장음표시 사용
681쪽
vero non seruire.Vnde est&Periandri ad Thrasybulum consilium eminentium spicarum mutila tio; quasi semper oporteat ciu es principes tollere.
C O M ME N TA R II. ogi Oh Torserio J Quod supra inipio hui' cap. dpTyrannide dictum fuit, eam ex duob. deterrirnis Reip. generib', O ligarchia ac Democratia,esie confata,& v ausi mala & in commoda in se continere: accurate ac distinctu hic explicat.
am quar maxime sint propria Oliorchiae, ea quoq; Ty
Iannu sectari,primum diuitias,tanquam scopum sibi habere propositu,&quide necessari0, cum ad alenda praesidia S cu stodes, tum ad voluptates suas fruendas, quas Tyrannii ma xime sectitri, supra diximus. His igitur sumtibus ut pecuniae suppeditent,panqua caupo quo nomi pe olim Re e Dari uni primum Persae vocabant omnes faciendae'coltigendae pecuniae causas inuestigare multisq;vectigalibus ac tributis ex haurire solent. de quo infra e prox. Deinde multitudini Apopulo Tyrannus semper dissidere solet,sihiq; ab multitudia ne metuere,perpetuo versiari in metu, quod pulcre & copiose CXplicat Cic.li 2. . quem metu causam quoq; Arim hic est esse, cur dc arma multitudini adimant, quod Tyrannorii in- institutu, & infra comemorat c. rasere in . uba, Vt & h. loco, VOCat eleganter οπλων quod idem factitasse A
Tyrannos eodem usiis verbo comemorat Xenoph. b. a. ν λλικων. Zona 3 quoi hb. 2. annal. Mummium
deii istis Corinthijs & acina & signa tabulasq; pictas omniaque ornamenta ad ille αταδῶ λεῆ testatus. Deinde, quae
t tera est 3c Oligarchiae nota,ut explicatu, Iupra c. 9. ct initio c. o. Tyrannus multitudinem ac plebe vexare selet,eamq; vel opprimere, Vel parte eius aliqua urbe pellere ratq; ita eos separare, ne ipse ab uniuersis aliquando opprimatur. Iam vero ex Democratia hoc habet Tyrannus,quod perpetuus sit hostis optimatium &principum virorum, quos vel occulte, Voletiam aperte necare solet de e medio tollere vel saltem in exilium pellere, eo quod ab his maxime sibi lyetua , tanquam aemulis, & eius imperio ac dominio infestis. Nam ab his pla rumq; mssidiae otiri solent & parari aduersus Tyrannos, et quia ipsi priectic& dominani cupiant, vel saltem quia nOmri seruire 4 ri anno, quod genς sis animis rit grauissimia.
682쪽
Et huc pertinet consilium Periandri daturii Thrasybulo, qui Peri niter, deculsis summis spicarii capitibus, occulte Thra sorbulii monuerit, proceres quoq; S principes siue capita c
uitatis esse tollenda,aut certe minuendas ac frangendas eoru opes. Hoc autem,aduersari semper optimatibus, eosq; infestare, Democrati e esse usitatum ac proprium, explicatu est,
supra c. . oec ρ. Et hoc ipsiam est, quod apud Xenophontem Siciliae Tyrannus Hiero Simonidi poetae praeter alia conqueritvr, tanquam de graui 1simo Tyrannidis inc5imodo & malo, Tyrannum si bene sibi colesultum velit, viris bonis praestantibus virtvte,doctrina & fortitudine semper aduersati & bellum secore debere. K-ταπυφίω. J Ita habent meliora exemplaria, id est, luxui siue lauticiar ac delichs. Nam & paulo supra Tyranni scopum ait esses iam, voluptatem,Vt infra de Tyranno tum voluptatibus S luxu explicabitur hoc cap. in . ali j libri non tam recte, ocpta, id est, victuit cotidiano, quomodo tamen & vettis interpres habuisse videtur vertit enim, ut sumtus faciat in educando.' O ν τὸ Πε 'ου. J De hoc callido Periandri consilio explicatum, si a lib. p. c. 9. quo & Tarquinium superbum usum fuisse scribit, Lis lib. r.
TE X T V S.Itaq; , ut fere est explicatum, ea de oportet mu
tationum principia arbitrari & in R ebuspub. 8c in Monarchijs Nam in monarchias ciues plaertq; in uadunt,& propter iniuriam, & propter metum,
& propter contemtum; iniuriae .a. maXime,ppter columeliam: inter tu .a. & iupter reru suaru orba
tione Sunt .a. & fines ijde, ut illic,& in Tyrannorudominati b.dc Regnis: diuitiarum namq; & hono
rii magnitudo monarchis est,quae omnes expetiit.
COMMENTARII. Diximus stupra initio huius c. explicari hoc cap. dc proximo de causis interitus ac salutis monarchiarum siue unius Imperiora: eas .a. interitus & salutis monarchiarum causas initio quoq; eius cap. monuit Arist. eas de sere esse, qsint aliaruRerump. de quib. uniuerse septem numero expo-T t situm
683쪽
oue IN CAP. X. LIB. V. POLIT .
situm est supra c. 2 3. Hoc .a. i. e. cur ij sciem ex causis intereat& conseruetur unius imperium,ex quibus Resp. hanc quoq; causam supra attulit,quod unius Imperium Reip. valde sit simile: aut certe cu unius Imperium ni duplex,Tyranis & Regnum; hoc quidem Aristocratiae, illud Oligarchia & Demo ' . cratiae notas in se contineat: id quod Arist. hactenus docuitii i με μ accurate, & uniuerse. Hoc . a. loco idem enucleatius Caeplica-- g re exorditur, & singulas causas exponit multisq; allatis exC- rilis verum esse demonstrat in singulis causis, quod supra ad huc docuit, unius Imperium ijsdem qui b. Respub. ex causis liuerire Sunt . a. causae sere septem principes in tetitus & mu- rationis Re ilia p. honos,quaesius, iniuria,metus,excellentia, προέ R μp contemtus,& incrementu: quarum quinq; ad Tyrannidem μῆ-ς -- liteare linodantur, quod reliquae duae, excedentia, A. incre
'ς ζ mentum, tanturn Rer mas'. sint proprite, monarchiarum non' ' item, vi perspicitum est. Quinq; igitur monarchiarum tolle V fartini cause, ex prioribus repetitae, hic exponuntur; Iniuria, teratus Re' quo pertinet & oesum, metus, contemtus, lucrum,& honor seu Imperium: adiungitur & VI. Tyrannidis propria atomen
T si Iniuriae, qua unam tollenda mo- suorum
R in eausam ea e diximus, cu multa sint gener ut in co MMρ proprie contumelia dicitur; in bona, Q Nn ξον ξiα,in famam & exi stimatione sue honore: omnia quidem iniuria: genera tollendae esse Monarclesiae,sed eam imaxime, si conti inelia dicitur, qua & ipsam multiplice esse docet infra, muls sq; exemplis coimnat, quod hic ait,plaeras i, coni i rationes ex hoc iniuria genere exsistere aduersus monarchas. Interdatame etiam auaritiam principum coniurationis & seditionuisse causas per sipici potesst ex tot seditionibus & coniuratio nibus obnitima&grauiora vectigalia exortis, tam apud Ve' eres,qua nostra quoq; aetate. Cic. quoq; tib a. of opao loco de Ieru causa & prima origine ex Herodoto explicat,ex hac causa, quod rerum silaru non secura sit possessio ciuib': sed bona his eripiantur, q donentur ali js, motus & coiurationes saepe existere commonstrat: quod & in Iul. Caes reprehendit & in Sulla. Quare & Aristoteles cap prox quo loco praecepta qua gam exponit, quibus Trranni seruatis ominatum &TII iidem diu tenere possunt, illud quoq; affert, Tyrannum rectigalia & bona, q ciuibus adamit, ita collocare debere, ut
684쪽
xationem accepti & expens populo & ciuib. tanquam bonus paterfamilias, si opus sit, possit reddere: hac enim rationeta frugalitate , aut saltem eius simulatione populum non tam grauiter laturum onera vectigalium, atq; si ea continuo in histriones, citharoedos, scorta, adulatoreS,ac parasitos, ut sere fit dividantur, & consumantur. Scribit & Machiata ueli. tib s. disputationum Livianarum cap. o. quod longum& in igne est caput, se coniurationibus aduersus monarchas. Florentiae,& ex haereditate quada nobilissima,grauistimani pactiorum aduersus Medices coniurationem natam si a aetate fuisse, legit autem haec D Gif. anno G7 .l ante annos scilicet So. Huc quoque pertinet, quod supra cap s & alibi sepe dicit, plebem ex hac iniuria bonorum adimendorum, vel praereptae utilitatis, maxime ad seditiones commoueri. - ταυτα. Vt principia siue causas, ita&fines ac scopos eosdem in monarchiis commutandis ac totalendis, quos in Rebu p. esse ait. Nam supra c. r. duos fere sines , siue duo sere ecte,quae coniuratis vel seditiosas sint pro posita; liuitias & honores: quae duo quia maxime apud Rege,S principes reperiuntur de bonore est per 'icuum, uam felle viDii colantur principes,& pleriq; diuitiis vel abundati vel abundare possunt mirum non est,quod hic ait Aristote les,eos quoque fines eosdem esse in priticipatibii, totiendis, qui sunt in Rebulp.
ct reliquar Alterum ublicarat.
Coniurationum autem hae quidem in corpus eorum, qui praesunt: illae vero in ipsum principa
tum fiunt. M E N TA R I Ll Praeclara & obseruatione dignissima haec est
coniurationum partitio: qua docet AristoteleS, colurationes
interdum fulcipi astiterius principes columque perionam, na Eh interdum aduersus eorum imperium & statum: quod idem imp. 3.pub autem ru Insii depub. iudie. Lex Iulia ma- instatis,inquit, quae in eos,qui coto Imperatorem vel Rem- sublicam aliquid moliti sunt,si tu vigorem extendit. Prioris neris colurationes alteris,ni fallor,crebriores stan Pausa- Dhi. aduersius Philippum Rege, Harmodi j & Aristogitonis ' 'M ' : aduersus Hippiam , Bruti & Cassii aduersus Cadarem , & ultorum aduersus Impp.N eronem, Domi lianzl, Seuerum, T i s , Coni
685쪽
. Commodum, &c. Alterius generis comemoratur conspira j. ω,H. k40 LQ hJni R RQrsus Ludovicum Pium Imperatorem Eu autem & tertium coniurationis genus mixtum, quo alicui Imperium csi vita eripiatur,&in coniuratos vel unum ex iis transferatur.cuius generis multa quoque exempla occur runt Sic Sardanapalo interfecto, Deloces Regnum AssyriOxum occupauit.
T E X T V S Contumelia autem cum sit multiplex, quaeque irae fit causa. Irati autem plerique fere inuadunt vindictae causa,non vero praestantiar,ut Pisistratiadarum s ira,sive vindicta, silue potius τιμωρA vei Θ mi: eo quod sororem quidem Harmodii probro astecissent, Harmodium vero damno. Nam Harmodius quidem propter sororem, Aristogito vero propter Harmodium. Insidiati autem etiam& Periandro, Ambraciae Tyranno: eo quod in symposito cum deliciis quaereret ex eo, n iam exi- pso utera ferret.Philippi autem a Pausania: quod ipsum ab Attalo iniuria affectum neglexisset. Et Amyntae minoris a Derda, quod in aetatem eius gloriatus esset : & Eunuchi in Euagoram Cypri- .um, eo namque quod filius eius uxorem ademis set,ut contumelia affectus interfecit.
tu genera. ι Ignomi- ο 'υ' φουση. Causiam tollendoruTyrannoru&R
gum,contumelia diligenter &accurate persequitur. Napri- Σmo multa ait este coruimeliae genera,rnixime tanieli rei Abieri ignominia, & pulsation m siue Verberationem: vel enuclea- a Stuprum. tius,stuprum, derisione, orerum, castratione excisionem a. Derisio. pulsationem seu verberationem: & ex his iram sere existere' 3. Q msi fruein iram Verti & commoueri contumelia qualibet ast I . Excisio. Chos quae ira postea sic uia,cur assiecti contumelia hoc mas. Iatio. Xune aganῖ, Vt poenas repetant & vindictam sumant ab iis
686쪽
qui eos iniuria affecerint , neque tam laborent, Vt corum ipsi potiantur imperio, tuam ut vindicta dolorem suum ex pleant id enim, ut Aristoteles lib. a. Rhetor. proprium est irae, vindictae cupiditas deinde singulatim e contumeliae genera multis exemplis explicantur. χιον, ηροὶ, ista πεισις ραῖ . De hac re variant veteres, Pisi ratus, ut videre licet apud Herod lib.1.Thuyd. b. r. Piat. in Hipparcho, O Iustinum libro a. Constantior tamen sententia haec est: Pisistrati,qui primus Athenis tyrannidem occuparit, filium natu maximum, ut ait Plato, Vel alterum,Vt Thucydi- Hipparchum nam Iu sinusDioclem nominaderat enim
tres, Diocles, Hippias & Hipparchus Hipparchum igitur
quia Harmodii sororem per vim, ut ait Iustinus, stuprassci, ab Harmodio fratre, eiusque deliciis Aristogitone sui se interfectum: qui duo Tyrannicidae postea ab Atheniensibusia statuis honorati, teste Plinio, & ab omnibus magnopere fuerunt celebrati : etsi intersecto iam Hipparcho frater eius 'Hippias postea etia quadriennium ut Herodiolus, triennium, ut Plato ait,tyrannidem ibidem tenuit,& inde pulsus ad Persas confugit, quos in Athenienses incitauit,vtTarquiniusRomanorum Tyrannus Etruscos eorumq; Regem Porsenam. Sed utrique res male cessit. Nam Persae grauissimo praelio Marathonio ab Atheniensibus duce Miltiade deuictim erunt , in quo & ipse Hippias cecidisse dicitur : Porsena fustra aduersus Romanos bello suscepto domum re i ;- secta rediit. 'g βὸύMυσαν IDuos Periandros fuisse pleriq,c5sentiunt, prelais Bri nu Corinthium,alterum Ambraciensenti sed ex his alii quidem,ut Plato, Heraclides, So io, o e. Corinthium fuisse Tyrannum, Ambraciensem Sophum,siue Unum e septe sapientibus.Alii in quit, es Arist. contraCorinthiu fuisse Sophum, Ambracilies mTyrannu ita Di . Lare Ii r in Periandro,cui& hic locus astipulatur. Quod autem hoc loco dePeriandro
Ambraciensium Tyranno commemorat Aristoteles,ide confirmatur & a Plutarcho is τι ωπικῆ sere extremo. η υ πο παυσαν au. J Pausanias adulescens no- Pausania .
bilis & comes PhilippiRegis patris exad iMagni stupratus ab Attala principe viro in aula Regis, sia saepe Rsgi ea de re esset coquestus, &Ph lip ea iniuria negligerer,obseruata occasione in ipsis nuptiis bliae suae: Reg mediu inter situ Ale .
687쪽
oues IN C A P. X. LIB. V. POLIT.
& generum procedentem,remotis iam stipatoribus, adortus Amnt. interfecit: qua de re videatur Iustinio libro 9. is Plut. in Aia
Και ἡ ἀμυντου. J De hoc Amynta minore ab Derda, cuius de pudicitia erepta ille esset gloriatus, nihil dum repperi quin aurem Amyntas hic minor ex Regio Macedonum 1ai guine suerit, non dubito, ut & Derdas fortasse. Nana plures Amyntae Reges Macedonum fuerunt, &Derdae rorem Phidam Philippus pater Alexandri uxorem duxit,lesie Athe nato b. 13. &Thuyiades Elimiorum principem seu Regulum
Eisi bra, VH ἡ ρ. Perperam alii haec ita verterunt,
quasi Eunuchus ab Euagora esset interseruis: cum ex Diodoro lib.ufere in principio, constet, Euagoram ab Eunucho intersectum esse. 'τατ ο οις,&c. Id esticu haec gereretiirin Cypro,Nicocles Eunuchus Euagoram Regem dolo interfecit, Regnumque Salaminiorum obtinuit Resellit eos quoq;
nuchi epithesin faciam. Est autem hic Euagoras cuius enco- mi uni Goc. scripsit ad filium eius Nicoclem , quem tamen Diodorus est cognomento Eunuchum &Euagorae fuisse interfectorem, non filium. Nam Euagorae filium vocatPy th goram lib. 11.m princip.
T E X T V S. Multae autem impresssiones factae sunt, eo quod monarchae quidam corpori contumeliam attulerint.ut Cratam e in Archelaum : grauiter enim
congres una semper tulerat. quare iusta satis&le- uior fixit causa, quod ex filiabus nulla mei, licet ipollicitus dederit, sed priorem quidem bello ad
uersus Sirram &Arabaeum occupatus dederit Regis Elibeae , iuniorem vero filio Amyntae; ratus, illum & Cleopatrae filium sic minime sibi aduersaturum. Verum alienationis principium fuit illud, grauiter ferre congres iam venereui qua eandem Ob
688쪽
ΠολιM P,mKσμι. J Aliud contumeliae genus: quae sit cau- Contum sa inuadendi in Reges, Monarchas aut tyrannos,stuprum & ba genus. iniuria in corpus alterius, hic exponitur, multisq; exemplis explicatur eorum, qui a Regibus constuprati detestabili ic lere inuiti & nolentes , hac contumelia & iniuria commoti, in Reges conspirarint, ut Cratae uae& Hellanocratis in Re , gem Archelaum, Paronis & Heraclidae in Regem Thracia
Cotyn,& etiam Adamae non quidem stuprati sed excisi siue castrati ab ipso Rege.
Αρχελαον. J De morte Archelai, Arche v. Regis Macedonum, eum ab amasio seu deliciis suis Cratar-ua,ut Plut.ct Sitida, siue Crataeo,ut hic dicitur, interfectum commemorat & Plutar. in Alcibiade posteriore, se Plato in
commentario de reb. amatoriis, siue ἔρωLc , , ct Suidas in vιta Euripidis. Aristot. coniuratos tres hic commemorat, Crata uam, Hellanocria ,& Decamnichum paulo infra,omnes
contumelia & iniuria commotos ab Rege ipse, vel eius occasione accepta.
ιη M. κω ελικαίων. J Obstutiora paulo simc haec verba, in quibus &latine reddendis variant interpretes. Videti rtamen eorum haec esse sententia, coniurationis in Archela' um speciem sue etsi minorem & leuiorem, hanc pacta, tuam arripuisse & praetendisse. Quare Videatur po- u legendiu ,καιά .λάHin,i.licet leuiot: vel certe τὸ ita
689쪽
εγο IN CA b. X. LIB. V. p o L 1 T. Καπωρον ς υπὸ. J De hoc bello Archelai aduersum Sir
ram & Arribarum sic enim legendum.Sui . inter coniuratos Archelai etiam Arribaeum Macedonem commemorat, invita Eurip. videatur Tu ribb. .
Macedoniae, Archelai genero, ut & de altero, Amyntae filio, amplius qrendum: quos ait hic Aristot. Archelaum sibi hae affinitate devinxisse; Elibeae quidem Regulum fortasse De dam nam hoc nomine Elibeae principem quendam com memorat Xenophon j ut eo socio uteretur in bello aduersis Arribazum,Rege,ni fallor, Lincestaru in Macedoniae parte: alterum vero Amyntae filium Regis Macedonum , ne hic aduersus Archelaum, quia potius ad se succellio Regni per tineret, Archelaum inuasorem persequeretur: eadem quoq; ratione & Cleopatrae, quae Perdicca: Regis Macedonum sui antecessoris erat uxor, filium quendam sibi conciliaret.Ma- RegumMa gii 'apud historicos horum nominum,Regum Macedo-Zodon. hi niae ac stirpis Regiae, perturbatio, nata, ni fallor, partim ex floria obsiti multa sobole,partim ex variis eorum inter se dissensionibus riti. & intestinis bellis. Reiner. Reita Πάρων γρ καὶ ἡρακλείδης. JA Plut.in commentario aduersus nee Synta Coloten hic diciturPytho. Ait nanque Pythone & Heraclidem Platonis auditores ' Thraciam Rege Coty intersecto in libertatem vindicasse. Ἀδά- JDe hocAdama,a quo Rex Thracia CotIs una suerit intersectus,amplius quaerendum.
Multi aute & quia verbera corpore pertulerint irati:alii quidem necarunt,alii vero conati sunt, ut iniuria affecti, eos etia, qui in Magistratu & regia essent potentia, ut Mitylenis Megacies Pentalidas circum euntes,& clauis pulsantes, coluratione cita micis facta interfecit.Et posterius Smerdes Pen- ' ibilum, plagis acceptis & ab uxore extractus,inter
emit: coniurationis quoque in Archelaum dux fuit Decam nichus, qui primus coniuratos incita ret.causa irae, quod Euripidi poetae verberandum
690쪽
co MMENTARI l. inui tradiderat.Euripides aute succen sebat, quod
ille in oris foetorem quid dixisset Multi vero&alii tali de causa, hi quidem sunt interfecti, illi vero insidiis fuerunt obnoxii.
11ιαι, A κα .l Aliud ini uriae seu columeliae genus pulsa' Iniuria gratio seu verberatio, exponitur, multisque excplis confirmatur nus. eoru, qui vel Verberibus affecti, vel purciti, aut interfecerint coniuratione facta,aut salte sint conati interficere Reges,vel etia alios Rerumpu principes inoligarchiis hac contumeliac5moti,ut Megacies litylenis aduersus Pentalidas,Smerdae 1. Exem aduersus Penthilum,& Decam nichus aduersus Rege Mace- plum. doniae Archelaum,de quo supra. Huc pertinet & exemplum a Ex-Zopγri,qui se ipse corpusq; suum mutilarit, ut odita Babylo plum.
nioru aduersusDariti,que fingebat & metiebatur eius muti- s. Ex-- lationis esse autore,c5citaret,ut est apud Ius. b.1. Herod. Sc.
Exemptu de VirginioRomano cuius ob filia ab Appio dece Exem uiro in periculu libertatis & virginitatis adducta imperiit de plum. uiroru sublatu fuit:de quo explicant Dion sis Liret perti- s. Exemnet potius ad prius contumeliae genus, de libidine &stupro . plum. Oιον is μιτυλ . J De hac coniuratione Megaclis, & Pen- Pentalida. talidarum, quae familiae Mitylenis urbe Lesbi imperium tenuere, petulantia hac amplius quaerendum. Videntur potius dicti Pentalidae oriundi fortasse ab Orestis filio Pentilo, de
quo& Strabo libro Ia. ct VelzPaterc. bbro r. Nam & Stephanira in lib. de urbibus: Πεν λη , inquit, πόλις Λεσβου, ciues Pentilenses Venulo in Paterculo Penthelus mendose,ut puto. Simili fere petulantia quendam Neratium Romae olim fuisse usum scribit Agel. lib. ao. cap. r.qui Neratius, quia es terum pulsanti aut Verberanti ex lege i2.tab. leuior,puta M. assium, esset, pro delectamento habebat, in foro comi latus seruulo cum crumena assium plena,obuio cuique co