장음표시 사용
51쪽
serieoedia , L miseratio hos . Pertinet ergo prior illa sanct2 dilectionis inspiratio ad praemeniorem gratiam ἔ T liqua ad iubseqvientem . Mine alia Gratiarum nomina, &-siones aliae; qua, ut vinor , a nuper tradita parum discrepant. Nam Gratia Eveniens, quatenus in nobis operatur primam bonam v matem es sanctam dilectionem , dicitur Gratiis operans & Gratia sub sens, per quam Sotia de laetia executioni
mandantur , dicitue Grai a e porans . Quamquam emam Theologi Mures Gratiam ese mem putant elle gratiam habithalem; quod nos nolumus e tr ertere, cum etiam has itii in opus influant aliquo modo: eertum tamen est, Ausuilinum ομν rem gratiam illam appellare , quae in nobis operatur bonam voluntatem , piamque delinatimnem. Ipse ut istim a s inquit S. P. lib. d. Crati & lib.
Simituet non differt nili nomine a Gratia praeie ἰεme Cratia Oxειω ; nee a s,hfeytiense Cratia ad ions. Nam gratia ρυmeniens, quatenus per subminis rationem earita. tis excitat animum sereno oppressum, ileii abreptum c piditatibus.& nihil de sanesis operibus cogitantem, et gratia tae tans. Atque Cratia salsequens cooperans , inquantum voluntatem excitatam adiuvat , ut bonum opus perficiat , dicitur Gratia a tirans . Quae Gratiarum nomina sunt apud Auguilinuin ι tequentiliuna , nec non Uceuttunt in concilio Araulicano Canone g. a. s. o. &Tridentino ; euius sin. 6. cap. s. haec sunt verba r Dei urat praeterea osus itis eat ιonis exuntium in ad Iris a Dra per Chrsum I sum maevenierire soria itim/η tim este, i se 6ὰ,
Celebris est divisio Gratiae actualis in furuient m , oess. arem . Suffciens alio sensu dicitur a Molinianis . alioah Augustini, & D. Thomae discipulis. lili gratiam shq
eis irem appellant, quae voluntati dat polle, de nullum eia sectum noducit nisi ab humana voluntate determinetur: deterretinatur tamen, es quidem sine gratia alia operationi , quae t tibuat etiam velle victrice, de sagrantissima delectata e . Atque hanc eratiam, si conteratur in aliquita; cit
mi antiis, in qui,us politi sequimur vocantem , appellant di hi Theologi Gratiam re si uam . Gratia era =- Molini fice nihil eis aliud, quam e lebre adiutorium s 48 qtio collatum Adae, di necessarium in s fato Innocentire de quo multa di ferui lib. .l. cap. s. Qua te M licia nihil aliud praestitit, nisi quod pratiam Conditoris in gratiam salvatori commutavit, & pro ad utorio huius licitus sutir sauit illud, quod Augullinus tradit Anaeli , 3d primo ii, ni ini necesiarium. Cum ergo in hoc iti firmitatis simu tie- cellarium si auxilium ab intrinseco efficax, eatur quad ridi nunc gratia sis istius, sed alio plane seritu, quam Theo-lmi isti depinoni. Eii et o cratia tiochus fissu Thilinistico, ac noctio, illa qux eat pulle, non uelle; aut ii dat velle, illud adeo est invalidum atque imperfectum, ut d
sderia carni contraria cociis scenitas non vincat, nui tu perveniente Baetranitisma & potentiisma caritate. Huius modi sunt inspirationes, & pia animi desderia , quae per . versam animam mouent, atque excitant aliquamulum, sed illam ad emversionem non trahunt. Hanc Io unum prat iam in seipso expertus est S. Pater paullo ante conuerit, nem, eamque his .etbis ex ptellit otia'o Conieli. suarunt l.hio cap. s. Votauros autem tima, nisi ei e caperar, tit te e . r. oti m , fm Pe re et rem , Decis uti certa heunitas , --οm ρνat Iouis ad superaudum pris em meu totὸ νυ&υν-. Ex quibus liquet pratiam Deso num aliquem seu r effetium producere, nempe pium anima motum, e nam voluntatem , sed inualidam , de cui liberum albi. tium ressiit. Sequitut etiam gratiam, quae in uno est Affriens, in altero, cuius vetus, Eu camas voluntas cum nova & spirituali nnn adeo uilictat, ut discordando dili petanimam, este essicacem, eamdemque pratiam talem e tere- speeiu unius operis, E. C. Orationis , quae emcax non ei comparate ad opera alia, E. G. obseruantiam omnium piae ceptorum divinorum, di demum conifat omnem Dei pra iam, quaniam vis minimam, esse in se ad opera salutaria FGentem , ut alibi diximuς, ideli, non incere inusia nata
res propter obicem carnalis, di robullioris delectationi , cum tamen tribuat voluntati mae eam superare, ii velit. Ut autem velit , reauiritur in hoe is tu sancta delactatio via Blix, quae a nullo dum eoiae respuitur : & hanc nos δiei mus gratiam esse essearem . Initur gratia osseda eii illa quae temper eum essectu censunhia est, sue cantag, qua dat molle di velle, & tantum velle, ut voluntatem carnis ecu traria con pisceditem saeile vineat; nee silum dat pose
bene aetere, sed inest ipsam actionem . Hane L p. de eotis
rem. & gratia cap. xli. appellat adiutorium otia . Atque ibidem Itifiei i/m gratiam explicat exemptra alimentorum. sine quibus noti malumus vivere , nec tamen cum assue rint , eu fit ut uiuat qui mori voluerit; di ineuom eom. Paratasne beatitudinis, qua, cum data fuerit, homo fit continuo beatus. Hae gratia praeventus Autui inus primo capite libri insessionum noni ita Deum alloquebatur: Quam Itiam mihi Iustia faelum es rarere stiam rat bus nesarcim ,
omni honore sust mιον, seu non stio istis ras. Iam iis,
Verum etsi Thomissis in tonsessinoe gratiae finita tu,& editoris e cordillime coniuncti sumus , de eo sentimuxni has boot liberum arbitrium perficere, nisi victrice gratias latur , & determinetur ad actum ; dissentimur tamen ab illis non solum in explicanda Cratia natura , verum etiam in eo, quod nolint in eadem tratia gradualitatem admittere; de gratiam quae in unos ii s L .vessea, edi, non posse mearem Hle in altero coci tantissime teneant.
propterea quod auxilium fine ens & ess 2 inter se Brite
diuerant, de natura. At nos eamdem numero delectati nem , quae in aliquibus minus excaxatis atque Obduralis. H G. in Tyriis, Sydoniisque, iuret ineas, & ad poenitentiam traheret, in altis majori caecitate, di obdurationea tectis ineuitatem elle contendimus : nee tamen derogari gratiae incaei, quoniam s Deus talem detestationem inspirat, qua peruersi cupiditas superatur , id praestat bene placito ae proposito voluntatis suae; iisque, quos vult eme citer hene agere, talem impertitur caritatem, quae nunquan ab eoru in , quantumvis dum, totae res itur. Atque in eo, quod haec deletiatio modo sit victrix de valida, modo nondum id uua ad superandam vetuliate roboratam cupiditatem , artimamur magis apparere, & liberalitatem , nesciorum Dei, α Spiritus, qui ubi vult spirat, re mit bilem eorumdem neneficiorum reconomiam. Quae Omnia, tainutii aliis in locis complanare studuerim, eum non de sint uiti uini hane sentantiam reiicientes ad dogmata Ja senu, eo quod revera i et alio tamen re perverso sensu pa vana, validamque uellaetationem propugnaverit, nunc quatuor thulibus Diui frate , vendieare eona hol.
PROPUSs Tl O l. Gratia ea in piratio satissae dilecti
nis; neque a caritate actuali distinguitur. Arbit tot neminem hane Thesim damnati Iansentani e ruri, reprehendete, cum si Auguilini, ut supra proba.
PRO posITIO II. Gratia efficax est victrix delectatio,
sive caritas, quae superat contra rnam cupiditatem.
numeris, ut drxi cap. ultimo lib. illam demo illor. S P. Augustinus per delectationem victrieem explicat gratiae incaciam: qui, autem ignorat quanta si in his quaei imitibus Augullini auctoritas' Afferam perpauca, quae ne queunt exponi de gratia habituali, eum aperte dies a sintae adiurotio an hoc statu infirmitatis ad sancta opera ne- cellatio. De correpti & Gratia eas. it. pertractans de Gratia, qua indirent filii Addi in certamine, & pugna carnis aduerius Spiritum laborantes ac perielitantes, ait: securius eiso potest, qtia etiam si vir istir, ct ianaum
lvir tui, atque ade arcisam matur , ut pugnantem cupiditatemptollernate Similitet lib. 2. de peccatorum meritis cap.
Ut utilem dii fartir Deias, cur os D . d. tis es in restiustis My. ι Dbis per nos, seu sere sp Atum sanesum , M. Aurus est inubii. illulitiora etiam sunt, quae habentur proximo capite I9. eiusdem libri . mos stitem anitim coures
52쪽
LI AER DEC IMUS QUARTUS. CAP. VIIL
Δι, d/I Diu iliis Itimeriri. Atque his loeutionibus iunt Autulliniani libri pleni sint. Solent respcindere Adὐersarii s. Patrem Hl loqui de habituali de Mati a gratiae sanctiseantis, vel de illa dei
elatione, quae noti praevenit voluntatem . sed oritui ex libera illius electione. Sed vitaque respotitio apertissime falissa est neque eget confutatione. Prima ; nam coaliat in his saltem loci, a nobis produriis S. patrem disserere de astutoris operati te necessario ad habendam, peraciendamque ivllitiam, ad bonum opus suscipiendum , atque implendum c de isto scilieet adiutorio, de quo eum pelagi nis aeerrime decertabat r idque recitatis verbiis expreste traditur. Altera etiam νese stoliciem locis revineitur. cum D sinus requirat viti Meem delectationem, es caritatem ut velimus, di diligam it. Haec itaque deleelatio, di rari ras praevenit motum υoluntatis, & est deliberata duntaxat, eum voluntas huie pia noventi dilatii ita libere obtemperat , ct prosequitur opus, ad quod trahit iaciendo, ut d
linet quod antea non dele hahat. mos prohate debent qui
Praevenientem gratiam an actibus indelaneratis constituunt,
ouandoquidem Mius illi sunt eogitatio 1 alia, ti amor &celestitio. Si ergo gratia pimeniema sit e frax , nihil erit aliud nisi hon, initiata , α deletiatio sitim et nobis divis nitus inspirata. Atque his videtur esse mens Aquilini de
mus ut facia mus, nus stim eo eram . Non comveniunt tamen
Assertores sententi, nostrae hae in re. Nonnulli enim, qui
hus e sentit Maeedo in Cortina Thesi M. A o. delendunt huiusmodi delectationem esse actum deliberatum ; asi
'mantes in eodem puniri, quo gratia inclinat movetque Pater, qui mi ma, re ovis quo laeo sinter Cis. ni gratra commendatur, ut eraestat ex lib. I. contra duas ta laus Pelagianorum e. a. n. g. Animum veto trahi voluptatuidem Augustinus demouitiat Tria . in Ioannem 26. num. I ex Virgiliano carmine, Oalis Iaa ς--- ista is r ex verbis Canti eum l. 3. Trati m. 1 post te GHemias inod rem uestieatorum tuarum; & cum 7. smul tres ans lans niana decreta, Histo, inquit, amnis trahis Parar : d
Emitur hine ratio. granim si voluntas trahitur volupta te ; s animus movetur a bono, quod ingerit delectationem ἔs nemo animo amplectitur quod eum noti delectat, ut idem
Augultinus Meet lib. r. ad simplic q. a. consequens est, ut Gratia qua trahimur. S ita movemur, ut numquam eam respuamus. qualis eii gratia effrax , inspirat tantam de imati em, quae vineat eugnantem & eontiani tentem tu Paditatem. Deniquet Q. Misia es μα--tim is ditiis, ira laesis, in cogitarinnitas. aon exoratiatus nisa odi mala evia tare, κου emν. ιών n s eu itiitha a lectationar inquati dimet Augustinus Serm. A. de Verbis Apollesi, nunc I 13. r. Quid ergo viequid in nobis bonorum eis ad aeternam
vitam eonducentium , nonitis ex caritate. N Spiritu S. -- vente procedit.
PRQpOSi ΤΙΟ III. Delectatio non eadem est in omniabus, sed modo efficax, modo inessieri, habet caritas.& gratia statas suos, ex quibus absque ulla pretiudicio a
suaviter, voluntatem delectatam vieitice gratia Mium a-- omnia ρυχ ilietiat, ipse ea pri s κυλι. O i est quoaris elieere, ita ut sit ille plenissime in liberi arnitru pote: disi , omnia stis a Iαξὰur I a state. Addunt aratiam esse principium meriti, quos sne libellate & det barati e minime eomparatur: ac demum inspirari delegiationem a Deo intime nobis piaesente , &perficiente liberta est, non illam neeessatio impellente. Αυque ad quidem , quod postremo die um est, ad fidem C
inolitam pertinet. sed possumus haec ad concordiam revocare. Etenim s pratia accipiatur ex parte Dei, quatenus est ipsa trusericordia movens, & raritatem inspirans, nul latenus eum n astra deliberatiocie coniuncta eii, ire hoe fensu ait Au aut inus: Ur i. Atii sine nos.s operatu . Sae .deretur ex parte nolita, e i ipsa dilectio simul a Dei in sp ratiocie & voluntate no fra promanans; a voluntate tamea, ut a Deo imime praesente premota 1 atque ideo sequitur Augustinu , om autem DoLmvis, o se voluistis tit fisaei mus , nisi iam eooperaιών. Quare, ut septa dilllam eii , Gratia quae praevenit caritarem. elh caritas Dei, siue ipse Deus nobis Spiritum sis dilet ionis inspitans in i& gratia pricten ens opera libertatis est ipla bona voluntas et e vitas nobis inspirata. Prima omnem nostram delibera
rionem antevertit I altera eum ipsa deliberatione mutunis Ela e i, comparate ad opera, quae consequuntur, libertatis, & meriti. Ut modo ad thesm d sputatio nostra redeat; illa vid
em etiam satrix literis, de rationi contornum. Nam is
hi illa Psalmi M. i a. D/nim De utis rilis benigniιaram, in t fra visera viiij μεὶ,- ώcim, de statia vi tricis delectatronis explicari. visum eii supra . Legitur in psalmo
in tim. Item Ezechielis 36. M. 27. Et aeaso legis eoν --υ- , ipiritum noDum ponam in mian Os tr o istis--- eoν Io 2 vim . . cum. .sra, e disti molis cor eis rim m. Et sparseam metim ponam in modo vos H, f ciam vis ;n praerepses mei, amititisti, o Daieia - 'odiit ι, o v remisi. Est ergo gratia quae sitit ut opem rem, & custodiamus praecepta, illa, quae nobis tribuit core meum, cor novum, spiritum novum. o testimonio xtitur s. Pater ad demoni trandam gratiae neces statem & ef seaesim de Pinde LM. cap. x r. n. 21. &de Grati&lib. MAhitrio eap. 34. n. 19. tibi etiam declarat quomodo cor lapia deum si illud, in quo novi praecidit caritas, sis bona -- luntas. Rinremo, ne pro tam lingula, praeclara sunt ver
Lentis: qui primo isticit oculos in consuae. alienam suavitate illaeiente i deinde amat libere mulierem , eamque Opit. sed quaerit laitae r se enim amat voluptatem, ut timeat ; latere eat in qu Em, quia timet apprehendi, to queri, N Meldi, qu aeratque latebras suavitatis suae appetitione. Ducitur eaim sua time, sed haec novi est tanta, ut vineat etiam timorem . Audacior factus etiam uer
cundiam timoremque depellit. ira primo pulchra iustitia osseadit se oculis eoidis, & inspirat ferιorem amatoribuet si iam dieit eo di, Contemne quic uid te aliud des Mat. Contemnitur quidquid delectabat, sed nondum ex
pellitur timor. perseitur tum caritas, Neiae amat, ardet, fervet, uenit ad aspera & truculentia , calcat, stangit, trans it . summatim Aquitiai Dala exscripsi iisdem sese verbis. Probatur a. ratione. Enimvem Gratia essen est mesticinas it , sanans ut ergo infirmitas est malae & minor. N eoneu piscentia ramis plus aut minus intenti, iri opor tet maeiq, minusve validum exhiberi agrotis medicamen tum . Ueinde concupi sientiae motus noci sunt eiusdem ra tioni , sed varii r M1quando enim tennis excitatur in nobigeupiditas; interdum pugnax eri.& robusta: quandoque adeo vehemens, ut ad eam repellendam magna sint adhibenda remedia, non semel etiam in eius loEla robustio es , Deci permittente, sectumbunt. Ergo nec eiusdem rationis sunt motus gratiae . qum nobis in remedium infirmitatis submunistratur; nune enim eiusdem inspiratione vix sentiuntur; nune pulsant animum vehementius: nune adeo assietum, ut vineant carnalem orarum delectationemr nane tanto ardore voluntatem attendunt, ut minaeia suaeque & hodirenda parvipendar & vincat. Praeterea quis satile eredat eamdem , quantum attinet ad motionem & impolsum, tr
tiam esse in Martyre qui teterrima supplieia segetet, & in eo , qui vix adieitur ad levissmam iniuriam tolerandam Quis
dixerit eadem gratia praeventos suille sanctos omnes . suorum diversa sunt merita, dispares virtutes, di inaequalis in beatitudine merem Quis demum shimet mrsuadeat, non plus tritiae, ae sanctae delectationit requies ad inmeendam robustam consuetudinem, quam ad ciste vivendum
53쪽
Pangere, & inspirant contrariam cupiditatibus sui . dilecti
ruilino oporata est gratia Dei, adversus cupiditarem dece tavit vehementius; sed cum haec ellet robusta & qualiansulis tibimet innexis te ut Autuli ini voluntatem o stistitia dura servitus, pugnabant invicem caritas 5 cupidita; , nec una alteram superabati ita usa vestimares meae
Tandem, ut narrat cap. 12. 1 mula cQtdi ς' at ilice lacu i
taris, ab illo crines dubitatiotiis tenebrae diffugerunt , aetanta accenses est caritate, ut nunquam ratem antea iucundit stem expertus fuerit Coufert, ii inim ita in suo
ibi, in qtis me ante tot annues et Monitae ) re toti risi, Cyri Hoc sime exemplo simili rea auctoritate compet halo confiat pratiam madualitatem hiabete, nee semper esse esse estiuum Q relu4tantem toncupiscentiam , peii, te liberum: biti uim ei teli stoe ; ει licet semper esse iuna al)quem pro ducat, piumque animi motum, non tamen temper con iudies,m ei e eum illo esse diu ad quem ordinatur: efficere tantum nolo id, quod Deu 2 absoluta volon a te decreuri omnia demum das onere inauiter , ta undum re fi limum voluntatis divina beneplacitum. interdum vimen, ut quisque videat non pendere ab ul la ie potum locorumque circumstantia, quod unum mi. nos, alteram magis adiuvet, sed a suomet beneplacito, oca potestate quam habet inclinandi voluntatem no i iam quando, iv pii , italitri te enantem, ob caecatam, positamqne aliquando in circuini ianitis ono iii pii Uenit hagrantiis ira ac pialeutiisima caritate, emollit . itantiique duritiem, di producit mel de pelia, oleumque de laxo duiis rati, . Quod probant Evangelica exempla mn lieri , qua erat in Civitate peccatrix, qna llatim ae cti gnovit turpitudinem suam, ad Chii ii genua pro o uia ti ci inas N unguenta proludit latronis, qui tu si lac citicie edidit Saluatori, di veniam, re numque petiυit. Maii hae i. sui vocatus statim deseruit te; iuriam λ luctum: &Patisi, qui percollus N pto riatus de caelo, dum perseque
rei ut ric e iam . confestim de lupo in agnum mutatus eii Quare errani. qui opinamur sententiam notiram de orare gratiae essicaci, di tibiolutae Dea voluntati; cum semper i rinox ilici gratia, quam Deias vult talem esse, moveatque
PROPOSIT 1 3 1 v. dic Estina nihil habet assii ita
tis cum haereti Jati niana. batur; nam Jan senius, ut ost dam, quando ad ii l us eciamara pelvemet d i utatio, di consentiunt omnes Anii lanieniana, stratuit effieaciam gratii in delectatioue vi
estici, qu deliberati e di indiis leutia liberi adibi iiii
renittit ieiunesa est. Nos vera dicimex indeliberatam sui d in Q. sane deletiationem, qualenus in paratur a Deo ;& proinde per primum Milam indeliberarum uox nihil mἡ reti, nisi accedat liberi arbitri deliberatus astensus, dirinis si me tenemus, cum meritum habeti ii queat sine indist. rari a libet latis. At ho deictiatio victrici cum itantia est cum deliberario te comparare ad opera, qua e sciuntur , libero albiitro hac delectatione ratatato. Quamvis enim sit
Di velimus; nihilo tameti minus per illam non pmpunitue nobis bonum sub omni rati e boni, quemadmodum pro ponitur Maiis per lumen gloriae, ideoque remanet indisserentia iudieii, α vera libertas, quam habere nequeunt
beati in patria; ut explicavi in libro de S alia Dei cap.
x xi. Regula sexta, de Angeli et cap. pariter xm a. di deptuna homine cap. x. Q ain tem sequitur quidem ex haesiti iei desinatione infallibiliter eineius, eo quod anim amplectatur bonum quod magis deleritat, sed sequitur ii here, quia noti adeo in hac uita delectat bonum aliquod, ut nequeat in eo apprehendi ratio aliqua mali. Et si quodam ea noli is tenent mile nos mereri etiam per primum acham dileEiicim , quem in nobis exeitat gratia esseax ;contendunt hunc aestim esse deliberatum dc cum indiseretitia iudicii, es rosim eumdem aesam movit inspctatura Deo
necetiarium ella, prout elicitur a vo untate, indifferen tem & liberum. Noo enco oo; neque ninitatium aliqui, pr psgnamus delectatio iem victricem iuxta Janseviana de
pari inie discrepamus circa gratiam ineffracem. Primo enim latemur qualemcutique gratiam in hoc itare sue par vam , sive magnam vise gratiam Chiilli. Deinde detendimus dari tratiam ine in scem, cui vesanias resiuit. Ac tandem per gratiam sufficientem dari nobis pote:ratem implendi diuina mandata, eamque veram de propriam, sed noni aliter validam di expeditam, ut ad potiendumacium non sit neces laria gratia ciscare. Sed de his alibi . interiis le-cendus Notiti ius in Janieniani et totis calumnia sublata cap. Celenam si laniantu patiam de ines acem descidat, nem his limitibus e titinere thiaduistet, non declitiasset ad errores merito ab Ecclesia proscriptos: a quibat iminutiescensendi sunt, qui tamosas quinque propositor es sacere anathema mant, siue gratiam in delinatione constituam , sive in quatria e aliqua, siue in moti e Dei a ius imi liberato et praueniente. Ohu mper dum est Innocenti X M., qui ad reprimendam ciuilae iam eorum, qui Thom illas, A Augustiniano Theo timc J n leuiani erioris insimulant . in Brittit Apostoli eo dato ad Episcopo Belgii au. Iraeec portune mandavit mura su exi usui, ita et eo uor jam prati m iis Θr 6 ὸχ irato a I aia, Irut testatibus i sos rei ne mtis n/ tilia rar οὐ Deminum isau Uis M. Marione,
Opponunt mimo: Aliud datur principium honorum e perum son e dioerium a sancta delectatione di caritate, iuei
tiua synodun isti ami atque i, is pluribus Augu inuet. Non erio omnis gratia eii des titio . Respondeaut timorem utique delectationem non esse; il
cupientis; per illum voluntas retrahitur a malo horrore
que vitreies, & illarum officia di: loquantui invicem peto ina, atque per rationem. a in illa iertur voluntas, timor certist me non est caret: : illa deliberata, in qua su-
tas, 'ua' timet amat; ii e Npiritus sanctu', qui timu-tem oc amorem inspirat; sive Gratia, a qua timoris e moris Ei a tu . Hae ς alia eli in pilatio caritatis es dile-
est rami sua , iit S. Pater explicat laudato Sermone Iut 1
de . ibis A is i. piimo iacit ut voluntas contemnai quod antea illicite delectariat, in piratque hona' voluntati let-vorem. Voluntas lic excitata deprehendit in bano quo an
ratum gehennae, concutitur Eoe pa b, timore, & huic ut
liquet, an Inrat bonae , tum ita, de sanξtae dile ii iniri. ccei sit. Quisquis enim bene timet, bonam voluntatem habeat necesse eli. Et quoniam timor supernaturalis refer tur in Deum, eumque respuit ut ludicem bullum . re muri, nee aliud eil p sdus, quo lettur animus, nisi Amor; rimur canesus non line aliquo amore excitatur. Ipse tomen
non est amor, quoniam ssilit in titore tu titiae, di nondum
ascend i ad summi boat iucunditatem. Cuni in hane sese vibrat animus, amate dicitur, atque ita timo, steti a via caritati, si' suo Vis θυα Mitim or smaὸ , tDevit, ait Auatit an in Psalmum i et . ita Gratia timorem, timi r caritare ui praecedit: de tita est hociorum omnium pii cipium, timor remota ad latiscationem di poratio, caritas vero proximior. I tile etiam eum piimum vitide lignum
calore per agit , e licit capitem stimi ; tuae caleaecit :hae lignum tiaminam cercipit, eu cora ititur. 1iasue com cedo timorem non esse caritatem, de nego timorem nora escitari a gratia, quae eli Oilia . videatur etiam Baltim P citas, de nec ii. gr. pa . α ubi ex Ariua D. Thoui1 de non- urat, nunquam voluntatem operari, ut Voluntas est, nos
54쪽
Lsa ER DECIM Us QUARTU s. CAP. VIII.
veretur prinium ut natura , & moveatur delectatione
Opporunt a. interdum superiorem delectationem nobis ivinitus inspiratam sent Draus, nee tamen e scaram gratiam h bemus; inepte ergo tu illa maiori delectatione gratia es x eo thimiriar. Anteeeden probatur verbis S. P. A suulni, qui libro viti. Consul. eap. 3. Neu fac elam , in
quit, quod ineam: ab I. in ἰώ -- ώι mihi Horebat. De noe Augustini testi nonio stribit Honoratus Tm nely de Grat. Christi a tr. ultimo me. Venetae edit. ML decretorium esse, eoque mire premi superioris delectatio
nis delen sordi. At mihi sitiremiam noluam insigniret eo firmare ψidetur. Enimvero s. Pater caussam reddens, cur ante conversonem perageret musta, quae aliquando volunt homines, & non valetit , si aut membra non ha,eant, aut hae sint vis sit mitigata, vel resoluta languore, nee o mireretur motibus h a1 υoluntatis, eui met Spiritum Sanctum longe ineundior delectatio divinitu in spirabatur: quod
Mne principio videtur m ni eum, eum in Periundus a. tioni
bae. cujus modi sunt capillo; Mellere, frontem percutere, &A ua- consimis diailix amplecti, animus imperet corpori, re in sentio eommutandae vita proposito animus imperet
sibi ips , causam, inquam , huius rei proserens Augultinus docet, ideo corporales illos in se iseeuse, quoniam etsina inus in se deleuabitet, voluntas ex imo volebat . atquet
contra, moi ut in Hiberatis san, delectationis, lieri ampli ε, es inruidioric, resiliebat pugnae iter, propterea quod voluntas non taurum exle 'i Uiuo delectabatur, sed etiam terreati Haga consuetudine prae :tatis. Quamobrennin his novi volebat ex toto, sed partim via ebat, partim nolebat; volebat duin illum q=atia sancta delectaticiae e citabat, nolebat dum velut e Getudo ilium trahebat; LMoque Gratia illa efficax erat resperet indeliberatae dei Matinius, qua Augustini eor tangebatur; non erat e frax speesu e .ersonit, ad quam invitabatur: ti non erat Uficax , quoniam robilita e suetudo oppoclebat ncille, quod vi opponebat eor rest illit actibus manat delectabilibus.
acies alteri, qkou is es Aeria. Qiid igitur pro nostra se
temta ex ptellius de Uariu Hit ne mire Adversarii nos premunt i Etera serjata ses lotis motum laticine dili. aut interdum superiorem desectationem divinitus inspiratam sentimus, nee tamen habemus etficacem stratiam, esseae comparate ad motum, ae deliderium animi in nobis exciatatum, negor emeacem respeesu operationis, cuius deside- Q accendimur, sed illud reluctante mala voluntate reprimitur, cone a. Atque hie obiter nata, noη Dequenta sme interiori eratiae resiliere, quoniam, etsi efficiatur in nobis bona uoluntas, & sanctum destarium eonversionis, hane tamen non. exequimur ob manantem earniet eupiditatem, cui indisserentia libertati et magis obsequi volumus, quoniam nonduin voluntas spiritus vincit voluntatem ea
Opponunt r. S. I hornas a. p. q. 6α art. 5. ad 7. ait III clima arat a potest is ista es, bet rem si ensis, eis in seri vatum aeternum . quibus similia habet q. o. art. 4. Non sunt ergo admittendi plures tradus enicacis gratiae ob pugnantem earnis concupiscentiam.
Re Ip. loqui S. Thomam utroque in loeo de gratia iustificationi , quam conserebant vetera sacramenta. Gratia autem sanctificans, quantum vix minima, omnium maxumarum cupiditatum allectus reprimit . dummodo praeitost etiam gratia ae ualis, quam tertissme D. Thonias pr.eter habitualem exiit imat neetantiam. Quod & nos assiemavimus praecedenti cap. Prop. a. sieut eleto testimonium D. Thomae non excludit necessitatem gratiae praedeterini nantis, ut reapse residat tutius cuilibet concupiscemia; ita nora excludit inspirationem uiesticis delinationis, sive bonae v luntatis magnae , robollae . qua valde periecteque velit,
di determinetur ad opus. His enim terminis gratiam operationis notus Auguifin i. delineat. Seripior librorum de Umcat. Cen lib. I. cap. it. Dontim eis roris, inquit, non est ι--
LMAete . iam preterea concedimus eum minima gratia M
ti,ali, etiamsi de hae S. Thonias non iusserat, poste homines resiuere cuilibet cupiditati, at non potentia illa pr
sima Se expedita, quae necet sitatem gratiae tradeterminantis ad perseiendam operationem penitus tollat. Verum de hae non leυι ouficultate disceptandum eri infra. Alio sumque sensu minima caritas obsitit euili e eupiditati; nempe earitas est erga holum ineommutabile; cupiditas sertur In bona commutabilia r superat voto una guttula illius boni, istorum omnium plenitudinem, atque assuentiam. Imret tamen, ut tus erue ab anima sensuum oblectamentis inhiante, quod sumnium illud bonum nobis subminumatione spirites Sancti descescat. opponunt a. Plura ex hae mitia sententia consequuntra Beria Ttio . Gm. IL
absurda: atque illud in primi non dari in Me statu a xilium s se , eontradistinctum ab emeaci ; quae asserti haeret rea est, & damnata. Si enim natura gratiae sta es in sanctae dilectionis inspiratiotie, necesse eli semper ubi
ess gratia, dilectionem esse, , effectum illius semper pr
diaei. Sequitur ex aduerso noti dari stratiam ah intrinseco efficarem: haee enim semper eum e lectu coniuncta eliquod noti intervenit in explieaia sententia, iuxta quam iu gratiae maior obstate replicentia, redditur a nobis in esse a x. Sed 3e emergit incommodum illud, veram e lavi nionem Co gruis arum , & seientiam misbam a nobis alibi
resutatam, quandoquidem per nox pratia non erit eis x ex divinae voluntatis a bluto beneplacito, sed ob nolitam maiorem, minoremve dis pol it nem.
Resp. Nee minimum ex hisce ineommodis e sententia nostisa deduci. Non primum; quoniam semper quidem Dei Iratia sortitur effectum aliquem, sevicti pium desiderium, cyantiam delectationem indeliberatam ; at non semper incit volnntatem plenam S deliberatam, nec opus illud, ad quod orέinatur. Id vero in omnibus sere Seholis de A clio Iusserente admittitur. Omisa atixi urus Hiens inquit
dunt os uri se . Et icitia uti. 3. Avix Ii- MPtiale duitur eax comparatione esse itia, si is aestis imperfem -- m Meri r oris eo oratione ostis perfecti , quem μμ es μο reis, Itimata ora G1ων. Eu , qua tum pertinet ad gratiam sumetentem , sententiam no iram nihil discrepantem ab ea, quam Alvares eodem loco testatur dile inter recentisires Thomilias communem, δε expresse traditam a D. Thoma in t contra Gentes eap. 139. Discrepat autem haec sententia multiplici titulo a pravo dogmate Iantiniano: ae primo, quoniam Gratia sufficiens, quae imperietium actum , aliquam scilicet mentis collu: it ilonem. at pium voluntatis motum produci etiams ad actum non trabat, ex se ad illum ordinatur, ad illum excitat, ad illum etiam, niti reluctaret perversa voluntas, solet emcax ἰ non enim diuina liberalitate eo fine eon lettur, ut in parva ac invalada voluntate humanum arbitrium torpescat, sed ut nitatur ad opus, studeatque orando robustiorem gratiam a Deo impetrare. Iantinius e contra parvam quidem, & invalidam voluntatem a Deo inspirari fatetur, sed quam ne-Mile fit permanete infirmam atque torpentem, nisi se, minis retue delectatio tam uirida, qui arbitrium trahat inis
declinabili necessitate; adeo, ut quibus haee deest, gratia
ineificax eonferatur, novi ut possint converti, sed ut Deo vocatui vetulia cupiditate, quam refrenare n valeant, &fatali quadam necessitate repugnantes evadant iniquiores ;ae melius esset perversis hominibus, si Deus inestor ad- Iutoruim minime laigitetur. Quare nonnulli siti iniquitatis pellifero hoc dogmate imbuti propugnatum a nobis auxilium fulse iens in peccatoribus, qui nonret piscunt, inutile di noxium temere pronuntiarunt: quasi talibus mec toribus sat estet prorumpere in blasphetae ana illam, damnatam , horrendistimamque deprecationem, Aerarias i emre I sera no . Domin/. Deinde in pia illa assectione, quam per fratiam iussieientem noη dicimus hominibus inspirati,
tribuitur operis, non quidem exeeurio, sed vera potestas, quamquam non expedita, ut reapse prodeat in altum ; quod, ut diximus, non gratiae desectus est, sed voluntatis hum nae obicem ips gratiae opponentis: quam e contra in Iam seniano SVs emate impie fabrieato ad libertatis exitium non detur sanctae operationiη potestat, nisi adsit gratia nece statem inferens, de nis in alterno cupiditatis, 3e eas ad lectatioris eonfiitia haee illam superant in bonum voluntatem nostram tanta vi i ut nequeat contraniti, eompellat. pr. terea in illo actu indeliberato, qui sufferentis Gratiae effectus eli, eum sit sola lubentia & trahens voluntatem eumdatas, at non et io, & indi fierentia, eum non si optionis a iliae actus ipsus euitatio r non reperitur meritum libertatis, quod nun uam comparatur . nisi voluntas gratia exci- .ranti cum deliberatione, & libere obtemperet. Ex adverso lautean Jansentani, qui ad merendum necessariam potant f iam libertatem libentiae , etiam in motibus indeliberatis,& in parva illa delectatione, quam Deus operatur in n . his sine nobis, meritum tenentur agnostere; ideoque iuxta Janienti placata qua libet delectatio eli gratia inicis , demeriti vete operatrix. Verum de erroribus Iaasidianis postea
Quantum vera attinet ad gratiam iniciem , dicimus hane utique aliquando tae ablo niam, ita ut omnem p nitus duritiem traneat cuiusque cordis; qualis suit gratia eollata Paulo. At sepenumero eli inicis tantum compa rative , idest, in uno, non in altero, quoniam in illamianorem, in isto maiorem in venit Ohdurationem. Gratia enim efficax medicinalix est, & neevilaria ob instinitatem, &menam inter earnem & spiritum. Medicamenta autem obdinaria lege exhibentur iuxta aegroti malam uuetudinemst languorem. Sat erat in us intuitus Petro, ut steret am
55쪽
et Huliis emtra s alam calcitrans erat maiori mee, &-Fiori luce Iuvandus. Hi ne admonemur, ne terrenis e piditatibus, & pravae consuetudinis vinculo nos implicemus, oe gratiae ad utorium sit hae de levissa sufficiens tantum, S on robus iam ecoeupiscentiam inem x . Nec inde sequitur nos scie tiam media . aut sententiam Congruili
rum probare: siquidem, ut supra eum Aululiano mcisai mos, quod Deus adiuuet illum tantum, ii N non tantum. mora petitit a tueumstantus extrinsecta peribviae, ioci, vel
tempiatis, neque a praescientia iacti usus albitrii, sed a secretae aequi avi ratiocie. Ec potellatis disiciae extellentiarti cum oeus emcaeiter vult, in stumat tam vividam dei Maii mem, quae iacile vincat, sal a semper indissereni aliberi arbitrii , contrarios motus pugnantis Crancum Lentiae. opp. ultimo. Destruit hare sententia sit lema alibi a n bis propugnatum, quod in lutu innotentiar necinaria nocifuerit ad perseverandum gratia ab intrinseeo emeri; imo sequitur Adamo gratiam effieacem titisse tollatam, nec laiamen perseveraste. Nulla quippe in Adamo & in Angelis
ante lapsum fuit . inordinata delectat ici creaturae ἔ ergo de.
rei alio caritatis erat in illo se Noe dc uictrix , ideoque Meax ab intrinseco. Irno qu modo Adam in peeratum prolapsus est, eum nulla illius animum pulsaret cupiditas λPol temo nocine Beati neeeslatio Deum amant, quia nulla in eis eli delectatio terrenai Pari ergo iure Adamus es Angeli debebant neceistate quadam summo hono adhaerere, si nulla adversus ipsorum gratiam concupiscentia mgn
Resp. Nego ant. Angelis enim , ae primo homini, eum primum laesi sent, data eli per gratiam sanctificantem e ritat A bona voluntas hahitualis, quae beneficium erat Dei
eoadentis naturam , simulque largientis gratiam , non me ritum hominis . euius deliberationem antevertebat . Data est iu gratia acinalis, sine qua non sua culpa emdassent, quoniam non talix erat natura creata. ut posset sine adi torio Creatoris in accepta tultitia perseuerare . Hoe ad uis
totium , ut Augustinus docet, & nos non uno in Ioeo e motii rauimus, dabat polle, non dabat velle; scilicet non erat inspiratio sanetae dilectionis determinate trahentis v luntatem ad hoc, vel illud honum ; cum posset liberum
arbitrium cum sila gratia versatili potem a proxime expedita ad peltiverandum determinate seipsum. In Adam erito, quia non aderat terrena cupiditas flectens liberum arii trium ad malum, neeiularia non erat inspiratio santiae dila ticinit ipsum determinantas ad bonum e Ee quoniam d ei r re saucta a lualis dilectio, quae determinate dat Melle, non urat Onsequentet gratia ab intrinseco emea x. Peccavit vero primul homo, quia cum pollet se convertere ad summum bonum, in se netipsum mentem animumque conis uertit , atque in tanta non peccandi facilitate propriam magnitudinem turpiter eo eupivit. Sed haec omnia alibi fauta me pertractata. Beati demum non idcirco amant Deum
neeessatio, quod nulla in eis sit permixtio adulterinae de luctationis, ut sillaeiter scribit Jantennis lib. iv. de Gratia ii ii cap. g. sed necessario Deum amant, quia illum videmi ut eli in se, atque haec visio nequit consistere eum itidisserentia iudicii, re cum vera libertate Janseaianis duo.
a. De gratiae ergo natura satis multa.
D i. brevior est responso, s dicamns timorem esse a caritare, si raritatas nomine intelligatur cum
, Augustino hona vetaurosia que ad ipsam disponere , si ea rata, pro amore Dei propter se, & se se S. Pater lib. 83. Oq. q. qa. misi. 3c praecedere cor raram ,s eat iratis nomen accipiatur super omnia. Scribit enim
magnum in scholis est, graui ismumque distidium. Contemdunt Moliniani gratiam suam habere emeaciam a uoluntatis tonsensu . Quod ut quisque percipiat, e troversiam , ut inquiunt, ab ovo explicabo. Ludovicus Molina insignis Mei talis Iesu Theologus, ut istasius everteret haeresuri Cal.ini nam, & arbitrii libertatem eum Dei gratia expedite emiselliaret quod sane eonsilium laudandum erat, si huam comestiaturae rationem ex Patrum regulis, noti ex humanis sν mentis proponere studuisset anno i 183. labrum, quem inscripsi Coneordiam, edidit in lucem. In a. autem Parte . H. an. 45. disp. I.membro ultimo, rationem illius Coacordiae a si traditam fatetur novam esse, di Gratiae inri. 11stimo Proptignatori Augustino prorsus ignotam . Si ea vita inquito e Ian. -- sempeν fui et, forte isertia pol
fera rariae . . Ex quo notandam obiter . tam singularem me Molinae de se op ni em . ut se magno Anguilino existimet praeterendum, & a se ad in veta tam doctrinam antiquis. simae, plenisque Romanorum Pontificum oraculit e se
tralae. At iti hane hominis iactantiam perbelle vir clarissimus lae&G1 L Boitu ordinis S. Benedicti, & Theiam gus pati sedilis in suis adortis inlinianum inos Ammadversionibus cap. I.
Praecipuum ergo huius Auctoris dogma, ut Meet laeticitato disp. a. membro I. nee noti in Contorti a q. artia 3. est gratiae emeaeiam ex selo liberi actitrii eon stati
recidere eammendo e sensim, o coeperasisti m Mina . austi am His ericio ranιν Vitim as. Viam. Arbitratur enim M lina Deum eodem prorsus asinti omnitas consene gra
tiam , eamque subiieere arbitrii libertati, m curus nutu Nddatur emeo, vel ineficax ; ita ut nullum si discrimen inter gratiam sumetentem & emeacem ex parte Dei. Ecin anu primo, sed in.ami secundo duntaxat, dum liberum arbitrium indifferenti auxilio primentum absque viviaviori motione vult, aut non vultinentiri. Hine non est, juxta Molinam, in Deo absoluta voluntis e serendi do num perseverantiae, nis ob pravitanem liberi e sensas, quo labetum arbitrium gratia illa pedisequa bene utitur . vulgavit quidem primus omniam nane opini em Salmanticae anno II 8 I. Prudentius de Mont Maior Iesu ita, di vadii ab anno a 38s Leoti ardus Lessius, & Joannes Hain melius eiuslem In lituti, scis cum Molina in tone. q. arti 13. disp. 33. profiteatur se ante annos triginta seientiam mecisam 8e mente praeformasso, & in Seholasticis quoque disceptationibus illam pro etiaὐisse sub naturalis selemiae vocabulo; aequum est Molimam auctorem , placitumque illud appellare Molinianum.
Altera est sententia Cons, mostarum, quam maiori -- sensione modo PP. Meietat a defendunt, nam inlinae kitum alienum a lententia di narum scripturarum esse, de evertere fundamentum praede linationis divinae, scribit Bella laus lib. i. de Gratia & lib. atbitrio cap. 12. vide iapsum Bellarminum m. 4. edit. Parisienss au. I 5 . pag. 4DI. Lugdunentis an. r19rs 4rs. Tomi tertii , po tremae
etiam venetae an. I at. Tom. a. pag. 218. nec non ali
Itaque ex 'imant ti aiatores , is pos/sare hominis esse, ut gratiam faciat esse e triem, que otioquin edi δε non inonis su istus. Hae autem sententia , sum Molinia suesse constat, expolita, Hue opinio isti na est απι - inquit a sententia B. Aistis ni , o Disti m eo. - ima a onten ria etiam Scripturarum δυ - - qtiod etiam inviciis a gumentis de moniliat, ni mirum si nonnullos negasse hoe esse Bellamini de sententia Molinae iudieiuna . Eamdem opaniorem ut diminutam, licet non ut fallam , reprobat . lib. a. de Auxiliis eap. 3. n. R. Franei seus sciater, reficit inmnino Adam Tanne rus m. a. disp. 1. de Grat. q. a. dubia . n. 8. extatque adversus illam decretum Claudii Aquaviuae Ceneraliis Ierilitarum Praeposti Mimm anno agra. die a Decembrit. Est autem sententia Congruit aram exposta a Mareso lib. tri. de Auxiliis divinae gratia ea in quo doeet viscaciam Gratiae in hoo stam esse, uti.amas infinitis sa sapieulia mi dos, ςtioa un tiaeque eatissa ,sentia viai is omni mora in ore. n. es vittira D, s is ea
ob iura. Haec ei illa Cratia, quam Cometiam appellitant, propterea quod congruo tempore dc modo hominibos comis feratur & hane immerito Toumebeomparat arti ultimo pag. 86. gratiae victricis delectataoni. ; eum ham ad gratiam sufficientem addat maiorem abundantiam caritatis , per quam voluntas ita inflammaret ut velit. & tantum v Iit, ut saeiat. E contra Gratia haee Suare ratia , ut idem Anctor fatetur citato loco num. I nullam intrinsecam motionem requirit praeter illam, quam praestat auxilium I eiens , sed tantummodo congruas circumstant f ,
56쪽
is qui x per scientiam mediam praevidet Deus humanam voluntatem 1 e divinae vocationi obtemperat
Hae sententia non exploditur memoratu Decreto G neralis Aqua vivae, a quo tumea proscribitur sententia Molinae. Praeeipit enim, ut Patres Meletatu Meeaut inrem
quaquam esse praeseriptum. Et revera, eum M. I 386. . rante potissimum ipse Getierati Aquaviva prodierit Rario atque ius itisio sis ον - , ubi quinta regnia declaratur , laberum Metti esse a sententi, B. Thomae circa cauuatum secundarum praemotionem recedere; eredibile non est v luisse Aquaὐivam rescindere iam editas, receptasque eom munibus suorum plausibus praeceptiones. In hac c o runsarum lententia defenditur a nonnullis absque gratia ab intrinseo emeaei Praedestinatio ad gloriam gratuita ; cuius praedellinationis executio ex illis eircumstantiis sit repetenda, in quibus Deus ab aeterno praevidit , liberum arbitrium subministrationes gratiatum minime aspernatu
Defenditur in scholi4 eiusdem Meletatis Iesu alia quoque sententia, esseae iam tritiae litam esse non in hae vel alla
particulari vocatione atque inspiratiocie, sed in omnium complexu, non quod liberam arbitrium sit, ut sancte op retur, beneficiorum di notora plenitudine eumulandum ;sed quia Deris in thesauris sapientiae suae plures habet gratias, quarum collectionem homo repudiare non pineis, tamineis repudiare possit siuetulae di tributive sumptaς, eum nulla si ex suis intrinsecis eum effectu insallibiliter coniuncta. Hi nimirum Theologi tam gratuitam praedestinata nem ad gloriam, quam spee ale dolium perseuerantiae es His divino beneplaeito ptaeparatum concedant, sed eum se
divellere nequeant a Scientia meitia, quam ad salvandam fuisturorem libetorum contingentiam existimant nee ariam,inruiunt hune, vel illum liberi arbitrii uitam non depenere a caelelli deleElatione praedominante, neque a praed terminatione Thomii ita, sed tantummodo ab illa gratia ex cumulo gratiarum omnium seleeta r atque independen ter ab omni absoluto decreto a Deo praevideri. Quam sententiam aetate hae nostra celebriorem reddidit non semel a me laudatus Edmundus Simon net Universtatis Musti a tanae cancellarius in suis de Scientia Dei, de praedelima tione, & de Gratia disputationibus. Pol rem a sententia eli Thomiliarum & Anensi in eo sum omnium affirmantium gratiam esseaeem ese ieipsa, noti talem reddi aut eooperatione liberi arbitrii, aut ex cireum santiis eo pressi atque certi lime & in lallibiliter eum es sinu coniunElam esse, non vase prout comprehenditur in cumulo omnium gratiarum, sed quatenus est indiuidua &veculiatig praemorio re inspiratio collata hominibu' noti suspensa & indisseienti Dei voluntate, sed absoluta &H histima: ita ut his gratia det mile, velle & perseere, neque ipsa cooperetur quia volumus, sed nos velimus, quia ipsa operatur. Instituitur vero quaestio de gratia, perquam recte operamur in 1 fatu natum laesae, nam de gratia ad perseverandum necelsaria in fiatu ian enuae aliis in locis pertractatum Q.
PROPOSITIO Datur Gratia ab intrinseco e seax seu
Momentum Primum ex Scripturis.
Inter scripturarum divinarum loca a Theologis in eoos mationem norim sententiae producta, illusiriora sunt qua sequuntur. Primum Geth. cap. xxxvi. v. 26. de Gratia, quae per Christum confertur ita, qui ab idololatria res, scunt, implentque pr.rcepta Domini verba faciens , Dalo bis, inquit , cor noDum, oe δε ri m n vim ponim tu meis dis υUA: O . eram αν ι auram δε earne vectra, o vi ho volu υν eis ram . Et pisistim . metim ponam in ma aves o f. iam tit iis praeive s meis ambiaeris , O judicia mea etissiliatis , O o rem ni . His autem verbis noti solam nobis promittitur gratia singulas commuis
de ab arbitrii Milone peditans, sumtra, spe illa.
Metrix, ct ab Dimaseeo essea x. Etenim hae proausi ae Deus spopondit, & quidem absolvie, ae nulla facta rudi tione aut humani consensus, aut conditionis alienias ex triniaeae effecturum se , ut eor earnis concupiscentia mavatum raritalis flamma succensum innovetur, atque dumna praecepta mandentur executiocii, idest, largisurum stigratiam cum effectu in alii bilitet coniun ham . At hans gratiam esse ex intrinsxis fias Meacem, nemo non ubdet. Deinde alia est gratia quae saeit ut pcismus sarere. alia sui facit ut laesamis. Prior est in Ox , 1ivo ad tutorium altera essicax est. 8e adiutorium etia pilla suspensa est & pedisequa, quia velle ae determinise sese ad opus relinquit libero arbitrio: haee uero est victrix Ee
praedetermn si quoniam dat etiam velle; ti voluntas . qua non determinatur, non uult. Enarrata autem pro
missio est de Gratia, quae faeit ut faciamus , ut in prae reptis Domini ambulemus, ut iudicia eius eullodiamus, ut operemur. Et ergo de aurilio sese, atque ex intrinseacis suis esseaei. Rureas citast. Prophetae testimonio Deus non praeduit filios protitissionis diὐinis obtemperaturos mandatis. sed promittit se facturum ut divinis mandatis temperent At quod Deus premittit, non ex potestato liberi arbitrii, sed ex fimo statoque diuinoe voluntatis de creto eum rei eventu emuleretur. Ducet id siselu Fui
Pentius lib. i. ad Moeimuin κap. ii ut Observarunt Theo
logi macenses in eelebri Censura ad Astertionem P p. Scirucietatis Iesu quin iam aevieel arat sed manifestius S. Pyter de praedestinat. m. cap. io. ubi ait o Non is nostrae vis tauratis por/sare, fia de stia prauis natio, promisit. Promi ι - M ipse fae ti/tis f erat, imon οὐ homines sessia es faciam hamaria bona, qui peri nem ad utinarum
e tint ιι υ faciat quod momist: ario in tit mi premi 'compleantur , ison in De , sed in hominiam es potuLιὰ Praeterea, ut Theologi Lovanienses argumentantur in Iessiis eatione Censura suae cap. xa. ait Dominus, Faciam uin prae sis meis amitiistis: non facii autem is preceptis suis ambulare illos, qui antie bene vivere Neviant, et iamsi horum plurimi gratiam habeant inemeacem. In iis ergo , ut Miu operemur, necessaria eli uberior gratia , suam noti pessundent, donumque speciale per seipsum ab inemeaei distinctum . Denique peremptotia est Augustini sententia, & frustra contorquetur, in lib. de Gratia de lib. atb. cap. is. Certum est nos acere eiam stimus . sed litis cie tit jaeiamtis praebendo υι res escarismas viatinrati, μάdivit, DE )M tit in j si si istis in i amsuletis, est j.-ὰ cia m/o observetis , era faciatis . Gratia enim , quae pendet a υoluntatis e lenti non est emeaeissi . cum saepenumero iacteax reddatur, suoque effectu stu-
Ad .ertax hoe loeo, laudata taeehielli verba explieari non posse hoe tantum sensu quod in nova lege plures, quam In veteri, am iecit in viis Domini. Quamqam enim lex nova amplior est, di observatur a pluribus; diserimen inter illam ae veterem non est, quod per se pauciores vel plures sint legis observatores, quandoquidem iustitia non est ex lege, neque lex ad persectionem adducit: sed quoniam in lege nova in pluribus Detit per subministrati emcaritatis aufert eor lapideum, largitur Spiritum novum , di facit tit faciamus. Nam haere eli Augullini, aliorumque Patrum, ipss quoque Propheticis uerbis concordissima, i terpretatio. Quare declararunt O menses Theologi e plicati em Lellii Ec Hamelii expressam memorata esse tione a 3. intentioni prophetae nequaquam eo ruere , &Duacentes, esse novam de non ferendam unanimi nsem ne assi arunt. Vide utriusque Universitatis Censuras, de quibus proximo capite. Hue spinant inaumeta alia dioinarum scripturarum i ea , in quibus asseritur Deum inclinare & trahere eorti hominum, operari in eis Mnam voluntatem , agi filios Dei Spiritu Sancto & alia id genus quam plurima. Huiusmodi sunt Iob. xii. v. utit ammtitis αν princisa, po Is
is, ii sunt filii Dei. Haec putant Adis arii nostri quam satillime eludi, si repotiant hoe tantum sensi Deum i
clinare , trahere, & operati in nobis bonam voluntatem &sanrum operationem, quod nos adiuvet ut velimul & s Eamus per inspirationem, line qua velle & agere non m sumus, nos qua efficaciter. & previa motione praestet ut velimus de saeiamus. At lunt isthaec subterfugia mera. Prineipio enim, ut diximus, in hiis , qui sola gratia vem at ili di peditiuua praeventi sent, non inelinatur eor, v iuntas non trahitur, neque homo vult, quia Deus oper tur in eo velle: sed ex adverso liberum arbitrium eratiam determinat, fleriit, trahit, 3c ideo Deus operatur quia homo vult. Deinde in horum Theologorum stilemate , qnieunque indifferenti gratia adsuvantur , inelinarentur iatraherentur, agerentur operarentur; & Maus visitent ad
57쪽
Indisse hiemi a que ita qui nos et edunt nee convellum me, inemeaciter tamen vocantur, & Qeriatili adjutorio marmove tar, haberent illam gratiam, quam comtuod
consensu Poluntatis, aut ei reum ianitic extrita fecis, ab ia-emeaei dat hinsuitur. Ad his: cuinam non plane uup Macbardo Molinianus Apostoli ea ad philimVnses sententia tis morem incutere poterit saluorem ρ Respondebit quisque non in edito hebet, nitul esse cur pertimes at, cum ei sem- ter assutuitim sit illius qratiae adiutinium, cui praebet sibera voluntas pro suo albi tritu consent 1m. D in min. Asa, inquit Nicolaui L Neinumer Tom.. eris Theologica p. 241.) de
tutem : demonstratque his minime recedere lix reticum ab ea gratia . quam in lege distinaque conliituit . . api
rei sanctos Doctor conteudit sic ut . A sicam iamen
am accipiendam, ut Deus non suadendo tantum suod dici.
num est, ted physice nobia etiam arium .s uniaris inspiriando, A eu cacite, ad operationem trahendo dicatui m
A I asisHr. Potto mi indisserenter pixi iovemur , α quis Itonis, a , fio extrinsecus sectent, sue interiit; ii uini nent, absque alio praemeniente a Mutorio illic incitur arque iuuitantur . non nil in ptopi eri me aphorie e dicuntur a r.
adlectum, operetur in nobis ut ope tetmur, agat neri ut apa. mus, neque sola nos morali excitatio te primoveat, sed
trahe re, inclinante, a rente, A tantam voluntatem, qu e stat, velit, iaciat, ni is divinituς inspirante. Proferam modo pinia tutii Apotiori teli monium ad p. m.
' mi. Hinc pratia ab inirin et eficax demota itatur, tu in quia essectus potiori iste tribuitu caussae determ n ali , quam inda eleuter pus venti, ideoque in se:itentia Ad versariorem nostronon sunt bona opera potius homini oml tui 1e currenti a: tribuenda, quam Deo gratiae ausilium subministranii: tum etiam quia is eorum syi ei te nocii repertitur Deus maius pratiae beneficium homini operati ti quam noti operanti id que quod ille non ille diui ris praceptis obtemperet adurabendum est homini voleti ii ix cursenti . & pro nutu arbitrii sui caerimuine i lud ,
uxumque audii lium determinanti.
Huic autem argumento qua arte oleurrat Maresus lib. de Auxiliis iii. cap. et 3. sedulo videndum est. Nititue pM mum o tendere irare verba novi esse Panii a semantia, sed polita ex petiona sim obiicientas. abusus commen rat irent. s, quae ab imperitis tribuuntur Hieronymo 3e Ambrosio addita quoque Chiriolionii auctoritate. At ex satio, quae Commentariis Mati Hieronymi subilauut, pelagianum Mi- quem habere mestrem, nec eile opus Hieronymi in sati uita Pelagium indubia tion 1 hus haee Apollosi verba nori semel proferentis, serapserat si, tu, Senentia lib. i4. Bibliothee Bellarii indil de Milpt. Eeiles alatque eruditi viri, a quihut nemo hodie ditianiit. Commentaria olim inscripta Ain, oso. quamquam po iea traditam a Suaretio ex ista nem rei estiuit, ut dita de Transius e Citrinalis peccati,
sunt pariter Craticorum consensu iuppostitia. Choloilomus docet tantummodo Am.ioli verba intellipenda esse cum arbitrii Iibertate, quam tune aliqui nudebant evertere; nam e uel fissio add)dito Drm em Ak r, Non voleui a , Neytiὰ curre- , , tib ira enm nou restit, seu es/uuit rem totam nou kti s risa, βὰ fuerisia ina sera araria. Prima et
tera raterra haereditatem, siυe etiam de Hectioue ad gloriam , qua praeparavit et, iis eo leuam vi ationem coure
rendam in tempore, qtio bene uturm praevidit; at pertra es ire Paulum etiam de absoluta pratae imatione ad eta: iam& gloriam, es Deum in hac ibi a praedestinatione huius sti-im opera bona praenoscere, iam in quatio & quinto librosuit commoti itatum. p fremo SMalesus tertio libro citato cap. s. hune Apolloli locum exponendum draco cram et auratio Oratione prima ac tricet ima , quia I eet ipsi s
ctoritas; nam & non bonam voluntatem vostram esse ta-
emur, Deo tamen pj uoipti iter v Ouro N nreamus ope rati Deum principaliter, ii indisserenior ipse praemoveat , labem inque arbitrium liaue motionem determinet. Sed quo videas magnificeati si me falii Mardilam, eodem loco Naarai renus pol aquam ait, nostram coluntatem & elotii nem a Dei b ianitate manare, addidit protinus, Ili rorem et Meu: s, ι Mi , nsu festim via istis , πιι curraeutis suum, sed et uui miri in uro ita, es uiam De e quo ἈMe ipsu a Deo es, est ino iura ιortim Dea ab navi: . Commendat ergo Gregorius sententior Apol tali, eamque se inretpretatur, ut totum i i endum iit Deo, quia ipsa bona Uo luntas a Dei beni initate, promanat , nee gratia Dei dat
Verum lie et Crestorius. alii uu Craecorum non tam aperte gratiae ML siecit e sumam in ex cidenda praemissa
iumentia Amitali , athleta pratiae Auguttinus Que l. r. ad Simpliciarum, es eo p. 32. Enchiridii, ait quo: si alla
L . oebi ultros, tur. Corerum Sualesus frusta se Narian. oeni umbra ulci conierit. Ec seu ita Deo partes dat prancipalet, si liberum at nitrium versatilem ttat iam deteritii nat, quemadmodum di in ue supra. P. reelebras quoque ei: ieitus Apolioli in pilaea ad Corioli1 ς cop. 4. u. I. Usti phim 1e a aureis
si arrepti s) Quo te limonio revocatum te ab e rore Sem pelagianorum testatur s. pater in lib. de pta .s . cap. Hinc vero sententia pariter exploditur Molim
ve a gratia praevenieme, i .e a smulta En eo leuesu, cum
illa o nibus si comae in , atque in creuibus eadem; iste
autem de communis si, ti operationem voluntatis non antecedat. Nulli, aurem ab alio secernitur per id, quod est Dirisque eommune . Resi tergo in sententia , quam ara pugnamus , unum discemia, alio se ipso, videlicet suam testerminali die suos ue consensu. Utiliae S. Pater hoc ror mento lib. ii. ad Mucii alimne. . 3 deps bis M. cap. Respondent vero palmni Gratia riviae pi. c cum sella initio lib. i. de Crat. , lib. arbitrio cap. 1 3. te limo uni in Apois
si habere locum ubi agit ut de traria si e eat , non teiti ubi di iputatur iactu ua. Fieri enim Poeteil, inquiunt, ut dua
58쪽
LIBER DECIMUS QUARTUS. CAP. In ο
speratio istis semper facias ius rara moadotii. 1 a iugiam quarta , Omniam Urerum ad se corvi cmmene. sum autem huiusmodi precibus sacra Ossicia plenasmma . Nee praeter mattenda eu oratio edita a Benedicto vi L qua urentu vinetis Congregati ibus Summi Pontisces ; cuius orationis hae pars est: V au diuuare in L is ditas nostνῶι , iace uis stiles alamvis, quo ero omών ostenis, iis mas operare : em Ioias in Dassor, serior buaismram. duo homines eamdem lateram motionem reeipiant , Ecutiat raedat , alter noti credat, qui tamea eredit accipitino nem eo modo, loco di tempore, quo Deus praevidat esus ingenio congruere ἔ alter non ita accipit, ac per Me longe masorem habuit Dei gratiam is qui eredit, quam qui non credat. At verba sunt haec spec oti . primo quia cur unus eredat . alter non eredat, ut infra demonitiaturus sum , non pendet ah intrinsecti cireum lianti it . sed refundendum
est in iudicia Dei inserutabilia, ct contingit interdum, ut qui credit, sit in eireu miticitiis omnino postis, a quibus alienus est qui in incredulitate persilit . taeterea vel in Circumstantias co gruis conuitiatur homo per seipsum , vel gratia Dei; si per seipsim, ipse ergo sese discernit ab aliorti gratia Dei, a tur noa ideo ham gratia Elicam est , quia natur a Deo in iis elicumstantiis , in quibus praevidet hominem eo sensurum, sed e cocitra e fluuitur in iis cit eu tantus, quia Deus deerevit, ut e sentiret. Reponunt alii uti Auam sinum citaris verbia Apolioli lib. de Gratia ac si di arbitrio cap. 6. Et de Pra deis. Sta cap. s. ad debebiandos Pelagianos , qui ita praedicabaat merita humana sui ea ex semetipso habere hominem dicereat . Id quidem verum ei ; sed e tendimus iisdem argumentis etiam Mo-
Iim nox umeri. Enim Uero naturalia dona non aiscernunt
bonos a malis , quoniam bonis , malis communia ium. Sed etiam gratia supernaturalis, quae suam habet Esaeie a consensu , bomet ex aequo, malisque eo nudis eii. Igitur si naturalia docia mistine fuasciunt , ut unus disce natur ab altero, nee suffici ne erit gratia illa ab arbitrio pendula, fluxa & indi retia. Insuper, eis Molinae sedales superna turalem variam agnoscunt . neque habendi lini P ι giam, quoniam tamen in eorum sententia cum eadem sin tia uous agit, alter nno agit, necesse eli, at qua agit se discernat an eo qui non agit non per gratiam , quae ullis me communis est, sed per solam determinationem arbitrii. Quamuis enim duo opus habeant de ad euisum peragendum equo, & ad remigandum remix, de ad pugnandum armis ἀsi hisce in rebus pares omnino lint, cur unus alium prae cedat , ab ipsorem industria & cosata erit solummodo re
petendum . Et quod rami est, Angustinus eodem loco de Praedellis. M. quo se hocles Milui communiunt, non silua ait vise intentionem A soliori, ne quis glorietur se disce iis aliis per dona Dei naturalia, d etiam ne suspicetur se habere validum illud arbitrium, quale granditate primi pec cari perdidimus. I. M. A fiat, imuit, e u ι stiria ι rem oue, qua eantra Anmanam δε νει- loquit, , na quis am in Bo-- su in Domatio alie estir , dona Dei natia ratia suspira, , sis ipsam terum perstet famae nasuram , qua tis in prima e uitia . a nota es, sis sit uti nartira qua- is cun a νel ρωias , nimis Davitim rab imo assinitim es . Dinon liravi autem alibi, in prima eonditi e Amitolicam sententiam. Ο aviam ιὸ a se is p hoe duntaxat sensu locum habuisse, quod primus homo habuit a I, o adiutorium fine ρtio, est gratiam quae dabat polle, sed iuule illislandum per liberum arbitrium, quo sedeterminaret ad .el- le , , perseverantiam Angelorum sandiorum iurile peculiari Quodam titulo mercedem albitrii, di itantes diseretos iuisiae a eadentibus suamet liberia te. Non ergo ad salvandam Ap siali intentio em sateri, ut homo se uitiernat in hoc in i mitatis 1latu ab aliis per gratiam supernaturalem , sed necesse e11, ut se discernat per adiutorium ς o, di me gratiam vi-Brieem dantem & pcile N. veste, ne glorietur nomo se habere integritatem naturae ob Adae pra varicationem deperditam. Sed uide quae diximus lib. iv. c. 8. & l ib lidi x ii. cap. S
Momentum II. ex Orationibus Ecclesiae.
Validissimum ad explorandam gratiae naturam argumen- um petitiis ex orationibus E esae ; hae enim iuit apud Panctos Patres ab antiquis temporibus immota sententia, μι suem e do AE ti, disitior muticandi , inquit in Epist. ad Galliarum Epistopos Sanctus pontalex Cale tinus r a que , ut S. Pater ait in Ep. ad vitalem Io . nunc 2 p. n. M. Nemo es iam Impestrias, tum carnatis, tam turris νει o , qui non videor Detiis furere , evia ruari se praecepit, ψ facias. Sunt praterea orationes Ecesesia traditionis patrum, atque imbecillitatis no irae singulare argumentum, quoniam plures a priscis temporibus recitari consueverunt; A nemo , teile ipsemet Auguismo lib. I i. de peceator. meritis cap. 6. Opi r quod iis potes re se halet, ut is faelem se utitio intiis ot aritimenta . si ergo orationibus victricem gratiam pollutamus, consequens est, ut sateamur eiusdem gratiae necessitatem. Porio quod gratiam, quae etistia inieax , imploremue, ex E eliallieis precibus iatis siquet. Orat enim L 1L Ecelesia Dominum Deum Fetia poli Dom. I. Quadragesimae his verbis , αν Ee ad te ιι cordis fise i , , tis spiritiis itii femore evnrepro O in
tua eratia dono, kr smtis in D unum , ω ia istitia ista mas a vero, cri. Extat haec oratio I. tom. Contiliorum in prine. Huius generis sunt Hesesae preces quamplures. At gratiam, qui inspirando Spiritus Sanm feruorem redindit nos Efficaces, quae voluntatem etiam rebellem revocat ad obsequium, quae praeitat ut faciamus , quae nostra voluntain trangu prauitatem , quae rigidum es renuentem anamum nectit, quae iacit ut divinis inhaereamus manda
tis., quae nostra ad Deum corda convertit , quae sol e Gcaciter nos Deo iungit ; stratiam. inquam, huiusmodi quisnam non es e per se effectraeem poterit nobis persuadere 2 Si medicinalis gratiae operatis bonam edicit voluntatem, si corda digit de eoauertit , si praestat Mum voluntatis con sensum a quomodo pendet a directio e , fiexiore . α deternuuatione voluntatas ut efficax dici valeat ρ .Insuperii penes nos eis ad i u torium Dei esseax reddere, cur ad Santia Altaria petimus , ut iaciat nos velle , neque nudam ab eo postitatem pollutamus, sed etiam operationem rQuis, nisi infitiuus, Deum rogat, ut oculos sibi aperiat,
aut Pellem moveat, quando in14sserenti premotione, quam suapte voluntata coniungit cum opere, poteli valide atque
usiue in fine, . Videadam eii modo, qua arte ab hoc areomerio qui iam se expedire conentur. Nonnulli a d T ruely pag. a. respondent ex Orationibus taesesae tantum probari admittendam esse gratiam operationis , quae dicitur e scax ; sed non esse ei sciem ex se, ideli. connexionem novi h here cum essectu ante praevisum voluntatis conseasum , pripierea quod sine periculo fidei negati non possit, quin voluntas ruborata gratiae efficacis auxitin libere seipsam de cum inclaiietentia determinet, cum novi mere fassive se habeat, nec tantum agatur, sed etiam agat, ut loquitur Augustinus . Quae res alio iam refutata est: cum enim Dei gratia ipsum voluntatis consenium effetat. nequit illa ab eodem consensu suam mutuari Eluaciam: eumque voluntas, quam agere, de se determinare covicesimus, quemadmodum A guis nus ait, ae ιιν tit alas; non determinat gratiae in motionem, sed ipla a pram Oae gratiae, nullatenus lab satiata vi tibiniatis, determinatur. Neque enim re ὀnat eam dem voluntarem asi simul & agere , determinari ac determinare, si unum ad superiorem Gullam, illud veto ad liberum effectum reseratur. Addit ibidem et umely Ap nolum ai. ad Tim. i. v. K da xiise : Adruoneo te, ut rasti scites gratiam Dei, quae eu in te μν iis sit avem mouiatim meortivi r in idem autem recidit . Matiam quas sopitam suscitare, di illam quodammodo reddere effracem. Ses t nuitur, , nugatorie. Enimvero sosuitur Apiniolus de pratia habituali, de Sacerdotii charassere de munere sacra o dinatione collatis. Quae do la ab igne eomparatione horatamur is, tama suseitare quas sopitam illammam , velut Theslaton ieensi s dicitur v. im non extiris ere , dum sne utiermissi e mando, & quod bonum est tenendo a descit caritas, ni agisque ad capellendan virtutes eor insam. malui . Atque id perfici per Spiritum virtutit & di enimnis, & per virtutem Dei, qui nos vocat secundum promissium suum , idest per gratiam absoluta Dei voluntate e e cem , paulus e velligio commonstrat. Responsa itaque a Toti nelio selecta notitam corruborant assertionem . Quidam e Moliniam ς tes radent, Ecclesiam nos orare ut pollimus redis de re gratiam emeacem, cum id in nolita sit potestate, sidpetere ut de saeia hoc iaciamus. Sed inter mare illos perissimus, cur illud a Deo nollulamul, quod in no ira stumeti postlia te inquiunt alii, petere Ecclesiam auxilium pratia pro eo tempore, quo praevidet homine' minime reludiaturos. At ubiciam quaeso, Christa Aelesa talibus utitur precibus, di non magis aratiam prael lolxur divinam eo
quoque tempore, cum voluntas Dei meationem contuma
citer , ptae Meseque repudaat i Manet ergo hie ab orationibus Ecclesiae petita argumentatio firmissima atque incoaevisa.
Momentum tertium ex Gratiae strenuissimo vindice Augustino.
Diesimus quidem in praee entibus argumentiet de mente Augu: ini noti pauca. diuae ad quaedam capita S. Patris dullianam curabimus revocare ὰ exitque petimuin complexio
59쪽
contra Juliauom cap. R Oimi potentillimam se vim aram: in
vorem to proximo cap. in cantorem, quae tota nobis
ramis raripti tur. Quanam ampliora vocabula ad exprimen.
Em piat iam ex mitin iacis nis e meacem poterani inventiai 3 Gratiam efficacem reddi aut conlatiis voluntaris, aut reum: antiis loci vel temporis, non est illam aperati miris , oetu tris , atque in ei ab libus modis , quandoquidem Gusta, cor operetur, in hoc tyilemate .ia, dc apertisis ma m 4t Non est esse Efficacii linam ec leni illunam
eum nequeat in ea hypotest quicquam perfic te , ii homo 1es; lat, inaque per ea a repugnet. Non est efficere ne sit test tim, sed consentien di volens, cum ex adveriogratia fit ethcax quoniam homo vult es consentit . Non est inutim inclinara hominum ciat a quo ipsi lunet. cdhominem , quo ei placet, diuinam omnipotenta am seriere atque inclinate. Non e i denique divinam voluntatem intes agere de trahere, sed agi potius trahi. Stabiliunt iraque iant iram starer per u in catis ei: in autilliorum
divinorum epitheia, & . rura ieres. Reponunt Moli itae apud T inely pag. ει i. haee sim.stra A immerino obriel, quas ta ipsi non apnotam uim
N ecticaciam gratias ah una Dei omnipotentas lima virtute derivari 2 hoc omnes ultro latera; hoc uetiam in ita tu in
vocent in naturae Iocum habuisse ; hoe 'cri limum esse in eorum quoque opinione, qui Volunt stratiam redet histoc per c senium voluntar1s, Anandoquidem consensus ille absque gratiae vii tute minime pone terer . Au uesicium deni. que liis de gra ix e crini iuus Q os urgete Pelagia uas , qui negabant statiam pia velut e vo untatem . Vetum ii cmon moror. Conliat enim Augustinum appellare gratium ess a is rerum di omnipotentii metam , non eo quoia a di-Wie, omnipotentia diffluat, i d quoniam iacit conlant en testi etiam reluctantem N invitum, neque ad ultra duro corde ros itur. Et quam vas etiam Lia 1a, quani stabuit Adam, itan iiii esset omni lenias, quo tuam tamen in aesus: indo eddi,aitit efii ax a cnu ori , nullibi .ipperiatur ah Au uilino e scalismina N pluenti lima, nulli badicitur, sucu humauam uoluntatum inclinaret 8κ traherei ; quin o adis udibis gratiam Christi me si inalem, quae dat vetile, S facit ut lac ianui , appellat S. Pater vas ai m r Minyent, & statiam prioti conditi nis Mutilam quidem,
sed a /m ; quod N alibi deni inii ratum est, λ paullo
intra est repetendunt . Deinde in hoc etiam fallitur rosiretis, quod scribat Molin ista; satira et scaciam grati ae pe
aperie ne a erint in Congi. de Auxiliis eoiarn tam reo Pon tifice pau)o V. die et L Septembris an. t 6 3.
tertia Molliti latum hanc tenere causalem, Gratia ei cax est quia homo contentit, in sententia autem nostra cau stilem illam, homo contentii quoniam vocatur gratia ei scaei: N puto hane piracii an :madversorem sei e notamine. Atqua per Aosui inum de homine, qui non venit,
Ed nos habet grariam contui, iam cum a. fu atque effica
cem, non redie dititur, Habet qui di gratiam, sed non est eis ax, quia iacere non vult: di de eo, qui veni que habet gratiam conuesti Elam cum actu, Ercitur te e , Venit, quia a Patie audivit & didicit. Ergo gratia, peiqua ta ali uis venit ad Christum, non est edilhcax co volun talis conlaniam. Secunda actiora rac sit illa d Ur otito is δὸ diiu t eura/ων in uot de paulo S. pater in lib. de Grai H libero urb. cap. tia , tam munis edi e oci ina iis ι ei e re ruri ν, frusta Dei erat Aia. Gumel, loco
eitato ait , gratiam magnam & in cacissimam adipes lati se iuram ct indeli ratam motionem quae fit in nobis sua ti,
bis, novi vero illam, cui voluntas iaciete cum Ur, utramque enim thidem diuinquit S. D iator. At licet Adauilinus reapse, Ac quadem optime scribat simul cum gratia agere
etiam arbitrium, quod nemo nis damnatus bimetiem in dubium vertii, iati,tur tamen duplici titulo eximius ille Theologus. Primo quidem ; nam ia gratia e:i magnati etiasta ilima, quatenus est motio indelinerata quae eli in nobis sine nodige ergo non habet suam efficaciam a nostra deliberatione nostroque confinis, sed emox eli ec conmina cum aetu an e liaetam consensionem, siue tit in scholist,quimur, in asu primo. praeterea Auguli iacis appellat ni gnam es esticae,illitiam traiiam eol laiam Paulo non icinium ut vocaretur, lad ei iam ut converteretur. Conversio autem non eis ab que deliberatione, Ac cooperatione libera arbitrii. vocatio ergo quam Augustinuς serabit futile re
gnam de e Macissimam. non serim tali: Et eomparate admotionem grati v aude liberatam, de se, tam , verum etiam ut pertinet ad l, ram ac deliberatam operationem. Siti υς tertius deplomptus ex eodem libro cap. i5. Orstina
C . Si ergo impertitur Deus vites etficaciis mas voluntati, ut velit, ut iaciat, ut fervet mandata, quomodo gratia id mit euicaeaam suam a voLmta in cociperatione ξ verum quid
ad hae Aduersam ὶ Attendendum iis alant sec in Au o
ilicia, cui incumhehat euertere dogma Pelagianorum assi nLumum ne vitariam non Ela gratiam praυenientem hin inum voluntates. prohat eran tacitum modo laudato. α uti milibus teli mo is praeυeuientis gratiae nece litatem. Optime vero, ae praciale Sed i mul Au ultimis haruet praevenien in glacia naturam commonstrat, assit mando rispraevenire liberam uoluntatem ut vi euacaci9Stina operetur in ea velle, re tantum velle, ut uolando faciat, imp ea que precepta ; ideoque noti a voluntate metienda ne ila et rcaciam gradii, i d ab ecticaci gratia operationem volu
tatis . Cum insuper Pelagiam ideo praevenientem gratiam nexarent, quod ex ea putarent consequi interitum lihe satis; quare Augu tinus ratu; bane cile taViuiniam dis elluti. .ain 'ue qua tionem , nulli bi res India pinna, ueri hia D nam voluntatem a gratia Molin illice fresse e re, quae non mi e scax in i ab eiusae a voluntatis continia, aut ecci cum ii tris loci vel temporis, quod tui et expedietati, alum. sed cum in tuo, tum in locii aliis occurrit dicendo no qu:dem velle, no. facere, sed Deum esseaciis rea si a poetestate ei licere ut uelimus & faciam a ὸ sed de hac re postmodura . Ad iei sum caput reducuntur principia, quibuς Au rti Η-nus suam de Utat a sententiam coii orat . praecipuum est. quod ad homine infirmo, es in peccatis concepto, torum num opuρ Duo tribuendum e i, non quod ii vim arbitrium non Nai, sed quia ut 1 at a triat, acaci et pomovet ut . Unde patet de Donu pertiv. cap. s. ait et Iotas es et v si , s tortim ma citi inui, non aurem Ios ius ex parte, O nos , ex puri is Mortimi ba ir istae te rei sitis A ἡ prianus ), vim o tr Vtieui autem
mrni cratione. Neque enim hane rationem esidunt, qua apud Gongales Caninvj. ultima art. xt. Te nunt to
tum attribui Duo: quoniam licet lit in potestate nuuta reddere cooperatione nostrae heri auxilium gratiae, non tam penes nos eii habere auxilium illud, aut impedire quia derui. immo ex labili hae resa, fione ratiocinari tis erit, Si auxiliorum diuinorum collatio attribuitur tota Deo, quo viam non dependet ex notiis quod consurantur, necne .p ri iure cotumdem auxiliolum efficacia, cum tota Deo tribuatur, nequit a cooperati e nostra pendere. Accediet , quod cum praestantiu & lauda hi liua su determinate velle . A agere, quam pHge, quem ad mesum dotesttibiliuet iacere mala, quam poste facere: videtirui Moliniani nobis nobiliores paties dare. Deo autem concedere deleri res.
Allelum Augultiviali aedestriti lamines pium est in alis an
60쪽
LIBER DECIM Us QUARTUS. CAP. IX.
nequaquam, nee tempore aut i eo congruo vocetur uteriscue . Gratulandum iis impensissime. tranasse pelagus Ap uoliciet menti et immensum ae difficillimum. Reponunt i men aliqui eum Bellarmino lib. v. de Grat. α lib. arb. cap. ita potuisse Auguilinum retaradere uni persuaderi, alteri non ita, quia unus vult assentiri, alter non Vulte sed quoniam noverat posse Ddum etiam nolenti satilem suadere, R ex nolente volentem facere, s vellet ei propωnere quae scit menti eius, de ingenio congruere, ideo ad
arcanum divini eoostii retulit, dieeti , O Ut tis vi a Ditis--m 1 Sunt hue perbelle conficta quippe Augustinus inter illos duor diserimen repetit ab eries lentia potestatis diu,nte, quae prout Dei heneplaeito lubet, transtit in unn eoidis Pravitatem, quia illum tantum vocat, in alio non frangit, quia hune non voeat tantum ; cumque Deus omnipotensa sit ubique, ae semper bonam ae robustam voluntatem anspirare etiam relut antibus, oppugnantibus . repugnantibus, ideoque etiam in oppositi loci, temporisque cireum-santiri ; gratia, quae tanta est ob excellentiam potestatis divinae, neque ab ingenio, neque a temperamento, neque a ceteris personae adiunctis suam mntuatur e scientiam. Nams stratiam renemam placeat appellare Obeongruitatem . quam ipsa facit, noci quam seeum a serant teram circumstantiae;
etiam Augustinenses Poneius, Mansiti , & Hispani t m
muniter erat iam per se effracem, sanctam vocati nemori fruam appellitant. Solent respondere alii, quatit, em il-am, Cur unus gratiae vocanti e sentiat , alter restiat,
spetiare ad inseri tabilia iudieia Dei. s aecipiatur rem par tive, noti uero s considererer absolute ; quaerenti enim, cur ille voeanti e sentiat, iste resiliat, prompta & obvia oecurrit responsio, quia hie noluit, ille voluit. Promptumne ohviuinque responsum At mihi poliat animum eadem
quaesti , Cur Deus unum tantum movit, ut vellet, & alterum non tantum movit ut vellet, & tantum vellet ut faceret. Quamquam ham postrema respotiso etiam iuxta Augustini sensum vera est. Absolute enim cur unus n conis
latur, est quia non vult sed non vult, quia iusso iudieio Des denegatar illi adiutorium quo, he nune suibtii arasi toti ai
toriam , iam pana pereati esse quιθtis autem datvir, fetinaram Arar om δεε ν, inquit s. Pater de Correpia & Grat. eap. xl. Comparative autem cum omnet obstricti pectato nastantur. cur uni praeparetur. alteri non praeparetur voluntas a Domi mo, pene ipsum ei aequitatis tam secretae ratia, Δ excellentia potestatis. ni euo ι brevivr, eratiam βιι aevi, stii non uer rarios tum agnoseor inquit de Dorin perseu. p. si August)nm
Tertium Augustinianae sententi e principium eli,quod Deo volenti hominem salvum facere nullum resiliit arbitrium Hine eelebri; loeuq de praedel . M. cap. 8. Hre is ae εν
tiam trahentem reluctantium animos ea plicat & de lib. x . , stratia eap. s. in paulo ad fidem converso, quando rethomedatur Eccletiam : & in i. ad Bonifatium cap. χα in Assueto , quem Deus ex iracundia transtulit in letiit tam di ti de Corrept. 8e Grai. cap. ii in Abisai, qui David retem excepit ; A de quo Autustinus hae scribit
cum stantiis , sed ab absoluta Dei voluntate N potestate, quae inclinat quo ips placet hominum eorda. ei vooemti salvum facere nullum hominum resistit athittium. In capite postremo repetendum eli discrimen inter gimtiam neeessariam in statu innocentiae , & illam . quam imploramne in hac infirmitate N lucta coneupiscentiae. Pluri et de hoe in libris de Divina scientia, ae de primo homine fuit disputatum . vidimus ibidem , Autulfinum di. hin nete inter adiutorium Me ριο , Sc adiutorium qtia: illud comparare alimentis , sne quibus vivere non pollumus, nee tamen dum assuerint, ei et fit, ni vivat qui mori voluerit et illud aequioarate beatitudini, qua homo si eo
tinuo beatuli per illud aetasisse primum hominem posse,
Non autem um/, quod in eius relinquebatur arbitrio di perauia dari & νοβι α festi, ec tantum velle ut carnis volum Eriti T . I sis. II. ratem contrasa eoncupiscentem voluntis spiritus vineae Hine demo uratum est. Adam hahnisse quidem Dei gratiam di magnam, sed hane esse in secundo Adam potem timem, quandoquidem virtus in infimitate perficitur , &voluntas nostra tantum Spiritu sancto accenditur, ut idem possit quia vult, & ideo velit, quia Deus in ea operariis ut velit. Maee metunt expressi simis & loeupletis simit te stimoniis remprobata. Issius diseriminit eatissam diximus a, infirmitate hu ut status esse petendam . Nam fi in taura in firmitore Citi hujus, .ri a tamen in mirato propter elatim
tuν -Lissas Io. insuit in lib. de Corrept. dc Gratia cap. III. s. pater de Iustis , qui medietnali Christi gratia a
Conditoris, & Redemptorix diserimen salsam esset, si gratia redderetur efficax .el a voluntatis consensu , vel ab admnesis circumstantii 4. Angeli enim qui steterunt ha huissent adiutorium ses; tum quia reapse per liberam a hilsum in veritate perseveraverunt : tum ei iam, quia re
ior circumstantiarum oris ilia dari nequit, quam status Primae eonditionis, in quo pia .idit Deus fore illos in is ritate permansuros per liberum arbitrium adiutorio sne quo Toboratum. Atque ita adiutorium μου novi esset Gratia poChtithim, S rueret utriusque status discrimen, quod alibi .alidissime propugnavimus. Non pro eram hoe loeo impugnationes Thomissarum. quia licti diserimen illud reiiciant , a noscunt tamen in
adiutorio quo gratiam suapte natura e litatem . Rem habeo tum illis, qui nolunt hane eratiam profiteri, negant-uue ipsam laudato textu seleiri. Hi respondent adiutorium sine Mo , sve gratiam status innoeentiae fuisse solam ill stratio em mentis ἰ adiutorium ρ- , sive gratiam naturae lapsae vile ulterius inspirationem botiae voluntatis ; unde illud dabat posse , istud dat etiam vitti . Ita Simcinnet, ita Desca s, ita Tournely , ita Recentiorum alii. sit, ut lubet. Atqui adiutorium Meax in satu natura lapse non lum dat velle, sed etiam tantum velle, ut voluntas non relinquatur sbi ipsi ; tantum velle , ut voluntas againtur divina gratia indeclinabiliter , & insuperabiliter ; ta
tum velle, ut voluntas spiritus vineat voluntatem carnis contraria concupiscentem i tantum denique velle , ut v
sunto: invictis lime quod bonum est velit. Ergo adiutorium, quod in Me statu dat velle, est incax ah intrinseco. In super quomodo in Aduersariorum sissemate gratia Salo toris dat velle' physea ne praemotione. an morali ρ Μωrali, inquiunt, qua si tit Oh iam οὐ amori iam μορ Letit, honestitis eis amare Aunitis apparesa ; qtieu t euhm, , horris. ias : M ociis haenuum , turpius . ita Suaretius lib. q. Optae. cap. s. num. ita, cui e sentiunt Valentia a. a. q. l. de divisone Gratiae , puncto I. risqueet r. p. q. a . disp. M. num. χα & 23. Quod exemplo eons anta liqui, de quo Augustinus trati. 25. in Ioan. Rumtim is ν rim ostenci , - , in trahis iliam. Nuces puris ima μυ-r ιν, is trahisin. Porro hac comparatiocie Sanctus Pater Hese demonstrat animum trahi earitate 8e voluptate ς ,
sed nunquam ego assentiar exempla istiusmodi per omnia praemoventi tratiae quadrare ; nam motionem metaphoricam ac moralem sitam in propositicino obiecti nee pes nium arbitror negavisse, ut dixi cap. v. in p. 3. Sed emtibera lissim . Sincit, ut eratia det velle premotionem rati, atque, ut mora trahebar sitim te tiam ρὰνrem ALL tim . Habuit Adam gratiam internae illustrationit. Igitur habuit gratiam, qua proponitur obies una honestius,&dignius amore dii: 1oscatur. Habuit ergo ue gratiam prae- moventem moranter. Atqui hoe noa Milante per Aue sinum Graiia Adae eollata dabat hos, non dabat Dei. Est erro ad gratiam quae dat vel , sue ad adiutorium
quo, praeter excitationem moralem necessaria praemotio
physea; ideoque gratia eli incax ante voluntatis e se 1uin . Sed hee ex sententia Adversariorum ditia sunto'. No. ra enim sententia suci loeo expressa est, in statu mi ris conditionis Deum rationati creature contulisse illusti nationem & inspiratioctem indifferentem, nune autem is quiri determinatam. & e scaciter pra moventem. Antonius Boucat, qui admittit quidem gratiam per se effracem, sed reiicit traditum a nobis utriusque statui di scrimen differt. 3. de Nat cuiuslibet Grati sire contendit s. P. Augulisnum cap. ia. de Corrept. 3e Gratia pertram
re solum de Persein finali , de qua tantum dici passi, quod
moleat voluntatem indeclinabiliter & insuperiniliter imo plurimum miratur Augustinianos Theologm predicta uti auctoritate; si enim gratia efficax se moveret, si Λ-ων.
inquit tom. . pag. 4 . gratiam hominem non sitam vi regstore M Mutim, quod ose contra Coue hum Diarer rim, Dao Mere iri mos hio in iam . Qua in re morem geri Congruistis eodem inani subteribaio utentibus apud H noratum T rnely pag. issa. Horam prodam, explodamque aequivocationem. Cum argumentum quod petitaec a pedi