Jo. Laurentii Berti ... Opus de theologicis disciplinis nunc primum septem voluminibus comprehensum, & praeter uberrimum, generalemque rerum indicem ad calcem appositum, integra adversariorum in auctorem opuscula, quae hactenus prodierunt, necnon apo

91쪽

3, DE THEOLOGICIS DIs CIPLINI s

vinitate, qu iam esset sub dominio & potestate Patris &Filai, a quorum voluntate sine ulla coaesi e procedit. At d. Civit. Dei eap. io. libri v. 8e de nat. di tradi cap. 46. S. Pater affirmat stare libertatem quoad exercititim, etiamsi voluntas sit necessitata quoad sponsitati nem i idque e traeos , qui ad libertatis essentiam requirent indasserentiam nimietatis ad honum ti malum. Ita , etiamsi appei mus beatitudinem necessitate, quoniam naturali instines unon possumus nolle esse beati nihilominu ε hoe, ..t illud medium ad consecutionem beatitudinis eum indifferentia iudieii eligimus & Deus, qui petrare non potest, habet tamen

comparate ad eleaturas plenissimam liberiatem . Hoc pa-Mo libertas voluntatis ut i nur ad finem ultimum προ- nitur dunt arat violentiae : sed libertas arbitrii, qtiae est ei ea eleesionem mediorum , repugnat etiam neeessitati. Quod

At vidimus supra ex D. Thoma I. p. q. 4 . art. a. & colligitur ex eodem Augustino cap. 4 . de nat. & grah ubie vestigio sese explicat per ira a senstas comparatione: in quorum exercitio docet apparere voluntatis potestatem, in qua est non videndi possiti sitas, quovi iam in potessa e notuta est non videndi nemissitat . Atque hue non videndi necessitas in potestate nostra est , ma ιη polo se os eii iaι,' Mi Anum Maereposse mi/s , si volvim,s, assimam s. Qua mohrem sicut noti seret in potesate nostra fossibilia ira videnda, nisi possemuet illam nobit adimere . ita non est in nostra potestate velle quoad speri et On is telieit levi, quia non missumus naturalem illius instinctum p ni us in nobis extinguere. Alsue hoe pacto expediunturatia eomplura , qua ex Augustino nimia eonfidentia dept inunt lans iani. Reliqui autem patres , dum libertatem destribunt per ponti Hrem, & motum animi immunem a eoactione: eb iraducit definitionem libertatis inada quaiam , veluti eum dicimus hominem esse terrenum animal 1 vel emesim rem accipiunt non silum pro violentia , quam ab extrinseea causa interdum patimur , sed etiam pro necessitate , cui, mi lac subiici potest interius 1 vel demum delineant no-Met vhluntatem quatenus naturali inuinctu fertur in ultimum finem, non ut eligit pro suo arhit mare media ad Dnem assequendum. Quae generalis responso tingulo; elidit adversitiorum cavillos. Sunt nihilosecius quadam specialiter observanda . Beati Pro peri eo tra Colla torem verba hie sunt r L iuram ορο orburiam , iis , rei sti pDelii θηη1suetis oppetitor, tibi usum honorem e Meπρυι LU A tisi, oe τι sentibus furitatis De pν sibi iasisse etis ditarem . in aversentiam pinar cario , nunci , , tilis

p/iant i sua eleurore ino istis. Describitur nobili liberum arbitrium Adet , quod pollebat , Ian semissatum assensu, ps nissima indiflerentia . nec sub dominatu eontispiscentiaei optivox, nec sub vitinei gratia addictus necessiali. Os ergo sanienius, eiusque gregarii perfricuerunt, qnando pin- ,eioni nobis ex Prospero liberum arbitrium in sila Dom

sis/itate ex lusa pentrias indisserentia. Eamdem rem esset herum arbitrium , ae voluntatem scripsi retiissime Dama ut, accepta voluntate, ni est potessas agendi vel non a sendi, non ut natura est , ut supra cum Augustino. &Νeliola luminibus explicavi. Enimvem de Hde orthodoxa ap 16. secundi libri ait Damascenus in nostra voluntatesia esse, ευ rem I eram hahemus potesatem , ωρ , aua ea se avitia, ait no faciamus. Bernardus pariter cap. I. de Lib. arbitrio, dum libertatem definit, Hos tas an . Iuri , , si uiciem non euitur ne e extorquetur , usurpat ovem H verbum ut Opponitur etiam necessitata. additque statim , DI di et os raras , non necessitatis . Capite autem iv.

notior Mellifluut describens labertatem Dei per solam ex Assionem extrinseca necessitatis i illam prosecto explieat,

quatenus est motus animi volentas circa finem . non qua.

lenun respicit media ; ollendens in iis eligendis libebum Deum ole sine potessale peecandi, sua liberias premitur,nim perimitur. Qua explicatione tonsimilia aliorum Partum verba a nohit excipiuntur. Aisortiatem D. Thomae non est cur tam confidenter autum nitit Jansentani. ille namque, ut vidimu , liberum albii itim n a agnoscit nis in electione mediorum &ubicumque aestimat opponi libertatem necessitati coaRi hit . noti naturalis inui laesus, demonstrat naturam volun fati . ut fertur absque violentia caussae exterioris in stiem,

quod fieti docet fine libero arbitrio. Quod scripst in ter

tis Senientiarum dii l. ili. Chtiuum promeruisse, quoniam operatus est non coaMe, sed sponter accipiendum est i essensu; tameis non poterat Christus peccare & d Meγε, fine ultimo, in quem setebatur sola libertate spontan iatissis , momeruit tamen . quoniam absque libertate oris d-nenis stat libertas exercilii . & eum determinatione finia sat deliberatio, N elinici erga media . Nam D. Thomasiuadratia verbis seipsum explicat eadem distinctione , --emque art. ad 3. Direndam quia ι,5ertim o irritim raris

es et Aio. Quid quaelitas manifestius, Jansentane ρ Ceo velluntur hine exempla g. laeo producta : siquidem Deut diligendo seipsum, pater & Filius spirando divinum Flamen,

Beati summo bono adhaerentes, cc quilibet homo amando felicitatem nullam patiuntur necellitatem& liberi suntli bertate naturae, qua voluntas sertur in suem; non libertate eleesionis , qua respicit media: haec autem libertas , non illa , eonssiluit essentiam liberi arbitrii. Motus ideo exitu mavit Christum per auum beatificae visi is promeruisse, quia opinatus est non suille illi omnimode necessarium: at ad liberum arbitrium existimasse necessariam indifferentiam, e ilat ex iis, quae habet Lia primo sent. dist. q. & diffaue. q. unica, nee non in a. diit. 5. q. 2. Verum tamen est, quod Scotus diatinguensj.νmri ter a natura voluntatem docet nunquam voluntatem ipsam operari nis libere, at propterea Spiritum Sanctum labere procedere a Patre N a Filio, non naturaliter; propterea quod nequeat idem princi pium simul aliquid produc/re neeestitate& libertate. Quod tibiiliis Docto. scripsi in a. senti dili. io. in Reportatu, di xui. Quodlib. At frustra haec Iansmitis interpretatur delibertate arbitrii sufficiente ad merendum, di quam voluntat in mediis eligendis exereet . Et longe mobabilior est illorum Theologorum sententia, qui probant spiritum San. tium produci naturaliter, & non tibere ; di respondent Scotti, non re gnare voluntatem Dei esse liberam ae ne cessariam respectu diversorum eonnota totum , se asi illa distinctione sublata. Atque hoe pacto Deus necessario vult

infinitam suam honitatem, re libere vult erraturas ἰ ut de monstrat adversus Scotum Cretorius Ariminens s in a. diu a. q. r. art. a. huiusque do tranam , quantum spectat ad dillinctiores. amplisimur. Ex qui et manifes e seprehen

ditur aut dolua, aut ostitantia Iansen istarum in optanda sibi patrocinio ueterum scholasticorum. Euanescunt ex diseis positae ultimo loeci ratiocinatio et Di Vilio namque libertatis in libertatem a macti e , &libertatem indifferentve, non est divisio libertatis arbitrii sed voluntatis, ut fertur absque ulla violentia in dehittimiihi finem , a tene ut eligit sine necessitate e dueentia ad illum media . In electime autem mediorum suammet libo talem exercet arbitrium a nam in finem trahitur natura instinctu , qui liber appellatur in quantum non est invitus, sed exoritur a vciluntate; non propria & - mea partie Ptione libertatis, sed anulo ica . Quod proxime sequitur, habet similiter tacillimam solutionem. Ratio At pereeptio voluntatem antecedit, quoniam, ut in proverbio politum est, isthiι es votitum ρυ a pracognitum: ideoque libertat est proprietat rationabilium . Quemadmodum vero voluntas naturaliter trahitur in summum bonum , si illud υideaturi tituitiυe, in hona autem reliqua sertur indiserenter; ita intellectus in bono illo summo , de per lumen gloriae pro polito nequit apprehendere speciem aliquam mali, quae potest in bonis reliquis deprehendi. Ratio itaque universaliter ae .cepta infert morum animi voluntarium , non liberum. Ut liber fit, debet a ratione prodire iudicium indifferens. Alii distinguunt ina et rarionem ut ux eu , Olfendent obiecti ho itatem; atque ut iis est, illam trahens indisse/entes

ad bonum coinplectendum. Luram itaque rationis praeced re dicunt aesum quemlibet voluntarium ἰ Aestim vero an

teire aesui libem & c tingenti . Erit haee distinctio, si

lubeat illam pmbare, penes eo orata, ita ut ratio si Lacomparate ad bonum in communi; sit dis liberi aibii utet rectu honorum particularium . cum periectiori denique notitia stat perfectior libertas, in euantum ex mediit indi, ferentibus eliguntur absque perieulo erratis qna non des Bunt ab ordine finis. Igitur neque sententiae Patrum, neque opiniones Scholae, neque summi Dei , Sanctoriisque impeccantia, neque rationum diluendarum exornatio assertJanienianis decretas aliquid adiumenti. Pergunt Ob ectare tantiniani. Tradit in Leis Ompluribus Auguli inus culpa primi hominis arbitrii libertatem fuisse peremptam. Libertas autem primi hominis erat 11- herias indisserentiae. Haec ergo libertas poli Ada praevari. cationem deperiat. Demonstrat ut major ex iis, qudi habe

S. Doctor in Enchiriae ad Laurentium eap. xxx. . D . .

cap. II.

92쪽

. moti re a narita risimilae ear ipsam operari ius liberi, E

m lidere prece te a pasti 1 i

tu is deditam taeditemia illeat et libet. in dii rataritiaeeli ianus,

tem mereri

illud Histraderemus lu

G r. De eorrepti & grat. eam IL, in I. op. Impet eootta Iulianum num . Quemadmodum Jansenius ex his Augustini locis dogmati suo aut oritatem emendicat ; ita immoderatus Critieus , Pelagiique 'periisso, uti a Lamando Pritanici, idest, Ludovire Muratori, appellatur, I Pheremnus impingit Augusino enormem sublatae lihertatis ementiam Ammadversionum pag. 3 s. Et fit LRespond. diu. ma. Tradit saepenumero S. patet primi peecati granditate petiisse libertatem a pretato, & a miseria, robuliam seisieet potestatem habendi plenam cum immor-Kalitate institiam, At originariam arbitrii peri ectionem, nulla earnis adversus spiritum pugna labefactatam. propter quammon fit homo liber institax, nisi gratia opitulante, de qua Cria aduersu, pel stiano idem S. Pater productis a Janio, de Pherepono locis strenue renavit; eontiaci. D em Augustinus peccante Adamo deperditam libellatem ab anteeedenti necessitate, I naturalem voluntatis iacultatem agendi vel non agendi , qua potest seipsa mala quaeli ideliberate patrare, & per gratiae adiutorium etiam bona, suamet deliberatione atone elestione , ideoque potestate, dominio, ae plenis a libertate : nem majorem propos-tionem . Atque hane mentem esse Auguilini praecedenti cap. demonstravi , plura proserens quibus mainus Cratiae Desensor plane, perspicue , Nabsque ulla ambiguitate is borum profitetur se non habere quaestiorem eum Caelestia. au quod liberum arbitrium destraetent. sia qood originale Peccatum, eoncupiscentiae poenam, divinarumque gratiarum tollerent neeiulitatem . Solam ergci lihertatem petiisse, quae luit in paradiso, a bellicosa eoprditate , ab ignorantia M. teri hue animi uitiis, s. Patet in suis adversit pelagianos velitationi hus aperte declarat. Quare, ut dixi etiam in lucubraiadne de Arbitrio primi hominis lib. 3. cap. Io. , t hitur supino errore Arminianus Phere nut ubicumque scriptitat esse Augustinom hollem apertissimum libertatis. Et quamquam de mente illius talis superque diserat . a dam aliquid pratia explicationis. In unaquaque re distingui debel natura a recta. pravaque afl ectime. Aliud eli enim hominem esse animal sensuae ratione praeditum : aliud u ro esse ianum, aut ius um. Ita non idem eii volunta tem esse liberant, ae esse affectam bona uel mala cupidietate. Semper homo est rationale animal , at non sempertiuitur integritate valetudinis. sinso os .u noli, iri fas

tia & lib. arbitrio cap. Is Sanitas corporis es talis habi-audo & temperatio , per quam ea eongruunt inter se, equibus tonitamus. Boma voluntas es , quae inter incommutabile, & fluxa iacia tenet tellum ordinem, ut illi tanis tum adhaereat . Dei ius illius temperamenti hominem reddit infirmum: de dissetius huius ordinit malam reddit volunta-etem. Noti habet homo infirmux potestatem ambulandi, qua sanus poliebat, egetque snpulari medicamento: caret mala voluntaη potestate dilistendi summum botium easte de incutipate . abitque post detideria care te sua , nisi illam sanet &rei 1ahat gratia Christi medicinalis . Errant ergo in percupiendo liberum arbitrium quamplures, propterea quod inter libertatis naturam, eiusque integram valetudinem , atque

infirmitatem distinguere ignotant, vel dissimulant ; ut sapienter praemonuit Richardus V elotinus lib. de Erud. Inis ep. cap. 3 . Huiusmodi sunt Pelagiani, & Arminiani, in stilia Ec imperite argutante e si petiit ob Adae peccatum de iis hene asendi, periit libertas I auis haec viget adhuc t quisquam se honorum operum potesatem. Quae coti- secutio novi minus salsax est . quam tua , si demidita est

latearitas ualetudinis , interiit natura rationalia : nam ut

sanit ac eorpori, ita reciitudo libertati est quaedam qualitasacculentaria. Itaque Augustinus pelagianos exagitana ait, otiis autem nostrum iurat , qtida piami homin ι meae ro peν-tibus. Prob. min. r. quoniam s. Anaussimi lib. r. Cpearis Impers. n. 44. est Hie prirartim is itum es , quia amammodo peceartim es , non Dina etiam ora pereati. Et num. 47. Ipsa es Avim , otiem nostra ino is itis, ova tu. aetiiι , intuebatur. Quod repetit num. i . & I. Retractaea 3. Deinde S. Pater manifesto neeessitatem aduruit peccandi strabens Udem lib. i. Opetis Imp. eontra Iulianumnum. Iola MAIItim ereas , qai necessitatem nullam putas es

peccata, quae agnoransiis Missi are cummisi ὶ Praterea eum

S. Pater peeeatum di. idat in illud quod peccatum est, ut suit Adae praevaricatio , in illud quod ea poena peccati. ut concupiscentia S leuorantia, & in illud quod utrumque est, scilitet peccatum limul N poena peccati, ut originalis

noxa parvulorum ; etiam in secundo illo genere veram rationem peccati inesse fatetur, ita ut mala suae fiunt premente cupiditate , vel obcaecante ignorantia , etiamsi iis voluntas nequeat reluctari, culpae habeant impcitationem

Resp. ad i. traditam metati desti itionem etiam in hoe satu valere eum duplici tamen exceptione; nna ess, quod

in ea non comprehenditur originale peccatum, a euo, eum

contrahatur pmpagatione naturae, Iiberum non est ex Ada. πο progenitis abstinete ; altera autem exceptio est , quos etiam in peccatis asualibus noti est illa libertas sana, pugnisque concupiscentiis nullatenus lacessita , qua libertate cauit primus homo. Nane esse mentem Autustini liquet ex his, quae habet eodein lib. r. ineris Impers num. 47. Multa qu/ppe sim, Di utini homines mala, a otiistis eis

ae t , qui Deo suo, o orat evniurias ν ius, nutio praesuriatio d pravarus a Molat. Quare retorquetur contra Jans nianos eorumdem argumentatio. Tametsi enim Augustinus

percellens Iulianam hene ae sapienter demonstrat dati peccatum , a quo liberum non est abstinere , nisi eompa. rate ad illam voluntatem a qua primo descendit, idest Necatum Originarium: atque in miseris Adae unoscit vitium luctamque concupiscentiae, quae illius peccati paena , alimrum incitamentum es, ideoque ab Apollolo, a Tridentina Synodo, ah ipsemet .Augustino appellatur peceatum; Nihilo tamen minus dolet S. Pater, multa, idest actualia quaeque peccata, quae nobis ad culpam suppliciumque imputantur, fieri ab nominibu , iisque ab huiusmodi meeatis Iberum esse abstinere. Ergo A ustinus traditam Osim pe cati definitionem etiam in hoe infirmitatis statu , praenotatis contra Pelagianos exceptionihnς , locum habere definit. Ad ea igitur quae priori loco ad probationem minoris suere pmducta , dietis. Patrem respondere Iuliano obitelen ii nullum dari peccatum originale , cum illud parvuli vitare non possint suamet libertate, quod libertas necessaria quidem eli ad peccata actualia , at ad originale satis est, quod fuerit liberum originaliter, hoc est voluntate primi h

Hinis, in quo omnes praeextiterunt. Quamobrem allatam mecati definitionem ita confirmat, ut in peeeato quod est simul poena peccati, quale est originarium, sufficiat fuisse li- tum in voluntate ρrimi parentis. Proinde inquit mem M, i liti m aνιιtν um de hvimano genera ρ Dianas a idem rato lib. r. eontra Jul. n. r. , mutuati H eurum me au

itivam ctim immoriaὶ rare is um , poster quod natura Itim operandi, tiniae I seram es abstinere, ah uin , non esset .mario diuina iaciu/t , d lente Domino , si vos ' D moviis, sat nenatim is motis MAMων artisν a r nec autitis I seruieνιι , runc vine tis i erilis a tis a tilem ad L- suis quia secundo commemeramimus , de petrato enim uiatis,Mὸ is que i. eis . Addit libero arbitrio tribuendam non esse bene vivendi potessatem : rtim hae petous - δε ν, vis κratio mi. Hac Κ pater lib. i. contra a. Epist. pelag. eap. r. & Eatndem distinctionem libertatis, de potet a-tis expedita ad recte suumne vivendum innuunt aperte e teri Africani Patres in Epist. ad Innocentium nune inter Auguit in. i 7. his verbis: Satis opparet Dia da non mirum vim , Hs au non moti famuri, vis eo nisu desine/ ars Iriam ita aratis, ramen e tis pes sis au. ad utieraν infirmitas. Quae omnia ut uno verbo com

trahendam , dico opientissimum Augustinum recte contra

irati ei inimicos amrmaxisse armillum liberum voluntatis animum quantum ad vires in origine suae errationis ac- erat, non quantum M. laberratis naturam.

Muper j seniliae argutantur. Si per steret adhue indi teretitia libertatas, locum haberet etiam in tae infirmitatis stata definitio illa peccati ab Augustino traditae mori es tua re m/ndi fel rens otiis Assitia i Anae titi m M ai' uere . Atqui naee desinitio in praesenti statu non valet. Non ergo liberum est iam abilis a peccatis, sed unusquisque dum peccata committit,

non de poena qua non es peccatum , quamvis peccati merito

sta peri me orietaria pectutam au hoe sentie Ieri iam , tis

is enim Auum , O in ius Ioiatis antires: perist Adam, O iis Pis emuri per erant, Ocinibus noti solum priores mino is plobationes solutae sunt, sed etiari iissem revincuntur doemata Ianianiana. Enim vero quemadmodum origo actualium peccatorum est uniuscuiusque voluntas, ita oriso peccati oririnalis est v, luntas Adami. At s Adamo liberum non suisset abstinerea peccato, non contraheretur a polletis peetatum originale. Ergo a nullo hominum commarti poterunt actualia , nisabus abstinere sit liberum uuicuique . Huius vero argumentifimitas magis magisque patet ex I. Retra'. cap. is. ubi recens iis verbis quae series erat cap. Ita de duabus Anim hus, tilla animis . t tita facians s narura , non istansata

93쪽

tii loquam re astis ait S. Diastir istiuinodi sententiam nullatenim ori i originali parvulorum receato, Dura, inquit, ex iis cis is siue rei truentur,' i em orare pereatar, o u Iitim edi ad faehurim, mis for enavim in rci an ; nam eariari , ei tio et odiis malo of aenai femma potous ero . inibiat satis ima istas S. Pater tu allu 1ibus metatis illam ind4fferentiam labertatis agaciscit, qua non eatebat primus homo, cuium omine reus quisque ante

regenerationem tenetur. propterea stripsi ea n pra ced. An.

mutnum in ptimo Retrare eap. 11. traditam alibi deis tionem peccati minime reprobasse. At divae secundo loco piserebantur de necessitate pecori . foro tui faelle si animaduertas meeatum aliquan accipi pro macula, quae animam reatu obsitingit, quo sen

lydani pio paena peccati, ut Genes vix. 13. Ne fci 'reisi a fis De inurat , , di Dc via. i . In Dint is ni inisti tur eis, i eis et interdum etiam pro Uitra di mala animi habitudine, sVe inclinatione ad peccandum, de qua

Apollariti ad Rom. vii. ι . mrie autem iam non ego προ

αι sunt eis . . . arret ne res e . Mitio aliam sup sti, rem peccati pio laetificiis scoblationibus, quo sensu ne itur

n iustitutum n hil consteti. Itaque Augustinuo ubi de

originali mecato disputat, a simar peccatum vere ae primrrie esse, debitumque dami rationia afferre, etia nece iri tare quadam trahatur; quoniam ad peccatum huiusmodi,

quod crinus reviatum est in peccari, sat ea si foramitiis. Adam , a inius voluntate descendit. laequens veroee ignotantia , perverea cupiditate, quae nobi necessariaestini, manentque etiam in regenerati; ad amnem, eatenus dicat esse peccata, quatenus N peccati porri a sint, de ad peccatum inclinant; non aurem primordia natur e , quo D eo arbitrabantest haeretici pes, iam . Atque hiri sensuit, i. coalia 3ulaauum num. t . peccatum, quod nobis li- heium una e t, appellat Anatiuinus tim muli, a seisi is or irabili is , , anesitam, pravamque consuetudinem. compara e autem ad peccata, in quae libere pria abimur, cogit no cu ditas, ut Au ut finiriant in i. Retrali cap. i . , non priaprae, sed incitat: tet, ira quantum O, ver ementiam pravae inclinationis, nisi gratia suec ira , facile arbitrium ioccumbit; re in sua itum ob inseminatum concupescentiae citium nequit a peccata resisque s saeciali gratia .i tate, quamquam in Q uici: a, ideli, in deliberata ad iras.s ne cuiusque peccari, nulla comprima in t metu tabili ne

cellitate . At quifido isti iratur tu istia, s sollit debeatque haec lationantia dispessa, peccatum utique u i voluntarium sed cum i urerati ita invincibili nemo peccat, mri, ut ess

quae pioxime sequontiit de divis, ne peccati, quicquid ba. A ditium eu, perspisue confirmant. po in hane esse Adfustitii sententiam sqngula ipsint seri

tui quicquid mali facimul ignorantia iovincibili, & qui e

quid in a natum excitat in nobi non con ntientibuς eos cupiscentia, non eii per Augustiora allia peccatum, cui Datus & pnnrtionis metitum coniunnitur a se i m ceatum illud, qiuia eli naturae vitium, portia peccati, N peccato

rum incitamentum

Verum hi quid sit resprendendum liquet ex dicti . o ten dimon voluntatem diverio motu seiri in suum finem , di ve si, autem in media ; in illum naturali instinctuti cum aibertate a coactione, quam Augustinus mdem Op. im. et . cap. 32. lib. . . appellit i bertatem immutabilis volan tales r & in media eo la. electione re libellate lassi direntiae, quae dieitur ab eodem Anglutino iti t. Retiah . ap. t , alliisque in locia libet ad raviendum, di ad deo 1 mendum an mi motus. Quam duplicem liberta tem . adtollendam ancipitem amphabolomam, potes e ne verbo rum, appellare placeat libertatem voluntatis, de libertatem arbitrii. Possumin eodem patio duplex vitiueis petina alitu guete , unum quod ver a Iur iram iste eis i felieitatem de eatitudinem, quam nemo mimi odiise; Alterum , qtiodiistit in ordinata electi e mediorum ad ipsam beatitit di. nem capessendam. His ergo reo detur ad i. Angultinui)i in lib. de nati di sint. cap. 46. evertete quod contexebat Polaetius, privari deliberatione quicquid naturali nec Iitate ali nari e . Quod taliam eis e demonstrat exempla volunt, iis nolirie. 8c uiuinae. Nos quippe brati esse nossermo possumus . de tam era pertinet ad voluntatem mitiam Diavolumus ei te beati, adesi libeti sumtis a coactione ita appetenda beatitudine, de liberi a nece litate in seligendis en diis ad ipsam beatitudinem e ducentibus. Similitet Deus noupore i velle pereare, de nihilominus pertinet ad illius et,luntatem habere iurumna, i seli, tiber eli a coactione a mando iustitiam, qua ipse tuitia eis, hi libet a necessatare lartiendo, aut snbtrahendo gratiam , qua nos tuism tacit. Atque ideo consiliit sine potestate defeetendi ab ultimo fissi hera me laci es e lactio; nee spectat ad essem iam libertatat mise peccare, ut commeati latit pelagiam. haerere in

patria immutabiliter Deo per caritatem , qriae numquam excidit, laus eis; sed laus die virtus, qua non eii metitum: est autein vituriis, quae habet meritum, merces ti pumio. Et appellatur virtuς ipsa quoque fini e secretio, quod amin ele ito e mediorum relueet splendor virtutu , tam ad Gnem ultimum ordinantur. Porro virtutem, cuius merito finem assequamur. flexibili libertate comparati scribit e dum num. 61. lib. v. Cp. Imperi. eximius Augustinus, με eunt inquit) atitera es t et /rttic tu notis , n et stativis r misso se nun hoseia tis, tit hibere pocl untie: Ied pro lanu

Arguunt tandem: Definitio illa libertatis, quod st agendi de non aetendi potestis, propendet in Semipelat ammiraec Pelagianorum erroren ς atque delendendo illam indis Tentem libertatein Calu itium quid in subuertinius, seu PO Deiani errari maeulam non diluimus. Rei p. hanc esse ait editi J an umii calumniam piae . in lib. υ 1. de Gratia Christi Esto namque eamdem notionem libertati. admiserint Pesa piani: ramen, ut supra vidimus, in eo minii e refelluntur ab Au ui ino, sed in hae tantum, quod sae gratiae acii

Hie Autu nulla ii, r. de Nuptiis A. conci cap. q. Fi ira autem commune dialiut dolitia, niti circa notionem lis elatis cum haeret e venisset. Quibuι de ima inariae Pelarianismi notae evanescunt, de Jansolani suismet argu

An uno de duabus Anima, cap. 1 1.

CAPUT

U LIBET ergo peccotum cum demetito contu I hium si rei am calciam habet in vo untate, eius

que motu sibeto ad iaciendum Ad non laetendum quicquid prohibet tesu itas, probitasque mihi h. Allieit voci ad

peecaudum insem inaia vitio ori inaria latiis lex membrorum. A pugnans cum ratione eupidi l as, suae incinniti consentienti

cap. I. v. a . Uura Diorue t diei invitis Petilii Iaa a sim is II iit. Hane etiam concuplicentiam a Deonciri tale eontra Manicham, de Pelagianos iu l. tra. P. 1. . fuit arges meisia loeupletili mi demon, ira tim. Mint praeterea peccatorum morare et caut i quamplo imae, Diabolus pilae

ratur i. Petri cap. 3. υ λ leoni tuaien ii ipse enim Euasi , seduxit, suaque invidenria murrem in humanum genu, vexit. circuit terram x pomi sar inhicras an aram pes ditioni, ut legi mi et t. iobi v. . Co es autem non '

mDne . voluntatem humanam immediate immutare '

pto suo libito iti malum flecteto: adinstar latrantis sus errent excitantsuem e hominum , ae sensibuet ille ingerunt, delectati cultu surrulae um, morum

94쪽

IN I s

ivis Erite, sallaei simulatim Φ, immanique terrore I ut ineam

a pertrahani ad idololatriam, turpitudinem, errarem, at que an etiam animi dissidentiam. Quas daemonum artes csequitur Augustini si, lus in a. de Civit. Dei cap. 23. N. tuenturas, in libra de ip turn daemonia in divinatione , arque altit in locis. Mundus denique ad peccatum allieit verver tuni homicium exemplo, tolloquiis, moranus, con metua inibu , aliisque innumeris sive personarum siue loc tum depravatis inititutionibus ex quibus ad voluptatem .& vitae commodum, impiorum quoque laudem captandam, vanui cor tum Ornatus, ambitio, intemperantia, libido, omniumque vitiolum erupit se narium. Atque id quoque deplorat Magnus Augustinus in a. de me tina Chius cap. Ita serm. 1. de Verbis inimini, & A ut se . ad Fh in Demo serm yi. Deum cauisam esse meeatorum scripsit Calvinus, ut dictum e .i eapite huius distertationis pitino: nam poli Lucterum docuit Deum decreto antecedenti, ab uto. immutabili, & nectilitatem inferenti tam ad primam, quam ad secundam mortem, idest ad meratum. aetemu ue upplieitim homines praedet tintile. Quod impius haeretiaris cha assumit is i. Ini iti eap. a 6. de ii, aru. contra Plinctium, in Antidoto Ttidem i. Concilii, es in lib. de aeteris

esse ullatenus sua pridemnatione, & immutabili deereto

e Bracem caussam pestatorum. sis praeddfiniendo mesitiam. sve impellenda necellitante premotione ad actum cum malitia peccati suapte natura coci nexum. PROPOSiTIO. Deus non est ei ieiens eausa peetati. Democis fratur i. ex Scripturis: Psalm. v. v. i hahetu .

Hue spectant omnia loca, in quihus recatum prohibetur,

ut Druteron. xi. ιε. Coria ne forte Me piarum αν vestram, O rae datis a Domιna. Amos in i 3. O e matam . m dia ιὰ tu lo m. Lucae xii. is. Vial a in emero at emni υantia. Ad Rom. vi. ra. Non ergo regnει pereartim in ' fra moriati cur ra. r. ad Corinth ε. ii a te forniearis nem. oe. Idem comprobant lora, quae divinam indigna. taonem improbis minitantur: eujusmodi sunt . Exodi et r. v. II. ραι micaverit mιs , MIMo rara .la ideo meo. Iul. a. ix Au aracti iam concιι Munt mmmiam. Oseae III. iraeiana am me μου alia Ephraim. Ad Rom. l. na Dei praedet inati Ah huius autem execrando errore ἄ- iE. Reisiaruν enam tra Dei de rati fuer omnem .mmota mnet Catholicorum schoiae reeedunt. Thomilia primum, tim, O .ritistit am, Oe. Evincunt idem te: imonia, quioni licet praedefinitionem propugnent ad actum ph. licumtive ad materiale peccati, negant tamen illius praedeterina nari malitiam: atque de non litant 1 are eum ei,caci prae moti e ind4ssetentiam liberi arbitrii; cui proinde impitandum eli, quod physicus a tus a recta ratione deflectat, iis atque priuationem auilitiae, in qua lita e.i malitia pue- rati. Nou vero eum Theologis reliquis illam quoque prae- definiti em negamus ἔ ita tamen, ut cuiuscumque aditus, etiam illius, qui ab humana voluntate sese a recto fine avertente peccati labe Laedatur, Deus auesul N prinia causis a multipliei titulo dicendus sit, & quia ipse rationali cre turae liberum arbitrium urgitus est, dc quia assam seruat,& operantem praemovet universaliter, di quia praedeterminat quoque ad bonum ui communi, unde se libere creata voluntas determinat ad bonum particulare e quia demum ultram eoncursu illam adiuvat di reait. Hae sensu Deum elle Gustam omnivari etiam malarum actiovium, si paucos exeipiat, scholaitiei omnes eum Mais i tro in 3. dis . I. cocitantiant. Enim vero, ut eo loci argumentatur Magister, & in eadem diii. Gregorius Ariaminensia, Eatius ei iam ad dii .a . . & poli S. 1 homam r. a. q. 9. art. 2. Theologi reliqui ; omnia quae sunt, in qua tum sunt, sunt bonat id ove Ddum habere debent Auctoratii. 'Quod memoratus Arimineolis pluribus, quam 1 eiam alii, a reumeniis evincit. lnter quae depe ut ex Au. stino quae se uuuiur. Primo S. patet in liuio de moriss Manu lti a. i. ait Catholicam fidem esse Omnatim n e partim atque βιstant artim eo oenrem Deiam , ubi S. Pater assi mat se nomine naturae illud significare, Doci sero I si ιιν in Itio genero esse a sevia. Docet praeterea S. P. a. de lib. arti e. an. mutim Me M m qviod OA seati risi , ies ia/ει ὰ-ri. -ι quoquo mado res tanti occvirrat, sti auisori sι ea Deo. ubi pariter bonum uicit, quod ei aliquid ;nam sequitur : Omnem quippe rem, tisi mensuram, est nim iam , o inanem v aeris, Deo artifici insuere ne eundi. H. 1 tinis autem ιβa malitia iatraxeris, nil ι emnans rem

is sit. Item Augullinus de veta Religione cap. 74. seribit nihil tiartim e unum eqsse posse , nisi ab eo, quaαι vimine uet os, id hole. . Et trahi. r. in Joan. omnia, inquit, tra1 vim, fratres, omnis omnino per inum falsa juvi, O bise, o fodiam ess nι ι. Cum ergo peccatum, quantum ad hilam pertinet, sit aliquid . debet vilici ab eo, quod ei

omne esser quemadmodum in eo quod pertinet ad rar scinem peccati, eum nihil sit, mamiel uin elet noci esse iactum per uerbum. ut d Ret s. Pater eodem loco. Similiter Anielium in libro de ciscordia Pred. ait. Omnes aes aries o mne/ molus Deis Deu , ε ia sis facιι res a quibus, ομν as, o in Distis fiunt. Et nvitia res habet MIIam μι--r am via naι δει ficiendo, n/s . Is Aaura. I iam suu e rudisti, Dia Hi auia insum edit, si qua uia non ubium , a mas. Nen em is/o fienum κε. .se ora, nee a Deo es. Et in libro de casu Diaboli L D. I vim pra m moliam viatine tis, snstitie pias enouos, qui si ut a ρ eris se Oesiam tore, Devis furti. Sane tum a diu peccati e nnumeretur inter res eruientes, si Deus Author eii univolorum quae e xistunt, e tram huiusmodi aestari eli caulla esse uti x. late minus probabile ei quod ait T mattinus ei latus lib. αvii. Ii via otiia es, an Parisum eii, Mutim πιι, iuxta Aue ullinum ad naturas rerum spectate, non ad aestocles. M imi enim dicitur cum Divo Thoma citato art. ad x. S. p tum, uticunque a firmat affam peccata, de Moluntatem malam non es le a Deo, non loqui de atiu ti voluntate a se ite, sed prout subeli defertiti vi malitiae, quae nihil est. Ex quibus tamen non sequitur Deum praedefinire materiati'; quoniam satiet eis, ut eodem cap explicauimus, sit curtat ad singula opera ereaturatum, ut eaulla uni milius absque physica pira dei et minatione ad actus naturales, ad em maxime , qui emn malitia sunt coni est. Noluacrgo eccilla Niritum fides est, Deum optimum maxImum nouet m. II.

bu asseritur repugnare iniquitatem divinae sannitati, ut Esaiae 6 a. 3. Eha Domantis ci I, eris Dd eiam, o vivis h lens ramaam iis Beroeati . Soph. iii. 3. Dominus jumssa metira otia non fui es inis rorem. oseae xiv. a . Recta

tui Deum nolle pectata, eadem prohibere, in ea poenis nimadvellere, ea tamquam banitati suae contraria summo. pere olei ara . Atqui ne no sui compm, & praeditu3 s pientia ae libertate illud efficit, quod odio habet, vetat, Punil, Ac execratur. Ergo Deut ueceata nequaquam sua inficientia operatur. Aecedunt definitiones me. , quas r quiras in a. Volumine lib. ut. cap. 17. Eadem eii do itina Santiorum patrum, ut vidimus gentes de Reprobatione Calvin iana laeo nuper laudato . Quibus addimus Ambrotium seribentem lib. I. Hexam cap. vi ii. Eruci eoA Lue mestium Devis ivit deos Asmatilatum. Mtiomari ips eam gerioraret, eum clames Prophe ro . De ire a matiora vestris. O praerapiae s. Datia. Desine iri;titi a mura , cir fui Mum s. uuoinodo ergo et i titi oo domvis a Seu hie vivio fiatis ειν , qui potu laudam Erilesiam Draterum. s. C*rissus in J an vita.

Ρtulertem plura, nisi revincerentur haeret ei etiam Pr testantium suorum e testione. Maade mensum, Gera di voilii, & Salomonis Glauii meminimus memorata capite xvii. de impiorum Reprobatione. Philippus Melan. chthoo in ca x. ad Ram; M My sum est, inquit. quod rapugnare verso D voluntatιι humo, , ου nou este iussu Heruti. Francileus Iunius de peccato Adami cap iri Detis aurem uae ut pereatum ipsui, viis eis cis Aona, scipis ιrreulas, aut emis modo. Cooseisio Augussana edita a Malancti hone, At exhibita Catulo v. anno luere. in Comitus habitis Autuliae vi additentum: Caussu ρὰ rati inquit 6ι istantas miti M, ULI; ρι Diabui yiis, o

Idem haberi in Confessi e Trenaetina, de in cassitana

de moniliat Hugo Grotius Tom. 4. in Theolog. pag. ILubi & ipie ad Catholicoram sententiam plenistimis suis a-giis aecedit. MVincuntur itaque haeretiei noti Deum Pa trum itrefragabili auctoritate, verum etiam ingenua ae s-berali Sectatiorem suorum eoufeilvine.

95쪽

Ratione et am exorabilis resis impranatas. Principiota de D Deus au tot est Neea totum , erit illorum aut inoraus caussa, aut e siciens . verum utrumque apertissinu, tilium est . Nam caussa mora it dici itia quisquis ad malum trahit Aut eoostio, aut exemplo', avi promissis, aut eomminari e incussoque tenore. Quod tantum aheli Et Deus e liciat, quod ei ut peccantes increpat , invitat ad poenitentiam , mulctat pervicaces supplici' εα me; atque ut abneianies impietatem& Gulatia desilaria labriati ius, ac pie vivam , misit Filium thora in limilitudianem horai m tactum evantes ate pauperet, implere legem, aetatere dc sanare , peccata dimittate , Ore animam suam redemptione a pro stultis. Non emo moralιs caussa peccatorum Deus in, sed virtutum, bono nque operam cunis int, quae approbat, suadet, pexcipit, tinnularique rennseneratione compensat. Erit multo minus auelor peeratorumpi sca eis sentis . Nam si hoc Oret , vel quia e liceret

malitiam peccati, vel quia cauis ret phylicum actum. ro aealitia, cum nihil si qua in petivatio debitie rediitudinis , caussam e sic:ecitum non habet, sed tantummodo deficientem . ni uentria liratum eii in nolita dimittatione de maloeontra Manichaeos si, r. cap. vi tr. p . a. Quare Augustinus

ast i . in Icu n. ant: peccatis id in vi, πιν fas . f , miri is tim e se, qAio perstim v su . I, O ηιhuἡ r 1 ii,i eum perrant. Nonnulli autem e Subo a Themsciet , qui malitiam peccati l tam censent in xii aliquo stivo, nullum Dei concors in ad actum huiusnodi agno. cunt, nisi indisset tem, quo suamea determinatione adiuistitui tirumna volocitas . Atque ii et proinde unica eli causesa peccati : cum in mali m p endat non vi fieri ibi: illitis praemolimis, qua imis Et bene uri, sed μευ ia deliti ratione. ob quam per tu ipti divina utietur pt a vi M. Nm vero hane quidem s. ain universalem, flexibilem, atque indis fontem praemotionem ad a ius peccatorum admittimur : sed mesum omne continui muc iii ianii privatiocie, ita tamen ut lit aliquid o piari sanistabale, Lilicet don L nutur peccat in astus catens debita tedii tudine , ut

cum dieinis: aerem tenet Dium , humanem malum, si tuam obliquam , non dei gn unu rem iquam o, nisi bitam imis , H, i ii eutitarem ab aere, ab homi se, & a tineadi uenam : sed aetera , ut luce Nivatus mi : atque ita clat liquis. Quod in riplicanda natura peccati iterum ex pinnam. loteii ,1 ergo i, i insero, pecuarum cum nihil iit, D m non habete catillam eis entem. Et dato eriam secias,' iee Duuet determinarei ad aestim peccati, iri propugnant Tholium 1 let delati a nullum actum ut actos eli, tale malum ted tale se euntaxat in quantum a cauila L utida malὰ sit ideoque quod homo manu Dputatur, pol ea Deus es et o se Mum te tam rationum, uem modem homi-

rem, quem adulter feneral 4n uiem mutietas tomicando, in ulpate Deus produci per creationem. Ita etiam Thim, te sese opponunt Calviniana. . Nee dei iis . ilia i ta

ti m 1 ia ., - νὸ Zi alio sue et tiri, r. Unde inlatoni mee per Caluinum det ei minari a Deo uoluntatem, quatenus mi a Si. Etenim, ut viduin tu supra , pro deterinio

,ibi: um tollit peiu et, iueoque verbo lenim , non tu tri. ii mei diana numanae viuum ti , quae nequit esse non perfida . Contra Thmitii ae cum sit 1 pi, edeteri iuuatio M ta se, libo talem fatentur , quae in actu prino nil sci crat Hamin ceis late, , potess ah ni Opeio, quod cum ma litia peragirui, abstinete . uoalaricare n. ubi Opinionem Titi

honribilios sit ne tuitia , di in i litos imp ium 3 1ll. Eo dele tibi ius peccatum est, quo retia ratio ineli perpetrati

cicilio in spe lio , covi liique pinei m : sarientum vero, i Diorum ue vi orum, quatius non deest aves oratas di pie. dimita, has et uicti pa vis cete tibi is nexecranda. Deute ad infinita o iovia , ae lanu a libertate praeitus , ii reccatorum arahi est , nequiis in s eiit, di v. comparati iiis

tine, cur nam vi impurati non debunt uir, tit Lain

gliua Lesbit aetna. de Piovid. cap. 3. quia Deus legi diu non

participant, est sempita tia res tredinis ratio, quae in vivia ea mente consisti t, vi a qua deflectera Deus nequit, itisi advertis seipsum insereat. An metata selegit , ut finem suum consequatur Sed iure de omnipotente nefas est e gitare a ad media enim illieita confugiunt, qua non possunthocletia adhaeta: ti relle Me allicus ea p. xv. D. Haismato M H si Atima ι lanistae ; nais e m ne mνῶι δε ea. lamin s .m i. v. si veram es, quod seribit Holduge rus in Tomnio Conta Trident. Deum Iudithem Holo erat, non ut Estherem Assueto, Rebeccam Iaccho, & Ahiram lem invidi iecisse ut amoret eastos exequeretur, sed ut

stagitiose amando ruetet iti pernitiem p imitatores erunt Dei, noti Dia si administri, qui comptas semistissue m lietes ad labescit audam pstitatem immittunt, eatque impedite eoosputant: eritque Dei insti tutio , num satanae, retia ea pandere turm ulnis .i VL Deus auctor Moo m nus est. Qualis ergo est Deus auctor malotum, mu πω.lo δ Nam a malis fructibus actor mala ei minitur . In ducit ergo sententia Calvitii Deum Manichaeorum , ides. Deum malum i , eum Deus malus sit nullu , viam eo sequenter sternat Atheismo. Imo ut melius est hominem non esse, quam peccata committere , ita melius est Maose Deum, quam hune esse auctorem peccati.

Ad objecta Hori eorum Res O. I RAETERMITTIMUS plura haereticoram argumental aliis is locis stanta. Nam in 1. Tomo lib. II. cap. 7.nthuelmus iis, quae vetendit ad probandum Deum auE ,

rem esse mendacii, & erroris. In si, etiam Iin tap. 7.deelatavimus quomodo sit in Deo sine rixdestina linae prinscientia peceatorum I per comprehensonem nempe divinam ἔN per ideas omnium istumium in sempi tertia Dei mente exilientium, ut d et S pater lib. ita. de lib. arti ea

v . cap. I. Expficavi oua ratisne Deus dieatur eo a impinitim otidurare sub tradendo gratiam. ut d et s. Pater

eodem Tractatu, Mili. ad Sixtum, de de Gratia de lib. arbitrio cap. as uitium e fibidem quo sensu inclinet Deus

voluntates in malum stera nati est. de permissive . quat huc exhibet Gimum inis inaus Ωapte natura ad yonum, sed ex illo impiorum malitia eaptat suae perditi is momunm. ut contigit Holoterni, cujus exemplum imperite nin his odiectat Head teras. Itaque ham ocrinia memoratis inlaeit requiras. Remanent nunc diluenda quae tiquunmt . Legitur l. Regum cap. a. v. 23. de Filii Heli increpatis a Patie: Dnen audieram morem pitHs s uia et in t mmmas oei dere eos. Peccabant ergo absoluta Des voluntate, quemam Dominus illo interiacere pro Ga placito praede terat. αRelpotident Noli ales dii . consequens : Peccabant , quia Devo praedefinierat init subtrahere gratiam Oberimina, qui bus retrahebant homines a saetiseati, eosque digna morte nisi late , eonti Peccabant . quia Deus deereverat illi imis pertiri malitiam, & eos ad peccatum impellere, volem M. te peccatum illotum punitionem, nego. Quae respo sto b na et , riaditisque ab Austu uino interpretationibus e pro hata . verum ad frange am Calvinianorum audaciam, duco particulam quia hoc loco reddendam esse pro . eis, is tui. aut conlimili, ut sensus iat. μου aties eram molem sistri, Dir ideirca Com nas istate seridere em . Pari,cula enim hebraeea , CH, vim habet persaepe con uncti,nis conclusivae, ut Gedes xx r. v. ι . xliisqueta loeit. At . qua hune sensum exitiere laudarum rextum , liquet ex versim. 29. Ita & I. ubi tellatur Dominus uelle se praetiderahrachium domui Heli, quoniam filii comederant primitias oratiit ueliseii . Quare ideo voluit Deus ipsos eceidete . quia peccaverant. Hinc adversus alim Resiauarios satentur hoe tam declarari sententiam Domini de moria plectendis stelas iiiiiivis filiis Heli, dc adverbium ς, iis idem valete, aestu pro eν , Buxtorisus in Lexim, & Votilius & Alaediuiamd Sixtititiis Aurama in Gramma H. p. arx & Classium lib. 1. Trael. vii. de Coeiunctione Cati. xxi. Ulterius obiiciunt . Quod Deus Maximi , illud init: Praecepit aliquando peccatum: Vult igitur. Minoe probatur ex lib. I. Regum cap xvi. v. Ita ubi de Semei die uarest, Damotis praecepti ει , vi malia/rerer Davia r o paus, i ais aι incire, oviare se fueris λ Resp. nego mulinrem : ad pro t. dico. nam tala verba ipsui Da υ dii, qui elarum lucrum e scientia perculsus putavit semet D auctore tibi imprecatum , quia .is languinum erat, & alieni thoes contaminator, ob quae conuicias ti maledictis mer

in prostraderetur. Probris autem vexare impum, ut Im pium, poterat Deus praeipere, cui iamiama es cor m

-- , quemadmodum legitur in Proverbiit OA xi . . ruit ergo poenitentia & humilis perferre e tumeliarem acu leos, vi exilirmare praeceptum Donim qu rus erat procacitat maleditantis . At Deus mitti me semes ad maledicem impulerat: quia de ipse maledicus infra cap. xix qu talem Nuptiam agnovit, A venia a Da.ide impetrata. p modum regnante Salomene μου lipia itan remas pepus sit utriusquc culpa sapplicium. Ita Deus tualediatio a ti

petin,

96쪽

LIBER s EXTUS DECIMUS. CAP. U. ἔν

faeis De v, 3 jubens. vel f Mura. ait in intim . e non rurierate a vise πών no . Ubi e sulto ait, qua is es se , - te, ut intes ligas e cupiscentiam ipsam, ut m lues ell, permitti ; ut poena esl, aullo iudaeis empora ino ris huius adhaerere. Nee alio siesia docet tradi divina p tentia rapro or in immuaditiam, nisi quia deseruntur a Deo, ut oi tradat potentiain rudicii in reprobis, di viri rem masericordiae in Hectate Ctimerea ita luma linquit eodem capite s. p. a arassi δεμ iis fias, lata st revis, Pisis meus a Deo eia r e , aliae e sentit, Dim ιών . c ιιών. Iraditio, post Agus. ita traduntur impii in desideria cordia eo mi Deo permittente, noci impetiente ἰ quoniam, ut

Denique ob icitur. Dictum est supra, Deum Me piamam eaulum c iisque aesus: At tutino ponendo illum malum pectat: Ergo de Deus; maxime cum concurrat ad aliquos alius inseparabiles a malitia, ut ad mendaciam de permist. non iussit, & inclinavit cor Semei subi rahendor aria u. noti impertienda mesitum. Mors istaυιι M an perae es Des . LMancias periar, Dum pania us esset, soles Ne pectis a minis no m- esse Hu itimi are Augustinus de citat. Ac li, arti rapite siceuma. Adiu avidit e dein re oviso tomimilibus exemplis, de Joleph a fratribui vendato, de numeratis a Da, de popialis briel de tuae . de proditore, & erucifixoribus Cht,li Domini, de auis ibmilibus, quotum utalitatem Deus mitifimit, iniquitatem vero sponte ab impres Miratam Iulio sudacio permisit. vade quae siti reus i. T. sita vi caλ . Insuper opponunta Amos cap. RA. legitur: L erismatam is cristas , εuia non fere is misiam, & Ex r. v. 7. Esa Domintis Iariens pacem O creans in iam. Rel Etrum aue pmphetam loqui de mala poena . non Rutem cie larem , Dee malo eulpae. Per Amos mim p urcit Deus eversurum gravia peccata se Israelem, templa, regumque domos, eo quod insumas 4 --: a ' terantur, eultum scilicet idolorum in montanis tam rue. Et Taias pariter exprobrat Israelitis, quod in vas xiis Cyri, & liberatione papoli Dei non agnotae tent ver tetium dissa regum. 1c gentes suti, cientem. Unde Ain Ovium. mee valet rei pondere, esse caullam tint tartalem , lunas comta Adamnium eaμ M. de verbis Amsi ait: non perdeterminantem huiusmodi ahluum. Etenim hoc Malais Me ιε a uoti me a vi, Ieci Hua accipienda ess dc calta , ut auctor ditatur omnium operam naturalium, Ecde loco Esais, protimo capite aue Eriam huc eadem ruuia ectum qae creatura innocens pelletis. Igitar satis erit . Legite ub. r. cap. g. rvi ali es ad ob edia Mam- ut sis etficiens caussa pecca ti, ad actum pravum e eure re universaliter. - M. hominem nodi ideo peccare quia actum poniti sed quia ponit raὐo animo, di devianda a, Iehia ratione . Poteu meis idem actus fieri ab homne imi tentiaue mala, dc simul a Deo lautate hocta, ut se via ratio. diximus cum Angultino. Nec obliat quandoque ab ataui separabilem di se malitiam; quoniam in separatialis eli abaesu. quaretius essicitur a caulla partieti sati, Ae praedete minante aesum ipsum: noci peoor est a causa uesversalide indifferentei quomodo desectus soni, ambulationis, m- disque ictipturae in itur cithara, tibiae, , calamo, nono no- cauilae principi; ur draumas ridi a v. e p. uti. ad obieci. I., propterea quod huiusmodi instrumenta sunt ad .itium d terminata seipsis. Sine coticuisus universitas 3e indifferens sui hcti, ut Deus sit auctor operum Ggulorum, quia quidquid eii in aliquo genere, petidet a Gussa, sine qua nihil eui. At e cursus huius nudi non afficii, ni Deus ditaret caussa peccati; quovitam iuta, in quantum eri malum , di nita; ideoque caussam non habet dis deficientem abeste. Quod superius explicavi comparatione tenebratum , atque in dissertariectis exitu repetam sequenti Epigramma

re di hi prosperi:

Praeterea ob telucit S. R Augustinum cap aer. Geth. actum poniti sed quia scribentem m pGes . M Me -- Mina et viti Grectata, u D iquod D tis Diar Maae Ee lib. I. e tra Iulianum cap. q. ubi demonitrat, concupiscentiam de camararem non audenalis erraturae condita em, sed poenam peccati, de γωpterea a Deo tullo sudicio tradi impios in desideria coicis eorum, ut docer Paulus ad Ro . La. v. xi me docet tantum tradi per gratiae dinuationem, sed etiam siti utes rentiae suae, quod pinai virbis eiusdem Apolloli se .cap ac in aα ραώ I; Deus sedens os auare nurus nolom seria μι a is Dam, Ἀκι, ιι ι alta patrentia dis . a ia ausis r e. Sa erga Deus per potentiam tradit imp os in desideria eoicis earum, die dus eii trahere illos elses ter in perditionem. - Mι. x Patrenaean ror. Euehitidii voluntatem appellare fi em oper Item , S afirmara inlaesum homines ad malum sciem ordanare. Quae Deus tu honum p aeordinate ι ει ι c laquit se majas fias vetis mari parra , is is M. /Do, Detis. Alia adfer exempla, i diu Julorum, qui mala ψoluntate ciceiderunt Dominum Jesum, quem oeus voluntate bona 4 ut Occideretur, pomisit: de PauIi, quem fideles nolebant pergere Ierosolvanarra ne pareretur mala praenuntiata aci Agaraia , in illuc adire L us vellet ad Christi fidem praeditandam uti martyrem exerceaea. In quinio autem eos ita Juli num docet Iamummodo tradi impios a Deo in dentariagorgia eorum . quatenus in pinnam piscedentis peccata dia vina est inci gratia de titutio cur, redarguent smul haeret, eum , quia nollet eo cupiaeentiam ad pecorum allieientem esse vitium labe originali instauratam. aurem c inquit a

Diuitiaco by Coos le

97쪽

DE THEOLOGICIS

DISCIPLINIS LIBER DECIMUS SEPTIMUS,

DE HAERESI I AN SENIANA.

c siti illarium e tria libertatem arbitrii doctrinam, nemo putet a me iniuris, & salsa est accusatione prosatum Denegasse Ianslatium libertatem indisserentiae , sine qua diximus --Y'. 'Il nullum volantatis o 4 liberum esse, n vin I . as cum potvitate ae dominiti peramim , annuunt lanianiani. norunt omnes , atque evincit proxima desertatio. Theologi portari Regii, de qui hoc aboliton, mine ad partes Janfinianas accessere , indifferentiam a liabeto a bittio indivolsam satis tute sed passiuam , qua vel lupiditatis . vel earitatrς impolsu humana voluntas absque elisione re dominio hue , aut illue abripatus r ideoque , t afiijam indaee entiam . qua liberum arbitrium a et tia exeitatum piis it mmum leum tolli te , Theologi illimans me agnoseunt; ex lihm superiori compertum est, eos nullo pacto a placitis Iansearianis recedete . Abhorrent istorum plurimi etiam a nexestitiis vorabulo i ais sma texti essitatem, ae libertatem pugnare invicem . at ne imtatem naturalem , si neeelsiatem tristina timi distinguunt, autumantes nihil esse naturali necessitati alligatum, si mi)Iud voluntas p pendeat: quod lallam esse jam .idimus, demovi ran es quomodo voluntas in bonum in communi,& in Deum Hare visum tendat naturaliter , etiamsi idesentat maxima inclinatione ae lubentia. Iam illud sumque concedunt posse voluntatem a gratia excitatam ei reluctati uetum hane liquesandi potestatem dari negant quaildm voluntas aestialis gratis inspirat ne moverem, ita, Et libertas indifferentire nequaquam anu tonsillat suo .imici delectari e . verbis itaque , non te Thilogi illi

sunt a damnatis erroribus alieni. Propositi es quidem Jansentanas ab Eretisa proscriptas

videnrnr reiicere t at priorem eo sensu damnatam aut

stant, quod iusti nequeant servare priscepta eiram Hi ei natu insulti r contendunt tamen ipse, dum tentationis uteumhunt , nullam gratiam adesse , qua stare pollini squis iam, inquiunt, pratia non dat posse, nisi s4t Hicax.

Alteram propositiooem damnatam amne, in quantum enunia elat pratia trahi uoruntatem quali instrum emtum quoddam inanime . non in quantum amrmat nullam dari gratiam , aut iobolum, aut parvam , cui voluntas nunquam non obtemperet. Tettiana eatentis censent esse poetiptam , quatenus ad merendum , vel demetendum tradit sufficere

libertatem a neces ita te naturali, non quatenus ad lituit ne-

chssitatem indoelio illa ines inati it . In quarta sati sedit positi e hnne sensum reiiciunt, quod non polit voluntas te ille te, si velit , at inquiunt, dum vult, velle indeclin hili neceuitare. Pol rei nam ct ipsi damnant, in quam umiustificatis 3c fides noti tribuuntur Christi merito solis p.

deditiatas p pugnant allam lamen , ut qirati uim leuent

sian praedestinarit tonsetei gratiam, qua aeter vim salutemerio ui ualeant . Haec praemonere oportebat , ne quis Theologorum illorum lihios perlegent , verborum specie deceptus sansentana dogmata incaute deglutiat . Sincere enim, δε absque sermociis ambiguitate tenendum est, susquam iustos defeti a Deo, nisi Deum idii ptiua deserant,

het deesse illis gratiam sufficientem, dum praecepta servare volunt. Tenendum est data in hoc statu gratiam, eui . luntas libere, S eulpabili renitentia resistite solam nube ε . seu spoistana ratis lib. latem, per quam Mura cum in-etinatione di voluptate hunt , noci furticere ad meritum,

vel demetitum r libertatem arbitrii noti consilere absque electi ei potestate, ae dominio: c ues denique redemptos

a Chtilio, dum uiuunt, pecte salvari, atque omnibus patere aditum ad salutem, quamvis talvi fiant soli pi Piii Eati . tiae praemissa declaratione , asserta lanianillam mdispessam . de aequitatem e en me ad celsos artieulos Baii, Gellii, tantinii , Amitalica denique Sedis is p tereniades de alais rudieto auctoritatem delendere , N pN anareeonabor. Atque hic expletis, erreres omnes adversus Grilli Ciaitam, de hominum libertatem a me retulati erunt, ae mitigata.

CAPUT ILDE Osi, Bas, Iansensi, o suo illi PARUM itaque ditare eitea libertatem arbitrii subtri.

tia, di lege peerati a Caluinissarum haeresi mollioremm . quam dicunt lans ianam, Λ utramque plurimis,

certisque momentis reselli, superior intentiatio no ita de clarat. Et ex eo quidem sisme totum, ut animaduertimui

staturit lantenis iei dogmatis i stema . De quo eum dicta

sint plura i nune eelera , maxime quae in eo troversam vocantur . pio equat eodem illo, & genere disceptastinis. tamque sis aram Auli res in exordio orationis coesuex fim e locare, ah his modo praescriptae lucubrationis iniistitim eis vepetendum.

Michael Baitis Mechliniae spod Belgas ortum habuit annaasia. Doctor in Faeustate Theolopica Lova mi renunciatus anno lue sequenti a Carolo V. institutut est Reu a Sacratum literarum Prasessor ioco Joanni Le ea est Hasset ii, qui ad Synodum Tridentinam prosemis ibidem πω

xim anno tueuea. e vita demigravit. Cui hilituo flatus sacras ad a re ferme quadraginta tradidit dise)plinas. In uo doeinei manere docti virit jure . Tapperus primum. Rariston errores disseminari deprehen/erunt. re etiam anno ret 8 Belgii Consilium delata. Quidam etiam Fratres Minores xum. Baii articulas vellen e anno I 36α exhibuero iacis Pariliens, Aeademiae, quae plero' ne inuitutare eos notas p eripsit . Accusatus luat Bartis mxim anno Iecla. apud Antastitem, Mechliniensem Cardinalem Granuessanum . sed inuitium statim avisti Pi4 IU. utrique parti sileatium. In tertini di ipse Bains. quamquam novi sine aliquorum re prantia. Triaenetiis Coclealia anno 33gr. de legatus cum Heselio Theologus Lovaniense. Redux a Concilio typis mandavit opustu a Da I erit arsisHO, D Carnuto. D. Itis Maria re , De visori s an psoriam . De s eramenti avreneis, o m Mνma E mi a. Nori hine dicia intum seges. Collecta sunt ex pra dinis inriscolit asserta L, quae anno io'. damnavit Santiis limus porti ex Pius . . Edidit Baius Λpologiam . togavitque Pontificem. ur

Bullam tamquam subreputiam rescinderet e quam e coctua Pontifex matura deliberatione editam fuisse rescripto an is die a . Maii declaravit. Damnatiorem conti aut

laeti me an. Is V. Gretorius xii I. qui etiam Lovanium misit Frantisium Toletum insignem S, elatis Iesu Theologum . N potio S. Ri,ncinae Ecclesiae Cardinalem amplis. Iamum i cuam opera Baius propoliti es praedicta: seripto publico retrati itr eslavitque animam anno a1κά die ig. Septembris. Atque pol Baji obitum , illiu ς smul & lati. semina propo itione; damnarunt Urbanu Ulla. Bulla In

Constitimo Veiani anno fuit in Bel in selemniter pmmulgata Ec recepta. in lus autem exeitatis per Baium dii id ijs nihil incommodi Aurussio lanae scholae deri tum sed illi potius auctoritatem pia lidiumque accessisse. dem .s tatum eu nucio ea te de Haeres Pelagian tum.

Sunt autem erroret Baii, integritatem pitimae eond timnis . de exaltationem humana' naturae in conseritum divinae

debitam ae naturalem futule . A metita primi homini, re

gelorum nollatenus dicenda suisse supernaturalia 2 ton. cupiscentiam etiam in renatis relapsi proprium este pecca tura ; stetit pravos ipsius motus. Ndesideria . quae homo patitur etiam invitus: ad peccatum non pertinete an sit -- luntarium . di homiciem damnabilitet peccare in eo etiam quod facit necellario, propterea quod Iola violentia , munautem necellitas re guet libertati hominis natur: si in quo sane. ut diximus, pr. dolit sanienio, ita, ut merito Ut

etia ulli. definierit in libro Jan dati opinicines de sistentias

iam repmba lavatque damna as contineri, de re viri. Atque haee omnia diu timis Ba anis atticulis expressa fuerunt a nobis suis quaeque locis refutata . Addidit plura circa Cpeta Infidelium. luilificationem, eatitatem. α meritam librus equentidios discutienda . Omnes .eio promutiones Baii, quamquam nonnullae aliquo ram possint Astureii, in sentia actioris esse respecine Ariesuas, armetas . . temerarias, Icandalim, o .η ρ a. tiret eaeUi murenus. domi Pius V. in Bulla ah Uthania eo dii mo ad nec eat, qunse verrant Baii. Jaci seniique Greg io,

nisi ad temere obloquendum, aut coniti titiones praerat M'

98쪽

TIMUS,

in Gratilinuum, dii si m a Calviati inini taria diae

nuut finem . De Ata curra , trinime quae in laudiera

etis Ilii

nesciit

eputiat, aut spmsis enmmate perverse explanata', aut Momanum Ponti fieem in diiudicand a Seriptorum opini vi,

hut , laesisque dogmataeit non esse infallibilis Auti ei latit. Quae omnia paniso intra explodere de exsbilare curabimus. At eleendum primo do lansenio, euius desilina de sesia

adeo celebris euast, ut vix Ba tot soleat inter nox nom

nati. Comesiui Ian senina Leertamen s*s apud Batavos intuem editue est Catholicis patenribus an. I 8 . Dedit op ram humaniori a literis Usinaiecti, philosophieis & The, logicis disciplinis lauanii. vixit aliquandiu Pari siet, di mimae, ubi fertur per tr. annos consilio & impulsu Abbatis San-Cyrani elaborasse novum ei rea Gratiam systema. Dodiorali l1ufex insgnitus est Ilvanii an rsi . i,Mue sacras lireras Noteque eis an, i Ar . Electus M. I 63M I petensis Episcostis, Oput, quod inseribitur, me ituras, extrema manu perpolivit, scriptaque sua, poblivix quoque Tabulis, Romanae Eeclesia tu pontificis maximi iudicio subit eient die 6. Maii an . 16 3. in Melethe communione deis cessit. Huius obedientiae exemplum , quod tamen diatii mae illius 1 resatote imitari nevi curant, aliaque Chri ilianaram virtutum speramina immodicis laudibus exomant

Yprensis Episcopi Apologistit, & pnesertim in Panegyri

antentana paulus Aurelim, quas vite probitas sit certi simum Catholie, doctrina a uinentum. At errasse non mel in dogmate bene institur spetiatosque viros dem serant, ut iamittam S. Martyrem Cyprianum, exemyla Theodoti Mopsue leni, Iis, di Semipelarrianorima Masis liensium, quot prosper appellat viret nisis, iis, sti id rem , pluriumque similium, de quibus vide duleetationem Prodromam nothi Philippi Uan. Vaure aeotimi laus a- inrum oppugnatoeiq. uuamquam me latet, si ne prie d Eliri comparandat Yprensas Antistes. Nam qndi ipse seriri Epist. iis ad Xan-Cytanum, Doctν riam, θι ram sa no res vir, onmalis uti rem in sinam , & Ep. 3 . se avi et mn μένγ, us eridas GH, feti, a ista uvii Mesanaiam umoram fore: ὁc quae seribit Tom. a. p. 27. de Sc lallicis, Ac de uniuersa riclesia, carere intelligentiamram , quae in praeuasi is , ipsoqvie Orat-- Demia ea νο- Dd ana prorsatων; hre inquam, neque inculpataeon silea tiae indieitim praebent, nee religios e. Sed de Iaasenii nisse ientia notamus juxta monitum Apollati ante tempus iu

dieare

Iuber vero Iansenti ut Lovanient hos typia protiit in

lucem, praerni o exacto examine, memorata Con: si tutio Urbani ad tenebras damnatus eii, quod adverius praec dentia statuta de Auxilii, divinae iratiae non tenta iacultate metiratiaret, multa saue eoatineret Baii assertiones a Pio U. N Gregorio xii l. priveripta . Interea cum novum optim emistum vi mram n ambus teteretur, t epulati a Sa-era Faeultate Parisens quinque lamosas promtitiones inde exemptas notarunt, easque83. Callieani sitast letan. isso. exhi erunt Innocentio X. me nullis aliis . numero tamen atque auctoritate pauetoribus, repugnantibu . Instituta a

Romano Pontifice pro Examine propositi sin speciali Congregatione . non dethere qui pro lanianti Causa sedu iam navarent operam. inter quoi Ludoviens de S. Amovir, Dela lane, Ana an , -- , & Manei ser instantibus eontra pio damnat me Haluem fodico Parisiansit Uni. versitatis Et viti aliis disti limis. Disculsa aurem de veniatilata per hiennium e traverita . ita ut iure merito postea affirmaverat Alexander Vil. tria: Nem non potuisse eesia rori diligentiam, innocentius X. lahla psus in Cingtes et ne erieam te habita Mesa ratione quod nullum o naino vellet Ahetii mens di Thomi mea tichola praeiudicium aD serre . quemadmodum declaralle prirratum Alexandram Theolo, is Ouiniensibus datiuua eu supra; misit ovilli tutio em, que incipit, euiscris imprasi ovis I Iri in per quam fumo e propositiones ramquam taliae N hoeti se siete damnatae. Pastis Dauit. 'inm lan senillis aperirem tum visa es1 celebris facti, iuris edi liauio; unde in clamare erepemni se quoque re recte popoliti di Inno. Lentiano Ceereto pro baias, at non senium Jan senii, quem necesse io et ex amplo Auctoria volum:ne sescam, atque in huius ventilatione ad critices metulam exigerari esse Roma num quoque Pontificem errandi perieudo obnitum. At quὴ id impolit vigilanticiunum Apollo leae Cathedrae in delatorem Alexandrum non icitum ad c firmandam Coti iii iuri em Innoeentii die a L obris M. is A verum et iam ad praeseribendam formulam Iuramenti an Ecclesiasti cis omnibus prestinet, excerptis tu illa propositiones ex liabiti Jansenti, N in sensu ab ei lem auel ore inienici da mnata . Quod mandavit pontilex Maximus die aue ebriimili an . is i. Tum Jan aiani alii veluti eteitis vexillis ab nueae se pradinae io mulae subscriptium in Holi,ndutiinoiuge exules. Alii haud veriti solemniter mentiri, Acelerare, formulae palam suburibere, autumantes resipi stim creandum esse s lentium a quam estellandam hypocrisim quidam uno, quidam altet a titulo palliare studuerunt, etiaria ab ipso Arnaldo Ians iamr mitibus additiis. ina vituperatione exagitati. Quid enim turpius Mati eiusmulatione, aut alienae mentis sensu propos tamure ambietii ate a supremo luetis sementiam iureiurando firmare Suhorta poli hae circa sannularii descriptionem etiam per Belium dissidia oportu repeti uat 1 oc. XIl.

bus malle damnatas in se sti obiae, vim ipsamer ρνην - ntim teri a pranserant; in niuendo uti estivi nequis invida su nomine Ian semisi traduceretur nisi legitime constit rit aliquam ex hie prepositionibus docuisti. Vesta autem Pontificia a nobis relata lunt ea Rura. Thes ILP lagiana. Quare doctrinam da gratia esseaei maiorum se, nam exemplo Loonienses ad hane ussue diem in Uictissme propugnarunt, pio ea itant imperterriti Augui finiani, de Thomitiae, eamque aetate nolita in eonspectu totius Ecel sae tenuit Romanus Pontifex , elotioque plutelari ismo comsecravit: atque ingenue sarentur Thomilias a Janianillis toto

erela ditiare viri plures Theologi ex illotum quoque palaesitis, qui effieaeem ab intrinseco gratiam oppugnant, ut Dei amm, Martinoem, Antiatus. Vide horum testim nia apod Frane istum Vantali 2. volum. p. 73. Sed de vi diciis Scholaram nostratum diesum supra. Damnatae ergo Propositiones Ianserui sunt istier I. AELT Dei praevio Aomin his isseis. Dolem Evis, o conam si secundum praesemes, quas Moens, ilies, Itint impossisitis r deest questii suis gratia, qua possu a Mur . II. I teriori grasιa in Rara natara I si uti iam res iιών. IIL

quiri r in horiano Aserias a Mia Rot., seu Disciι ι bertas a reacti e . IV. sem petio ini a sileb I p. eniensis erat a ;merioris nee piratem - βου tis aestis, eriam au in in in Me e ne hoeriri, quia inuent eam gralium x se, cui posses lumina Destiatas res serie, ves obtemperare. U. D 4petiei nam est a rara, Ctibum pro omnisua omina hamisisti, montium esse, o favistimem ttici. e. Ci ea has autem propolitiones, quoniam ut vidimus h hienus, Jantini si e p incipio negabant futile a Jansenio prolatas , deinde rei e uidentia deviiii assimarunt noti alio sensu ab Autiore e seriptas, quam eo, quem exigat Augustinianum de gratia systema: postea vero damnato ipsus auctoris sensu pro litati penitus 3e subatii non aliam evadendi viam invenerunt, quam in laesis dogmaiieit Pontifciam iudieitimant pet eati obstinatione, aut obsequio , ut vocant, sI- lentio eludere N parvipendere : operae pretium nos facturos ense arbite mur, si pollea nam de Aa ana damnatione instituta suerit disputatio, vana naee N exhausta lanienti larum se tentasia in auram fumumque rectavere elaborabimus.

priusquam autem id Onemur attingere proponendum

est breviter qualem sensum praeseserant praemissae propos. tiones, d ualem intenderit idem Rumi ; ne imperiti, aut malevoli nobit succenseant. quod gratiam coniti tua. mu in inspiratione canthe dilerat is & in explicanda elua natura nonnihil a vulgara Thomiliarum placito recedamul. Et quidem in re difficili explieanda non solum Aurustini sentenrias, sed ipsa quoque vecta nos exscripssse viderit, qui S. Patris contra Pelagianos disputari es diurna . 3

n, urna mann v arerit. Docet ergo Janse: tu; lib. de Crat. Chri si cap. II. gratiam esse deleelatiouem & suhesi ratem, qua anima in Moum appetentam detestabilite, trahitur 3 ae pararet delectationem e cupiscentiae esse des detium illicitum, quo animus etiam repugnans in peceatum inhiat. Eodem lib. cap. v. docet utramque delectat innem invicem pugnare, earumque conflictam sopiri non posse, essalteram altera delectando superaverit, di eo totum animi modu4 vergat, ita ut vigente deleE ati e carnali impos sibile st, quod virtutis G honestatis coci Iideratio praeva leat. Addit lib. . cap. s. delectatio m eis e vinculum, quo liberum athitrium in iustitia, vel peccato ita simile. ligatur di retinetur, ut quandiu ista comitingitur . a lutoppolim st extra eius potestatem, ita videlicet ut arbitrium nori liberatum eum velle neci pol st. Gratendit lib. a. cap. τ. naturali ordine ex delinatione dilectio em . ex dilectio ne operationem mas uir es lib. 2. cap. aI. gratiam di omebonum ita reciprocati, ut quemadmodum ex gratia data mox est tum operis consecutum esse insertur, ita vice vella ac defeetia operis inretatur gratiam non esse datam.

Demum lib. a. cap. II. scribit, omnibus illis, pro quibus Chri fui sanguinem fudit, etiam sufficiens auxilium doea-H quo noti solum pollina , sed etiam reipsa velitia Ac se eiant id, quod ab eis via dum de saetendum esse decie Qetit. I re omnia verbis ipsis Iaesenti a nilis narrata

sunt

Videt, ut arbitror, qui legerit superiores disserta times nostras eum haereticum sensum propositionurn Jansenti, tum maximum Augustinensum a Jansenianit discrimen. Ait Jansenius imp eslibile viae, ut vigente sancta delectat,acie illicitum mψadeat desderium ti consideratio peccati &e eontra sti, viridiori concupiscentia necessario liberam a bitrium succumbere. Iuliis ergo conantibus & volentia his , dum deest victrix delectatio S gratia Escax, impossibile est diuina observare praetera. Nos e tra, nullam delectatiociem contendimus iniicere .intulum libet. tati . nis summi boni per lumen gloriae manise fati, aut hoc i, ut inquiunt, in communi, extra quod davagari nequit voltintatis instinctus; propterea quod iam duo tantum tollunt indifferentiam iudaeii 1 ideoque sent quacunque gratia praevenius potest iniquus requirit ita quacumque premente cupiditate potest aullus petieverare. Ita prio

99쪽

ttar prepossit hem Iansidii reiicimul, damnam . resellia

mus , renobamus. Quod de reliquau eadem ratione diis ceticium eis . Nam sententia nolim nec semper gratiaedile tu stem inspiranti Elem imis . neque necesse est det se quamur, qvnd magis delectat. dieque potetiit returiatidisrariae, quae datur per subminis Natiociem Spiritu, satini semipelasianisim Ea indicium . neque ibi is praede linatis gratia operationis intuitu meri orum Cniisti eo sertor. Quila si ad

opera salutaria affu perscienda necessarium defendamus an xilium suapte natura est cax ; sentiemes habemus Theminos meelariis amot nulla Iantentanae labri eat itine asperis

E . Sati, quippe et , ad profliganda scita antenti, sub pa va Gestatione veram potetratem agendi, atque si, delectatione victrici metitem agnoscere reluctandi. Atque hi

es cimnia e dis aut ut, quae de maxima Nolitatiui a Jam

si quae so perti m , quae 1 d invidiam, aut erroris suspἀκ nem adhuc nostram videantur trahere sed lentiam, ea emplana taeeie iti hae ipsi di qui iiDone corahirum. Etenim sui pientes patim imum aequiram, nec natum ex imetiere mistumum, nec Jansenium, nec, qui ista rnu sentem ite, te; iterem excitavit, paschalaum in ellium. I, Lutetiae Paris,arum natus Qiii stili mense, anno iήῖr. Cooxie, orioni pre byterimim Oratorii, non ini itutat a Phili m Nelio, Frirentini, ae Roma e Urbit i*nputari oto mento, sed illi, quae aiactorem habet Aerullum s. R. E. Caidinalem amplisi reum . .ertentu anno is3 . nomen de. Eit Elueuhravat, ed diique amici i A. distinatione, ad c pei, S. Leoclis Ma mi liatim Romae Nostirpium, di ab eximi i ordini; nollet viro Clitti fiam, Lud, coosita tum iri libro de A ei satio inus. Damnationis det tetulit

co odio paenum riciQ dubctauit appri: Me . Congregali is suae monati ac praecepta pertinacilli ne sprevit, dixi io Au ,.que habitu, ac nomine eoo sitim petii ostiiri . Pi tit

es, vin fer o in eo reuolauit lixi, tin ora damnata dos inaia , auis iactique ei toto ad propol tumes acta. a Clamen id X l. iti ruulla Vris tirns an . t tῖ. 3ute, mel Qque proscripta . Etenim no iam gratiam nili essica cin inanellum admitrere, M talem, quam vistit a pedire poclit de tela da e , liquet a propor i e nona ad vice iura n quatiam. Abiqua illi oraria impolibalia esse diurna micena at se xiret primis quatum, nee noti trices ii a ouaua de ducibis, sequentibus. Glatiam petini homilari debitam ac natui a

sionem metatorum nullam dari gratiam tradi aut pro isti die Ση. 1 . a/. Mitto plura alia, quae pertinent ad ea, ta iem, ad Ecclesiam . ad Nactarem scr)pruiarum lectionem ,

.s,in publicauerant elitiis mi Antistites Nam fictilis, Rhi remundem Candaveas , An tuo piensis, Totoueti si , Auditidia eos , alitque plurimi. Excepit, dignaque vene

Nili inticeu 1. In ii alta, Cermania , ii spania, I Lut 1iama sineuli, ut par erat, i ii obtemperarem . A iii a

smus Eccles e uniueis alia pastu CL MENS Iii. Dievi

ctrina tuissima atque in Massa, di nullatenus petita Babi, Jamem . & Quenenii condemnatio itas.

CAp UTIL

IANS IAM, ne se praedamnatos in Baio fateantur.

iani malae ea ae palmei isqviqnt illim datarinam neque a Theolonica Famitate Patisiens .idie eenseria animaduerisone n ratam , nee prostraptam pii V., Gregotii xlli de Urbani VIIL Coni litui inninus. Atque id postremum trir is

ei via evineere in ivntur. Quidam enim aiunt Bullas ho. Tum sum moram Pontili euin ti,tiremias esse necinulli eo

tendunt his non perIbinei propos tinnm in rigine, es minprio verborum sensu ab Melotibus intento aliqui iuvere. eunde alterunt errasso Romanos Pontidem, atque se Atia

gallini au floritate sitis esse munitos. Hae elsa pervertaram hoc 3 num inventa sibiectie stes hut repellam. PROpini Tio l. Eitia omnem e troversam patitura est, Universitatem Pariseosem anno 13sci. LV M. allam nes Mictae lis Baii reprobasse. Demoniliator primo Hulorieomm omnium eonsensime, qui huius Centitae meminerant, ut eoollat ex Ra naido ad annum Is r. num. s. 3e 44. , Cardinali Palla vieino la xv. Hia Conei hi Tridentini rapite I. num. 7. Preterem comptohatur te limonio Meti simi Cardinalia Hierarirmi ripanda Celaia nostri, qui flaruit eodem tempore, atque in suis Commentariis ictitat eensuram ipsam The logorum Parisentam, ut liquet ex notis marginalibus lauis

datae Histo. Tridentini citato loeo. Aecedit in .per t. sim tum ipsius Ras , oui nati selum de hae te racon scripsit Epistolam itariaeni fle querelarem plenam ad p. An tonaum Molonium, de qaa vita Stephanum in ham in lib. a. de M. Jacis dis, 1. verum etiam illam notis Apologetisti dispunxit ; easque notas pariter iuuenies inter opera Seriis

Pandi. probatur etiam uini uno momento ex ipia mel ructa paeultate Parisensi. Nam primum extare in Ar hi diis eiusdem Facultatis memoratae cerasum exemplar, latetur

eum santiciis iis reliqnis Vincentius Lenisi ineredibile est

autem casu aliquo, aut fraudo itu se in careberrimae α- culta 12 Ta lataum. Deinde nasi censura a sitra Faeest te prodiisset; eum crepit suo eius nomine Uulgari, procul dubio reclamasset, mbliea - eocite. tans turbas erumpentium inde diisdiorum nequaquam obitum fuisse excitatas. Ad haec nemo denegat s aedicto anno isM. F. Petrum de ereu, alio ue Fratres Minores ali lati a Baii Theoloea Parisensi sextu, fle, eorumque iudierum expallulaste. Emm sieri illa Facultas, aut nulla censura peti irimendos exiis iii mavit, aut iudicavit ompositum, aut noluit responsum pollulatium,m reddere. id vero nunquam sacere doctissis mi Theologi e suevere, ubi maxame de te gravi , dc perni isti novitate actum m. Approbasse Mi istas Baii est prorius ineredi, te nam interdixit noci semel, mesertim anno die auderet quispiam illos detendere ae prom- gnate. Itaque sit a Parisiensium Faeulias FF. Mitiorum

precibus annuit. N. Baiana asserta censo lix notis petiiti xit. Demum tela da alisque hominibus. dum sinum negant sine tabulit, sine teribus, sae e atrariorem iocorum oscitatione, nullam omnino sitim adhibete debemusr quomodo nemo tenset auscultandum Melanchthonem , qua iaApologia pro Luthero similliam temetitatis, ili in cis-derantis exemplo, ait ab eadem patilians Aeademia artaeti etesiare, noes fuisse proscriptos . Atque his d in stratum eli, pariassensum contra Michaelem Baium ceni uam in dubium a Jansentilis perperam reineari. PROPOSITIO II Roma eum potitiseum adversas m etn Baium C mittutiones temere, audacter, Ac inverecunde subteritis dicuntur.

De Bulla Pii v. de mittatur evidenti simu . I. Quia cum Baim exornasset propolitionum suarum Apol iam . AS. Potitificem Piom V. supp ex orasset, ut ea perlam de eerneret . an Bullam Ea rim tir Filii bus iam Lova

vit, impoctens Bais, o ceteris p ad elaram prepositiem magonMutis perpetvitiis Amsitiis . ll. Quia Cie istas Xus Conili tutio e prinis ovis infra an is ρ. Bollam pu v. ecostmavit, diliciae precipiens ut manda uar executimni: Umanus autem V1ll oc Pii de Giemm Bullas anno Mi. firmavit, probavit, metietavit : ideoque eis haeci rema subreptilia si, neque tales erunt praecedent Cooli, monem Urbani Hie legitidiam de aut mori rat in illius Apologia cadi. ix. M ut P. Idem atSumentis , qua ampliori uiripto tantus est SteN

100쪽

LIBER DEO MUS SEPTIMUS. CAP. IL

omati Iunoque scriptore Honoratus T melν , sue qui Matii ii nomine nupet edidit per ita Φe elaborata me

thiau pererenio ies Theologi eas Tom. i. de Gratia dHert. L eap. li. arti t. Probat autem Michael paludanuc Urba.

ni Comlittitionem non esse suppostulam , ex Bc. ibus, quae Urbanus anno D 1 p. dedit ad Belgii Gubernatotem, ad Archiepiseo ti Meeti liniensem, aliosque Antia te, Bel-Cas: net non ex libello L amensium Dialorum ad ipsum Urbanum diretis; de quo per Synnielitum ae pio manda.

exemplar diligenter eum Originali in Romanis Archivistuleremo tollatum ad Lovanienses dirigeretur. Quae Brevia, 4 rescripta, quoniam in manitas multorum versantur , 6s rimitiaιο inflavic inquit Palumnus ut suae verti mpus aret tesset, sede pretiis Ma habent tineis , uisiones , Alusas, ameri. Hi ne ab Alexandro Val I. an. ID . r

PROPOSLTIO ill . In Bulla pii R eiusque eonfirma

tronibus vere ae proprie assertiones Baii in sensu ab Asse toribui intento dierunt prostri pi .e.

Enimvem, nisi Baiani articuli suissent in proprio ve botum scilla damnati, id foret, quoniam in Bulla s. Pii

ma mei verba illa, sensti os isticior Eat inrento non poclea . si uera posui; atque hoc paeso in sensa tu roso i sus Ba i vetat este tuto defendi. At illud lati im orati ciet s& gruis etiam ae liberaliter concesso ei unnia poli verbum , pessen/, affixum iiiisse pro libito, haec Apolosti.

fatum eavillandi ratio ellet penitus sutilis, arida. & ex renuata. Nullum endio havent, quo se recipiant, peti

sitim. Videamut principii, an es affixione in

usia i t trino uerentium lan lenianorum expoli 1latio. I. Dum

fiunt in nulla pii V. nullam fuisse interpunmorem Ull alunt se ignotare consuetudinem Romanae Curiae r hi quaatillatum duo Mila alteria nitit; primum, & aut araphum in Archivo supremae inquiliti it notis periodos dis languen

etibus exaratum; alietum in Reerin, ubi Iuxta an tiquioris scripturae formam minutillimis notis, ponesisque perbiai emta uaci ineiduntur. Quamquam ergo caruit commatibus exemplar Bul Lae ad Belgat directe atino i M. nee inter se conveniunt omnia aut M . , aut tinpressa, de qum ex Aeae ro ex kripta lac l le potuerunt variani ibut nolis distinguit quamvis etiam primum exemplar IF pis Romani et e usum ara I s a. non habet aut Amanueniri aut Typosta v in stutantia poli verbum pecor commatis notation hi; t men omnibus com cellis , extate comma illud in autographoeti fleti te in Aichivo M inquisitionis eo stat tellii cito Ca, Sinai in de Lupo, qui die M. Octob. an. a tellat ei se ilitid inspextiti, A vitetulam iliam obse aiser comstat ex altero exemplari ad fidem archetyp. excuso, dc Lmanium delato per irancisenm Toletum an. 38I. in eun cram ma ei misse liquet ex Ripalda Tom. de Ente stip. dis t. seel. I. con iat ex mandato Uthani; quo, ipsemet anno

M a. ilatim ac Ronis prodiit Bulla absque commate ine,

si tantia Tvpographi. relli tutum est in imprellionibuet Deu picis: con Ut denique ex edito iustu Poni:ficis , colla ii nato, & declarato amhentico anno i tk sticis di imus per Monachium ad Theol pol tu anienses suilludires um. Atque ex his er ploduntur omnes Apologii laeum cautili.

Quoiqucit enim exemplatia moretunt aut Mia. aut cuia ante praetia tum annum, negamus cum autographo concord,

re, dini hiiloricia ni umentis, telli moniis eorum qui dili-penter Romana Archioa versamini, x quod caput e i, deci

ratiocie Romani pontificis, ad quem spetiit Coeilli iurimum

suarum authentilitatem, iei, sem, pote: latemque praeseri te At dati, nullum in archetypi extate comma, eoqqe et ἐam, ubicunque libuerit Baiantilis, assim ut stite docet Lud buleus Bai. . De ι 'ti a C art.& Michael palu-hmus in Apolocia Coni ituti mi et Urbanianae cap. xiv. qu itescunque reri antur propcistianea aliquae cum ilia , aut consimili clausula, suam ciam , ἰχ nialis ah o f. tisi ii-nm ' leut. delinitur, quod, cum sub cortice silet, post tmultiplex sensu latere, et iamia verae aut probabileς totent, accepta in sensu aliquo, tamen in pio a & ob: io, Idque .r hema ipsa praelaiarum , sunt te acrecida ' atque Lima xime s. pronuntient ut indefinite i tune enim, ut tradunt

Diale iita . univerialibus aeuuini leni . atque ad earum salsita- tem sat ei, si iti aliqua ivnificali tire nequeant prohati. In exemplci i i haee ptopolitio Jansenu , Inreeieri ει tra ι. satia uarti/ae Desi xti uam res ii ιν ; quae licet vera st derratia est,eaei, de qua ait S. Pater, i uod a nullo duroc de et minit . attamen eum indesilire prolata sit. in .io, di quem intendit Miser usus communi, &lo voeabuta Grai P, pravum haereticumque reddit sensim, quod nulla de tui gratia ab Eleelu diri recta. 1e cuiliberum relueretur arbitrium i di propter iure merit, que est danitiata . Et quod de utia propositione dictum m Erici 1s . . Te I.

do est, de teteris omnibus, quihus complexu Per,ntum inea sensus multiplex. valet allertio notita. Imo fieri potest, ut planior de communiot propositionis sensus si uero; &nihilaleeius quia conifat a proferenti et protiunetati significatione non resia, prouide, rectillimeque damnetur . ut olim proscriptas nouimus illas r Mus a /s CL a Dia, vis de Trinitare portis est; quoniam piloti a rebant ut Nea riani affirmantes Matiam peperiste hominem per malitate diversum a verbo; altera Eutychiani, asserente divi iam, de humanam naturam, in qua Redemptor apparuit, muriam eoaluisse. Vertam se eteo quoeunque volunt litis tali

A laetitis. Indefinitre sunt Baii, Iansenii, menellitque

enuntiationes. Harum ergo Assertores eas pro erunt in ea

quoque signifieatio e , quae reprobatur: & litet possent litiuomatri sina teneri ; pronuntiandae non sunt , quoniam dum indefinite pronunciantur, etiam fgnitiationem repro bandam prasidierunt. Devique piobatur these eae quo recte, & in sensu ab assertori, H intento damnatas tuisse praenunciatra pro s-tiones definia fit Facultas L amentis anno iro . N Du

censis in libro, qui inscribitur, Veritas, O aequitae Ce Ara,

edito M. IA . atque ipse Baia , ut dixi vivi, anno IIsta publieo in s mento teliatus sit nitillos ex damnatis artieulis suis editit opustulit eootineti . eosque, & reliquos Omaesa se pariter improbari, o n. m uaria inremtonem. insicut Bulla damnas . De qua laudanda, ti pervicacibus Α- Dologi iis ad exemplum. & eon sociem obiicienda Retracia iocie vide Operum Ba,i P. L pag. t M. & Falsos Ata-

PROPOSITIO IV. Damnationi artieulorum Baii nefas

est restagari.

Coniugiunt, ut distam est, quidam A pologiste ad commentati em de saltibilitate Macifici in coodemnandit Mymatibus iuxta sensum intentum ab assertoribus , sive in proferendo iudieio de libri alicuiuu dontina. Id vero 't- iugium Me miserrimum, arcemque diruptam , cillendam hae ipsi disseriati e poci vatili latam dactrinam Iansentanam. Sunt alii, qui reponunt Bullam noti fuisse ab universali Echlesia acceptatam. Atque hi duplici errore tenentur , dogmatis simul de facti; neque enim pomiseia decretas Ma suprema illa auctoritate, quae a Clit illo descendit. EcPetro, eiusque successotibat collata eli, vim habet a p ipulorum acceptatiocie ; ae pra terea , s pauco; Resias ario; excipias, quorum, ut infra demon trabo , nullam habere debe. mut rationem, Bulla: adversus Baium, dari uium, Ac meς vellum maxima Callioli tum patet, celeberrimae Universitate , de Epas porum eueni ut prurimi reeepetunt. Non. nulli tand in confugiunt ad tutallima dogmata Augu liui. eadem , ut inquiunt. cum alteri tombus Baii. At hi splenia dide mentiuntur. Nullus quippe Sellatus illis uia tis . 'uam Auaulinus saciat, opponitur: quod & ex omni et diis e lationibus noliris apparet, ex ex Romanorum Pontificum deiiciti ionibu , in quibus dum salua pro lerni rur, Atiau lo

m,na: . Nec aliter sentit idem Augustinus : qui Semia

norum cap. a. ita Bomlaetum alloquitur ri ad ition. iii O .ur u risere suum at is, nori tam a scentia , etiam exa.

heri ab Apolloliis Seda Rescripto, R. a supremo iudice

recipiant emenda limem: N cuamquam Augullini scitat DTurie teneri possint, antii advenant nee ea se percepisse,

nee eorum pras dici licitum esse Coui itutionibus Romam Ponti seis ad .elsari. Quidquid erso pretexunt, sue mutabilitatis iudieii, sue oppo traiiacis Contrariolum , sue Au- trinianae destrinae, nullum asseti Jansen totarum inobe. dientia praesidium.

Dis p UNGITUR CONTRARIA

ARGUMENTATIO.

Audiamus tandem ipses Apologistat. Hi Bullam intarii

esse subreptiliam emantur demorastrare r. ex nota cir

nologica; quia data est Romae die an in Nacias Martii an no i ui. 3c in ea sit mentio tibii Jansem i. qui liuet iam

typis cuses, nucidum Romam delatus fuerato immo noe se. itur fuisse Bullam publicaram nilax m. Kalendae Iuliasis illa a. it. Ex ariestatione Deputatorum L amensium, qui iurametito arsim:arunt, Ouium fuisse ab Urbano. ne ali quia peυι o nomine expresso sutimaretur. At in Bulta , quae eit insertur, explesti Jan senii liber, ae nomen apponitur.

Ili. Ex ipsa operis lanianiani condemnati die e si enim Uribanu et inienderat duntaxat confirmare pii et Se Gregorii III l. Con tituli es. eccut Jausinii librum adhue sub praelo sudantem in scenam producere De de nou damtini Conllitu ine Urbanima pe