장음표시 사용
221쪽
τPTVLVs XXI. ias adsumi possunt 'id est, siue re, siue uerbis, sue Hliteris sue consensu contractae fuerint. At nec fu i ii.
illud quidem interest, utrum civilis, an natur
iis si obligatio, cui ad citurMeiusfroadeo quidem,ut pro seruo quoque obligetur, e extraneussit, qui fideiussorem a seruo accipiat , ei e dominus in id, quodHi naturaliter dia tur. Fideiussor non tantum ipse obligacur sed ' I. .f. r. etiam haeredem relinquit Obligatum. Fideiussor D. eod. praecedere obligationem,osequi potest. Α R G U M.
Si plures sint fideiutares pro eodem interuenientes,in solidum tenentur singuli, diui tame Hadriani beneficio si omnes litis contestatae tempore soluendo existant in uirile scinditur debitum, quod si unus fideius rem neglecto diuit,adriani beneficio, solidum debitum exoluerit . frustra a confidei ultoribus uiriles petere nitetur, sed ei cum principali debitore experiendum est.
Si plurε, sint fdeiussores,quotquot erut num mero singuli insolidum tenentur. Itaque liberii 'l . interest creditori,a quo uetit solidum petere. sed eae . iepistola diui Hadriani iompellitur creditus a P ς' ἔ suguli qui modo soluendo sunt, litis contestatae
tempore partes petere. Ideos si quis ex eis foribus eo tempore fluendo non sit, hoc caeteros ouerat. Sed si ab uvo Adeiussore creditor totum eo equutu, fuerit, huius solius detrimetitum
erit, se ii pro quo fideiussit, soluendo non sit:
sbi imputare debet , cum potuerit iuuatri ex epistola diui Hadriani, o demerare , ut pro parie in se detur actio. A R G V N.
Fideiussoria obligatio accessoria est principali:quo fit ut maior principali esse nequeat:minor autem Peat.
222쪽
xis INITIT. LIB. III. iAdnota illud uulgatum: Qui cito
dat,bis dat. Fideiussores ita obligari non posunt, ut plus debeant, quam debet is, pro quo obligantur. N. ι eorum obligatio , accessio est principalis obligationis e nec plus in accessione potet i esse , quam in priscipali re. At ex diuerso,ut minus debeat, oblitari possunt. Itaque s reus decem aureos promiserit, fideiussor in quinque recte obligetur: contra uero obligari non potest. Items ille pure promiserit, fideiussor sub conditione promittere poteH: contra uero non potest. Non solum autem' in quantitate, sed etiam in tepore, minus aut plus intelligitur. Plus est enim statim aliquid dare: minus est post tempus dare. si quid autem fideiussor pro reo soluerit, eius recuperandi causa habet cum eo maxLii iudi cium. Graece etiam fideiussor ita accipitur, τη
Α R. G U N. solennitas intrinseca interuenisse presensit, quando scripturae uerba apta sunt illam csi pre
Iu stipissatiouibus fideiussurum sciendum osthoc generaliter accipi, ut quodcimque friptumst quasi adtim, uideatur etiam adium. I deos
coiistat s quis s ripserit se sdelusiisse, uideri
TIT. XXII. A R G V M . Qui se mutuum accepisses numerationis futurae spe in scriptis consessus suexit, ni intra
223쪽
O Lim scripturoebat obligatio, quae no i
minibus feri dicebatur , qua nomina hodie non sunt inus . Plane, si quis de heres,scripseris,quodsbi numerat si no esὶ de pecunia minime numerata,post multiι temporis exceptionem opponere non potest. Me en sapissme conRisuiu estscst,ut O hodie Aum quaerino potest,scriptura Obligetur:er ex ea 13ascatur conditis,csante scilicet uerborum obligatione. Nult si aute tempus in hac exceptione antea quidem ex principalibus constitutionibus usque ad quinquennium procedebat sed ne creditores diutius possintsuis pecunqsforstan des audari,per
constituti-en nostram tempus coarctatum et .. . ut ultra bienn3 metas huii semodi ceptio m/m tractibus me extendatur. C. te iasi
De obligationibus ex consensu. tui, Ppcq
T I T. XXI II. Adnota, In contractibus, qui consensu perficiuntur, ea omnia uenire, quae e bono,&aequo praestari oportet. l. Iulianus f.exuendito. D.de actio. empti. in stipi lationibus vero ea sola quae ex conuentione partium, expressim stipulationi adiecta sunt.l. si pupilli in s.&. l. seq. D. de ne g. gestis.
Oose fui 'obligationes i emptionibus, obsit &
uenditionibus locationibus, ceductionia a citio. modi bus ocietatibus,umdatis Ideo aute sis ' verbo i, obligatio dicitur cosensu cῖtrali quiui ne rum neqaque serjtura,neq; praesensia omnimodos opus est sit nec dari quicii a necesse est, ut substat iam ia
224쪽
INITIT. LIB. III. piat obligatio sedsusscit eos, Pi negotia gerut 3
obentire: unde inter absentes quoq; talia negotia contrahuntur , ueluti per epistolam,uel per nuntium. Ite in bis cotra tibus alter alteri, obligatur in id, quod alteru alteri ex bono ct aequo praestare oportet: cum alioquin in uerborum obligationibus alius stipuletur,alius promittat.
Emptio & uenditio sine scriptis contracta, soIo conseiisu Perscitur, quam primum de prctio conuenit,etiamsi nil sit uumeratum, aut arrhaenomine datum:quae uerb in scriptis conficitur, non aliter persecta est,nisi instrumenta emptionis completa, atque in uiundum recepta,& partibus praelecta fuerint:quibus nondum absolutis, impune contrahentibus ab emptione recedere licet: nisi arrhae interuenerint:quas perdit emptor, venditor autem duplicatas restituit.
de pretio couenerit quamuis nodum pretia numerati; st,ae ne arrba quide da ia fuerit. Na quod arrbae nomine datur, argu- metum est emptionis O uenditionis coutractae.
Dd t hoc quidem de emptionibus O uenditis-nibus, quae sine scripsi ra conmunt, obtinere
oportet uam nibit a nobis in huiusnodi em prionibus,ct uenditionibus innovatis est. in sis aute, quae scriptura ιonsciuntur: non aliter perse ctam esse uenditionem, O emptionem eoustituimus , nisi ct instrumenta emptionis fuerint coscripta,uel manu propria contrahetium, uel abule inst.. alio qside scripta, ὰ contrabentibus autes bscripta: 'er tabellisuem si ut, nisi σ ωη-ltitiauei acceterint, fuerint tartibus absolu
225쪽
ea.Donec enim aliquid deest ex his,opaenitentia locus est, ct potest emptor uel ueuditor sine
poena recedere ab emptione uenditione. Ita tameu impune eis recedere concedimus,nisi iam arrbarum nomine aliquid fuerit datum obιν
enim subsequutο : me inscriptis, strue sine ser
pthineuditio celebrata est: is , qui recusat a implere eontractuns,li quidem est emptor, perdit quod dedit. uero uenditor,duplum restitua. re compellitur,liset super arrbis nihil expres
Contractui emptionis certum debet interue nire pretium:pretio autem iii arbitrium tertiic nato, suspenditur effectus emptionis,ut si tertius arbitretur, ualeat,eo non arbitrante non valeat. Pretium autem constitui oportet: nam nulla emptio sine pretio esse potest. Sed O certum riege pretium dεbet . alioquis inter aliquos ita
conuenerit, ut quanti Titius rem olimauerit, antist empta,inter ueteres satis abundeque hoc dubitabatur,constaretne κenditis , an no
Sed nostra decim η ita hoc eostituit, ut quoties Jςρmpositast uenditio, Quanti ille estima 'l.ulti.C. uerit, sub bae tauditione staret contractus, ς' 'ut si quide ille, qui nominatus est pretium de
nierit,tune omnimodo' secundum eius aestimariovem O pretii; resoluatur, ct res tradatur, i qm'/νεο uenditio ad effectum perducatur: emptore quidem ex empto actione, uenditore ex uendito agente. Siti autem ille, qui nominatus est,κel noluerit,uel nsu potuerit pretium definire , tuns
226쪽
a; o INSTIT. LIB. I II. placuerit, non εst absurdum iu locatiouibu' O in conductionibus trahere . A R G V M.
Venditae rei pretium in numerata pecunia cosistere debet mon etiam in aliis rebus: alioqui facile discerni non possit uter emptor & ueditorsit:nec quae res uendita,quodve pretium: ideo tuc potius permutatio dicetur, quae separatim
ab emptione speciem parit. Item pretium in numerata pecunia consimve debet. Nam in cat eris rebus au pretium esse posset Malde quaerebatur : ueluti an homo, aut fundus,aut tora alterius rei pretium esse posset. Et Sabinus , ct C ius etiam in alia re putabant pretium posse confiistere unde illud est quod uulgo dicebatur permutarione rerum empti nena ct uenditionem contrabi, eamps eciem emptionis ct uenditionis uetustis imam esse argumentos utebantur Graeco poeta Homero ' , Iliad 7--aliquam partem exercitus Achivorum ui num sibi comparasse ait,permutatis quibusdam rebus,bia uerbis: M
mλοι δ' ώδραπο δεπιι Diuersae schola authores contra sentiebant 'alivds ese existimabant permutationem re rum,aliud emptionem ct uenditionem alioqui non posse rem expediri, permutatis rebus, quae Miteatur res ueniss e,ct quae pret, nomine data esse.nam utranque uideri O uenisse, O pretis vomist datam esse, tiouem non pati. ed Pro
227쪽
culi sententia,dicetis permutationem propriam esse peciem contractus a ueditioneseparatam, merito praeualuit : cum ct ipsis aliis Homericis uersebus adiuvabatur,ct ualidiorιbus rationiabus argumentabatur: quod o anteriores diui ' Iliad. s.
principes adimiserunt, ct in nostris Digestis latius significatur. A R G V M.
Absoluta uenditione rei,uenditae commodisi, dc periculum licet res nondum tradita sit ademptorem pertinet: modo neque dolus, neque culpa uenditoris interuenerit: aut pericu- um custodiae usque ad traditionem venditor lausceperit. Quum autem emptio est uenditio contracta
si quod Umi diximus sinulati de pretio con
uenerit cum sine scriptura res agitur: periculum rei uendita statim ad emptorem perti net , tametsi adhuc ea res emptori tradita nousit. Itaque δε bomo mortuus sit , uel aliqua parte corporis lasus fuerit , auo aedes totae uel aliqua ex parte incendio consumpta fuerint, aut fundus vi suminis totus, uel aliqua ex parte ablatus sit , siue etiam inundatione aqua, aut arboribus turbine deiectis longe minor aut δε- terior esse coeperit emptoris damnum est, cui naeesse est, licet rem non fuerit nactus,pretium solvere. Quidquid enim siue dolo 9 culpa uenditoris accidit in eo uenditor securus est. Sed os post emptionem fundo aliquid per alluvionem access erit ad emptoris comodum pertinet. Nam ct commodum eius esse'debet' cuius periculum 3. Qi Od si fugerit homo,qui umqt, aut subreptusfuerit,ita ut neque dolus,neque culpa uenditoris interuenerit animaduertendo erit,an
custodiam eius usque ad traditionem uenditor si sceperit.
228쪽
13x IN set IT UT LIB. III. susceperit. sane enim s susceperit, ad ipsius νε-
riculum is easus pertinet. se non susceperi fecurus est. Idem ct in caeteris animalibus, caeteriss rebus intelligimus.
Adnota, Quoties quis ideo tenetur quia actionem habet,eam cedendo liberatur:alioqui secus. Vide glos hic tex.& Docto. in. l.de illo. D. pro socio. Vtique tamen uindicationem rei ct condictione exhibere debebit emptori: quiasane qui nondum rem emptori tradidit: actue ipse domi ε us est. Idem etiam esὶ de furti ct de damni iniuria actione. Emptio tam sub coditione, quam pure contrahi potest. Sub conditione: ueluti , Si Stichus intra certum diem tibi placuerit , erit tibi emptus aure is tot. Loca s libeρ cra uel religiosa, /tem publica uelutiforum , di i.quia basticam ostra quis sciens emit. qua tamen ID. eod. pro profanis, uel priuatis deceptus a uenditore
quis emeris,habebit actionem ex empto, quod non habere ei liceat, ut consequaturs quodsua interest eum deceptum non esse.Idem iuris est si homiuem liberum pro seruo emerit.
mul atque de pretio coiuveni , perficitur,itali cario,& conductio quamprimum merces constituta est:quae usque adeo emptioni similis est,ut eisdem regulis constet: idcirco si locationi iiDcerta merces interuenerita a contrahentibus tamen postea certificanda,non proprie est loc tio, sed innominatus contractu
l.1. D. V Ocatio'o coductio proxima est emptioni
229쪽
Nam ut emptis o uenditio ita eontrahitur si de pretia conuenerit: se ollocatio ciconductio ita contrahi intelligitvrs merces consitiva Iit. O competit loca tori quidem locati actio . conductori uero conducti. Et qua supra diximus salieno arbitrio pretium permissi mfuerit,eadem ct de locatione,'coductione dicta esse intelligimus, si alieno arbitrio merces
permissi fuerit. Qua de causas fultini poliet
da curandave,aut sarcinatori sarcienda u limenta,quis dederit ,nullasatim mercede constituta, sed poHea tantum daturus quatum inter eos conuenerit non proprie locatis, ct conductis
contrahi intelligitur, sed eo nomine actio prascriptis uerbis datur. Α R. G V M.
Locatae rei merces in numerata pecunia cosistere debet:alioqui si in specie consistat non loca uo quidem,sed innominatus coluractus est, ex quo praescriptis uerbis actio oritur. Praetere cui uulgo quaerebatur,an,permutatis rebus,emptis, O Meditis contraberetur' , ita quaerisolebat de locatione, O conductione ,s forte rem aliquam utendam , uestuendam tibi aliquis dederit,idi inuicem a te utendumsMefuendam aliam rem acceperit. Et placuit non esse locationem:ct conductionem, sedproprium geu s contractus , ueluti si cum unum bouem quis baberet,ct uicinus eius unum, placuerit inter eos,vt per denos dies inuicem boueseommodarent,ut opus facerent, O apud alierum alterius bos perierit neque locati neque coducti, neque commodati competit actis e quia . non fuit commodatum gratuitum, uerumprascriptis uerbis etendum est Azum
230쪽
Emphyleuseos c6stitutio id est, cum praedisi perpetuo fruendulia amnia pensione constituta cuipiam conceditur neq; uenditio, neque locatio est, sed propriam contractus speciem parit: in qua si de rei periculo nihil inter contrahentes actum sit, totius rei interitus ad dominum, particularis vero ad emphyleutam spectat.
Adeo autem aliquam familiaritatem inter se uidentur habere emptio se uenditio, item locatio er c oductio, ut in quibusdam causis, quari soleat,utrum emptio et uenditio c5trahatur, an locat io, ct conduritio . ut ecce depra Lis quae
perpetuo quibusdam si uenda traduntur,id eri, ut quandiu pensio siue reditus pro his domino prae stetur, neque iis conductori , neque haeredi
eius,cuive conductor, haeresve eius id praediηm vendiderit, aut donauerit,aut dotis nomine δε- derit,aliove quocunque modo alienaverit, an ferre liceat. Sed talis cotractus, quia inter uete
res dubitabatur ἀ quibusdam locatio, a qui
busdam ueditio existimabatur: lex enoniana lata est,quae emphyte eos contra his propriam latuit naturam, neque ad locatione, neque ad
venditionem inclinantem , sed suis pactionibus fulciendam os quidem aliquid paris; fuerit , hoc ita obtinere,acs naturalis esset contractus autem n ibit de periculo reisucrit pa Ium r. unc si quidem totius rei interitus accesserit, adlominum super hoc redundare periculum . sua tem particularis, ad emphyleuticarium hi Asnodi damnum uenire. quo iure utimur.
t Conuentio ut ex artificis materia opus fiat mercede certa constituta, vellitio est quod si ex conductoris mat cria,locatio est.