장음표시 사용
61쪽
a sis verantia snali, quam denegabant semipelagiani elu
peciale pratiae doti urni sit ad pronandam elees lanein s eundum propostum praecipuum atque palmare; agit utique Auetuisnus ad evincendam gratidi ne dii talem de fina iret iuves tilia, ut ex itia distretionis noetae principium, di divinorum auxili una propugnet necessitatem. Ergo gratiam iis, qui praedeliinati sunt in regnum Dei, singulariter m ep ratam, liberantem a peccato, suod eis a3 mortem, M adeo per ieientem liberiat a. ut mecare nequeat ulterius. quemadmndum praedi o , proximo ue capite loquitur Au ultima et, donum esse finalis perseverantax Du lunx eam , nee dii eur tacita pompa vel rum id moliantur quidam O. endere . Hoeta nostrum essemum est Adam non indiguit hoc persevera uti et dono, quoniam sortimino vermisit Deus atque dumst ne era quod vellet. nec er-
eo indi uir adiutorio Hs ad 1fantam. Contra infirmus nequit perieuerare , nisi ips perseuerantia donet orc igitue Nec converri, atque inisere mandata, nisi per adiutorium . in ipso homine Virtut re clatur, & Deus operetur ut velit. videsne 3ubmodo cum Au Itino ex dono pe severantis, quo fidam non equit, adiimamus utriusque satus, iudi notumque auxiliorum diserimen o Ceterum quod macrius Doctor tribuit persi erantiae . quantum spereat ad auxilii efficaciam, etiam ei aliae uiritici man telio cone it. Docet cap. xl. ad sanctos pertinere mariam ii, rationis, quia in malis sunt, , caro concupiscit adversus
spiritum nunquid non sunt loro vitae decursu in cetramine laboraulen ae petie litanten, it sui poseant dati sibi pol in illi gratiam pugnandi, vincendique virtutem' Ad
dit xo. cap., quod ut primus homo nora Mei petat in b, no per sese antiam, sed perseverare, aut non perseverare, in ipsiuc relinqueretur athitrio, tales vi ex habebat eius voluntas, cui nihil ex seipsa concupis dentialiter restiebat eus tortassis noti probat esse ad superandag , ut oportet, tentati nen, letemque adimplendam ampliori donis au iuvandam infirmitatem l O idndit mi opei sati iis . nati pratii largia a te non ibium pati bilitatem, sed erram x.
plurienturo anne de ceteri peribus stloriabimur in hoe
toto miseriatum, ubi letitatio est vita i ominis super ieriam, ta ne suit, nisi in Domino etlorietur, virtuς in in firmitate poscitur Aii demum , subventum infirmitati voloniatiue humani, ut indecliuabili et 34 in se ei cibi litone ei uti an non eu ab utero quilibet homo infimius , atque imbecilii Z ira ergo cui parauior ad invicem dis. num petie verantiae . Fc reliqua dona ei aliarum, ut elim illud in hae Liatu iii e sea, ab initinseco, orce: Ie sit ad .mi tere ad opera faturatia, praeter rationa sui lici rem, ei- iam piariam e scacem atque victricem, sua D s non habebat mimus homo. Quod vero mi eiur ille Theolo iis, no super iram tex-t iam in et ple: .iti de . at a chim in de seMue Mathane e aliam neccisia re ad honum. illud potius mirati
dum eli. Peto enim, num horno si aliter perseverando inet thr 3 si nem meretur, suom Jo xloria, quae redditur perseveranti x, est cornua tu istisi Si meretur, a que adiue inui requi itur liberias a uec sitare, quomodo piariapei severantiae finalis agitur homo iudeclinabiliter; sive , quomodo , d Ao ut inum idem eii agi inde linabiliter , atque impelli necessitate Peto ut iam , cur neso in Lia: Drneteistat ex D. Thotidia scribent a quae i. c. de malo, Ddi Moisi immutabit; 'ρ die notare ρ ρ pse silavi vir uris, otii, qice de ceu tion potes c ex Joanne Chio sono mo Num. . in itian. imploranius in s iri, 4 ὶ Respondei idem An ior, S. Thomam appetalare statiam moventem immxtabui ei, noti tri neces iit tem cis 1 ra inductam libertati, scd oh in lallabilem eou secutionem operis . , Ch solio num dicere auxilium in lupos fati, nun narura sua, ut cum beatorum volunt ac in Deum ias iret, irit insuperabile serti adum otitis, ex virtute strarii, ex ii ra hominum voluntate. Vide pag. Aria
6 A. Bene quidem, apienter. Atqui etiam Austo ii divi loquitur de rati immaucibilitate, es indeclinabilitate;
cum gratia , quae nece lario voluntatem rapit in sum inum bovum, non sit donum perseverantiae, sed sit con seque8: gloria. I viso Dei per Hlentiam, cum oua li. bella. non consilit, ut sa*e adversus lan senilios oliendi Et ci A ustinus non loquitur de pratia tali urin superabili, ut inierat neces statem . At illamur nihilo iniit op portorium ecte, ne haereticis pia beatur ausa propugnandi nece Iliantis statiae adiutorium, ubi gratiam dixerimul in decli bilem est sue iuvies immani , libertatis i mul commen-dbre indisserentiam, set ouisque vitare cruditatem : quam molo ha leo M satium est, ubicunque de libero arbitrio cita tio fuit initituta. Ex tam prolixa, necessam tamen Augustinia iam doli,indi vindicatione, quae me adorius vel erex ae recentiores ira pugnatorci exercuit, podicet prudena letior, an Au uilianum inierit pro staria sese e scaei Denam eum Pelopia
ingratam, no Jem inter nos suscitari. scimus pro affirmatio p1rte mae Thomai sinum, Alvarer, altasque Thomuim: μα sciuu ; negation Con rutilas omnes tenere. Ne Laius autem riguli audacesque Censores, dicimuI Autulit. num pugnasse pro necessitate gratiae adiuvariis voluntatem di opetationem subministrando caritatem: & ne videamur caussam nostram deserere ; addimus s. Patrem mgratia operationis ae voluntatis decertantem auxilii per se efficacis inυictiss)im argumenta suppessitasse. Atque hujus assertionis nostrae partem primam propositione quinti capiatis te a , alteram vero hae eadem Ausul linianae doctrinae mucleatione & syntaxi dedimus multiplici ratione pipatam.
MOmentum IV. ex aliorum Patrum docti ina.
sapienter monvit petronius in postremo ad Regem Britanniae opera bs cap. s. ante Pelas ianos de Gratia dilibem arbitrio non fuisse a Pp. seriectu tranatum , qu niam inulti, ρυι ιμ-ὰ poterant io muros tu scin operisaesare, tituunt ιn popula Dei, vel non esse, boni flatilia. nem msu qumon . licititim , oim iuitium aror uiati s insem rei. Jure ergo Augustinus in libro de Praed. m. cap. 16 d cet, non opus esse scrutati eorum . . Mu , qui miti ilis, hia taris, ιν resti , mam hultisoni necto risteri in his dis
vi r. usod cum animadueriisset vii doctissmus D in liuet Peta ius, ut diximul in Proetatione ad vi. librum, stripsit in hisce disputationibus Latinon Patres Graecin esse praef.-
rem dos, inter illos vero maiorem esse aut loritatem Augustini Quare sub tanto Magistro pugnante; non debent o politonim phalantea re sermidare. N m deiunt tamen aliorum P p. eum antiquorum, tum: 'eriorium Au uilino testimonia locupleti lima. Atque paullo supra Chivsostomi, & C priani nonnulla producta sunt. Ambiosi nariter, S Na1ianreni, quotam apertis sima sevientia eit, Deum ex indevotis devotos laterie, 3c date nobis tam credere, quam confiteri, purii Clatiae Au-puitium in lib. de Dolio perseb. cap. iv. in gni a b a pω- duxit. Tertullianum appet esse: i,nis sera aerariae mediit orem
si i yb d amo, a, ii uel ex libro ejux de Anima cap. primo ac vi uino. Ma ouet Basiluc in lib. de Spiritu sancto
cap. 3. vocat gratiam Aux sitim ς itiis per mper tim suae M.trarii e rutti in kobis: ci se . de lib. arbitrio, Grat a in spera cis por/η , . Prura heace, Iat neque conicripta vide in erregio opere Daui Haberri, Quod inscribitur T citatis G, iam Par tivi, cuso au. I 6. Lutetiae Parisiosum. Ex iis veto, qui Augustini tempora sunt consecuti, a cipe e pauca. prosi et s. parenti notissimul, eique super feet, se thens ad Rustium, Q ii ambigit, in ii , scine
de honi , , e tertii. Et Perius Ulaconui in libro de in- caro. & Gratia cap. 6 ira uer sis tii diri net, Me m. I i ue ire ope, rem iratiae e 3 al a re uom ex ore , es e sensum Vilere veri et i, nc is a Iho i ue esse frui. Hae quidem, de alia permulta directe serioni negantes necessitatem glat: ae praeuepienti et sed quarenus huius pratiae essecta declarant, itabiliunt 1 niui auxilii per te e cacidi naturam, cum ne quot deTn te a vi untatis assetisti omnipotem virili:, quae illum etiam in invito dc nolente inlai 1 bili et operatur. QuX au
similium locorum Augu lini sue uni explosa, nec debent scholaitacum i adium ierent en inietio pulvere retardare.
Momenium V. ex aliorum placitorum
Erat ergo primum usuranda sententia Molinae, postmodum Con tui citu in . tu eorum denique, qui invenerunt in fulva foris arbusculis consta proceram mi,ussamque ili cem, gratiam se ilicet efficacem tu eumulo inesseacium pratiarum. Id praeuiti superioribuet ar timentia; nec res it rum nisi compendio metanda eis. Motinianum placitnm ii probatur I. quia opponitur laetis literis. D in eo piat est nomo gloriari in i ipso: potest sese ab alii di sternere ; potest rationem reddere, cur unii; obediat vocanti, allertes,itat . it. luxia illia nora 1 it Deus ut servemus prata epeta, non operatur in nubit velle, non agit ut aramus, rimatumve minutas homo altit ad diem iussiciorum inscrutabilium. 1U.
62쪽
LIBER DECIMUS QUARTIS. CAP. IT
Orathnnm Eeelesae veiba extorto fallaeique sensi Moliniani
nituntur Exponere, eertumque & Planissimum contegunt
novaram distinarum involucris. IV. Augustini scita, a gumentatio um capita, & stitutam ab eo inter vires innoeentit de infirmae naturae discrepantiam non a uuntur. V. Ut his, quae novi ignaviter censeo competobata, addam alia quid, videntur mihi sumetentem gratiam nullo pacto secernere ab effeciei. Nam sicuti ratiocinabatur eruditus A rustitiens Theoloqua Looniensis Petrus Clemeris in qu dam oscismici typis edito an. I g. tui titulus, Metili sper βι iam iseens diuiditur ne lux in senilien tem , N eLficacem. eo quod unu , non alter oculos elaudat Radem Virtutis e usdem medicina dividitur ne taliter, quia unus
sumit, alter non sumit Concurses Dei naturalis ae iudi serens ad sedendum solet ne dividi in Hiracem & susiicientem, quando untii cnm illo se determinat ad sedendum, alter non Distinctio illa est determinantium, non Trincipii Oneutientit de se indisserenter. Isaec Clenaeris. vi. Tandem quomodo in sententia Molinae perseverantia finaliet donum ea spetiale, ut definit Synodus Tridentana , si Perseverantos nullum prae ceteris singulare auxilium recipiunt Opinio pariter Congruillanam subiacet, ut vidimus. iiDdem intram modis, quandoquidem circumllantiae nullam ad dunt divinae gratiae virtutem et ideoque militant aduersus Gngruistis argumentationes eaedem . Inferuntur ex ea adiae absurdissimae consecutiones. I. quod e littutus in mortis artaculo non deberet gratiam suppliciter exorare, cum t
men , si neeese est orare sine intermii Jome, id tune maxime . At quid morti iam proximus pollulabit i Gratiamne Haee veto snpulis adeli, praesertim in illorum opina-vione . Petet loeati se in circumriantiis magis e struis sed in arti lo mortis est, atque in extremis laborat. Nihileti ergo illi petendum, nisi ut frangat omnipotens torvis eius pravitatem, s male rixit; si bene, douet miserteo diter perseuerantiam, δc in extremo ortamine pugnandi, vincendique virtutem. II. Habuisse Adam gratiam eam
εν viam, es consequenter perseverasse, quod saltum elle coalitat experimento; nulla quippe maior e muris dati m est, quam hominis eonstitntici in priori integritate natu .ve. III. Sequeretne falsum esse, quod tamen videmus cortingere, nunquam converti peceat res in ipso aestia fleservore peccandi, Et sullos semper respondere gratiae exei-xanti, dum summa mee fruuntur il quod sessum esse exemplo Pauli, ae testimonio Augustini alibi ouendimuΑ . Daturereto gratia contrua, sed quam a gratia per se incaci perperam Recenti mee distinguunt. Quaelabet enim Gratiae conatuitas non a naturalibus circumstantiis, sed a Dei munere petenda est . in Matieritim non comm ιυris, Dasor A tiis r ut sis δεν ἁ esses, ego feci. Locus , . te us defuis r at hie deessent, eos feci . fuit suasor, non es via Leue , nsa destiιetemptis r ut non consentires , em ita . Ae se ergo εν
tum ejus, evii Ahes, quia nori admisisti: ita Augustinus
Nom. 23. inter s. Rem breviter explicabo haud obscura erimparatione. Sit alsuis a latronibus expoliatus, ex reli Moet plagis impositis semivi 3. Certe si medicus pertransiens veniat secus eum ; misericordia motui, Sc applo. pians alli et vulnera eius, infundat oleum dc vulnerarem impciuat super iumentum suu.n, ducat in proximum ita hulum, Ee evram ipsius agat; congruum, aptumque miserrimo illi remedium exhibet, de tale, quo Optis non ha-hehat , nis4 ineidisset, descendens a Jetico in Ierusalem,
in latrones. Huius autem medicamenti e scacia non in de repetitur. quod peregrinus ille media in via prostr tus iaceat, atque a pretereuntihus reliquis sit derelilitia; sed a misericordia 3c cura liberatoris; rerumque eiteum stantiae possunt quidem infrmitatem aggravare, ut diligeniatior cura sit neemuria, sed hae non tribuunt oleo vitis
tem, quam hahet qualitate sua , & medici applicati ne . Id p.aestat medietnali glatia salvator; quemadmodum sub parabola Samaritani nobis decimo capite explicat Lura: Euangelissa.
Novissima Delen brum scientiae mediae sententia su inmsaeit, A nullatenus a praecedentibus diversa l. illa enim diuinorum auxiliorum ubertas, & copia. s habet essio-ciam a se, atque ex Dei voluntate absoluta, est gratia ruam nos detendimus, neque eum Seiantia media cito at . si non habet talem euicaciam seida, sunt omnia precedentia argumenta in suo robore. Illud praeterea n Dis imperceptibile est quomodo unaquaeque straria sng lariter aecepta nequeat esse cum effetia insallibili ter e iuncta, & talis st tamen gratia aliqua ex omnium thm auro seletis. Cum insuper hi Theologi sinsularem gratiam suapte natura insallibiliter operantem reiiciant, quod athi temur euertere libertatem a neque eomposi poterit eum sua libet multiplicitate gratiarum libertas ipsa , qu etiam
in ea multiplieitate est aliqua gratia operans insallibili. mnia hisτissime eomprehendamna: disimus enm beato Prospero in Carmine de Ingiali, inedieinalis gratia tisca
1 T lSTORICAM narrationem eirca pingressum ae das
I erimina Molinianae sententiae hoe capite paucis famrus, pr mittendum arbitror nulla nox eensura eamdem tamquam acatholi eam, erroneamque insectari, memores
quod a nobis pollulant Christiana caritas 3c modestia, nec non Romanorum Postliatim defistitiones. Cum tameta
falso nonnulli seripserint sed tentiam illam in habitis eirca
eam ventilatio itas maenum supra nostram reportasse triumphum, proximumque fuisse ut hane Clemens viis. scriberet, quemadmodum ait P. Asse et Dotior Sorbonicus; praetereundum non est, rem omnino aliter eve
nulla, nee Molini lis aliquid Meeisisse praesidii, sententiae
autem nostrae ex hae etiam parte multam auctoritatis .
od sane nequit melius, quam ex historia rerum gesta rum, diiudicati. Itaque ubi primum facta Scholarum S. I. Μoderatoribus libertate docendi, anno 1381., prudentius de Monte myor Salmantiere decreta per se emeaeia expostis thesmbus cogitavit explodere , celeberrima universias Mimantiaeensis, nullo e tradiem te Magilito, eensuit erumpentem in Sehesau opinionem levetiori temetiistit nota sust Undam dc cimprimendam. Fallum id opera Dominici Bannes rigidiori predetermidationis assertore, atque in aetate ad perstrinaendum editas lucubrationes plus aequo prona , conqueritur in suo sto Seientia media Apologetico Paulus Leonaidus r at satium tamen . Uertente vero an. ues
antesuam prodiret Rasia at o Iob sto sis oram, de qua consilium iniit hoe ipso M. Aquariva, ni narrat possevinus Tom. i. Biblioth. S in libro ad CH ro Inso oram,
volitidii p. Musistitia erepit Molinianum dogma vulsa
re; atque illo edito iam & sparsa libro de studiorum institiatio e Lestitit & Hamehu, in Colletio societatu Iesu Lovaniens anno praesertim isM. eadem Molinae pluita
scripto, verboque tradiderant. Veram adeo Loraniens per totum orbem clarissima Aeademiae noua doctrina di-lplicuit, ne in eam proximo an. a 38 . notissmam, gravis tamamque Cens .m emiserit et uti feeit insequenti an. 1333 celeberrima nocenss. Exornavit autem illam Theolns Tum omnium approbatione & mandato Henricut Gravius, hane autem Gulielmux Ellius, nomina universis seientia. rum divinaram professoribui l te audita. Addiderunt e dem an. 1388 Lovanienses memoratae Censurae I t anem adὐet sui Apologiam a pp. Societatis conscriptam .
Oborta hine inter Sehoras Iesuitarem, S inter Universi ratem dissidia Antequam de horam e postione nonnulla dicam, de
praedictiη Censuris sunt aliqua stibi menda . Dixerunt qui dam consarcitiatas ab iis, qui partibus Baianis nimium erant addicti, atque pollea a ceteris Theologis reprobatas Sed ii supino ermie falluntur. Nam praeterquamquia Auis ctorem & deprehendimus, Fc commemoravimus, Censu ram Lovaniensem omnium plane Dodiomin suffragiis fui se firmatam, de Gratiam per se in aram in ea cc renis tam semper ab Universtate prominatam , toti saue late
iis defensam, Universtat ima sub iuramento declaravit die N. Julii ior .&ἡie 1 Aprilis M. t 6 8. Atque hanc Maiorum thoram sententiam esse, & adhue a se teneri declar
vit an. 1ως. summo pontifei per eximivi Theologos Ma tinum Steyaeri, Franciscum L anulanen, Et Christianum Luptim singulare Ordinis noctri omamentum . Qui die χαMartii a selisis te idationis Innoeentio XI. ad taesasae Clavum sedente obtinuerunt damnationem sexa inta quinque propositiocium ad mores pertinentium , simulque o,t aere sipplicem libellum eum Ceres uanienti &macens. cc Iultificati e eatumdem, ot si quid in his esset corrigendum, id praestaret Petri eathedrae Maaisterium Atque mil ope um examen die ita Junii elutiem anniis . signifieatum illis est doctrinam ibidem contentam ab omni ermris nota esse immunem. & absque Sedis Apollo-liis Mensa defendi posse , itera Pontifex Pr Nessotuiter. Atque haee sunt argumenta, quae pro gratia per se essitaei videntur nobis Augustinianae Theologiae vicordisi fama, eotumoue plura etiam Thom istas probaturos esse confidimus. Iuxta horum prineipia, suadrasinta invenies in Commentarii Cullelmi Euil, quinquaginta in dis ratiociibus Baneel, plura apud Thoniam de Lemos, an numera in amplo volumine Reginaui, validiora in Controversis Joannis Gon ales, aliorumque Aucturum. Ut mrini TAM. Tam. II.
suorum vestialis inhiarens, δc Ecclesiae pati provide cotis letis noluerit Causam hane Rescripto aut decreto aliquo delinire. Colliaere hine praestat, quam immerito aliqui-tentiam nouram in I senio telo petitam auserint ineis rate. Etenim eo tempore, quo de Iansmismo extirpando suminua Eccletiae Reetor erat sol iei tui, oblato sibi liuiso, in quo sententia de gratia emeaei ab intrinseco liqaatissime N absque ulla tergiversatione eomprehenditur ; non potis erat hie Vaticanum fulmen vitare, s quid haberet evinpravo Iansenti dogmate assinitatis. sententiae ergo no ille securitas nos potuit Lovanienses Doctores retrahe G a re,
63쪽
is, quin eam proponerent etiam in cireumstantiis , in quibus eontra quinque famosas propositiones EcHelia uni veria 3bitrepebat; de ipsa lanianiana haeretis sese vasertimequali pallio nolim occultabat. Quam tem in I senis , agatione Censurae Lo.aniensi, di consequenter sente tiae noctis non praeiudicium obvenit, sed fisseimentum ;maxime quod melander Vll. qui post Innocentium cIansemana asserta damnavit, die . Augusti anno a Masuo Brevi Lmanienses hostiatus est, ua ,suo i, in Th-- Aquinatis mioaeustis, tutissima a dogmata Iemper, o Mvenis resereri studerent. Qua hortatione & eo mend time doctrinam de gratia per se emeaei tantummodo cel brari, & non illorum, qui ad Molimana placita emtorte trahunt Austus illum uel Thomam, id auoretio comprobat invictissime, quod Academia Lovaniensis in Censura, in anctifieatione, & in ptibile it Juramenus Iam aperte iudirat eomestata se reiiee te stita Molitis, de defendere & t
tari gratiam ex intrinsecit suis emacem. Nee debet quem. quam movete, a Centura lavanientium reeeisule Universm ratem Trevirensem, & Moguntinam . propterea quod tra dit.e iam e fani disciplina Patrum Jesultarum, nee inveni. mus Romanos pontifera has, aut aliam quamlibet hortatos ad tenenda meon fa dogmata inlinae , quomodo ad
tenenda inon in ivitiis aqvi dogmata gratiae per se iniearis hortatus est Lovanienses praefatus pontifex Alexander , atque aetate noctia Fratres Praedicatores Beneditius XIII. ex eodem ordine assumptus in Brevi dato Romae die vi Nouembris i M. & in altero dato die M. Maii i v. in quibuη etiam palam & in eo speeta Ecclesae eontellata
est, si eamdem eum nostra sententiam tenete . mae omnia diligenter notanda sunt ad coercendam eorum licentiam,
qui prietextu exorti Jantinismi putant Herculeis viribus
Redeundum iam ad Lovaniensum eum Pp. Meietatis
e certationes. Eodem anno 1383. vulgata I tisi ea tune, de adeo a doctis vitis probata, ut Archiepiseopus Mechlaniensi .ellet conira doctrinam Malinae eonvorare provinciale Couellium, idque pararet etiam Archiepiscopas C me raten si , quod liquet ex litetis ad Universiatem directis die et r. Ianuant, occurrens gliscenti malo Sixtus v. Pontifex Naximuε Louantum misi octavium Fregi panium Esseo. pom Calatinum apud Cermanos & Belgas Apostolicum Numium t qui Melaritate Apollolica indixit utrique parii
flentium, iussique, ne uua adversus alteram censoria notationa ule etur , donee accederet Sedis Apostolicae definiati . Etiam Duaei utrinque conticuerant, conditione tamen ine PP. Meletalis docerent in materia de Gratia quod nocis obaretne a Theologica Facultate, quoadusque diseeptatio finiretur Romani ponti scis Conltitutione . Muinuti se quo
que Leonardum Lessum sua temeritatis gravem reprehensionem assirmat lib. de ulti fine e. ra. Henrieus Henriqueet M. eietatis Jesu Theologus . Hic exitus controversiarum in Bel
interea temporis prodiit Concordia Molinae: atque ex Bel io ad Hispanos Dertransit vetus eontentio. Stetit pro: i Graiia esseaei adυetsuet Moliniitas Sacer ordo praedicat rum . Caussa ad Inquilitionem Hispani am delata est: linae consuluit Universitatem salmanticensem : apud iliam ma-u audit Mutin, libet, s fides habenda el Thoram Lemmpanos Trin. 4. cap. q. Nee eii cur tanto vir . . fides derogetur, eum ob illius integritatem, tum M iudicium conlimile eiusdem Academia Saltrian taeense, quindotalia mouit Prudentius de Monte Ma r septem annis an- . . , a- .i te editionem Concordiae. His ergo servescemibus eoot - . . . versis Clemens VII L in summum Pontificem renuneia-rus die go. Ianuarii 13ρχ. imposuit primum utrique parti
v A, sl.ntium; deinde mandauit, ut scripto sententias ex pretia .... a Letarum Seripturatum teliimoniis, & Conciliorum ae pa-
iram anflatitati s communirent; ac tandem caussam Ro-l m, agitari mandavit, id nitro cupientibus Jesultis, atque . . H.e laudabili humilitate promittentibas se obtemperaturos ae. . ,. ubscripturos iudicio Romana Sedis. Initium inde tabo illab eodem pontifice die a. Januarii an. 13ς8. celeberrima, Codriegatio de Auxiliis.s Huivi Congregationis Historia ex variorum scriptis & re redditit motiumentis a duobus inter se pusnantibus Atili, xi et edita est, scilieri a P. Hyacintho Sem sub nominεῶ . e Augustini ta Blanc Louanti an. a M. & a P. Meyer sub astititio eo omine Eleutherii Antuerpiae m. a M. Hure Au Hoeam falsiatis tedarguere 3c plane consulare priorem hilio ri,m se ibit Tmmel Tora. i. Cursus Theologici pag. U. sed noci uidit soletasti vir docivi editionem alteram Antuet piensem anni sub proprio Auctoris nomine. in qua prior vindieatur, fides Aesorum asseritur , & Eleuthetiis nod obseuris argumentis revincitur. Quidquid sit de uiritis re auctoritate Scriptoris i tria certissima sunt, nec indu
itim revocati possunt, nasi temere Acta quaeque memoriae pollerorum e signata negentur, praesertim e scripta ab ingenuo uiro F. Gregotio Nunnio Coronella orditiis ocist ipAmo Congregationum Secretario; quae penes nos adhue in Antelio Babliotheca servantur. Primum est maiorem Gosesiorum partem sententiam de gratia emeaei a con senis, Ec eooperata e liberi arbitrii exosam habuisse, suis ria 1 - rapiniae . Alterum , Clementem
mi I. noti tantum Cosgregationum initio mandasse . ni
allertionum capita ad probatilsimam atque a praeseciso; hus suis consecratam S. AM lini doctrinam expendae renis tur; verum etiam ad parastrinenda Moliniana dogmata maiaxime tuitis inclinatum, scriptumque pro Gratia per se es.fieaci ex variis Augustini locis depromptum ipsummet ex hibuiste , eiusque mandato editam a Coronei ici Censuram Molinae, cui omnes, si Bovium exceperis, die xx. Μartiiro . GMultores Theologi subseripserunt. Quam Cens tam in Arctivis notitis Romae asservatam neque in M
lanam ibadios editam negant, plura eausantes at illius minuendam auctoritatem, veluti Censorum in adueriam paristem orietum elientelae, atque non tantam, quae satis esset, caus ae peritiam. Hae vero, quoniam inepta sunt, nec stalidi erepant aliquid, refellere nos eli opus. Tertium, quod indubitatum contendimus, est, Paulum Quintum ponti se Ius sui anno a. adesi icloia periepisse unicuique Contili ram, ut damnandas pro stiones diligenti studio seligerent, ae delinearent singuli edendae Conititutumis speeimenti O .mnes vero, excepto Bovio, in damnationem Molinae it ram conspiralle. Huius Bovii Epistopi Melphitensit olim cietatem protelli eli Tenor aliaet Bullae delineindar, in qua indecisam relinquitur punctum de Gratia per se esseaei, & hunc Atinatus, aliaque solent ex adve so laudare; sed non est digesso a Censoribus omnibus reliquis inaes rendum exemplar illud ab uno Bovio delinearum . Veri simum tamen et . nullum diploma e tra sententiam M linae sutile publicatum ; quia decreto Post eis eantum est. ne asseriores unius sententiae oppostam aliqua censura Iu scinderent, reseruato, ut aequum erat, Amitalicae Sedi iudicio. Cui nos debitam observantiam profitentes, eis pro una parte pugnamus, suam alteri probabilitatem relinquimus, hoe unum viserentet in histe omni κ eontroversis nunquam sententiam nostram, quomodo Molinianae aee, dit, subiiss e pericula. Sed di insentie satemur . nullam, quod ius attinet, vim habere Aesa, & Censuras hactenus memoratas, utpote quae non fuerint supremo iudieio MLta . An. vero Paulus V. sententiae promulgationem suspenderit ut inquiunt nonnulli ob interdictum in venetos
Promulgatum, cujus Oetasone P p. Jesultae suam erga Asinllulieam sedem obedientiam singulari exemplo eomproba- nt, an ob aliam eatissam in summi Pasiolis animo lati antem , nostrum, Heliam videt ieet pusillorum divinare non est 1 imo firmissime tenemas supremum rie Iesae R Motem nullo humano assectu, sed provido sanctoque eon sis io Lbstinuisse a promulganda sententia ; ut pax inter nos servaretur, & vetitas coniuncto eum humilitate studio, &absque acerba contentione diligentius inquireretur . Ex Cougregationi et itasve de Auxiliis, quae a die seeunda Januarii anni t OR in qua habita fuit Congregatio prima Perdurarent osque ad diem M. Augusti anni i/o . in qua ibita suit potirema , haec tantum colligenda esse existimavi puto neminem dicturum, etiam Auguitinianam doctrinam pluit et aliquando displicuisse, uti Adrumetini M nachia, & Massiliensibus, aliisque doctrina & tinctitate conspicuis, ae tempestatem & naustasii periculum pallam in damnatione Goinesealchi, in caussa Leonardi Utinensis, atque in proseriptione pro sitionum Baii, lan senii, Que-nellii, aliorumque lius uste laesionis hominum . Enimvero
quisquis lueubratiuntulas nostras perlegere non deditn ibtur, videbit ex Adrumetinis rudiotes tantum . di givina.m m rerum tenaros dissensionem inter Monachm sese ita se, & hanc etiam opera S. Patrix opportune sedatam : iaciuilis autem eeteris non sae magna Augustinianae doctrina commendatione novitates atque haereses eliminaias. ADque lixe, quoniam suis quaeque locis disposui, necesse non
eis permixtione quadam eonglutinare. Sat est nullum ex Romanis Pontificibus, nullamque Christiani othis cel hiem Academiam unquam dogmata haee nostra repudiasse, sed tradidisse antiquitus, di hactenus propugnare, vel saltem praeconii laudibus ornavisse. Faesum hine arbitror , ut, ubi Molinoe sententia eontianuit se inter domestiem patietes, exteram autem desens res nonnisi aliquos ab inuitutis Maiorum suorum degeneres adinvenit; nostram exeeperint omnes sere ordines Regulates , atque Theologi ae talis miti libet protelatissmi. Et quiflem amplissimo s. Benediui cecidentalium Monach jura patris ordini ego tantum censeo tribuendum esse, ut Augustinianae Seholae spletidorem ei maxime acceptum reseram . Nullus in Molinam mapis integet animadvetior Jaeobo Lemost v Docto'e sol oleo: nullus pro Loraniens Censura fletit ma is, quam eum sua Ee vilia Atrebatensi Episcopus Meularitus; atque, ut mittam lacum sylvam, innumerosque Theologos Duaeenses, ut plurimum ex horum Monasteriis decem smul, ae plures eiecti, , nullus peribui ac Doctrinae Augussim melius consulam, quam s. inuti sanctissima & doctissima Cone etatio. Dominieanae Famalia doctorei omnes Alvifri, Lemos , Bannes , --net, & quos recensere non vacat, nnmero atque eruditione
praecipui, duo quoque Scholatum lumina Magnus Albe
mi pro gnatores . Nostrates praetermitio. Quid sentiant Carmeliis eum Ioanne Baecocie, quem habent Sehola suarum Ducem, pr ara serapta Thomae valdetas. Andreae
64쪽
LIBER DECIMUS QUARTUS. CAP. X. 13
dreae de Lao, Lmanae, aliorumque , una cum Salman i- Nim remanet hare potestat indifferens. nnoniam tae ratia dateensium, & Comphatensium editis Voluminibtis , aperiissime contemntur. Meminium, uti aequatri esset , ordis num eeterorum, nisi hane provinciam viri celebres sese pissent, neque res esset in medio posita , omniumque ser mone celebratissima. Sunt revera ex recentis bus Motistis aliqui maris sententia opposis addicti ; at si de Ordine universo indiscriminatim loquamur ἔ malo causae nostrae palmam appellare, quam adueriarios. Ipse profecto Molina in Cocleordia Quaeli. raa arti Ir. disp. 48. Motum illorum principem sibi contrarium esse telia in ri ti s Doescitem Subtilem uideamus indis . A libri quarti, protius optime. D et quidem alicubi vestin talem determinare seipsam: Ee recto, est enim lih ra di iniva facultas: sed determinationem hane ab eme
ei decreto S praed nitidire divina minime seiungit, ut conliat ex disi . libri primi. primus aliorum Ερίπω aeum subseripsit censurae Looniensium Franciscos Walore pelle Antii et Memovictos Sieterunt pro Gratia per se emeaei qui Congregationibus de Auxiliis ex hoe ordine
Censores inter uereo eamdem propnnavit Florentius C
rius Archiepiseopos Thua mensis can. s. Peregrini Ierichum tini. Corneliui Minus Episto 4 Biruntinus Commenti in cap. g. Epist. ad Romanos, in libro adv. haereseos via. AL-onsus a Calim, ne percenseam sngulos, in Cortina . t in libro, qui inseribitur Amri, tirio Aia Uisi , Francisis Macedo. Videntur propterea Iuniores quadam perpauci, qui Maiorum lana dereliquerunt, uti de Scholis aliis inmam volci , nequaquam sincere vi in ignes Scoti palaestrae ab Austu sinentibus credantur disiuntiae . Quarum tanta est consuetudo, ae tantum pervelut aenecessitudinis uine lum, ut Scotux in solis Theologicis Commentariis octingenties, ae quindecies in praesidium assertionum suarum advoraverit Augustinum N ex Arius iniano ordine primus omnium seoti opera anno rara. edi curaverit Τ amas Pendet, Divum autem Bona.enturam Seholiis, vindicii tie illusir verit Antelu R ea vir etiam Otidini iudicio doctissimus. ipsam quoque amplissimam Societatem Iesu deeretis nostrix ad.ersari non ausim universim asserere. Neque enim Sanctus Patriarcha it a ius a Benedictinia , quos dieitur adiisse, nee primi elut alumni a Gymnasiarenis, a quibus
imbuti sunt , potuerunt doctrinam noti dum excogitatam haurire . Neminem praeterea latet societatis Constitutiones, ut in prima generali Congrestatione anno II o. se
runt receptae, Im parte cap. 3α praxistere, ut praelegatur
Thomae Aquinatis Sehiacili ira Theologia . A qua in hoe praesertim de Gratia effraci punfin novi fuisse alienum Alia phon sum salmeronem unum ex primit limiti Metis, demonstrat in altera parte de Mente Concilii Tridenticia ea λτ . emdi tritimus Rera inaldus. Franeisti Cardinali, Toleti iti
Coramentarii ad Euan resium Lucaeap. I. annota 34. ne non Benedihi, Peretii lib. viii. de Rerum nati principiis, cap. R. ti in Danielem lib. x I i. cap. r. extat pro sententia
nolita ab lutum plenissimumque suffragium. De Henrieci Henriquee testendi sal nrantieentis Trahi. a. deuientia mea dia disp. ια dub. R De Aetorici, Canissio, re Collem videnisdut Paulua Festiati in Opere, cui titulus Atisti,ira, phia tiris, edito cum magnifica plurium approbatione maci an is o. Ibidem de aliis conisluribus. Etiam Ferdinandum demolida aeerrimum defensorem Molinae in Ilispaniam ab Glutis Conare attonibus de Auxiliis reverium eum velle Societatis miorem ex ire Mestinam serunt a d Auliorem illius Hillo im Quieta, & Martium . Eam ob rem stiteae sententiose concludam, non defuturos Gratiae per se eL scaci , quamvis oppugnarent illam ceteri Seriptores mei tatis, qui suscipiant eius e stimi tanta est Augustinianae sententim dignitas atque auctoritas ; ut, quemadmodum de magno protoparente ait in Epigrammate Doctor Aquit
PRAECIPUUM Adversariorum argumentum est, quod
eum Gratia per se effraci nequeat eomponi libertas. Et illud quidem a nobis non semel contritum suit ; sed eum tironibus videatntd cillimum, & nori imo runcinaeductu possit robur dolari, illius asperitatem, squae superest, eo planabimus. Dari ergo libertatem indifferentim, quam definiunt Theologi omnes μυ'riem au volastim vel non alemdam positis omnistis mey iptis, , de qua amrmat Augustinus , quod sit m ae . . ia iis, qui ad fidem, uia ratem porri me mori, S. autem Thomas eam appellat iam me inrem ei tirum , nullus non haereticus negat . Atque hane libertatem per emeacem gratiam subverti non uno ex tapite evincere cotiantur Moliniani . proferunt primo nuper traditam libertatis definitionem, atque se argutam ut . Res vititur ad essemiam libertatis potestas indifferens, quae postis omnibus requisiis ad agendum, agere, vel non age e valeat. Data autem gratia ex intrinsecis suis inca ipsum velle , ipsum agere , ipsum indeclinabiliter operari, atque determinatio actus tollit indictereatu in . I, gratia ab intrinseeo effrax libertatem evertit. Deinde ati ierunt definitionem TMemmi Covieilii sest ε. Caa. d clarantis liberum arbitrium a Deo moramineuehartim msse dist iij. s - quod sane ita debet intelligi. tit liberum arbitrium dissentire misit ius si eam filo diuinae in rionis ; loquitur enim Concilium de libero arbitrio praem to, atque excitato , dc e sequenter frastra ad hoe m mentum elidendum recurrunt quidam au son m comm-r Uum. Idem insuper probat ex notissimo Seh salti eorum asio te, Quia sequitur ex antecedenti Meest D. necessoritim es : si ergo eratia Mox est eum effectu necessario connexa, neque ab illo poteli divelli, subministrarer enim absoluta Dei uoluntate atque deereto effracti quod non potes noti exequi predefinitam operationem , erit quo que necessaria ipsemet operatio, quae tale decretum e se quitur. Insuper noc emeaeem orati m statuimus esse victri cem deletiationem: At notiitima eii sementia Augustini, super quam Jansenius inaum syllema conmuere tentavit,saia Muia desaeus. Iria sequamin is rem es: Igitur larium ei quidquid per auxilium Meax operamur. Item si eum promoti cie absoluta S indeclinabili potest e sist re indifferentia liberi albitrii, erimuq etiam liberi ad ambulandum, d tim consteinsimur vinculis stra .ati eo edibus atque ergallata. Rursus u fuit ia hae sententia emeacem gratiam abiiceret, eique reluctaretur, Mereta Dei fruitia renture pari ergo ratione si poset quis reluctari , possent irrita fieri, & imi rari absoluta deerela Dei ; ideoque aut e deereta non dantur. aut non pers fictim iis potestas
liberi arbitrii abitetendi divinam erat iam , de resumnes. Tandem sub gratia emeaei aut potest qui dissentiri , aut non maesti s non potet , iam petiit libertas i s potest . vesdissentiet aliqtiando, vel non; s illud direris, tion est ergo gratia eum essem insallibilitet oi Ela; si nunquam dissemtiet, eui homo, cainam commodo potessas nunquam operatura Meminise te Nortet, Lector, eorum , quae seripi l lib. Iv. cap. I . Principio dixi a timenti dissi statem no minime deterrete; eum Augustinus fateatur esse perdiscite libertatem eoncordare eum gratia ; de similia obieeerint
olim Semipelagiasti Massilienset. Quare s nobi responsio
nulla succurreret, fateremur ignorantiam nostram, non tamen denegaremus gratiam per se emaeem, reponent dari liberum arbitrium, dari gratiam , N hane trahere illud modis mitis, at ue ineffabilibus. Illud repeteretur a nobis,
illam eoneiliandi tam gratia liberum arbitrium perplexam divit illiniam ue quaestionem demon lirare, quod divinorum auxiliorem emeaeia non sit repetenda a voluntatis e seniasti; nam si Me in t , noti foret suaestio is a ste rendum sistatis, ut dieitur ab Autullina in libro de Gratia Christi eap. 4 . de Sp. & lit. cap. in Epistola ad Sixtam, atque aliis in locis . Sed quoaiam nolunt aduetiarii his
acquiescere et pereurre regulat a nobis ibidem traditat , de quintam praesertim, in qua docuimus liberam esse voluntatem circa omne bonum , quod in se non habet plenitues nem bonitatis, & etiam cirra bonum incommutabile, quotiescumque noti videtur in se, ut contingit in patrias ubiicei reo non remanet, e parate ad ultimum finem, indisserentia iudieii, nee libertas a nece state. Quibus ad me moriam revoratis, ad primum araumentum admitto traditam liberi arbitrii definitionem; ge nego quod sub gratiae scaei non remaneat potetias ad oppositum, quando operatur in nobis velle, & faeit ut faciamus . Id enim prae stat per summam illuminatiociem, es inspirationem sanctae dileutonis, at noti talem qua nobit verum sub omni ratio. ne veri, 3e hium sub omni ratione boni pro Mat , rapiatque in se mentem & animum illa necessitate, qua iuverum bonumque in communi protendimus. Neque indueiteratia eruax necessitatem, propterea quod ipsa st talallibi liter eoniuncta eum actu. Nunquam enim eveniet ut nociamplectamur liberrima voluntate, quod nos magis trahit, maeisque desest at . quandiu ipsa delectatio, hocia voluntas,& d liberatio animi perseverat di & nihilominui id pote: non evenire , quoniam ea delectati e non absorbetur u luntas a plenitudine bonitatis , ideoque potest oris amorasti peν ara . O ea m Mi Llectatione maregere , et ii non Q. perabitur, doctre Spiritu Sancto infaminante caritas Dei
vincat minantem cupiditatem. Ita quandiu teneor amore servandi proptiam vitam, aut determinate volo sedere, vel ambulare, nunquam me praetiyitem dabo, nunquam ab op
re , quod volo, desilum possum tamen velle, & fuere op. politum, quoniam in Me quod volo misera apprehendere aliquam speetem mali, ae praesentem Ooluntatem abiicere. Ad seeundum respondeo optime expotii definitionem Trudentini Corcilii per sensum e politum ae divisum. N que emim Thomiliae doeent quod in sensu composito exe, tali is 3e motionis divinae non sit in nobis potentia dissentiendi, ut eauillantur nonnulli; sed docent tantum quod non possit eomponi dissensuq eum ipsa Heaei exeitati me&motione, ita ut sensus e postus de diuisiet appellet νομι euem aestis, non possis tituram. stiamvis en , audi Beatum Thomam q. aa. de Veriti arti v ad a. a viis es e Destis Humi istansuetis non μοι sura tam diuina vuluntata. ea
65쪽
mae non discrepanter concedo pesse hominem disteti liti etiam in hosti commiliti vocati is A excitationis divina, Non eram est excitatio, & motio, quae pio uendo bonum incommutabile cum Amectis sinis ipsius cognitione necolatio rahat ad se voluntatem e sed negia cum tali excitatione di vinae gratia ponendum tore aliquando di tensima. Aliud Meeim poste distentiti, aliud dissentiti reapse ilat quippe sine actu potentia , & plura postumus facete . quae non iacimus. Dum excitamur auxilio esticaci ini uni iter allenti tir,
quoniam Deu facit, ut faciamuς. agit ut agamus, A ope
ratur in nobis velle di poscere . atque s iacimus, si vo inmus, si opeianior; quomodo limi re semel nec operemur, nec vestinus, nec faciamus i possumus tamen nonas sentiri, cum talis excitat ira non si luminis gloriae. & ca.
matis consummat m, sed illuminariotiis & GmHuis, quae e sui: eum indiflorentia iudicii. Profecto inici sibilita; adiu:
excludit negationem actus, minime vero negationem p rentia ad non agendum . Dum volo, ut velim nece:le ei ;non eu autem consequens , ut dum volo non possim non
velle . Fatentur etiam Con sistae illum, cui gratia cummararata eis, infallibiliter eoosti sertim. Non ergo inieri iniis ibi iter . ax o eationem potentiae ad oppotitum.' Dicam do Triaeci ii 16 Coacasio ad Tironum eruditionem nonnulla. cco ea tum isti ad ferius haeresim Lui ieri de
Calvini ; quorum impini sinum do ma etat ex tili tum peritu; per cu)pam Adi liberum arb)itium, ita ut molitici
excitatio diuinae gratiae nis adjuvet libertatem , set have
nihil eooperantem. & , veluti inanime quoddam , pinive se habentem, a soluta ne ista te ad opus impellat. Nam
Calvini v praestatim lib. a. Initii. cap. 7. impu pat expres
doctrinam Au uilini assere ut et Eoi it . obsequi eratiae
plavententi a pedise tra vo untate . Coocilium en o Tridentinum nori detin ii gratiam prae siemem noti csse petsi esse eem , imo id con irruat damnando is Emmaram
hae e m de sarit sub hae est caci aiatia toti silere potentiam
ad riuostum . n libet fatis iaci, serenitam ptimo enim, chm haereti i ex praemotione Dei redo trina de Gratia per se essic ei mala con cutione inseri t i heium athittium non e perati Deo mouenti : definit nodi Tridetii istari emoveri utique & excitati, sed tibertim arbitrium non rapiore si te, sed etiam mmum A eicitatum pol re dissemites velit . Dolestinam cito de Gratia per se emeaei veram supponit 31 consimat consequentiam Ca uiui merito nepti, amnat . Nec enim de nitum eli a Tridentinis Ρa it hi, et ideci libe uin albi strum pol ediiseruiri, quoniam excitat ut di pro moueaut gratia duntaxat indifferenti tu inritillo Tiidentino Catio e legimuι. imo si haee et i men; Palfumi cur id expressis termini: non declarate, de Cal. viri jam hi resim stir,vertere a fundamentri J Sed ex Tri e utitio ipso Concilia non stilum hac conte iura, verum et iam a numeniis plurimis potuli evinii t ili am esse Mnlini a tum sententi Dra , nostram autem veris, rana . Mitto quae de Juit fit ditione deel, at . ipsudi exordium in adultis a D p 1 tilis CH Vltim praevenien e patia itime diis in , complementum autem etiam ab ipsa gratia, quam cccifitemur ora:
Saneti intest tot anxilium , suo fit ut credamu ., ut veli mus, ut operemur, non illud tantum , fine quo credere ,
friare non posse. in seni enim autem Ad Veri morum notastiorem perseverantia non est speciale Dei auxilium, aut ii speciale est, debet non esse mmune, si non icunmune ia tentur, non dabit Liam potestatem petie randi, i dipsum peti etare efficaciter operabitur, ut prohat Et ius in L sent.
dist. 13. ,. q. ti Lescotius Carnotem se Episc puc in P, lest de Gradi q. q. an. i q. Revera si Conci iure T, lenii mura nostri in de cratia leniem iam non iudicasset oppositam Calviniani ; Theologi, cui X. ero in se svntido iii tersuerunt, postmodum ue Thetania pertia fantes illam minime prepugnassent. Prepugnarunt autem serere omne , uti demonii at in secunda sarte Antoninos Regrualdus; ti potest quisque percipere ex operibus eorumdem. Et ne sangula percutiamus, i, hi Theoloci non admiserunt gratiamvet te essicacem, detenderint necelle eis scientiam Miai mabat enim scietilia non admissa. sesuitur Deum pravidisse
futura summaturalia in antecedenti & x,selum suae voluntatis decreto, in rem iesus ii, r. de Scien .sude dat
cap. 4. At quandonam Scientia m/uia prodiit in orbem Molina sti illam invenisse gloria ur, A consentit Fonsciasib. vi. cap. r. Metaphysices. Alii sc ibunt etiam traditam a P p. sed adeo perplexe NM ure, ut novi eam designavorini nili nomine scientia sim,iras, unde invaluit tantum si assidualti intumdem Patrum sectionem, auctore vis questa ditetit. m. cap. 4 prima partis, , Helice vii cap. 1 . Tempore eteo Tridem in v synodi uetus Augustini
lenientia regnabat, novitia Medi inmm aut nondum n ta, aut notidum exposita. Sed ad argumentum secundum nimis multa; tertium iam da luamii . . praedae tum Axioma, instrui sequit ne is orit Hiienti mos
lib. i. cap. a I. M J Gonfii. conte. v. ari. a. an Aps d. Ne tamen a priora respimi ne no: ira ullatenus recedamus; dicti in omne decreto aut edetiti, cibi iluto es eii a-ci , quod nobis ne Aatium dicitur Ioe tantum sensu, quia non e i in natura pote late ut retatur , .ei nora ponatur, dili in decidum e se ratione notita primo voluntatem Dei elargie 'di in i piratione ni varii cem , quam per isti nitati
sopitiis seret , ut coptime nouit Opera iuram in hominum olus are ut uelit, di tantum uelit , ut voluntatem cur rus conitaria concupascentem facile vincat , deinde voluntatem Dei adjuvaudi voluntatem no muri per gladiam ro pera rem, atque his duobus i fatum habere editis mcim si turorum praescientiam , qua in tua praedestinatione no ri quicquid dii ipse i eiurus. Hanc p aesentiam non everiere libertatem , consentiunt a Persarii , nihil euim peristare Deus in voluntate nostra Operatur. Decretum p r3tet ad)uvandi voluntatem humanam per gratiam . - ν
rem . nosuit libertatem l Veie, eo quod flestius huiue de creti est ipse co cursu; Dei concomitans a ualem voluntatis operationem. Si es ei ex o in priori decrero antecelenti Z an oluto aliquid evertens libertatem , iorer voltintas saltiendi viti cum illam dele fationem, quae a naallo . uio cordales nue. At haec, quantus uti liuida re t ficax, non ponit voluntati bonum suK Omni ratione boni, neque excitat Imurem , quem superare nequeat mundi di .ctio, ideoque ex illo decreto noti mi uti ci . Eius aliquis miserent nece hiatum Iolentia , live ne aiionem h asti ops liti ; quemadmotum in eit suppos tio antecedens tu
i habit ad amorein suavili inuin quidem , sed necessarium.
tui inuri enim docet no; no seirui quod magis dele. Eiat, suinpta ne si tale pro infallibili cons curione adio.
non pio ne atione νύ fit torax ad ah tum oppos tum quo tentu nucci e eri , ut sedeamus quamdiu cute 'eiter sedere volumus, salva mapcrpia elia te no i uosccidi quid volumus Dioximum M vinculis nullius Qui mo venit: in altihu et int ruperatis a voluntate, cui si nodi est ambulatio . quoMia niti impediti postetit a coulla exi a se non stilum necessii talem pati potiumus, i d etiam eo litonem ; in aes ibuuxeto Iarat , , curus modi iunt velle nolle , semper immunes sumus a coa 'ione, quia voluntas dari nequit invi
sitate, ii in bono quod uoluinuq nullam apprehendere volo
reus rationem inest, quemadmodum vineuda emunt, quando nullus patet sciitus su p. odi. Hanc tamen nec euitatem non inieri, ut diximu , Cratia Chri ii; nisi ilia, quae e tonat m, , in misericordia iamiser stionibus, taeit, vila rterna . Eam obiecti eis, quae tixto loco polita cit, repellere
66쪽
LIBER DECIMUS QUARTU s. CAp. XL
- est opin sonidem diuinum decretum est ut oper mur, sed si te & eum potentia ad oppostum; unde eo
supposto tepugnat hominem noci operari. sed non repugnat.
imo eo serme est ipsi decreto, operari libere, & po se Iimal noci operari 1 quia in scholis eoasuetum est diei, posse utia rue sub emeaei auxilio bominem dissentiri ob
iratis, non posi ovis. Postrema etiam facilius refellitur. Nam ut potentia noci sit, ut inquiunt, stultranea, sat est' via possit non agere nee est necesse, ut aliquando sub incaci praemotione non agat e alioqui imuranea esset poteritia resistendi etiam sub gratia eonem. ; sub qua numquam libera voluntas resilit; sevii A potestas non pers verandi eos lato speetali dono perie veram, , quandoquidem iamrasito tali dono quilibet perseverat. Arquunt praeterea Medictae: Isaiae cap. v. v. tonqueritur Domin ut de Israelitis dicente Quia es, Moa dbbui
intra orare iiiseis mei . nori feci ρ At D necessaria esset ratia Meax, non esset iussa talis querimonia ; pollent enim respondere Israelitae, Quid λ De illi nobis gratiam per se ineacem et amisi. α Res p. I. cur pariter respondere non possent, debui ili nobis tribuere gratiam . umam Dei de non loquitur Esaiat de Cratiae internae vorationis sabiem victritis: non ea enim, qui pauit resistere voluntati Dei, s ἀρνα- ρ AD H Is his, ut habetur eap. ir. Esuherist atque id decrevisse cur non potuit Ergo sermo. nem habet propheta de institutione Ecesesae Judaeorum,.
de gratiis extemis, quas omnes comparatione vineae recenset. Ait enim Nousaram in remo stio Mei, id l, in monii et Palaestinae pinquiis mis atque uberrimis e sepis eam, sciliem tutatum undique ab incursionibus soli moriam ; I piari otitio. oe isti, hoc eii e reii se stulptilia , eleelis ex ea eultori, is surio is fleas turrim in media eisi, nempe in munitissimci loco ciυitatem Ierusalem, existixisse in ea torratiν, nimirum mpitiatorium , de altare persulam 1a guine victimarum. Quae sensti mystito, Fc sparitali etiam eonveniunt Eeel sat Viristi. Tandem s hune loeum ad perdestinatos ad fidem reseramus, qui vineat electae noti merito comparantur ἔ dico iis etiam auxilium eMeaxad eredendum divina largitate donari. Atque vivo i dixi; uslibet enim stratia est heneficiam indebitum neque ver
ba Esaiae significant aliquod Dei beneficium deberi , nisi
supposta promi Ilione, providentia , N praedellinatio e divina . Praeterea obiiciunt nomen gratie emeaeis inventum sitis
se a Caluino: quale autem iudieium seras de sententiata. ii auctore propagata Sed his reponimus Calvinum appetia lare gratiam eo sensu emcaeem , quod ipsa omne opuΑ Ω-lutare Metat nihil libero arbitrio operanter at nos diei-mus effracem, quod ipsa faciat, ut faciamus. Addimul Augustinum non totum appellasse emcacem, sed de istaris iam atque emn Mensu rimam. Dicimus voeabulum etiam intrusum ab hdiretieis ad labefaEiandam Catholicam ueriatatem , pocte retineri ad hane illustrandam N eons an
dam; titi vecabulum Homo son, quod in ore Sabelliano rem praefert sensum haereticum, reeeptum eu ad extirpanis dam helesin Arianam. Demum ut recentiores nobis ob
linant errores Caluini, ita Semipelagiani opponebant Au gustino dormata Manichaeorum, asserentes ex illitis eirea cratiam & praedestinationem dod rina indue fatalem necessiatem , ut viaimus lib. VI. primae partis cap. 6. mom. r.
Quale autem iudicium feras de obiectit Massilietilium
Hue etiam spectant omnia argumenta , quae pro scientia media inerunt ut tam ex increpatione Coror altarum , de
Bethsaitarum, quam ex iis Augustini locis . in quibus videtur adumere gratiam e fruam ad sensa Moli flatum Uerum ad hie responsum est lib. I v. cap. ra. eamdem graiiam quae in Tyriit & sidoniis fuisset efficax, in Colorabit N Bethssitis talem non fuisse ob iliorum obdurationem, ut Auetustinui seribit eap. q. de Dono perseverantidio quod ex pra etaetiti cap. v D. tibi suo de gradibus & oeconomia
eratiae pertractarem vii , albitror omnibos manites sum. Ostendimum etiam citato cap. a. Augullinum commeminrasse gratiam reumam sine praeiudicio latentis tonsilii Dei, de locutum de revisi ore, quam facit ipsa gratia , non sum pendeat ab extrinsecis circumstantiis; atque id etiam laperi ei capite inare iterum eons avimus. Non erimus eisti in hin repetendis nimium importuni, ac morosi . Quod etiam obiiciunt, ex nolitis principiis removeri virtutes , induti desperationem, ac tionorum opetum sudia torpescere, in libro de Predet L Santiorum ea p. xv. fuit ob dentillime restitatum. Cumulate quod nos ibidem Moniatione V. explicavimus, demonstrat secunda pars Institui. Theologicarum, quae prodierunt lae dii antici a M. Et uss. de Gratia , sum fuerant ad usum Patris Des antnin 1 livaniensis, ubi eap. 6. probatur Doctrinam de Gratia per se emcaci esse fundamentum omnis virtutis Christiandi iisdem plane argumentis, quae produM a sunt in Institutionibus Leodiensbus. Hae itaque omnia sussieit m,
eo reuorasse ad memoriam Unum a numentum superet adversus sententiam nostram,
quod Thomas is repetentibus gratiae incaciam a dominio Dei, 3c a dependentia caussarum secundarum, nihil asserti commodi. Eli autem 1 Admittitur a nobis gratia ab intrinsem reicax in Me tantum .siam, ae titulo infirmit lis. At infimitas exigit selum, ut.tanta vires restitia tur
infirmo, quantae sunt in morbo, quo larassitur a Homin ergo qui trahitur in malum a concupistentia quatuor graduum, sumest si medie alit Christi gratia inspiret ianuam
dilinionem, ut quatuor neque necessaria delectatici est victrix ae praedeterminans. Veram respo detur eo ipsi, quod gratia emeax admittutur ob ereaturae ratiocialix infirmitatem, Meacem esse ex intrinsecis sui . primo quia, ut ollendimus. huius gratiae proprium est tribuere non tantum posse , sed etiam inue. atque subvenite infirmitati voluntatis humana, ut inde esinabiliter operetur . Deinde, quia cum trahatur anamus delectatione, si ex aequo a sciatur delectati e cantia & n Iia , nunquam se inclinabit in unam potius, quam in ali xam ; sed pendebit anceps, donec una si altera robuctior, eamque deprimati nullus enim nisi a sortiori vincitur aesisperatur; 3e voluntas istus At nova, dum ista illam noti superat, depugnant eouflictatione , distortando di Tipant anumam; ut Ausustinus Meet lib. viii. Gras cap. s. Tertio,
quia in aequali gradu concupistentiae& gratiae, gratia eo cupiscentiae, non con piscentia gratiae suceumbet; quia 'mo, etiam cum aequali virtute, maiorem habet ad ma-
tum , quam ad botium, inclinationem; & ideo Augustino
scribat de correpti de glat. eap. ia. Num s in tantia rusemiatate vitae Hisa, in qua tamea propter elationem reprimem dam persei Uriatem oportibat, ipsis resin eresin istantas
fuc inberet, G2. Denique Mere & non agere in rasilubrio virium, de determinare seipsum absitie in ci Dei m. motione, est tiberi arbitrii sanati robum, non autem infir
mi . Sed de elatia per se emeaei haec satis.
De Theotis es, O po Iota in amara, Fatientiquod in se est 1 rus nuti denegat Gratiam.
SYNODUM Palaestinam damnasse pelagianam p octionem Gratia λων seundiam merita nostra, diximus p. a. huius libri. De ipso nune Pelaaianorem capitali dogmate agendomest breviter : cum refellatur argumeniatis omnibus, quibus Gratiae nee e statem, de initium c iusque se pernatu ratis operis a Deo in praeedentibus, S com sequentibuς disputationibus prominamus, necnon in libro de Praedest. Sanctorum eap. r. Aliquam tamen operam a nobi; postulant varia Seholassicorum placita; non enim de fuere qui naturalibus operibus crederent vim inesti meriti tantum H esurus ad beneficia superna turalia obtinenda ,& qui existimarent posse homines naturae viri a sese ad gratiam disponere. Atque dispositionem hanc quidam postivam dixere, quidam vero negativam tantummodo, qua tenus minora e mmittentes peceata, non adeo sunt
rati & oberiati, ut Deo voranti res stant. Ea autem inter dispositiooem & me itum nonnihil discriminis, qu iam illud moυet quodammodo largitorem gratiatum ut velit heia nescia eonserie ; dispositio amat ae praeparat subiectum, nis conferre velit, eadem noti respuat. Postremam hane etia entiam tenuerent Durandus, Motus, &Gabriel, ut seria
hii Emuq libra 1. dist. M. nee non alii plures apud Ripalda de Ente supernat. disput. xvi t. sest a. Ee seqq. M lina eiusque Sectatores bene multi docent lacienti et quia in se ea per vires naturae inditas Deum suam gratiam 1a giri . non quod opera naturalia aut illam mereantur, aut
ad illam postive disponant, sed lege quadam, & pacto inito a Deo cum Iesu Christo, ut bene utentibu ratione ac lumine naturali, promissone quadam ex divino beneplacuto supernaturale auxilium minime denegetur. Non est tamen inter propugnatores scientiae mia e 1 re opinio communis, sed eam reiicit Suam de Praedec . M. lib. I. cap. v M. num. 24. im tria num. sequenti nititur demotuitate, quod s verast, Opera naturalia promerentur gratiam de re ruo. Vis quo etiam r. p. dis 9 I. cap. ita scribit illam aecedere ad e re em Massilis sum, & horum errorem sussicienter non es.suhere demo strat Martinet in Theoloeticis disputationibus de Gratia disp. q. se9. 1. Reprobat hane legem & pacti,nem etiam memoratus Ripalia disp. xv I . sect. q. n. I
Oppo nant denique illam Omnes Augustini discipuli, ' quotquot eo troversias Pelati as limatusci iudicio vel ant. Indubitatum est hane definitionem, cras a uis datuνs e utim me seu nes , sve quod idem est, non es ἰώ operabas nitares Hr, nos tam spesare ad gratiam habitu tem, quam ad inualem , idest, non ad illam solam, quae δε--ιρν iuilificat, sed etiam ad illam, quae ad mlti se licinem disponit . Enimvero de gratia potissimum aestiali erat Catholici verius pelagianos cocitertatio; atque armis menta Ausulfini deprompta vel ex pratia fidei neeessaria ad credendum, vel ex adiutorio imp orando etiam a iustis ad perseverandum , satis evineunt de auxilio presertim actuali ae praeueniente fuisse eum Pelagio distimem. Ce
tum est etiam, quod augmenta gratiarum 3e vita me meritis retribuun inr, s meritorum nomine ea intellistas. qt eum divina gratia comparat sibi liberem voluntatis arbitrium runde isti gloria aspellauis simul de misericordia & eat a tui.
67쪽
ὶμ DE THEOLOGICIs D Is CIPLINI s
ila . miseeseordia, quia omnia opera, quae a Deo miserie editer nobiscum Operante dion Meiuntur, sunt ad vitam aeternam eapessendam sterilissima: eor a autem iustitiae, qu iam tamquam mereri rependitur meritis auxiliantetratia Dei comparatis. Quibus praenotatis sit. PROPOSITIO I. operibus naturalibus nee de eondi.
gno, nee de eongruo mereti possumus summaturale Gratiat ad utorium.
Demonstratur primo ex se, turit. Doeent enim s erae Literv a nobis nihil fieri sine gratia, quod ad veram pietatem pertineat e sina - Λιυι μυytis fatere, inquit Salvator Jo. cap. xv. 1. 8e eap. vi. 4. Nemo μι- est venire ad m/, vis pat/ν, m siti mo, tνaxerit eum. Docent omne opus salutare a Dei gratia pneveniente suum habere principium i iis pii in nobis optis Muti , inquit Apostolut ad Philipp. i. s. 3e cap. proximo v. I 3. Deus ebs qui opes. ων iis hos , O G Iti m perseere. Docent ne minem prius aliquid Deo tribuere, mpter quod gratiae he-veseia rependat, otiti priis δεδι .lti, o retribu/tιν A Aitsdem Apoll. ad Rom. xi. 33. de in prima V Corinth. eap. v. 7. stila autem habes quod non aera se Docent ad ra tionem gratiae pertinere, ut non sit debita opeributi si
rem κνatra , iam non ex operitis, oti viri gratia jam non es lia iis, ait idem Apo lotus citato eap. xi. ad Rom. v. A.
At ii operibos natural thus aliquo pacto fratia i rei debita, posset homo aliquid ad salutem pertinens sismet virtute patrare, pollet gloriati a se bonum opus inceptum esse ; posset asserere, se miorem aliqoid de illa Deo, flehabere metitum aliquod a Deo non acceptum ; pol et denique eontra Apostolieum tellimonium affirmare gratiam eo sem ex operibu . Nullum emo meritum inest cuilibet operi naturali ad divinatum pratiatum beneficia obtinenda. Idem olfenditur ex Coneilias. Inter quae Dios politanum oppositum errorem damnasse vidimus supra, & aperte tradit Augustinus in I. contra Jul. cap. 3. De Gest. pelagii eapa' de Peccato Orig. cap. 6. 8c in Epist. ad Paulinum 1 . liue a M. Confirmat eamdem damnationem II. Ar scanum Can. r. a. s. Concilia Africana apud prosperum cap. x. contra Collatorem, es Tridentinum, a quo sess. 6.Can. 3. definitum eis, nemanem sine praeveniente Spiritus sanesi illustratione poeiu eredere, sperate, aut poenitere sicut oportet, tit ei uii Hationis aratio conferarur, 3c Gn. s. ipsi,t i iis iii ιι exoνaltim in auultis a Dei pes GH-stim Iesum ρε eniente Araria summatim. Si autem naturalia opera Deum ad gratiam conserendam allicerent aemoverent, ab illis sumendum esset salutis, Fc ivllificationis initium. Non ergo alite ivnt, nee permovent. Augultini autem, cui patres alii substribunt, innumera
sint loca . Non enim Dei gratia, stratia re t titio modo. nis graealta βενιι omnime io, inquit ge peccato Originali eap. ad A tali em asseri, quia raritas per Spiritum Sanctum, qui tibi tuti spirat, nori m rata seqvi ν, βὰ ipsa mo tu faῶt. In lib. etiam de Praedela. M. cap. a. demonstrat non recedete a flantentia Pelagii, quam ipse in Episcopali imdicio pati lino damnare compulsat eis, Gratiam Dei se .cundum merita n ira dari, quisquis arbitratur ex nobis oti initium fddi, aut bonae voluntarit ematum, cui reia
tribuatur supplementum eius, & ii quid aliud fideliter poe.
cimus. Sed noti opus est in re nolillima diutius versati . Tantummodo insgni aliquo testimonio demonstrandum est, quae hucusque fuere producta non esse aecipienda de gratia ordinit naturali , ut eommenti sunt Pelagiam. Quoς per
in buamvis arbitrio, πιι Aliis praecedentibtis meritis, quoniam
Et recte ; nam A lsolus reprehendit Corinthios, qui de aeceptis donis gloriabantur, & quasi illa haberent a se .
ceteros eontemnebant . itaque tertissimum est, novi solum
humanam iraturam in qua eo iti sumus, sed fidem, v eationem, fle quidquid ad iustificationem duponit, erat iam
esse, quam mereri non possumus praecedenti opere naturali; atque de hae gratia Meipiendas esse Patrem, Conei liorum, de Seripturarum sanctarum auctoritates. Et quo niam fides meretur iustiseationem de reuma, Ac est reumra initium salutis, opera autem naturalia, nullo modo ad ius ascationem salutemque perduenni; dicendum est his nee de eoneruo diuinam gratiam aliquem promereri. Probatur denique omnibus argumentis productis praee. eap. ix Si enim gratia daretur secundum merita, esset praeiades liliatio dc tritia oput currentis atque volentis, 3c nnnc quisque per linerum arbitrium se a non elisis discerneret; non foret Dei votatio mirabilis atque Meultiminiar ageret homo, ut Meretur a Deo; frustra Deum orarent hosti nes, ut eis inspararet fidei ae bonae uoluntatis initiumr nee
in distributi e beneficiorum Dei recurrendam esset ad i serota hisia iudicia
PROPOSITIO Ii. Nemo potes se posita ad gratiam
disponere dispositonis autem nefariυs, sive minoris o durationis nullam rationem habet beneficentissimus largite gratiarum in suorum dispensatione donorum. Demonstro priorem partem I. praemissis omnibus armis mentati ibus 1 si enim nos ad gratiam postive disponimus, Possumus aliquid ad salutem spectans line gratia Reparatoris ; Et iustistation in exordium ex nobis ea, eum ex nobis sit ad eam disposito. Possumuε etiam adversus aliminflari, gloriantes tim priores dedisse aliquid Deo, animam scilicet praeparatam atque dispositam, & Deum nobis se mei beneficia noti donare, sed retribuere. II. Expresse Concilium Araulicanum definit eis. A. MVericoraiam a viniιur nori conferri sns araria Dei ias derantitas, em mibus, tabo intibus, stibansitas, otia Oicytiam tale farrentibus ποιιs, atqti. Λ γ. ρὸν inspiratisviri Spiritus sancti. ut hex omnia simi oportit vere vitiarum. Quid est autem haec
disposito, nis forte animi ematus, desiderium, labor , aut tale aliquid Ubi etiam animadverte, definire Con
cilium non tantum per naturalia opera neminem mereret
supernaturalia dona gratiarum, sed ulterius ob nullam dis sitionem, ob nullam Ooercitiomem naturalem, MIVeraco
viram e fere. Δυ isitur. Quibus uerbit novi solum aliquod meritum, veram Ecquandinet dispotitionem ad gratiam ne gat ex nobis esse. lli. Tridentinum declarat quod ,αβε-
Itonis exstasiam a Maeba .nte erat a furiovatim est . Dispolitio autem ad gratiam est iustifieaticinis exordium: E
m nequit esse dispolitio aliqua illiusmodi, nisi a praeve
niente gratia. IV. A fortio gratia ιtim a I sera pro tuν arbitria, ut inquit Prosper aduersus Collatorem eap. 3
Maee dispolitio praevenit gratiam; Ergo gratiam negat de aufert. U. Aut hae dispositio cun in itatione gratiae alia quo modo connectitur, aut non a s primum dixeris, Gratia el ex operibus: sin autem, nulla est huiusmodi dij
scio, quoniam accidentia quae ad sormam disponiant, m-bere debent eum ipsa sorma aliquam connexionem. Quod vero Deus in diitributi e gratiarum suarum nomadtendat ad minorem obdurationem , sive nihil ad erat iam conserendam moueatur a dispositione, quam appellant ne ea intam, probat mire e Augustinus lih. i. ad Sim e
qum . L ubi demoniirans neque mastix ingenium, ne
ganos i in . etiam De precatorum meritis cap. 22. num.
piatur, atir s a feri tis hie fu/j ι, laua sitirer v vir. In quibus docet exclamandum esse , ω .himaal quod sane non fieret consequens, s minoia peccata di negativa dispositio divinam libeialitatem ad ela tendum gratias attraherent.
PRUPOSITIO III. Neque lege, aut promissime alia
qua, vel paelo largietur Deus supernaturalium grairarum auxilia facienti quod in se est per vires naturales arbitrii. Demonitraret s. argumentati ibus precedentibus. Enim
vera si laetenti quod in se est conseretur gratia vi conventionis.
68쪽
LIBER DECIMUS QUARTUS. CAP. XII
avi legis, quamvis liberalissime ae benestentissime si eo fit uta, non est ampliu instrutabile iudicium, quare unus
trahatur, non alter; nee verum est gratiam a libero arbitrio non praeveniri , Deumque in nobis bonorum operum
primordia inchoare . it. Dum quaeritur de lege aliqua, aut promissione Di.ina , non est aliquid pro libito a fi mandum , sed iuxta Scripturarum sauciarum , aut Apost
ri decreta Mallistensum a quae omnia mihi videor suffetem
mandum, sed iuxta Scripturarum sanctarum, aut Apollin Argumenta C trariorum, quoniam disputando de Et licarum Traditionum revelarionem. Inde vero non constat Bione Sanctorum ea sagulatim expediυi , atque hoe ipso Deum cum Chii lo huiusmodi iniisse paestim : siquidem ubi loeo studui praeoctupare, e,plodam nune brevi. Scriptatis testatur Deus non derelicturum quaerentes se, ac exmel re itaque, Patribus, rationique, inquiunt Adversarii, hae p
eo verilanein nolitam A: velle salutem . docui etiam se si ionea reptirnant. scripturit quidem ; nam in Prov. xvi. omnia operaturum in nobis, a se orellus nominis dirigi, a r. legimus o Ho ivis es an .m p aeparare . Zach. I. g. se e verti eorda mortalium, dea se voluntatem praeparari. Conveni tui mimo, o eo Deνων au oos. Matth. xx . I s.
uti probatum est cap. q. de Y edest. Ss. Cum ergo nequ*at Eι Ani δεδι νώ nytie t ianta , isti; avi m aeso, alii Deo ex his locis Molinianum m tum inserti, debemus illud tam' tintim , tin o. is se navim propriam vir tem . Lucae xl. luam commentitium relallere, eo vel maxime quod gravis r . Dalit spiritum sonum pet/ψιltis sis. Ioan. I. tria Quo imis censuris in ipsum Theologi plures animaduerterunt. III. Ut fatentur Ripalda , Mattinet, videtur concordare or aurem recepe ne eum .iadis eis potuissem Hira Dei Peri . ApolL ad Rom. vii. 18. Nais vilia afacet mihi, tum erroribus Massiliensium. Et merito: noci enim hi ase perseere autem honiam nori tin, io . Et Apoeat. rebant nos per opera naturalia mereti fratiam, sed Deum Ecce sto is οὐ iam, in pumgo i s ouis avi Aeris Docem mom, ex uare haee opera, ut gratiam impertiatur, ut constat ex O apemerit vidi janti m , ivirati ad illis . Nostrum est verbis Cassiani Collat. xiit. cap. i . Ira smper gratia Dei ergo disponi, converti , petere , uti naturali potestate ac nostro in sonam panem eis ratών oditrio, at ira omnibus virtute, velle, olliumque aperite: & Dei est adjuvare, de tuti /titior, priresia ae a Mah , tit non aquam etiam gratiam tribuere quaerentibus, volentibus , petentibus, &ab eo seo am csuarias gavis vii ratis veI miror, dies expe- pulsantibus.
Met. At posta leaeae pactione Molini ara Deus ut gratiam Repugnant praemissae theses & Patribus, Greeis praeses conserat exigit vel expectat opera naturalia . Huiusmodi pa- tim; Orioni , qui Hom. M. super Num ait et si offer Hura emo, di lex huiusmodi habet cum erroritat O saani ma- rivis Dis iam nos .m ri, iamvis os ipse i itiam Enam amnitatem . Quuia sane argumentum non solvitur, si mi. Et Cho ilomus Hom. M. in Genesim, aliisque indixeris non semper g aliam Dei expectara ut velimus , & lotas plurimi docet, homineu te prius ad gratiae heneficia
Pliam imque omnem notirum conatum prooenire ex Deo: quin dispoclere, & haee promereri. Idem assi aut Latini, Am-niam di hoc fatebatur Cassianus ipse apud S. Prosperum libro Mosius in primis, qui li, in Lueam seribit no Aormien-
iam Thomat de V l. c. art. xl. ad primum , d et
a1rmo, ὶ Non eis m ntiu, e Mer i. Hiari ιυν per ur/s sues, o scit quod homo eorporalem materiam praeparet ae dis quarentis pietas duviis inmutia , praecipue cum omnes ponate smillier nec gratiae liberam largitionem tollit, si mi in in edi ari . . cis me O iurora Δωψαν . Si quis ad eam possit se naturaliter Meparare . Altera de ergo qui faciunt opera moraliter Mna gratiam accipiunt, sumitur ex emeaeia Sacramentorum, quibus, cum snt sensibi
es m)iericordiatra inveniunt, quomodo eadem opera erunt lia, di constent elementis ae verbis, iis tamen positis ne
nulliu metiti In sarahola quo ue Evangelica a d Ebantur insitutio eae lege character & pratia. Tertia st .
Matth. eap. xx. Paterfamiliat denarium operariit spopon- Dummodo asstmetur gratiam non dari Iecundum merita.dit eon uetitione quadam N pacto: tamis debitum tuis editatur suscienter Pelagianismus : Juxta Molinae sentem se constat ex verbis illis v. t . Torti quau tatim est , O tiam gratia non datur seeundum merita, sed ex diuina ii vade. Neque dicat Loe uerum esse te penu Chiilii Domi- beralitate ae beneficentia. I'itur iuxta hane sententiamni, cum quo patium initum eli; nam merces non solum Pelagianismus sufficienter exploditur. Ita imp ignantur se imputatur iis, qui operarios cocidueunt, & pacalcantur de petitis statuta argumentationibus a Divina se tiptura, a senia pretio e sed ut Apostolus sti ibit ad Rom. iv. ei Di op tentiis Pat tim, atque a ratione depromptiq.ratur. Quapropter s gratia tribuitur operibus naturalibus His omnibus moliat quid si respudendum ex dictis ex conventione etiam liberali Ec munifiea, imputatur δε- saerae enim literae eommendant liberum arbitrium , sedetinutim δεθ,itim di Chri inqui sidus una cum patre sanci- minime tollunt gratiam praevenientem ; Ruidem ex op. vit. & hominibuq singuli quod in se est exercentibu . V. posto docent praeporari is orarem a Dom no, proin fremo, ut rati inatur Thomas de Lemor lib. iv. Trin. veri. e. Deum operari in nisis triti O pescere, ad Philip 6. Quis noti videt iuxta hane Moliniliarum doctrinam ii. i a. atque his Imilia superius producta de quibus uiden- pesti tuto essendi dormata Pelutina , quos omne opuς dat Augustinus in i a. de peccati meritis cap. i R. te ro. bonum si ex noles , non a praevenientis gratio auxilio, Quod obiicitur ex eap. t s. Prom solvitur his verbis a D. nati x n, dii, se inserat Deus adiuVando pollibilitatem, P. Aug. lib. I x. ad Bonis cap. s. n. i p. seu nimi in quo i& largiendo sanctet operatiouic inerementum snpium es , Hominis es priparare αν , non serie inrem -- Sequitur ex diuit, Theologicum axioma, quod Isaacus do fiu- - , at exsiment eos praeporare, Me es, in ruino Haberi demoti libat antiquissimum esse, atque ex Patribus De ad raris 3rniae Dei, is hominem pertinere. Assi assiderivatum , ita esse accipiendum , ut iacienti quod in se mi II gant si ι promiseriis, qui rem otidis et Deum dis ami eiura adiutorio gratiae mouentis & operantis Deus pra- tem, sine mae nihil persis facere, quas ramine vi eum diatiam tribuat vhesiorem sue fidem peri alia, sue iniitf- onus, gere sine te pessamvis cis praepararer Ae num M. I rationem, sive auamentum Oritatis, sive gloriam ac templ- ee Dominus admones til praeparemas wuntatem, in os quoaremam beatitudinem e atque ita prolatum esse. noti ad .i- Iet mus , H minis est praeparare eo , o tomen tir hoe Dei evmam Maemotionem evertetidam , sed ad inflammandam homo da vis Deus , otii a praepara ν votantas a Domina .
t pentem hominum voluntatem. Recte itaque s. Thomas edi veνὴ os his , ndis, ut nemo post, nisi tu furior .2 - . I. q. 1 . art. 5. ad 2. iurenatim quaa nihil iamn pers vanao, mi dieitur, Labia mo aperi os . Plura ibidem. &sa re nis a Deo m euιαν, δε ηλ- itius I. . is. Sine militer uirtus illa , secundum quam Deus uni enique tame n Moetosis flare,/; in idis eum di isti homo forare quia lenta distribuit , non est absque praunotione spiritus Samin Ie s , dis itio ne es in potes. . lominis i. αὐ- quina est, ut recte S. Thomas 2. 2. q. V. art. q. Quamquam
sa re nise a Deo m euιαν, δε ηλ- tius Io . is. Sine militer uirtus illa , secundum quam Deus unienique tame nitio tosis D ej/; G iciis etiis di isti homo forare quod lenta distribuit , non est absque praunotione spiritus iam in Ie s , a Uitio ne O in potes./. Iominis i. αὐ- quina est, ut recte S. Thomas 2. 2. q. V. art. 3. Quamquam U mas a Deo. Si alia esset huius pii nune lati intelli en- necesse non est , ut in parabolis omnia praesus rei s i. tia et aut Gratia daretur secundum merita, aut ad illam ficatae respondeant. sunt & qui hunc locum exponunt de absque divino auYilio sese homo dispere=et, aut interesset Matiis gratis datis, & muneribus Ecclesailieis, quae ut pluis adumbrara a Molina e ventio, aut pollent impune vaga- timum e seruntur hominibus naturali virtute exornatis ἔ
69쪽
18 DE THEOLOGICIS DISCIPLINI s
i et lixe etiam Deus quandoque largiatur infirmioribus. Ad Vei 12. Joannis resfondet s. Pater Enarrat. in Psal. - ae aerepsi h E potesar m ρ Credentistis , inqait, .n nomine eos. si ario erecili, ipsa 1 bi potes s dura . I. vide & eap. q. n. A. phri t. contra duas Epist. Pelag. Ver horum A u. ad Rore. uti. sensus est, honum velle, quod nobis adiacet eperante Dei gratia, ut aderat paulo voca is iam atque iussificato, novi sufficere ad perseesionem bo- notum operum absque gratia Dei cooperante , ob pravam cupiditatem eaptivantem in lepe mecati, ut statim explicat dicens enim quia Dodo Mutim, foris, possibilitatem persectionis suae ponens in Dei gratia ἔ ut Augustinus scribit lib. 1 . num. a. op. Impers. Locum Ap calyps . demonlltat oppostum, uidelieet, Deum pulsare ad
ostium, antequam homo aperiat, & gratiam vocantem p cedere voluntatis humanae conatus.
Idem eli sensus Patrum: qui affirmant nos per libet amarbitrium divina gratia praemotum ad iustificationem , &ad ampliora benedicia disponi. ita Chrysostomus, & Am-hrosus. De ista tarem , quoniam nonnulli ausi sunt illam
Semipelagianis e numerare . instituam iterum orati em.
Origenem ii, quibus placet lavate laterem atque Aethi,pem , poterunt eadem responsione explicaret nos enim de illo prolatum cap. I. iudicium nolumus retractare. D. Hie
ronymi in primo dialogorum verba i uiseant quaestionem inter Catholicol Sc pelagianos non tuisse, an detur in n his liberum arbitrium , cuiuς est velle N currere, neque
an detur gratia consequens. a qua est operit consummatior unde Citio ius agens Pelagiam personam respondit Comsat, is βρεν hoe nulla cautevt s eii . Igitur erat e viro veri a de gratia ad uvante di operante, quae antecedit omnem motum bonae voluntatis, eamque pratiam Atticus propipnaturas ait : Non sis a naris es I Desi dilis ii Aristio , iis Dei persutilo reuatur Imiu thitim. Rectissme autem Augustinus in lib. xix. de Civit. Dei cap. 4 3. ait, quod he- ne utentibus bono quolibet temporali aequissimo paEho re-
aditur aeterna gloriar at ortis habet mortalis Domo, ut ne utatur temporalibus boni , magase ria divino etia rartus ela mperet, in ad cito is tit Ahele Ohtemperet, inquit S. Pater capite proximo. Mitto quae Crepono de Valentia textum hune proserenti contigille narrat Auctor Historiae de Avxiliis pau, gor. pol fremae editionis . Adverto etiam dici ab Auguvino positim aestit imam , ideoque non agi de benefica coaveatione Marullatum . In memorato contra Po1M. Opostulo ait S. Pater Deum non desiisse ita , qua digni suetant, ita tamen ut ipse dignos secerit sua vota
tione de proposito, ut explicat in I 3. Retract. cap. 3 . Quod attinet ad S. Thomam , quidam dicunt priorem retra talis sententiam nos arbitramur ubique locutum absque praeiti dicio pra motionis divinae, ut constat ex I. a. q. I . ari. o. ad a. & q. ra L ari. g. in Corpore. Nee perdimelle oppostas argumentationes elidere quarum prima in Aduertirios retorquetur. Rationalis quipam anima, tum tertas materiei dispostiores exigat, est naturalis eo orum forma, tisiue debetur: esset ergo Ae gratia naturalis quaedam perseelio, si homo ad illam se nati va potestate disponeret . Pertinent enim eum dispositio, tum forma ad unum, eumdemque ordinem. In secunda latismma est disparitas , quomiam Sacramenta, in quorum participatione dignoscitur Ecesesa visibilis , debent eonstate
sensibilibus elementiae supereaturalis autem res pendere non debet a naturali, nisi huie divina virtus accedat. Ceterum hae quoque argumentatio retorquetur; quandoquidem n mo vi saeramentorum pereipit gratiam . si tontritionem habeat tantummodo naturalem 1 igitur naturalit dispalitici
ad gratiam obtinendam non susscit. Ad postremm res o deo, ipsum P. Molitiam in Esellata , quam refert Herire de Praed. d. an eap. nee non Ripalda & Mattiner etitato loco, lateri ncrassarium non esse ut quis ineutrat in
semipelagianorum errores , meritum concedere conati a
solius naturae, eum suffciat iis subiungere gratiam pedisequam. Quare sub finem laudatae sies. h. inquit Martiner raris eoisseisi .uius sententia auctores non augere, quanItim νον esset , doe rivim Missi Ii sum . Id vero demovi litatum est supra in tertia Propostione . In Censura etiam sam Germanens dieitur eamdem sententiam se petitia. tim. yatirare muroris tantvim vieibus . De qua Censura Conistens ins , Inmin, Hette . Nihilo tamen minus habeant illa solam eonelusionem , quae de arte Dialecticoram descendit o Me nobis asserentibus non esse in nobis . quid amet Dens, nis ex illius liberalissima & mi seratim malargitate, atque repetentibus eum Prospero, quiato ae s xagesimo Magrammaterritis a Domino, qualia formamur, amamur; N atis nostris extit vis merilis. Sanes cet, doceat, plantet, ν eis, excolat, mere
70쪽
ELIQUIAs petitianoram , sive sparsos
circa Christi Gratiam errores, postquam Augustiora Pelaetii haeresim pro ligaverat. proximo libro decrevimus inlectari. In his autem vellieandis occurset nobili monita quaedam utilia ad distinam fmul, atque ad mores spes antia: quorum primum est, .perniciatis haereses, ubi semel radicem fixerint, non Rosciue magna dissi itate, firmissimoque Apostolicae auctoritatis istestio exilupati & aliquando reeisas talia ger-ρ ina emittate, quae latent surculis, nisi opportune meulantur, abutitantioribus sitititati. Alterum est , vitos quiaque percelebres, qualeς suerunt vineentius, Castianus, Hilarius, et ridius fieri in te idum obnoxios : unde debemus attendere quid habeamus ex nobis, quid ex munera Lat-sitoris; ne aliquis nostrum MVersus alterum glorietur, sue ic ieatia p-uus si, sue decore at ue honestate virtutis. Postremo denique Caelestrat, ae Umsteri exemplo doee. ut, quantu nobis studio pro Christi Gratia, amplissim, que Augustini Nomine pugnandum si, aut audeant Ad versarii magnificate humanae libertatis e natus, aut illam nitantur evertere, aut opponant eiusdem eum divinis cociis si tutionibus repugnantiam ; quod eum Augustinensum praesertim discipulorum intersit, iit merito pol pelagia mnaeres in trado Semi agiatiam breviter Hi uoticis, di Dogmaticis thesi s resulatam.
POSTREMO Capita etiam semipelagianam haerestra
coepimus oppugnare; illius enim decreta suerunt b, nam voluntatem, quae fidem praecedit, ex nobis esse, incinsequentibus non deesse divinae Gratiae adiutorium . Posteaquam S. P. Augustinus gratiae operationem, ae divinae voluntatis propositum tot, tantisque lucubrationibus cutitiis maverat; complutes in Lugdunenti praesertim, & Arelarenti provincia, arbitrantes ex Au uini a Doctrina conis qui satalem neeel statem, in oppositam sententiam abi Tunt, tria dogmata ex adverto coniti tuentes. Fuit reum, iustitiae aliquod initium, bonam stilicet voluntatem eredendi esse ex nobis abique divinae eratiae auxilio: ex huius autem fidei & koluntatis merito gratiam & iustisse timem conserti: unde hae erat illorum vox. ut scribit Pe trux Diaconus ad Fulgentium, Atium est verti reedere, Dei rem gratia es inbutatis. Deinde alle rebant PMdestinati nem nullam esse, nisi ex meritorum praescientia, de parvulos etiam eligi ex prauis e operum, quae facturi essent, si viverent; polle austeri, vel minui praedestinatum numerum elatiorum, di posta electione inundum gratiam, inutiles esse hortationes eorrectioneς. Ita scripse runt ad Aurusinum Hilarius ci ptosper, atque ita con tendit Faulius de libero arbitrio lib. u. cap. xl. & si h. a. cap. r. Tettio, quod cox.idflarium huius eri, dixerunt peris sive tamiam non est e speetale Dei donum praeparatum iis, qui sunt a massa perditionis pra dei finatione discreti, ut constat ex Resp. Urosperi ad vi i obieelionem Gallorum.
pertractabim ut hoc libro de priori tantum dogmate, in quo reςixit haeres; pelagiana; qo iam de Praedet inatione dillemimus in prima Parte, di de perseverami a disputabi-isu libro xv m. Non male dixeris huius haeresis originem ad antiquiora tempora referendam. ipsum Augustinum nondum Epise pum similiter errisse, ex ipsus confessione didicimus inear. a. de pratae'. m. Similia tenuisse quosdam Mona-ehos Adrumeti circa annum 4ri sed statim ab Augustino correm , alibi scriptum est EnaPit pariter inlatis quidam Carthaginenss, stiem ab errore revoravit idem Au pulsuus, quatuor citciter annia ante diisdia Adrumeti, ut timet ex Epistola io vel a in seri pia vertente M. 4ro. Sed e epit eoaleuere in Sectam Semipelamanismus anno s. aut insequenti, eum delato in Galliat lihio de Cetrem. ει grati scripto ad eosdem Monach et Adrumet in g, coepe4mul l .uinenses Monachii inter quo aliqui scientia di san- late e spicui, insessati s. patri doctrinam. Se ipse tea ocea imo ad Au'ullinum Hilarist A: Prosper, quorum acceptis Epitroiit, selle edidit libros de Praecellinatione anti Theor. Gm. II. Sanctorum, & de hocio perseverantiae. referent etiam dereliquus Haeresis Pela anae triumphum. Horum Semipe lagianorum dueem suisse Cassianum scribit Notitat lib. et cap. a. & s. ante Notisum vi sus lys. i. rapia Saareae P l . v. de Grati cap. s. Petaυius de NyL Phlae. & Se
accedunt T inely q. a. patior. Isaae Haherius lib. 2. ea uri. 3. . cum Theologorum, & Historiemum maximo ti mem . Infeliciter eum porgare eonati sum, quia refellit risus in Appendiee eap. a. necnon Henrisus CuYhitia, Polle vinus, Petrus Ciaeon ut, Thomas pius, 3e ex Sch laetitit nouissime Antonius Bovitat de Grat. Dissere. Piso ambula altivit. Fuit autem Cassianus primum Diaco ut S. Joannis Cht sostomi, postea presbyter Massiliensi, i senis, ek facundus scriptor, ut adpellatur in Chroti ieis Pro. speri ad an . aqq. nisi elogium istud in artum fit, quomodo annotavit Pontatus. Seripssse Cassanum nouimas de In Riutia Coenobiorum libros xii. Coelatio m libros xxiv.& aduersu Nestorium de Incarnatione o et singuJare. Colia lationes scriptas constat an a. ex notis Conradi Abbatis Urspergentis apud Gerardum Volsum lib. α de Hist. Laiatinis cap. x t i. contra Nelimium seripsi assistitia. II iari iam IiM Iii, ut ipse testaret in libri ingressur de Iesb. tutis autem Genabiotum ante editas Collationes. poli Io. Cassianum fuisse meem N Comphaeum senti pelagianorum Fadillam Reiensem probat. Norisuq liti L p. xv. & in Append eap. Et quidem inremerito. Qui pa in eadem sententia suere Theologi Lovanienses in J stificat. Consulae, Bamotus ad annum Mo. Bella inus deserist. Eceles, Theologi sere omnes, atque illustrioreς Hse sonet. Scitis nihilominus, ut mali omnes, habuit Pati nos, inter quoe eelebrioris famae sunt edo, & Ruaesu, Tappetui laudati a Vessio lib. i. H. P. Op. i . de firmondus de Celsotitit a Norisio in memorato laeo Appendicia Faustuq Lirinensium Monachorem Abba saltus au. 4 r. mira rexit annos supra viginti, electus post Maximnni
Episeopus Reiens . Scripsi de Spiritu sancta, de Gratiati libem arbitrio, & libellos, atque Epistodis alias apud
Et hune, idest, Gennadiam adhaesste semipelaeianis
veta ess, & eommunior sententia, quam tenen i Lovanien- shq Theolosti, Thomas Brad attinui, Ferdanandus Men. doeta apod Uiasiuin loco nuper Iaudato. Aeeedunt Bella in inui de serim. Eecies Gonetales Contiori et v. art. 14. Norisus lib. a. eap. I s. de Appendicis poIrem Aaronitis ad annum 88. Ac posterioris aetatis scriptores eruditissimi. quin retensere non vacat. Sed ne ue huie defuit Deum se. illv liiti, quem eloquenti Apostmpne eompellat Norisus, Francisens Suaro Urtalim v. de Gratia eaμ s. seripsi Gen.
naditi 1 libram de vitis uiuila q, de multorum opiniona dὰ Ecelesiastitis Dogmatibus releuum in Appenditem Tom Qtii. Operum Aquilini: 3c illum quidem elixa annum 4 r. Porro si hi tres Cassianus, Faustas, Gennadius e
Dumerentur a nchis inter Semipelagianos, neminem arbi tror futurum, qui non lateatur nos aut meliorem ea ullam
suscipere, aut e sentire praeeipuis, gravissi in isque S ia
Aliqui sunt autem sanctitate, atque eruditione pereel hres, quos semipelagianin diei aegre ferunt nonnulli; in ter quos eminent Vincentim Utinensis, de Hilarius Are late . se ipsi Vincentius Commonatorium in. 4rvi &Se mi pelasianus prohatur a Messio lib. I. cap. xl. Non aliter sentii Seriptor Emmentissimus de Hilario Epue o Arelatissi dem libro eap. L plures utrumque uel dete aggiems tr sed eo mulatius, nee sereata erga Naeilium modo mone, Brono Noe ser m Apologia, quam ex Prodromo Velitati retulerunt Bollandissae ad diem υ. Maii, & Frinia eis ut Macedo in sitim, cui tituluR C---' tiari s a G. Qui nee mli aerimonia , n re rationum vi metuerunt esseere, qti in substriherent Noris,o viri literarum laude eelebratissimi; titi dicam sequenti capite tertio. De Hilario tamen inva quit nuper opinio semipelagianismum eiurasse: eaque unde muniatur, ostendam, de horum virorum celebi irate dicturus, ut aeqnnm est, non indigne . Gabriel Vaiquer censet Semipelatianum etiam Ioannem Chryseuomum; id vero prursus immeliis . E contra Theoseritus Raynandus
tam perdidit in disputatione Theologica pro Desens e V, lettiani Cenesens, non ut ipse putat, Ce iens, qui vi-xat ditate Faulli Reietas ; eum ualerianus aperie se pelagi, G a num