Ethica epistolaris seu Epistolae morales ad usum familiarem vario argumento scriptæ authore p. Michaele Pexenfelder, soc. Jesu

201쪽

i 8 Ethica Epistolaris.

bertatem. Meum non est , quidquam in hac controversia, aut deliberatione , determinare; satis erit , more Veterum Academicorum in utramque partem, prout epistolae brevitas patitur, disputare, di rationes adducere , quae pro singulis istis disciplinis,ad absterrendum, vel alliciendum, facere possint. Exordiamur a medicinae studio. Ars medicandi tanti apud eruditam antiquitatem facta est, ut ejus inventionem ad Deos referrent, apud Ovidium Apollo canitruventum Medicina meum es, opiferque

Dicor,sherbarum subjecta potentia nobis.

Quid autem praestantius, quid cognitione dignius , quam nosse vires herbarum ti effectus , in quibus natura mirabilia operatur 'Quid adeo brutis etiam animalibus ad vitam conservandam,& morbos sanandos salubrius, quam, naturae ductu, herbarum sibi delectu mederit In herbis morborum omnium panacea & alexi pharmacum reperitur. Inter encomia Salomonis, etiam ponitur scientia medicinalis. Sap. 7. v. a o. de se ipso loquitur, quod noverit, naturas animalium , ct iras bestiarum, vim ventorum, disserentias viis gultorum,o minutes radicum se. Hinc dise

202쪽

Ethica Epistolaris. I τ' parabat super lignis,a cedro, quae est in Libano , usque ad 0ssopum, quae egreditur de pariete. Scripsi is de morborum omnium curatione libros , qui postea a Rege Ezechia aboliti, quod populus ab eis omnem valeturidinis curationem crederet pendere, & proinde opem Divinam nihili paene duceret. Aisculapius apud Poetas Divinis honoribus affectus est ob felicitatem medendi s qui Hippolytum, equis distractum, ab ipsa morte ad vitam revocasse dicitur. Sed missis fabuliγ, quidnam illustrius in laudem Medicorum praedicari potest, quam quod Siracides pronuntiat c. 3 8. Diseiplina Medici exaltabit caput illius in conspectu magnatorum costaudabitur. Unde non immerito quidam in illa scientia clari Gsimus, Ars, inquit, Medica se Divinitus ascepta es, se Divinitus exercetur. Idem Stiaracides c. 8. Honora Medicum; propter necessitatem enim istum creavit Altissimus idi aDEO es enim omnis medela , or a Rege accipiet donationem. Ubi quatuor in commendationem Medicorum adducuntur. Primum est , quod in eos, tanquam Conservatores Et Reparatores vitae, meriti sint honores conseis

rendi. Alterum, quod magna sint illorum in Rempubl. merita; magna non modo utili-M i tas,

203쪽

18o Eibica Epistolaris.

tas, sed etiam necessitas: ideoque pro singulari munere Divini Numinis complectendi Medici , di tanquam Coelo dati in pretio habendi. Tertium, quod absque Medicis civitates di provinciae essent eommune morborum hospitium , di illaetabile sepulchrum. Quartum, quod Reges di Principes, Medentium opem experti, sint munifici in eos, quibus debent, quod Spiritum trahant, di aura vescantur. Unde notus verit culus: Dat lenus opes,dat Iusinianus honores. Quid autem a mortalibus magis quaeritur &desideratur, quam ampli census, quos etiam

sequuntur honores' Et quis parentum hanc fortunam non optet filio suo ρ Quid, quod Medicorum dignitas etiam a Geniis coelestibus honoretur e dum Viator ille, di Dux I Ohiae Angelus, Ophthalmicum se praebuit, ideoque Hebraeis Medicina DEI appellatur Quod si vero sanitas corporis maximum semper vitae huius condimentum est habitum, & magnum DBl donum, de qua vetus Iambicus,

Ruid sanitate vita habet praestantius '

Recte valere, res est jucundissima. O sanitas nobis bonum tu maximum est Montis nultam sanitaIe gratim. - Hinc

204쪽

tane commune illud votum: vale, fac valeas, valere te cupio, salvum te volo, salutem tibi opto; di quae sunt aliae huius generis se mulae: di eum ipsi Medici vocentur Recuperatores salutis, Custodes vitae, Tutores valditudinis, Depulsores morborum, animae spirantis Protectores, quis non studium Medicinae maximi aestimet, Seque totum huic scientiae comparandae impendat e Graviter Siracides : Melius es corpus validum, quam census immens-, c. o. Et quoniam Jurio consulti toti occupati sunt in bonorum externorum conservatione ac possessione, facilε apparci , medicandi artem praecellere , cum finem habeat propositum longe praestantiorem, & nobilius, ut cum Philosophis loquar, ofectum, seu materiam, circa quam versentur. Quod si in SS. litteris Longamitas vita inter praecipua Divinae liberalitatis munera recensetur , saepiusque supremus ille vitae, necisque Dominus Promissionibus suis timgitudinem dierum adiicit, quis non Medicos inter deos quosdam terrestres collocet, qui producunt annos , di plurimos mortales ex ipsis mortis faucibus eripiunte Quem igitur

205쪽

dissuadere hoe

ideo referam,

quod velim quidquam laudibus Medicorum detractum , sed ut disputationis causa in medium adducam , quae videntur plurium iudicio aliquem absterrere posse, quominus inter Galeni & Hippocratis discipulos nomen profiteatur. In primis vel ad mediocrem in Medicina eruditionem consequendam ingens doctrinae apparatus requiritur nam ut vir doctissimus loquitur, Masen. de utili curios Medicinae studuim est pelagus quoddam scientiarum ti artium. Imprimis Meis dico est necessaria ex acta Philosophiae cognitio nihil dicam de Linguae Graecae peritia qua naturales rerum causas pervestiget, caeli. siderumque influxus intelligat, corporis N affectuum constitutionem explosatam habeat, di herbarum vires noverit. Deinde opus est Medico magna experientia , longus rerum usus , & varii medicamentorum effectus; propterea 'sculapius , Medentium DEUS. pingitur cum cano barbitio, quo denotatur notitia, diuturno studio & praxi comparata. Ad haec, quanta solicitudine observandum est, ut medicina tempori, regioni, perionae, aetati

positum vero occurrunt, qu sui lium oueant; ouae Que non

206쪽

- Temporibus medicina valet: data tempore

ct data non apto tempore vina nocent. Nimirum r

Vis interdum, modo das medicina sa

lutem. . .

Adde, quod ex eventu fortuito saepissime medicamentorum successus pendeat, nec satis ulla humana industria deprehendi queat , quid in tanta morborum & pharmacorum Varietate maxime conducat. Quam multis,e. g. venae sectio mortem attulit, quae alijs vitam dedit 3 quoties simplicia remedia plus profuerunt, quam summo labore di pretio con- , ficta ecligmata, triturae, catapotia, di diversit generis operosae potiones e Deinde periculosam provinciam suscipiunt Medici , nam' quanto potior est vita honoribus quibusvis &fortunis, tanto gravior est elus iactura. Extenui filo pendent fata ; unica Medici oscitantia , aut causarum , statusve morbi igno- . ratro. illa abrumpit. Hinc illi non raro cum: Ezechia gemitus & querelae: Mee in dimidio. dierum meorum vadam ad portas inferi, migrabo ad plures, subibo sepulchrum. Quam deinde multis obtrectationibus exposui: iunt Medici, quoties mordacibus linguis vap . . M 4 lant

207쪽

latit etiam innocentes Si curatio non suo cessit, si de lectulo aegrotus non surrexit, si pharmaca non respondent, di impensae frustra sunt factae , quibus dicteriis ab amicis, liberis , orbis conjugibus flagellantur Medici, tanquam penes ipsos imperium esset mortist Tale Sarcasma iam olim iactatum: Nuper erat Medicus , nans est τυλι aDiaulus.

Quod vesisto facis , fecerat O Medicus.

Quid, quod dentem ac calamum in Medicos strinxerunt etiam viri graves ac sapientes a equibus Plinius lib. a . cap. 3. Disunt Medici perieulis no ris se experimenta per me res agunt ἔ-ricoque ιantum, hominem ocen

nuratur. Hinc Hadrianus Imp. monens sepulcbro inscribi iussit et Turba Medicorum perdidis Casarem Quid iam commemorem taedia ac fastidia. quae Medicis devoranda a quot curae diurnae, nocturnaeque iis exhauriendae t assistendum est aegrotantium lectulis , audiendi gemitus, quaerimoniae excipiendae, foetores, aliaeque molastiae tolerandae, de quibus Poetarum qua iam a

208쪽

Eibiea E solaris. 38 s.Adde , quod es gravior, versarisemper

oportet

Inter funestos, inter contagia morbi, Solari simi, ιrsesque levare dolores. Pro tot laboribus , vigiliis . periculis, quid non raro mercedis refert Medicus e dirarum di imprecationum abunde , nummulorum parum. Hinc illi triti versiauli de tripliei Medicorum faeier es Medicus facies habet: anam quando

rogatur ,

Angelicam: mox es , cum juvat , usi

. Deus. .

. pubi curato posi3 1ua praemia morbo, Horridus apparet,ierνιιιt seque Sathan. Et laee,sive studio partium , sive praeoccupatione iudiei i, licet argutentur obtrectatares, uel aemuli Medentium , manet tamen suus honor & laus Medicae , manent suae difficuutates, labores , di pericula ac periculorum proemia. Mihi satis suit, argumenta di r tiones partem in utramque proponere 3 Tuae prudentiae erit expendere, di, quod optimum factu videbitur, eligere. Vale, di alii quam plurimi tecum , quos filius Medicus arte cinrandi valere iubebit.

209쪽

EIDEM,

An fiuin si Iuridico sudio applicandus.

S , quae de studio medicinae in utramque partem disputantur, perscripsi. grata tib tibi fuerunt, gaudeo, di ad alteram quaestionem, num filio sit Jurissetentia addisceinda , respondeo , animique mei sensum fine ullo sinistro affectu nosti animum meum a explico. Jari sprudentiam semper in laude di ampla aestimatione fuisse, nemo est , qui dubitet, cum teste Ulpiano scientiae hujus periti, Sacerdotes Iustitia , & oraculorum Themidis Interpretes habeantur. Tullius gravissime: nihil est in civitate tam dith genter , quam Ius Civile conservandi Etenim hoc siblato, nihil est, quare exploratum cuiquam esse possit, quid suum , aut quid alienum sit 3 nihi , quod aequabile inrter Omnes, atque unum omnibus esse possit. In oras. pro Cacinna. Est enimvero

Iustitia virtutum.omnium , quae .vocantur

Morales , Domina ac regina ; Juris vero consulti sunt Reginae hujus Proceres di Satra pae , eo honoris gradu , qui caeteris in artibus

210쪽

Ethica Epistolaris. I 8 bius vix obtineri queat. De hac D. Augustinus Remota Iustitia , quid sunt regna, nis magna latrocinia Populus, ut Cicero definit, est caeca multitudo, juris consensu , &btilitatis communione sociata. Infelix resis dipublica , quae sine Jure di Justitia regitur iquid enim in ea supersit, nisi discordia, perturbatio, tenebrae, errores, lapsus, ruinae Iustitiae imaginem veteres repraesentabant in Virgine quam Astraeam vocabant , quae caede madentes ultima Coelestum terras relinquens , ad astra volavit) libram altera manu ad aequilibrium tenente , altera gladium. Virgo dicitur, ut significetur, Iustitiam debere esse integram & ih corruptam. Libra indicat, eam Ius exacto examine librari , & cuique aequilibrium assignare , bonis proemia pro meritis, malis poenas juxta prinportionem distribuere. Pierius. Quidam pro symbolo appinxit duas mulieres , quae captivae a Justitia trahebantur et altera fractum ensem manu praetendit 3 altera conto innititur, ut duo vitia extrema, a Iustitia domita, repraesentaret, atque ex utriusque medio virtus ipsa adstruemure Fractus ensis severitatem nimiam retusam cohibitamque

indicati contus lentorem immodicum , quo tu diis