Compendium manualis controuersiarum huius temporis de fide ac religione. Authore Martino Becano Societ. Iesu theologo. ..

361쪽

' peccato originali cap. 28.& serru. II. de' verbis Apostoli. Et ratio est, quia fuit Μediator, quatenus per mortem Ac. passionem suam recociliauit nos Deo. i Hoc autem secit secundum laumanita-I tein, quia secundum diuinitatem non ὲ potuit pati aut mori. is. Obij cies, solus Deus potest renouare corda, di dare spiritum sanctum: Haec autem sunt opera Mediatoris , teste August. in Enchir. c. 3 a. Ergo solus Deus est Alediator. Respondeo. So Ius D eqs effective renouat corda , & dat Spiritum sanctum. At Mediator facit

utrumque in erit Orie.

VI. OVAEsTIO. 16. An Christus ab initio multa ignorauerit, quae progressu temporis didicerit 3 Fuit enim haeresis Agnoita tum, qui docebant Christum ignorasse diem iudicii, iuxta illud Marei

I 3. 32. die autem in vel hora nemo scit. neque Angelι in caeso. neque Filius ho- minis. 11isi Pater Idem nune docent Lu-

therani & Caluin istae, quietia addunt Christu multa alia ignorasse, quae paulatim didicerit. Nos contra asseri mus. Primo , sciuisse omnia , quae ad ipsius natum N officium pertinebant; cui unmodi erant omnia praeterita,praesentiati futura circa Angelos, homines, ocsei

362쪽

3si LIBER III. CAP. I i.

ipsum. Hse enim triplici ex causa aciipsius ossietum pertinebant. Primo, quia erat caput nominum, ec Angelorum. .. Erat magister de praereptor Apostolorum, qui docturi erant totum mundum. 3. Futurus erat Omnivitii dex. Hue spectat illud Ioari. a. avi Ieseu non crsdebat semetipsum eia, eo quod i nosset omnes. Et quia opus ei nerat. vi quo tenaxnonium perhiberet de hominor thse enim sciebat quiἀ es t in bomine. 17. Secundo asserimus, Christunt in hac vita quaedam sciuisse , tanquam Iudicem, quae tamen nesci at, tauquam praeceptor Apostolorum. Hoemodo sciebat diem iudici j, quia cum ipse esset futurus Iudra, non debebat filium ignorare. Et tamen dieebat A- leostolis, se nescire illum diem. quia

iciebat illum sub secreto , non autem ut aliis reuelaret. Sicut Consessarius, qui seit aliquid sub secreto confessionis,potest dicere,se nescire. Non enim scit cum potestate aliis reuelandi: Non scit ut homo, sed ut Μinister Dei. Ita exponunt Origenes, Chrysostomus, 'Hieronymus, Augustiniis, Gregorius, Beda, Theophylactus apud Idaldonatum in cap. a . Matthaei v. I s. Eodem sensu intelligitur illud, ioan. IS. I s. Omnia quacunque audiui a Patre meo, natafςi vGu. Vbi Christus loquitur nonda l

363쪽

BE CHRIsid. HI. omnibus simpliciter,

Patre e sed de illis omnibus, quis debebat illis reuelare, tanquam l .ster oc praeceptor. Vndo cap. I 6. I ait tI ue Multa habeo vobis diare, μι l potestis portare modo. Non ergo omnini dixerat illis, sed quae pro eo tempore: Uicense erant. 'ist obiicitur illud, eae rus x. Ies ιν autem proficiebat sapientia Non poterat Hautem profieere, u omnia sciebat. R

spondeo. opponi potest illud Colossia. 3. quoIunt omnes thesauri sutoria in silentia absconditi. Vtrumque verum est,quia utrumque a spiritu sancto reuelatum. Chriuus erat plenus sapientia & seientia , & tamen proficiebat ostensione sapisntiae, quia quotidi magis magique apparebat ipfius sapientu, sicut etiam potentia dc autho

13. seeundb Aijeitur illud Hebr. a. 7. Debuit pre omniafairom assimila- Et eap. η- Is. τ-tatum pre omnia pro μ militudine abso paee. D Habuit ergo. ignorantiam ueut & nos, sed sine si cato. Respondeo. Debuit per omnia assimilari nobis, quoad humanam n turam , non quoad singulas humariae naturae imperfectiones. Et tentatus est per omnia absque peeeato, id est,

i siptuus in omnia adueris,quae solent

364쪽

homines perpeti, dc tamen non pecea ait per impatientiam.

r. Aluininae sulit hostes imagini, Christit certe Bera in coi qui, JHompelgartenti ausus est dicere : Fa

teor me ex animo cruciDi imaginem dete-

rL Horribilis blasphemia. Et David

Paraeus in cap. I. epist. ad Romanos dub.is. diserte scribit omnes esse idololatras, qui tuentur imaginem Chri- isti, non minus, quam qui colunt imagines serpentium , & aliarum bestiarum. Nos dicimus, imaginem Christi tripliciter spectari posse. I. quatenus est aurea, vel argentea, vel lignea, vel legalia materia. a. quatenus artificiose acta est. 3. quatenus Christum, dc eius benefleta nobis repraesentat. Hoc tertio modo religiose retinendam, colendam. ac honorandam esse. Ratio est,

quia imago Christi non est deterioris conditionis, quam olim in veteri Te-' istamento fuerint imagines Angeloraec renei serpentis : At nae iussu Dei factae sunt & in honore habitae. z. Et quidem de imaginibus Angelorum seriptum est Exodi as. Ir. Dixit

365쪽

Sominin ad moisin: Facite duos Cherubim aureos , oe productiles, ex utraqiιe parte

oraculi cherub unus sit in latere uno, O alter in altero ubi per duos Cherubi in aureos intelliguritur duae statuae seu imagines aureae, repraesentantes duos Angelos Cli erubinos, qui postis erant in Tabernaculo super Arcam faederis, de expansis alis tegebant Arcam. Erant autem in magno honore, quia erant praecipua pars quasi ornamentum A rcae. At toti Arca, honorabatur a Iudaeis. Primo , quia ponebatur in Sanao Sanctorum, tanquam in Ioco honoratissimo, Hebr. s. o. secundo, . Ouando transiata fuit de domo Abina-aab in domum Obededon, David cum 'niuerso populo eam honorauit, psal-Iend6 de cantando citharis, & aliis

musicis instrumentis. a. Reg. 6. s. TeItio , quia saicis non licebat eam portare , sed tantum Levitis & Sacerdotibus , propter venerationem illi debi- . iam. Ideoque Osa morte punitus est. quod ausus fuisset eam attingere,iam - et si bona intentione id fecisset. 3. Begum s. s. arto Philisthaei, quia sine debito honore apud se illam retine- bant, variis plagis a Deo attriti sunt. I. Reg. s. dc 6. E contrario, obededon

qui illam tribus mensibus in sua domo hoaotifice detinuerat, Dei benedictio-Z a

366쪽

nem consecutus est,a. Reg6. I I.

3. Similiter de lanagine serpentis

aenei scriptum est Numer. EI. . Facserperetem aneum . pono eum prosigno : qui percussus aspexerit eum. Uuee Hoc factum

est in deserto seu solitudine, ubi multi e populo mordebantur ab ignitis

serpentiris, Be moriebantur. Deus, ut occurreret huic malo, mandauit fieri natuam seu imaginem serpεtis ex aere, quam si morsi a seicerent , sanabantur. Erat haec imago in massa veneratione. I. ob causam iam dictam. a. quia etat figura Christi in cruce pendentis. Nam sieut morsi a serpentibus sana-h1 ut ex aspectu in serpentem aeneum; ita mors a Diabolo sanantur ex fide in

Christum crucifixum, Ioan. 3. I .

. Vnde sic concludo: Figura est minoris pretii,quam res figurata; quo pacto Μoses, qui erat figura Christi, minoris erat pretii, quam Christus , di Agnus paschalis, quam Eucharistia; di Circumcisio , quam Baptismus. Si ergo imago serpentis aenei fuit hono- Tata . multo magis imago Christi honoranda est.Nemo sanus dubitat. Imo imago serpentis non fuisset honorata, nisi fuisset figura seu umbra imaginis Christi: nee sanasset morsos a serpentibus , nisi virtute Christi , qui sanat morsos a Diabolo. Di-

367쪽

s. Dices, Ezechias Rex eonfregit imaginem serpentis aenei, Reg Iz.

Ergo & imago Christi conseingenda est. Respond. Haec conses uentia Cauu in istica non valet. Primo, quia imago serpentis aenei, ut iam insinuaui facta fuit in eum finem,ut morsi ab ignim serpentibus illam aspicerent se s narentur. Itaque durante illo fine, dorabat imago: cessante, confringebatur. Durauit autem finis ille. quamdiu I daei erant in solitudine, voi erant se pentes venenati. Cessauit, quando in-etessi sunt xerram promissionis, ubi non erat periculum ab huiusmodi se pentibus. At imago' Christi erueifixi in eum finem solet fieri, ut repraesen ' tet nobis Christum Saluatorem, M 'eius beneficia in memoriam reuoret. Hie finis durabit usque ad finem mundi et semper enim . memoria Christi de . beneficium eius ante oculos ponenda est: semper igitur imago illius reti nenda, &in pretio habenda. Deinde,

serpens aeneus, eeilante fine, propter quem erat factus, coepir esse occasio. idololatriae, . Reg. 22.4. Et ex hac etia

parte debuit confringi. Imrso autem Christi non est occasio Mololatriae apud nos Catholicos, quia non alium ob finem eam retinemus, quam Vt nobis Christum saluatorem oe bene

368쪽

. ficia eius repraesentet. 6. Si Caluinistae haec non capiunt, agnoscant saltem, quid ipsi facere con saeuerunt. Ipsi magno sumptu ac ar rificio curant formari, depingi, exornari & conseruari statuas Prineipum. imagines uxorum,filiorum, parentum. auorum, praedicantium. Q. ergo iω sania est, imaginem Christi conspuere abolere, & exterminare Nimiruili pluris illos faciunt, quam Chri um. ιi sunt est duces cacorum.

Dι Praedesinatione.

Deu aeterno suo decreto quos- dam hornines ad vitam aeternam, alios plerosqui ad mortem dc damnationae praedestinasse. sine ullo ipsorum meri-xo aut eulpa, solum quia ipsi ita placuit. Lib. 3. instit. cap. 2I. parag. I F iam est. vel 'utuferi, ut alijs vltro ossera tur salus; alij ab eius aditu arceantur. Et

cap. 23. parag. I. Minime consentaneumes, pr 'arationem ad interituri alio transferre, qua id arcanum consilium Dei. Et ibidem parag. r. Homines nudo vel arbitrio . citra proprium meritum . in aternam mortem praedesinantur. JEt Dico

369쪽

a creatos, auos ad exitiuinitur,

t μι dubitatione n Hebat et idiue ita fa- oum, quiasis voluit. a. Secundo, hoc Dei decretum adeos fixum ac immutabile esse: ut tollati omnem arbitrii nostri libertatem in f - negotio praedestinationis 3 nec Ill modo in nostra sit potestate Ut saluari, aut damnari , sed ineuitabili quad . necessitate hi saluentur , illi pereanta in Lib.3. cap. zi. paragr. I. Sicimin atem. immutabili consilio Deum semes consse' euisse, quos olim assumere velut in klutem. quos rursem exitio deuouere. Et cap. 23. paras. 8. Non dubitabo simpliciter fatan. voluntatem Dei esse rerum moestitμtem

voluerit.

3. Cert haee tam atroeia sunt, ut hominem ad desperationem adigant.. Fam quo animo sis, si ex Caluino a dias, homines nudo Dei arbitrio in aeternam mortem praedestinari nihiI prodesse bona opera, nihil obesse peccata solo Dei nutu omnia Eeri Atque hinc oritur hoc dilemma homi- . num desperatorum e Vel ab aetern sum praedestinatus, vel reprobatus. Si praedestinatus , necessario saluabor, etiamsi pessime vixero. Si reprobatus necessarib damnabor ; etiamsi velim bene vivere. inio dilemmate miser.

370쪽

LIBER III. CAP. IV.Critarantur miseri, dum se expedire Nisuetint. Et resert Augustinus libro de bono perseuerantiae cap. I s. quendam Monachum sui monasterii. eci filiasse adductum hac algumentatione, ut laudem deserta vita religiosa, ad sae- xiiii voluptates reuerteretur , ae Peri

sic tabet. Ludovicus Landgrauius, Propter deploratam vivendi licentiam a viris seligiosis correptus, ac grauiter moratus, ut ad bonam frugem redi- anteqRam inopia morte praeue--etar. Pro excusatione hoc adserebar: Ei praegestinatus sum, nuta

allar - mihi regnum coelorum auferrer Sinusta bona opera conferre. Itemq, via r cum venerit dies mονtis mea. cert. -- r. Isium nec bene vivendo ratero em ibae, nec male vivando prauauire. QBid

3 Incidit in glauem morbum et Nealeum ad se vocat. Is , ut erat vir Prodens, & verborum Landgrauit me-mm 2 Domine mi, inquit, frustra me vetas Nam si venit hora mortis tuae. -rro morieris, nec possum te iuuare. venit, non indiges mea ope. stet ita veris,ait Landgrauius in

Dina nae, antequam mors adrepa .