , et Diu inferis sacriscantam. Puniti probrum Vestalis . illamque ad portam C mitides , vivamitatuit Numa Pompilius. Propter mundiotam tu fo eustum suspectam inise Minuciam Vestilem, rimila, ius oelavo libro. Irrogata poena vim inserentibus a lescentulis, 3e alienam pudaeitiam sollicitanti η, ani rei p. iam mollituentidicis , ad x. millia num lege Scatum aut Scantinia, lata, ut fertur . ob Mantinium Capitoli. num. Ad honestatem connubiorum statutum i a x D. T. talis, ne Patriciis liceret iungi eum plebe, neque liberi, nam ingenuus, aut ingenuam dueeret libertinus; at ab .gatum per legem Papram. Etiam vino nuptae abisne ametat lege Romuli.
e eritis pus es, suo sis Cereri necat, i imp es is sis tor , noxium duptionem praesisto. Furtivatum eteram possessionem inhibet L Atimat De usurpatione 1 Furiumqtiodlibet l. Hostilia. Plagiariis l. Fabia poma expitia irrispatur, nec non ei, qua liberum sciens emit . Non miruttamen pollidens bona fide mancipium. Puniendus lue Iulia de Annona citata ab Ulpiano lib. ix. qui eontra antidiram fecerit. societatem ve coierit, quo carior sat . Emi in LAquilia, ut damni iniuria tali si actio& qui sitiet ἡ renum dederat, reddat quadruplum , qui instiens saeptem.
De repetundis pecuniis extat Aellia, sive rentuna ram. De pecunia plo trum is contra ius aeeepta . s. Cassia. sive rana de munere illacite aecepto l. Cinia Amnora M.
C .ieia. teli monium falsum . ealumniam inhibent reti Romana leges. In x M. Tabulit extabat: ut ii quis Mutavist et , aut carmen condidisset, quod in simiam . paritiumve alteri inferret. capite puniretur. Feeit L Alla Maiestatas crimen , ut habemut ex Epistola Ciceroni4 ad A pium. 'nam irrogat ei, qui testamentum salium siripi rit, recitaverit, stulpserit dolo malo, 1. Cornelia TU Memtisna; quibusiis calumniatoribus Remnia . Qui duobus di verta tes mimia pricterent . poniendi L x D. Tah. , tiqei quia salsum dixistet te limonium e saxo Tarpera erat deiicienta . Nee Censeribus in senatu sat erat ignominia Meete . nisi Meuiatos iam & damnatos l. Clodia de M.ta Censoria . Leges Romanas alias S Onias . Manutius, Panvinius, altique exponunt prioribus voluminibui Romanarum Anti uitatum. Faeire ex his deprehendes terum Romanarum eum Atticis concordantiam . Quod ut percipias magis , iterum per
ultatque tenentes euri dem Ordinem discurramus . spectat ad Religionem lex x M. Tati separarim nemo habest misino messa , sed ne orienas, rus stiti et aa so, Misariis elanior atque eadem est lea Draconat apud Porp .Huc n.
I ex vii. de Fe: is lata ah Impp. Valentiniano . Theod, so. & Arcadio, e smilis est Atheniens, quam et tarn me thenet adversus Midian, Nem ns mulor ostiam ae vis m utim iri esto. Quae est L. uri. de procres,li , detis vara a scito Platonis in Phadone . ωmo euid das , dum natis ιών in Deum . L v. f. xiii. D. de coenostendis Ralend. liberis, sutile Atheniensem e stat ex Dileene Lae iis in Sol ne . Lex Numa inno rata in Cornelia de sic
extat etiam apud Antiphonem. Attio lex , Si quis adti - 1ertim detre Meserat , δε εο flatu or sitirum .' . lauda. ta a Iutia pro Eratosthene, eadem est x M. Tabulatum,1 Pap niani l. r. D. ad i. Juliam de Aduli. Altera huterinis lata a Dracone , f; εω , ore ιν ι depretiustim δεῖ ruxeo, vel lupo filia . ves stipis froja ob hae Oi eis
furiit ne exti arii, extat in Ulpiano s. di . ad eamdem 3 tiam. Non discrepat L sol is , s. Dis .u/riam nisuis r m rapiat, que infera hiare , ab ea, qnam stit tqui in ianus l. un. Cod. De raptu Viu. seu rid. Draconi lex contra furtum , moderata a Solone , & qum declarat sceleris purum, cui inrem nonis inq/essum interseiar. ha hetur in xii. Tab. . A apud Ulpianum l. 4. D. aa l. Aquiliam. Cautum leuibus Athenarum ne Advocatus extram dinariam pecuniam accipiat litis causa. ut liquet ex De mosthene De Corona ; idemque firmatum est l. I t. q. Lec x D. D. de Extraordin. cognati Irritat e tralitas repugnantes atqui tali I. via. r. D. de Pan de qua etiam Amisoteles lib. a. Rheti cap. xvi. Hiberae in Demosthene
di l. Is C. eodem, & l. xxxiii. D. de Re Jodie. Oh icientibus probium allevi , quod demonstrare non possnt,
232쪽
M seeo sit odi subiaceant, mandat lex Atheniensis apod Dicinem Chryseuomum Orat. 33. , nec non Romana apud Ulpianum L s. s. νιι . lib. D. de injuriis, & famosati illi . Sed plura de nis in Concordia legum utraramque, quatra Antonius Τhusius elaborauit. Haud dubium erro . Romanas leges ab Atheniensibus
derivatas, praesertim cum circa an. U. C. 3 . tres legati Roma adierint Athenas, ut Graecorum leges colligerent atque in statium deurrent. Quod ubi fecerunt, ereati eum aliis sipiem Deeemviri, atque ab his leges in tabulas x digesta duabus pol modum adiectis. sed suas leget luis soROrtiae ante Reges exactos. liquet ex his, quas a Romulo Uitas Conditore, S Numa latas animaduertimus. Si recipa mufi Viali etiana st menta , Romulus primum Volate rit Setia tot eleeius. deinde illine iacet res, & Augures Romam accivit. atque Etruseas leges populo denuntiavit, Iid. a. p. M. . & 87. atque ita antiquiores leges Romo rum ducunt ab Etruscis originem . Sed ut videas allatum eum illis consonantiam . prolesam in medium aliquas. Pro cultu Devium leges habentur MI uaris Mus alia m υν Deoruinis si .m eo. Hujus m mi uis auli ab ori sera subruorue e In inritio ipsius tempti aliora sit amre m r ι istitis c uti, e δεινοῦ .etur r c,otὸν fuistis annis pestitis Uaia sati,n ιεν immotia : Dii peregrini m c iamων. Pro iamiliatum tegimine autem, parautum tiberes nee bias fio re u Mi. De iussi. est aeriue δ: Pori es ias ρ ι. Nectansuro Murier viso DYllime conjuncta fori, -
. Da e μιν a ejicia r i Iudicis fraui in an soror : Si quis in ius voratus non venerat, redireso. Extant eum aliis pluribus in Etruseatum Antiq. sagm. Iibro tertio. Veruntamen illatum omnium Atticatum, Romanarum, Etrustarum, aliarumque legum optimatum, praescriptaones quippe Tyratinorum advesius Religaunem, & aequitatem novi sunt inter leges e numerandae, luit origo ptisma. υel a polleris Noha, vel a Jud.rorum Republica. aliae leges quam plurimae consentiunt cum libris Eetodi, di Le.itici . sis exceptis. quae addiderunt Augures ido solstis. Quamobrem aut sunt fragmenta illa, ut credimus. per.eium, aut sollerter, di ingeniose confitia . uicquid sentias tamen de Etruscis hisce tragmentit. Romanas. Atticasque leges, quarum supra vidimus coniscordantiam . ex Hebraicis natas commonitiat illarum, illarumque eiulatio. Id arduum non est ex latiti aduersus homicidas . moechos . fures, ac salsin te ita deducere. Misaleam de homicidio legem cap. xxxv. num. v. to. & seqq. usque ad a1. invenies apud Paullum ilh. v. Sententiarum
sub titulci Ad Leaem Corneliam de sicariis, A Ulpianum
lib. vii. de inicio proconsulis. Quod Moses sanciuit de homicidiis fortuito , , absque odio patiatis eodem cap. v. χχ. cxtat paritet apud paullum ibidem , & Mode litium libro differemtiatum ui. 21Maica lex de percustione rixaniatium Exodi xxi. ti. ,& seqq. non dissert a Romanis apud Ulpianum libro de Ossicio Proe s. viii. de Gregori num lib. x. m. de Ae sit. De adulteris vero eadem lex eis Levit. xx. ita atque Romana apud Papinianum lib. diu. Responsorum ad L. Iuliam de. adult., de Marcellum libro xxxi. Digestorum. Incessa Nuptiae, quae damnantur citato Levitici capite v. iri & seqq. proscribuntur pariter
Edieio Maximiani, S Diacletiani apud Papinianum ibi E m & Ulpianum in libro Regulari de Nuptiis. Turpi
res concubarus, de quibus v. ra. & 33. eiustam Cari tis xx. puaiuntur eadem prena mortis Constitur. Impp.
valentiniani, Theodosi a. de Arcadat ad Orientium Urbi
mae vicarium. Contra Fures eadem lex est in Exodo xx D. a v. i. ad tu atque in Constitutioni s Romanorum a d
Ulpianum liti vita. in Mitium, & Paullum lib. v. Senti ad L Comes iam vi sitariis. Quadrant denique eum lege
Deuteronore ii cap. xl x. v. IS coutra salsos testes, deereia
producta a Paullo libro sinsulari de ptimis, de lib. v. Sent. ad L Comeliam Testamentariam. Ea his autem constat Romanas leges ab Attieis, Atticas ah Hebrateis derivatas. Nam Moysem teras omnea Legumlatores pl.
cessisse demonstratiqueti ut de DemoniL Evang. tap. ου r. & dissertatio nostra cap. r. libri xi. Rerum quidem atque Rego mitia vieissitudines letibus
haesenus enumeratis , quae sero omnes pertinent ad Ius primariam , petuliasia statuta addiderunt i ereυeruntque tanto numero, ut ante Iustiniani tempora septem, ae tibginta sutis Conditotes, sive legum Compilatores extite Lnt. enumerati ab Anse o Potitiano in Epiriora ad Iae hum Modestum praten iam. Inter illas xxx. D. celebriores
innitit Papinianus . quem historiae appellant Iuris sim, o leuis e mitis uos iam, N a quo olim studios legum dicti suerunt Papinian sel: Ulpianua plurium librorum ad Ediξtum, ad Sabinum, ad Getes, pro Tribunali,
aliisque titulis inscriptorum auctor viatillimur c Paullus, quem Politianus appellat st--.--, quod etiam Uumanum superaverit eopia scriptorum i Gregorius. & He mogenes, qui tempore Diocletiani duos legum Codiem .diderunt, quibus tertium adiecit Theodosus comprehendentem Imperato lax Coastitutiones a Cotillantino ad seiusum . Itaque Justidianua ad ce tum ordinem tantam Matim multitudinem redietenq ex tribus Codiei Gregoriano, Hermogeniano, Ee Theodosano unum proprio nomine i scriptum edi curavit, perseelumque anno DXXIX. aucto. ritate sua erans auit. Veteres deInde leges amplo opere complexu eli sub nomine Digeliorum , seu Pandectarum. Addidit Julit Civilii Ialli tutiones. Cialegat etiam , quae in priori Codiee fuerant oratisa, aut enata , edidit Que acturatiorem Reperitae maleelisistit atque hie est C ex Iustinianeus, quo modo utuntur Iuriscomulti. Huic additae sunt Nomesti , idest, novi Omlitutiones . quae Ciai- eis editionem sunt consecutat. Novellis aecessere Authenis risi, sive breues sententiae , quibus novellae, quas aiat ritate Imperatoria sudeiuntur. Ita Coeptis uniuersi Iuris
Ciuilit constat Instituti ibux , Digeliis , ses pandectis, Codiee , Novellis , de Authenticis . Institntionum thbra
sunt quatuor e vitinentes universi Iuris Epitomen. Dite-
1lorum, seu Pandeclarum lib/i quinquaginta tribus voluminibus distincti r quorum primum appellatur Ditellum
vetus, alterum In artiatum tertium Digellum novum;
ac sunt in primo volumine libri xxiv. in secundo xiv. in tertio xii. suis titulis. ae legihus dispesiti. Codri eom sititur libros Ix. Constitui oum Imperatorum usque ad Iullinianum. Quintum volumen continet alios tres libros Cocti situ timum, idest x. xl. xii. Novellas cum subiectit Authenticis . clxviii. Dum textus aliquis hine proseitur, laudatur hoe pacto D. signifieat Colleetionem Uigestorum . seu Pandectarum . s. nota eli eiusdem librotum pandectarum voluminis ; nam librarii subistituerunt s. pro litera Graeca . . Iia denotat legem. Codicem Gothi tutionum innuimus litera C. No vellas . N Authenticas prima voce, & numeris allegamus. Sit in exemplo i L. R. pinae. 4. D. Mast. de ιιιο. posth haerea, ides . line De ava. pMagrapha quarto in Digestis, seu pandecti . Tituso de liberis, de posthumis haeredibus. L. Alrictos M. Coae d. Appetiar. hoe eii, lege, quae in-eipit Auditios, quaeit viceum noua in Codaee, titulo de
Appellationibus. Praeter Corpus Iuris Civilis, de quo hactenus, alter est
C ex legum Antiquarum. Comprehendit autem legum Wisaeothorum a bro; et D. Edihium Theodotiei in cap. ivi. diutibulum r Leges Burgundiarum capitibus 89. cura additamenta i ta em salicam : lestem Alamannorum eo iiitutam tem te Clotarii Regiar legem Baivvariorem ii, tutam sub Reae Da Metto e Ripuariorum : Saxocium e Anglorum, de Heranorum leges Longobardorum tri alibi et expolitas . Constitutiones Siculas, sue Neapolitantisti h lmpeiatore Friderico II. Capitula Camii Magni , ,
Ludoviti Pii ; quihus adde Regnorum omnium, ac Provinetarum statuta. At in his si .erietur oratici nostra, erit multa almis, circumluens, Ee dili para.
Postremo tandem loco diem dum est de iis , quae nota, obse tu Mi e legum humaturum faciunt exemptin. nimi tum privilegio, dispensatione, consuetudine.
garo . ut definitur a Cicerone. In qua tamen definitione Iegis Vocabulum late accipitur, eo quod lex pro communitatem; stituatur , privilegia autem privatis hominibus ira gentur ἔ atque pet legem imponatur inuet, privilesia lovetur. Duas si mavis, coeuli tutionem, aut exemptionem.
Eli selem privilegium aliud Leuti, aliud Hes-υ. mum illud eii , quod ratione loci conceditur. vi immunitas. qua gaudet eonfugiem ad Ecclesiam, aut septa Monasteti rum . Atque Nicilegium istud per tuum et , nisi oria-ceps certum tempus eonstituat. De locis quidem sieris statu.
n iam est privilegia elle perpetua a Chalciameas Concili a
233쪽
rix DE THEOLOGICIS DIs CIPLINI s
expressiῖ nomini rus cone 1 tar, v. i. quod Gregorii,3 -- No or . lar itus iat Maximo stetedidi vices Seuis Apolloi eae is adna uulfrandis cunctis Ecclei ες Sacaliae, cap. M aara cati, iis . Extra de praeiuniptionibus. De hoe privii gi tum genere habetur Retula vii. Jutie in sexto. μι, segιtiis p.rs oti μι feriam fe atin, sitυν cumpos . Si pii, ilesio gaudeat aliquis noci specia)i Detu iad communi, ut ordini 2. Civitam. Collegit; nequit is Privile,o renuntiare. v. e. Cieticus privilegio tori, vel e noctis, ne Cierieali ordini inseratur injuria, ut rem Bat bos a lib. i. Jur. EGL Op. xxx lv g. a. , cum cetera peti viseela icitare valeant. aut pet revocat ne i concedentis, aut per spontaneam re riuidiationem. Quod priviletiorum genus dixere manu li Corporarium. Caninis privilegium nuper commemoratum est, quod
habetut e. s. pcis fusa me, xvi . q. 4., nempe ut qui in Caesi eum, uel M achum violantas manus iniecerit , obiaceat anathematis .inculo: quo priuileio suuntur MN est, Monialet, Equites Jero os mitant, dial:orum O dinum Apo folicae M ita auesoritatu eiulavin participum .Ptrvilegio tamen Canonis excidunt habitum, ae tonsuram dimittentes. degradati, haereti t. bis a. aggrestines. ιmmascentes te pririlia, ac seditionibus, e ete enim talacium
lanio rς. de pane hae . di qui egerint per annum artem histri a I, Deo aiori. circula totis, re natini. Quae dedocent Cietico; eap. Cum a se, , ec cap. Cimo ossitis de
sori autem privilegium eis, ut Cti ticus non nisi ad E. Dico ram audacium provocetur, ut haberet meap. c. it. ,,ur, e. xa qua i tia, di cap. Chibtio . Re aliam est, CI si vir Eadam Causa, ea deraque quaeli ine. Gaudetit : iritui legio nenineiati, initiati toniura. con est uti in ina noribus ordini vi, cloici conjugati. Subdiaconi q ii dispoisi ne Apo tolitae trahunt cum vicina matrimonium, minentque pro me. Eceleti alticas, Rugulares omnes . ae Moitialis . tertiani S. Francisci, dummodo colla. tametvivant, Domus mulierum limul commorantium ad perui tentians a leuciam, aut orationi vacantium. Eremitae pirubitae Regulae addicti. atque superiori Eeclesia tico tibi et t.
Quantum ad Cluti diu atoet artiueri, ut hi gaudeantp ibi cito Fini , he Cancinis, requiritur. ut habitum, aero stitam deterant, ut at cuius taesesi ieri tio sisti ab E scopo deputati, ut cum ualea, eaquo virgine mattim rium contraxerint: ae prati tua norim i in criminati bin ivile io Dio muntur Decreto saera ongi egationis
men, ut inquiunt lotiscon ut L. ideli, ut una Artem re peliator ita iiii ulta . dees,sat T dentinum Concilium se L
obreprio illorum, qui in trupplicibus libet iis onario ut falsa chri pilo, s tacea ut ne uamos caenda . Ex cap. tamen, riis, Exira, de Reu tipua, habemus. eos suidem qua pii trandem, .ui iv alma ri nisitatem exprimunt, vestuporimunt veritatem. in tuae pervertita iit p.rnam nullum ex E et ix privilegi uim c sequi comm dum o ar qui per
simplicitatem, vel ignotantiam lateras impellant stippie averitate, aut i ii irate expressa, pauderit nihilominus ii retinis, d hi introdo ia is latii as sit eis etia, aut veri a occultata, quaae licet tu ilet iacita, vel ex prest i , adhuc Di.
i ure ex ptelle det osuru aut i, cons letudimem tollat, in iexpicite caueatur is ipsa, ut habetur Cav. D. r Ris,uis si,4 de Coni aetudini is in Q . lil. Nullum pia te ,ea es, si adversus sententiam iam latam iit, eamque non ea primat, ex Cap. In Ilicitis. Extra, de Fide Inli u dient ix'. Excidit pri .i: aam. quod ab Ucommunicato, super alio, suam rici, una cationis. vel appellatio in ara titulo, iuerat impetratum, Cap. Ipso Jure . de Rescripti; in vi. v. pii, de tum cenat cessante chursa, ea cap. M. - aut Extra, de Apsellat. Vi. At iuntur rivalem , quando iit abutimui, coiit in ui t. ii Ebusi ni nium c a.
iunt. trariis ed i videantur. cap. Pors, ibi. vis. Ceifatiis eierea, sl afferunt incommodum ac deri initium, j ra,egulam lutis lxt. Pod os aratiam Ait qui . micitiae , is, Hi ibi e os di Am rer ανγtio tim. Vis l. privilesta desinucit rer eorum, ad quos ip ant, tesgnati inem , sis renunciationem, quam lupta diximus item non pos34 in dicis, Concirisve tacitinent uti. IX. Tolluatur tandem vi revorationem concedentis, per tem mi ad via re stringuntur, decursum , & pel eam, quae omnia dissolvit idest, mortemi quamquam impetrata a Principe medidis. imia quoque destititio petiimant; nam iuxta Repulam In ris I A. in ui. Deeea eam ess m a P esse bene/cum .s amansuram . sat de pHvilegiis.
Disseri x ptivserio dispensitio. quod privilegium semissa perseveret . nec irritum reddatur, perpetuum ea ; di. spensatio autem certo tempore definitur. Nihil aliud essalis satio, praeterquam remissio, aut relaxatio continum ituris, iacta ab eo qui aurualesione. pollet, qui seisi iticalidus. lege adhuc in isto ratiora permanente . Nam spenitus tuitatur lax , non dispensationem dixeris, sedaris quationem potius . sive abrogati m. O rtet ergo, in dispe aiatio hat ab ipso lemulatote. aut ab ilis, in qMm translata eis auctoritas, & saeuitas iurisdicendi. Quare is legibus Canonicis dispensatio ab Ecclesiae Palloribus petra. da eis. in civilibus adi ordanata Poetella et neque potest ia.
ferior dispensare in lege Superioris, nis hisitis contenti ae. cedente. Pontilex itaque in omni iure Meles ilico dis a. sare poteti. re sententia aliquorum in iure etiam di. no. Debilis fidei arti tu, si tamen ea dispensatione maius Dis exhibeatur obsequium; quod tamen ualde ambiguum ellis nos salsum. Quis enim saeile tibi persiadeat , Nili.
urgente etiam necelsi a te, das pensire ut sine aqM M a. li eoolaratur rupti imus pertietatur Eueharilita piae Mi. m. m vino litara eonsecratione inera ut, laicus ire. pertiatur sacramentalem ab Elutioneni, atqne in lita rete
risque ad sua Diuinum pertinentibus aliud ab eo, quod Cluilius potuit, fundamentum eonstituerei Episcopi iniudispensare possunt, ΘΛ ah iplis, vel a di ixesasta synodo fuerunt praeseripta nam quamquam hiae Sinodo parvehi singoli inierint, soluet Episc, a tamquam legi latur in ea sedet, gerentibus aliis uicem tantummodo Coasi reum . ita in his, quae itatuta iant in Proυinciali Cooeilio, ἐῶ.spensire pollunt tum Metropolitanus Antistes, tum Ep seopi arti, in suis quique duae libus : nou tamen ii Contilium ei pensationem tibimet reseruauit. Idem dicendum est ti perioribus Regularium compatate ad sibi legitime se,
Sunt tamen nonnulla Pontifieii Jntis, a quibus daspen. sere Episcopos permittit praxis , rerum conditio, flerit 'taqua consuetuda. Multismodi sunt vota simplicia, eatus 'elparet momenti, vel frequenti itine Meuirentes & in impedimentis iapervenienti diri . noti tamen praecedentibias Matram tum . ii noci est fac iis recu, et ad Apolloticam S dem , neque pollini absque gravi 1. inexsa, & dederere coniuges separari, solent patii et Episcopi dispentare . Cum au:em dispensatio Maiiatem postulet, si que potius . quain benedicivin. talium prementis legis levamen ;quo 1etcumque Me i dispensationis urgen , iustaque ratio. censenda erit illicita. Quod definit Tridentina Synodus fers. xxv. cap. tru de Reiormat. democilitat Berea idui si . de Cotitia. α a. de Staiulaς Monach. cap. q. Ec iti P e. cepto. & disp. e p. x , eonsentiunt Theo gi. 5. evincit ratio ex ipsa natura dispensati is, quae eli quoddam de . bitum levamentum, petita. Atque hine senuitur graviter
Pasi res delinquere, eum absque gravi caulla dispensant .
quoniam eo in earu sunt ita lotes . non custodes saeroremeans um . acceptatores per arum , non ad milia: iratores
fideles; ut recte Augullinus libra x. contra Adue u letaeap. i . Martio ut l. Epiri. ., dc D. Thomasq. am. arti 4. Sequitur praeterea non ella tam frequenter eam inis- Notitius dispeniandum, ne, ut Tridentinam admonet citi loco, aperiatur aditus ad leges transgrediendat. Id veto maxime circa matrimonia contrahenda servandum esse redirita praecipit iant a Suenodus seis xxiv. e. s. Quaera enim ex tali dispensa ione oriri poesint inei tam pia incestuosae
sibidinat. res eii in pmpatulo. Dispensari propterea nequit in secundo gradu , nisi inter Magnos Principes, & ob publicam eausiam, eiusdem Saetolanesi Concini Decrera: euius inuiolabilem aquitatem common frai scholian eximia Lupi ad Canonenixi. Concilia Rementis se, Leone in , quemadmodum ineellucili e iugii tristius quod narrat scriptot ipla clarissimus in Aelis circa matri diu in Guilaimi Ducit No mandiae cum Mathilae Flandrens. Sequitur tetrio illieitumella petere dispensationem . si nulla ratissa late iat: quinniam nefaς eli .egislatorem ad peccandum indurare et ideoques quis Superiorem ad illicitam dispensatiorem trahete ra
Quaeri solet, num tali flante diis satione sine orgen,
te , gravique caulla petita & tonoeila, s a lit illari t. &res pucident DD. perplexe admodum, S ambigue. V Metilemini primo talem dispensationeni subreptiliam esse. uti cen- eam declarat apeste Tilaetitia a synodas l. 23.-Resorm. eap. tia his verbist s. tiet i, , upra raris . m. ρον quan que viditas post Iaserit, itim . . abas dissipeus . . tam eser. ali equa fortis disp. aliis Iti reptilia eraseu- ν. Ni autem eli subreptilia, Lut nulla seo rarere debete Delu. Deinde in his stibinniti te dispensatiocii et lar vandum censeo. quod supra dixi de pristi caussa irritae te Primaevum, scilicet inspitieadum , num daspensa timem
234쪽
erra suppresserit veritatem , qua QMulta nequaquam uillet cum eo dispensatum. Assimo insuper non peccare, qui bana stile aut putat Muae dispensationu causam id, deam habere, aut ignoras , an caulla quam allegat suifieiens sit , prorest rem superiori discutiendant. Assinio prae terea valere dispensationes, quae Expeditionarii Romae appellitant sine eaussa, pro quibuῖ obtinendis solvitur Camere Apolloli ae summa quatia id pecuitiae: nam haec apsa pecuniae exactio destruiens Romanae curiat honei fati . Onerinesque gravillimis. ivlla eli, ae rati abilis eaviIa; ideoque dispensationes Eliusmodi dicuntur absque caulla rei intrinseca, non tamen absque omni prorsus cavi in exteriori, premente etiam ti gravi. obloquuntur quuem novinulli aut ignari, aut iniqui, quod istauimedi d spensationes, s sint in exemplo quae modi solent ut mairini tum contrahatur cuni femina mn
Iανι. Hi ia Imάδε opera pia, ita qtioque ovi emptamu/cta perso vitia . LA seemiarie , rupe ita , is os terren-λ, -ι cometias, MI b Ua eo uertitue eous,M Q. Maiansmonia - vitis alui Mani , ideoqtie ratiis si estieulis 63. Muto sucia, tanquam laborum merces, Dataria amanuentibus, ceterisque Fori, Curiaeque miniistis debetur Tandem dieo. aliquando dispensatio et sae caussa e nis ellas, posteaquana executioni tuerint min datae . si eflecta alioqui gravissima cocisequantur , minime et e rescindendas, ne Otrantur standala , di pax Ecelesiae iurbetur ἔ quamquam monitum unumqueuaque volumus, plura valete insuto fora, quae in toro conscientiae non tenent: quod Praesertim de Uupedita ionibus tine causa petitis & concerus est asserendum . Pluta de Dispensatione ex Nostiis Bassus Pomeius libro vi it . de Matrimonio, Leonaidus Van- p. I. Theologiae Moralis Trahf. cap. x. Antonius curaret Trael. vi. xi De leae. N Proecepto , α alii . quos perlegas : nam plura sullate cogimur prunutibus tantum la-hris, digitisque , ut dicunt, extremis attingere.
Consuetudinem, seu eommunem usum atque institvi; vem . non aecipimus hoe loco pro sola actuum stequentia quae plerunque mala est, di ab Augu:lino lib. i. Cedites3. cap. 16. tartareo fumini comparatur; sed pro iure ipsi fluum Dequentatione conitriuio, N perinde . ac lex e . et, observando. Idem Augustinus lib. se. qq. Q. tr. ita Consuetudinem de ictibit: GH sitiis es,tis, otiosos i irrinartiri r aestim iitiis. o inritis ferit UM , ω νeligio ; otii θυοδ in morem virusos titiles appretorioue peruti, ι ; A Cra
coli, Confiter, , inquit, es jus queauom morasti m ι - rtim , qtira pro lege Dii esse. Etim Aem I iax. Alia eli autem coeluetudo praeter legem, alia iuxta legem. alia adversus legem. ueitur Otisuetudo praeter legem, quae nee lege praeserita est,neque adii repugn.it, ut e suetudo ieiunandi certis disus. aut ianitorum iesuvitates servandi. quarum non erret pereepium Eces asticum. Juxta legem consuetudo est quae leti iam eonstitutis tollaneat; ut eoo suetudo annuae Cortialestionis Ee Communi auis in Paschate , ieiunandi diebus Quadragesimae, decimas rei solvendi. At tunsuetudo dacii ut ad verius legem . cum legi advellatur humanae ; nam coat tale em naturae ac divinam nequeunt mores populosum praevalere: huius generas Hi conluetudo, quae vinet per Bel. pium, vescendi earnibus stipulis sabbatis a Nativitate Domini ad Festum purificationis M. M. V. in Casella comedendi his, ceteris ue sabbatis extrema animalium , Mediolanica ines edendi serra quarta Canerum, de quinta proxima. Atque harum consuetudinum qualibet vim habet, sanete s.riae interlint eo ita nes. Requiruntur ut consuetudo vim legit acquirat eooditi nes iam subiiciendae. Oportet yrimum, ut rationabilit sit di piopiet publicam commoditatem ii ducta: atque huius conditi it delectu remittendae sunt consuetudines, quae Iernant cum lege naturali, & divina, & qua gravam in cunt Eeelesti; cap. C- erutanes, & cap. Caran tinto, Extia , de Coaste iud. Justi:lianus rari: et ia Novella ia . viae impriis, inqvit , excogizata j, t . ea nee linea eon. Itieetici n. c. . min. De sinas. Et Auguirinus in Epist. ad Casul anum, nuda As , otia taureia centrasiam Collo it is nil I Qtii re dignescietiν. Tolerandae tamen consuetudines, quae licet non ratiota, sed volutati deserviant, s tamen ab iit populi averterratur, peiore evaderent, quomodo de consuetudine Baeehanasium habe.
qnoniam perniciosas corruptelas pro legibus venerari noctiacet. Omnis quippe lex eonsiliuitiit ratione Mela, atque ad aequitatem , non et aramque refertur. Altera cindicio edi temporis, per quod corroborari d het nova quaetitiet eoasuetudo . Huius temporis p scriptio A ia eivilibus extenditur ad decennium. ex L ult. Cod. de Pra scriptionibus, i. At ad inducendam consuetudinem centra legem Ecclesialtieam regnantur praestraptio quadra renalis ex cap. Ad aures, Extra ue Praescripti, di cap. tisia indicinis, ibi ; quo tu loco Alexaudet I ertius decemnit contenti em carca fines praediora n Lee .elialbeorum terminandam quadraginta annorum melcia Noae utrique
parii servata. Quando autem eonsuetudo de at Juri e- uni , non per mali duntaxat. ICC ducent neeessariam esse praesitiptionem temporis immemorabilis, qualiet te se tur si ceu tenatia eis: ac praeterea requiritur, ut repetito judicia conli ei conduet laevi illiusmodi revera persallere.
videatur Caidinalis Tus diua Coa L DCCXCUL
Gnditio tertia' est, ut consteiudo inducatur actibineralernis, non necellitate patraria, sed libere , plutaea etiam repetitis, neque ab uno, vel altem tan Luna, sed a ma oti ac saniora populi parier unde errant, qui cum Diana . N Le Iio putant ad eoosuetud uem saltielle, si actus biς, aut xet repetantur. Cousuetud dem quippe, ut ii uel ex allata definitione, usus oe vetustas an molem perducit. Dicitur quidem cap. Ita nos, caussa xxv. q. r. . geminata caedes
Pontificum, usus de tonsuetulo factilega; ca ut principio animaduertimus, aliud eis consuetudo graviorem eulpa m alia tuens , di ma)oti punitioue plectenda , aliud Ius eciosae- ruditiis induens iplius legis naturam. Quapropter laudaro capite. Ita nos, appetiatur iuremerito sacrilega consuetudo, sivella pernicies . diiumque contagium gemitiata caedes Scyllaeae vim Grillitum, quoniam horrendi criminis trocitate viam stet nebat parricidalibus exere pii , di nerarium et men erat i tibi, ut uone plectendum . in oechis itiseruit, in reuioribus criminibus, in quae magis humana infirmitas labitur, dicendam non ene consuetudinem unam
c alie tam eiusdem culp.e peipetrati em, sed aduum laequentatione molitam.
Accedit conditia quarta, ut e suetudo inducatur intentione obligandi ; nam huiusmodi intentia etiam ad conitituendam ieetem eii nece saria. Quamobrem si aliqua
consuetudo induera sierit caulla devotionis tantummodo , ut Iub vesperam ae meridie salutare Deaparam, cineres suanete die post Quinquagesima n quatia , festum aliquod ex devotione celebrare . aliasque usus plurimos, non peccat consueta praetermittens . praeciso scandalo . divom.nque contemptu. Similiter s recepta si consuetudo ad operit aegis levamentum, ut quam diximus de obser. atione sabbati in provinciis sellae di Besaii, aut consuetudo parvae relectionis in dae but consecrandisjejunio; potest quas aeonsuetudine recedete, necnon observatrone legis sibi meritum comparare. Indesiam e su et anem cum intentione obli pandi censendum est , quando transgressores puniuntur. aut apud viros probos ac pios male audiunt , nec non Dplebi, ut diuum supra, tirandarum praebeatur. Quod sincertum et , an caussa devotionis. an obligandi animo iuducta fuerit cocliuetudo, judicandum est ex deuotione suisse introdueham . nam lex uoti per uinitur . niti priabetur. Ultima conditio est . ut consuetudo inducatur Leeislat iis concessu. Noa requiritur tamen euntensus explicitus, sed Discit tacitus, quem J CC. appe iant contentum legalem . Habetur consensus iniuria odi. quando legislator e suetudani, quae contra leaem indueitur . seiens ae lubens non repugnat, nee urget legis obsereationem, neque in transgreisores animaduertit. Dieitur enim in hae b, posissa era cessare iis ι mis ria. Si autem invaluia Omla ludo in seio legislatore, ut Uim habeat pix quiritur praescriptio temporis, de qua supra . Tanto enim iuratio DNetat legislator de observatioue legum suarum inquire e . atque id iacere tenebatur; ideoque anteruenit contensus legatis , etiam dum sex praetitiinione abrogatur. Si tamen legislator consuetudini repugnat, eainque nova lege rescinis dit, nullam consuetudo vim habet, quia voluntas principis uoluuiali populorum ess praeserenda. His eo ditionabus explicatis, eccistat non omnem e suetudinem habere vim abi Mandi legem . si enim fit consuetudo ad versus lege ra naturalem . aut divinam, tr. rati alis est, ct calet conditione pristi. H statia consuetudo insereas gravamen Ecdlesiae , di quae inducitur ad peceandum, de ad pωpria bona dissipantia de partu omum,
ut habetur cap. Expane. Extra. de eon elud. Atque idem dicendum e .l, si aliqua ex ceteris condiaiotii but demderetur. In quibus explanandis omnes circa con suetudinem quaestiones, ut librum tandem ahi .veremus , curavin us extricare . Absolutuin iihi, benevolentilsinie Lecim. libens
propono: iis, qui alieaa eam et de radunt. non proselo: Eccletiae primum, tum Thaal sis & aurisconsulti, subiicio Summo Deo, per quem principes nitia deeemunt. dico&
235쪽
shιi pertractas is tamanis Osciis, inrigatque in genere illarum, sive
salutaria Hat , sive cca celerata , namram .
- quat natura singulorum animo inscripsit, quat obliuione deletas ta hulis lapideis cipiemus mundi Reme instulist, δὲ quaa humani Genetis Reparator Ap
solis tradidit, hi vero pet universum te
rarum orbem promulgaverant , unus est finis maximus ae praeliantissimus . ereaturarum scilicet rationalium mores formare, vitia e there . promovere virtutes, agendarum retum no mam , rationemque proponere, improbosiue a pravis. st
xisque semitis revocare. Ad sublimem hunc . persecti smum ue eri iaν diriguntur etiam humana lata, tam Eecle iastiea. qaam Politicar & licet haec spectate videantur temporale commodum Reipublicae, Regnorumque morta lium t anquillitatem, in nit tamen finit illorum praeei as minime cotis lituitur: sed , quemadmodum laegumlator sempiternus, huiusque Univelli siperent Attis ex condidit tetram pro filiis hominum, Jc in gratiam immortalisamaei corpus plastravit de limo: ita EcclesΣ Antilli et , ita' imperatores. ae Reus , aliique humanarum legum editores, qui ipsius Dei vires gerunt, atque per illum ut inquit omnium hominum Sapientissimus. reanant, fletusta decernunt, res terimas, corporeasque nominis caussa
modetantur i ut homo ipsi fatilius Misi Creatori suo ob. temperare, rectissimoque ordine militantis Ecclesiae, aeterreistis eluitatis pesierio regimine, altiqui e testis urbis erusalem . sanetorumque livium plenissimam selieitatem Qui enim solam politiam, de consuetudinem, secundum nam uiuere unumquemque, & inter homines conuersarietet. statu in suis nititur cvnfirmare. neque illam rela re stidet ad spari talem plancipatum; aut Legumlatoribus. vi isque minei bus novi eli accensendus, quoniam non eurat, quod in legibus praecipuum ell, ut omnia sint O dia 1iis sinat aut ii placet illum dicere piisseriptorem iurit , papulique Re te in , haud nobilior erit principita Banylonit; ide:i perturbatae civitatis. N redactae in con- Disonem multitudinis. Cum itaque civibus Ierusalem, non Babylociis unusauisque nostrum percupiat adnumerari; ego autem se periori libro praescriptiones legum, quantum suscepti operis patiebantus angustie, tradiderim . non ut instrue-γeni politiem, sed ut Augustinentibus discipulis inconculsanti hi parentis dogmata. 3e pro alit tegulas commonifra- rem; aequum ea. ut ah tura de Legitras diiIertatione ,
humanorum inciorum naturam. geneta, Ac eanoctes ex
ponere non ore em atram: quod proximo libro primo aevicesino . D mihi aderii proprium Numen, non absque ulla legentium utilitate peltavam.
T ON aliud hemanorum Offciorum nomine intelligo,
quam opera , in quorum exercitatione sita est vitae ne las, vel turpitudo, sive ut in consuetudine sermonis habemus, humanue actus. Plaeuit autem illo potius nomine uta, quud agere dicantur murtua quoque elementa,htuta, & ipse homo operans absque deliberatione. 3c ecci sitio, sed se luere, aut servare omlaum nemo iure dictisque, qui implenda munera inspectione. & libertate non lascipit. Neque nova intrudo vocabula. sed quae eum Tullio omnes Latini proharunt, cum Ambroso autem , eeterisque patribui Aurastinus. Est itaque tam antim o Dficium , Aetis ex isti, ritu voluntate praeiares di qua defini. tione describunt Theologi humanum actum. Qui ut hu- recinus dicitur, sitque sub dominio ae potestate rationaligerea nis requirit motum liberum voluntatis, ideoque deliberationem proficientem eu advertentia rationis ; hoe est, debet esse voluntarius, ae liber. Et mitiinariam quidem habet quamdam maiorem . quam λ et hiaram, latitudinem. Nam forumosum dicimus intrinsecum 'rotum voluntatis erga obiectum lumine rati eis proposium, sue sis maneus si ille motus, nee possit voluntas refugere, qualis est propensio ad bonum in coiretini, & inneribilis beatarum mentium ema summum,n incommutabile bonum amne e sive perseveret in volum
rite optionis potestas . 3e saeuitas reluctandi, eo itismodi Est hi mula bilin delinatio, fle ipse amor Dei in tenebrosa hae mortalitate. ubi nondum quid Deus sit meatibua homanis apparuit . Quando autem hare optio, & telum
potestas viget ira voluntate, eius morem non silum voleti
tanum appellamus . sed etiam libertim i di ideo voloni, riam tollit extema vis, & eoactio. liberum vero neeessis ineluctabilis, quamquam adiuncta si plenis snue sponi,nestati, at lubentiae. Verum haec omnia tam aperte e
plieavi lib. de Divina Seientia eap. ta. Regula v. , lib. de
Angelis cap. xo 1. de primo Homine cap. x. de Haereti Pelag. eap. pariter decimo, de Haeres Lutheto-Calviniani cap. a. , de 3. 3e de Iansentana eap. l. ut ceria mihi hrixeat animo persuasio, superfluum esse qui ruam addere .ses ad percipiendam libertatis naturam, vel ad remouenialam ab Aurulliniana destrina suspieionem quamlibet lim
PMquam ergo ideam voluntatis, ae libertatis misennavimus, atque dissipare studuimus densam . 3e ei rem diem tem Gliginem, respondendum breviter variis quaeritot dies a Sehesaustis in limine huius Tractatus propostri . Aeprimo inquirunt quomodo se habeat ad voluntatem tractari per quam homo aliquid saeit invitus. ut dum tralatur ascareerem, proluit in tempellatibus merces, arane a gres pecunias tradit, aliaque facit Mari mere coactus. Ad quam disquisitodiem una est omnium responso. unis iram voluntatem cogi quoad actua elieitos, propriam sci- ieet in anationem, amorem, odium, delectationem , lingi tamen suantum spectat ad Mivis imperato , em scili. cet . ui diversis a voluntate facultatibus perseiuntur: illo usmodi sunt temere, loqui, scribere , ambulare, quae V aruntur oculi, oris, manus, 3c pedum ministerio. Oaodalibi notatum est, re hae ratiocte apertissime dem ibatur. Ut impossibile est idem esse, di non em , ita feri
nequit, ut voluntas sumul velit, & non velit. Cogi raro invita non potest, alioqui velles nolendo. Ac fugiendo diligeret, sive vellet & non vellet, diligeret di novi diligeret 2 quod diximus remanare. At eorporis in liramenta , per quae conceptam explet inelinationem, pol'nt optime ab exterioribus eciuss impediti, vel retardari: ideoque a eidit sepenumero, ut quod eupimus non v leamus ccinplere causis aliquibus adistiantibus. Atque hoe est volum talem cogi in aesibus imperatis, idest pluta sacere, antpraetermittere, invitam lieet, ae remonantem. Ter quae
priori quaestimi breviter satis latium est. Amnis est altera, an metus pravis essetat , ut opus euod patratur diei voluntarium non debeat. Cui sane questioni obvia est responso, si distinguamus duplex volunt xii genus. Aliud quippe est quod ita emeaei ter volumus illius honestate, aut utilitate allecti, vi nequaquam ad illud omittendum opere animoque inducamul, quarumve erum ei retimstantia aecedente. Atque illud appellant si, lae tu tiar Hum si Ihitor de loeum habet in omnibus . qiuae a voluntate Ciguntur eircumstinii t ianguli, spectans; it in erempto Gosessio martγrum Christum etiam lania to corpore profitentium. Voluntarium est aliud, quia pristi quidem voluptatem. & amorem sui in tenerat, atque voluntas illud lubentissime amplecteretur, sed adversintihus caussis ma ut pondus habentibus dese itur, ae miαι- tur. illud uero appellani Scholatiles .isistinia, um secti
Atim quid, ab lute autem secundum se uoluntarium: c iusmedi eis in merea ore voluntas mi iciendi metis , dum imminet naufragrum. Hae uero dit iactione premissa ducimus in iis, quae sunt ex metu haberi duetaxat ratio nem involuntatii se M. fieri tamen actionem tu henter, voluntarie, ae libere. Et ratio est; quoriam dum homo metu operatur, in p. p ieit merces in mare. ut porrigit a ressori crumenam, non operaret absque adver tentia rationis. sed iudicat pruriae vitae eonservati i commerce , tum pecunaas esse postponendas ; ideoquetur tum advertentia. & optione: quae duo sunt eardines voluntatis, ac libertatis. Quoniam vero tenetur adhuc mercium, de retoniarum amore, neque illas amittere an
discrimine periculosue vitae minime eo istitutus; hinc est. quod inviem consti fiant amores duo , unus vitae, alter nummorum. 3e illa istum supelat animum dissipando , ideoque non sne telumntia. vehementique pugna privat honao bonas ceteris pro vita servanda: quod diximus communiter appellari iti voluntarium scio uti id. ADque ex his liquet noti eo sena metum reddere involunta Ttum hemis is quia, quasi 1εluctantia illa, & minor pro
renito voluntatis Metatur a metu, eam oriatut aliunde .icilitet ab assectu repugnante actioni, ad auam metu iπ-
restu: sed iccirco escitur induci metu involuntariam eos
236쪽
uam D d, euoniam trahitur voluntas ad illam acti est. a qua proculdubio abstineret, si metus non adesset . Nee aliud principium habet metus ipse , quam amorem boni allevius. qua ariseia metuamus quicquid poteli nos eodem bono privare. pugnat adversus dicta, quod leges res indant eontractu , ae xvia, quae fiunt gravi metu impellente r eutue rei nudisia alta caussa vade ur 'serenda , nisi quia earent voluntatas cinisenti. Sed respondemus contrati abus , qui ad humanam societate1n . ac mutuam benevolentiam sunt instituti . hane a legibua appostam ccciditionem . ut nousiti iobertate statuantur . verum etiam careant iis adiun- viis, quae foeteratem ipsim humanam laedunt, ae sindunt reuius di est uti minis , ae violentia in celebrandas conis milibus . In votis pati ter res cit Deus non voluntatem dum axat , sed voluntatem abertatemque preniis mam . utpote qui non indiget rerum nostratum oblatione . sed a tendit voluntatis fervorem . Ceterum si metu quantumvis gravi, proximae etiam, ac traiculentissim emollit , temtaret quispiam nos ad mecatum indueere ; fi praebeamue assensum, nequaquam dicemur sne culpa peccasse 1 quod satis est ad piobandum ea , quae metu patiantur , non esse a solute , di simpliciter involuntaria.
Quaestio proxima es de concupiscentia, num ipsa saltem
tollat ab humano opere ratiociem voluntarii . Cui respondendum ess negative. Cum enim in voluntario attendi deis at advertentia rationis, di amor. seu propen lio voluntatis, atque dum servet concupiscentia . cupidius mutabilia bona appetantur a consequens eli concupeticentia voluntarium non minui . sed augeri, in quantum voluntat sertur ad bona saxa, & commutabilia . quorum voluptatem ad distincti em sanctae deles attonit appellamuς concupiseentiai . Quod si loquamur de inclinatione voluntatic ad binum , cui e tranuatur in seminata cupidita , dies concupiscentiam minuere voluntarium, propterea quod lucta, aepugna cupiditatis animum diverberando, emeit ne bonum prosequatur vehementiora nisu , N caritatiη ardoret atque1ta eo eum entia exti a , di summo hono apetiissime re velato, neeessum est ut illi voluntas adhaereat , nulla pedimanente optione . vel indifferentia libertati t. Quid autem si concupiscentia adeo vehemenc se . di robusta, ut omnem rationem perturbet , nee supernae grati e lumen assulgeat i rei in eo easu extenuata quidem υit voluntatis in ordine ad bonum, & perturbata sensibilium rem1m permixtioneaeies mentis; sed perseveraret adhue liberi arbitrii submo mali quadam .eeellitate facultas ; quoniam nullum bonum
sensibile potest rationalis creaturae animum insuperabiti necessitate compellere Proxima est quessio, an e sissat eum ignorantia libe tas. Quam breviter resolventes nam de ignorantia agenis dum est specialiter dicimus , alaam esse ignorani iam in vineibilem , aliam vincibilem . inVincibilis ignotantia estillarum rerum , quas aliquis etiam omni adhibita disiton tia scire nonporeli, ut lenotantia my feriorum fidei in fila, quibus nondum annuntiatum est Euan melium . Ignorantia autem vincibilis ea est , quam aliquia superare potes , ut ignorantia nostra de plurimis velitatibus in sacris canoni. I, & decreti et Romanorum Pontificum expressiis . Hae autem ignorantia, vel est eorum . quae quia scire tenetur, di poteti, negligit tameti illa addisceri . vel etiam alle lati notantiam , quo laberiue peccare poti it est lautitan . ita illatum rerum , quas potest qualem aliquas scire , sed nullatenus scite tenetur versa ur autem omni ignoran tia, vel circa jut . υes circa iah um . Dicitui ignorantia iuris. quae circa te rem versatur . ut s ianoret aliquit hune contrarium esse illicitum , hune consanguinitatis tradum dirimere matrim nium. Ignorantia falii ea eli, qua sc1ens legem innotat num opus, quod exercet , sit eluidem legia substratum ut Abimelecti sciens tangendam non esse alie nam uxorem concupivit 1 iram , quam ignorabat nuptam Abrahamo, ti lacob sciens non esse comprimendam vi pinem , nisi e nubium praeeestetit . dormivit eum Lia, quam opinabatur esse desponsa iam shi Ra helem. His itaque eo altitulit , diei mus ianotantiam in vincibilem , sive iuris si, sive falii , exeludere penitus volunt raum , ae liberum, ideoque Naritiale peccatum, quod nullum proselio et . niti ab eo liberum in ab tinere . ut mul tis argumentis evicimus de M. Calviniana cap. r. , de solutis iis , quae ex adverso obretiant heter oti . Torti autem per ignorantiam invincibilem voluntarium Grillatex allata superius vo luatarii definitione . Ae propterea r Missime damnata suerunt illa asserta e Iis Misa nee si .n iis uisti, Christis nim est priseisinus . pere riuis edis N. M is de in semiam a tui titio mi is a natura . Lee lusoria nortiri lanae eperantem ex ipso num retensis a pectora se . . . Ignorantia autem vineibilis . si ob solam ne h- sentiam ea quispiam laboret . quam ignorantiam Crisinmclaeirent Limonis usu, minuit quidem uoluntarium. & qui ex tali ignotantia operatur , et sputilis paucis , ne habetur in Evang. Lueae xii. 48. sed cum volita si indirecte , eo quod ignorans , ut necessaria sciret , diligentiam debitam non adhibuit . non emeit, quin opus ex tali ignorantia patratum censendum lit liberum , ac voluntatiam . At sariti The. I. T s. II.
quis magis amat laborare ignorantia . ut peceate parit liaberius, quemadmodum ille , de quo setiptum est: Nolura Metiuere, M ians ageres; adaugetur in eo ratio vorunt xii, & peeeati; quoniam, ut scribit Doctor Anael teus i. a. q. s. arti m mis subiis senorantie domusis νυυρ ι
Vidimu haesenni quid si humanum Og eium, δέ quando si eum voluntate, ae libertate eoni untium . Rellat ut eviter dicamna de honitate , ae malitia humanis Misiis insta. Nihil aliud ea es quam eum recta ratione . &immutabili lege verit alit, I aequitatio omnium animis indi a , ipsoque divino lumine creaturae rationali asulgente, eonvenientia, vel disso antia . Quiequid ergo regulae illi consentaneum eli, in genere morum eli optimum ; qui quid a rerula ista deflectit, malum, ae indirectam . E plicavi h&e omnia lib. xsili. ideli in Comment. ad Em-srammata Prosperi eam tit. Qualem vero ordinem regula illa Describat . di, i iiipetioli libro de legibuet cap. V. ex quo etiam ea te . aliisque lociq distetiationum nothrarum plurimis facillimum erit senipere summum, atque in m mutabile bonum illud esse, ad quod omne opus creaturaerat annalix eli dirigendum, reliqua creata bona nonni si illius gratia esse expetenda. Atque ex his insertur nullum alium tinem admittendum elle numano cin ossiciorum ultimum ae principem , praeter Deum summum Maum; cetera m dici ei se . qui et fas est pro illiue eonsecutione uti , non autem frui. mae omnia satis explicata me impulerunt, ut quae Theolosti alii das tant stylo ampliori de υoluntario . de libero, de morat nate, ae fine atiuum humanorum, nune e o ceterarum lucubrationum mearum sinops ob oculos letiυris potierem 1 quod capite hoc primo complevi.
Iae Io instituitur de operibus eum deliberationeae libertate patratis 1 nam indeliberalit , ae necessa rite nullam meriti, laudisque melle rationem, quemadmodum nee vituperii, atque malitiae . satis liquet et dis putatis. Est autem omne opus deliberatum cum fine ope tantis coniunctum, atque ad obiectum aliquod tum aduer tentia directum i atque hine , ex obiecto scilicet, ae fine suam desumit honitatem . sive malitiam. Nam quod docet Schola humanorum o seiorum ualitatem petendam esse ah ohjecto verum est, scribente Augustino Episti 13 . ix notri , nou ex eo qMu e ni iι. si ex eo . ou q, quis i tigit, a P. δωνι fident; atque omn4bus latentibus rationielse tonsorme Deum colere, atque dilitare, dili um vero amare turpe lucrum . di illicitam et 'luptatem . Soci fidii tamen potest . ut operemur etra obiectum hocleotiam , Sedilectione dignum . es tamen pravus finis vitiet opara . ut si saraiamtit olemosynam ad inanem gloriam eaptandam, aut Deo praestemus obsequium pro temporalibus boni' uni ce comparandis . Quamquam contingere nunquam mi- est . ut si obiectum malum sit ac prohibitum , operati hem tectus finiι 1 aestet: propterea fert commune pirui. quium oriri malum ex otio diuque i iri ci . Quare non a solo obserio pentanda ea humani ossieta natura , sed etiam a circumstantiis reliquis, & praesertim a sne , quo allici mus. ae movemur, sive, ne penitus abitetamur oration scholasti arti . a tandentio a. ob estim . Mine dii iam alibi eum Augur ino. non externo esse io, sed fine, vitium, aevirtutem discemi r quod est in hae praesertim quae hono
Si esto humanum aliquod opul eonsderetur tomparare dunia, at ad Ohiectum, eonveniunt omnes, plura esse hi mana ossicia sua ete natura indisserentia , ut ambulare, levare sestucam, ludete pila . aut latiuneulis , aliaque facere nullis legibus vetitat atque schola appellat haee opera indiflerenita δε e. At si humana astio consideretur im uao, nimirum, ut hie, & nune ponitur, tali fine, aetati telum tireumstantia , prahabilior eli sententia Thoamisti , ae omnium Nostratium semper acti em illam esse in genere morum rectam, aut pravam. Pluta disserui praecedenti libro xvi l. eap. q. de operi hus moraliter Mnis, unde pendet huius quaestionis solutio. Diat defendere compJures . quod teneamur referre in Deum actiones omne; tiliberatas . quorum sententia proximi argumentis sulcitur . I. Est praeeptum inquiunt ) ea ritatis, ut dili amus Deum ex toto eorde r quae dilectio nequaquam haberi potest, tris referamus in Deum a Mess/Dt es , omnem v tam , o omnem Hreuetium , iuxta doctrinam Aueus ini lib. t. de doctrina Chriuiana caγ 12. Cui argumento si respondeas praxeptum diligendi Deum , cum si asirmativum , non semper obstrintere . inquiunt illius sententiae Patrocli verum id quidem esse . sed cavendum tamen dum actu opera deliberata exertemus . ne in recreata stiat animus. ae fruatur botvi aliquo eommutabili quod sane seret ordinem per.etiere dii iuruis . At nisi i
237쪽
iei per ura . Ia, prose tutit testimonium Pan i i. ad m
s tum hi se non praecepi tun, rapo erat eadem raticae sto ptum esse ne truamur crear ut is, qu bias uri debemus ita minem bene uti absque amine Creatoris, ut is, et X. Puel lib. iv. contra Ju amatri cap. q. Cum e non e
strum, sed praeci ptiun 1 t . di ne diu et ionis imi toto ii Dumn ita ui bono . eu etiam praeceptum noti Orestiam , m omnia fiant in caritate, fio cuni relatione in Deum . I u. Producunt lectimonia patium innumera. ae prasertim
cieatu sta imaὀiuem Dei nequeat in aliquo ato bono
fuerat est in una constitueret liabeatque rationum sinis ii iinti quinquita saltem virtuas i et in tem n non re et tur Ruod ii plura de hac sententia cupias legere, adito Vant ioni. I. Theologiae moralis, Trali. r. c. i. Aurelium Piet te Tom. v. qua L i. Anton rum Guerrem Tom. i. Tra'. v. b. 2. Cavarat Tona. iv. q. 1. N:eo aum I ' Hermini et Tom. v. pau. et M. Nat. Alexandium lib. de peccati et ne uia1.11 et Elt i eo plurimorum apud Sualesum lib. i. de Grai cap. s. opposita praecellanti sententia. quod omnia opera in Deum minime teneamur referre: eamque his communiunt
argumentationibus. I. Cum absque fide, de caritate tim isibile sit in Deum opera delitierata reserae, si absque tali relatione vitiata forent atque petieriti, sequeretur ve tam eis , & immerito damnatam illam propositionem Baiae Omnia vara I istitim stini periora , N alteram menelli rbo a cantis C uia o meas fama Hiie-s Ctihi aua με istitit, diu ad De vim , O I rum Gi ium. Quam tamem a gumentationem suilla ea des tesponde do dari cum in imii libus, tu ii in peccatoribas opera indeliberata, quae careat mani vitio & peccato, nec non plura , quae non sinest alii etiam ab inii libui fiunt . de muli a parito la. ita a peccatore cum sola Iratia ahivali . & absque eratia sanctis ante: qn F si fatearis, nullam petii me-ice: ex Melesia lici, censetis latis in eos, qui etiam irim
tibu . indesiberataς ac necessarita nequit iae di culpa, labem excogitarent, neque uilam gratiam admiseriini vel antelia uin fidei, vel ante te immionem peccatorum et quae Baii , & Quenelli dogmata irini capitalia , nulla etiuet praecideatiς uti irinae cociseel aneat quod alibi demon i ratum. II. stant pro hae secunda sententia etiam Augu tini totumque Sandiorum testimonia. Nam S pater ira. de Bono Coniugali cap. 6. ait o Conjugatis coucubistis Huno a. araria nos DLι eia m. Serm. 119. Desectaι fusetim ιλiis, viti pratis sti, ε, a leuant e lam etiam e Ii seritis tam fore ι orem hJud Iisita. uris i tu . o. VH ιιι ei P. . nisi .tiam in ; ιι ιον eis δε ιιιιι ιιι tui esse, is inuisissδι Iotievis. Sed respondeat Ni, irates, permitti ab Auxuilino υ luptatem, atque delectationem. quae cibo, po tu, aliisque sensuum auibus percipitur, in quantam eoa- comitans est, & illus ipBI consequitur: non autem asst. niari, quod fas sit illius delectationis ea ulla operati, ita ut tu voluptate tamquam in fine siliat ipsorum actuum eiero alio. Etenim Ausus inus Trare r. in a. Joatinis Epiustolam apertiis me allata loca expodiit. suamque mentem
estinara proscripta fuit ab innocentio XL ex modistio dicam/d re l,lera e aurat et rem ob sitim yia ista fama es piscatam, mo is non ενι et aletudini, Mia ι ιιὸ μ se an tittis naruralis fiat delibas frui. ili. I labent prae terea hujus sententim defensetes suas & ipti ratiocinatio nes . Quatum prima est praeceptum reserendi omnia in Deum opera esse affirmativum. ide ne non semper i stringere operantem. Proxima ell. quod impolsbile iit tanta inh Miminibus attentio. ut qui quid efficiunt, referant in Dei gloriam . Tertia, quod nimium eth arduum existimare quod prava sint, quae fuat motivo honestatit, pota eleemostia iram pauperi diitributam exeommiseratumit allectu. Verum re his oecuriunt reponendo praeceptum illud, etsi novi obliget semper, obli ingere in hypotbeu , quod homo operetur delaberate, atque o cccissio, cum nullum adium i nem ut
ii muni pollit sibi praviete praeter honum ineo innivtabile imo esse impossibila omnia in Dei gloriam reserte .it ros iret . tametsi alduum in id sempee aebialiter Maeli
re ; dissicultatent, si qua ea , tria caritate complanati rae tantam esse infirmitatem naturae humanae, D -t 1 tiae adiutorio non valeat quodi het Pecca ruta vitare. Ad ultimum inquiunt Opus ex motivo honestatis patratum in
se, δε o seio ipsi, speEtito, bovum elle . di ratiani eoosta. taneum, sed desestrem elle in Me operantis, qui illia iadebitum finem non refert. Hi a prasidiis poteris priorem illam Augustinem sitim sim tentiam sistam testimque tenete, aut, s mavis, tu la est pol remam. Meatinerit ramen me elegisse intriam viam, de qua prura memorato capite tertio libri imi. Dixi omnium menti inesse regulatri quamdam intemma. a terri aequatatis, sed hominem lapsum magis morere . atque ad agendum trahere imagines teram seu libilium. &in seminatam peccato primi hominis noxiam cupiditarim i ad hane eomprimendam divinitus nodis inspirati gratia in M.
Eim de lectationi . Ad propositam ergo quaestionem ei iamea opinatione e sequens habetur responsam. Vel hunti. nus iatus dirigitur με cantatem, di gratiam sanctae 4 E. Maiiouic in Deum , fle est bonus undequaque ἰ vel Riideam illam incommutabi lis aequitatis teEiae tat i dem. henditur e Venire, di ea hoclus muraliter: ver peragitti ob inanem gloriam, de est inflatum typho superbiae proptet res sensibiles, & creatas, Ec cupiditate matre a. itur in individuo nullut datur humanus allus indigereti. Addo quod nisi adiit caritas , per quam referatur in Deum, in maxi operans non ope abitur propter aqui . talem, euius habet ideam ingenitam. sed aut sibi . .een , aut iuuens bonis commutabilibus, R ideo opsi trii pravum, atque perversum. Atque hare assertio ex pta l.
lato capite sua veluti sponte dimanat. Neque ab Antii l .no aliena eu, qui libro r. de peccatorum meriti. eaA i docet Pran poste in medio quodam humanam voluntatem casi iere, Ut nee M a st, u i m tu ; de in libra de uti btate credendi cap. ar. ait: omne fuctum s res. 1 ostiis M. I, sectarciis noues . vel recte facitim uua modo es peοὶ, M non a regia ruriaue prisc scitur. Hi ne vasquestus , pugnet licet pm sententia contraria, fatetur nihilominus a. p. disp. 23. cap. s. S. P. Augudimum nullum uitasse en
Cbiiciunt Adbe,sarii l. loeum Hietonymi ex Epistili
est. S b. enim thraris, A. Man feraris . Me jtipitians hol Ls, nee injustataim. Respondetur Illa aνinum loqui deoperibus eoaiideratis in specie . sive spectato duntaxat eorum obtesto, non autem in individuo prout hic , 8c nunc
exercentur. dc 'uatenus eum intentione, ae fine operan .
tis sunt coaluntia. Hoe autem pacto nemo denepat elis indissetentia. eum vetientur citca obiectiam . qinia nee prohibitum ea, nee praeceptum. Nemo paritet tis rarai exercitamento illorum operum iustitiam comparati, vel in.jultitiam . eum lixe duo novi opere, atque officio pensen. tur, k d sine . qui in operante est, non in opere. IZ eiule mentem Hiemarma cunstat ex verbis nuper recitatis,
atque ex ipso Epitalae argumento. Ait enim princisecinam es/ conrinpulis , in se utique spellatam, Ec ratione
obteiiii nam i continens sis avaritiae gratia, aut philauistia quadam, fle in xui factantia. quis dubitat continentiam uam noci elle branam, atque Vinci a te i itium vitis i Ase4t posthac indissereni esse avitulari, otira Deor, nodasti amenta pro temet quae si praestes, Di amasam videas, otio contem ara, praeum accersas, quia negata te i i ferent ophis vitiari ' Erpo Hieronymus in operibus, qux indisserentia appellat. oliuium speriat, non finem. Ie rut pinet obseruationem legalium non esse natara sua in disseremem, ut potuerit ab Apostolis pro temporem D
tunitate exerceri, vel ptaetermitti, sed malam Lisse, M prohibitam. ideoque non sincere . sed quadam disperuatio ne usura Mam. Qua in re non solum Hieroa;-s fatetur
finem Operum esse attendendum. sed etiam tenet reproba tam pb Augustino sententiam, in obsetcatine legaliora mala per se ae prohibita magnam apsa tete, ae novam est isoni alia Meso . , sam Itidae s CHisti , a Mens facere i,ne I atis sarius .f. Ea propter Hieronymus fiat, quara
Deinde objiciunt Ad, etsi ii, quod loqui, ambal re
dete in solum libertatis eierciiJum non sit D s Ninum, neque malam e non hoctum, ut per se patet nun ma lum . quiniam ad prabum suem nequaquam is fertur . At constat ex gittis reis sol hi enim, de Mati males atras sunt secundum se indigetemes. in indi. iduo amem . dispellato fine operantis, omni malitia ncci cate I, ne qMaca fine pravo ponantur, sed quia tecto fine dellitu--. ce
238쪽
LIBER VICESIMUS PRIMUςἰ CAp. II. xi
vertit Coa et Teast de Moras: AE . Hum. disp. f., inio
non dicitur otiosa, quod ad finem malum o inata sit , .ed quod eareat fine debitor es eoasequenter loqui. am hulare, ludete exerealatrociis eaussa. quamvis turpitudinem sinis doci habeant, otiola sunt 3c inanis, quia carent fine debito ae recto. Atque hine depromit huius asserti rati nem inlidillimam magnu Thoma Aquinae stribens a. h. q. Ix art. p. seu raris a es, Dod Gregor tis a cis adam Homu a i Ora iam is vim es. M usu rara rectit aenis . ι rarum iusta necis latas, avia pia tinIrram raret . seu volam se UMm ea matim, quia ae M M.ti vi homines ru aisa in m die Iudieii, ut uitis e M trix mi. M atium uaricaret ratione . tilia norassi m. aut ριi urit talis. ειν Mnti . Furi ergo ratisne ει - λι alius aditis vir op Bomis, inlmistas. NMus rem indes viatis aius 43 HAufer/na . Hactenus X. Thomas. Ex Angelio autem praetemore interive necelsariam non esse supernaturalem caritatem ut opus
humanum nos 1lt pereersum ae malum. sed fulseere, si ponatur ea fiae justae necessitatis ae piae utilitatis. qui finis contortim si retiae rationi, di idem ae regnis aequitatis incommutabitas: quamquam in praxi perditat se est ita hane
repuram tenere. ut non praevseant ratiodi sensuum illecebrae, quando illas Gratia Dei non coercet.
nam, tune asit tartu a, quia se ut peccaeam ariseis auris Ahιν omnis aetas hominas vinosi; he iari vitiiserat omnes a ius iar U. Itaque arti eulas i tu non agit de indifferentia operum secundum se, sed comparare aliuilum vel impium, quos Ioannes Us asserebat necessario dieno vel male perari. bene si gratia sanctiticante sint exo/nati, male scintiquitiati sint eulpa. Quod haereticum eli aiserere; nam nee semper Iulitat operatur ex earitate, nee seinperimpius ex cupiditate ; non enim semper in corde peccatorum reis
at carnalis cupiditas. neque omnes aesiones erus Impeti,
iat demonstia. imus alio in loco adversu auenalium aerusum, quorum perversa dogmata magnam nacient eum Hussiat, amnitatem. opponunt denique praeceptum omnia reserendi In Deum. sue in finem ultimum eise affirmativum . nee semper obis ligans i nullam dari speciem absque individuis; ideoques dantur actus seeundu δε speeiem tali serentes. admitti uoque debent in individuo; poli emo dari omissionem incisserentem . E G. noti audire iactum die teriali, de eo sesequentet etiam aesum . seu hae non m me. Nam de ptimo anti eam dieiuna supra serυandum es D praceptum illud quotiescuntque deliberate operemuti ima seviduita nnstra Milicete, si ci et a regula lueommutabita . que Deut ipse edi, non denectat. Ad alterum dicimul in indiuiduo de terminatum elle certis eireuatitantiis. quia in speeid e hi differen έ es argumentationem tenualstitiam retorquemus.
ntque ad ultimum respontemus, Omtilionem, de qua s, ura . in se spe latam iii fetentem utique es e, quia nullum praeceptuui transgreditur: sed conii ratam in deii, ratione ton audientis sacrum vel a tectu sae eoboaeitati. vel infici a pravo .
PERTRACTATA a veteribus scholasticis eum Maa
gistro in L Sent. da. t. 4 a. illa quaestia, An volunt os . vi aut o mola id eodem homine. o e rea eanAin rem sηι finiam puratiam. - pura, sentiam patitur multiplice. 3 ;quem s sive distinguas, pleni.limam huius dubitati is consequeris intelligentiam. vel enim inquitatur, lit ne exterior operatio petratumivei num Deeatum operationia externum sit numero diversam a pravo desiderio illud per-Wirandi vel denique . an , dum reapse coarmittitur , quamdam induat malitiam vel turpitudinem, qua caleriat prae anceptum & adhue latitans in volvatara . Atque adem per antithesm de recta intentione, de consequente bono opere in uiritur. Externam itaque operat;onem diuina lege prohibitam , ut furtum, homicidium, solo irationem. erimen elle, atisque externum opus divinis mandatis praeceptum, ut Dei cultum, observantiam testorum. laonoremque parentibus exhibuum, habere ex ipsa citicio laudis decorisque splena dotem. uoa eii in disputationem trahendum. Nam pecca carunt illud ell, quod legi adversatur aeternae; & opus vi tutis, qu ad ipsa lege prae tibi tui. At pluem externas a ctione .prahibeti, ae praecipi plures alias . non e. qui eam
perti in non habeat. atque exploratum. Perspicuum elle go Ora cum externa peccata, tum pariter externa vitta. tum siticia.
opus maius emen e . atque illud quas explicate, res persi loquitur. Is 181 sali eni in o te peccatu N e inlim corde foras manisterio sis suum erumpit, ueluti dum mar tuum cadaver e da na effertur ad tumulam. Quare exte num opus etiam diuturnineis v suntarit indietum ei &animi pravitatem uel rectitudinem denis irat esse ampli rem. Et euidem retrahante id anima quiescunt eae rei motas, veluti infert,et rotae, dum pri .m eon sitit, Mavodari poteti externum liberam op . si re gaet Ua4untas. At heri ramen pateti. cit animi intentia, suo improbast, live retia, vigeat ae perseveret, etiams opias a Ia per sciatur exteriat, enhibente illud eauila aliqua an intima voluntate anim , que di .ersa. Hoc pius quierarda it eo cupitantia oculorum, jum mah u. e se. ut hanetur in Evangelio Matth. v. M. N eum po si volunta' ab opere separari, di ad opus procedere; multiplieaia fuit praecepta . E. G. Non stiri, Dei a , . Nin e cv sera rematiciam: in quomin uno prahibetur opus, quod soluat te mala peragitur . ia alteto dat atur ipsa mala solanina . Ex quibus insertur malitiam, quae deprehenditur in faeto, esse amplifieatiotiem quamdam piauitatis prectistentu iaanimo luris, & quasi progressionem Oneepti partus ex uintem ad lueemr nec este diversum omnino peccatum quod
uno. Ec precatum quod altero praeeepto est prohibilum et quemadmodum idem est suod cocicipiis e. dc quod irascitur. idem radaver latis e domi, de funera elatum, idem quoa facere eupio. & quod facio. Atque line aperte darimunt postam secundo loco dubitationem. Videndum ergo superest, an haee maior riplicitio m
eati, quemadmodum tetrii limum est at umentum diuis moris malitia . animique in malo perseverantiet; ita tum ipsum adaugeat, adeo ut plos habeat meriti. vel dedecorit Operatio eum intemo aflesti eoniuncta, quam ipse in timue assequet absque operis exutilione.
PROPOSITIO: Exte,num o e nihil per se addit d
coiit, aut turpitudinis interiori volutitati in rem honestitan . iniquamve deliberate vergentie nee pensator apud
i a notis iratur autem: si externum opus boclitatem. aut malitiam si radderet allui voluntatis interiori nocteamdem promereretur retributionem, aut penam , qui ha het sera efficacem voluntatem opus restam . perversamve patranei. sed uel viribus deuitatu, est . vel oceationemn quit nancisci, vel extera iis at nitrieulit earet; ae de Matutei, qui pote itate, eeteris ue adi amenti pr litu ους inisteatum et equitat. At seripturarum sis harv.n oraculis , testimoniti sanctoru n patran . aliorum Seraptorum se tentiis necno i hu nanae raticinis tu nine con .hat ea radem ab utroque reletendam elle mercedem, .el prenam. op xis ergo e. terioris impendium nullain per se laeti honat iis, aut malitiar aeeedio aem. ditiorem 1. f et e la erae comps,aut . Abraham n entiri proptee sinceram animi
Iiammato. Ioiadas νιψὶ - . De mu here etiam paupercuta, quae in Gazophylacium, liψe aerarium Ecclesiaiticum, miserat duo tantum aerea minuta . ait Dominus Lucae xxi. go avia his p. ἐν pias am omnes mi O. magis animum pro- seela penit tang. quam censum. Perrum pariter puleaquam retia, tenuillimumque patrimonium reliquerat, quali diamulis praediis multa , amplillimisque divitiis, inquit . ratth xix. 27. Fece nos re M omma . Apollotus quiaque paulus in a. ad Corinth. e. viii. t a. ait: si enim is umrus pro ra es, sectiniam tu qua solει te epto os, nou somnium .d, quia nari holet; ae nutans nullam Deo asceptam este oblationem. quae ex eoiae noci sit. neque aliam promereri merce.em praeter eam quam postulat a qui rellique animi intentio. Atuue idem de malit operibus
afferendum eli. Etenim, ut paulta supra dicebam, si quis
mulierem ait iciens intemperanter coercupiscentiae illius animum mancipaverit, iam ex Dominica apud Mat. v. sententia . Marciat, i es iam au eo Δ LO. Et Jacob cap. l. II. solam euocupueentiam esse quali matrem peceati declarat, seribens: Conis, ensio eum enneoperit , par et destiam. Opus itaque externum a nobi supra ea n paratum concepti partus nativitati trahit a pro sto pravae intentionis, veluti a materna utero, quidquid habet taeditatis , atque dedecori .
Hane esse san horum partum sententiam liquet ex prinduviet vesbis Chrysoau ni. Augii lini antem po ima sunt,
239쪽
118 DE THEOLOGICIs D Is CIPLINI s
,sic, nunc Citi q. 4. probat ciliam xviuntatis a Desum es.se omnium tactorem, memorumque mensuram . Moriamo asiliniiss vulti fas is , meu edi tempoν aliis , si ejecu fistia, sis peccata meramur . AIis 4 M ιι serrarum
vH. S. martyr inprianus in Epiri. ad Luetum stribit dilata mari*ria non minuere menstim sei savii. Bernaia
Frist. 1 uri. docet volumalem reputari pro si no , Mifanam eruttia r notis tui. 1dem mmcedentibus Ecclesae ει- calis tradiderant Aut tot Quae L ad orthodoxos, Tertullia-
nox de prenitentia, aliique permulti. Petreperent uero inmisessam hanc veritatem Griptores
alii, si e sileri: sacris imbuti, sive naturali tantum Philosophia. Di iurens quippe Philo ludetus de lege Moyss, aut
Diripit. Ea Arit Ophane delampium est uti Dium illud eisiatum. ρεια iri ... m. abi. .. Hc., quod latine sectat, V est fora. m vntaim maris. Iuvenalis poli Herodia tum narrat oe Glauco Historiora cum illo Epiphonemate,
His par tιν pernos perionia fota et eliri r s. Et iure meritoque . Externa enim opotatio in t nium c
iminatur, di redditur illasitiosa, in quartum proce fit ali Mi, υoluntate. Homicidaum quippe per industriam , imis diisque patratum ob fritinaciam inveterati odii pia unest, quam s a rixan:ibus Lit . ut colligit ut ex cap. a1. ρυMi. bi iesum manu effugiat. vix reputatur in culpam si autem penitus involaratamam st, nulla d num est aniviaeuerso . incis si animo veri tui, es adeo hominem habeat, ut fasia potet a te it ud morte a seere L . iaminei uniri em homicida, ioxia goonni: semen tiam l. Fri'. iii. s. Ipsa ergo Croes , α alteriae vir e violatio travior est geniatiat ob intimam , ct corde coticeptam ac ibit i m . in opei s duo in Metitionem alietius conlpirante o mili odio labestant, virus autem robustior pluribut
in est is hostem consedia i , alio; debilior viribui Nagat
i tam 14 is unius iesu de medio tollatur . declinato, aut sorie fracto D 4one alte us, eadem punitione pleeletidi i int,
quamviet in externo opere se reiserint inaequaliter . Pia re
, ea. ut ratiocinatur sitito i b. ri. de iactam. p. i , i hirtut datur . de tibi minus , di ercns me tum neci est, sire uali voluntas haheaetur tibi aliqui 3 darer . N tibi nihil darci, di serens metitum Ele non potest, s anna iust utriusque volunta; . Deo se solum meritum m viae rarai t. Tandem ne apolosum praete mittam. de quo tegundi, N. Pa ut in Pic xcarr. io a tan rum cur mi, Ni eIe, quIntum leti, perterritus canum latratu rii ii ab Oιium cati a dii in leo ad imosor neque canum rabieni rei timescen agi monum earpit , di dilaniat et di nihilominus L . ., M itipti. m. - .si 3 Itaque exterior a tio per te peccatum, aut meritum non odau er N a fota voluntate pensiodam e se operum qualitatem mora erat curru mis it ei ruina Scriptura, docent Patres , a mimant Mi stores alii,
pistionet pia delectai,o titillat . inhiatque animus , eum inplet. quoa cui op, erat, euxis volupeatibus v. ementius.
Qis, te Hugo victor imis loco citato , Objicienti cur poli
voluti atem opus requiratur , si ret ipsi in nihil addi itidi
Ad levis tendam thes m si petiorem proferri se Irint quae. dtin ab aues itare, di a ratisne argumenta . Gidi peruniti, ab auctori: ne ibnt. l. Gocilium Neocas mense man. Θat, ut Deo gratiae agantur . ii peccandi cotiditatem i, ,entibus subimetit occes Unem . it. Auges ines min deTr t. cap. I. ait: Miser es , qui inmura E st, fel myri νὼν, διὰ malam vestiniarem adimpia . Et Trin. Diti Joan. de lotione pedum inquit ἡ Musis autem V m ,
externum magis demadreat, ct mmmendat . quis eorum voluntatem, qui reeipdentes hospitro uel un in des non lavant, tametsi quod manu non faciunt . GH faeaant. ii L inter errorem Petri Ahaelardi prostripici in tertius decimus t Nes vere 2icamas , otioci sola --., a Deo alematiter ram me ν , sis au --. με ad hum; nee propter opera κγω, DA metior esse ι ν M- , . si
Videtur autem hie artieulus in positionem nostradi νε, omnia collineare. IV. Eetlesa percutientem, vel ouid , tem Clericos ponit ex remunieatione , & me Iintiti neque his poenas in Cleri ira odio habentes animadvertii. Contra renset deberi marixtii avmolam ias , qui sedentism Christo sanguinem . non autem s scilla animo peto ilituerint tormenta. Αctus itaque externus lappheii, ae reb i dignitatem adauget. Resp. his omnibus demonstrari tantummodo . quod laactio te externa appareat voluntas meatior, diuturnia , vehementior; de iecit etiamsi praecipiatur . & mi. pnopere commendetur, non per se, sed rata ne a Ventidia illius voluntatis adauget meritum. Igitur Concilium Να
exsatiense praeeipit, ut Deo gratia reserantur , si Cledei:
in fornieationia crimen propensis s trahatur occasor quo niam sne operas eoinplemento vitantu seandata . , .. vescens sibido repescit. Cancne tamen quarto declarat ei. dem Smodos stele,ε ipso sornieation ill Clericum mereari. . . ainar επιθυιuncta. γ inarate, se με fa erit suum, minisom. ReEt iis me pariter Angu l ansis miserabiliorem ellat, qut pravam intentionem opere explet , qd iam uabet mali volamatem non stilum deliberaram, is , mbus olem, forasque instar potae entis meiei eran penim. Hortatur etiam tutemerito, ut scietis Christi eomplεan ut exempla , quoniam prompta emeaxque voluntas me in non renuit: atque ut idem Auguiliniis e vestigio addit. Cum au poris Io, i .n tiua in eo mi , Miam an mile ipse multi . tvi s iam an rat, eo--οιωνα- Ataris in I. Ahaelarda damnatus artientus est ' Pro eo operanα --. me sebee eo eisων humo, absque aliis verbis istra recitatis. Quod Abaelarius asseruit, propterea quod missimavit m tum opus esse pecea tim , ut constat ex illius xtt. x x. merito proinde damnatus fuit. 'noniam inutilas putavat
actines; a quibus iniquum est, dum illas complera tam mur & possum ut , abstinere . Excommunivitia , de aliae
censurae interdum pro levioribus erratit infliguntu . clavius enim pereat. qui lateum inra imit . quam qsi sana. bili vulnere ostendit Clerieum ; nee ille tamen inevitit exeommunieationem : & inhonestum .ae tu, 'eli magis iurari. x Drnieari, quam vesti earn ibet die veneris, tinihilominus eicommvnuatione plectitur peceatum illud ,
non illud. Et optimo quidem itire . Eiamvero cum dest. Eia a latibus damnent ut , de a custodita iplanam letum puniantur, censerit Eectelia in illos anima dieriit, qui pastilpendunt resitionem Christianam, eo umeliose se ter tin Eeelesassicam Hierarchiam & fidelium e mmon eminoritas haererieorum commaculant. Ad martyriure, quod attinet; vix fieri potest, tit in pati di destino iam a sit caritas, ac tolerantia , quanta est in ipla sanguinit prosus et atque s tanta si , non deest inari tu palma, quomodia eo S. Martino testatur Elelelia . At praeterea martΥrium uberiorem gratiam e seri tib iliemata Ciniti, quae martyr portat in corpore , , quibus sententia plumniorum respondet gloaiseatio illa , quam appelli iacit A
A ratiore argumentantur primo . Opet mutuum est pectatum diversum ab opere interno; eum vinisque distin-liis prohibeatur praetem i. mpliei autem me caro gravistycena debetur, quam uni . Ulterius in Conseisione preca tum externum aperiri debet , nee su it expiamete v luntatem . Addit erilo operatio voluntati pravae pondus. se gravitatem. Tandem exieraua actus est per hiati facio ius. Ergo de per se habet ratioris metiti. R. ad i. peccatum externum unum esse cum interno. octamen multiplicari mandata, ne quod latet in entile me Iaus progrediarer, ut explicavi in Prenotati e thias. Ratrespondetur eum Cremi io Ariminens dist. 41. re L vati ad s. renita plieari numerum peccatorum per astri , mi
tram vem I UI voluntatem: ideoque opus externum. atque internum elle duo preeata, de habere eamdem mesinam
duo peccata, quoniam actus duo sunt ; unam voto malDtram, quia est na in nutisque voluntat. Ad ff. dicimus Etiam externum esse revela Neratum , 8e lege pinibi tum, item malii iam habeat a deliberatione vetaniatis derivatam : dicimus in ipso opere malis eupiditate V k ν scere dicimus posse inde oriri scandala , debitum rellinitionis. impedimenta matrimoniorem. censeratum vincula & incommoda alia complura. Debet ergo omnino patefieri
ritudinem animorum, ge tibi vi exerit pestiferi vis, qualitatem adhibere valeat med amenta. Ad altinauna 'eilis est responso, nam seu linterna opera i quae ammini
240쪽
LIBER VICE SIMUS PRIMUS. CAP. IV.
, di poenam, non sunt satisfactoria, ni si ese ctione suscipiantur; aut si aliquid necessario patimur, iulud aequo animo toleremus: ita non sunt memoria, nismatione voluntatis, ae libertatis ἱ & ideo omne meritum omniat ipIli latiuae orus comparatum debet a voluntate Uaera mnci ci.
SUNT hactenus dicta virtuti, vitioque eommonia. Ad
virtutis naturam indagandam nune disputatio nostramosreditur. Oportet autem primo, ut exponamus , quid des et Me virtutis uotabulum e quo interdum titimur ad demonstrandam sortitudinem, ae potentiam, ut e piae militum Holofernis Iust. Mi. is. dicuntur Exercitus υτι ιis .& de Irisia is i. Machab. vi. 6. ieetitur e Atiu cum is rare δενιι. Aliquando voeabulum illud usurpamus ad exprimendam naturalem vim atque energiam eanssarum e licientium . quci senis Sap. υ D. II legitur: in seiam δή fili
diem o ιs terrarum , tutes Hemensorum e quandoque ad damonitiandam gratiam miraculorum, ut Matth. vix.M. In nonrane ruo ιιν res multasserim s. N AEL ait. iram si nesera virtute fecerim a iane ambaiarao non raro ad
designandum quemdam ordinem Angelorum . ut in Epistola Pauli ad Ephesos cap. 1. ai. saper omnem proniam mm . O potesatem . O υήν rem . m. de quo Angelorum ordine seripsi lib. x. cap. 18. Verum his senificationi bus praeterm illis, di si quae sunt aliae e similis, μνι ιδε nomme intelligimus rectam animi essestionem, laudabiles emesentem em, in quibus eii & a qua, maxime si coti- stans sit, di invenient, V.ν appellarue aut ipsa virtus, ut Tullio placuit . a trito nomen eli mutuata. Atque hane. virtutem definiunt Theologi cum Augustino , & D. I h. quod
numem labitur in uitia ; noti id provenit ex tecta illa affectione mentis, & animi. sed ex eo tralia cupiditate, uti nona radiee arboris bonoe, neque ab insito surculo melimis germinis predueitur tructus malus. ut alio in loco
Cum itaque virtut si bona illa qualitas, & tecta, &emueniens Misio , qua recte vivimus , refite agimus. infle utimur c facile erit virtutis naturam a vitiis discet- nete; si animadvertamus enm Αvmitino liv. x. de Trinit cap. to. Ili a. de metri Christiana cap. duos esse actae ratiocialis creatutae, ad quo ceteri teducuntur, ut , in feti. . Nihil aliud eli. M , quam aliquio in faenitatem voluntati adsumere : quod fit in iis rebus, quae non pmpter se, seu ratione ultimi finis adsumuntur in usum . Frtii autem dicimur. dum inhareemus alicui rei propter se , ni dum summum iactum amore eas o diligimus, ct illi eatissa uti reue ereaturis. Ex qua dilectione laudium aliquod resultat. vel spei in hae vita, vel rei. ut explicat dis L i Magister, atque in eadem distinctione Grecroeius noster. Eslaus, aliuque Destores Schosalliei. Et quoniam non possumus in lim rere amore, di diles ione alicui creatura propter se atque omni re mutabili uti debemus propter finem tili, mum: consequens est, nos recte vivere, dum lituimur Deo. Ee utimur creaturis , & vitiolos fieri, dum fritimur crea
PROPOSITIO Nihil est aliud iuxta Autumnum vir
tus. quam ordo amoris, quo servato, vel fruimur Deo. uel utimur creaturis. Traditur haec propositio apertissime a D. Parente Augu- sino lib. xv. de Ci'. D. eap. aa. his verbis - Unde is sitivitών . quod de isto orer is . O mera tartiat,si ervi es moris. Et de motibus Eecl. Cath. eap. rv. MAI oma no in iiHώtom assismaverim, Mis fiammtim amorem D. . m. tenditur antem haee propositio ab Augustiniania Theolo pie, ut e stat ex Nicolao Gircheti m. a. Summae Q. 3.duh. i. . de Fulgentio Bellelli in pol remo opere Ment Ais, si interipto P. r. eap. 24. & P. a. cap. 34. f. a. Probatur autem his Augustinianis at umentit. i. nihil aliud est virtus. quam rem dc eonveniens ratio vivendi, ut ita pra explicavimus; & Augustinus ipse seribit in im de Civ. D. tap ai. Ara sua fieno redie e vivendi vistus a veseriastis A. ira os . inciis ah ad Giaee isma dititur vi itis, nomen Artis Latinos ara uvixisse Drsis ηι. idest, per syncopem . quomodo volt Donatus in Andriam Terentii. Atqui non recte vivitur , nisi servato ordine ea litati s uuare ut summo hoso, honisque utamur commutabilibus. Inhoe igitur . quod eli fria, is tiri caritatis ordine non neglecio, sta est natura virtutis. II. Aversis a bono in eommutabili ad bona eommutabilia est vitium. & conaverso a bonis commutabilitius ad ineommutabile bonum est
virtus. Atqui avertimur a summo M. quotiescunque utiamur Deo ad fruendum creaturis, & avertimur a eteato
vis, dum iis utimur ad fruendum Deo. Igitur in btili octu perturbato amoris ordine sita est virtus 1 Pro,nri
minatae . fraenius sis , o Moesis uti. III. Nulla animi qualitas censenda uirtus est. nisi hominem reddat quodam . modo meliorem . Atqui melior rationalis eteatura reddi non potest, nisi ambre haereat summo bono. eoque aut spe aut te fruatur. Igitur sdie huiusmodi amore vitius veta non datur. Ovem amoiam in iras eois, tu, insuit S. P. ebrata ad Honoratum Epistola ) qui ej.α ne, setis ιεν-ra . aqvia. O ινδε ais m/ι ενδ Ana pari e pri ρηε metiaris, iis .am sies iuviis nantiam , o f. ora veterantiare D i
corporea creaturae rationatis ιpsitis Crevioris pcina porticis r vine metiores . ram ei colureas ρανῶ sma. o Ia iis acantate. qtiis omni modo si e νaeri e . t. /hrastini , er o Aresuvi quodammodo. IV. Non semel a imavimus non dari veram virtutem ad vitam perducentem aeternam,
nisi per sanctim dilectio em reseratur in Deum, nedust virtutem motalem, s non exerceatur motivo hinelii di ni, quod nobis propociit idea incommutabitas veritatis. Atqui talis relatio haberi nequit sine aliquo ordine amotis terὰetitis in finem ultimum, neque Mimanentis in Nin aliquo commutabili. Ergo Le. Asse ius inquit s. P. in i in contra tuli M. u. xxt. ) vi viri mimare viamfνυiam, .s ιιι , -ι ρνορυγ ktam. i Homas . Deus
Ex hoe Amustinianae dominae rapite, primo intelligitur , cur Christus Dominux Mat. xxit. 4 . Meuerit m uotan mandatis dilectionis uni versam legem pendere, &Apostolus I. ad Corinth. xiit. scripserit line caritate ocseia qu libet virtutum nihil prodeste. Quod non ideo ita ditum eis, qua)i omnis virtus sit earitas, e e sola remis. neretur a Deo, ut asseruit menellua damnatis propo Letionibus 11. & seqq. , sed quoniam omnis virtutis ama ei liquo amore boni debet procedere non tu listante , R perfecto. sed saltem inchoato. ae tendente in bonum, quod amandum et . Dei de percipitur quomodo vimitu in solo
Deo si naturaliter immutabilis, atque in beatis emitans. ac perpetua per partieipat innem beatitudinis, quoci iam illa is ipse fretius , omniaque operatur in sui gloriam, ae M torum anima fruuntur Deo, eique adhaerent firmi in maearitate. Faeile demum ea hae doctrina colligitur non esse veram virtutem Stoleam illam , cui iluduerant aliqui propter ipsus virtutis ornamentum , atque decorem, ne que Epicureorum operantium propter Osaptatem . neque Romanorum honesta ossicia exercentium peopter sui no. minis celebritatem; cum in hia omnibus si amoris pe
uersias N f Mi honis commutabilibut. PRO ς1TIO is. Cum omnis virtus fit ordinata adseuendum summa bono, dc utendum bonis ommutabili bos. virtutet omnes. vel ad tres Theologales, vel ad quatuor Cardinaleet reducuntur. Ves enim immediate virtus fertur in finem, quo seu idebemus, vel in media , quibus utendum est. Si virtus immediate sertur in finem, debet reduci ad unam ex tribus Tlneologalibut si in media ad unam ex quamur Cardinali-hus. Ergo ad istas reliquae omnes reducuntur. Prob. mi nor . In Deum immediate tendimus, vel eognitione superis naturalium botiorum , vel co it moti ne ae deliderio. vel unione amoris. Quorum primum praestat siles, ast rum spes, tertium eatitas ; quae ideo evaeuata fide , a que spe . manet in patria: unde Apostolus in i . ad Cor. xiii. g. ailr αν tae exeia f. Si vero Uirtus tei dat in media, quibas servato Oedine caritatis uti debem . vel exercetur seligendo sagaciter media . quae ad finem condurent ab iis , quae illius eonsecutiomem impedire ponsimi ; & in hoc sita est virtus prudentiae . cuius patres iuxta Aneelitum mi orem sunt solicitudo . vigilantia. memoria, intelligentia, doeilitas , solertia . ratio , prodi- dentia, ei reumspectio . x cautio. vel exercetur virtus unictiique suum tribuenda, Deo sit lieet eustam , honorem parentibus, metima depolitum, munium , & quidquid eia liquo debetur titulo atque id ad tuititiam pertinet . vel ad ipsius pariet nimirum Relicioctem paenitentiam, piet tem , humilitatem obser antiam, gratitudinem , adicatio. nem, veracitatem. amicitiam, ge maenificentiam. vel exercetur virtut integrum se praebendo ei quod amaturratque his es virtua temperanti e , sub saa, veluti is, pe-nere eomprehenduntur ahi linentia. sobrietas . ealtitas. dicitia . Vel denique exercetur viriue adversa omnia Patientissime tolerando: in quo sita eth laetitudo, vel ad soriit danem