Jo. Laurentii Berti ... Opus de theologicis disciplinis nunc primum septem voluminibus comprehensum, & praeter uberrimum, generalemque rerum indicem ad calcem appositum, integra adversariorum in auctorem opuscula, quae hactenus prodierunt, necnon apo

241쪽

AD QUAEDAM IN CONTRARIUM

ARGUMENTA.

sed Miletes. si nulla absque ordine amoris daretne vi tus , sequeretur ptimo fidem noci operari nisi per earitatem, Ν amore seiunctam non virtutem esse, sed uitium. Id vero damnatum est in Buila Unis iras. op. li & ia r. II. Se 'neretur solam caritatem facere actiores Ch=illianaa, &in ex opera virturem eo numerandas, solam raritatem ho-

vorare Deum , solam remunerati di quod est proscriptum prop. tria. la v. lin lux. eadem Bulla. 11 i. sequeretur non vise sine amore virtutem spei , imo nec religionis, quod damnatur proximis propostionibus iura. ivt 1. IV. Sequovetur timorem suppses, nee virtutem constituere, nee d, num Dei esse , nec saetatum eo libere saltem in eortarquod pariter damnatum eii , ne vetustiores haereset eomm moremus, eadem Clementina Constitutione a propoIitione 1x. ad 1xv ari Tradita ergo virtuti idea non alia es. quam

a Lusteranis primum, deinde a Ba)o , & Quenello pra

formata .

Resp. plures ut inve dari virtutes, qua non sunt format reν amor sed nulla virtus ab ordine amotis divellitur, est, nulla virtute rate utimur , nisi ordinate amando; fieri enim non potess , ut sine aliquo affectu . aut cred mus . aut speremus, aut timeamus, cum semper primus v luntatis motus sit amor. Quare plures dantur virtutum supernaturalium Hsitas absque talitate, sed nulla virtus sum E ue absque vitio penitus exerit, nili rectus aliquis amor

voluntatem moueat, ae trahal. At necesse non est, ut i

lis amor, quo Dee virtutibus bene utimur, si habitastis, iustifieans. & tam vehemens. ut secum trahat remissionem pectatorum; alioqui nunquam peceator nosset credere , aut perare, aut tim te eleuti salutari. Supieit si laetit amia lit aliqua , sed tenens ordinem, idest non dilecta ad frum dom bonis eo mutahilibus, cupiditas honi . Merito et odamnatae suerunt omnes propositiones Quenelli , qutiniam

agerint m p. 28 FAmum gratiam , Otiam Deus conre depuratisi, este remis em pG Ioriam e prop. - . Amore De. au caνι pere Ioram uen aisphias rurante ne pino es , tir in os curritis resaeel e Milo , omnesque asiones otis .ereti ae . Ex quibus sequitur peccatorem nullum . priusquam ei te mittatitur peccata . posse mercete virtutem e quod impium

est. haereticum . ti blasphemum. Ad sntula tamen respondemus . dicentes fidem operarisne caritate, quae dat remissonem peccatorum, quam istam caritatem novi Dogmatissae agnov-nt: operari tamen per ei lectionem , & amorem inchoatum , quando est iu-ILMaiicinia initium , & cete a impetrat , quibus ad aete

nam vitam perducimur. Quod si ab orem prorsus diletii me. N pio assertu divulsa sit, erit quidem si dei habitus, L per se bona mentis qualitas; sed hoe holh nemo beare utetur ad beatitudinem capessendam , non deficientia fidei, sed dilesionis , s.e inspiratiociis caritatis, aut graiseiae actualis . per quam fidem operati scribit Apostolti, ad Calaia, Q. 6. N Augustinus de Gratia. & lib. arh. cap. mini a. dicimus non eati talem soram , sed etiam spem , timorem Domini, ceterasque virtutes sacere actiones Chri nianas, eum snt omnes tibistis, ae bonae aflestiores animi , ae propriarum operationum principia 1 sed ut huiusmodi operationes veram virtutem redoleant, idest, restae stit non silum ossicio, uerum etiam fine, & eoronam, ac reia muneratronem promereantur, necesse est, ad finem ultimum tendant, di auxilixtinem habeant raritatem, non halitia

iam , quae non est Me remissone peccatorem, di quae necessatia tantum est ad persectam unionem eum christo. qualem novi haeretici perperam ad omne opus bovium re

quirent , sed actualem, inchoatam. 1;.e gratiam sancta in spirationis . sine qua nihil fieri pocla , quod ad pietatem

Pertineat. veramque lassii iam . decretum est Augustini ea Graiia Christi eap. 26. Ad 3. allettimus. 'em pariter eum metito suturae beatitudinis coniunctam, ex tententia Augus mi eap. 8. Enchiridii, sae amore nos elsa r sed non adsensum menelli ; nam ut actus spei noci sit a virtute ei vultus. sussicit s procedat a recto impialia voluntaris in bo num : nemo quippe sperate potet nili amet bona illa..inae sperat. Ad ultimum respo deo nullam aliam esse caus

1,m timoris, nis amorem nam timemus mala, quoniam

hos ab aliquo hono vivellunt e unde Angelicus Diator 1.2. q. a'. ari. 3. Timor, inquit, ex amore noli r. vel edigo timemus, quod amore haereamus mundu empotest vi ta . euxitque υoluptatib- , & hic est timor mundana, D, 4uldubio vitio vir vel timemus sempiteoram P Tuam. ς niam nobis timorem intulit summa Dei pote las , ti vi dex tultitia ; & est timoe semius , substantia quidem Manus , eum si domum Dei, ue a malo coerceat, flerea quo viam dilemoni, sed nondum habet pensesionem vim i . non desisti huius timoris . sed timeratis. Praeterea damai ta est M. propositio Omenelliana e Timor seruata - M. νυν siniae Deam . ns ut Domino durum , imp of is, ju iam, Driatiis Iem . Timor enim, qui virtus est , om ut ex consideratione incorruptae Iustitiae , ae septenti in

perii illiva Dei, qui potest animam , dc eorpus perdere is

gehennam et onae conlide ativi non eli absque implicito is,

re iussitiae, S reverentia diuinae manitatis . licet non secum aesti explicito caritatis. vel deni ue timemus planis licitiorem en his; atque timor ille filiasis appellatus , γ, pterea quod tiliorum est timere Mensam patris, est ret ii, ,eallus , atque in serie virtutum eonstituentat ; sed odistum ordinata dileetione, & ex amore honestatis. Pollet quis opponere sententiam illorum . qui conssiiuuat naturam vartutis in recto Ordine amoris, advertiti dest Λles,adri VIII. R eohaerere propos ironibus anno Isodi ab eodem confixis . In septima enim Omnis Edimana actis

tui etiam eorum Opanici , 'qui non virtutem , sed huicinesse eontendunt quicquid ex amore, & dilectione mi tim

sim res Elia , latere videtur eadem opinio . quod absque dat time meeaiorum detesatio nequaquam habeat Mestem, atque heciellatem virtutis . Idem de proposticine Lxi. xli. ae xt xl. est allerendum ; illius noti enim prepo stimes continent pravam doctrinam illorum , qei an runt virtutem esse Chesllianam fidem . quae per dilem, rem non operatur, deficere ipsam fidem deficienti se

te . neque carere vitio . quod earet amore ipso e vae o.

mnia tam videntur allertioni nolitae similia . quam simia

Sed hin iisdem responsonibus diluuntur et neci enim an is denegantur Mili virtutum hos Itis a raritate dii infit.

euiusmodi eli fides , spes , timor: neque recensetur inter vitia i aut detestatio metatorum excitata ex illorum inrupitudine, aut bonum opus patratum intuitu meri temerisndi aut fides, quae a caritate ditiungitur; quemadmodum autumabant illarum propolitio uim assertorear cum his Omnia virtutum has,tvis & in se id piata esse hona pi stramur, contendimus hahere a caritate, ac ab amore vi tutis sormam. ae perfeElimem quamquam iis tabis Mi , ae virtutibus recte utamur , etiam deuitiui raritate tibi. risti , dummodo aliquo amore dirigantur in Deum ulti reum finem, aut saltem conformentur communi, δε incommutabili regulae restitudinis . Septima ergo propositio ab Alexandro vii I. proscripta surciaus est Baiani artieulias.

ut animadvertit etiam Dominicus Viva in Trutina damn latum thestam volumine aia. pag. 98. & merito damn xa est, ouoniam multa opera deliberata recte fiunt absque

caritate AH ι ii, de sine gratia Spiritus uaffi inhabitam iis; multa etiam spectato viseso, S seeundum ore it se,

stantiam refla sunt, neque a noxia cupiditate pru istu tur, eis virtutis laudem ex alio capite minime promere . tur . ut explicatum est hoc volumine pap. rix geras. ex quo nempe regio oesine retari is sint de lituta.

At propositio I x. non tantum ob hanc rationem pinset praest, verum etiam quia aduruere videtur peccatum phila phteum, eadem Alex. Vii L constitutione damnatum . de quo mox imo cap. v. suamquam etiam in hoe salsa est. quod supputiit detesisti em peceati ob eius tu fit immnon exoriri ex amore honestatis . quem tela uiri esti , ct ad virtutem eonstituendam idoneum non ueneu i , se amtamen iis , quae de virtutis norma diilla ui illidem pag. Il , di p. Iri. Ita qui intuitu exli, iis boliti, Anti

peratur, tenet amoris Ordinem. quoniam xteream vitam

diIitere diraesum est r neque admittitur a nobia necessatim ille amor purus, quem novi nulli ad aruere e ali iunt. proximo libro resutandi. Ceterae propcidua .ies merito luerunt damnata . cum re iciant apertili me doctrinam Cauiυι eam, quod etiam sine latitate I etmaneant Lia Λι didei, aliaremque villulum , & harum actus ex se

vitio pronuntient i cum resti sat iuxta doctrinam acta

expositam.

CAPUT R

INDUBITATUM est .irtutis, da qua capite primeden

ii dat letui, eetidianam mercea ni elle perimi sumno, di incommutabili Moo. Explosa est enim , atque a stadiarum mente piorsus est nata quaelibet opinio antiquo n mitig

242쪽

LIBER VICESIMUS PRIMUS. CAP. V.

1ismirus sileuatem In a ua fluxi honi participatione constituentium. De quo ettore. eum satis multa dillataut Phul sophi in ea parte, quam Eibicen vocant, pel pauta sub-4iciam loco praenotationis ad pio sitam di qui itionem. Nullus itaque ratione praeditus stituet veram an hae temporali vita Matitudinem . Enimvero quemadmotum ratiocinatur magnus Augustinus in xiv. de Civ. Dei cap. 23. in iacultate hominis postum minime e a vi re quan-mu, & quomodo ipsi libuetii. nam auni nostii s ut ara. Tea meditabun luto vix erit, qui integra valetudine attingat annum septuagesimum i R. si numerentur in robus tu. ibus anni octoginta , amplius eorum labor . ti dolor Iezlia P mum Dauidi3 lxx xl x. Ita Aut ergo qui mo ritur vult vivere, di morietido nequii habere quod vellet ;aut mavult muri, ut me ius vivat pisii mortem, di hac vita Iaaquain meliori bono icti fruitur. Atine vere inquit s. Pater ) otiis a Linis puras tir lati Σιυera, quavis N nt Ium risu es ιυ pote tep toti re emis is r i -ν; eooitur. QM do elao imi, tit isti, qui nou vitiit quantata mili 3 1 ιβ msi tutae D. 4 ,- peris . ni volo. xhere, O, Mis Dias Uuere , eis tu . moia istis, i .u suo nolit vivire, sia M pe 3 in item metios pos*r tabere Facile pariter demonstrate possumus non conlittere beati- ratem in honis corpiti. . qua tria recens: ii iolent . sanitas, pulchritudia, Sc voluptas. Enim vero haru, quom a tia reliqua mutabilia. possunt amitti: ideo de necessum cit . ut eum timore pol sideamur : Qtii . N ait S. D Elot lib. de Beata Vit. nuuti , i. γ i Διαν ve rihi Laieste 3 Non et det: e reso quod ama Viae , s a ture Is , pot6I tio non timere u pores. Amtiti otium pos, is uia 6νι ita. μὰ si ι,ν Lee ρυι umat, o pus ei, dies tilio mucio Muttis . . Aecedit eum, qui beatus e:t, me diutum utique esse , quam eum ea miser; fieti autem nispotest, ut res deterior, euiti incidi sunt bona cor sic. r tionalem mentem reddere possint meliorem. Turpe prae-tarea est felicitatem l Minitiis collocate io commis imitate paucis antiis , nobisque lavitis . dilabescente o &in qua, sue sensuum aeuineu spectes, sue membrorum valetudinem, saepenumero hominem bruta si perant animalia. Nac valent de vultus decore, ει formae venuli

te, ae multo magis de voluptatia vata, quibus pecoribus uipvativit. Membrajiam ioca am ratis, i et a ιδευσ1emiviis e uenat imo utit rem, iam te fas puti hritudinem./mbeis litat Disis.1ὸin , i ira Dorulo , insti ita rem no r. δει sartatas. Et tu tiram eii, que i neθtieut in rasenem spisulis Ir Me I Uerba sunt Augustitii cap. 4. libri xviii. de Civitate Dei Idem dicendum eli de hiniis externis, quae sunt diu;- Iaar. lama , robilitas. Nam divitiarum copia, praeterquam- quod di ipia amitti pote4 , di post duiut cum magno angore animi, & eri trucianie Maicitudine. explere nou potest insatiabalem hominis cupiditatem. Quod s quis inodum tibi statuat, ed prasenti subolantia contentus decenter petitu a tur, id non rebus ipsis tribuendum elle, sed moderati ianimorum, pra crare animaduertit s. Pater libro de Beata vita numero paullo supra citato. Quapropter S Seneca Epiti. 4ο. docet. Beatam viti istim se, quem Liniens a retiat; au θώem ttivinis magnis tonserunt. Compertum e letiam ex Homanis Hiliuriis auro opibus furentissimam Rempublicam iuilla ladeladiatam. S nihil alitia esse divitias . quam piditatum incitamenta. Fama autem , ta nores pceperam Boni nomen tibi vindieaut, quod itidiabrio iortunae dirit expolita, ut vel utium Se)ani commo. urat exuti sum ; A. aliena portui sint, quam utara, cum

Matoium :arces, & sceptra , tum aratra, & li meo. Nec tamen cum Sio is Mattiatem in virtute, & sapientia conitituendam esse arbutabiniue. Primo enim stoicorum virtutes innatas typho si perbiae nec virtutum laude; Iromereri liquet ex praecedenti capite quarto . es ex libris Augultim contra Julianum. Deinde nee sapientia hum Ita , luet aliorum honorum comparatione aettimabilis, bonum est perpetuum. Itque aucundum. Nam ut Augustinus acute disputat laudato cap. iv. lib. xv ID. de Cica ei, quo recedit, si aliquo morbo eiseianitie insint ρ PI, 2. netici intitia asser δε ιι- ironi, o. suus , Merum d aio a scio prώ sto, o moriscis Hi M , λαο δεο Lmo Wa- sto mori δεαι raritiarii, si is ιIla Deiremus , Me videamus , s a 4m ratim remias . se νυ nas reuere vis possumtis. aut sistae nec postimtii. Addit S. Pater exempla eorum. qui daemonum patiantur incutios: quod malum suis emi. risit evenire non polle in hae moliasi .iis sipientibus ZProbat deinde quam miser censendus si sapiens , dum corpul corruptibile a gravat animam. & sensum muli a cogitantem deprimit terrena habitatio, oo motus, quibus pervellitur sensus, sopitur ratio, avi saltem habet virius

cum vitio continuum, acetiali mumque conssuitam . Quia late confirmat per Omnia genera uirtutum discurrens . Nee praeternimendum est , quod L patet probat se cli. de verbas Ap. cap. s. omnem virtutem. ac sapian amno

bis donari a summo Deo, in quem oportet vehemem ius homo inardescat, sentemque quaerat , quo mastis dulces veritatis rivula in hae uita degustat. Atque ex nis constitnullam iam esti hominis beatitudinem , nisi eo secutionem tum , & ineommatabilit boni : qum dod rina, ut

ceram.

His itaque prenotatit, inquirunt Theologi , in quo stast hae simitu boni possessio, quam dici veram hamunis beatitatem . virtutisque mercedem. Praetermitto antem opimonem aliquorum illam coci illiueuitum in aeti . aliqua increata, intimoque illapsi divinitatis . non quod salia si undaequoque , sed quia videtur portus euot deis rare beatitudinem ratione Musi, quam rati alis' cre tutae ea perenniter perfruentis. Quale in eam itulum acuunt praeesati Theologi midius nodie. Lusitanim aib. t v. dari alit., L. ne lingulos e mmeam em. Nicolaus in Ie minter m. v. pag. M. & seq. Verum validior. qua impugnatur, eli ratio a nobis breuissime ex posita. Thoatiliat e uo docen t con illiuendam Natitudinem in actu intellectus,

se illae in aftia voluntatis. eamplures alii in utroque, quidam in gaudio. ae delectatione actus huiusnisdi eoa quunt e. seu gaudium nihil aliud ine puro, quam altieli Nem quamdam amoris; nam si amor in bonum, quod a est, seratur, dieitur desidelium; ii iii bonum, quod polli- naus essequi, spes ; si iti Mnum, quo iam imamur, gaudium, di deleuatao: A ideo accedit haee opinio postrema ad Scoli sententiam. In quam luheni luc me trahi sentro, ratu et nullam hine oriri a nulliatibus discrepantiam. Nam Paludanus an iv. d. i. 4'. q. q. a t. a Thonii iurum sentenisi iam propugnat, Gerardus Senens in x. diis. i. ad Stoim sa, aecedit. de in utroque actu consilere beatit tam ce se tit Romanus Apidiui Quol. 1ti. q. ar. 1 ultimus ei lato libro iv. q. x H. A Argentinam in iri sent. di iti xti x. q. 8. Conci. ais., R iv. Ex quorum omnium placitis lubet pro amas posti os conflare. PROPONIT ita l. in utroque aeturam intellectus, quam voluntatis, couis inem da est pulte lici Beatitudinis. Debemus quippe de Beati iudine iudicium illud prole re, quod sacrae siletae. Traditio partum . ti inici ipsa pionuntiandum est e declarane. Saetae autem literae, patres, rationisque lumen DIlendunt, tam ia visione simini veti, quam in amore summi honi tonsistere animorum perpetuam beatitatem in utroque i itur actu e stituendam recte a nobis pronunt alum est. Probatur minor primo quantum ad literas disinas attinet . Arem namque videntur loca . quae ad sententiae suae sulcimentum uiroserunt docti Thom istae , eorumque signa sequente . Ea sint rPΔL xvi. II. satialis . om appar erit ala ia risor Psal lxx x. M. Δμαι sol em ttiavi, silia Mim M. Matili. v. s. Beo, i muri. o Linde oniam Ipsi αtim et a sanr . Joan.

Deo perfresi heria ia eo est, de xi in de Civ. D. cap. u. Beor θυυμ et ita s Ma diamur, non haseor : poras is ustin. O titistii. Ambrosus autem citato loco praeter connitionem di. initatis ad beatitudinem requirit etiam susum operatiociis: N potius describit duo , quae ad xternam vitam perducunt . fidem, & operat quam vitam ipsam aeremm . inserens hanc sitam h Ie in petiecti ne viriuiis. Quae iane persectio est amor, per quem sta ut summo bono; ideqsue Ambrosus etiam in amore lorat beatitudinem. Et Chri luinius ham. M. in Matis. aperie docet voluntatem a Deo remunerati sempiterna Alecta

Itaque cum Scriptura, tum Patret utramque smul sententiam comprobant, Thomiliarum, & stolas latum, neque utra verior sit, labotandum est operosa inquistione . sed firmiter est asser dum Maiitatem utrunque complecti. Ita docent aliis in lacu paliau. Nam Ambrosui in sibio de Iacob, & Beata uita cap. vi a. num. 32. in it: Π cssam iis ex Lmatione Laia viris est ruti Nudum . ut min .6is, seu ia pessus e .eri , ω boni stii a Maio ιι Mintur . S. Bemaestu M. ig. Mura via μί. a, s isqvit) eo

243쪽

13L DE THEOLOGICIS DIs CIPLINI s

Beneditiua enim deforis, Sanctorum anim1q Deum vid re, .eoque perenniter triti addit, estio ei Iesi et .se ε . Ofri, imuis Ure Laris & in Clementina statuitur, An ia

r/ pe fixo - . inam quam nulla alia inens fuit Romanorum Rulistitum, qtiam 1 ori Cotistitutione damnare

erronem Millenariorem. altera autem nequar ru . Ide, ne ad d4ri nendam Schola linam de natura beatitatis quae-iu leni ratum ista, videntur id eae. Arcedunt autem sentent e nostrae deprompta a rationea umenta. Cum cium rationalia ereatura predita sit neu tale inies istendi, & volendi, N is Deo similia υ- ,

summique boni. in quod feriur utraque ilia D ta . re retia ut plenitudo i iii au tem beati ius pristitia rationali creatu ae titietas . plenaque suis sit cons Notio ; ne- ectum et , ut ales ut Ambro: un, rei est in F seisione veri, dii beatitudini, des otiionem. Deinde liberum 1

bitrium , ae metitum otiaque rationalis animae ricuitate . para:ut ; ' consequenter in utraque praemium merit Istm videtur conis uuixdum . prae rea tia con esuntur vi- 1la, & are v. ot nequeant ad in vicem in patria dioelii ,

more Dei crate fit, perlectior iamen actus , quo poli 1 mum sis o in unu . est amn . Hie proposito lati e Jem stratur ex dicti:, novaques ilitur ars umentationum acceis dine. princi: o enim . t. 1im I cum A uaino beatam vitam elie ' ,rmii Deo, id non trabe i nisi amando, honunt in culino ab lo illud esse, od unice i neu desiderium humana' memiη explere . ruis antem 1 notat peti tui, amare. & N,no a finem , animi diligenti, opes : este 3 in ra e eo: tiri Diti bis ali is est.

timentrem s. rhomi de villan a Cone. super lac ut sta ; tiam si de ab laci potentia Dei vilis, A finitio bea

ii seu Dparemur ab invicem . ita ut tinus vise t D m, nctomen Ellipa , alius autem diligat quidem, sed non vide tic noscat autem. quia amor non poleti terri in in seni

Affinei iusti argumentationes scoli larum, atque ea pro

Ni si , Niobria: pe ut e t oes le Deum, quam Deum ignotara. Ergo melius est diligere mim . etiam

Detim videre.

Respondemus itaque argumentis Thomilis priorim msitione productis, neminem denegare, quin ex contempl. Done divinitatis, atque intuitiva visio e satietur ratista lis an istae desiderium, L promanet gaudium Perendiis se licitatis, at euineunt locupletissima testimoni, sitratinii tetatum . ae Patrum sed ideo imad evenit, quod citimi uiso tot tim amotis pocidus attrahit in summi num, & illus voluntas arripi . compleretur, de per trafruitione eumprehendit. Vilio itaque beatitudinis tanties sciem est, noriformas a. quemadmodum notitia det lesie, Patit, sdes suis viam, in ciuius amorem. Neque alium hi here seti sit m allato textus, vel sila lecto tommonitit. Quid eii enim, sat 3ον, eam appartient .aria ina, tia A er; tia, qtionsam Nidebimus eum, scuri es, di alii

id genui pluta J nis lorae; orietur ex apparitiore fatis vii de ei uisione a militudo in illud veto. quod Ioannes an Idae e se visa Premo, odi aut de fide in Deum & chrustum ae ei iur, aut de eontemplatio e Maioram a utram

que enim sevium exhibent nobis cum verba im , dira Patm . Ut eno usurpatri his vectis de fida nihil alvis niseatue, niit quod eredere divinatum Personatum Tn. nitatem, fle Verbi Ioeamationem eii fides illa vera, prequam ad aeteream vitam perducimur: ita si aeri plantat labeatarum animatum eoo templatione , dem strant Edinti. taxat, quod videre Deum saeie ad latiem est ilia summae nitio, unde e sequietur Matitudo, amor scilicet

gaudium perenne. Atque eadem ratione exmdientur ira tenti e patrum adminiculo. praeridi die ceterarum, quarum

supra nonnulsat Voluximus.

si autem ini lite tot Thomista etintendentes intillest

nem vile opus rarionalium praesunt illimum . nos matra a firmabimus nobiliorem esse earitatem, es amorem, qllam.

υi, ex ipse intellectione diritatur. ut eos praestat sensis. fidei et de dilectis. si denique asserant per cognitionem fidiri obiectum praesem. ae r insideri, respondebimus isti m. sens presentia. mi , non stilina , nee possideri in ta

tione boni. sed in ratione veri tantummodo . prauentia x

in obieesiva per se gaudium felicitatemque non afferi ;imo parit aliquando anxietatem, amm que meo rem . At

gaudium , inquis, ab ipso amore dii inguituri Ab intue

CAPUT VI.

s ricari macula.

A VIRTUTE ad vitium dis utatio nostram ereditur

niti qhidem ad illud, quia est deleel natara . telat as . tum smodi est de dimitas eoipodis, uel Miseii, sed ad illud. quod est prauitat animi, 3e officiorum humano tum turpitudo e & quod vulgari se me appellatur preeatum . vitium tamen frequentioris sermoni eonsuetudine. non pro selo peccati actu, sed pro pereandi habitu, veteraque instituto usurpamuc. Qi a rentibus itaque suid peti, tum sit, repeto non semel exilieata, editare in nodis a creatore inditam, fle immutabilem remum νquitatis . aqua voluntas humana defleetendo vitiosa redditur ae per versa dum ea iacit . qua aequissma illa ratio condemnat, aut omittit , quae docet esse complenda nee nis visitan

talem sum amis exerere, aut imperara sisee utendo , sue modo. Ex his poto manifestam esse definitionem uitii. de rectati. Ver enim illud deseribere volumus eomparate ad legem communem aequitatis me recti in im . vel ad ipsam voluntati hordinale diligentiet nequii iam & praWit,tem. Si regulam illam, rationemque spe lint; liquet inutimam eae definitionem Meea i traditam ah Augustinoli a. de duabus Animabus ea xi. poterium ea tu untas

histi, os ol in re uel alteram lib. xx . coorta Faustum cap. a . Pereorum ἡῖ ak3a n . factum, m/l oues sum esη- ινυ .reνvim m. Dium. In quarum Aes niticinum prima e primitur sola volunta , quoniam ha e tantuma his libero

elicit . aut imperat in altera etiam opera commemora

tur, sed quae non nisi a voluntate meeati mutuantur se quitiam . in odo autem tenendae scit allatae definitionescirea originale peccatum, diesum in libio do Manes c,1lvinianai nee non in altero de ipso me eato orit ali. NUaliam circa has metati definitiones abhi me sum es dii- ficultatem. Nam qnod oppe uni non quadrare illas peccato omissionis . cassum nimiη et , Ed partesve r ad unum quippe penu' pertinere affirmationes re negati es, ani,

quum est vulgatumque pronuntiatam Diales lemum. Definitio mecati deprempta ei te, remo otine dilectimnu, talit eae potetit pereo .m 6q iri Anarto ameri , va

244쪽

ra. Et metram ne ibidem de natura virtutis disserui .

has vitii deseriptiones lutulenter contumant . quoniam vir tutum. & vitiorum debemus oppostas eonstituere rationes & s illas perficit ordo amoris . hae sta prolatia erunt ita ansdem amoris perversitate. Quantum vero ad peccati nequitiam & in nestatem , quam malitiam appellitant. licet sat malitia reni vitii nomis , ides , ealliditatis vel fraudis, nora virtuti contraria viti ras, ut seribit Tullius in Tus lanis; sephistiee --gis , quam Theologite ins runt an poditivam si aliqvid. an privativum. Et qui priorem sententiam pru gnant eam nituntue stabilire sequentibus argumentis. Principis , inquiunt, inditae nuper peceatorem definitiones hane opini Nem communiunt. Voluntas emim. eiusque motus delibe- Tarus erga aliquid aeterna lege prohibitum . nihil prodectoaeon sunt. Si ergo mecatum Et prava uoluntas. N inor .inatui amoris eum deliberatione impetus . aliquid erit . non privatis duntaxat. Multo magit ad essendi naturam accedunt quae aut dicuntur, aut fiunt, aut desderantur a/ evis aeternam Dei legem di ideoque si metatum est aliquid factum. O . se a natura , atque - tate non ea ret . Similiter no a positivum aliquid exprimit definitio posterna. qua diximus nihiI aliud esse pereati perverstatem, nisi sua utendis, & e veni ad Mna eommutabilia ὶ Ita novidetur dictis eo rete opinio isorum, qui eulpae pravata. tem in postris e stituunt. feruntur pro hac assertione argumenta alia a ratione petita. inarum primum est. Dantur duo vitia eidem vi tuti oppoῖta. At opponi nequeunt Q privationem, quin viam uni, ut inquiunt. iam ae nonnisi una priuatio re. 0 det. Cpponuntur itaque per entinaum aliquam ipsorum vitiorum pravitates coniti ruentem. sequitur argum tum alterum r Sunt peccata quaedam per se mala, ut odium Dei. mendacium, blasphemia. Horum autem p eatorum mequitia non desumitur ex aliqua deficientia a lege malum prohibente, quia Dapte natura , di praelia quacunisque lege sent fi agitiosa; neque a privatiovie teElitudinis , quia privatici non datur nis in subiecto resipiendi δε-- privationi contrariam ea mei ; qua capaeitate liquet huiusmodi petrata earere. Ista igitur e silere nequeunt in sesaluationa di desectu . Proximum est amamentum ex a ruri a Gntraria sententia fluentibus. Iti illa quidpe nihil erit premium, nihilum remittet Sacerdos, pro nihilo damnabitur transgressor i is, in nihilo peccatum commisi ea discrepabit a pereat m ill is. Potirema argumen alio sit Unam pereatum ess gravita altero. Nulla privatio altera vatione gravior est. Nullum ergo meratum est privatio. Me tamen probabilior est eorum sententia, qui petiscatorum nequi iam in privatio e toniti tuendam este eoa tendunt. Pro hae enim sententia faciunt argumenta mnia, quae uel ab auctoritate. vel a ratione mutuatus sim disserena de natura mali aloerses Mantehaeos lib. i. cap. Rauon arbitror ea repetere necessarium. Huc pariter collia

meant, qua scripsi libro xv ti. cap. a. de vitiorum origine: tibi ex Aueustino demonstravi idcirco fruitionem mutabisaium homorum ti deliberatum quodeumque malum opus esse preeatum, qu iam deflectit ab aeterea lege aequitatis eoiai sngulorum inseri pia. In his ergo duobus loris in .enies atrumenta hujus assertionis praeeipua. Quibus actedit testim nium Augustini Trast a. in Joannem scribentis : Omnia μν

enim omnia peripiam laesa sint: per ipsum autem noo eli acta nequitia ae turpitudo peccati; coosequens est ne n etiam istam non eomprehendi in rerum omnium univortia. te, & nihilum esse reputandam. superioribus emo argumen. etes, atque his perpaucis redditur possiema sententia validior. Ut Deile sol .at allata in oppostum argumenta, memimeris quae sempiimus tr. libro cap. r. 3c s. distinguenda esse in enuntiationi et ea, quae iis motrio sanifieadilia cintab iis, quae siunificari tantum valetit mr eis. Quiequiduitur senificabile ess -- M., uno stilicet peopostioni vocabulo etiam ab allit seiuncto, est res aliqua, vi s diis aeris, Dris es fa sane io, Deus res est , suoniam hoe no men miae intomplexe fienificat rem, idest. di.initatem. At s dixeris . Maiis inus es, ριο ρ re resoruν ad F.-Lam re alio rora est emis r aliqua a Patre, vel a Filio dimit m qu iam significari non potest nis emptiis , idest

Patria Filiique vocabulis. Pecratum igitur definiamus eum Anatist no aut FHitim, 2 itim , vel eane pistim coarra Dei tim . aut O-wiso OA ,-- κα-m o remm sol Le, aut quom Mitin que illud definire lubeat; non adinvenies in aliqua ex tin cinnitionibus vocabulum unum. cuod ave- .MLaeceptum, idest Bitiarie, ae ab aliis divullum, ualeat defen- pecearumiadeoque peccatum est eo pia a taniatum smine bile . & nihil.

Itaque re pondemus ad primum argumentum recte tra ditas ab Meumno praedicias omnes definitiones, pera remm est areis eontra merium Dei legem, se se ad ere

di at ma sequitur peccatorum nequitiam esse aliquid δε- mu , eum nullo iurem'Irio definitionum illarum voca.

bolo possit signifieari. Ita s dixeris . siti et acus Auro

δε miam, nee recta .nestalis, heae de his claudicati rem per actum pedit nutantis, de nou recte incede tu . nec tamen elaudi rationis de mitas est aliquid posit - m, sed restitudinis deficientia, quam designate termina .ues,liis illius enuntiatiotiis noci potamus. Ad argumenta seeundo loeo mposita Me habeto res mcim. ea eadem privatio in pilari a sibi tuis repeties, ut rarentia rectitudinis in virga ferrea , vel lignea : po est etiam illa privatio terminum opposJtum eoanorare, ut si virga ferrea dextrariam. lignea snistro stra stactatur. Hoemeti damar duci vitia eidem virtuti matraria, U. g. e idia pred 1lita , & parea tenaeitas. Utraque enim a tem perantia deflectit, hine illa profundendo, istine illa avidius restri 'gendo, nee tamen illarum nequitia el aliquid, saut virgarum duarum eurvitas, Opposta a recta uitate deflexio. meri dirimi Est eadem p ivatio e- Grais e versa. Ad alterum dico. metitaeiam, di Des odium iam esse intrinsece mesa, quia Gapte natura aetemae legi r pugnant ἔ & ex quo nequeant habere eum ipsa lege eon Armationem insertur tantum , quod sint semper, Nesse traliter peeeata. Sive autem avellaveris huius conforma tionis defectum privationem, coe negationem, mea nihil reseret. Quamquam seio respondere Seholailleos argumento Vasquesu, etiam mendacium , & odium Des habere illam

rectitudinis ea paeitatem, noti quidem e siderata secun dum mentiarem rationem mendacii, vel odii, sed seconis dum communem . & uniuerulem aesus humani. Ad te titim primum dieci, argumentum , s quid prohat , e-- eludete etiam .e peccato onustionis, quod tam eis remitis tittit a Sacerdote Dei ministro. ti Neetitur pumtione, coninsuit ei hilominus sententia Adυetiariorum λινγ foliis. De inde respondeo nequitiam 'ecrati remitti . nt tinct I sugan tua a tae, idest, lucem sis hi fieantis gratiae diffundendo. non destruenM ..tirarem aliquam ἔ & peeratorem puniti, neu quia operatur, sed quia aut non operatur, aut male operatur, quomodo servus va lat, dum iussa negligit, aut illa ineo mode exequirer . praeterea pecearum n ci μή ι -- tantum modo importat, sed etiam maeulam animae, quae, ut infra diram, eis priuatio nitoris, ae pulchritudinis, sine qua mento a Dis repudiatur. atque eontemnitur. Peccatam autem

eommistMnis differt a peccato caussionis rati e auui: Admoti,iriis disserentia hri est. Et scholastiti appellitant, non malis. Denique una r oria, licet novi sit maror altera in

se eonsiderata, quia nihil est; est tamen maior altera rea ustaliis, idest comparate ad bonum, cuius Et privatio, suo ad retulam summae aequitatis, aqua deflectit ' ande adpostremum argumentum nego minorem. Contra allatum Augustini testimonium ex Tract. i. in Joanuem posset quis obiacere Protulit Augustiniis eam seu tentiam: Poceat , inhia est, quia in a. cap. Evang. Dan. nit lependum putauerit; ommaper ipsam saetasiant, in o. . faritim vi his. At sentita ex hoe loco Augustinus venis

fodium os n. a. quia faciam est. Il. Ioannes Choibstomus

hora. iv. in Joannem seribit esse haereticum. uti ea lectio ne , quam usurpat Augustinus : Nequaen mi inquit , eum 2 an. tia. Me . . faeium es nitia, ιὰ pantia nNMimas, tit Helle. υ η rών. Addit ineptam esse hane legendi rationemrmilis Hostia Fatieno Me me uisi poses eratio. III. Corneliusa Lapide Commenti in eap. i. t ann. reeitata expositione Auguilini esto Grum Resultditis est, qua foti vii, de emisistitas, quam te vitis, e se S. His reuma As eap. I. Asel . Plura autem valla , Erasmin, N alii, qui eo uniter Au gestinianam laesionem reiicient. Retri optimam, ac probandam Hla interpretatiorem Angustini, posita ubivis interpunctione. Nam ii omnia per Uethaim iam sunt. Noculdubio metatum, quod noctest fictum per VethQm, eu nihil. Deinde respo deo stu-stra rei iei Augustinianam lectionem Graei textui auctori tate. Nam in strinibus Codiestas talis est distinctio, ris . . . H. - .s. D. ε γοῦν is ἐν Drs cia z. . Et is ipse Destim es nihis. Γ4M ne am es, in ινδε cito erae. Atiet ira leti apud Cyrillum Alex. eap. 3. Ee S in Damnem . & Qiderat interpunctio abrata ad revintendum pra- vim sentim Macedomanoram. Isti enim in verbis immnit hone pravum, di contortum sensem eontineri iactita hani t LM i a factum es niωι o visitus sanctus, μι in ipso vita erat, factus M. Recte itaque Chix Hilomusseribit Herelictim esse Evangelica vecta tali puncto nota re, ut illud , cura factum os, nocinis Spiritui latino eo veniat. AMit quoque nulla ratio e intellidi posse illam

Macedonianorum orationem; & bene profecto. dequirer enim directe ex haereticorum illorum interpretatione non

Verbara , sed Sp ritum sanctium hominem laesadi. Etenim

perime. Si emo de Spiritu sancto aeeipiendum esset: cina sitim est ia ipsa vita retia, ipse Spiri rus esset has vera. quae in nrandum venit. Nequit ergo in sensu sedistino oratio

245쪽

DE THEOLOGICIs DISCIPLINIS

his eomplexis intelli I. ut recte ratue cloretis. Hiae non

nulla ieeta eius auctoritate simplere interpunctu tetri ab haereticis an fiam; quod tomim valde incertum ess . Diximus enim tanti inn quoque Curtilum Evangelaca vel ha e

reperitur seriptore r. Eriimo opponam Brianum Uiltonum

isse piobatam , a Hieronymo ad haberi , N commeo lati, ii ii talici : neque crartim ab esule dici , ted relinqui abit ilo lectoria, si sorte ip i talia videatur , qualem Hieron mul non existimat. Quamquam ii coactaria, & nimis ait sciolam ipse quoque puraret. id accipiundum esset non de nihilo suci ut, i e nihilo Diabori; nam Hanc esse , i dis filii eu intellesim vel subobscurum tali em,atque in vo utum. ς di et L Auaul mum ops e late peccatum is ii adve sus M uichaeos Opinantes malum quamdam . se sibilan. tiam. consequenter propugnari positi . quod sali in staccidens. telpondendum ea .icciden, quidem eue, , cualitatem subtumiae advecit illam , sed nora e 1 illam paruam, quam vulpiu Phi sustorum invexit, sed malam e etiam de auimi assertionum ortam ex re fi ordin desei Da ruria di est aeris tenebricosi obscuratio perlitio prioarionem indutia , ut late ad ista Mazachaeos iaptima libio disserui. Τ:udem videndum est suid si peccati macula, pom

netis ue in anima reatus, nam malo, dc ab a nitate do has traia senate, ini et huc, donec expietur, labet. αculpa. Certum porto cist maculam allam rum esse acte nisi um peccati , cum is , ut dicebam molo , pr a tereat, natu 1 autem tremaneat. neque eitti hastici . tiue taliae- ea diu ad malum veheriti mem inelinationern , quoniam ille re ei itis actibuρ induci tui , culpae autem macula uno adit ira Vide ut etaam nara esle privatione n hiatiae tan iunis, , , citra liaec peccati sit Pxna , atque ea dona inradiatoribus ora tribus morialiter det: n neniihus. Dum vero

Eo ii ad pretiam, es ad iustitiam punientem. ideoque te, sex nomine non satis culpae inquina curi ni exprimitur. Isti peccati labem privacionem decoris , Di mrisque animae,

- ari. t. sed nondum videtur rem a sequi ingenii nostriis ita; S io, imitas.

ne . Resium teneo hacillum, sed sexile. cultis iraturit oest,esii timoni . l. . illud inii elo, ut a te lo declinet; atque

hocionis ilia quamdam conrrahit deformitatem ii l ius aes ientem . etiam dum se ientem manum retraxero . Po lumilitia iacile ad pilorem rectitudinem stoxicire opposita io cate. Si tamen semel, at ne ite in detorqueam, est . ei tui in bacillo promtas su etiam ad cuivitatem , ut vietis fetium Orgi valeat . di ii diri ea ut , iam summa sa.

4 litate de eo contorqueret . in quo e emplo laboriosum nodi eii deprehendere quale dis crimen iniuriit inter fetio. xera manuum inuatiam, virpae curvitatem . N iatilem adob; iquum 1 e re sic ena flexio enim illa praeteriens a ti,4 Qi: cuiuitas perii iens in bacillo deformitas . illa deuique, Miltias vitium a labia; reperitis produmam . Humana itaque voluntas p test ad bonum , atqηρ ad milum a libe o arbiti:o ititit nari. Eius honestis, S decor est te iam cite . stilicet a se aeterna nullatenus detorque xi. Dum pravo motu liberi a iam avertitur a senti N ad saxa bona convertitur . contoria redditur. di dissoniis . Nequit ad formam , uiror sue poli num, educi. nili satiria dilinione recta iterum sat , etiaci boni, commutabilibus, converia ad hosum inconimui, bite . sa iamen copiditati obses em se uenter a summa, litate de linet iram o utendis . , oratis bolia amore innitendo , inevit quandam perve statis proclivitatem , ut titilla in nequi iam recidat pol quana pio animi conatu hedium tecta evaserat. Atque D e Au uiliniani does inae

divi, cor tere, albitror ex dies ii mani sessissimum. Mo iii, et to illo l4beri arbitrii inclinans voluntatem ad ma ludi, est actuet secrari: de tormitas perminens ici voluiit, te quoad titque iterum e vertatur in summum lati,

est petiati maenia, &. labes: facilitas ilia matri , 1 dutiquitatem propensa est peccati hiauus . ine peti,Micem rudo . Ita es , ut Praetercunte Peccata actet perissi macula, & perseveret deleta machia MDu . vitidas eruamus libro xi t. det Peccun Originali.

A VERSIONEM ab incommutabili Meo spiri su

mori animae, privatio suinigrantis gratiae . semptini supplieii meritum , atque Dei consequitur inimicitia. Desenim eratia , vita, Λ Dei inhabitatio calliam caritatis titis

rem , ita crimen, interitus, Dei que edium tomitatu se liberatum motura uoluptivisae cupiditatis. Nam a d eum qui raristam dilitit. ipsum eum patre mane e , in eois

rem qui diligit mandum, de quae in mundo sunt, eam. tem Patris Eoo esse, diserte in priori Epistoda cap. 1. lx declarat Ioannes. Oritur hine quae Η . num pectatis

aliquod detur natura sua veniale t qanniam si om e pexulum pervertit amoris oldinem, videtur expellere caritate, Ee trahere ad mortem . ideoque crimen esse mortiserum. Laitaque haec non levis quaestio ad verius haeretiem dirimenta. illud au tem priueipio statuendum in dati aliquod isti pectata discrimen . & unum esse fravius altero. Paria dii que peccata qua'ue secetunt stoies . at si ibit Clae . i.

Paradoxis , Stoicisque adhaesit fovinianus ; de quo I p.

Augustinus H lxxxii. His omnia peccata, se a suum missophi, paria esse iurebat. nee posse peccara timin In

reo regenerationis accepta. Sed haeretitum hominem resutat

das , tanto moseias ἐν minis e r oe quanta majam emisianis , ramo majoris panis . petores enim pol isto tum menta pariem ν . Joviniani argumenta petuntur ex aequa. litate, quam improbe statuehat. retributionis, ae merui

rum . & resutata a nobis sunt eas te duodecimo libit a ra. Maior Haereticorum reontiorem numerus ex perversi

sententia, quod semel ivlli irati ex gratia , S ponestam Spiritus sancti nunquam ponant et eidere , & quamvis iareortalia peteam labantur, non tamen iram Dei sti Meessere. in alteram impiissimam Osinionem desiverunt , mnia metata etiam iuilorum hominum esse natura sua d, mnabilia , & lethalia . quamuis divana misericordia eaedem. tibus. ae prati estinatas non impotentur. Ita sentiunt Ca, vinus lib. 2. Inuit. Op. g. & lib. 3. cap. 4. . M tum coterit Cal Viniuit Venti ili , Bera , Marioratus I a quum non videtuae dissentita Lutherus serm de Piscitura Petri, Et expressit, in arti io xxxii. Philippos ramen Melans thea, etsi ei etur pro hae sententia a Coelio. Ee altis, saltem ty cedit ex eo principio, quod reuati dum ruunt in scelera non amittant gratiam, appellat eriorem lanatiorem ho. minum , ut demonstrat in disius ne Ri.eliani Apoloeditici pag. 7 a. H. Grotius. Is vero eum hoc loco, tum is Commentia ad cap. r. Iambi, & in voto coorra Ha ea Riveti prope finem, nee non in Annotatii ad Coelali. Cassandri dari venialia merata m gnati nec dissenest Lare

rius Danaeus apud Fevardentium lib. xii. calxia. The machiae. Quare nec Novatures omnes probant Hrte De harum suorum e t Iem.

Hoe etiam mencitandum est peccatum duplici seu lia veniale appellari r primo suidem quatenus per trinium ma deletur, ti veniam cons uitur . atque hoe senis certum est omnia peecata praedestinatorem . ae respissentium esse venialia , non quia ipsis minime imρutentur , M qui permientibus c donantur. Altero senis veniale peccatum dicitur . quod in se inspectum non promeretur divinam omnem indignationem, neque sempiterio supplicio puni, itia 1 di in hoc sensu prisent quaestio astitatur , quam dimine Catholicorum dissentiente resiluam.

PROpOSII lo . Λdmittenda sunt Metata genere luavem talia.

Pictatur i. seripturarum, ae Patrem smul a totaim.

Quidam enim sunt quotidiani desectus , in qu non dissoruta amicitia, iusti frequentissime resabuntur. Nis'

eii, quod orant quotidie r Dimi te in , disito hestra e momnium ore Ia citis Apostolus ea p. m. a. ater D mMDue fodi s emnor atque in peiori En cap. i. g. loannes :Si diserimvis quoniam merarum non hos mus , ι staeimtis veritas ianos s. At pectata quo id a na, s ulisque etiam iustis communia , quihos Det amitialia penitus novi disrumpitur, levia & veniata lunt. Dan igitur venialia peccata ex utris litatis demonstratur . At que haec prior argumentatio Patrum auctoritali etiam inm xa est. Eietiim de quotidiana Iussorem oratio e ait Cim

246쪽

rara es

Mariane. viam do is , ut a ramis . D miria nilis a Miaminis. Similia habet Cymnus de Oratione, & de operari Eleemosyna, Ambiosius lib. a. de Poeniti eap. χα, de Pp. ceteri. Quare ex horum traditione Tridentina Synoduae sess. vi. ean. xl. definivit. Diar ιicet in hac me rati his alumbis sonu, O , Ut in labia satiem, O vita ana, ςώ

de Natura di Gratia cap. 33. N D. unde deprompta etitota Tridentini C tilia circa veniale peceatum distina . Atque hoc taeo S. Pater etiam verba Ioannia apposite Proterens de mitis inquit: Rogo vos, quantistitit , eritis em Me ravore Φαὰ Iosia sanctis ris . s Le Duemitari Minmissent, uri. -- . Iam sener si diserimus, qvita pereat non habemtis, nos isset Ieatu vis, is veritas in nobis non es. At de pristi argumento satis. Alterum promitur ex Evangesto Matthati, tibi eap v. 22. legimus: Ego autem vico istis 1 oti omnis , qua is hisαν fratii Iuis , reus eris j- so. Q tirem iux/νιtfυνῶ δεο, R. a. revis erit eunditis. sti; astem Haeriis. F. ιMe, revis re t fleuaria senis. Capite autem v I i. 3. proseruntur verba christi, utitu rem vitaris eam M aevitis ιν ι ιώi, O testim in o Io Itia non et es Ex quorum locorum primo liquet plura dari moviciorum petiera . tiunt tem tale supplicium respondere, altera sempiteraum. Quod vero temporali duntaxat mulina punitur ex ipliuq re

essa eoncitia. Da a Me via r; huicis eu sistiti su a poenis . uuae rea Gm, os fraιν. Furiae uiasset,ael Quis senibus isputat. me, o reris primam Eehenna mera commemoraris. Quod si petas eue dicentes iratri suo ea ad eonsessum Judicum puniendi deserientur Dieo . quod , tametsi vox illa levem fle eontemnendum hominem Dpmdicet, ni Mihi det vitiiravi; sedentes tamen ad Syn diium . Iegisque onservationem assectantes illam proferentes vocem iudieio damnabant; propterea quod Judicum Ica. Rees m appellentur viri inopes Ee vagi, quorum opera Ahimelech Iae,. it tres tmeidavit. At D dixeris: Curg hennae deparatur qui saluum dieit i atrem seum ' mane crimen illud censendum eti veniale, N pertenue it ne ergo quaelinet culpa suppliciis aeternia punienda ' Respc eo in Ganeelio sermonem fieri de iis, qui iram noti cohibentes conviciis iovent inimicitias, ideoque speliata animo, A circuinitantiis terum, quod leve videtur , crimen sieri

sici misistim iis ιera ρ T vi quippe o Dod M. istae injuriosum es iuruis tam tittir eneravium. Num hie inum via edi som eiu a saepe pepore iant, O ne a .rabro m-reaeras δεω σωnt. Ex altero autem Matthaei Ioeo satis conlio dati peccata quχ testueas comparantur , de alia qua trabi. Et eximius Melesae Doctor Hieraclymus huiuή argumenti demonstrat firmitatem. seribens in Cocrament. ad locum eumdem 1 De his ISti, r. i eum ἰκοῦ moriati

Tertium argumentum peritur ex verbis Apollati in i . ad Corinth. cap. tia. R. is aurem ivriadiscat δεμνώ- mentiam Me atiram . arte tum, si das pretibus , Ahatim , nam . stipis dis: iis isse Mysis vias manufestum erii. σ32. Atqui aurum , argentum . de lapides pretiosos non solum Latini . verum etiam Graci P P. bona opera in terpretantur. pratsera ina Chostillamvet. & Theodote tui lauis dati ab Ellio Commeret in hune Pauli locum. N Augustinus De Fide 3e operibus eap. xvii. in Enchitidio ea lxviii. & in Ps. xxxvi i. & lxxv Di., ut mittam vulgo citatum. sed apocryphum, aut saltem dubium Sermonem c i v. alias xlt. de Teinpote. Igilut laetium, lignum, & lli laniata quidem opera, sed leuia, di venialia comm lirant. Vulnatae huic apud Scholasticos argumentationi vide polle versutos haereti et rei pondere cum Erasma super

Paulum , coiatam esse Auauilini, Magni Gregorii expositionem; nam Graeci quemadmodum interpreetantur au4rum . argentum. A lapades pretioso; hona opera aeternis praemiis coronanda, ita signum , alipolam, de s enum docent esse mala opera mnieiada ignibus te palernis. Coituit ergo petitum inde pro veniati culpa argu. uentum. Accedit qaod Ainbrosiaster interpretatur lignum sinum . de iii puta. Ii diuellinas fallas. λ ertores h tetico um, novi utique Inter petrata uenialia connumerandin. Atque h re masi

videntur commobate iudieium Erasmi, quam illude firmetit iplauς Eratini anain adversiones. Is enim, ut cuinainam; Thέοι Tom. II. orem interpretationem demonstrae. ait, quM plumbum minus eli grave, quam autum , Ac tamen a quae atque aurum purgatur iguit Addit nemini petiuasum . culmum esse leviorem suenti; Ze inepte in malorum ordine hodies tremo loeo quod m4nime malum es , eum in bonorum ordine quod optimum eis primum obtineat locum. At quama uam verum eth per malam . Se argentum pretiolasque lapidet bona opera designari . atque pet lignum . 1 um, de lii Iam opera mala, qua in re Graeci. Latinique Patres consentiunt: attam n non mala qualibet, sed venialia potiremis verbis denotati lante meliut docuerunt Gregorius & Augustinus. Quia enim peccara mortisera nunquam pae gehennam delenda minimis rebus, Leno scilicet. ae stipulae comparabit Deinde noti super se amentum Christi, sed δεμ, amariae sis ara sta iovis laeti flelethalium eriminum revi, e stat ex eaμ v a. as. Mat thaei. Praeterea d et Apostolui, eum , qui superaedificat signum. faenum. Ae stipulam. etiam 14 arserit opus eius. salvum futurum esse. M tam si re serim. Quis autem detrusis impiis in tartara , triuia illorum Hein ea erediderit igni purganda, ita ut salvi fiant Nonne la haee opinemur. inconfesto probare videtimve damtiata dogmata ori mis, ex quo tortassis Meemeant quidam Graecamin salsam iulam expositionem λ Tandem lania . A qua eo Isea es I etistis Apoclotas, talis is, ι Groti e . tir amba per ram transeant, in Aifiear stiper hoc fu uamosum auro, a aenixis, Ia des Heristus, o se, a Fiat Iigua , foem,m.. s Homo eum eisim hoe iurisis, a litin a 2 Uuisse usquao 3 ati μι. levis Hobabis 2 ait Augu linus caμ M. Ench. Atqui superadificantes aurum . araentum . ae pretis scit lapides igni sempiteran non sunt da utandi. Noa emode tali igne, sed de igne ani purgatorii, aut temporalistri latio iet. quo leum culpae expiantur, es h locutus Apostolus. Porro moret haereticcium laudati verbis ex prelli nequaquam fuerunt. cum non sint aedificia quaedam supra s- dea tundametitum e strutia, sed iundamentum iptum e

uertam, Carilli autem Erasmi salit hoste res cisionibus exploduntur; fiant namque de ips lienum, & Itipula . leutili misellicet dc inepti. Praedulis argumentis aecedunt ea, quae ratiminatione dicuntur. Est autem primum, quod vera amicitia laeditur quidem leviismis offensionibus, at minime frangituti Aceommunia filiorum ritia displicent parenti optimo. sed acillime condonamul. Ergo iustat Dei amieus cle filius parvas transgressionei non subiititur damnationi , nee uesini tua flosa anhiitati , di filiolum iure exmlaatur. Non eo im statuit nobistum Deut legem amieitis durilsmam ,

neque regeneravit no . ut te. i molitigente eauit a defereret. Proximum est atrumentura . quod perripi praeses nequeat velle Deum tanto a se pretio redem to 'o, verbum oti sum, omerosum mendae, um. vel aliud precatum smiseretpetuis gehenna flammis a ieere. Ultimum erit a com paratione pectati tam infirmitatibus eorporali, . Peccatum enim dii quaedam infirmitas, de qtra Restius Halte aiebat: Sans animam mom, quis peceivi iis/. Ut ergo in morbis carnis sunt leves alii , alii vehementiores, ad iantipitas: ita scitandum est dari pertenues. Ac dari graς res aegritudanes animorum. saetis ergo literis, testistonii Patrum , ct rati ei nati e eoneluditur , sinetiti pereata non Ieriaci In re feriire. ut scribit Augustis ut Serm. cecit. s.e L ex libro ta Homis , necnon ιυ plura petrata infirmitatie eommittere , seo crimine is iante consesentiam . ut inquit idem S. Diator lib. xi. Dil Ciuit. Dei, capite duodeeimo. Atque ex his cocluat iure, ae merito si ille

damnatum xx. articulum Baal Iiam ese pereatum M. rara scia veniati, sed omne p.reatum m Hur omam aeternam .

AD ARGUMENTA MAREΤsCORUM

Uietent ad .ersuq Catholieam veritatem heterodoxi quaedam scio Scripturae: ae primum verba Christi apod Matth. v. ty. Qtii suismi unum de mimi lii se 1 m,4 -ι iurauerit be hommes, minimtis ineatitur .n reino caela-- . Esse, de vocari minimum in Regna celorum , nihil est aliud, quam . ubi Regni exlestri e summatio ad.euerit poli corporum re turrectionem , nullum exii imari, atque cum maledaciis in gehennam detrudi, ut ex steat Seriproe Respotitionum ad Orthodolos inter opera tu fini , 3c Hom. L in Matth. Joannes Chryses omus. Igitur, qui

minimum quoque mandatom stivit. reus erit gehennae iis pnis . praeterea in eodem Evangelis Matth ei cap. x tr. H. legitur : Dies orem istis, euaniam amne ierbam stresam. I tie si nerint homin/si Harint ratio. M is os iu ώιο vides. At verbum otiosum pectatum minimum est. Ergo de omni peccato , quantumvis minimo . tenemur rationem reddere. Tertiat soannis xiii. g. chiilius ait Petro: s. - is eri ta , Mn his sis pariem me eviis; lotio autem pedum iuxta Augustinum signifieat emundationem a Qenialibus, praesertim eum Petrus ibidem v. ια dicatur toto , ae mundus. insuper in Episeola Iacobi e. a. v. Io habetur: Quic quo tMam Ietem μνωυerit, Meviat autemia aeno, o ius ιι o uatim retis. Univetis itaque legis eminsendus est reus, quisquis unum, Vel minimam peceatum

247쪽

136 DE THEOLOGICIs D Is CIPLINI s

istra erit. Denique de peseato iacitatis pronuntiatur εα scriptura locis permultu, quod moriem inierat animae. Si ergo peccata, quae levia appellamus, revera precata sunt, aethalia erunt quoque Ze moriisera. Res madetur ad i. dii linguo peiorem propositionem , de

Evanaelii verba smul explicor atii μυωι ara rima datis His minamis, Heli, quae minima putantur a Pharisaeis , gravia sunt tamen in se. aut ob rerum eircumlla tiar, cuiusmodi e ineandescente ira iacere in fratrem eouinvicia, concedo. Qua minima sunt reapse, nepo. Perstangit Christis e p. v. Matth. hypocrium . de tallacem Ph a eorum militiam di iactabant enim servari legem noci oeia eradia, non miserando . noci iurando per terribile Dei nomen ; tis tamen esse irasti, cotiviciari, eoncupiscere. 8c

iurare per calum, per Iesusalem. per ea pol suum. Id tala lecta e citati quinti capitis mantiastum fit. Hate autem. quae pharisaei minama athittabantur . quis ignorat reum esse gravia, de mortis ra i Mane esse interpretati octem Chtγ- omi uerba fusu, paullo supra recitata commonstrant.

Negat quippe S. Doctor indisnationem & probra , und

mira queani homicadia . este inter leves culpas connum

manda . vide di S. p. Augustini libram i. go serm misi in Moate eap. i . Addamus eontessionam Classi striubentis lib. v. Trata. a. cap. Pνὼν μι , Misimis, δε

est eo loci minimum appellari illum , sat neer ι . o do.

er ι . docere autem xliquid aduersus divinam legem , ae Dei verbum corrumpere , aut Scripturarum sensatum oracula alicuius Hostatas arguere , elimen est gravissimum ;quoniam debent in Lege, ut scribit eitato Som. Aurust,

niis, ad eis iam etiam miruma qua e perviet. Quod Miletunt ex eap. et M. Matth. nil proesus e ncludit ; nam utique de eulpis minimis ratio reddenda est, debitumque usque ad ultimum quadrantem est persolvendum:

sed aliud est ad ealculum voeati. aliud pro minimo debito extremo plecti supplicio. Refutantur praeterea haereticisa rum Commentatorum observationibus . Clarius enim profert in hune lacum .erba D. Baslii, Vobam orisfam es, yuia Ciamsi &uum sit , ad aedificat a vim tam/a fide, ma tortip. Et ei modi Oerbo in .eole, mo liti resi,s oes a

tibia, o obse nis Oribis sol Euantelio itaque verba sunt qua tam a minori ad maius argumentatio , qua suademur avius supplicium debeti verbii maledicis . hus emisque Phati Doram adversus situm hominis , cum ς amera quo te de otiosis verbis su subeundum, rigerus otiosum verisum interpretatur quod proterentem coinquinat mendacio, di dicitur ad exlumniam, alioqui noci cohaererent, insuit, cum praecedentibus proxima vecta, Ex vobis enim tias Dias Mobriis, O ex verbis itiis e δε aleν s . At Salomon Cladis ut De Pronomine Can. cap. xxv. e tendit hie re

lativum postponi. 3e lanificari tantum, quod impii in dj. iudieii nee habebunt in reddenda ratione , quo verbumo insum esculent. Verum hos flexiloquo dubias patiri acimus. Maiori bre. itate reliqua expedio, enim vero pectata v ni alia exeludunt a regno . tibi nihil inquinatum est , vel immundum . sed noci exilio sempiterno perpetuo. Au

gu sinus Trictatu lv I. in Joannem pedum lotione indigenatium nomine intelligit Misama asMisi . suo qui ut .. haemoriastata non QVιών. Et m lauam inde ostendit etiam Hllos ictam terram calcantes habere oput ut pedes lavent, de Melasa non habente rugam, neque maeulam ita em- eludit i In his autem , qui his demorantuν . etiams mu ast Hie Uiunt. Optis ramen habent peias Iaiar. Otion; m sne peccato titiva vim sum. Dantur pectata levia abitergendat 3c purganda, quibas inquinati censentui munia di, ideol , mihi sunt i ae de unoquoque illorum proximo

uersia io. dieitur: Qui vivis es, non inuint, nisi tit μινι ι ι , Ita es moris raras . De laudato saecti loco vide

Au uanaanam Epistolam xx xx. , nunc clxv II. In quas.

pater demonstrat. quod eum plenitudo letis si dilectio,

qua Deus, proximusque dioigitur . atque in praeceptis ea. ritatis tota lex pendeat, Meraro si νον omnium, qui diri. n. tuam faeti, in qua penderit mNia. Quod et praee en

ii capite manisella illati e consequitur . quemadmo dum rei us amor nune vehemens eli , nune lepe en . nec temper caritas quaeque tulit cat : ita perversis amor

quosdam, quasi ardoris, gradus habet . nee semper sanui hontem statim absumit. ideo post pauea ait s. pater

que enim Scriptura adimat peccatura in damnationem nos trahere. dicimus sermonem fieri de mo I p. uti. Auod peccatum appellatur ante mestica ἔ et M o. x, rartiati tribuitur vita . di Dei latabiratio, te tum ilidesignari carilitem habὼMatim . aut laltem . Ita dicimua mori hominem febre . veneno. 'ulum: Auam mortem non inserat quaecunque ribris . med his. venenum , quodcvaque vulnus . Sta possumus elim α. prandere , veniale peccarum animae vitam adimere stive t nam . ut e i ta Proverbio i sui minora αι ariis vis ius. o ieiunt praeterea quadam Patrum testimollia inmis.

tium divitiae stibuendum nuserieordiae , si nos et triti illi minuta non obruant ; in Eongelio nequaquam endii iii ud inter ueniatia . de mortifera peltata disertinis, Melaenia desis finienda prosocii; levi quoque fagulo disti,

maiestasi irrogari iniuriam . at propterea non esse minimi

aetendum. Insanis eli Declamatio Masni Baslii .a. ἡ

mntemnente peerata minima iti R sas brevisti a. Respondemua eo salto P P. commonere, ne peccata qua

libet . etiam miatina . Hveamus . atque parvi mdium illa esse arbitremur. Etenim hete ipsa cespicientia, A aiglectus maiorem arguit erga illicita mpentionem, fle re,

pam quodammodo adauget: nam quae magis diligi es munus in sellamur , quae autem odio habemus vituperimae. Et redarguimus. Ipsa an super neglisentia, fle contemptibuimparabilem lapsum saepe trahit infimam , alque in sinleta suile prolabentem hominum inluntatem . Prete tilevia haee, & quotidiana peccata sint fere innumera : a licet seis si non perdant . trahantque ad sempiterea iu=plieia; tamen ut aqua paullatim subrepens navem impi . . ae mergit , peceata illa parva crebro commissa meant. atque opprimunt peccatorem. Deatur Augustini ad uiat. Epistola eviit. nunc ces xv. Santia quippe dilectio edi re. trahit a noxiis cupiditatibus ἱ di leves culpa , quis sua tillarum eupiditatum sementa , faciunt ut serarem raritatis amor tepestat. ae tandem robuitior facta eupidit a Milam illam dilectionem extinguat; pressu inque hominem, Ace-- pluribus stimulis e citatum cor derelinquat, ut ait s. D

vid Ps xxx x. tr. Multi uors faut stipis ea sua eo imia . o eo. Motim dereti it me . Atque hine in . qnaditibuere debemus divinae misericoleiae , si Oh Metalia peceata nora perimus , in quantum in graviora prolabimur, nistratiarum summarum Auctor sinuam nobit delectationem inspiret. At arestentem terram nostram eopiose benesisto. nis rare persundat. His Basaii . alloeamque Patrum siti. tentiae facilet sunt intellectu: nam quod aliqui aitiat lam larem Regularum librum non est e Baslii . inane videtur refugium . Redolet BalJlii strium, Asterieam fraecepti em, atque pietatem: eioue tribuitur a motio Cod. exei. Attieet adscriba Euliathio sebamno , aut eniVis seriptoti . eadem adve os levia necata patres alii scripseret ideoque

Argumentantur pol remo loco a ratione. Principio, ra. qurant, primum, ae maximum praeceptum est Deum et toto corde diligere. Qui minimum peccatum patrat, trans treditur primum praeeptum . Erm peccat e tra prace, plum summum . ae maximum . Preterea nonne quilauit precat avertitur a Deo, di eo vertitur ia ereaturas 3 It

i ut quisquas Fecat, imiter utendit , ultimumque idem conlisituit in re creata ; quod ptos la est nefarium tame contrahere. Iesu et qualeeunque peceatum est offensa i Ela Deo summe bovio: itaque qualecunque Meertum summum malum est. Delude nefas est premer quodueque M.

num comparandum . aut propter evitandum qua cisae malum minimam culpam committere. Culpa erro masema superat omne malum . Tanilem quicquid booi facit

iustus p eretur aeternam vitam. ergo quamoemque nis.

Lam admittat impius. subjicitur aeterna morti, pcipe:

que supplicio. . ..

Resp. ad i. diit. minorem. Minimis petratis ira mur primum maximumque praeceptum Dransareis e munima de leui ; eon. trava 3c mortitera : nem. Quemad*ωhum enim non semper summum boo vin datitimus eatita. te adeo flagranti . ut nolim um peccatorum labes abster. r, tute ita non semper fluxa bovia amamus tam veheme ii eupiditate , ut tultitiam penitus amittamus . vidi &quae ti Amicitia Dei supta diximus . Ad a. dist. conis.

Qui υesialiter peccat conitituit finem amatit in re crea,ta , 3c huic adnaeret parva euprditate, perquam ab an πhoni inetrati nequaquam di ellitur . eone. Mhaeret κιcreatae cupiditate perversa , ac defixa , per quam recte tum bonum desputat. eique suntrahat amorem vehemen

timem, neso. Atque hie nota distingui peccatum eranale a venuli ; quod pet illud coaseasu, 3t deleelatioue adeah remus rei erratae, ut hane summo bono praeponamus :per istud vero sanguida quadam dilestione tacitarat in bo

na creata. ut voluntatis doliberati e his musa it fervi dus amor haerescat. Quaropter in re etiam paria admit

timus morti eram scelut . si spreta diuina lege uena esse ditatis laxentur. Perdifficile est tamen dissiti rere iniet peccatum mortale, de venaale. ut Au uintis stribit lib.,xt. de et D. cap. a . quamquam moltaliaeensenda sunt, quae aut materiam habent in se iret sectatis citiai laesis

rondemum, niagnique ma vittit aut si levia materia est, . in larietat

248쪽

LIBER VICESIMUS PRIMUS. CAP. VII. 13

Destieir v a rapiditas. solvitur mi his argumentum te rivm , quoniam veniale pectatum est Mensa quadem illata Deo, sed levit lima iti re; neque lege caritatis penitus violata. Diluitur proesma obiectio disti uendo duplex malum, morale unum quod opponitur divinis .ei, pctys eum alterum . quod legi ipsi non advertitur. prolecto minimum malum morale malus est quoeuaque malo ph lieo, ideoque nefas est uel leviter mentiri, abiret lieet universum in nihilum. Hine tamen non intertur, quia veritate peccatum paniri debeat privati e cuiusque doni, ae sempiterno gehennae sapplicios enm in punitiode attendi debeat

ratio demerui. & lex iussitis, aequitasque vindictae. Quod

aliqui iam 1 rant comparatione animalis . v. g. Ovia, vel agni; eui ut pretium exilii Iur unius aurei. quamquam res animata i t phylke omei auro praetantior. Ita minareulpa eensetur digna minori supplitis, quamquam aliqua in genere levis culpa exradat malum tutusque poenae . E. nim veto nequit eodem pretio venundari agnus, tu equus, eademque animadversione puniri eo uicium, atque homucidium, eum idem novi sit valoe omnium rerum . neque idem sagulorum delictorum demeritum. Ad ultimum ne rauda est consequentia; nam minimum opus bonum a tullo Patratum promeretur vitam aeternam non per se, sed μωpter caritatem Iabutiolam, ex qua elicitur: quo D io et-ram minimum meratum ex vehementi cupiditate eommissum Penam meretur sempiternam. Differt praeterea in hoc meritum a demerito . quod illud pendet a Dei voluntate . illud veto e, ipsa operis randitio . At Deus eum sit mi. mireri torociat in miserationibat, di ultra ecindignum . cum sit iustilliinus punit servata aequitate, & iuxta deme.

ritum

CAPUT HIL

uaam armis sit moriatis precati m his. A VENIALI ad mortale pectarem oedo dispotationis xx progreditur. Est autem mortiferum pereatum , si aspiratu tracto inhabitante, & cantate Aas. citi di trahat

animam, itaut divinitatit tonsortio privetur , eg alliati spirituali turpitudine veniat in odium Creatoris, atque per Petuae damuationis poenam e mereatur. Q d evenire duximus quotiescunque humana voluntas ita avertitur a si immo bono, ut huic praeferat creatutas, eisque tali cupidit te adhaereat, ut vehemeratius appetat imi bonis ommutabialibus, quam ipse Doci , neque parata si potius mori . de amittere hona quaeque creata . quam divina gratia expiliari . De Me itaque metato inquirunt Scholastiei Doctores, adi adeo eensendum sit grave, ut dici debeat aliqua rati, ne insultum. Communicie opinio est . pectatum esse finitum s aetiis piatur vel pro ipsa phsica actione , vel pira ptivatione pratim aliorumque spiritualium donotum, quibus iustorum animat sunt exocnatae. Atque de acti e est adeo manifestum, atque eompertum, ut nulla exoriri millia dubitatio um a nulla finita caussa possit insaltus astius prodire. Sed suaditum spectat ad privationem, quidam sunt , numero stet perpauci, quibus placet mortale peccatum tensendum esse infinitum. Prieat enim, inquiunt, Spiritu saneso inhabitante. atque sempiterna etiam Maritudine , ideoque aufert infritum bonum, & infinitum anserin ument i m. Ratiocinatur hoe pisci eximius Theologus Leonardus Van. De peccatis eap. v. q. et , & qui eam vestigia ubique premit Aurelius Uietis q. 6. Verum cum privatio stamillio boni, non quatenus in se est, sed 'uatenus participatur . & possidetur, eis tam in gratia sanciincante, quainiti Muciorum beatitudine haheti bonum infinitum eo e damus, dicimus tamen utrumque coarctaticiae quadam paristicipari, ideoque illorum privationem esse finitam. Quidquid tamen asserendum arbitretis . pro libito assima . At si accipias peccatum in quantum est offensa Dei, misisti Iestituit nostri, alamumque Theolosorum pars maior, tenent peccatum nequitiae esse infinita . Ad qu, cons andum diversa mierant argumenta , quamquam n e omnia firma admodum, atque invicta. Primum est illud, quod peeeator aufert a Deo rationem ultimi finit . eamque tribuit bono et to quod perinde e i, ae Dei solo habererem vilissimam, & hociorem sori Deo debitam impendera creaturist hae autem iniuria emitari nequit atrocior. De quo argumento plura Haberi de vitiis, de pereatis eap 6. q. t. sed huie artu meditationi video plures rei pandere , quod per actum raritatis Deo omne ereatum hocium mil- ponitur, illaque ratio finis ultimi tribuitur, neque tamentaritia diei iur infinitae consequenter infinita non erit culpa, quae Deo aufert ratiociem ultimi finis, illique praeteri quamlibet ereaturam. Affinis est argumentatio quod procatum , quantum in se est, Deum interimit, ut strihil Serm. q. s. Bemardus r 3c cons milis pariter respontio , quod eo sensu peceatum interimit . quo earitas vi,iscat ;a que tam hanc vitam. quam illam mortem eonstat finiatam esse . quoniam neque Deus ah hamine infinita raritate dii itur, neque bonum ereatum insata eupidit ie . Leito loannem Baptistam Gociet disp. Ix. de Peerat. an. 5. Neci dissimile est tertium artumentum, quod me

mortale me tum erucifigitur Christus in nobismetipsa , Λ desest in nobis virete pet gratiam sanctisseantem e quod eadem rati e diluitur, propterea quod illiusnodi uita fi . nita est. N alterius teneris ab ea, quam habet Chrillas

redivivus, alaue immortalis. Argumentatio quarta in hoe sita est, quod moriale peccatum punitur aeterna morte .summoque supplacio. sed te spini t eum Seotistu Meolius U Herminiis Tom. v . pag. 3 s. atrocissimum quidem esse mementum gehennae, re perpetuo duraturum, qu citam pereatum damnatorum irremissibile est, eorumque volu tas inflexibilis Ae obdurata ; cruciatus tamen ipsisum esse definitos, ae pro delictorum mensura minus, magisque ve

hementes

Millis itaque praefatis argumentationibus , platet notis trita illa, & pervulgata . quod qualitas osseniae commen suffarer dignitati petionae, quae ameitur iniuria: amplitu do autem Mntiris a cotiditi e & hociestate illius, qui honorem praestat, limatur. Id vero liquet ex eommuni proloquio . Hanaν es in Ao ruisse, actionsio in persona ossem . Usuet etiam et auctoritate, dc omni e pvidentum qui iniuriam illatam μου lato viro , ea . quae insertu alia cui ple hieolat, potant inseniorem; hociorem autem est, bitum a vim minet D preferunt illi. quem reeipetrat a Populati. Cum meto peceatum mortale sit Mensa Dei .

cuius matellas, dignitas. maetnifieentia , nec non ia e ferendo homini huη beneficia liberalitas infinita eii ; opo fiet ut ipsam meratum induat ratio em maximae ae in Gnitae iniquitatis. Quam argumentati Rem coasrmaal sam. ini Dei imperium, aequita . pGUidentia. amo .. a que etera omnia attributa. Nam ii gravissimum crimen est

endere parentem optimum. aut iustissimum principem; quale flagitiam putat iniuriam facere Creatori qui nos produxit ex nihilo, & Domino, cui omni iuris titulo unis versa subiiciunturi Respondeat scotus. Vasquet, Maressus. U Herminier, di alii quidam desumi gravitatem offensat a dignitate pe sonae iniuriis assectat, noci Maelio, sed praportioue se vita . de Piu. eo quod nulla rea finita possit fieri partieem infinitatis. At ex idea, quam exhibent me ei me, subobseura illa υ tabula, Aiae, de , fretimium quia, tu p.riti sentetitia confirmor. Perlettiore mea alia quid esse infinitum sim, estis, nihiI eis adiud quam infimitum elu per se, live natura si a. nulla laesa eompar coae termini alicuius, vel obiecti: & infinitum Me dun taxat faetiarim Dia idem et , ae esse itisnitum tavium. modo onustariis , sive comparate ad Oh ectum, vel terminum. Dum vero emcipio pete tum tamquam Dei optimi ostentim, illud novi eonsalem in se, quatenus est opus aut figmentum humanum, sed illud specto co-tarme, atque in ordine ad infinitam Dei hmitatem . si ergo viguitas per viae adauget heianiam quia gravitatem precati, erit m catum in ratione offensae infinitum, idest, spectatum rati, ne obiecti, nempe ipsim Dei. Nec repugnat humanam ἡ iotiem in se finitam elis icifinitam ouumetur , Ec t arate ad Deum quoniam & inici Dei infinita & aeternaicitur ratione conmratorem, sive creaturarum, suum ter minum . ae temnet habere .

Cppotivnt : M haec ita snt, infinita erit viso beatorem

spiti tuum, infinitus actus caritatis, infinita poena motio hemitudinis; quoniam hae omnia connotant terminum imfinitum. Rursus nullum erit discrimeti inter veniale ae mortale pereatum, cum illud e tam 1 e iniuria illata Deo, ideoque infinitum . Nullum ob eamdem rationem discrimen erat inter peccata mortalia. quia fieri noci poteli, ut unum infinitum sit maius altero. Sed rest demus ad primam obiectionem, Adversarios nitros ideam visionit, ae privationis pervertere. Viso enim est intelligentis animae inus; δcamis hercipitur comparate adtentiam, sis ad modum quo elicitur, non respeliri obm-

in quod fertur. Tam veto operatio animae, quam oper tionis i Hus finitatem habet . , ideo non satis apte diei is animu astionem infinitam. E contra dicimuς infinitam oper

timem Dei etiam in productione rei finitae N ereatae, quiniam ese potentia ipsius infinita est, At infinitus pariter modus,em ex nihilo produtendi. Ergo in iis . quae ad aestimes petis inent. necesse nonis Obiectorum attendere perlectionem. De privatione dictum supra. non esse percipiendam comparate ad Meum ut es in se, sed ad bocium, ut possidetur . vel potest possideri. Q M s velis etiam privatiociem pereato induis Ham appellare infinitam, parum . ut praemonui, mea in te ea. Ahium caritalis . si 1 pectes quatenus est opos volunt tiη humanae, esse finitum modo ais avi. Si illum aesum attenda . in quantum est Dei cultus. & honor, finitus adhue es , quoniam honor, ae I limatione pmdentum, ratio ne personae honorantis . non ratione obiecti minuitur, vel augetur. Quamobrem in Christo ob diuitiae per ciet vienutatem inus ealitatis habuit infinitum meritum, quamvis physee suetit finitus. Atque hoe exemplo mastus liquet. miseunum actum esse phys e finitum , infinitum vera mora. iiter. Peceatum veniale non destruit caritatem, non con siluit absolute finem ultimum in ereatura . neque proc dii usque ad contemptum Dei. offensa autem, quam diis cimul commensurati cum dignitate personae. est illa . per quam persona asscitur iniuria, idest, quae toniungitat eum

des ientia, Neontemptione. Nam s quempiam ociis dat in-

coci

249쪽

Σ DE THEOLOGICIS DIs CIPLINI s

e sderate vel cstitanter , non autem odio vel eontuma Ua. o. rasor quidem es . at non e tumeli e cocilemptor. Fateor itaque veniatu peceatum este Dei ostensam, quia est

divisa legis transgresso ne to esse Missam . quae perveniat ad Dei e temptum. atque iniuriam. In mortali peccato utique Deo intertur iniuria . , quia caritas penitus violatur, omne peccatum mortale ei moraliter infinitum. Esse tamen unum poetato altero praὐius , recte adversus

Stoicos. R Jovinianum Capite superiori affirma Uimus: quod nunci quomodo pollit e siliere, breviter ea lanatio . Cum una sit aequi alit regula sumina , immutabatis. quam n semel dixi este Deum ipsum, δι participationem divini luis minas humanam mentem irradiantis, illa quidem prohibet omne malum , de bonum omne pia eribit. Inter mala autem peiora testsentur, quae ah illa muti distant, atque latet hona meliura luat . qti, illi maris approximantur. Ita suisma illa regula pi eciput ut Deam . ae proximum diligas, de idololatria majus erimen est, quam divini m. minis pro aratio. homacidium gravius, quam eonvietum , qua iam dilestioni Dei maris Opponitur enitus idolorum,

quam irrevereatia; & amori proximorum pluet homicidium. quam contumella. Duo ergo Meeata moti alia, V. G. Ω- per sitio . ae periurium, infinita si1nt, neque unum eligi uiuet altero comparate ad iraein diternam, ut universaliter

piaescribit Dei eultum de dilectionem : nam utroque peecato Deum contemnis δι afficis institia. Est autem superstitionis scelus trivius per urio , comparate ad eamdem aeteream legem, ut in partieulari prohibet utremque criamen, quorum unum dile liocii Dei maris redignat. quam alterum ; plus enim recedat ab ipsa Deo. qui illum praefra/ie negat , quam qui eius nomen proauntiat temere & irreverenter.

Matii Ωιias oves e meis muria uero rereaepediuntur.

CUM ad periractandum de precatis dissertationea n

stre pi esserint. Meuirunt dubia quidam haud disit cilia unito capite dissolvenda. Horum primum est, quomodo peccata uer 8 . numeroque disserant. Diseere odiis aliqua putant per ordinem ad obieria, aliqui per ordinem ad virtutes 'nibos oppononi ur, alii denique per ordinem ad divinas tegulas incommutabilis legis, de qua paullo supra. Poteli haec polirema sententia eum praecedentibus conciriari eteo im virtut est quicquid illius leo it aequitati ae rationi etin Armatur, Ac in ipsa te e diuin, extant regulae in quantum praescribit eo diverti oniecta ordinem re qum a norit . & d)leelaonis. Quare si velis peccata si istinguete

per ordinem ad Onietia; non lixe aetimes ut sunt res alia

qua, sive, ut dicim ut in scholis. maceri tiro. sed in quan tum diUeris ratione tot sunt diligi, vel odio haberi, viola tis aeternae legis praescriptionibus. Rem ita declami descit

pervola amore humana voluntas. dum sed itur e ora oria infra natur reia, as ea, quia fumine est, ou id Dia misisos, inquit 1. Do tot lib. xi . de Civ. Dei eap. R idest, a bono incommutabili ad fluxa de eommutabilia. Hi pr scripto esternae legis Imi non debemut sed 46. Eligat

nune b,num aliquod commutabile, E. G. aurum. Si auro ne ultimo adhaereis, idea . propter illud des operam literis, aut exereitamen iis aliis, frenis aut O fle primam praeceptionem sempiternae legis violavi. peceatum istici diei mus avari iam. Fieri potest ut non stuaris auro , sed ut

ms uii autem debes, ut naui, propter bonum ineominu

labiis, quoniam utimur ea re, quam in usiam adsumimui propiet sciem. Si ergo utaris auro ad epulas, ad venerem, ad ludus. ad ambitionem fovendam, male uteris. ae vi latum eu praeceptum alterum incommutabilis legis . Erit

seccatum noe hecie eive sum a primo , N appellabitu,

prodi siras. In ipse usu mala bosorum commutabilium misiant di ve Ee aequitatis regula violari iuxta diverstatem aut finii, aut obieeli. 'i enim pecuniam et a veris ambitiosa prodi- ealitate , finem habes tui ipsus existimationem, δὲ eoo suu ei eum prodigalitate superbiam, quae proinde permixta est

omni operatiotii. quam exerceas eum ambitiosa inflatione. Si prefundi. autum ad muliebrem animum cape ivandum,ae edit vitiosae pio usinii finit turpis voluptatis, quam appellitant fulti iam. Ita de finibus aliis ratiocinate . potestiamto idem finis ad dive vi obiecta referri . ut si eoneu

pascas nupetam virginem . Deo mancipatam , icta atque 1: hoe etiam easti violantur diversae regulat immuta lis

requitatis, di tonsumit oecus peccatorum diversa . idem amrmo de pe sociae, Joci, ae tempntis eircumstantia. Quods peceata plura lint alius divini, & eidem regulae oppos.li. tune multiplicata erunt non mese . sed numero. Prior itaque suxilio ad hune modum se habet. Quae illo ploxima eis qua nam st apia peceatorum divi

so . Ad hane autem quaestionem respondeo , 'uod cum peceatum omne vinuntarium si . aliud eis voluntarium originaliter . hoc eii voluntate pruni paren rix , qui eom. munem universorum hominum naturam prima transgeeili,

ne varia. ii ; A illud peccatum est seu uati, de quo si xxiii. quoniam ad percipiendam Auguitinianam de Gratia doctrinam apprime conducit. praemis dissertatio m. Iusus autem Oluntarium eli inusiter, idest plo a c& euhie, cuiuique hominis uoluntate , de illiud appellatis

pete atum . Hoe autem dividi solet aut rari e initi aut minoris nequitiae, aut ratione termini vel . aut ratione impellentis caussae , aut ratione assectioeis: quam imprimit animo . spetiata gravitate ' nequitu allia . hpeceatum me ais. aliud mortarer quorum primo , ut musi co uertitur auimus ad creaturas absque totili , Desaressione. 8e absque eo, quod summum bonum pia oo tur hono mutabili; ut curiosus intuitus, versum eritisem,

Meiosum menda elumi altero violatur lex ἡilesionis. De eontemnitor, A commutabile honum ira praeserint . 4t ebrietae, fornicatio, homieidium. si autem cumrax qn urido pollimus md intuere, quando e iuncta st peccato Des iniuria, 8e eontemptio ; dico id posse a nodis hae animia.

verso e deprehendi. Gntemnitur Dei bonitas. cum muris diligitur creatura r eontemnitur Dei iustitia , quando infitimetur temporalis poena, quam aeterea; contemnitur Dei verae aras, quando ea abutimur ut testim tum perhibeam sit stati; eo temnituε Dei sanctos, eum in eius mos hi sunt, aut proteruntur obserna : e temni rer do ethnDei. quotiestunque grave infertur creaturis eius nocuπα. tum . iace pacto ei rea alia Dei attributa discurras. Eu,s opere aut deseerio quaeris ereatum bonum, etiamsi stus te amittere aeremum s minitatur Deus sciam indititiis.

nem fle gehennam , & satis tamen quod pinhibet i s fix

um confirmes di .ini nominit obtestatione r si non veri tremi presentiam facis quae offendunt honesti sumorum hin, num oculos; s proximo manu aut lingua affers notabili incommodum t contemnis amite bonitatem Dei, tu thri , veritatem, sanctitatem , dominium , 8e te lethali crimine obstringis . Ratione autem obiecti. aliud est Neeatum, quod hivmeommittit immediate adue us Deum . tit haere is . isnis. latria. hlaspheraia; aliud quod eommittit contra seip. um . ut intemperantia , de aliqua iuxtitiae orei/s r aliut quadcommittit adversuq proximum , ut furtum . noenuuium, detractio. Coatra line triplex peerati genus Opta e antet,

Philone in libre, quo dem strat virum honum esse ii ,-

vantra erga Deiam pro feri Hurima, a iων iuranais , men L-rioque aluisentiam, o .ci Detim atis,em hena omη a, m iam vera utilliam refri. Talibus itaque Am solitis verbi omnes o sciorum sirorum partes e cluduntur , I NOcata omnia damnantur Porro ratione impellentis exussae alia sint pereata νου rantιa . alia infirmιlatas. alia malitiae. vel erum peccamus

in uincabilem ignorantiam, ves obluctam comeussiretiae, i qibete suceumbimus, ψel lludiosi malitia , qua in re' a quoque turpissimis apprehendimus bonum aliquod aptum S e gruens . Hare adeo fiant manite fa , ut neee satium non sit ea exemplis appolitis complanare . sunt quoque peceatorum caussa facultates animae de sensuum et unde pec cata dividi silent in o Artiatio, de ea,vitiar qdorem illa inremis pocentiis patrantur, ut supelbia. 3c invidia ; haec sensuum illecebris . 3c ministerio. ut gula ti lumna. At caussae exteriores ad pereatum allieientet . eujusmodi sed diabolus, ει mundus. no: videmur mihi divisi em satere Peccaturum . nam omnis illorum tentatio, ut selibit Magnus Gregorius Hom. i5. in Evangelia, triuetii moris esktur , Iurar one , des Elafian/, o consensio ueri caussas πω n loco commemoratas selieitando . Denique rati e asse Hionis animorum aliud est meratum has stiati , quod ita

appellatur ratiocie maculae At reatus animo inhaerentit, aliud eis vitium , sive peccandi hahιitia permanen etiam uinula

illa deleta 1 de quibus dictum eis praecedeati Capite s. Tertia est quaestio . an misi dati pura omitta si ra. sve peccatum omissimis absque ullo inu uoluntati ed haec qua itio nullo pacta animum meum pulsat . a me: tem converto ad ea , quae primo Capite huius libri per

monui de igninantia de libertate necessatia ad peccatum. Dicimur enim interpretatave velle nescite . quae eum de beamus . ac misimus ire netlitiinut. Eadem ratione dicimur velle committere, vel omittere , quae eum mis mus aut vitare, aut eficere, non facimui. Qyotiescunque ergo omittimus tacere quae ignoramu et diti praecepta, in re tamen possumus ae debemus , aut ad id osti tantia nostra culpadast minime advertimui , quo iam praeeipimus opera ri. dc cur non operemur ouisa in nobis eri, datur peccatum linetae omissonas absque explicato uoluntatis actu i qui tamen censetur adeste interpretati .e Ee moraliter. A'ms eu quaestio qua ira , an ut impote ut peccatum

debeat animum subire satirea eogitatio ει delectatio t

250쪽

ri in is

incita:

nam adcertat ad peccati malitiam, aut metretur ad des derium virtutis. Id necessarium non esse , dummodo a liunde saluerer libertas indisserentiae , totismultae ex iis . quae disputata sunt lib. xviii. de Gratia suffciente. Nam definiuimus non requiri ad imputationem peccati, quod non denegetur homini actualis gratiae adiuto.ium e es albuum repetiri obduratos lateriori eritia destitutos, de nihilominus peccare indisserenter ac libere. At sanes, eueitatio , & delectatio munus est gratiae. Si ergo gratia n nellaria non eli ad impotatio m peccati, neque erit ne cessarium ad merati malitiam advertere, aut pulsari det Eatione virtutis. Quoeiam vero laeti quidam eratiarum divinatum dispensatores hiue nos idi assertum reluctantur. illam proximis munimentis eccis amua . L In D spolitana Synodo anathemate proscriprum est illud Pelagianorum paradoxum, --oM, O .eno umidis is is sMiscere 'ceato. At qua oblivisci iur vel ignorat . actu non cogitat, nee dele Marione pulsatur. Ergo potest quis absque inuali sancta cogitatione uel exestatione peceatis subiaeere. II. Nihil eccunit in libris Augustini frequentius, quam plures peccare nescientes. Legitote Epistolam cirri , nune es vir. De M. & liti cap. lib. i. Retrare eap. II. Assentiuntur Augu1tano Hierotivmus in a. adv. Pelagianos, & Betria in Epiliora ad Huae em . III. Si quilibet peceator superna quadam dum peccat ulvillaretur cogitatione, nullum dareturmatum ignorantiae. At s non datur ἰ eur legitur ea p. V vitiei v. i . Anima, qtia pere re t μν uno oriam Ecur aiebat David ps xxiv. r. mricta his stiιis meis, ignoram os inoi no m/-ariis Domine λ IV. Laborarunt gnorantia ludas eonspirantes in Christi mortem . quos alloquitur Petrus Act. iii. a . Et nune fatisi sis. Diaris aenoransium sit iis, setit e, principes inini. Laboravit agnorantia de paulus quandra persequebatur 1υaelestam, ut ipsemet scribit in priori Epistola ad Timoth. i. i'. uno stans feci in is rea,titisse. Laborarunt ignorantia mei te Martyrum , de quibus praedixerat Salvator Ioan. xvi. a. Sia venia Mis, ut omnis .nterseis vos, arbitreriar ossa sitium se Maim Deo. Hi erro quo pacto, dum tam in mania patrabant, virtutis luee, di lucunditate perfundebam tur/ V. Atitiore Pelio Damiani iti vitas. Razoldi cap. A 3. & ΟΠ se. VII. Op. D. electiei Vallia de Castro sim, mae crimetii esse rem sellam arbitrabantur ἰ & quidam M machus Felix nomiae ad sedandam libidinem ras operaba tu ein turpem peragere ; & nihiloseeius hi tanquam im-viissimi damnati sunt, ae reprehetis . VI. Parisienses The logi anno I proscripserant hanc propositionem ; Nunquam matur . nis ρν pere. . cosuit. . an mias Buinerum,

o vj que vitana. apsu ris ovi , eris. Iubvanienses an. tε3 confixere alteram: in aetio ορο iam si pereo nosia . em tet. ωι praeediat ab homine, qtii no lati, oeperit ι ψuia μου; . - st. Rursus Clema Gallicanus anno x o . damnavit sequentem assertionem e S. Reciareres c. mata matitiis eram Mao--ana, O FM.tiis f. immergunt, mis habent eos Henria clim, i, me mal ou aetina nae riam; eam em istis Theolaeis preptiens Ma lifra aesidinis in s priore, damnavit, inquam, di declaravit salsam , t mere pronunDatam, peruiciosam, & quae M os mores eo xumpit, & blais emias . aliaque peccata excusat. Lege Misoriam de Auxiliis lib. iii. cap. o. VII. Si peccatorum malitiam non riduertere redderet mminem immunem a culpa; potior esse ae melioe eoaditio ignorantiς. quam sapientis, neque huius notitia adaugeret tantum culpa nequitum, dum peceaet , sed ulterius necesaria Elat, ut poliet mecate : quod puto perpaucos esse dicturo , etiamsi affirmetur in Nodo praedes'. p. r. h. 1. n. ir. a Cardinale sAndrato. In soluti e quorumdam adversus sumtiorem assertionem argumentorum non immota l. Quippe ea peruntur vel a Mammuni philosophorum proloquio. NILI .' MILI m. ςxim νυ gustum, vel a se ficienti Gratia, quae nan. quam desit alicui. At nare postrema, usui , a gratiae eommunione deprompta toties recocta sint, ut nimium futuis rus sim , si iterum ea proferam, garrulus & verbosus. Qua laam s gratia seret, ut plures doeent, aut qualitas. aut motio, aut res alia sanctae cogarationis essectrix, posset singulis adesse, tametsi hominis culpa non produeeret sanctae inspiratiotiis Hia eluin . Nam S uos pariter diuinam omnipotentiam ae misericordiam paratam omnibus opit lati . & adauvantem noti reluctantes, adesse uniuersis aesngulis non dissimur. Ad attumenta autem deducta a coinmutii pro untiato philosornorum non semel die umest, illud liberrima voluntate neri. quod eligitur eum i disserentia iudieii ; quod quisque seeit . dum peccat, etiamsinu nora cocitet esse peccatum . Ut vero quod libere perpetratur si reipsa peccatum . suffieit quod possit ae debeat asvertere ad nequitum illius. nee laboret legis peceatum illud p ohibentis i norantia in vincibili. Etenim, ut Anguis sinus ait in ita. de libero arbitrio cap. I9. Non tis A p ratuν aci eti*am συοδ inmittis unoras, seu oci malis σε rere quod tenorast neque tuis Ded tu uerata memira marinisu, sia ood io num Ioare e remnis.

tima quaeilio est, Quid sit, , an detur peccatum philosophisum de quo mentionem fecimus lib. I. cap. 4. Prop. a. Dictum est ibidem metatum phalosephicum Esa actum

hamanum disconvenientem rectae ratines, absque eo qnod sit transgressio divinae legis. Uuius metati commentum deri satum est ab opinione illa quorumdam scholasti ram, quod possit Deus invineibiliter ignorari. Si enim quis Deum quoraret in vincibiiliter. N patraret homicidium . adult

xium, aut erimen aliud peruertens hominum mores, oes, nemque universi, dc re mans naturae lumini; peceatum

illud eum Dei ignotatione coniunctum ad vel retur rectae rationi, at nos esset transgressio legis divinae , quoniam Eccator percipere non posset ella Deum, atque aeternam ei legem, euius rationis lumen est quaedam participatio. Hoc meratum fictilium esse democilitatur ex eo quod

Alex. VIII. an. i5 . tanquam scandalolam. temerariam,CI meam . piarumque aurium ossensum condixit ploramam assertionem : Preelatam Phaos itum, feci morati eyt acetus hvimantis ἀί--niens natiari rationali. rinae rationi.

Geuiuieum De o mori l. V irativi uso libera diu nistisis. philosoph; m ρω- -oia arsis in illo, qui Decim υτι ignorat, Mi ae Deo aeti. nos De tat, eo arave pem cratum, sed -- es octensa mi, MDe petiarum mortale a ssivens amistriam Dei, Misa inama poma Laenam . Deinde meratum illud commentitaem esse declarat certa nobis, a Lege probabilior senientia. neminem esse , qui Deum amoret in vincibiliter . Insuper ex coastitutis doctrinae no strae principiis n-uestum est rectam ratiotiem nihil aliud esse , quam uniformitatem pirceptionit humanae cum regula immutabilis multatis, i ve partieipatione divini luminis . Nequit ergo deprehendi opus aliquod esse rectae consentaneum rationi , nisi etiam percipiatur rationem ipsam a summa veritate . quae Deus est, non deflectere, ideoque ipsa summa veritas latere omnino noti potest.

P. Isaaeus Emo iti Collegio Lovanienti societatis Iesu , aliique viri docti, quamquam dati peccatum philosophicum non assirment, nihilominus 'le hypothetice propa gnari e tendunt. Nam primo affirmant pereati philos, phici nomenclaturam non a posterioris aevi Scholaificis, sed ram ab Angelim praeceptore traditam x. a. q. t. arti 1 ubi ait r A Tties uia rans uero tir peetatvim frae Me δε- e uiam Dad Hy ostensa eonto D tim : a Philosepho mo . . feeun m svid miraristar rariani. Peceatum ergo Philo

sophietim illud est , inquest pater Brem euod si daretur,neret eoatra ructam rationem eum invincibili ignoratione

Dei, ideosue uetit divinat illud prahibentis . Seeundo inquiunt, in eo qui laboraret invitabili Dei ignoratione.

Feratum rectum ordinem pervertens , ut adulterinm, vel homicidium. futurum Dei offenum, quoniam Deus noti tantum crea turae rationalis eoadator eis, verum eistiam vindex , quamvis enotra illum perpetratum non a Mescature quod necessarium non est, cum etiam homine inter, optimo cuique displiceant peccata, non cocitra se modo. verum etiam comta alios commissa. Tertio asse. runt , quod metatum illud noti esset mortale , neque oratiam exeduderet sin idieamem . neque hominem pinnis Iempiternia subite eret; nam S. Thomas a. Σ. q. m art. q. alta si posses eis. ranioso aci Mntim rem mutabiti sue ate

se amo; quod fieret utique . s invitabilitet Deut ira raretur mias esset inordinata non esu peccasum marrati. Respondeo ad a. neque hypot letice metatum philosephi- eum po te defendi. hypothia quae perceptibilis lit. 8cles noci evertate quamquam data inviues,li Dei ignoratione. nou hymthetice tantum . sed reapse . otinione nostra , admitteretur peccatum philosophi eum. Posset enim ira, rans Deum adversut rectam ratio em delinquere. cur, quae , non ' Si legem Dei noti transgrederetur. Deum non offenderet. En peeratum philo phicum ei hypothesi preti. riseras ad auum . Ex verbit S. Υhomae insulse , inepte, imperite e fictam h pcithesm stabiliunt. Poteli V. G. rptis consderar, a physeo ut e stat materia de foema. a Metaphyseo ut ens eis, a Mathemati ut trinam habet dimensionem. Ergo ne potest peteiri eorpus quod e qatum si ex materia & forma, α tamen non lit eas, nec

dist habere extensociem I Id quies m nullo pacto, quia sphysicam materiam ae formam pereipis , Enritatem aliquam capacem dimensociis, neeesse eli. tit percipiat. Coosaderatur peccatum a philosopho. ut adversatur rationi, a The logo, ut es mi Menta. Uetum est: ita S. Thomas. At quaeram est extorta illa eon eueso, Ergo potest ex altari peccatum repopnans rectae rationi, quia nuci iii uri visensa Ego rectam rationem nego. quae ncis sit cum participatione leuix aeterem 1 Se cum participatione Iezigaete

nego polle dari in cibilem Dei ignorationem. Ad a. respondeo falsum esse . quod peetatum illud philosophicum foret Dei ostenti. Noa enim est offensa Dei, si non est tritiserellio divinae legit. Non ellet transgressio divinae legis, quoniam lex invincibiliterit taretur. modo ergo Elet Dei offensa I Ae vindex . inquiunt, est Deus peccati, etsi non cognoscatur contra legem Dei pe vertatum . Quid inde Vindex erit sed non essensus. Etiam inter nomines, aiunt, optimo cuique displicet peccatum . etiamsi commistim adversus alios. Fateor, duplicet et sed optimo illi, quem noras, nulla affertur iniuria. nulla o lenti. Peccatum veto, quod non si ostensa Dei, di libera di in letis transistitio, admittere temerarium est di erroneum.