Jo. Laurentii Berti ... Opus de theologicis disciplinis nunc primum septem voluminibus comprehensum, & praeter uberrimum, generalemque rerum indicem ad calcem appositum, integra adversariorum in auctorem opuscula, quae hactenus prodierunt, necnon apo

41쪽

DE THEOLOGICIS DISCIPLINI s

PELAGII

pelagius erro sertur venisse Romam eirea annum agi &ex urbe discessisse circa ML vel insequentem. Cum adhue Romae eon siseret edidit tres libros de Trinitate, quorum meminerent in Catalia de scriptoribus Ecclesiasteis Non

rius Aurusodunensit , & Gennadius . videtur in his libri estea processionem spiritus sancti a solo Patre constet tire Theodoto Mopsuesseno . Dicuntur editi ante adventum Rustini in urbem , idemne nondum exaret anno p .

Ibidem se ipsi e mmentarios in Epillesas Pauli distributos in libres 13. vomus quatuo desim nomerat. In his tollit prorsus Originale peccatum, asseritque Ada lapsum transire in possems dumtaxat imitatime. Dedit & Epistola ad Paulinum, & ad C stantium Episcopos e illam anno M. e stat ex eap. 34. libri Augustini de Gratia Cli itis, in eaque videtur Dei gratiam constituere in sola poss)bilitate di saeustate natura e alteram ann ineunte 4 8. me

filaratam xb Augusino proximo rapite laudati libH; in eaque gratiam aliquam praeter liberum arbitrium commem rari quare ho us Epistolae praesῆdio errarem suum excusare

nitebatur

Cum primum Pelagitis una eum C lectio in Stelliam enit, aut festassis paullo ante quam eiiceretur ab Urides , anno ML vel ineunte seripst librum Cons, latorium, & Hortat otium alterum ad Viduam. Hane Ca venus suspicatur esse Julianam matrem Demetriadis , aut Albinam Merum Piniani. postquam vero aliquandiu cum suo Aetate Caelestio eonstitit Siraeusis, anno 4 I. se lerunt in Asileam, appuleruntque Hipponem Episcopalem Augollini sedem, & inde Carthaginem . in hae urbe Caelestius iudicio postulatu eum liberius uetaret dari originale pece tum , SVnodali conventi damnatus es , anno a a. Viden dus in libro de Pereato Originali S. P. Augustinus. C lesliut anathemate perrassus in Asiam transmisi. interea Pelatius in palaestinam se recepit, astivitque si- ibi plutex discipulos, fletusque patrocinio Ioannis Ierosol - vitani latius et res sparsere et it . Atque eitea tae tem pora, anno scilicet di . Hieronymus adversus Peluia nos si tum movit, incitatus a Ctesipli te . scripsi Pelaetius eodem anno Epistolam ad Aueuilinum, & aliam ad De metriadem, iliam ealliditatis, hanc et is plenissimam. Edidit proximo anno librum de Natura, qui opera Tim,

si & Jacobi ad Epist in Astoc peruenit, & ah his mis.

ius ad Innocentium gravissima censura proseriptus est. s quenti anno dis. hane librum s. P. Augustinus compressi altem, qui instri itur D. nartiri erat d. Eodem anno 3. Hems s. Martini distipulus, ct tara tot Aquens et Upiscopos Pelagium haereseos acetirarunt. Habita propterea est Synodus xiv. Episcoporum, quotum nomina sunt in

primo Aurellini eontra Julianum libro, Diospoli in P

laesi ina . Verum pelarius absenti et Accusatori N nonnulla accusati is eapita damnan , ad alia eallide ae vet-

suis responden . suit ab omni erroris suspieione absolutus, atque per Epistolam absolutionis suae certiorem reddidit Aquilinum. Haee Pela/ii Epistola in Appendite Phereo, ni me. χε errore typ graphi seripta dieitur anno a a. sed inanisestum est datam hoe anno Ois. Hanc si dum non aliam ob eannam appellavit Hieronymus misera iam , in Epist. Im nune r 7. his quia Patmbu pelatim illust. Anno 4 3. Episeopi Asrieani aeceptis per orosum lite ἡ Nerritis , de Laetari, auditoque in eliei exitu Synodi Dio politanae, duo contra Pelagianos Corellia celebrau Innt . unum Carthagine, alterum Miloi in Numidia; 4 tisine ad Innocentium Epistolis, Romanat Pontifex in lestium. & Iulianum sentetitiam dixit. De uncto anno εi . Innocentio, ejus successor Zos mutdheamus principio literis, di Prosessio e fidei, quam Romam misit Pelasius, acerrime reprehendit sco et Asrieanos, quod erediderint Neroti S: Laetato, R C lestium Pelapium-cue damnaverint. At reserintis Asricanorum admonitus i& haereticorum fraude deteria , ipse rasimus anno sequenti

ig. utrumque proscripsit: nemon operam dedit, ut j

hario Carthaginens Concilio at . Episcopo , oniversus bis Pelarianam haeresim tondemnaret. Praetermittemdus non est liber , ἔ-U-tim se H --, sive Testimoniorum, quem pelatinet ad exemplismCypriani e seripst. Nam ex noe libro, ut Careetius de monstrat, di etiam liquet ex Dialogis D. Hieronymi, maxime scatent dogmata omnia pelagiana . Quo praecise anno Pelatius hune librum ediderit. me fugit. constat constri petum ante annum 4 ix. nam hoc anno Dialosi Hieronymi

stodierunt. Plura ex hoe libro peti ii perstringuntur ea. iam ab Augustino de Gestis Palaestinis cap. q. a. s. & 6. scripsit etiam pelagius libros euatuor de libero arbitrio an

te annum 4 g. quos novi semel commemorat S. Pater iudi re de Cratia Christi, quem editum eccillat hoc ipse anno.

lent recenseri ex Angustini ad Paulinum Epistola , . nune errata duodeeim, qua in Synodo Palae lina ipse

haereticus anathemati vis, ut eo foeo, 3c in a. contra Iu lianum cap. s. ait S. Pater. Sunt autem alia octo, quae in libris Augustini deprehenduntur ac relutantur, quorum aliqua in memorata Synodo ausis est, ut potuit, tertive satione delendere , aliqua poli modum ore pessii ero evoretiit. Ergo errores pelagiam ad vicesimum numerum pereen

runt. Sunt autem prioret illi duodecim his uerbit ab A pullino memorata Epistola recensiti: Ossectum es on,is a

ctio extat in Appendice Tom. i. Bibliothecae juris C.

non es.

Octo reliqui errores Pelagiani sunt r. Posse hominis, s

velit, emere omni tectaro. Hane impeceant iam , ut diximus, didicerat a Rustio, Rufinus ex Ctigene. Qid sibi volutat Pelagius explieat Augustinus de Crat. Christi cap. 4. N de Cestis pelagii eam ia. Tria enim dii inguebat pelagius, polle, velle, I elia; quorum unum statuebat ianarura, alterum in athitrio, postremum in effectu. Itaque contendebat nos habere per liberum athi trium tantam non

pereandi possibilitatem, ut sine gratia omnia Dei pro

pia possimus implere. r. Diacuit consequenter Hon aptis es,e Deum ruare, ne nos inferat in tentamnem , noli Mesectara dimittas, eum in nostra si libertate polIe sine glutia vitare & abuergete omnem labem peccati, ita tradunt in Epistola ad innocentium P P. Mileuitani. g. Quod inde consequitur, meabit incesse rem orationum, quos pes ia-

Mutis fundi Aelisa , ut eomeriaurae isti Deum. Ita S P. libm de Haeres eap. 88. a. volebat Eetissam in Meς N a vira es/ με mea ει suo insevia ; ut S. p. Augusti nua se ibit de Gellis Pelatii cap. 33. 3. Asserebat tam a is reri Iege, m as Evi es a sane Uimns visos prosiisse , eo fine, ut legem eiusque notitiam extolleret, quasi in hoesta esset Christi gratia. 6. Ob eamdem rationem novum Iesumentiam par veteri misis h. 7. Ostentans assectionem ae linantiatri perses ionis asseruit m cisitim esse jtirare etiam in ire tale. 3. postremo etiam labe Nestoriana insesius fuit, afirmans solitantini hominem de vi siue natam, O

quod hominibus nihil aliud praelitierit quam religiose cotiuersationis exemplum. vide Cassianum lib. 6. de inca nati eap. i. Hine pelaeiani in Ephesina Synodo celebra.

ta anno 4 i. una cum Neliorianis luare damnati.

Si quatas eur Pelagius negaverit originxie mecatum ;Rest deo illud negaile primum ne constendo si tum arbitrium ob Adae prevaricationem sauciatum, cogeretur gratiam Saluatoris admittere. Deinde ut occurreret praeci- .mae argumentationi Sanctorum patrum qua ex caussa M vulorum, quorum unus adsumitur, alter relinquitur, antequam aliquid secerint honi vel mali, demon strabant gratiam non dari seeundum merita no8ra. Legite Augusti. num in libro de dono Perseu. eap. ia. Censuit nihilominus Pelativi parvulos baptisandos, ut haeredet fierent Re mi ea lorum, eoactus Evangeli a sententia Ioan. 3. NU uis renarus, m. at non hamiratis, utpote insontibus ,1Hieitatem quamdam , δι vitari aeteream pollitatus est qmaeommentum a nobis libro praecedenti fuit explosum.

DE GRATIA, QUAM pELACI Us INTERDUM

AGNOVIT.

Quoniam vero Pelagius aliquando gratiam Dei neeessariam e sessus est; oportet anima)vertamus, quidnam gratim n mine intellexerat tortuosus callidusque tetgiversator. Comperimus ergo plura admissis gratiarum genema. Est mimum is tura ipso, Urtim via roris aQitriam. Secundum grati Erenus est percuterem remissior de qua Augustinus in . contra Iulianum eap. 23. ait: P r iii Hatiam Desse in sola peccaram remissona versari, tit non ad met M iat Ma precata dri aeria ianienae eareotia, a rimae oraHων- in ανδ 3 nasiis.

Tettium gratiae tenus illud es , quod adest, & opitulatiare trinsecus , nimirum lex, praeviori. Ei te o CIAse; --- sitim ad imitationem propos tum. Ita Augustinui in lib.de Gratia Christi eap. a. & 4 i. Quartum gratiae genus eli mentis in

42쪽

LI AER DECIMUS QUARTUS. CAP. It

iustis. qns Deus eoidis oeulos aperit, sed nullam esseit in voluntate motionem. Hane statiam admisisse Pelagium liquet ex eodem libro Amus lini septimo eapite. Qui eum genas e t 2 enitas νυeuerationis, in adeptunia, quae per bapti inum tribuitur. Afferebat namque Pelagius parvulos iu baptismo nullius alique peccati consequi rem ii ii nem, siti adoptari tamen is filios Dei, regnique intellis fieri partieipes. Legatur in ea ine de Ingratis s. p per, ab eo versu, Gradive ι vero hae donum hi Umatis este , m. Ultimum denique gratiae ge t a pelagianis admissum est viso omis; 3tiam Pelagium aliam a regno caelorum exbstimasse semia iterumque monui .

statuu denique pelagian P haeress tres a nobis statunntur. Quorum primus ea, in quo Pelagius nullum prorsus

interioris gratiae adiutorium agnovit , afirmans ad bene operandum suffeere liberam volantam arbitrium, presu po ita cognitio e praeeptorum, sive per lumen naturae, diva per exteriorem leetem atque doctrinam. Alter flatus est, in quo eorreptus aliquando a fratribus interiorem aliquam gratiam admist, sed eam voluit dari ad faelitu . non ad s-ιιcate. operandum, ut Anguilinus ait in libra Gratia Christi cap. 4, in tertio sui et οὐ liatu Hel

gius etiam laternam aliqvxm gratiam simpliciter necessariam conielans et . nempe internas supernaturales revelationes, se tenentes ex parte intellectus, sed non inspirationein dilectionis de gratiam voluntatis de operis: sive admisit Pelagius gratiam, qua ignotantia pellitur , nati qua caritasiuipitatur. Quartum statum haeresta pelagianae, in quo haeretici admiserint etiam gratiam operationis si voluntatis , sed talem, quae e filiat eum indifferentia liberi arbitrat , tamquam commentum Ian seni Quin reiicimus, aut antes indit erratiam arbitrii non ad pelagiana decreta spe fate, sed ad Catholio Dogmata. Vettim de his lucibus haeresis Pelagianae proximo rapite quinto.

D. Caiasia, o Iasono PMoeianis.

sius ea p. q. nee non Viserius 8c Jan senios suorum sirini, Ioannes Garuerius mavult Romanum sitisse, aut panum. intum enim per Albinum Canem latrantem, de quo Hieronymus Pres. lib. a. in Jeremiam, illi intel- retantur Pelasium loquentem ore Caelestii a Camerius veroufiaum haereum doeeutem ore pelagii. Sunt etiam qui mutum illum arbitrantur Ioannem Jemsolymitanum, cum Tillem tio. Nos priori sententiae susscribimus; nam Joannes Ierosolymitanus palam patrocinabatur origeni, & Pelagium, quem Catholieum trahebat, etiam eoactis Synodustuduit aliquando defendere. Rotinus vera iam anno VI.

libros Invetii vatum eontra Hieronymum compleverat α limaverat . Praefationem autem in a. librum Comment. I Tem. an is annum 4 4. scriptum non esse, tradit ipse Ca nerius. Mutum ergo latrantem per Canem Albinum, non Joannem Ierosolymitanum, non Rufinum esse arbitramue,

sed Pelagium hῬresim disseminacitem ore Caelellii. Is ergo erit ADAM Cavii, idest Anglus, aut Motus. Enimvero versum prosperi,

Atir hiate Campano eramino eo da tument.

non de Caelellio, ut Gamelius putat ; sed de Juliano liquet esse e scriptum. Quod seribit ergo has ianus pauiu, in Epistola ad vallisterium, Baromum ae Norisium d

ceptos depravato quodam loco Hierociymi, ideli Praei. nisis per commemorata, ubi Alsinam eadem legimus, noti Aisiantim ; est ad evertendam elarissimorum Purpuratorum sententiam nimis futile. Nam hae etiam repudiata laesione, ae priori retenta, non efficitur Caelellium nan esse scotum,

sed magia id eorroboratur. Albinus enim dieitur ah Albi, ne . sie olim dicta Britannia apod Stephanum, ab Albis

rapibus, quaa mare abluit. Scoli vero incolunt Britannia

Partem, qua versit ad Septentrio em. Itaque Ailiatis Britannus erit, aut Lotus; nee Noris deceptus et depravat Codice, quo etiam emendato illius sententia magis firmatur. Verum quidquid sit de patria Caele tu, natus ereditur circa annum 3 o. studuisse pelvio estea ado. induisse pallium anno ML sessisse adversut peccati tradueem anno eomitatum in Siciliam pelagium an transmissse Carthaginem, ibique aeeusatum a Paul ino Diae o, 3c Synodali congressu dam natum anno 4ia. Fugit deinde Eph sum , ibique traditur Prix teri timore e de ratus . Epheso per tumultum etinus exeunte ann 41A. petiit Co stantinopolim. Proximo anno hine mitis Romam eo cessit, ibique anno 418. damnatur a rasimo. Pellitur ex urbe de creto Constantii anno 42 i. quamquam opinio est apud p

tentes quasdam seminae latitasse. Ex quibus haud obscure colligitur hune hominem in vulgando haeresmaudaei limumae im dentissimum illum esse, ut dixi, quem eant, & Cerbero Hieros mus eo aravit. Hine Pelagiana haeress Caelestiana dicta est & Caelestius in Hieronymi ad Ctesipho levi Epistola Dinor exemtus.

isse Calestiam mose Iovie Monaehum, atque ex Mo nasterio tret Epitiolas pietatis atque eruditionis plenas seri ρIible ad parentes suos, demonstrat Norisius cap. 3. H. Pe LM te timonio Gennadii. Garae ius, ut Pelagium . ita Carlettium iacit de illo Modach eu n genere, qui palliati in Odebant habitu ad exemplum composio, sed errone , sui que iuris. Aquilino, qui Auctorat heresis Pelaaianae apis pellat vesuti A naetii cap. 33. de Gellia Pelagii, aecedit Tu

vag. M. Pp. S. Mauri . At Caelestium pos damnationem sitam tactum in Asia meth rerum , liquet ex Epistolit Z smi ad Asrieanot. Dieitur Caelestius ah Augu uino lib. 2. ad Bonitieium cap. r. isteriami Iηνηii homo, sed a Hieronymo in Epitiola ad Ctesiphomem .viperitus sermone, spersticismisum stiaεta ureuiseni r atque hae de Caelestio. Iulianum Carditi aliis Notisius Η. p. cap. 38. Eclant naiatum suspicatur, euiu, Urbis tuisse Episcopum Ernesti

mnes e sentiunt. Idem de patria opinantur pagius alannum 4 9. & alii. Baronius serihit naium Atellae 1 huic, po t mcmorarum virum Cl. sebaitianum paulum, Pre ,

teri Milarinii ceaseat subscribendum . Horum argumentum eii, quod L pater Ausuilinas in v . operis Impet inin xx sesibat Iulianum genitum in Apulia; prosper autem in Chirhilo illum appellitat Atellanensem . Fugit vero, inquiunt, Nocilium praeter Atellam, quae sita erat pro Aversam, aliam fuisse Atellam in Apulia. Ualem nonniis

his hoc argumentum si constaret Chio leoo Prosperi non esse corruptum. At Cnrontem Prosperi in vetustissimas C dieibuq habet Manensem, non Atellanensem, ut constat ex natis Dueri, & Resiodi ad carmen i . Paulini. Habent Manensem etiam Editiones Maliteri & Amola Pontaei , omnesque aliae melioris notae. itaque Chronico Pr speri totissimatur sententia Notilii; cui inquirendum non erat an ellit alia Atella, eum mendam in chronico Prosperi deprehendisset. Nec est eur Balli nil obtrudant Codaeem Prosperi Colbertinum . quem vidit pagius ad an. 4i9. n. s. & Augulianum editum a Caniso: si quidem pagitis e dem loeo asserit Coibertinum Codici in elle depravarunn, Acin eadem Bibliotheea n. 328ς extare alium, qui habet aeclanensein, non Atellensem. Editum a Canitio novi in umloen eorruptum de inter latum de moti 'frant notae ei super additae Tom. xi. Antiquitatum Romanarum. Statieer an.

tem & Pontaeus maiorem ea in parie , inquit Vollius lib.

I. H. P. rap. 6. cum excusorum. tum M s. eoda secuti sunt

fidem. Confirmant sententiam Nori si notissimae eon1 ei uiarae, uxor, & nuptiae Iuliani, de quibus instat tum quod Beda de Gelasius appellant Julianum Celanensem, Petrus Diae us Edatiensem, alii Eraciensem; quae facile errore Amanuensum potuerunt edi priori nomine mari ., de riuare . Addimus ex Atella non Atellanensem venire, sed Atellanum. Neque obstat, quod scribit Auen hinui, Iulianum tenitum in Apulia; nam Eelatium in Apulia Pe eetia emilituunt, xv re Vinio, omnes Ge taphi. Per tinet tamen Ecladum ex divisione Adriani ad Campaniam unde a Prospero, & Gennadio, s huius meliores Codiem videantur, aulianus Campanus dicitur, non, ut alimbi s gitur, Capuanus. Hieroa ua Vranio Prael. in a. p. se menti censet Iulianum natum cellae in Apulia. quod praes in Cantiea , & Gelasius in eap. s. Ro an eum seripserunt Gioneus m. quasi Cetisne o . Uerum ad dit e vestigio : s. eamon resone .sem H. . distam totius.

Asseruit eodem loeo Nori sui Iam Iuliani uxorem suilla filiam Amilii uiri Consularis, fle Em oes Beneventani , idque relliat ex Epithalamio Paulini. Id qumque falsam videtur Ballatiniis; dubitantque Benad lini patres hi sique argumentis ducuntur. Paulinus Julianum & Iam ὐ eat Memoris domum, nunquam vero iam Aemilii filiam. eum ramen de AEmilio non pauca disserat. Nominat quoque Paulinus Iam nurum sacerdoti . filiam nequaquam ede Julaanum, Iamque Moerdotis pignora dicit, nos Sacer dotum. Addit mulierem diei saliam per nuptias filiam Domus ae Gentis Apodiolicae. Praeterea laudant Cl. Lud uieum Muratori, qui Tom. t. Anec toram differt. 8. ex quihusdam Paulini ve, buc eonilest milium eiu Memoris fratrem, minorem quidem natu, sed Epistopatu seniorem Haee non tanti ponderis sunt, ut me a Noristi. Vigne. Hi, pagii, Camenique sensu divellant, quin raedictis quo que Mae is moisor, ut Iam eredam . milii filiam . Cum enim Paulinus hanc mollissimam elati umamque feminam appellet. noo praetermissis et illius parentem commemor re, si alius is esset ab , milio. Haec autem toniectura .s addantur verba Fulgentii, quae ex inedito M . profert

Iisisti bEm Iis,m fasces iam Use, quos haeres aemnere me piter m. Iuvit, iam at mentum fecit plane eertum. Minappellat quidem expressia voeabulis paulinas Iam domum AEmilii, sed huius filiam fuisse nihiloseelua demonstrat ;nam mulierem illam non solum vocat sanestatis narum ,

sed etiam Sacerdotis plantis, coa minus ac Julianum.

43쪽

DE THEOLOGICIs D Is CIPLINIs

rahctis sa ινά tis venerando plenera pacto

Fiatis Bion o Heneffigias geri re Quod euuti, inquiunt, Diri i, non I. ιγλ Dis scripssse paulinum . nihil piorsus in contrarium evincit . En un- vero ut Sare abii, eli mi oris nomen nomen , ita puneradi tur plurali . latius es su)ianus, es Ia praenora iunt , , filii geniti a Sacerdote ; A non quidem ab uno eodemque, curri nou liant e tuaes eodem parente peto nati.

Cum ergo Ia si tantium pignus Sacerdotis , pignusque Aroneum , cliti limisque orta natalibus, cuius iam , nisAemilii, filiam exiliiii Iabimus ὶ A1i etiam paulinus de Metnotio atque Aemilio rI iaci ptiis Meo iutino Jιnsit Duore,

Itaque in utrisque et i i iciem tituli amorit, & eonsuetudinis. etiam humanae . Quod Norisus ut explicaret in sis, appodite commutauit git umore patres. De quamuistationis, eum se illius prolateatur Autiorem, eaque ambiguam Ansum compla.iaUerit, non retarium t eis, sed laudandus; nam re Paulinus paullo post, vocat Aemi tum patrem ob sacellorii honorem Memorii , & oh necessitud1nem, ae mulielis originem patrem nuptorum, Comistita iam si , p; cras θ patrem .

suam rum per nuptias , num vero nativit alia origine ad

Apollaticam domum pertiadat Ia , Paulini ea mi ira nonis claratu. Ludovici Muraioti coci lecturae, praeter Uiti hu-kt pciectati it mi aia 'ntitatem , quae mihi aliorum muli rum cona paratione eii maxima, m Vni ro iis non uidentur. Aemilium Beneventanum Antulitem. ac patrem lae

arium scite observavit Noti tu . Ergo dum Paulinuq ait,

ianuit duritia D: utriusque sui se Epascopum, & Aere lium

qnidem iunio m aetate. fratrem ine citaractere, diani rem tamen Memore iactet allicorima munerum au)ioritate. id voto ex ipso et Epithalamio possumus contieere. Narrat enim Paulinus de Aemilio tam lingularia ae praeclara, ut dubii ii non pos t caiise ill)tia tiomen honesissimum,

D, M . Quamobrem adhuc in stat emia Notuit pers tete dii iam , c aequum vii.

riam , quam prae latabat indolem , inorari e vero propterklo uentiam ieri nonas , ae popolitam dicendi rati, em Soluto tiratrinionii vinculo , c communi cuili uxore ei Mensa . aut iturus in me id conti erit , d aetare Grentem inniae liut papa ad Epa copatum Ucraneos in prim

modit. Irruente tall. DNn 3 illa brana in pauperet eri etas

se, au tot est in Catalogo v focum ii luimus ii Ceo dius.

ita iactum et , ut rimui specie , ri delectu clarioliis ,

plurium. etiam nobilium, ac test iocinini sominum ani inomini iram hae restin illiceret. Nepavit cum Pelagio oriat. nale peccatum, mortem tamen ec Adamo in po: em: de liore assirmavit, ut colligitur u postremo An utimi libro ad Bonifacium cap. 4. Imo deictior laetus in positeli inscii ptis aperuit, etiam non peccante Adam hora nee inciri turos, quamquam leuiter ac tranqui te, ut idem At u libnut iei ips i ua Op. lmpeii. num. G. Quod ita mih duroin Morine lenum, dili ea sociuiatio et ad eruisse, obi or vitam est supra. carca Christi gratiana vides ut ali 0o te. se amoto bares ira Pela iatram moderatus, nerem, ut aliquam strariam necessariam fateretur ad boni opiatis inete

ineutium, nullamque ad tuitium , siue pia dentim imper

se i bimi cupiditatem. Hoc enim in I. ct tra dua Epili Pesa ian. cap. s. 2 per e Augustinus redarguit . Eo eis ihi ilat ad Nestorianos se contulit , apud que . quietam

illestia inuerit se tutionem si ipsit ad si tres archam Neido , jum s. Potitisse; Caeles inus . Ami Epitio: ius cupidi.

ne tam vehementet erat si , ut multimoda arie tis 1 ndi

eorr impii ij cciem praesererens non , mei mulitiis sit . e tum in Ecclesiae coit unionem irrepete . Verucia obit tit onatibus S. o tune D aconus , postea Romanae tu Luiis si in Eccles, Pontifex M Mus . Scripsit Juliatiua uel ui mire tim Aut uilini librum de Nuptiis libros qua tuo , quoa S. Pater rogatus a Valerio Comite altero libitide Nuptiis cum novitii a inde decerpta accendet, alicuit resolare . pollea perlectis ea iam libris ibat s Juliani, in ecreeio opere confutavit ira libidi sex di in io. Cum ergo Auguicinus plurium librum de Nuptiis scripserit vi tente anno a s. secundum vere 4 H. & Responsones ad Iulianum Oi. quatuor luitaui libras editos novi mnt ei ea finem praedici, anni 419. N eirea initia sequentis. Dein de octo auos libros Julianus aduersit Augullinum elucubra vit . quibus & Augustanus oppesuit opus Imperiectum, cuius sex libri extant, duo desiderantur. Hos uero genua num esse Augulum opus eonsentiunt Critici cmnes polleri, ct evincunt argumenta producta a Notilici cap. I. λNe dicis ad in 'nodum, ut mirum si id quoque in dabium vertilis in Epitiola ad vallitherium meanoratum Sebastianum Paulum . Sed ammadistilani s Notisti, Lupi, Maresi, priSancti Mauri, aliorumque complurium, sam in aliis haec dubitatio satis eastigata fim, atque excussa . Jaliani libros a scriptos arbitramur ab anno 4ri. pol quam secuirdus

libet de Nuptiis illi delatuq est , eum sis priores libras

Augustini non legerat. serius ad Augus linum pervenerunt, easque refellendis anno mortis suae μα impendit extremam

operam. Scripsit Iulianui di ad Zosmum Papam Episto

iam an 4 8. item aliam ad Thellaton ieensem Episcopum rvulgat isque insuper uoluminibus de B Gallantiae, I de Amore, see Commentariis in Cantica Salomonis, quos a te legendes monet Beda, egit vitam pro am ae cieresam.

De reliquis pelagianis, ut Anniano, Fastidio, di si qui sunt obscurioris nominis alii, felici Gamerium duisti. r. in Commoniti Meleatoris , de Norilium M. P. cap. 39. Etenim nos de hinest primis Auctoribus ae Dumtibus in statuimus, quod perseelum Hl, agere.

ratio iis auelaritate, Memo Patram , maxime

pnatioctem subierit, erebrasque anathematisrei, g veustrari ibus fuerit magitata ; ea pro esto est pelagiana. vigintiquatuor enumerantur Conclita, quorum definitioni-hus damnata et . Fuit r. Carthactinenti celebratum anno

4ix Honorio IX. R Theodoso v. Costi de quo Augustianus lib. de Getiis Pelagii cap. ia. & do pectato originali

cap. 2. k Alterum ι lierosolymitarum habitum armo 413. Coti Honori X. N The Maaci UI in quo Crositiet disputa.ii cum Pelagio, ut idem ictibit cap. Apologetiei 3- Eodem anno coacta eli Synoduι Diospolitana ab Eologio caesariensi, & pelagius ab olutionem iussuratus est, ut dirimus a. cap. Ploximo anno aio. Cissi. Thecdosio VII. &Palladio celebrata ei altera Synodus Cartiraginensis. ne non Milevitiana a Silvano primate Numadam: es turius habitus conventus Carthaginensi quinque Episcoporum . Me minit horum Conciliorum S. P. Augustinus Epiti. 1 3. In nocentaus in literis ad Attin Episcopoς, & PP. Mileuitani Epii l. inter Aug. 176. Anuo et i . Cosa. Honorio XI. &C stantio li in synodo Romana Pelagius a S. Innocentio I damnatus e l. Iasdem Coss. c gregata eli Cotis antiti politana ab Attico adversuς Calelitum. Eodem anno Zaim

mus iuceelsor Innocentii omnem Pelae lancitum fraudem de texit, Ze vertente an. 4 s. Coss. Hotiistio XII. &Theod. vii I. AA. acceptis literis Africanorum, qui rursuς ut Hominarent serpentem haresin cocii uxerant Carthaginem, ibique aliam eoegerant synodum, Innocentii damnationem fimauit. Inter naec tempora etiam a Theodoto iacta est

Synodux Antiuehena. praedicto Consulatu nondum exacto Africani aceeptis rasilii Epistolis celebrarunt Synoduni collectam o tim. etsis Africae proὐinetis, Episcoporam ct xxiv. de qua eap. x. acverius Collatorem f. P per . Comme morat Cameruis eodem anno alia alteram nodum, quae

dicitur secunda AtDeana , alteram item Carthaginensem coactam ab Aurelia ex tota Alitra , alteram quoque R manam sub rasino. Deeima se ia ea synodus alia Carthaginetilis celebrata ab Aurelio, Cois. Mianaxici, & Pliata g. Kalendas Jurias, ideli an aio. Contra Julianum antia 412 Cost. Mari manu, dc Asclepi olo habita est synodus Anaeahi Auctore Maximiano. Anno M. Coss. Victore dc Cath no aut sequenti aue. Coss. Tua . XI. & Ualentiaiano Cae celebrata eii ab Attico Constantinopolitana in caussa Epi1co tua, qui ex occidente fuerant expuls. Damnata est iterum Romae Pelagiana haeresis a Callailino pontisce eodem anno 423. quo pariter habita est Synodus valoes . iis Atticana. coegit etiam in GaIInt adueisis pelagianos Corcilium Arelatense s. Honoratus Episcosus anno 42 .Hietis, S Ardanum Cosia, nec non celebrata eli Analis caua contra Agricolam Pelisianam anno sa0. GL Potentio. & Dionysio . prostri it quosve Pelagian in Sy- nota Romana celebrata anno 43α ML Theodosio XIlI 3e Valentiniano Ill. Sannus Pontifex Caelestinus . . Poste iamo damnavit pelagium, & Caelellium Oecumenica Syn

dus Ephestia Cossia pasto, & Antiocto, ideis, insequenti

anno 4 i. De Alaus ana , ceterisque adversu Semipula. tia et alio in loco. Ex tam adversus Pelagianos etiam Constitutiones Imperatorum. Honorius & ineo suspelagium, & Callelliam damnarunt, ac statuerunt, ut exeo di dogmatis Capitare le-

44쪽

LIBER DECIMUS QUARTUS. CAP. IV.

mirerent, ab Urbo Roma deereto ad palladinm P. V. viro Ravennae Cias lino XIL & Theodos. viii. idest anno 448. Sequenti anno Coss. Mo axio, & Plinia idem

decretum innovatum est, ut coclitit ex riseri peti, eorum

dem Imperatorum ad Aurelium Carthaginensem datum in eadem Urbe Ravennae v. idas Iulias. Exturbavit Pelagianos Romae adhue latitantes Celsiantius Caesar Coes Agrae la de Euriatio, anno scilicet oi., misso ad Volusianum P. V. Millo. Idem praestitit piomulgata in haereticos lege Valentinianua imperat, datis Epastolis Aquileiae. D. idus Iulias Costi Theod. XI. Ze valent. Caes Me eit M. M ., ad Amaeium Praes. Calliarum. Is areallit Theodosius Iurior datis literis ad p. orientis Aselepiodotum anno a ., Cossi Castino, I victore, Ac ad Flo eatium in. O , Coil. Florentio ti Dionyso. Post horum Imperatorum edim alii Episcopatu deiecti sunt, ut Iuliantia ; alii ab erreris semita re cari, ut Turbantius, en i Jultatius priores quatuor mitra Aurui inum libros nuncupauerat. Vide Augullinum Iab. i. operiet Impers num. .s ter eos, qui adversus pelagianam haeresm m Catholica fide pMgnarent, mimus in aetem prodit Hieronymus, quem iure meritoque in Carmine de Ingratis appellat Pse per νHebris simul, o Grais, Lar o Da venustum Esequio , moram exemp/tim, mundi a miserum . Is adversus pelagianin seripsi Epiuolam ad Marcellinum 8 L an. 4ia. alteram ad Crespho item M. quam Norii ius striptam putat anno ia , Camerius 4 iv, Pagius paullo ante annum . Hoe anno lue. edidit tres Dialoetis affabre elaboratDv eo lata inter Atticum, ti Critobulum altercati ne, ut liquet ex Apologia Orosii scripta hoc eodem anno, an qua Dialogorem Hiemn Vmi meminit: quare scripti non sunt anno οια post S nodum Diospolitanam, ut vitiam Bamoto, Ec Volsio in M. P. lib. i. eap. ira Critobuli nomen conualum est ex ....ia. , δι- quod iam in Coelellio P lagius in Synodo Carthagineus fuerat damnatus. Attiei n mane honor datut est Attico, qui magnis animi Constantinopoli exagitabat Pelagian , siue eo . abulo signi se tum ea iniuitia Hiemnymum imitati Atticum ditendi genus . Velitrarit S. Pater haeresim pelagianam etiam in Prae sationibus ad libiti quatuor in Hieremiam quarum pri mam edidit anno at 3. secundam 3c totiam an. 4 ultum m paullo pin. Sunt eiusdem argumenti Epistolae Hier,n mi ad Alistum N Augustinum e serirae anno 4 9. suu obiit Eustaenium, ut alarearunt υiei Metillimi Gamerius,

di Notisus. Anno insequenti 41α, Theodosio IX. de Con-ilantio Ili. Con. pridie Kal. Octobrin Magnum Hieron reum decessisse eonstat ex Chromieo prosperi , de pervenisse

usque ad decrepitam aetatem te latur Augustinus in I. conistra Iulianum cap. I.

Cum vera s. p. Augustini seripti et haeresim Caelestianamella iugulatam stratulo tur in praelati; Epistoli et praeclarissimus antri Bethlehe siet hospes: quid in eaussa Pelagiana

egerit magnus ille noster institutor, ac Doctor, eu modo breviter aperiundum. Igito S. P. Pelagianos errores, ant quam vulgarentur, prauocaverat in libris da lihero arbitrio, de duabus an inrubus, R in Qtiaeth ad Simpliciamini, nection in Selmotii et quibusdam, quos eum pratiae mammmendatione habuerat ad populum. Sunt hi in marema P P. S. Mauri editi e i di ira i 3. 1 4. Irrumpente vero periisero dogmate, edidit M. 4 r. libras tres de Peccatorum meritis re remissione, in quibus maxime disput tur de paruulorum baptisnate ad delendum originarium Peccatum, ae Pelastivi non sine laude commendatur, quo-naam eius sita adhuc Draedicabatur a multi . Fuerunt auis em conscripti ad R. Marcellinum v. C. qui pruximo anno Dotiatii faram fraude fuit tibtruncatus. Eidem Martes-

lino sub finem anni 11. instripsit Austiistin ut librum da spiritu , & litera, in quo ollendit poste hominem diuino

auxilia fretum exereere multas magnasque virtutes, sed ad iustitiam habendam praeter legem necestariam vile gratiam , quae imbecillem erigat voluntatem, oppugnata impeetantia Pelagianorum. Data est eodem anno Epiuola ad Honora. um Ia , nune tam suam ita L. Retrata. cap. ris. S. D

Etat librum appellat, es in qua noui haeretiei exagitantur. Consequente aliti ai . perstrinxit ingratos sermone , quem habuit in Nai, i S. Joannis Prax ut eis in celebri e uentu Orthaginens. de Velias Apollati xiv Seripsitan. 4t Epiliolam ους. ad Hilatium contra Pelvianos in Sicilia e-- morantes, nunc ordine is . Editum hoe an. arvi arbitra tur Garnemus librum de persectione itillitias adserius definiatione Cae illit sed reiiciunt alii ad finem proximi an. 4 s. Huius operis non meminit Augustinus in libris Retractati uor, qu iam eum scriptum sit ad Eutrophum Ec pauuium, pertinere uidetur ad seriem Epit talarum. Eodem M. 4rs conscripsit Epitiolas duas ag. 3c M. nunc a M. de a M. ad Hieronymum: item librum de natura & Gratia eontra illum, quem elapso anno seripserat Pelagius de natura, pinditum a Jacobo de Timasio uatim opera Au-us fini ad ho- nam sentem reuocatit. In Me opere S. p. demonstrat naturae vitia pertinere non ad instim thonem, sed ad vindiflam, detegitque Pelagii ea .illationes; parcetis adhue, quod insu- Iarta caritali eemplum est, eius nomini. Sempsit s. D mor insequente arum 4 i5. Epistolas ad Joanniam Jero Uyrum Neoa Gm. ILmitanum, ad Mercatorem, ad Hilagam Narbonensem, δέ ad Innoeentium. Eae sunt in veteri editi e nu. III. ς sti in postrema IN. is . i s. & 1 6. usque narratur 4

mnatio Pelagii iam in Synodis Caritaginens & Milo, tana. Ineunte anno 41 . edidit lihium de Gestis Pelagii. in suo agit de Synodo Padae Ena, de ealliditate ipsius P lagii, fle de Chartula desissimis suae, quam ad eumdem Augustinum mi serat. Seripsit de ad Iulianam matrem D mettiacis , 5e ad Dardanum epistolas I I. & v. nunc u M. Ae 28 . Anno aik editui est liber de Gratia Christi, & alter de Petrato originali pertractantes de adjut rio possibilitatis fle operari it , de petrato Adae, de numpitis, de libidine, de de essecti et baptismi. Camerius seriaptas putat hoe anno Epistolas ad paulinum , ad Sixtum, de

ry, sed ad Paulinum data vidatur superiori anno a T. Exeunte hoe anno an ut videtnt Careetio & Norisio, vel circa initium sequentis seriptus eii ab Augustino liber t. de Nuptiis & Concupistentia ad petillostrem virum Valerium mitem, tu quo de bono nuptiarum, de eoneupiscentia ac pudore pertractat enucleate. Edidit sub finem anni imlibros de Anima & eius origine. quibus Manich i simul& Pelagiam ira iis, quae ad ignorantiam, de disseultatem, quibus anima e tantia eorpori subi itur, refelluntur ticonlutantur. Cum vero peremissent ad Augustinum Obiecta quaedam Iuliani exeerpta a quatuor libris huicis haeretici editis e tra memoratum de Nuptii et anno 4a . addidit alteram, quo depellit cavillationes Iuliani, eous atque superius diei a de pectato originali, de poenis eiuslem, & de gratia reaenerationis per baptismum collata. Interea scripsit Epitiolam horia modo a in ad Uitalem, & quatuor ad Bonitatimn librin eontra duas Diliolas pelagianorum . Exornavit anno 4a1. librum Enchiridii ad Laurentium , responditque Quasi ioni t sibi propositis a Dulcitio. Quo anno eluevhraverit libros de Cratia & libero arbitrio, nee nocide Correptione & gratia ad inviathos Adrumet mos Historici novi eonvemum et periectos anno 424. tradunt Norisus, Gatnena ς, de illux; editos aes aut inret. Seriptores alii. Retractationum libris a timentis profligantibus hane haetes m pallim reierios elaboravit anno OS S 41 . operibus aliis destiactus. Contra Iulianum non uno anno stylum exeriscvit 1 secundum libram de Nuptiis scriptum esse an ra. doetum est supral tostquam in eius manum servenerunt quatuor libri Iuliani, sex notus mos doctissimori ues. Patet conseripsit citia finem anni at. Sc initia sequenti . Addidit motii pro imus optat imperfectum ' de quo cap. praecedenti. Exaravit pauilo ante mortem an. q. etiam libros de Piadestinatione Sanctorum, ac de Dono perseverant ita, quibus Pelagianorum Reliqui e prostrata' sunt. De ista u. tem Maii sinue patet v. Kal. Septembris an. 4 α, Coi Theodosio Xli I. 3c Valentiniano ii I. A A. His, quae de Autuilino breuiter dicta stat adda Appen ὰkix loeo, Garnelium disseri. v M. g. a. in ea versari lenia lentia , quod S. Patri pronomen Aurelii addiderit popula .ri opinio, se haec exoria si ex eap. i. Apologiae Orosii tibi librarii incogitantia eY Aurelii Carthagineti sis de Augus lini nominibus unum videtur esse costatum. Comparat enim orosuς desunctit Gethsae luminibus C priano, Hilario, fle Ambrosio ites viventes Aurelium, Au)uilinum , di Hieron mum, scribens Porus enim, O qui jam ρώio Uni Murr es, o G Hares, o totis, Dorius, Amialosus, ltis et se nune permanere in earne necessarium

Demum adversus Pelagianos , ut em interim mittam, qui Semimia ian litterent, scripsi inter annum 4 8. 3c. M. itieeriuc Auctor Hypognostaeon, id est sis oratisnum, libro sit, in quibus in unum studuit eo trahere Augustiniana contra Pelvium elucubrationes. Hos libros tribuunt quidam Sixto Romano, quidem autem Mercatori .. sed ab hu itis sylo di eludati e videntur plurimum discrepare.

thra contistrare, veram etiam au titisse viatiniarem

per iis p.rationem sancti AIM . s. STATUs varii haeresis Pelagianae superhas explanati sunt ri de hic astendum nunc singillatim. p opoSITIO I. Pelagias in primo sol e reo Is statuavi mist neces statem legis, sυe naturalis singulorum hominum

inscriptae cordi sis per revelationem traditae, quam mugiis proponere teneretur, qui legi naturae pet liberi abitis facultatem obtemperarent.

45쪽

DE THEOLOGICIS DIICIPLINIS

Demonstratur T. auctoritate Concilii Catillatinenss in Epistola ad Innoeenti, in qua his verbis Pelagi, N Cael si ii noditur errore Isi autem affertim, sor is fratribtis ,

ram , qua per propriam voluntatem Iehem mi post impreis, fis notis stri H . is eois sisti, .m, st. .d Iiιὸ is datam. II. Synodus Palaestina, quae primum pelagii haeresim damnauit, hane, ut uidimus, illius assert errem scripst Gratia Dei novi is snstitia afui λαν , fici in ιλεμ iniseris .s, o iis lege, aro. Aes νitia. III. S. Pater Augustinas de Grati Christi cap. 3. damnatam a principio sententiam, ' traditam a Pelagio in libris de libero a bitrio ast erit, Gratiam mi O ia toriam, qtio adliti muria non p.ecandum , aut in natura ct Iileis a lino , oris irae , atqua doti Ana eo litis . IV. Idem Pelagiat in Epistola ad Demetriadem totus es in demo lirando, quod Possit homo per letem ae doctrinam instructus divinis o temperare mandati . V. Inuerisimile omino est, Pela tum in priori stim letem aliquam ac doctrinam non agnovisse ;quandoquidem . ut ibidem Augustinus Meet, talis Pela glandi haeres; erat, tria distinguere, quibus divina manda ta adimplentur, pusibilitatem, istantatem, o actioinem, qu rura primum dari latebatur a Conditore natura i supponitetto ea possibilitas legem aliquam divina praecepta propinnentem. Quod s. Pater in lib. de Praede L sanuorum cap.

tio, , e, immaculatos, ou.

Neque veto dicat in his consuere secvndum statum Pealagiam erraris, nos primum. Enimvero primaeua Pelagii haeresis ea est, quae in Erillata ad Demetriadem propinaiata suit; quae in libtis pelagii de libem arbitrio , aliisque

latitat; quae in prima Synodo celebrata contra eumdem

Pelatium suit anathemati subiem:& quae decantatam illam

naturae possibilitatem spinat, cui totam erroris molem eallides Archilesius admovit. At in his omnibus legemae doctrinam live inditam naturaliter, sue exterius revelatam manifeste comprehendit. Facit adversus praedie a , quod RP. Auenilinus in lib. de Haeres ad Quodvultdeum cap. 88. ait Pelagium in raniatum Cratiae Dei inimicum fuisse, ut crederet sine hae posse hominem divina praecepta adimplere . Deinde ait , imerepat m is fratristis oci nihiι adytitorio gratac ιν iri νει. ora eiuni horam h tiraus regisse, dicericio grariam aui. ιο-minibus, Mi qnc per ι sertim facere jus sin arbir itim, cii tis rei implere per gratiam; suam vero gratiam, suessa nihil omia uo pos a. non esse nis iri tib re dia trio, quod De .s alti et per Itiam Iesem atque destriusna. Itasne in eo liatu pelagius necessanam legem e sellus ea, in quo incremius a tra tribus agnovit gratiam is facilius, non ad impliciter operandum collatam. Qui status non eui inino hu)υς haeresis mimus. Idem S. Pater de Gestia Pe apii cap. et . ait, oblatum si hi post Synodum Palaeisinam

Polatii h llum, in quo liberum arbitrium gratiam appellabat non aprire εἰ est Augens legis arititorium . Ante S; nodum ergo pala linam, & in primo haeresis statu ad nitit Pe lapiux solam facultatem arbitra , quacumque lege praecati . His respondetur, S. Patrem prioribus verbis , quibus dolet pelagium principio adeo gratiae inimicum luisse, ut crederet sine hae polle hominem omnia diurna praecepta adimplere , etiam legem diatrinamque signifieare; non enim praeepta possunt, nisi per legem proponantur , servari. Verborum ergo. quae subsequuntur. sus est, eo reptum a statribus admi esse aliquando etiam veram aliquam eratiam ad facilluc operandum sed absolute necessariam illam potasse tantummodo, quam etiam tradiderat a principio. ides , liberum arbitrium cum legis ae doctrinae ad

tutorio. Quare ex libro ad Quodvultdeum quae supra dixia inui eonfirmantur. De Gentiantem pelasii scribit S. pater, haeret reum non admisisse adiutorium legiη aperte in illo lihello, non quod non ad mi serit reipsa. subdolus enim te plumator non semper expressi quod simper admisit, ut interrogatus an illud pratim adiutorium confiteretur praeter cultatem arbitrii, annueret illico, ae responderet se uti que tratiam prosteri aliam , auxilium scilicet dolisinoe aetegis proponentis quid agere debeamus. Atticulus quidem septimus damnatus in synodo palmitina legem atque eo estitiam expresse memorat: & Pelagius in Epistola ad Con s antium data iam ab anno Qx praeter liberi arbitrii na

tutam, aliud gratiae profitetur auxilium, ut eonstat ex Au

gultim libro de Grat)a Christi eap. 35. PROpOSITIO Ii. Pelatius in seeundo erroris statu admisit praeter legem atque doctrinam, gratiam, quae dii Elionem inspirat, sed ad facilius, non ad simplieitet operaneum, eamque praecedentibus meritis comparatam.

rin, potest. Quod dixe tritia ad satilius etiam voluntatem excitave rit inspiratiocie earitatis, pisatur primo; nam eante nupet laudato Augustinus clerte loquitur de Gratia, qua tantas Dei diffunditur ser spiritum Sanctum in eoidibus nostris. Deinde quia sed venti eap. 19. ait S. Pater , sanum sote 8c Otholicum sedissim pelarii, si tollere acutas, di absolute sateretur gratiae necessitatem ad boni operis adimis pletionem . Praeterea pelagius in illo errore, quod gratia detur tantum ad faeilius, semper obstinate perseveravit: gratiam veto interioris illustrationit, ut mox diram , tandem consesses est. Illa igitur gratia ad saeilius operandum praeter mentis illustrationem, etiam caritatem aliquam inspia Far , Pelagius non denegabat. Denique quod Pelagiam existimaverint hane gratiam meritis naturae rependi, constat ex cap r. eiusdem libri de Gratia Christi, ubi de haere sarcha Jegitur : m e ma fessum os etiis attere aratiam δε -- merita ian, quamliori eam, vel o demtiset Maia

scra, quam tamen aperte non exprimit: Num eum eos remune

PROPOSITIO 1 II. Pelagius tandem admisit gratiam

internae illuminationis, etiam ut smpliciter necessariam, nunquam vero statiam excitantem voluntatem per subministrationem Spiritus Sanesi, sue per iustitationem caritatis Est prima propositionis pars eootta Leonardum Lessumith. de Fiscaeia Grai. cap. a . p. tam disp. i. sin. a. aliosisve perpaucos. De reditur autem a Cregorio de Valentia in I. 2. q. 3. puncto q. a Maresio lib. a. opust. cap. I. &lib. a. de eausti Praedes L eap. i5. ah Edmundo Samonnet principio disserti de Gratia, a Dion)lio Petavio eap. o. de Haeresi Pelas. ab Honorato umely lib. i. de Gratiae. . pag. . a Tt,omissia & Augustiniani, eommuniter . Ex tiis tamen aliqui tenent, nunquam Pelasti m admisite interiores l- lustrationes mi sim, ester necessatias, sed ad facilius tantummodo. Vetum tradunt oppositom Sehola Lovaniensis de matress, nee nos Thomium doctissimi cum suo Joanne Conralerio troversa de Auxiliis sit. 6. Atque idem de Semipei aianis ingenue satetur petavius laudato capite, n ra. Haee veto est propositionis pars altera. Tertiam, uod Pelagius nunquam admiserit statiam voluntatis & aitici. nis , probant omnes Catholici in Augustino, atque in his

controversis parumper exercitati.

liaque prima pars demonstratur anctoritate Augustini seribentis e. 7. de Gratia Christi o D ramyti vi opticarinas Pelagius a quam dear erat;am , horas adissera alcens ,

quam Nos - , til tu putas, in Iete iuvitim modo, sed Θ iis

not. En aperte constetur pelvius praeter legem doeirmamque exteriorem , internas collustrationes mentis, & gratiam alisuam ex parte intellectus.

Solent respondere, ex praemissit Auetustini ve ibi; sol nexternam legis ae doctrinae gratiam in Petretiana con e lis ne apparere: sed lalsi sunt hae in parte Aduersarii . primum: pelasius eo loeo prosietur Gratiam n vi in ine ton. umisias, su iis mi Qὸ .furoris 2 atque petenti Aueu uiuo N expectanti, ouidnam esset adiutorium istud a lege

diuinitum, respondit haeretieus, Aciliumat 'ν a trinam,

revetitionem Ham, oee. Non ergo iis uerbis adiutorium t is delignat, sed revelationem aliam intimam ae ineffabiem. Praeterea S. Pater proximo eap xx. demonstrat hane revelationem nora elle veram Christi gratiam , propterea quod nullus in hae vita peruenit ad magnitudinem revela tionum A cistoli Pauli r cui tamen, ut gratia adesset, per quam rela teret ilimulo carnis, Angelo Satanae, nee obf mentir altitudinem extollererer, addenda erat caritas, quae non inflatur, animique reprimit elationem. O te Christi

gratia in cla interiori revelatione sta non eu , ut tergiversabat ur Pelagius; etiamsi revelationem dixeris intimam, multiplicem, ac mirabilem, qualem habest Apostolus. In super, ut eodem libro Meet S. Patet cap. 4 i. affirmabat Pelagius, Ufas μοριε oration , ad nisis istitia austin ι ,

nisi ut nobιι doctriis etiam ditano reislatione aperiatur, nouus adivi tiar mens hominis, tit iu ea ne Matim esse δι- cerit, etiam dilictione o octio p. silai: Quisquis autem orat, iam sede & exteriori doctrina instruetus est, & d num Orationibus postulat hactenus non impetratum: ideoque Pelagius praeter externam legem, gratiam aliam dati annuebat .

Nec repugnat, quod L pater post verba supra allata e

ne tegis O doesmis. Qualiseunque enim gratia, etiam im ternae revelationis , quae proponit tantummodo quid ta-ciendum est, & voluntatem noci adiuvat subminis statione

46쪽

LIBER DECIMUS QUARTUS. CAP. V.

aliqua oritatis, in manere a lege ae domina non differt. Atqui hane mentem est. Augustini , eminuentia verba dem strante mi is ut- - m hi te ιὸν inseritiamiam p.

quia gratia illa hoe solum emeit, ut divina praecepta aepromissa distamus : non donat, nee adiuvat voluntatem, ut Vat. Et cap. 1α eiusdem libri de Gratia Christi , Ad

seeunda propositionis pars, quod Pelagius admiserit est. quando gratia in internae illuminationis , ut tiris ne-eessariam, probatne primor Admisit, ut moso vidimus . Pelatiuη ad utorium aliquod dis insum ab exteriori lege aedoetiis a. atque illud nullum aliud est, quam interna mentis illuminatio: Atqui adiutorium illud ab exteriori l ge ae doctrina distinctam admisit aliquando Pelagius, ut simplicitis necessarium. Ergo admisi ut sim te ter nece L anum adiutorium interare illuminati ciis. Probatur minor. Pelagius anathematiravit eos, qui gratiam Dei & adiutorium Moo ad singulin actus dari opinantur, de illud putant iali eo arbitrio esse, ψel in lege atque do bina ; ut Au gullinas 4 et lib. de Gestis Pelagii cap. I . Aliquanda igitur admisit neeessarium etiam adiutorium illud ab exteri ri lege distinctum . Ieeiteo autem Polasticis ad Dunctum illud pervenit, ut abiurationem sitam in Synodo Palaestina

quoquomodo lmeeram olfenderet, nee se a seipso proderet esse iamnatum. Cum enim septimum artientum proscripssiset, oportebat, ut eratiam aliquam necessariam confinge et diυEriam a naturali iacultate arbitrii , de ab exterio. vi leae ae doctrina. Quod prae. itit oppido, admittens gra etiae illuminatiotiem, de qua nune pertractatur. Ecce anaιε Martiat, ait Augustinos, qvii Me sentiuMir aere nee natu ram Γών. νω γa , . e ι em, Me aciei inam Ovit intelligistratiam , qui pej a νωι βυtitis adboam r. Nec tamen veram Gratiam consessuq eil unquam , ut principio sp ei s verbis sandere nitebatur: quoniam per multiiormem illam illustrationem noci 1ee ebat, nisi oretena , a commendatione legit, atque destrinae. probatur deinde asse rici 1 nam x. pater Me unum advetior pelagianos co ted

dat, ut non selum fateantur adiuvari a Deo tisi sibilitatemper illuminatio em mentit, Ae obiecti propcit; tionem, verum etiam adiuvari voluntatem & aselonem per subminii rationem Smiittit Sancti. Atque de Gratia Christi eap. 4'. scribit, quod si Pelagius e senserit etiam ipsam Destin- aurem in aesto./- ἀλ itioini, ut sua illo ad torio κλ I Mn. minimas O va-ωs, eam e esse araliam Dei pisse m Chini in Dom. m mmum, nil ι A ad sorio erasia

Dei, quantum aetatων, inter nos contremersia retin iantis.

Tota ergo e trouersia Pelagium inter & Autolii numerat de adiutorio voluntatis & inionis, quia situm esseeonstat in inspiratione caritatis; & per eo sequens de gratia, qui proponit divina praecepta ae premissa, etiam per interiorem menti, illustrationem pelagius Au uino minime distentiebatn .

Ex hiη e sequitur tertia Propostionis paret, scilicet , quod Pelax ut nunquam admisit veram Christi gratiam ,

sum non solom propolait quid agere debeamus, verum misim coluntatem adiuvat per subministrati em caritatis . Quod tamen hreviter eo matur Avetullini foeupletidii , , eitim nit . Ergo eodem libro de Gratia Christi eap. ia.

S. P. sermonem instituent de Gratia , quam Catholici

D. Et instar tammqtie Dei rinum os, fome quia forare Aelea s, o dis sis a seia vis: nam fetit dis Dis sis νtώm es, avi docte homine, Demiam; ira effiam scriptamas , Caricas o Deo es. anti Thest . Tem. II. Haee eum adeo pers tua sint; afferendum est non em fiteri veram Christi gratiam, qui admittunt solam illumi-

Nationem mentis trahentem voluntatem tantum moraliter per solam pmpositionem ae reuelatiociem divinorum prae

ceptorum, niti asserant eiusmoda illuminationem fieri ime labili suavitate, & inspiratione virtutis humanam volun talem roborantis. Quod mihi videtur ex dictis manileia sillimum; aiqne potest insupersequentibus ratiocii, eo monstrari. Primo hare illuminatio exhibens tantum sciem iam rerum faciendatum. & se tenens ex parte obiecti . quantumvis interior si de singularis, nore revidit in munere a lege. & doctrina, eum detur ad hoc, in rivias prae

rapta, . premissa iussistis. Noti est ergo illa gratia , quam advel tis Pelagium Augustinus invitilisme prompti vit. Deinde per illam gratiam , quae demoti strat solum quid agere debeamus , quemadmodum per legem & d euinam adiuvatur a Deo sola nato talis missilitas, no datur adsumetum voluntatis di operis ; ut serabit Angustinus de Grati Chridii cap. 4. & 13. , ideoque hanc gratiam con

tentur etiam Pelagiani. Praeterea, ut vidimus, hi nora d negant reυelationes intemas, & eonsequenter nec mosin nem illam moralest , quae per solam manare lati octem -- lecti, ut aiebat Pelaetus, liu pentem excitat volu talem

Neratar uerha sunt haeretiei apud Augasti muti de Cratia Christi eap. io. ) in nolis initi quoa Maiam es, Delis quia

turae aura maenistis ne, o 'rae morum positi sarisne is cenit , rim reis orion δερ.emiis .is is Mitivi De u-pe tem fuscis e vel tarem , atim nobis . quia rvi a si v gare non unaetias, sua iri omne quoa iantiri est . Igitur motionem aliquam extrinsecam voluntati, ae moralem , per revelationem di distinam . si .e inteream, sive externam, nequaquam pelagius infe labatur. Insuper, s adhue contendas Pelagium nunquam e tessum interiores illulit tiones; arbitror te minime negaturum, eas admisisse Sermipelagianos , quos tamen eertum eli ad initium fidei veram Christi eratiam non existimasse necessatum , eam saltem, pro qua magnus Augustinus certavit ἔ ut mittam Iulianum, & Pelagian posteriores , de quibus legendus est S. p. lib. iv. ad Boni acium cap. 3. Dabo in te rim testem locupletem , ae bene Theologia auditum Di visesium Petauium: qui de M. P. cap. 9. ita in hunc plane modum loquitur : Nam etsi semi iasiavi arariam Cti Hi non in foro e trias tuis me Diovi, sed in inre a voL4

Wis ι mandast. p.ri. . Mam Meseris , monstaris , ae fori fetis an onr.s. Cuius sane rei veritas liquet ex disia ;quoniam proponere duntaxat , ae suadere quod botium c est, pertinet ad doctrinam. Ρ, remo non et consequens, ut Augustinus superius monuit , qui habet scientiam tipereipit no id agere debeat, habeat etiam adiutorium ope ratiociis ut agati veluti, si dormientem in nrmum & in aliquo periculo eonuitutum quispiam a semno excitet, &ad fugam arripiemdam horretur, non proinde illum adiuvat. nee subtrahit ab impendenti diserimine, nisi illitia plantas consilidet. proponere ergo imbecilli hominum v

Iuntati divina piaecepta ae ptomissa, eamqur suscitare ae movere tantum moraliter revelatiocle, de propositione o, iere; eat eommonere hominem, noti adjuvare; est impertiri donum scientiae, non eatitatis ; est denique commendare legem ae docilinam, non gratiam.

Videntur mihi ex dictis penitus tontrita Aduersariorum obiecta. opponere solent verba Aurullini in lib. i. contra duas Epistolas pelagianorum eap. s. ubi de Pelagianis

ait : Vos a tem in Miso opere se pvitatis ad υ ν; iam ema oria Dei, tit in excitanda vas ad ipsam opus loMuin i sint Ie , nιLI eam eredatis verari. Nullam ergo Pelagia ni admiserunt gratiam interiorem . Quod argumentum

Bellarminus in Memnitione librorum notum lib. a. de Grai. eap. tq. putat validissimum. Vetum Augustini ver horum sensus est, pelagianos nullam admisse gratiam , qu, per inspirationem caritatis adiuvat hominis volunt tem, ac facit ut agat e non gratiam illuminationis, de donum scientiat, quo noverit quid agere debeat. Insurgunt s. Patrem de Cratia Christi eap. 3. - 3. 6. . N M. Hr-re duod Pelagius nunquam recessit a commendatione legisti doctrinae. Sed respondemus , ad legem & doctrinam pertinere, quicquid suadet quod bonum est, & excitat ta tum modo metaphorice proponendo obiectum, non adjuvat

voluntatem impertienta adiutorium operationis. Reponunt,

Coticilia, Patres, ae Theologos innumeros assi are Pe latium , nunquam Chrissi gratiam suisse e sessum. At his Mevrrimus dicendo veram Christi gratiam non con; stere in sola illuminati e mentis, sive in dono seientiae; sed etiam in subministratione eantatis, qua sacere velimus. 3e faciamus. Tandem inquiunt esse plurium Doctorum C tholicorum sententiam, quod Gratia Christi sit interna revelatio coiective tantum re morali ter attrahens soluntatem equi, si uera serent hactentis dicta, consentirent aperti

sine Pelagianis. Ceterum hi Theologia assimant in te E i nam

47쪽

eam subministrationetra gratiae exercere tantummodo mu- me reddit sine macula & sne rega, qua meliores reddimur, otii Dotioris . A motitioris, Ostendendo quid agere debea- animique virtute perseimur, haec, anquam, gratia non exisnuas, quali necessam tantum si ex parte obretis, nee ρο- trinseca est, sed uitetna. Pelagius vero in Epiuor, iam tentiae animα rationalis de Ut excitari & elevari ad o in metriadem his plane verbis gratiam remissionis peccat, ea supera a turalia, aut si virtus operatiociis & voluntatis rem deserabit. Deinde Cone iija & patres in hae gratiam stata laevitate arbitrii, ut asserebat Pelagius. Sed ulterius id solum improbant, quod Pelagius eum ipsa non totis in silentur tribui per gratiam inuin latum voluntati adsu- xerit adjutorium ad vitanda peccata, de quod erediderit istromum, quod tamen negant esse suapte natura inspectum lamnaturalibus meritis comparari, ut mox ostendam. Hia Mox , ae pne te inans. De qua Matroversia alio in ergo erroribus explos , Pelagius veram gratiam sanctifralato. ti is eonfestis eli. Postremo Julianus apud Augustinum

PROPOSITIO IV. Non est connumeεanda inter erro. lib. r. cap. q. ut vidimus, Gratiam remissonis peccatorum res pelagii indifferentia liberi arbitrii; nisi ita accipiatur , describit verbis Chrysostomi r atque inter illius dotis hane ut inspecta sola naturali tacultate sollit ex aequo bonum de complectitur, quod eius dono fit homo Dei templum, timatum. organum Spiritus; fle pelagius fatetur per illam gratiam i Dema ni ratur prima parit quia haee est communis liberi staurati naturam. Qiae omnia proeuldubio dem litant . arbitrii notio, ut sit potes lax animi libera ad iaciendum vel num aliquod receptum in anima. non saetendum; unde iurametito damna a eii Jantiniana Seeundam propostiems partem demonstant verba Au-ptoposito, quod ad merendum vel demerandum in hoe si, pullini capite de Gratia Christi tricesimo: Isam Dippe ενι-

mi ncm requiratur sibertas indifferentiae , dummodo arbi- ιυm, qtiis isse comti , iis, quo raritae Dei δέ si Διών is trium sponte de via untarie velit; it aut libertas eum ne- toia evis ne)Iras per Spirarum suntium qtii datus es neutri hie ita te e sistat. Quem errorem no semel in hoe opere P. I sιi CAU . Apris, tia iegere potus, m 3uamrmitigavimus, de rarius insectabimur cum ad haeresim lan- res ιυυeni, qtiemis odiam eonfitevda ess, confiteri . Enim sentanam perventum erit. PLeterea S pater litii . de Nu- vero non e stetur gratiam remilliu is precatorum, quem mi is Ad Coti pisci cap. 3. ailr Non it ιε sitia re , os . admodum confitenda est, quisquis allerit illam dari laeua alios fallor liqueris, s is ii stam in hominutis orbi ratim dum merita per solam arbitrii facultatem comparata , atin diserat, Caelesiantis o Pol tantis Decaruν : . - ippe que arbitratur valere tantummodo ad remiisionem pecca Catholica suo dicit. Idem tradit in Epitiola ad Ctesiphon- torum, quae commissa sunt, non vero ad adsutorium, quistem s. Hierunymus. Non ergo redarguendi sunt Pelaria. non committantur; hidelicet, animam exornate, sed nul ni, quod liberi arbitrii indifferentiam a fererent. Id in eis iam ei virtutem ad si maturaliter operandum infundere.

reprehenditur, Zc damnatur, quod eiusdem arbitrii vires At Pelagius asserebat non a Deo se inre, seu astis εο- adeo roburias esse jactabant, ut vellent sne gratiae ad u- minis tabere sputiam. a liberamuν ab impietate, O sanetorio posse bonum δε malum, dummodo illud per legem friundum mensa Mytia viri, ut Augustinus ait naeres 88 dourinamque innotesteret. Quare Autastinus poti lauda- Et rei se ailirmabat pelagiuq auxilium gratiae Salvatorista verba prosequitur sis se quis au retinutim recis D m, in hoe positum est e, tia ignosat commissa pνaeterita . ποα su/ rario, dieit esse in hoministis Lle in ath . ur a uisi au stitiara υ; ansa, ut idem Augustinus ictibilteium, ipse C tis suis o Piauia i ..eat ν. Atque his libro de natura & Gratia cap. 34. Exissimabat enim nn verbis eoaeprobata eli propositionis pars altera. i ta poteitate , non m Dei mi Deorata esse opuς quodliboc salutare. Igitur pelagius habitualem Cratiam , quomodo CAPUT VI. confitenda est. ntquaquam confitebaetur. Hine Covicilium Mileuitanum can. a. definit per Chricii gratiam non totum mm pelasius Gratiam habit otiis negoierit. remitti mecata commissa, verum etiam citerti adiutorauiu

ue committantur.

HABITUALEM stratiam negavisse Pelagium, scili. Cp ait Suarer cit. Protegrim in de Gratia. Dona ha

cet intrinsecam illam animae habit dimis, qua homo bitualia propter aflut supernatural et dantur. Ergo his ab-mmianenter si tutius, opinatur veta lib. v a. in Tri/en. latiς tollii ut etiam habitu; summaturalis. II. Ex quo Patilium Cocleilium , eique subscribuni Suaresus in Pros O- tres de concilia non damna octini Pelagium negantem meno v. de Gratia capti, & lib. v I i. cap. 7. num. I. & gratiam habitualem, non sequitur hane gratiam adini ille ἰτ inely lib. 1. de Gratia q. q. pag. O. Oppositum tamen quia Pelagius de iis donit expresse non tracta it, vel quia tradunt non solum Jansenius lib. v. de H. P. eap. 22. verum dolirina de talibus doctis noti erat tune de elarata. Ill. Pe- et iami Gonetus disput. i. art. 3. Martin us in Anti-Jansu. sagius ante mecatum nullum Dei donum ahnovit praeternio disput. r. de M. Pelag. iees. xv cum aliis Theologis naturalia 1 sed dixit nox omnes generari in eo statu mplurimiq. Inter quos med4a via incedendum nobis est; nam quo itiit conditus Adam. IV. Gratiam adoptionis, quam arbitramur illiusmodi gratiam admissam a pelagiamq, non admisit in puerit, dixit esse in adulti; praemium meritin tamen eo modo. quo illam tenemur confiteri 2 atque id mim. Sed gratia habitualis non ea praemium meritoruni , premima politi ne explieabimus. sollem qu. e natura: vrribus comparentur . Ergo Pelagius

PROPOSITIO I. Pelapius habitualem erat iam agnouit, gratiam illam ha batualem non admisit. at non sensu recto, δι Catholico. Reip. ad primum, nego antecedens; habitus enim s Demonstratur prima pars. Nam primum nullibi iuuen; - pernaturalis datur in sensu Pelagii ad decorein ornatummus hune errorem vel ab Africanis Conciliis, vel ab Au- que animae atque ad hoc ut ea sit templum spirituet Santu: ino fuisse Pelagio imputatum. Deinde Pelae iam apud eii, & membrum Chiilii, ipsiusque in lauretur natura .

s. Patrem lib. i. contra Julianum cap. 6. docebant parvu- Ad alterum dico C ncilia es patres non iolum damnastu pe-1m baptitandos, non quidem ut illis otiginale remittatur laetii dogma circa adiutorium praciae adiualis: verum uitam Npeceat lini, sed ut ipsis addatur Sanctitatis decus atque ot- ilaei alle de iis, suae ille proterebat, ut illuderet Catholicis, mentum , usurpantes verba Chrysillami ex homilia, he videretur stratiam Dei consteti, ut de lege & doctrina, quam de Baptietatis habuit: Non enim tantum sunt i Gii, de exemplis Chiiiii, de ipsa peccatorum remissione, in qua, sl Diai, -- raritam Iovili, feci o iudi : Mu yiatina cum id solui in redarguerint, quod pelagiuς ab ea seiunxe-issi, seu i: λου δει- filii, sed o Hereris: nou tit uiuale auxilium ; crinitieuenc eis, haereticum gratia a rem rus , seu in fratres Chrisi: nee tantum fratres Chri- hu uimodi non dene tile. Ad tertium lateor in sensu pes, , su E- oh2jiarii non stam cohaeredes, sedis membra: latii gratiam remillionis peceatorum esse quodammodo naismis tonitim membra , sed in temptam, non Muttim temptim, turalem, utpote arbitrii meritis comparatamr at non ge-fd c, araeans Spiritus. Et inua: Hae de ratio etiam m- quitur ex hae praemissa . nullum nobis donum conserti praefante, butim nias, etim via sns coinquinati precuto, vi eis ter illa, quae nascendo nobis e feruntur et alio ui dere-

adda ιν δε-ιtos , iussitis, adop is, hirta ias, fratem rus passet quoque vitam aetemam, & baptietatis, iustisque re-c ibit, ιι 6ωι --ra Du . Qui ham eum Chryseilomo enum coelorum. Quia sequitur probat iblummodo Pel

profitentur, videntur ne sanctificantem gratiam denega- piam non adinis ste gratiam habitualem , quemadmodum re Insupem manifesta sunt haee alia Pelagii verba apod confitenda eii; & potest etiam argumentum se eompara- Autrillinum de Cratia Christi cap. 3 . V;ae quid Cl. Utilia tione eludit Gratiam vitae aeremae, quam admisit Pelagius, Diere p. -t, νονrum in mei us per Chris instauraran.- dixit esse in adultis praemium meritorum. Sed vita aeterna non uia υ, ω σωι δει - ε-qae gratia juvantur auxi io. Ad. Hi praemium meritotum, altem quae naturae viritas eom-dit S. Pater: μαν m in metias . Lurviam . remtionem rarantur. Ergo pelagitis vitam aeternam minime admini. O.D iiste I et pei raetim . aia His ioco in hoc sis tibis Paliis lima eli e sequentia. Dii, Gm serabit, tibi ais, Diam tui, qui is a per M. Opponit a. idem Sualesius lib. vi I. de Gratia rad. LAu. Uti qAMammodo obesumere, re aurari per perairemiam Hs qui inuq Epillosa 03. docet, Pelagium, licet admiserii gras,nr. Tandem Cortilium Mileuitanum Canocle g. damnans tiam remissionis peccatorum, hane tamen existimaste non Pelagium admittentem gratiam, qua 1uilificam , non ideo fieri per interioris gratiae su bministrationem: siue Maiiam damnat, quia gratiam per qnam rem istuntur peccata ne. istae rit esse δε να- νει Auri, sis iratum esse remissionem caverit, sed quoniam asseruit, Gratiam, quoin sca ν, precatorem eritiam Hen Ieth piareptam ; nihιι e me ere ad remassionem peccatoram, cummissa sunt, non ram a iis , sisau μν fusis, nisia si is, Spiritus sancti vero ad HVutoriam, Mo non remmistamur. pertines au e eis fientius , tentationes e zimendas. u. Rhisondent suatelius & Toumely. Pelagium admisse idem Ai ruisitius lib. de Grat. Chiliti cap. a. ait gratiam remissonis peccatocum . qualem Novatores peris lasse Pelagium nos saluari a tire , mn aliqua silmini molli inuituum in sola extrinseca imputatione iustitiae. Mati vi virturis, Ita Uri , muria υia tutu . ni. Comsed retillitur his respons o. Gratia enim qua in meliorem eis tum Mileuitanum damnans Can. 3. gratiam ad solam te homnem renascimur, Suae Oniatum animae comen, eam missionem peccatorum valete, .idetur damaate Pelagium ,

. . quod

48쪽

LIBER DECIMUS QUARTUS. CAP. VI

UM in remissime peceatorum gratiam habitualem novi

ntellexerit . IV. Divus Augustinus fatetur se in scriptis Pelagia, Ae Caelestii nunquam potuisse invenire gratiam, qua ius iueamur ; ita de Gratia Chri lii eap. 3α

Resp. ad i. minime eitata Epistola Augustinum assere-M , quod iuxta peti ii mentem fiat peceatorum remissosne isterioris gratiae in latione , sed hoc unum affirmat,

nee liberum arbitrium, nec legem , nec remissionem me eatorum, quae omnia admittebat Pelasius, esse ad utorium, quod per submimi ratiociem Spiritus Sancii datur adtenta tiones 3ce eupiscentias uincendat, ideli gratiam inualem voluntatis fle operis, quam negabat haereticus. Id vero exitiis Augustini verbis eii maius ethim . Per haec diluitur

secundum. & teritum; nam utique subministrationeni vi tutis inficiabatur Pelarius; at Concil4um Milesitanum de finit non solum pertinere ad gratiam, quod remittantur pec cara, sed etiam quod non committanture quorum unum i ebatur Pelagius, negabat alterum . Notandum hie obiter, Eclaolatiam nonnullos, qui putatuat das talum sui die cum Pelagio de nemistate gratie habitualis , nominis aequivo catione , de ignorantia huicina lapsos non leviter: quod animadvertit etiam Gabriel risquea disputi asia cap. q. num xar i. Ad ultimum liquet ex serbis Auetullini, P lagium noci amisisse grariam habitualem , quemadmodum debetat eam cocisreri, ideli , non comparatam per vites nati ades arbitrii , dc e latam eum submin1liratione vi tutis. Levit sima sunt ergo momenta Statelli , n, tamque sertionem potius eorroborant.

PROPOSITIO 1 I. prater habitualem Cratiam neeessarium eii ad actus supernaturales praemoveas aliquod actuale adiutorium.. Sequitur ex dictis; δc ulterius probatur seripturis, Conviciliis , patribus , de ratione . Enimvera psalm iro. ait Reginu Vates Nisi Do utis reuisa eris civitatem , fra Iravistior, otii dit eam: de ps. 26. v. Ad teν maecis ei orne aere mytias me , neqvia deo cias me , Deus futitaris metiar

xibus verbis Innocentius in Epistola ad P p. Cone. caris M. Nos erea dromvis inquit a seia orems. 8 Ctiis tua

jumante et viamων . Habet limitia in Epistola ad pΡ. Mi levitanos. Apollolis quoque, tametli tulti e lent, ait GH-ihis Joannis x. v. s. Sme m. nihil possis facere: quci te. limonio neces starem gratiae actualis dem ibat Aupullianus de Gratia Ch. eap. χα, alibi irequentiis me. Ad rem similiter facit exemplum Petti, de quo ait Ambrosus apud

diuinam auxilium eli implorandum, eoque indigent. Hoe idem insertur ex canone x. secundae synodi Arata canae : is rorium D i .tiam renatu uesanctis h. per es t I sanaum , va ta finem loniam pereenire , vel in bovi posses opere persurare. Cui Araus cano Canoai consonant uerba

leti ini in Epithola ad Epiti Galliae; ubi eap. g. docet, filim Dei, qui Diuino Spitito aguntur, & proculdubio hahent gratiae habitualis ornamentum , ut bonam aisquod agam, paremis inspirar onistis Musi. C firmat hactenus dies a S. P. Augustinus etenim de Gratia rariis cap. 11. allatas verbis Apostoli ad Rom. viii. 4 uittin e enim Spirita Dei ostiχιών , A. itim flii Dei, di Matth. x. H. Non enim ies e s , qui LyΛimiai , seu D rittis Pistris viseri, a L hών tu i ii, haec scribit S. Eloe r Preneso ut is i quoa bonum se, ab ulti affunlinqvi; hontis rit . Et intra i μι est , sp,Artis patris di iri,

exprimens coeperat/onis .e ctiam . Quo in loco S. p. aperte necelsitatem actualla, & cooper otis ad utorii demonstrat.

Et de Corrept. 3e Grat. cap. a. diserte gratiam singulis

necessariam appellat ius uarianam lovae viatinsatis atque operii. Ut enim disium H supra, hane negabat Pelaetius, &pto hae tantae Augustini aduersus lis teticum pol fulationes. Aeredit Theologica ratia . primo enim Iulius divinae gratia auxilium quotidie mi illati at, quemadmodum Augustinui scribit de Crat. Christi eap. 13. Cur petitur quia

au vestrum ρεα ner poeteuoram , s Deus non austiavit istantaremi Deinde in eo traria sententia, alum mile, non autem velle atque operati tribuitur Deo, quan quidem habitus eum se teneant ex parte adias primi, adiuvant pessia sitisatem, non autem operationem. Fostremo si Adam priter originalem iustitiam, in qua illiun ta iuvetat qui iocerat rectum, indigebat adiutorio sne quo perseverare norati poterat; quanto magis adiutorio actualis gratiae erit iis ne-. cessarium, qui cum Apollolo ingemiscunt meentes desi rem in membris meis res enansem Iur mensis mea , Ο

c I amem me in uua pestati ἐDices i. . libet potentia naturalitat habitibus . qui illam compleant, inlinilla , potis ex se prodire in actum. Ergo etiam habitu super iurati exomata . ra Resp. distiant. rum divino cocicursu, ac praemotio e ordinis naturalis, en edo : absque tali premotione, ne o. Atque ita adactus su maturales prater gratiam habitualem necella riam dico praemotionem de e neutium ordinis Gratiae, cum D. Th. l. a. q. t q. art. I. Sy. Verum tamen ea, quod

in Me statu propter concupiscentiam de ignorantiam, non sufficit quod virtute divina moveamur ad bene agendum ἰω requiritur etiam , ut voluntas infiima sanetur, atque ad bona opera efficaeiter pra moueatur, ut docet ibidem S., Thomas, Ec a nobis demon liratum est alio in loco. Diem L Concilium Male.itanum Canone 3. superiori propositio e laudato definit iratiam, qua iustificamur, non

latum consene remissionem me torum , quae eo mitia sunt, sed etiam adiutorium , quo non committantu . mResp. Id quidem iure ae merito a fiantia S nodo definitum

contra Pelagium assimantem κratiam iustificationis spectare ad solum animae innatam . oc nullam ad auus supernatu rates impertiri virtutem. Nee sequitur, si eratia habit lis adiutorium, ae virtutem impertit, quid opus eli auxilio gratiae aetii uis Ut enim piadidia quatilione nono a tieulo dolet Angelicus Doctor, Homo au resis vimendis, δε- , litis aut Γο μι iuvisti . Uno idem modo oontum Mati oci habu I. doniam . per Dod notara sum no eurrupta

sanetae, o etiam sonatu Arietur is operunta opera meνιto

ria Ditis crema. Atio modo inuisti homo aiax,I a s/stiae, usa Dea moueatum da uenaiam . Quod s. p. Meustinui in lib. de nata de statia cap. 26. duplici Melarat exemplor unum est infirmi hominis, qui eum sanatur a medico, sustentandus eii etiam elementis, 3c alimentis eorporalibus, ut eadem sanitas apto subs4dio eonvalescit atque per Hat; alterum eorporeorum oculorum, qui etiam pleniis me sani , cernere colorata, nisi candore lueti adiuti , nam pollant.

Diees 3. Per gratiam habitualem Spiritu; sanctus in n his habitat. At Spiritus Sanctus omnipotens est . Omnia ergo possumus per hane gratiam tar Resp. dis'. ma. Spiritus S E habitat sanando & iustificando , cone. inspirando ditertionem, fle subministrando virtutem ; subdistin-gno, Atque id pertinet ad gratiam habitualem, negor alia ualem , conredo. Vera eli etiam minor propositio; poteli enim Spiritus Sanctus inhabitant submini litate adiutirium operationi , de sanctam inspirare delectationem. A que si id impertiatur, aderit actualis gratia ad bene spe

randum nece laria.

Diees 4. Habitus ea persectior altu. Por est ergo assum ipsum eiseere α Resp. di l. ant. Habitua est perse floriatu , ut Scholae loquuntur, Iec dam Diu, quatenus diuturnior de permanens est, eone. Eii perictior I, Hicius Acabsolute, nego. Sicut enim turpius eii male agere, quam

posse male agere ; ita perlectius eli tacere boaa , quam polle. Ad illud vero quod insertur, dico posse quidam ha-hitum proporticinatos sibi actus e scere, sed accedante concursu ordinis gratiae, ideli adiutorio voluntatis, 3e operis. Nee sequitur , si habenti Iratiam alia gratia est necessaria, dabitur processus in in nitum, ut quidam obleuant Nam habenti gratiam habitualem est neeellaria artirali , non uero alia habituali et, quemadmodum oeulo plenissmetino non eli necessatia sanitas , sed candor lucis re qui firmo corpore eli, non indiget valetudine , sed alimentas.

CAPUT VII.

ne minime significate hoe in lib. Conditoris dona ad naturam spellantia . inter quae in ereaturis ratio e praeditis iaculta liberi arbitrii singulare est ae praeipuum . Quamquam de dona iiiiusmodi non immerito Gratiae dicuntur. signiscante Gratiae vocabulo omne id, quod alteri gratis, itidi liberalitate donatoris eonsertur. Eam ob rem non m probanda ratione aratio Dei dicitur ρvia errati fiamtis , quia

eap. s. ollendens quo iure sit gratia, qua simias sis maritiarat, ast iis, ius imumaa a peror fias. Ae multo minus de illa nune diiseriat ut gratia, quam latini Seriptores apis petulant aut a toritatem , aut amicitiam , aut beneficii

memorem animum, aut lationem Iludiumque, quibus gratificamur alicui, sive in memoria de remuneratione tendimus o Micitum , hociorumque Ob ruantiam . Gratiam itaque dicimus hoe loco benisicium nobis divina liberalitate collatum, non quod ad naturam attinet , vel ad propri tates illiuet, sed quod pertinet ad supernaturalem Matit dinem , atque ad eam comparandam intellectum illustrat.& voluntatem corroborat. PIaecipue autem loquimur de gratia

49쪽

38 DE THEOLOGI

natia actio, nam habitualem quam vorant, ad totium versas Pelagianas non spectat, eaque erit semetitu libri

a x. argumentum.

In qua autem astialia Gratiae sit constituenda natura , viri Theologi novi con&ntiunt. Thomiliae complares Iulam futuendam acti irantur in actuosa qualitate, quae phyiae nolitum velle operatur. Et de essicientia quidem in sica ego sane doctis viris plenusime adhaereo, enm morarem

effetentiam attrahentem sora propositoae obieeti , salva

aliorum opinatione, noci valeat tarditaς in mi mei a reae, atque doctrina secernere. Ceterum nee percipio quid sit illa quaiatas, illamque scio Thomutis omnitius non probari: nam a verius illam acerrime parnat Joannes Gon2ales Controu. i. de Gratia arti a. statuum esu naturam ratia an motibus indeliberalit arteriecti & voluntatis, quos nonnulli putant seri a Deo sine notis, ut Alvania

Pelagius, Capreolus, Vera : alti pistabilius tenent incietiam a potentii; animae, curii enim tint vitale I, dc inimi-

ieci. petunt procia bio ita trinsecum, o v. tale principium. Quae sentem a inter Theolmos etiam Nolitates uidetur esse communior. Emmanuel Maignanus videtur astitia temptatiam constituere in motione Dei ipsos aesul indeliberat II praeveniente; quae fuit etiam lenientia memorati Jtiati ni , Contales, citata Controversa ait. Thomas Bradua

dinu , Eii:ua, Tiphantiit Iesulta, aliique Cratiam nihil

aliud Uie eontendunt, quam Dei voluntatem N misericordiam nobit intime prae Em, cu in nobis gratuito a serius silutare; operantem, quemadmodum conestius Dei praevius ad opera naturalia plurium Theologorum sensu nu44l eis aliud, quam Omnipotentia da Pina intime secundi ρ causet as-s items, easque pro lingularam conditione iuvans, ac prae movens. Caeterum haec scistierna opinio, luet plausibilie ad-6 bdiam , potius gratiae dononi rat principium , quam naturam , atque ego ex his omnibus unam sentetitiam iuvit,

clo, suam arbitror ella certissimam , nam in siti iesis velialiquid inesse dc prehenditur. PROPOS1TiU. Giaria θ: aliut intella Ius ti uolunt fit, hoe mentis iliuitiatio, & in pilatio caritalis , sed magis in deletiatione, quam in 1llumina inust sita eii; emci-iur autem in tione Dei, quae e i ipsa Dei voluntas subvii nil tans haut de Iectari hem, N. talitatem, & pote i siti sun. n malo qualitas appellari.

alios Ciatia Dei Qui , laesatur collutitationem mentis , di de laifationem voluntatis, facillimon: Hi suadere. ptimo enim satias literae gratiam appellant lucernam super caput

pit ridentem , benediei innem uulcedinis, cordis inclinatio. nem, di cor novum, dilaritonem, caritalemque . atque illam explicaut venus pulsandi. invitandi, vocandi, trahendi : quae o nia inieriorem senium mentis, es voluntari

e libes oltitatibus retia iunt, live quia latet, siue quia non deie iat quod faciendum Hi : Et o-Gratiae adauio x tim, quod avertit huiusmodi impolini iura. et ii illiti latiomeniis de lumen ostendens quod antea latebat, & ius piratio dii 43ionis suave reddens aes aut ea non delectabat ,

ut nuper e cebam cuin Au uri in .

Hine in pilati em dis sionis imitus, quam illumina iii nem stentis, esse ii iam Gras iam , pro sua sanesus Pater

dedetiavit, exilii tritia in Augustitio rem eue maioribus quat ili aliis propos iam. Et quamquam id ante O mmum ocui possietim pracedenti cap. . prop. nunc eamdem v xitatem testimorias, es rationibus coi firmabo. Itaque A.

Pater de Cratia Chlilii cap. g. redarauit Pelagium , quod Δ4eetei quidem Deum nolitavi mimbilitatem statiae sui semper adiuvate auxilio, sed non laudem destila Dd, ,

, a M. 4sittit iuxta Aut inum Ctalia, qua legem im

C Is DISCIPLINIS

aminum. In amore ergo gratia pecillisum sita est. Unda. ei me eapite olfendit in magnitudine revelatimum posse ditit clem effluere, de de calitate tantummodo seriptem esio, Cis tos invi -- ν, - .nsuetio. Unde infert si tiam noa esse revelationem sapientia , sed dilectio rem . Praettara sunt quae S. Pater habet capite primo ae vices-mo: Cam e d a Me siri tira , Caris , et Deu est , via quadese ais itis, mώr raritis, est, ctim aperi,sime ι astat famnes Ammitis, Die quis em curitatem ii sit nobis pater , ut Uii Dis et e. Λών i, si , , . Θ is,esiam, Deus car eas es ,

mat ex Deo , i a Pistre dolabis, vi hin ritis esse,nus. Qui bus inanii sititsime docemur, piratiam bonae voluntatis di tionis, quam denegabat Pedatius, nihil aliud esse quam caritatem. Legatur oc prope finem captis 26. tibi expendens Minoitia verba, Fiari mi dires. -- ope Ivir , iahune plane modum proloquatur 1 Ad per linc gratiam Des . qua ea, Di DP, adytinii γ in eoru bis nitiis μν Spiritu

Spiritus in cordi noditis diffusa. Atque similia in aliis contra Pelagianos editis his; passim Augu sinus deperiis

Et quidem ratione pluit ea . primo namque noti est eon sequens, ut qui habet dotium scientiae, habeat e tum d nutu gratia adiuvantis is utitatem 'c operationem, ut supra ouendimus cap. 3. au raritate de exemplis. Deinde se. puto a ruentis illustratio, tametii benescium Dei es, ea sue a Patre luminum pollulamus .eibi; Davidicis, Da --ε. Due iam, O si urulus Iez/m rom, N. necessaria est cunia i percipienda divina mandata ae proera da, tum ad dispes luneu menti; tenebras, di poenalem tiliorum Adae caecata xem ; prolui nihilominus, ut coeti eamus quid agere debeamus, non emcit ut a amus ; S minde spectat ad gra-

rea issa propiae 4 cenda eit gratia in iis, suam pelagius nunquam contest in Ob hunc vero hosteticu in noluisse unquam prolateri statiam consisseniem trine Mura risi tritae. Q itimcum simu es halia. tradit expresse Augusti nus memorato libro de Gratia clarui, cap. a , Ic n 1 pra notum testitumque reddidimus. Denique nihil vis N ira, nisi bonorum operum priueipium , ct uirtus ita animae instarent, qua bonum , Ic salutare opus pl. sequimur. At radix principium hono um operum e caritat, di

hi ii Quod es s. patui scribit de Spiritu cit lit. cap. I.

tiarius ea itus ι non larere. Dis etiam aes et , Eon est

ciuisti tuendam.

Uetum cum multi, nee infimae noti Theo Mi gratiam

csti: truant . in malione quadam Dei praeveniente cari aistem; nos hanc moti nem minime ei etiam est . negamus et id dicimus hane gratiam esse increaiam, sive Dea bens uolentia N voluntatem nobit inspirantem attam dilecii, nil ; non gratiam creatam A d loesi em ipsam, qua volu ix ad beiae operandum movetur. uel, ut loqua ur clariu , Deum iub: inali tantora caritatem esse Mincipium inciens gratia , caritatem Urariam ipsam esse arbitram: . Etenim per oratiasti caritatem di lunai iti cordi nolitis Augustistius iocis supra produe is aperto teliatur, eu in Epitrata ad Paulinum t 'si, nunc is . , aliisque i in loci plurimis gratiam docea praere lare vo)uutarem homini: , 5. pravenire

caritatem. Caesellinus etiam laudata Epistola ad Episcopos

ρtium tuto tis mutim me estis e raeti . naec tamen recie is paenterque dicuntur de pratia i sidet Ma ex parie Dra ἔ

mi, sive a ut di delectatio . Quale idem S. Thomas

l. r. q. ista a t. a. scribit 1 Iu es, qui a citur aratiam

50쪽

L1BER DECIMUS QUARTU s. CAP. VII.

um anima'. Mas enim momentis in mera eli motas , tit diacistiν terris PMMoram a lago etiam per αὐum Thomam Gratia, quae comparate ad Deum est Dei voluntas , mi sericordia operans in notas motum mentis, & voluntatis , si conlideretur ex parte nostri , est gratuitus eiussiem v luntatis esiectus, est motus quidam animi, est amor , ri rus, delectatio. Ex pol tremis s. Thomae verbis inseretur , neque hune Schol alti rem principem existimasse, quod actuatis gratia sit de illo aetere qualitatum , quas tam magnifice cel Naut Peripatetiei. Quamquam enim Thomistae aliqui respondent s. Hoream excludere a ratiose gratia inualis qualitatem , quam Aahit is daeimus, noci illam. quam aM

Peripatetitorum motum noti esse qualitatem , sed actum quemlam spetiantem ad aliud, ut inquiunt , praeci aruen-ιum. At Angeliens Dinoe actualem gratiam e citendit esse animi motum . Quomodo ergo erit qualitas ' pcaeterea D. Thomas a. a. q. ii a. an. a. eomparat gratiam motioni, qua Deus, sicundum modum uniuscuiusque, mouet eaussas sicundas ad operandum i id Qero, quo Deus in naturalibus secundas eauli ac maemovet, noci eii qualitas aliqua nee habitualia, nee actualix. Similiter ergo gratia, qua movet ad Upetra sapernaturalia, non erit qualitas, sed motus, alterius 34men ordinit ab illo, quo lege pravidentiae ereaturae iuvam. ut, ct his ad opera sirematuralium virtutum perficienda vim εἴ potestatem impertiens . Rursus nulla qualitas, ut si murat eruditi Thomista Joav. G rater, movet mintellemim, & voluntatem ad Miseitium, sed tantum quo Moeci sti .m: idet , qualitas nullum anum operatur,niis ah alio principio determinetur, 3e moveatur. Quibus addo istiusmodi qtialitatem ad actum primum .pertinere aram ad actum sietitidum. Quid est enim sorma, aut qua hias inhaerem , quae est principiam actus secundi, nili id, quod Scholastici e saeψerunt appellare actum primum cum ergo gratia in nobis operetur salutares effectus , &sit adiutorium noti solum mimbilitatis , sed etiam opera. Nonis , nequit in qnalitate e alii fere i imo si esset qualitas , necessaria foret ad operationem alia gratia , motus scilicet animi , & gratia emeax non tantum praedeteraniis naret actum Geundum, sed etiam primum, & libertatem everteret, ut demon hiat laudatus Th3misia Controis as, arti argumentatione prima, & confirmatione se addi. Atque his miniς, quis sexeipit qualitatem constitutam in tertia Careetoria me se banae voluntatis esse principium

quis ianorat seripsae A .ibium ad Philippenses , quod

n/m qui in tot Augustini libris non his voeabulis , sed physio qualituit nomine Gratiam designari eomperit' Erga lidiue ad censum sannesi qualitatem explodimus. Attamen quoniam homo gratia praeventus virtutem habet supra naturae viro , 5: potest summaturalem Matitudinem

adipisci: s Iliaria nomine intelligas id, quod nora peristinui ad naturam, illamque aut adiuvat, aut perficit, aut exornat , certum eli cratiam esse de genere liturum

COROLLARIUM.

Apparet ex hiet optimam esse definitionem Cratiae a n his traditam libro iv. eap. xi. dc desumptam ex Augustimo lib. sv. ad Boni acium eap. . Giaria. i piratio δι Himis, ut cognita sanna amore faciamus. Quae sola defini vi , si acturale expendatur , omnia quae diximus curas mat. Deos enim dilectionem inspirans est gratia cons derata ex parte Dei. N ita nos assentimur Theologis , qui frutiam nihil aliud putant, nisi voluntatem , & mi eordiam Dei, sue Deum ipsum, qui nobis voluntatem honam in

spirat . Ipsa diles ioctis inspiratio nihil eli aliud, quam Dei motio intellectum illuminans, & inflammam ; ideoque

non recedimus omnino ab illorum opinione , qui gratiam e stituunt morion. qua lam vinis . At ealitas , quae

nobis inspiratur , eli motat animi , ct sancta delectatio trahens ad opera salutaria, N. faciens, ut saetamus: di toti sequenter in Caritate uere di proprie consilit gratia , se sideretur ex parte no iri

AD EA, QUAE DICTIS ADUERSANTUR, RESPONSIO.

stant e tra praediξla argumentationes, quae sequuntur. Prima est : Gratia e i ne latici ad omnia opera rartaritas est opus bonum o igitur Gratia etiam ad caritatem

necessaria est. secunda j Cratia prevenit caritatem, & v. iuntatem bonam: non ergo ipsa gratia in ea litate, de voluntate bonae sitit. Tettia: Caritas eua Ha supernatu. ratis; mat supponit itaque in voluntate principium , & viri tem intrinsecam, unde essiciatur. Quartae Gratia ut dictum est, appellatur illuminatis , inspiratio, vocatio, &vocabulis aliis consimili has, quae non sinificant . italem aliquam animae operationem, sed impulsum, atque vim e letiricem, Jus ope anima illuminatur , at qae exeitatur . Quinta d raria saltem praeveniens ea est, per quam Deus operatur iu

nobis Me nrebiae At caritas nequit absque voluntata nullai produci: Igitur Gratia sitiem praevenien inuali caritat dii linguitur. Postrema: 1ntelisus ad supernaturaliter operandum indiget qualitate aliqua intrinseca, Lissi Mei donum, suempheticum lumen, sive raptus, qualis conti it Paulo, sive lumen gloriae. Est ergo necessaria i pereatu diuisqualitas etiam ex parte volantam ut bonum velit, re diligat.

Non est opem iam ex dictis Me fatim elidete . Nam ad

primum arsumentum res adeo caritatem esse quidem opus

honum, sed primum, re radiem ceterorum; quod atis, ratur a Deo subminis statione spiritus Sancti, ut bene operati post mug. Ad earitatem ergo est necessaria Matia in creata , idoli Dei benevolentia AL uoluntas nobἰs intime praesens, de gratuito heneficio ten blas mentis disturiens, m voluntatem inspiratione essectionis allicienn. Ad cetera na opera necessaria est ipla raritas. Atque hoe Lati imium argumentum e ceditur. Idem duetitam est de s cundo; siquidem Ct,tia, qua praeventi caritatem, eis ipse Deus, qui illam nobis liberali donatisne ustias; atque, ut inquit Ellivi in a. sent. dist. aes,3. Curitas, si is auisit nos, ρν enit caritatem, a uos ram viris m atina vis. Tertium pariter diluitur , die do actum supern a turalem praesupponere qnidem principium intrinsecum ; nam ii em stillaei Dei, qui nobis eis intimior intimo no bo , di flagrautissima earitate inaurat cor novum in viceribus nostri . Ad quartum iam diximu illuminatiociem di inspirationem . si eousiderentur ex parte Dei , esse veritatem

di earitatem, idest Deum ipsum largientem nobis lumen &dilectionem; si autem ex parte nostra , ipsam piam cogitationem , ae sinuam dileesionem nobis dioinituς inspiratam. Nam re dumis lumen diffundit, lumen N cadoriunt vespecta selis eiusdem impulsus & devolutio : respectu autem subienotum torporum . horum motu agitatio: licet s i me ad qualitates velis relatra, nori Et ea iem ratio de summo Deo , qui caritas est . non Accia te aliquo, sed sub tantia. Quod sequitur nulliu eis momenti ; nam caritas, laeet se a voluntate tamquam a plincipi , vitali, non inspiratur a Deo ob metitum aliquod naturale , sed gratig omninor atque dum dieitur Deus per ratiam Oporari in nobis sae nobis, reiicitur decretum pela etianorum, ilieet, disi aestiam feeunuum me tu ire stra. Ad ultimum dico, eamdem esse de intellectu, & de volunta e talionem:& sententia nollia innalem illuminationem fidei , a tu. His propheti eum nihil esse aliud, quam menti illustratii nem a Deo beneficentiis ma sarpit Me produciam eamque comparate ad ipsum Deum esse intimam eius prae filiam mentis tenebras dispellentem , & eo parate a s mentem noli tam , esse huius irradiatio em . Ac motura quamvis loquendo de sde & gratia habituali , nec nim de lunaicies loriae, admittendam censeo intrint cait i. ia ilia item, di liabitudinem, Gnsu explitato libro Ill. cap. Q.

CAPUT VIII.

Da ratiosae Gratiis Zias, dias. R CCEPTO Gratim vocabulo pro quali aque spiritnesiae supematurali dono, quod nobis ad propnam aut aliorum salutem consertur, i stit dividi Gratiam ira 3ν iis datam & in grartim Iutientem. Quarum prima ea est, quae nobis ad proximorum utilitatem divina liberalitate tribuitur: altera, que ad propriam salutem eorum, quibus consertur, est militimum ordinata . Eis enim, ut vel is nomine compertum est, quaelibet gratia est gratis data ;Me tamen eommune aratiae voeabulum donis illis tribui

tur, quae non habent singularem proprietatem reddendi ho minem Deo gratum, aut ornataster. quod praeitat habitualis

gratia ; aut Oispositive, quod essest gratia actuali superias definita. De hae proinde Gratia agendum nobis est specialiter; nam Gratias gratis datas enumerat sagittarim Ap stolus in priori ad Corinthios cap. xi i. v. g. & sequenti hus. Itaque Gratia alia est foeniens, subseqtiens alia. Prima est , qua Deus in nobis operatur priorem motum sanctae emitatiosis ae dilectionis. Secunda e i illa, quae priorem illum motum subsequitur, ut homo os salutare perseiat De gratia pedis histe ait Psalmista R ii. avsis ordiae / praeveniet m. r Augustinus lib. a. ad Bonis cap. 9. Ut ancipiamtis , dictum es, Misericordia etias ρ Gemee me e Tridentinum Conciliam sess. vi. Can D quis Haereis,siae pjaeveniret. Spiriatis sana ut me, atqui ovis aruistorio hominem eredere , sperare , diligeret adit pern teis poss/efinit oportet , ut ei gratis isse fieri ovis eu erasvir ,

anathemast. De gratia subsequente ait idem Palm. pc 1 Lia Et mis. eardis tuis Also e ν m. t Et Augustinus ibidem 1 Ur ρ Uriamus Mesam O, MUM; MV. οὐ μυὸν δαν me. De utraque autem Romana taesesa in oratione Domini eae 36 poli pentec. nos . quaestimώς Domine, gratio proe is, O fulse Muν, ae M is operutis j eius postes esse intentur. Enimvero Deuς nobis p incipio mentem eolint rat, ae pium desderium inspirat ; tune uero victitet dolemi ne sanat languorem animi, & c cupi- stentiae motus retienat; non deserit , sed adjuvit liberum arbitrium tam mos prosequitur; regit, ut per sciat: ac