장음표시 사용
101쪽
tim statuti confirmati ineidit mentio . Sed nihil interesse puto, utrum jus , quo utimur , Statuto an Consuetudini originem debeat , & utrum starutum
nominatim confirmetur, an enarretur &probetur , quod statuto comprehensum est. De praximilandiea, quod addit Mat. haeus, ex iis, quae dixi, judicare licet. Quare verum non est, quod identidem inculcant, pas a communione, eam esse ex facto hominis, non ex lege. Imo est ex lege, sed, ut modo dicebam, pacto confirma. ta . Quod si sit, frustra etiam hue ad. vocant parcem iam vulgarem , quod ρr . sio hominis Deiat celsare provisionem egis, ejus enim parcemiae non alia senis entia est, quam cessare curam legis, si
ipse paterfamilias statuerit de his , quae ab arbitrio ejus pendent. Quum lex XII. Tabb. ait , Paterfamilias uti super pecunia tutelam legassis , ἰta ius esto, satis signifieat, legitimam suecessionem,
quae ex lege descendit, cedere testamentatariae, quae est ex iacto hominis, & fieomnino est l. 39. F de acquir.. vel omis.
hered. I. 89. de F reg. jur. & satis quoque sgnificat , tutelam legitimam cedere testamentariae, & se Ulpianusseribit in ι. q. h I. in βη. θ. de rutet. ration. d strab. Atque ita obtinet in
multis aliis, quae enumerare longum es.set . Sed haec transfer, si potes, ad argumentum , quod hic tractamus. Non
alia utique haec quaestio est , quam de potestate ejus , qui, quod lege sive consuetudine constitutum est , ipse quoque tabulis antenuptialibus constituit, quod, s me audias, aeque licet, quam Patri. familias licet heredem testamento scribere, quem alioquin ab intestato lex
Sed & alia ineptia hie praetereunda non est. Ex his , quibuscum nobis res est, Auctoribus, nonnulli reperiuntur , qui audent adfirmare, eo ipso , quod in secundis nuptiis tabulae nuptiales it
tervenerint, cessare communionem bono.
rum, etiamsi de ea nihil quicquam tonis venerit . dua sententia ego pejorem nunquam vidi, certe si existimes iactum
hominis in causa esse, cur cesset cominmunici , ubi enim de communione nulistus plane sermo intercessit. ea res jur communi relicta est . Possunt utique Conjuges de successione liberorum & aliis quam plurimis rebus pacisci, quae ad communionem honorum nihil quicquam pertinent, & exempla se audies. Sina jas, solas tabulas nuptiales efficere, ut
communio bonorum censeatur exclusa ,
ais, quod absurdissimum est. & quod ,
si verum esset, etiam in primis nuptiis
Satis disputatum est contra opinionem communem. sed quia communes Opiniones habent sua fata fle vieissitudines,aceipe res, me Senatore.& Praeside, de hoc argumento judicatas, & ex his decerne , an non ea sententia , quam supra defendi , nune se dicenda communis . Inter Caium & Cajam, quae ex priori matrimonio unam filiam habebat , pactis nuptialibus exclusa est bonorum ,
quae ad nuptias adferrent , communio , hereditates autem , quae utrimque stan te matrimonio obvenirent, essent communes, & maritus superstes ex bonis uxoris suae una cum reliquis liberis haberet portionem viri Iem. Defuncta ux
re relictis aliquot liberis ,& illa, quam dixi , filia ex priori matrimonio , haec adversum vitricum defendit, pactum de hereditatibus utrimque communicandis incidere in l. hae edictali 6. C. de secund. nupt. adeoque sibi soli deberi thom issem cujusdam hereditatis . quae stante matrimonio obvenerat. De ea quae.
stione ex conventione partium apud Senatum Supremum litigatum est. Si simpliciter exclusa fuisset bonorum commu-
102쪽
QUIEST IUR. PRIV. LIB. II. CAP. IL M
nio , tune minie disputari posset, an M- tibus esse dividendum , 3c post stam C reditas veniret in societatem lucri di i recepisset bona , quae attulerat, aequis damni sed vero in hae specie nomi- quoque parribus esse dividendam rati.
natim convenerat, hereditates commu- quam mariti hereditate ai. Secundum id nicatum iri,&, secundum nannullos M.
natorem poterant convenare , omnia b
na eommunicatum iri ι atque ideo Rhereditates ., quidni igitur & solas hereditates exclusa aliorum bonorum eomaeesponsum fit divisio . Sed quum tuto. rex nepti, iam majori . rationes redde. rent , illa apud Iudices Edam menstii Contra tutores contendit , male divisam esse hereditatem . nam Cajam non po-muniose Quos lieet in totum , Here tuisse consegeti semissem lucri . quod& pro parte. At mox obstabat eorum stante matrimonio obvenerat, impingeis
juris prudentia, qui nesvint, pactum G re id ih I. hae edictali, quia lucri com.
communione bonorum Valare, quamvis munio pacto ora. introducta. Ad haee valeat pactum M communione iueri & et mes., Cajam ne sensissem perceis damni,&quamvis utraqua communio sit 'fle ex ' j e coriuetudinario , pactiε ex iure conlue inario. Rationes, quas confirmato. Iudicis Edam menses a I. iam supra occupavi , prolixe in utram- Januar. III 8. secundum neptim sociisque partem adlatae sunt, sed ex novem tentiam diκerunt se de se etiam C Senatoribus, qui liti judicandae intere- ria Hollandiae. cum appellatum esset. t. 4. Nov. 17 I9. 3 quinque re. 3I. Iul. I722. Cum iterum appellatum se indebant pro veteri sententia, quatitor esset . apud Nos sentestiis variatum fuit pro nova , & pro nova deinde semper Scio quaeri, an pacta communione ho iudicatum esse, intelliges ex sequenti
Caius, qui neptim ex filio praedefuncto habebat , uxorem ducit Cajam .
Anto nuptias autem pomi i-- , nullanorum, quae alioquin ex consuetredine
obtinet, id pactum incidat in L bae edictati, sed nemo, cum quod sciam ,
eo unquam traait pactioncm de communiore lucri de damni, quod attriuia esset bonorum communio, at lucrum & que industria creditus obvenire Ita damnum , quod stante matrimonio o, ne Someren de Iura Noverc. Lb. d. n.3. veniret, esset commune, ita ramen, ut ita & alii sentiunt. nee scio, qui dis. Cajae, toluto matrimonio. -- esset sentiat. Quin, ut nunc erat, nemo unus optio, utrum lacri damnive varticeps taenatorum pactum de communione luis esse vellet nec cet o Post nuptias con dc damni, imo nee pactum de comis tractas , Cajas en, semisse heredem scri- munione bonorum reserebat ad ea pacta, bit illam neptim ex filio praedefuncto , quibus adversatur L Me edictali, illige ex altero semisse Cajam, uxorem cenim quinque Senatores, dei quibus dio suam. Moritur Cajus plurimum lucra- xi verse is proiamo, mutaverant i Entenistus stante matrimonio. Tutoreae neptis, mas. In hoc tamen acto quatuor Se- adhue minoris . consulunt duos Ad voa natores existimabant, Ca jam plus esse catoc hilarioris famae , quemadmodum pactam . quam ex jure consuetudinario dividenda esset hereditas . Illi iesponis poterat consequi , pactam quippe esse dent, lucrum, quod . stante matrimonio optionem lucri de damni, quod notissi.
103쪽
odie, atque ea ratione effetebant, id stipulata fuisset illos amo. Fore 3 . dsmctum non valere, quemadmodum ' exceptione enim nihil dici potuisse, ni Someren viderar velle H M.D n. a. m si regula praecessisset. Unus Senatorum, ruor' alii Senatores s nam inm inter speciali ratione motus, ab aliis dissen. rant judicio in haud inviti id largieban- tiebat, quod nempe ius consuetudina. tur , .sed negabant ad pactam optionem rium non simpliciter hie pacti, , HIMattendi posse, nisi stante matrimonio introductum, sed nonnihil ab eo recesia
damnum obvenisset, plut imum nunc tuo sum per stipulationem bis trulla floren eri obvenisse, atque adeo optionem esse rim, eommunionem honorum, v b gen a habendam pro non scripta . Cum ita ra liter esse inducendam , ves gen pari numem colliderentur suffragra i raliter excludendam. pro parte lo fieri Edam mensium & Curiae sententia pro- non posse, niti impingatur. in in L baa, hala fuit 13. Nov. I 2s. t edictiai, sed ejus sententi, rationem te Inter Ca jure & Cajam, quae rime auctoritatem desidero, modo stipulatio,
. quatuor liberos' habebat , ante' nuptias quae ultra eo suetudinariam honorum convenit, ut bona utri que essene corri- som munionem accedit, non plus adimatii minu excepta summa 2o . flor orum. Iiberis priorix matrimonii, quam per is . nom Caja ex suis bonis sibi praecipuos gem licet. In hac speetae potuisset injaseipulata est. Caja primum defuncta . omnem stiam fortunam eum . marito comis tutores, quos liberim minori s dederae, municare , sed noluir, 2-o..uotenos. incipiunt hereditatem dividere seeundum sta praecipuos stipalata est, in rem optpacta dotalia, atque fi nempe, eaceptis pido tuam & liberorum suorum. Ecquid illi, bis florenis , reliqua omnia ejusmodi pacto peccatum est contra P.L.b.re essene communia: sed eopsultis, Ad . edimii. Repulsi igitur sunt tutores,desecu abis, mutant sententiam, de lite ad dum Cajum judicatam IS Nov. I M. is3 Senatum Supremum translata contem' Batavrae indorum ex Consuetu*naedunt e pactam communionem incidere in Vel Statum inter conjuges eth- obti- . hae edictali, & simul perunt restit net communta bonorum, nisi conirationem ist integrum adversum divisio. pactam fit..Cajus, qui non erat in ranem , ac si bonorum communio fuisset, 'dm 4 3m lauta vix enirn ad. nuptias iam inchoatam. De restitutionc in intri quicquami attulit , mili duos filios ex grum laboratum non est, nam quia nῶ priori marri monis ) uxorem ibi duerenorum causa agebatur , si his suissem Caram , viduam sne liberis , & set glosi, etiam adversus factum tutorum ef- beatam. Nuptias praecedunt pacta. qui- .sent restituendi. De re ipse excussae sunt bus e uenerat, ut bona , utrimque ad. rationes, quas supra dixi k nec hie rei lata , essent communia, ea ramen ego, peto. Omnes autem Senatores pleno nunc ut, si Caius primum moreretur, Case re respondebant, pactam communionem ex bonis, a se ad latis , praeeipuos ha-ὶ onorum nihil quiequam obstare ae L heret 2s eo. Imper ales. Post contra. e edictali, etiam ideo, quod cornmu- Has nuptias.illi Cor iuges aliquamdiunionis mentio non aliunde profesta Me- adhu haerent Bats iae , & magnam ibi xit, quam quod mulier fibi plateipuos rem faciuot . Postquam in Hollandiam
104쪽
essent reversi , Caius primum fato suo facti potius esse, quam iuris, ex eo. enim fungitur , & mox unus privignorum pendere, an iacta exceptione, is, qui
Novercam adoritur, de variis cinero. quaedam excepit, Omnia reliqua in comis versiis litem minatus. In eo uno tamen munionem adierens , non. etiam adhuc
conveniebant , ut omnes controversias , plus adserat , quam adsert is , qui tu quas invicem haberent , statim ad Se- heros habet ex prioribus nuptiis λ Pro natum Supremum Oferrent . Inter alia hibet d. l. bae edictali , ne ex pacto ,
sapita , quae . ibi controvertebantur , priis testamento, aliave quacunque ratione avignus inmendit secundum ea pacta , Conjuge , qui liberos habet, plus perinquae retuli , Cajae nihil, qui quam de . veniat ad ConjUem ieeundum , quam ri , quam bona , quo ad nuptias attua pervenit ad unum ex liberis, qui quam ierat . Icro , quo tute λ quia , inqui minimum nanciscitur . Id modo ne fiat,bar, iste μωρα- pacta erra communio nulla, quod sciam, pacta improbantur.
bonorum , & id .pactum incidebat in L Ergo conjux , qui longe plus habet in bae edictati . At si Incidisset , ad bona bonis , quam coniux , qui liberos ad- utique id pactum pertineret, quae utrimis seri , poterit pacisci , ut sibi quaedam quo adlata erant , minime vero ad tuis habeat praecipua . si enim possit pacto
crum, quod stanta matrimonio obvene- antenuptiali exHude . omnem comthurat, quodque omnino erat commune ., ni cm bonorum . ut potest ab Me duinqura de eo nihil cautum D t . Com- bio, cur non. R pollit quaedam excipe mune a tem patrimonium tantum notὲ re sis Sed audio, esse id pactum in prae- .
ex luem constadiit , possed erant enim judicium, liberorum en priori matrimo Conjuges, moriente Cajo, I 2 mo .sso. 'nio . Dum , si id patium non esset, renos , cujus summae vix sesqui unciam illi liberi ex omnisnoda communioneadi nuptias adtuleranr . Quidni igitur plus essent habituti , quam nunc.ha- Caiae ex eo luero cedat semis ὶ Quia hunt. Intelligo, at si communio bono mcr Sanatores. nunc omnes eonstabat, tum pi ne sui flat octu in , adhuc mi-νas fasque esse fenorum cstmmunionem, nus habuissent liberi , & cui plus liquae jure patriis obtinet, etiam pactis cet, non debet uota licere , Mod mi- stipulari absque molia I. Me edictali, iti nus est . Id unice quaeritur , in id pa-que etiam lisere , etiamsi non simpli- ctum vergat in necem liberorum conciter , sed addita .exceptione eommunio tr . I. Mo edictali λ & ajo non vergere, placuerit, senatus ludicavit Is. Nov. si non eo Ioelo is, qui liberos haber 728. ut cedenιi ε s. retuli. Alia auis plus conserat in 'conjugem , quam p tem ibi exeeptio erat , alia hic est . d. I. licet . Quod adeo ita specie propo
Hanc tres Senatores rejiciebant, atque sim nom obtinuerat , ut , salva etiams omnino essust in necem libarorum, ex exceptione, uxor ad communionem qua
Priori matrimonio, quia non is,. qui druplo plus adtulerit, quam adtulit m liberta habebar, si hi quaedam piaecipua ritus. Et qui equid, pactis ante stupriali. si trulabatur, ux erat in alia specie, as bus exceptum non est, communi osse, ille , qui non habebat , quod , inquim etiam Grotius respondit eo P. Boll. r. bant, temper obui', prioribus liberis . 3- eon . 332. up m. utri quod nescio an atque ita semper incidit in I. bae. e L compotli possit cum alia ejus sententu,
Mil. sed alii sex Senatores putabant , quae exstat intred. ad juri p. a sui. lib. c unus eoim ab at in hane quassionem a. cap. I vs Sisar te letteri . Hac , . . . r- Ν &aliae,
105쪽
& aliae , quae controveriebantur , qua assiones judicatae sunt 28. 2 . & 3 . Iun. I 3I. Quum autem ab hae senis entia petita esset revisio, ex XUII. iudicibus , qui huic judicio intererant, quod ad hoc caput de pacta communione non nisi unus ex Revisoribus a reliquis omnibus dissensit , sic ut tres,
quos dixi , Senatores in hoc judicio
etiam sententias mutaverint . Sententia
in Re visione lata est Is. Nov. I73
De Sponsalibtis minorum is Holiandia. Si quis quaeve minor aIteri fidem ma trimonii dederit , an jure Hollanis dico ad nuptias cogi possit , res quaesitv digna est. Loquor de minore , qui
duntaxat tutores habet, non de eo, qui parentes, nam , si parentes, res sic sa
Ordonm. II. Sane jure Romano ad officium curatoris non pertinet, Bubat puella, an non ι.2Ο. F. de ritu nut. sed non alia ratione, quam quod . ut ibi additur , incium curatoris in adminis istione negotiorum constat . Atquin , inquies , ea ratio hodie cessat, cum, sublata inter tutorem & euratorem differentia , omnes peraeque minores , tam
quod ad personas, quam quod ad bona, tutoribus subsint ad usque annum vigesimum quintum. Sic omnino est, sed
parentum , non tutorum consensum deis
siderat f de pol t. ind. - ι. & ea ratio est , quod & tutorem exeludamus jure Hollandico , ut exclusit Grotius iraria.. ad iuri prud. Holl. lib. I. cap. 8. V. 'ι miseIM , & exeludunt om . nes. 'qui jurisprudentiam Hollandieam professi sunt si), neque enim parentum vocabulo in d. 9 3. tutores contineris. Aug. I 6 6. & 3I. Iul. IDI. O dines Hollandiae decreverunt . Loquor de jure, non de honestate , multa qui .pe honeste praestantur , quae inhoneste
petuntur, interque ea est consensus tuis
torum in minorum nuptiis . Scio, in canone SI. Synodi, Dotarcthei habitae anno Is78. sponsalia minorum , etiam sine consensu tutorem facta. damnari, ut irrita, sed bene est, quod Ecclesiastici legum ferendarum potestate destituantur, alioquin & sequendus esset canon γρ.
eiusdem Synodi, qui omnia sponsalia , si non duo testes adhibiti fuerint , habet pro Elandestinis & nullis. Magis turbat, quod ex gr7. edicti
Caroli V. s. Oct. Is 4O. is, qui . puellam χα annis minorem . citra parentum non duntaxat, sed & citra cognatorum aut Magistratus consensum uxorem duinxit, nihil ab ea aequirere possit, quodque idem sit in muliere , quae itidem non consentientibus iuveni , annis as. minori, nupsit . De tutoribus quidem ibi sermo non est , sed de propinquis& Magistratibus , quorum neque ullus consentus desideratur in d. h 3. Unde diceres eo ε 3. abrogatum esse d. 9 I7. ut sunt qui existimant . sed id vetat dicere 6 I3. d. orae pol. Hali. ex quo
eadem poena manet minores. contra ἀ
β IT. nuptias contrahentes. Alii ad abis surdas d. 6 I7. interpretationes delabunis tur . Simpliciter dico, ex d. h I3. lo- eum habere illum ε 37. in matrimo
106쪽
U H s T. IUR. PRIV. LIB. II. CAP. III. sit , de solis enim parentibus intelligo
d. h I3. quia eorum tantum, non etiam cognatorum aliorumve consensum desi.
derat d. h 3. ibid. Aliter quidem habet d. f I7. quem servare jubet d. h I3.
Verum ita confirmatio intelligenda est, ne subvertatur lex, quae nova conditur.
Prudentius Frisii, qui, cum eundem fI7. libro I. tis. I. 9 6.m 7. tegum sua.
rum confirmarent , expunxerunt illa verba , quae ibi exstant, of van de meesentenden en Magen, quorum tamen lo- eo ratio juris Frisici postulabat, ut tutores inseruissent. Ceterum L h I7..omnino lex impersecta est, quae non rescindit , sed dua- taxat punit nuptias , sine consensu misrum, . qui ibi memorantur, iactas , nihil igitur pertinet ad causam ipsus matrimonii . Attamen post α β 3. potis.
oia. neglectis tutoribus, etiam, ut supra inditabam , poenas cessare arbitror. Co tradices sorte ex sententia , quam 2I.
Maj. anno Is 8 . hoc est , cum jam esset jus novum d. f 3. Curia Hollandiae dixit, & qua et , qui minorem mulierem sine cognatorum tutorumque voluntate duxerat , ab ea quicquam W-quirere interdictum est sa) . Sed dicta
fuit ea sententia in re , quae iam anno Is 77. acciderat , & in qua iure antiquo usam fuisse Curiam qui mirahitur, nemo est . Deinde in illa causa maritus latebatur , sese ante nuptias pactum interposuisse , nihil se ab illa muliere esse acquis turum . Igitur jure Hollandico in nuptias minorum auctoritas tutorum plane non desideratur , & ex ea regula olim eff-tiebam , minores , quod ad nuptias, lane sui juris esse, , & ero majoribus abendos , atque ita ex lponsu obligari, & ad implendam matrimonii fidem
eogi posse . Sed ea sententia amplius
non utor. Verum equidem est, ex sponsu hodie ad nuptias agi posse , sed si
spondeant majores; Si minores, habent illi, quo se defendant, privilegium atta. tis , nec puto id amisisse in matrimonio , re tanti momenti, eo ipso , quod
in eo contrahendo consensu tutorum non
egeant. Novimus , quam sit lubricum& fragile minorum judicium, quam sieea aetas exposita illecebris . insidiis &machinationibus . Minor , se se pube tatem ingressus , haud dissiculter tibi nuptias promitret , si tu ei promittas poma & pyra , aliasque quisquilias .
Si in bonos tutores inciderint, & in jori molimine opus sit , animum iuvenis praesenti pecunia , puellae ornamenistis muliebribus ex pusnabis. Parata mox sponsio est. Ejus consilii minor poenitere non poterit, si e re sua esse existimaverit Quidni possit Minor utique est,&quicis quid agunt minores, ipso jure nullum est; neque enim personas vel res suas obligare possunt, excepta causa delicti. Sie de jure Hollandico. Grotius introduEI. ad juri pr. HoII. lib. I. cap. 8. V. de undeuar ge, & ideo verum est, quia sub perpetua tutela lunt ad annum as. Quare non magis obligantust . quam impuberes apud Romanos d puberes an& quemadmodum apud Romanos obiugarentur, si ve curatorem haberent, sive non haberent, quin vel de sola ι. Io I. F. de veta. Obι. prolixa disputandi m teries esset, sed ad jus, quo hodie utimur , haec non pertinent , & pessime vulgo confunduntur . Si , quae minor nunc contrahit, absque auctore rutore, in rebus meuniariis aliisque minoris momenti nulla sint, an dicemus subsistere in sponsalibus', re quam maximi m menti λ Ego non ausim dicere , eum
107쪽
expressa auctoritate juris destituamur,& ea exceptio nusquam , quod sciam, tradita sit . Sin ajas , in sponsalibus contrahendis minorem non indigere conis sensu tutoris, agnosco , sed eo magisse tuebitur beneficio aetatis, si se laesum putet . Noli objicere, etiam testamenisti factionem maximi momenti rem esse,& eam tamen permitti minoribus suo ipsorum arbitrio , nam in testamento minor se non obligat. & de rebus suis non statuit nisi post mortem suam, &quandocunque velit, testamentum suum revocat. Pubertas in masculis & semel. Iis testamento condendo suffieit, sed si
aliquanto majorem aetatem , quae ma
turius judicium adfert, leges Hollandicae desiderarent , magis repellerentur corvi hiantes , & tot clausulis derogatoriis Mon interverterentur libera minorum judicia . Verum id optandum p tius, quam exspectandum est. Sed fac minorem , ut decet, consu-Iuisse tutorem de sponsalibus contrahendis , & ipso ausiore ea contraxisse, adhuc , si laesus sit , utetur privilegio aetatis : nam jure Romano salva est minori restitutio in integrum, etiamsi tuo tor vel curator intervenerit, & ita quoque jure rmstro . Unde Grotius scripsit introd. ad juri prud. FDU. Iib. 3. cap. 48. vs dis is nisi . ipso quidem jure nullos esse contractus έ a minore sine tutoritas initos, sed s hi auctores sue. rint . non nisi petita in integrum resti. tutione rescindi posse. Quod &ad sponsalia transsero , nisi quis exceptionem probet. Quum autem nulla si restituistio in integrum absque laesone, fateor, in sponsalibus hane difficulter probari Groen egen de legib. abrog. ad LI. C. da oc ai. in fin. & van Leeuwen
posse , nam non nisi per consequentias in iis agitur de re pecuniaria . Dispar conditio personarum , dispar fortuna, vix hodie nuptiis impedimento sunt ,
sed quicquid ejus rei est , Iudicis arbitrio relinquendum . Quamvis autem de jure Romano hic non agam , tamen non animadverto, cur non eo jure, quo auctoritas curatoris ad nuptias plane ne cessaria non est, minor adversus sponsalia , si se laesum probet , aeque . bene ficio aetatis, possit restitui , atque adversus omnes contractus , sibi damno
Sed haec , quae dixi de jure Hollanis dico, an per auctoritates & res judica.tas obtineri possint , videamus . Sunt Hollandi sa) , qui sponsalia , a minore eontracta , simpliciter , beneficio restia
tutionis in integrum reseindi posse censent, non distinguentes , utrum curator intervenerit . nec ne. Alius sin), sponsalia , a minore. non adhibito tutoris consensu , contracta , esse nulla, quemadmodum & Senatus Supremus in ea causa judicavit II. Febr. I 575. etiam cum id partis adversae advocatus non invitus videretur consentire , nam qui pro puella agebat contra minorem , petiit nuptias aut virginitatis occisae pretium , s ad nuptias valida non esset
actio , & nuptias petiit frigide sue in . Est qui existimat sue), jure Hollandico etiam
in nuptiis minorum desiderari consensum tutorum , & si is non exigatur . locum esse poenis, quas commemorat qI7. edis . Caroli V. q. Oct. Is o. Sed haec jam resutata sunt , & sane ille ho
mo de iure connubiorum multa compor
tavit , sed adeo plerumque sine ullo judicio, 3 Tota res est in belI. iurid. d. casu 9ῖ.
108쪽
QUAEST. IUR. PRIV. LIB. II. CAP. III.
dicio, ut , sibi quoque aliquando eon. trarius , quid scripserit, vel non seripserit , neicivisse putem ς utque adeo
ejus auctoritas apud me non unius ausis fit . Relatum quoque est s7 , Sca-
binos Amsterdam menses , & , cum appellatum esset, Curiam Hollandiae Io. Febr. I 622. judicasse, minorem a spon. salibus, quae contraxerat clam tutoribus, posse resilire, & contradicentibus tui ribus obsequi , sed non alia ejus sentenis etiae redditur ratio , quam quod sponsa. Ita fuerint elandestina , & ea improbat d. ε 17. edict. Caroli V. 4. Oct. Is o. Quae ratio parum valet , ii me au)ias,
ut mox audies. Sola , sola minor aetas
est, ob quam poenitere licet . Possunt minores, si velint , promissis stare, sed& possunt , si velint, ab his recedere, de privilegio aetatis se defendere. Addo illustrem speciem , haud ita pridem , me Praeside , a Senatu Supremo judicatam . Sempronia , puella I s.
annorum , luculenter dotata , morabatur apud unum ex quatuor , quos habebat, tutoribus, & hujus filio dicebatur nuptias promisisse . Quum haud diu post alibi moraretur , etiam ad alium
transfert amores suos, & Titio nuptias promist. Titius mox tutorem Semproniae ejusque filium convenit apud Curiam Hollandiae, & contendit, ut sponsalia , si quae dedisset Μaevio , tutoris filio, haberentur pro nullis . Contradicit Maevius , & in reconventione petit nuptias Semproniae . Secundum Titium est judicatum , repulso Maevio, 6. Μaj.I74 . Ex appellatione apud Senatum Suis premum quaesitum est, an probata essent sponsalia inter Semproniam & Maevium,&, si essent, an subsisterent λ de quaestione facti pauca dicam . Sempronia non au. n . T.IV.
8 GroeneWegea de legib. a M. e. d. sa est negare. se fidem matrimonii Maevio dedisse , sed probationes ab ea exigebat. Maevius etiam plurima in hanc rem attulit,
di, fi quid probationibus deesset, jureju.rando supplere paratus erat; quin & jut jurando ipsius Semproniae expurgatori
causam commisit. At vero nonnulli Sen
tores de quaestione facti sententiam non dicebant, sufficere rati, si ex jure Ma vium repellerent. Qui de facto respo debant , sententiis variabant , quidam dubitabant, an sponsalia satis probata essent , quidam plena fide probata esse adfirmabant , & unus jusjurandum supΑpletorium vel expurgatorium desideraribae. Sed quid attinet haec omnia, quae facti sunt, reaensere De jure magis quaesitum est , & de eo tres quaestiones tractari poterant. Prima erat, an subassterent nuptiae inter pupillam seu minorem δc tutoris filium λ de quo est
titulus Codieis de interdicto matrimonis inter papulam tutorem seu curatorem.
filiosque eorum . sed haec quaestio tracta. a non est, quia vulgo perluasum est s8ὶ, quod & Advocati. qui Sempronia ope. ram forensem praestabant, sbi persuaderi facile passi erant . id jus hodie non obtinere , sed quam prolixe fallantur . hie exponerem . si per Advocatos licui Lset. Secunda quaestio erat, an non haec sponsalia , quae eo tracta erant clam tribus tutoribus , habenda essent pro cla
destinis , atque adeo pro nullis nam suartus tutor in rem filii sui auctor es. e non poterat. De clandestinis sponsalibus plurima hie dicebantur, quae nihil quicquam ad rem pertinebant, neque enim sponsalia recte dixeris clandesina, nisi quae fiunt inconsultis iis , quorum consensus ad nuptias necessarius est. Quod tutore invito , quidni & eo ignoranter I ' Dis
109쪽
Ectum valet 7 Neque est . ut dicas. tacite id actum videri , si tutores consenistiunt , cum , quod ad hoc , qui contra. xit , tutore non egeat. Neque etiam ea praesumtio cadit in animum ejus, qui nullo cum tutoribus communicato
eonsilio , suo Marte sponsalia fecit . Fecit igitur Sempronia , quod sacem potuit , non consuluit tutores, quia eorum consensa non indigehat, non foriste satis decore, sed satis juste , fecundum ea, quae supra disputavimus. Quinti secundum ea ipsa hodie clandestinum non est , quod erat ex h i7. edict. Ca. di V. 4. Oe . Is o. & quod ibi clandestinum erat, ne nuptias quidem rein scindebat . Tertia quaestio erat de mi nore aetate Sem p niae, an non propter eam nullum esset , quod contraxerat
Sempronia, ni nullum esse vellet; p terat enim, si ita videretur, etiam inis vitis tutoribus , Maevio nubere , sed si nollet , an non beneficio aetatis poenitentiae Iocus esset y Negabae unus S nator . isque non infimae auctoritatis, eadem usus ratione , qua ipse quoque olim eram usus , cum ita mihi sederet, sed adfirmabant omnes reliqui SenatOres , iisdem usi rationibus , quas & supra in hanc sententiam adhiSui . adeo quidem , ut putarent ne quidem restitutione in integrum egere Semproniam, quod nempe spontalia sine auctoritate Lutorum conrraxisset , atque ita , qui
quid egisset . esset ipso jure nullum . Unde Curiae sententia simpliciter probata suit 26. Iul. 174O.
inum maritus Titiae uxori lega
tum reliquisset , eaque intra an innum secundas nuptias contraxi sisset, & apud Curiam Hollandiae ea de re lis penderet , relatum est , Curiam 2 Febr. Is 85. in haec verba decre
intra aut post annum luctus , de qui
cundum Fac cessaret poena infamiae , cessarent & aliae poenae iure Roma statutae adversus viduas , intra annum luctus novum maritum inducentes , de qua sola specie litigabatur apud Curiam, sed non custarent poenae , quae eo ipso jure obtinebant contra binu bos , quandocunque nuptias repetentes, de quibus est d. t. ssmina g. o. C. de secund. nupt. De utraque parte Decreti videamus . Prima pars est de solis mulieri. bus , nam virorum nullus est luctus ,
qui nuptiis impedimento est , possunt hi . amissa uxore , aliam adsciscere, quandocunque velint , ut satis videor
110쪽
QUAEST. IUR. PRIU. LIB. II. CAP. IV.
probasse I h. s. observ. iur. Rom. east. 2. Sed an idem nune mulieribus lice. hit λ An hae a tumulo prioris viri mox et ransbunt ad thalamum secundi λ etiamsi uterum ferant ex priori marito. Haec creditur esse juris Pontificii sententia in .can. 7. causi. 2. quaest. 3. & in L cap. penult. uit. X. de secund. nupt. Sed hane infamiam a jure Pontificio rem
vi d. cap. s. eam Canonum mentem esisse ratus , non integrum annum , ante.
quam nubat , viduae esse exspectandum, si modo constiterit, ex priori marito gravidam non esse , & id convenire sanae rationi, & antiquae Romanorum juris prudentiae. Luctus , qui nuptias viduarum impediat , non alia ratio est , quam turbatio sanguinis & seminis , & incertitudo , utri marito partus debeatur , nee puto suisse ullam Gentem, adeo obscoeis nam , quae plena nave alium rectorem, id est , secundum maritum admiserit .
Narrat sane historia Iudaica sa), Davidem , Iudaeorum Regem, Uxorem hois minis, quem ejus potiundae causa occidi curaverat, quamque Vivo etiam reais rito adulterio polluerat, ad se non traduxisse, nisi fnito luctu, sed non au s madfirmare, eum luctum tam diu fuisse
protractum , ut constare posset , an Vacua esset mulier . nec id quoque desiderabat anterior Davidis concubitus , &postea etiam videtur edidisse , quod ex Rege adultero conceperat. Sed ab.ipssRegibus, amore fascinatis, nolim exempla sumere . Romani certe summa ope caverunt, ne, repetitis nuptiis, de prole dubitaretur. Viduae intra tempus luctus non convolahant ad alia uota sub poena infamiae , sic enim constare pol rae , an ex priori marito uterum se
rent , sed si maritus , peregre proscctus, a) Samue L lib. I. cap. II. , 2ο. σ II.& per annum & ultra absens , sato lussungeretur , cessat ratio turbandi sangui.
his & seminis. & nihil prohibet, quo.
minus mulier se statim nuptiis eollocaverit , ut statim potest , quae intra leagitimum tempus partum ediderit , ut ex Pomponio Ulpianus retulit in I. II.
6 2. F. de bis qui not. infam. Sed qui quid ejus argumenti est ex iure Romaάno , jam exsequutus iam d. eap. II: neque enim satisfecerat Curtius libri 3. eonjecturaI. eap. 9. Video autem quaeri, si intra tempus luctus vidua nupserit ,& intra id tempus pepererit . cui mainrito debeatur infans Z Iocatur de eo Alisciatus parerg. jur. lib. V. cap. I 2. sed maiani se Rum est , sequendam esse l. I 2. F. de
hered. Et Nero quoque Drusus tertio post mense , quam Livia Augusto nuῶpserat , editus, non Augusti , quam vix& ante adulterii suspecti , sed T iberii
Neronis suit filius , vide Suetonium in. gusto cap. 6st. 8c in Claudio cap. Quae Curiae Hollandiae sententia est, viduam intra annum luctus sine infamia aliisque poenis ad secundas nuptias festinare posse , adeo ex jure Pontificio invaluit, ut annum luctus ubique Gen. tium obsolevisse , vulgi ore seratur, sed vellem , ne ex eo jure , perperam i tellecto , nonnulli effecissent, mulierem statim a funere primi mariti stium sibi inducere posse , ita sane effecerunt Conis suetudines Antwerpienses , nam sis. qt.
quid si praegnans si , & quid si dubia
retur , an sit turpe est , id dicamus . Ipse quidem existimaverim , annum inistegrum non esse exspectandum , ut i
men Curia Hollandiae in alia causa s3)N et vide., 3ὶ Relata apud Coren cons. I. II.