Marci Antonii Nattae De principum doctrina libri novem cum aliis eiusdem generis ...

51쪽

Hac&talia,duperaguntur,magnaim diei partemessiue reno negamuS. Inter ista tamen volo illum a publicis, a Driuatis,a suis, ab amicorun negotiis

sepositum quoddam habere tempus

diurnum siue nocturnum, quo curarum vacuus libris insistere queat. Quς

inuidia est haec, sit dies singulos paucarum horarum jacia, quae ceteri alcae,pilae,ludi d cputant, ille assumserit lectiunculis e quibus meliore multo Miucundiorem tulerit animo Voluptatem Neque verendum est, villatim non possit percipere, nisi in illis consenescat Aliud est enim es o profisubrem cuiusdam ingenuae artis, in qua cum ociosa delectatione non sapita tantum rerum amplectimur, t dac singulas quasq;ParticulaS mCora, quaestiones prosequimur . argu-IICntamur, refellimus, coprobamus, CtCra limamus, noua cudimus, aliud

sh scire velle puro , quae in arte tradu- circi st antomi'inmunibus decretis, stimentemtatum ad ahimi sui culat Iaa, ad rerum usum, quantia opor: L. Illud enim primum, nonnisi diu-

52쪽

1 DE PRINCI P. DOCTR. turno tempore, quod pene cum to tali ominis vita excurrat, confici pO-

test,alterum vir docili, feraci natus ingenio facile arripiet, 4bi seu' introspexerit , rerum fontes statis videbit. Reliqua, quae ex his oriuntur, tortuosa &Iibrica , sciet disputa tionibus suppositari ingeniis magi, strorum. Sic in finita rerum sylha fistra illum terruerit, quoniam Cligentur ex omnibus paucissima quaedam numero , sed vi ilia potentistima , cognitione dignissima. Sin autem insumserit tempus in superfluis, nun ' quani abundabit eo in viilibus necessariiS.Cauebit igitur occupatissimia Priceps ne in vulgaribus scriptis,ne in f : bellis,nein nugis,&quamui canoris, tempus legendi abstimat. Cavebit et iam e quibuscunq; rivulis doctrina haurire, quoniam id immensum esset S infinitum, delecta tantum euoluet volumina in externa, nostratia, quibus sit a maximis ingenii elaboratum, S medulla rerum inclusa. Eo rum vim sensum, doctrinam , Cuni

53쪽

perceperit, satis intelligere poterit eadem ab aliis ei uidem artis doctoribus repetita , ita ut illis perlegcndis tempus terere nihil sit necesses etsi quando illi fuerit de his, quae in amte quapiam didicerit, loquendum

non tana ieiunem squalide faciet, quam faciunt plerunque hi, qui haliteris mandarunt , sed uberius es. fundet omniavi ornatius, genere dicendi utens quodam , quod sit ad popularem intelligetiam magis accommodatum , atque ita sermoni suo pte quaeque intexet,ut non ex doctrina loquacitas quartam, sed prucien ita appareat nata, neque illa in ali num locum irruiss e, sed in suum e nille videaEt haec mihi quidem ita se habere

videntur. Sed ne forsitan dicant isti principes haec esse verba,exemplis uti decreui. Nam illud in ore est omnibus, mouere magis exempla , quam verba. An non audisti, Alberte, hoc prouerbiivice iactaritA LAE E . . AU- diui equidem nec unquam satis rationem perspexi Si eam

54쪽

i PRINCI P. DOCTR. audire cupis credo id Cotingere quo niam ea quae geruntur, & quorum effigies veluti exempla quaedam ad iii spicendum propoinundur, subiaccan

oculis , verba autet auribus tantuncapiuntur Sensuum autem Ommun oculqrum ensus est acerrimus. Itaqmagis excitant & penetrant amnM S,

quae videntur, quam quae audiuntur Hinc aduersari nostra, amicorum malumus audire quam videre. On tra fit in laetis nam iec spectar magicupimus,qua audire tanta vis traimque in partem est oculorum. Sed ii lud quoque cred decim in causi , cur exempla magis moueant, quam VCTba,quia videmus verba superesse , CX empla deesse: recta enim de iusta, fortia,&temperata facilius loquuntur laomines , quam faciant quapropter ubi, quod rarum est factu, emicat,tum id maxime mouet. Nam has

accipis Alberte causi s duas BQuidni M A R. Sed num illud acci pis pariter KL B. Quid)M A R. Quo exemplorum propositio trahit, quo- danainodo vi quada necessitate au

55쪽

ientium assensum. AL B. Nondum ercipii, M A R. Dabo operam , tercipias. Nostine olim penes gentes nasiones omnes illoru temporumipientcs creditum , Virginitate menum & corporuin no posse in mascus imminisque seruari, ubi ad puber item peruenissenta Ari Memini uandoq; id me legere, incerte sub- , initas rota,& difficultas mature qui-am aculei impellebat, Itid fieri, osse crederetur. MAR . Quid ubi litisti religio effulsit, Duniuersas: rtas , uniuerse maria peragrares coe- t, passim cohaicerentur aristi i virginitatis flore decorati Vtroque sexu,num ea opinio cessauit,A L B. essauit plane neque enim aliudpocm dicere M A R. Quis illam opitonem gentibu Seripuit,ac contra-am intulit Z Num insurrexerunt ehristiano rege apicntes quidani,

es nou quadam Minaudita antea e quentia i et id verbis suaderentξL B. Quae verba me moras mihi Mar- R. Nulla equide tibi memo- , sed num ea suasio verbis fueritii

56쪽

PRINCI P. DOCTR. audire cupis, credo id c5tingere quoniam ea quae geruntvi K quorum eo figies veluti cxempla quRaain ad in spicendum proponuntur, subiaceant

oculis, verba autein auribus tantum capiuntur Sensuum autem omnium oculorum sensus est cerrilous. Itaq; magis excitant S penetrant DinwS, quae videntur, quam quae alidiunturia Hinc aduersi, nostrari amicorum malumus audire , aua Dyidere. Contra fit in laetis mana iec pectare magis cupimus,Maatidire tanta Vis tranque in partem est oculorum. Sedit lud quoque credhletam in causala, cur exempla magis moueant , quam VCP-ba,quia Vide naus verba superesse, X

empla deesse recta enim ciusta, .

fortia,&temperata hacili uiloquun- tur homines , quam faciant quaprΟ-ptςtibi , quod rarum est factu, emicat,tum id maxime mouet JVam has accipis Alberte caussas duas B. Quidni MI Sed num illud accipis pariter: A L B. QuidZM A R. Quod

exemplorum propositio trahit, quo ldana modo vi Quadad necessitate au-

57쪽

entium assensum. AL B. Nondum Tcipio. M A R. Dabo operam , t rcipias. Nostine olim penes gentes haliones omnes illoru temporumpientes creditum, virginitate men am&corporum no posse in mascu- foeminisque seruari, ubi ad pubertem peruenissent in Meminitandoq; id me legere,& certe subnitas rei, sidiificultas,nature qui

m aculei impellebat, ut id fieri non isse crederetur. M AR. Quid ubi tristi religio effulsit, uniuersas

ritas, Vniuersa maria Cragrare coe-t, passim si spicerentur Christiata

uliginitatis flore dcc Orati VtroquesCXu,num ea opinio cellauitξ Airs auit plane: nequc enim aliud posta dicet e M A L. Quis illam opionem gentibus eripuit,4 contra m intulit Z Num insurrexerunt aristiano rege sapientes quidam, si houa quadam, inaudita antea e quentia freti id verbis suaderentρ B. Quae verba memoras mihi Mar-' R. Nulla equide tibi nemo, sed num ea suasio verbis fuerit in-

58쪽

6 DE PRINCI P. DOCTR. ducta requiro. A L B. Si meam exquiaris sententiam, non arbitror verba 1 delfecisse. M A R. Non arbitraris Esto vivis at digitur aliud eos commouit , ut faterentur Virginitatem per omnem vita custodire polite, quod antea nesZabatur. Si enim verba non valuerunt quia facile est verbis contraria verba parare inde id creditum nonne necessario eo confugiendum est, ut dicamus nostros rem ipsam ostendisse,ac ea ratione vicisse A, B

Necede est propemodum id fiteri M, R. Sed quotmodo rem ipsam o flanditis ξ nisi quod ostendebantur plures Christiana in gente virginita tem custodientes, qui primum populis nationibus nutersis ad n irra tio ni esse coeperunt. Deinde quum vir

ginum frequentia admirationem sustulillet , inducti sunt, imo coacti, fateri id ieri pone ab omnibus, qu'da quibusdam fieri videbant. Non C-nim saristianos e lapide aut quer-- cu ecte dolatos, sed erus dem naturae clie p. Irticipes intelligebant, o quod Hautis genus illis inerat, id omnibus

59쪽

tere, si vellent, existimabat. Qtud Glitudine nunc dicam ALBER. uam mihi nunc quaelo solitudinem ducis M A R. Invasit olim gentes a quoq; opinio, nullum hominum litudinem diutius ferr poste Aient namquc hominem animal es. zongregabilesti sociabile ideo il-n congregatio ac secietate gau-re: quantum his gauderet, tan-n solitudinem fugere horrere: am corum sententiam falsam es Inaclioritae nostri ostenderui, qui

2 no numero eremi vastitates se- gati incolebant, assiduo nullo ho-nuna commercio, diuinorum my- piorum contemplationi Vacantes:

res exemplis cognita , quae nul- rbis populorum animis infun-

Si qui autem e nostris de solitaria verba fecerunt, sicut Basilium fe-e video, non hi teneri eam posse Ondor ut. Nam id cernebatur)sed natum in ea osset boni,docuerunt, ratique sunt homines, ut solitudin persequentes no iam humanam,

60쪽

8 D pRINCI P. DOCTR sed Anolicam vitam ducerent in tenaris. Nam Angelorum proprium est, Deo assistere Memnq; contempla-ri,hos ut iam imitaremur, suadebant, Quosa in regno coelesti socios habituri A quibus aequales ruturi euemus. Quid ais nunc Alberte, quidue sentis A L B. Illud quodnecesse est. Etenim iam video' u tum sit rem CXem lplo commostrare madent exempla, quod vix stiasibile videtur. Nam tumes quasi digito res ut dicebas ostendi tur: &pudet dicere,praestare non Os se hominem, quod aliis equentcsach

hibita diligentia, Deoq; bene iuuari re,praestat. R. Visne igitur, post: quam tantum exempla possunt, trahamus exemplo quoq; alsensum illo

rum Principum,Vt farcantur aliquari

do post eos S doctrinae S Reipub. adminis Tationi pariter vacare. Cur enim impossibile putet, quod ab aliis factitatum est A LAE. Nulla ratio est id eos putare. 1 R. Ego vero non illuci modo exemplis inductis ostendana,id esse possibile sed quati etiam doctrina sit in Princip QuantamQuo