Ethica epistolaris seu Epistolae morales ad usum familiarem vario argumento scriptæ authore p. Michaele Pexenfelder, soc. Jesu

301쪽

-- genua aegra trahentem, Iactantems utros eaput, crassura cruore

ore ejectantem , missorique is sanguine

δεηtes Non frustra, bis enim tubis classicum cecinit jactator. Hinc proverbium : Darei Enteatam travoeat. Talis thraso fuit si liathus ille , de quo Historia sacra lib. 1, Res. c. 14. Is stolida ferocia, truculenta voce non homines tantum, sed DEUM ipsum lacessebat ad pugnam , si quis ex omni Hebraeorum numero prodire, secumque congredi sinsulari certamine auderet. Non tulit jactantiam Daisum quanquam adolescens; prodiit adversus gigantem, & more pastoritio armatus funda. pera, baculo, vibravit missilem lapidem,sto. lidumque provocatorem in arena porrexit Hoc habet rc rotator,qui populum D Et dictis illusit amaris. Par temeraria audacia NinQ-lcntia fuit Jovianus ille haereticus, qui, uir virginitatem insurgens in bastam, D. Hieronymum, exercitatum in hac pal stra athletam, in concertationem lacessere non dubitavit. Quem cum egrestε suis libris confutasset lanctus Doctor, arma pro Ioviano arripuit

quidam, non tam Monachus , quam rumiseis

rutus rabula cui loquitur Hieronymus in quis 4 ausus

302쪽

a8s Tibica Epistolaru. ausus est scripta Viri Sanctissimi iuxta aedoctissimi, canino dente rodere , lacerare , convestere I inter imperitorum circulos, de muliercularum symposia syllogismos texere, di argumenta contraria, quasi sophismata,traducere ac dissolveret nempe inter muliercu

las fio tui sibi se eloquens videbatur. Posi

sum remorderes ι--m,inquit Hieronymus,

possum genuinum dentem laesus insigere 1 etiam mihi senum in cornu es. Reniat incongressum; non maledicta, sed argumentaeongerra a tunc intelliget, aliam vim fori esse, aliam triclino a non aeque interfusos se calathos puestarum, o inter eruditos viros δὸDivina legis dogmatibus dissutari. cuns autem ad libros venerit, spedem pedi contulerit, se vel proposuerit aliquid de Ser

pluris , vel audierit proponentem, tunc suae bit, tune haerebit. Haec sunt ipsa illius verba ex epistola Α. lib. a. sanε cordata di sine vanitate a novit enim probε Hieronymus. Tempus esse racendi , rempus loquendi. Ecclesiast. 3. & illud Isaiae G. Vae mihi, quia tacui ι incidunt tempora , ut sine offendiculo pusillorum, aut detrimento famae, vel doctri nae sanae, minimE liceat silere. Chrysostomus m psal. Isso. Tunc loquendum es , quando,

303쪽

qua alisuntur , plus prosunt, quam lentium Christus ipse , Sapientia aeterna, pluribus locis , maxime Matth. a 3. glaviter redargui

stolidos Judaeos ac Scribas , dilatantes phi lacteria, di scientiam legis Mosaice tumida

arrogantia jactantes; quibus non semel os ita occlusit, ut starent muti instar piscis, & co fusione pleni subducerent se oculis. Elymam magum Paulus, arroganter suis dictis rebnentem, acriter coarguit, di caecitate percucst. Non minus breviter , quam nervos e dc acute impudentium hominum dicterils re. sponderunt , de quibus ita variis historijs legi. mus: sic quidam civis Antiochenus Orthois

doxus, stulte a Libanio Sophista Juliani A. postatae amico rogatusi ciuid facia fabri nus ita per scomma vocabat Chrιstum

Servatorem) stultitiae ejus sapienter respondit i Iuliano loculum fabricatur. Et verus fuit vates: nam paullo post Iulianus occisus, in loculo ad sepulchrum elatus est. Theodo ratus lib. 3. Hist. c. 38. Et Maris Episcopus Chalcedonis, exprobrans Iuliano Pstasiani, cum ab eo stolidε velut caecus rideIetur, at dre clue: Hon te Galfiaus tuus sanabit e pru: denter ei stultitiam suam resessier Gratias ara DEO, quod cacussim, ne te apostatam oculis

304쪽

dicacitatis scenam crebro prodeunt feminae, quarum linguae a natura ad obstrependum

eruditae. E quibus fuit Sopbia Aususta, Iustiniani Imp. conjunx,qus Narseti Eunuchinbellica sortitudine claro, pro Imperatore Ita liam procuranti, per ludibrium scripsit: re, diret Constantinopolin, se illi pensum inter ancillulas dispertituram ; respondit Narset mulieris, ut merebatur,stoliditati di insolentiae, talem se illi telam exorsurum, quam nec ipsa, nec mariti ms esset retextum. Quod fecit, Lonsqbardis in eam Italiae partem possidendam, quae hodie combardia vocatur. e vocatis. Tanti stetit insipiens loquacitas. Ethoe est respondere stulto juxta stultitiam

suam, eam tam valide & evidenter, modelte tamen, redarguendo ac refellendo, ut ratio'

num pondere oppressus, non habeat, quo se vertat, di prae inopia mentis in gyrum ac vertiginem actus, absurda quaeque cogatur admittere, disicias ire, quae paullo ante con cessit ; concedere, quae rejecit i nam qui semel caepit a recto tramite deflectere, conti nuat in longum errores, donec in avia & devia linpellatur, di suam stultitiam agnoscat: in rupem pro ros- asellin. Haec tibi ad Nodum

sive

305쪽

sve sardium. sive Herculeum squem etiam Sacrum vocant o accommodate ad hanc dubitationem , O Sacris litteris propositam. Quam si animo tuo exemi, laetor, me tibi inter scopulos, ut scribis, haerenti viam per fluctus aperuisse. Vale, di lapius mihi Gipistolam mittet praesertim arsumento distu

ratiunculae condit M' --- υ

XXXIX.

-s u S A N N AE , Viduae nobili.

Servare modum in objurgatione δε- mesticorum.

- . . M

ςxςri , tibi tertio abhinc anno ma rivo viduatae, hac columna subducta n rerum domesticarum soli incumbe re. di sub ea νςnc te opprimi, nunc magis .c magis experiri illud Ecclesiastae r V si , quia,csm ceciderit, non habet sebuvantem β, c p. q. Dcnso agmine tibi molestias ingeri, di quidem ab iis , qui levamini esse deberenς, famulis di ancillis, quamvis paucis vitiorem ςnim familiam ma4na ex pase

306쪽

te dimissam, retentis duntaxat, ad usum no bili familia: necessariis ) abunde tamen reis lrum adversarum etiam in paucitate enasci. , lunicum defuncti conjugis verbum majoris iapud ipsos essicaciae fuisse, quam longam ex- lprobrationum tuarum iliadem ἱ pervica- lciam in iis di segnitiem tantam , ut omnia lperfunctorie , di levi, quod alunt, brachio speragant 3 nisi a tergo, a fronte instes, uris lgeas, moneas, horteris, increpes, objurges, lnihil promoveri s hoc modo omnem animi tranquillitatem turbari , dc perpetuam fere tempestatem,nimbis di tonitruis mixtam, in ter domesticos concitari. Neque in muta- ltione famulantium multum praesidii esse ρ spraesertim ancillarum, quae videntur eodem ex luto fictae, eodemque in gymnasio ad improbitatem erudite;nolle eas reprehensionem ullam admittere, nec ad dominae nutus sese accommodare ; sic reddi tibi orbitatem odiosiorem & acerbiorem : quam quia sine famulari subsidio ac consortio traducere non liceat, hos vero in ossicio continere, res ple

na sit fastidii di dissicultatis a quaeris apud

me consilium , quid agendum, ut malaciam meritis conserves , imo recuperes, di inter quotidianas offensiones in statione quietis

307쪽

permaneas. Antequam impertiam , quod postulas , di mihi aliquid abs te petendum est, scilicet bona venia 3.qua concessa, se curius & sincerius suadebo, quod ipse facturus essem , si tuo loco essem. Equidem liishqre dico, quod sentio,. procul assentatione d ad ceteras tuas virtutes, quibus egregiε o

nata es, accederet una, quae velut gemma it aureo annulo emicat, haud dubitarem fate.

xi , te similem imagini, Apellis manu expictae. Illa gemma , quae t mansuetudo, ieu suavitas morum, praecipue lingua, quam Ecclesiasticus laudat c. s. v. Nempe Lin

gua eucharis seu gratiosa quae in bono ho

mine abundat. Bonitatem hominis non ex longa in templis commoratione,non in mulis titudine precationum, non in industria oecoisnomica, non cura disciplinae, non aliunde ised ex comitate di humanitate sermonis commendatur. Haec est illa lingua, seminarum Imprimis ornamentum , decusque exi mium 1 haec illa suavitas, Attico melle dulcior. De hac Tullius de ossiciis: Diffcile est dictu . quantopere . conciliet animos homminum comitas,affabilitasque sermonis; haec locum habet non tantum in familiaribus

congressibus hominum, sed etiam in conser vatione

308쪽

vatione disciplinae, in gubernatione dome. stica , in ipsa horrepιione , torrectione, inprehensione , objurgatione : quae ut proficiat, necesse est, ut ex amore , non odio, non iri prooedat , ut sit lenis , di dulcedine vultus ac verborum condiatur ι ut sit tempestiva inon praecipitata, abrupta, cum clamore,con- vitio , contumelia coniuncta. Medicina data suo tempore prodesti non suo, obest rest enim obsurgatio instar pharmaci , cuius amarities dulciori succo torrigenda, ut illa duleedine porta & aditus ad aegretorum v tilitatem aperiatur ue pari ratione obiurgationis severitas est lenitate quadam temperanis da ac mitiganda. Gemmae quaedam aceto maceratae nitescunt, pleraeque melle demctat; ut pretium accedat reprehensioni, est obli nenda saccharo. Lenis pluvia, quo placidilis cadit, hoc uberius rigat di foecundat ; pro . ellosa, sata di boum labores corrumpit. Vehementior objurgatio non absimilis vento , qui magis alit flammam, quam extin quit. Hinc Siracides cap. 8. Non ineo ν carbones peceatorum simpatientium corre ctionis arguens eos, hoc est, ne inerepando severius, irritea bilem subditorum, ut e candescant, sicut ardentes carbones , di inte

309쪽

te spargant flammam, qua correptus etiam tu flagres , di furere incipias. In adagiis fertur : Ignem igni ne addas ue oleum camino ne assundώ ν oleo incendium ne reis stinguas et quibus indicatur , ne in reprehensione aliorum concitatiores simus , &Incendio alimentum addamus. Quod is faciunt, qui, dum suos obiurgant , littomis bus utuntur pro stimulis , quibus fodiunt ignem, & impatientiam subieAorum acerbitate sua magis accendunt di inflammant. Objurgatio imprudens di intempestiva folii di flabello domparatur ; in animo,virtutibus non subacto, facile suscitat tumorem di indignationem , illudque Virgilianum resonat en vox assensu nemora ingeminata remugit:

causarn clamosae echus dedit,quae prior cum tumultu vocem in nemora alta saures irritabilis ancillae) remisit. Multum interest. repreheDsiolpumeo torrente seratur, an placide stagna me aqua, nullisque fluctibus agitata. Medicorum praeeepto , dum febris inis erude icit , abstinendum est pharmacis, ne morbus exacerbetur , di increscat. Iuxta Eccles asticum e. ao. Homo sepiens iacebis usque ad ιemptu; eficax est Micrepatio,quae oppo

310쪽

opportuna est. Horologium, ponderibus ii bratum , aequipondiis temperatur , quibus devolutis sonat i dandum irae spatium. Inperturbatione, quidquid sit, perperam fit 3 subditus leniter castigatus exhibet reverentiam castiganti ν asperius tractatus Irtitatur, di dura duris reponit. plato Philosophus ethnicus, di ethicin negabat cortepti nem fructuosam , nisi animo ti ore sedato protectam ι propterea de servo contumaci sumere poenam distulit, cum dicto et casea rem te, nisi iratus essem. Quae dum scri bo , nolim , ut in alteram partem deflectas νει disciplinam domesticam nimia indulgentia dissolvas: in medio , ut dicitur, tonsisti minus. Qui castigat alterum, ipse prius suos

naevos corrigat, postea alienos ad censura votat 3 haec moderatio non male per symbolum explicatur, cuius emblema est ,sa sic , culm ex rosis o Pinis colligatinet addita e pigraphe : cum lenitate asseritas r ad me tem D. Gregorii, qui homil. in Lucam Io Miscenda, inquit, es lenitas cum severitare , o faciendum quodammodo ex utroque

remperamentum, ut neque multa serita inimia banse

re exulcerentur subditi, neque

otiate salvantur. Et idem lit