장음표시 사용
281쪽
dit ι scit servare modum, di illud Horatia.
num tenere Lib. I. serm. Sat. r.
Ne sis, quid valeat nummuι , quem praebeat usum e
Panis ematur, olus, et ιωι sextarius rsueis humana si doleat natura negatis. . Quasi diceret et scidine , quae utilitas sit pecu cuniae t ad quid nummi serviante non ad tu. xum , fastum , delicias , curiositates di nugas 3 ut uxor vestibus superbis incedat, ut sumptuose aedifices,hortos instruas , peregrinas aves in cavea alas , ignoti maris pisces compares ; sed ut ematur panis , ut provideatur familiae de necessario di honesto viis yia 3 ut olera non excludantur E mensa i vianum apponatur, non in capacibus cirneis &congiis, di decumanis scyphis, sed in minoribus vasculis , seu cyathis , quorum denieonficiunt sextarium, biboni uno tractu e hauriendum ; paratus ciborum non appetitu gulae, sed naturae desideriis metiendus. H
Risitur parvo bene, eui paternum splendet in mensa tenui selinum, e leves somnos timor, aut pido
Non opus est pretiosa supellectili 3 non aba-R a cis
282쪽
a fio obica Epistolaris. eis argento plenis non lancibus ti paterie meliore de matallo factis 3 satis sit tibi saliblum ex paterna hereditate relictum , di Iovi hospitali sacratum ; in hoc ciborum condimentum , di obsonia, di menta secundae,
bellaria ac tragemata inferantur. Benes, cui DEUS obtulit, parca,quod satis es,
manu. Haec via ducit ad opes; haec parat opes. Magnum vectigal parsimonia, ait Tullius t sic additur nummus nummo ι sic locus est carmini Ovid. contrahe de multis , grandis acervus erit.
Et Hesiodi risis pari parvo, parvo superadde pusiliam, Fiet se hoc magnum Velix pestetur eges M.
Et haec de Loculis, ac moderandis expensis. Iam ad oculos quod attineti, constat, inter lymbolicas imagines oculum censeri , est enim signum Vigilantia di Diligentia , illa repraesentatur per leonem , apertis oculis dormientem s haec per homine tubo optico propiora di remotiora ipspectantem. Est enim boni di industrii patrisfamilias, HLgilantem & Diligeniem esse ; industriae haeret diligentia, diligentiae vigilantia. Officium heri est, crebrius intervisere tam domesticos, quam operas conductitias, an quis que
283쪽
Ethica Epistolaris. a stque agat, quod debet, di quomodor nam, ut communi verbo dicitur , Oculus Dominis sagina equi ; inspiciendum , an iumentis ad onera serenda , di pecoribus ad cultrum destinatis obsipetur temporibus suis pabulum ; an proficiant habitudine corporis animalia,five domi, five foris pasta. Eiusdem est numerare pecus , ne quod caput ex grege desideretur. Subtimuit oculum heri &herat pastor ille, qui apud Virgilium, ecloga 3. invitatus ad canendum, dc pignus in ceditamine ponendum, cecinit: De grege non ausim quidquam deponere tetur
Es mihi nams domi pater, es iniusta n
Rιsque die numerant ambo peε- , alter 'hados. Est enim non pauperis tant- , numerare pecuπὸ sed industrii patrisfamilias, vigilanti oculo in rem praesentem venire, & ad incrementa ac detrimenta sua oculatum esse. In domesticos quoque hie oculus arbiter erit; nustatis horis furgant, di culatum eant; num otio di iocordiae se dedant; num perfunctorie, di levi, ut aiunt, brachio opera sua peragant. Quod in horologio est tinnulus mois
nitor, quem susitabulum vocant, hoc est
284쪽
herilis oculus in domo . excitat cessatores. Huc facit Plautus in Rudente :-- vigilare deces hominem.
si vult sua tempori conficere osscia rNam qui dormiunt libenter, e lucro
Eι cum malo quiescunt. Imputet sibi sua damna paterfamilias , qui magis auribus habet fidem, quam oculis; siquid effectum velit, mandet sibi. Id docet apologus, quem bona tua cum venia narrare
liceat a cum enim epistola sit sermo absentis ad absentem , sequitur, quidquid in se monem cadere potest i etiam in epistolam cadere posse. Erat paterfamilias, qui rerum suarum minus satagens , di non nunquam obliviosus , aediculam gallinariam non observavit. Vulpes,stimulante gula , in popinam hanc clanculum perrepsit , di non solum convivam , sed lanionem di cocumegit , lautissimamque sibi paravit coenam , gallinas ad unam omnes jugulavit. Paterfamilias mane revisens ad gallinarium, mera invenit funera, non sine iracundo lucturhinc cani gravissime indignatus , ut custodi negligentissimo , plagis etiam multavit ignavum excubitorem. Canis accepta injuria factus audacior . & patrifamias insuI-
285쪽
tans: si tu, inquit, mi here, cui pullastrosti ova dant gallinae, neglexisti ostium occluis dere , quid mirum, si ego, qui nihil commodi e gallinis capio, aliquantulum obdormierim , di ita venientem vulpem non senserim. Opportunε. Debuit ossicium herus acane discere i negligentia patrisfamilias in caput ipsius recidit; defuit oculus vigilans. Si custodiam gallinarii servatam voluisset, custodem ipsum visitare debuisset. Opo tet igitur oculeum esse patremfamilias , &quasi quendam Argum, qui, tametsi cento- eulus, non satis tamen vigilavit, di cavit, ne a Mercurio deciperetur. Quod dum moneo, nolim in alteram partem peccari, nimia erga domesticos dissidentia di suspici
ne, quae non raro es nequam , di minuit alacritatem, dum putidius inquirit infidelitatem. Haec tria ex Oeconomicis praecepta, quia tibi ab ipsa virtute sunt insita . non im diges mea exhortatione ; spero tamen,hanc epistolam tanto tibi fore gratiorem , quanto natura duce incitatior es ad laudem, di didi- .eisti, sine stimulo ad honestissima quaeq; pro currere, sobrieque, frugaliter, ac cum induis
stria vigilantia vivere. Vale , di, quod his litteris non tam tibi, quam alijs in contra-R ria
286쪽
Tia vitia nitentibus , persuadere contendo , erede, rei te familiaris in crementa haurire ex poeulis , gestare in loculis, conservare in oculis.
Salutem es pacem in Chrso. ACcepi geminas eodem tempore episto
las, unam a te , alteram a tua conjuge scriptam ; uterque me quasi fecialem constituit, pacis inter vos conciliandae. Legi attente vestras litteras, querelarum plenas; alinter in alterum discordiae culpam confert, di accusat consortem, non magis tori, quam criminis 3 mihi tum quidem incidit ille ex Homero versiculus rIliacos intra muros peccatur, se extra. Quando vero sic vultis, ut me arbitrum i terponam vestro dissidio, libere pronuntia-ho meum sensum. , di sine palpo utrique a periam,
287쪽
periam , quid emendandum putem ἔ propterea cupio, ut in praesentia conjugis reseres hanc epistolam, eique inspiciendam legendamque praebeas, quo videat, me sincere agere, di jure posse usurpare illud Jovis, supremi Latinos inter &Troianos Iudicis. Tros, Rutulusve fuat,nulgo discrimine habebo.
Alteram aurem tibi, alteram uxori vacuam concedam: ab ovo tuam accusationem repeto, cujus caput est, uxorem quidem esse ti.
bi gnavam di industriam , sed pervicacioris
cerebri, di durae cervicis ad parendum i affectare imperium domesticum , velle haberi dominam,tanquam Iunonem aliquam,quae, cum Jove non contenta dimidium imperil tenere , totum illud sibi vindicet, parum memor subjectionis di reverentiae, quae marito debetur ; jussa tua contrariis jussibus apud familiares evertere,importunό interpellare loquentem ι oppido linguatam obstrepere monenti ; assirmare, quae negas ue nefare, quae assirmas; tua dicta di facta perstringere, etiam apud alios traducere ι in faciem quoque resistere, ad iurgia paratam , nisi cerdas ipse, di tacitus eam verborum insolentiam transmittas , ex hac patientia cresce
288쪽
tem; quotidie acerbius istud conjugium,imo servitutem reddi s fastuose in mulieris genium nullis remediis emendabilem videri. Quaeris , quid consilii e Antequam respondeam , audiamus di alteram partem. Illa vicissim conqueritur haec. Se non tam in coniugio, quase in iugo vivere 3 adversiis nuptam avibus , quae virum sibi iunxerit morosum di tetricum, & nimium sua jura
extendentem 3 omnia ad suum nutum exigere, unicamque Oeconomiae regulam, prudentiam propriam statuere 3 uxorem nullius consilii participem facere, quae si vel verbulum interliciat erroribus varie commissis,in iis etiam rebus, quarum matresfamilias non ignaras esse decet, statim iuberi facessere, di ad colum sedere o vocari superbam , arrogantem, si non continuo, velut muta statua,
digito ori imposito, Angeronam deam repraesentet 3 parvum inter ipsam di ancillas discrimen intercedere 3 imperioso vultu ad vilia quoque ministeria amandari s auctoritatem suam magis di magis vilefieri, existimationem minui ; quam si modesse tueri velit, mox audire lingvaculam, di odiosum crepitaculum,cui os pice obstruendum ι Ιωqui sicut unam fruitarum mulierum, men-
289쪽
nhiea Epistolaris. . δε tis & rationis inopem ; investibus di eapiulis totam sapientiam circumferreseius fastum nimio tibi impendio eonstare 3 ad haec reis sponsare praefracte , di causam vitae sibi decurtandae existere i subjectionis di reve. rentiae conjugalis adeo oblitam, ut praeesse potius, quam subesse cogitet; dudum sibi gravem esse in oculis hanc Iunonem ι se tandem daturum strenuε operam , ut hie- pavo, praecisis alis modestius de se sentire, , di ad obsequia promptius flecti discat. Quae quidem, ali aque convitia tunc libera. lius in se effundi , quando plusculum appotus ti vino salefactus aestuantem bilem in se palam exoneras. Haec di plura uxor. Auditis utriusque querimoniis , putem ego, hanc litem facilε componi posse , cum domesticae potius offensiunculae, quam intestina dssidia videantur. Habet hoc status coniugalis & quis non alius t) ut uberem patiendi materiam subministret. Quisque suos
patitur manes , suaque persentiscit onera.
Antiquo verbo quaeritur et uuid estnia conjugum s respondet echo et Iugum. Hoc subeundum est , cuicunque placuerit matri , monium inire ; si quid in eo statu volupta tis , multis e spinis sunt legendae rosae s jun C
290쪽
gere se connubio,est, duro se adstringere vinculo, nulla nisi extrema die solvendo. Cum rus est matrimonium,pari labore & toleraritia trahendus. Maritus trahit , dum multiplices curas intendit, ut uxori, liberis, familiae provideat de victu , vestitu , di honesta educatione 3 uxor trahit , dum multa eum dissicultate liberos parit, sinutrit, ad firmiorein aetatem perducit ; quid dicam equotidianas molestias alter alteri creat, di devorandas Oblicit, praesertim cum dispares sunt moribus, genio, natura. Saepe Mopso Ni datur , viro moroso, tetrico, stomachabundo puella hilarioris animi di amoenioris indolis;vicissim Abigaili alicui,prudentia, comitate, morum placiditate insigni praeditae, iungitur aliquis Nabal, agrestis, austerus, inhumanus, insipiens, vecors. Quid hic faciendum e quod Apostolus monet, Galat. g.
v. a. Alter atierius onera portet; accommodet
se cholericus sanguineo, frigidus calido, taciturnus verboso. Veteris Philosophi eximium effatum est, quod vobis dictum putate : Uxoris vitium aut tollendum , aut sis
rendum. rostit vitium, uxorem com