Compendium manualis controuersiarum huius temporis de fide ac religione. Authore Martino Becano Societ. Iesu theologo. ..

251쪽

MO LIBER I. CAP. IX. Christi potest sumi sub una specie. Lutherani obiiciunt illud, Hoc secito sis meam commemoraticinem. Respondeo.

Hoedidi um est post sumptionem Pa- nis, noμ autem post sumptionem cala- scis . Inde ergo non potest colligi prae- sceptum de sumptione calicis. Caluini stat obiiciunt illud, Sibite ex hoc omnes. Respondeo. Hoc solis A postolis dictum est, qui erant praesentes. Cum enim Christus diuisium panem Eucharisticum in varias partes, & singulis Apostolis singulas porrexisset; calix autem eo modo diuidi non ponset, uni ex Apostolis integrum Por-

Texit,eum hac cautione, ut non putaret

totum sibi ebibendum esse, sed aIi quid inde degustandum , ae deinde reliquis

ordine porrigendum. Itaque verba illa, Sibite ex hoc omnes, perinde valent,atque illa Lucae 22. 7. Aeci ite, O diuidite inter vos, id est, Vnus non exhauriat totum

calicem , sed singuli aliquid bibant.

od de factum est,ut testatur Μarcus. Et biberunt ex eo omnis.utique illi omnes ex eo biberunt, quibus dictum erat a lChristo, Tibite ex hos omnes. Res clara est. Secunda obiectis ex Patribuι.

s. P Rimo obiieitur se prianus, qu

tu sermone de coena Domini, ne habet a

252쪽

Bahel: Lex sum sanguinis prohibet: Euam. selium , eipit ut bibatur. Respondeo. cyprianus, ut probet praeceptum bi-tiendi sanguinem,eitat illud: ἁμμueritis carnem sit, hominis , 2 biberiris ei- -nruinem, non hab bitis vitam in et obis. Hoc autem praeeptum, ut supra clixi, non requirit utram ue speciem. sed manducationem carnis di bibitio

nem sanguinis, quae fieri potest sub

una specie: panis. Et hoc insinuat Cyprianus,cum addit et Pre. Oesus ad ean-Aem pertinent 'tionem inias dicat , Idε

est manducare Christum , di bibere Christum. Mi ergo manducat illum sub una specie, non solum manducat carnem, sed etiam bibit sanguinem ipsius: ae proinde satisfacit praecepto Euangelico, de quo loquitur Cypri

Secundo, obiicitur Chrysostomus

hom. 11. in posteriorem Corinth. ubi ait: υ autem ubi nihil dissere Sarardax a sub lito. ubi quandostuendum eis horrendis mysterijs. Similiter enim omnes, ut ita tumcipiamin, digni habemur. 2Confout in lege.

partem quidem Sacerdos comedebat. yartem autem Uulint et non licebat populo partiacipem esse eorum: quorum particeps erat S cerdos. Sed nunc non sis e verum ominib- unum crem proponitur. O unum poculum.

253쪽

repti utraque specie. Nec Chrysost mus disputat ibi de tali praeeepto , sed

solum assignat differentiam Inter lacrificia veteris ac nouae legis: Nam inveteri Sacerdos unam sacrificii partem, populus alteram comedebat. In noua,

totum sacrificium, quod ad rictimam,

quae offertur, attinet, aeque a populo atque a Sacerdote participatur. Vtrique , tam populo quam Sacerdoti, totus Christus secundum carnem ει sanguinem , manducandus & bibendus Proponitur. Nemo hoc negat. Nec astud vult Chrysostomus. Quod aurem

addit, Omnibus unum corpud proponitur, c poculum etmum: non debet intelli eide speciebus sacramentalibus ; sed de carne & sanguine Christi. Non enim sensus est, omnibus, tam laicis quam Sacerdotibus, proponi eandem speciem panis, & eandem speciem vini, quia hoc falsum est , cum singuli accipiant partes panis & vini consecrati, inter se realiter distinetas et sed omni-hus proponi eandem Christi carnem, di eundem sanguinem S ita ut Sacerdos nihil earnis aut sanguinis percipiat , quod non etiam percipiant Iaici. Et in hac re ponit discrimen inter utriusque legis populum di Sacerdotes.

254쪽

ita scribit : ore indigno Chrisei corpus accipiunt : sanguinem autem redemptionis nestrae haurire omnino declinant. Respddeo. Leo non damnat communionem subu' a specie in Catholicis, qui eam legitime tunc usurpabant f sed in Manicharis , qui ex sacrilega superstitione abstinebant a calice et tum, quia puta hant vinum eme fel Draconis et tum, quia negabat Christum esse vere mortuum , & verum sanguinem effudisse. Vide quae diximus in Μanuali. QMarto obiicitur Gelasius Papa, qui

apud Gratianum cap. Comperimus, de eonsecrat. dist. a. sic habet: Comperimus, quod quidam, sumpta tantummodo corporM Iacri portione , a calice sacri cruoris abstineant. mi procul dubio, quoniam n scio qua seupersitione docentur obstringi. aut Sacramenta integra percipiant, aut ab integris arceantur: quia diiii is unius Oeiusdem mseri sine grandi sacrilegis non potesSprouerure. Respond. Haec obiecito est similis praecedenti. Gelasius non reprehendit Catholicos a calice abstinentes, sed Μanichaeos, qui ex supe stitione abstinebant.

Tertia obiectio ex ratione.

q. O yae talis est : omnes Hebraei, in deserto biberunt aquam de

255쪽

s 4 LIBER I. CAP. IX.

Petra, I. COI. I . . Ergo etiam omnes

Christiani debent bibere de sanguine Christi. Nam aqua illa fuit figura huius sanguinis. Resp. Hoe iplo Argumento conuineam aduersarios. Nam si illa aqua fuit figura Eucharistiae , fauet uni speciei, non duabus. Nota, varias fuisse fi uras Eucharistiae. r. Panem divinum Melchisedech. a. Panes prop stionis. 3. Panem subcinericium Heliae. 4. Μanna. s. Aquam de petra. 6. Asnum paschalem. 7. Sacrincia Mosaica. omnes hae excepta prima, reprς- sentant Eueharistiam sub una specie. Adversarii autem non agnoscunt primam. Ergo seeundiim ipsos , nulla est figura quae repraesentet utramque speriem. Cum autem inferunt: omnes 'Hebraei biberunt aquam de petra: Ergo omnes Christiani debent bibere sanguinem Christi; libenter hoc admittimus. At inde non conuincitur ne-eessitas utriusque speciei. Nam Christiani sub una specie possunt comedere earnem Christi Se bibere eius sanguis nem, ut saepe dictum est.

De SMrificio missa. a. et Actificium est externus cultus,

- qui ex inimio allectu soli Deo

256쪽

exhibetur. Ad hunc cultum reviruntur quinque. r. Μinister, qui oueri s

eus. s. Finis. Minister, est Sacerdos. Materia, est res sensibilis quae offertur Deo ' Forma, est consumptio vel mutatio rei oblatae. Locus , in quo fit sacrificium. est Altare. Finis, potest esse quadruplex. I. Recognitio supremi dominii, quod Deus in nos habet. a. Gratiarum amo pro beneficiis ab eo acceptis. 3. Nouorum beneficioru petitio. Expiatio peecati. Hi ne solet distingui quadruplex sacrificium: I. Latreuticum, quo testamur nos esse se uos Dei, cui omnia debeamus. a. E charisticum , quo ostendimus nos gratos pro acceptis beneficiis. 3. Impetr toxium, 'uo petimus noua beneficia. ostropitiatorium, quo studemus placare Deum, ut nobis condonet peccata nostra

a. Porro, elim. triplex hominum st tua spectari possit ab orbe condito ad nos usque, nempe status naturae, st tus legis Μosaicae, & status gratiae seu Euangelii; hine fit, ut distinguantur etiam triplicia sacrificia: Alia legis Naturae ; alia legis Μosaicae , alia legis Euangelicae. in lege Naturae fuerunt sacrificia Abel, Noe, Abrahae, Aselehisedech, Isaac, Iacob, Iob. In lege min

257쪽

a 6 LIBER I. CAP. X.

laica, victimae, libamenta, immolationes. Item, holocausta, hostiae pro peccato, hostiae pacificae. In lege Euangeliea duplex est sacrificium : Vnurn Cruentum , quo Christus in ara crucis Deo Patri oblatus est pro expiatione

Peccatorum nostrorum. Alterum incruentum , quo idem Christus quotidie sub ipeeie panis & vini offertur in altari. Vtrumque praefiςuratum fuit per sacrificia legis Naturae & Μosaicae. 3. His positis, quςstio est, An saeriseium incruentum , quod nos iacrificium Missae appellamus , iit proprie deverε sacrificium 3 Aduersarii, qui rem

ipsam negare non audent, suo more de nomine altercantur. Concedunt celebrationem Eucharistiae, qu a Christo instituta est : negant, propriἡ vo rari posse sacrificium. Nos assirmamus.

Sententia nostra variis modis probari potest. Primo ex typis seu figliris veteris Testamenti. a. Ex vaticinio Μalachiae. 3. Ex colloquio Christi eum Samaritana. 4. Ex Apostolo Paulo. s. Ex consensu sanctorum Patrum. Hinc sumo totidem argumenta. . Primum. In veteri Testamento fuerunt tres potissimum figurae seu umbrae celebrationis Euclaaristiae. I.

oblatio panis & vini a Melchisedech α facta.

258쪽

facta. 2. Celebratio Agni paschalis. 3. Iuge sacrificium. At illae tres figurae erant vera sacrificia: Ergo etiam cel bratio Eucharistiae est verum sacrifici tim. Consequentia probatur, quia umbra seu figura, qua talis, in suo ge- nere imperfectior est, quam id, cuius

est umbra seu figura: Ergo quidquid

perfectionis est in umbra - seu figura multo eminentius debet esse in eo, cuius est umbra seu figura 3 sicut, qui quid perfectionis est in rudi delinea tione imaginis, multo eminentius est in ipsa imagine iam perfecta. Iam vero Esse acr)cium, est quaedam perfectio, quae fuit in umbra seu figura cerilebrationis Eucharistiae: Ergo multo magis debet esse in ipsa celebratione Lucharistiae. s. Secundum. Malachias Propheta cap. r. v. 6. & sequentibus, praedicit . fore, ut in nouo Testamento offeratur Deo mundum sacrificium in omni loco , quod praeferendum sit. sacrificiis Μolaicis. quae saepe erant immunda. Nam de his, in persona Dei, sic loquitur : Ossertis super altare meum panem poliatum Item: Uertu cacum . clandi . languidum ad. immolandum De illo autem: In omni loco sacrificatu=- ertur nomini meo oblatio mundo. Q uae illa mu-da oblatio 3 Corpus & sanguis Christi

259쪽

α φ . LIBER L CAP. X.

sub speeie panis & vini, ut interpretantur sancti Patres. - s. Tertium. Christus in Colloquio eum muliere Samaritana, ait hoe discrimen esse inter sacrificium Iudaicu,

Samaritanum . & christianum . quod

quo priora fuerint certo loco alligata; testium in omni loco offerri possit. Deinde, suod duo priora fuerint vitiata, tertium non item. Loquitur au-eem de Sacrificio propriἡ dicto. Ergo Christiani habent aliquod sacrificium proprie dictum . quod in omni loco

offerri potest. Hoc autem non est Iacrificium erucis cruentum,quod semel tantum & uno loco oblatum est : Ergo est sacrificium Eucharistiae incruenis tum , quod quoridie in variis locis onfertur , Ioan. . I9. Vide Maldonatum ibidem. . iniartum. Appstolus I. Cor. Io. I s. agnoscit triplicem mensam, seu triplex Altare. Vnum , in quo gentiles saerificant idolis, seudsmoniis. Alterum, in quo Iudaei offerunt Deo victimas ex animalibus. Tertium, in quo Christiani offerunt corpus & sanguianem Christi sub specie panis & vini. At quorsum Ut probet Corinthios debere abstinere ab idolothytis, id est, 1 earnibus, quae idolis seu daemonijs oblatae sunt. Hoc sic probat: Mi

260쪽

eomedit de victimis, quae idololatrico immolatae uini idolis, trule est partieeps altaris de saetifici j idololatriet, & consequenter est cultor idolorum i sed vos, clim sitis Christiani, non debetis esse participes sacrifi- cij idololatrici, neque eultores idolorum: in quit, ab idolorum cultura.

Ergo non dehetis comedere de victismis,quae immolatet sunt idolis. Μaiorem confirmat a simili, quia Christiani, qui sumunt coreus Sc sanguinem Christi, sunt participes altaris de saetificii Christi ; & Iudaei, qui comedunt de victimis Mosaicis, sunt participes altaris & sacrificii Μosaiei: ergo

similiter, qui comedunt de ri

idololatricis, participes sunt altaris miserifieii idololatrici. At nemo potest simul esse particeis altaris Chrissi idolorum : Ergo si vultis eue participes altaris Christi, debetis abstinere ab altari idolorum. g. intum. Antiqui Patres tam elare loquuntur de sacrificio Eucharistiae. ut nemo de ipsorum sententia dubitare possit. QAod variis movisostendo. Piimo,quia usurpant has voces, Sacrificium. Oblatio. -υUtima. O rre, Sacrificare. Immolare. Secundo, requirunt altaria ad eelebrandum Euchai stiam. Altaria autem non erigun