장음표시 사용
401쪽
mam meam. Et Philip. I. g. mihi ess Deus , quomodo cupiam omnes vos in viseeribus Iesu Christi. Et I.Tim. s. 2I. Telior coram meo ct Chrso Iesu. Et in epist. ad Hebraeos cap. 6. v. I 6. affirmat, Omnem
controuersiam finiri per iuramentum. Quod etiam confirmari potest ex quo- . . tidiana praxi,quae viget apud Christianos in iudiciis & tribunalibus. Quando enim reus suam innocentiam non potest probare per testes, iubetur illam interposito iuramento attestari. Et sc cessat lis & controuersia. . Posteriorem sic explico. Abusus iuramenti in eo consistit, quod aliqui soleant facile, etiam in rebus parui momenti, & sine ulla necessitate Deuin testem vocare, quod est contra reuerentiam Deo debitam. Hunc abusu in . , .Prohibet Christus, Ego autem dieo vobis. non itιrare omnino Vbi particula somnino non significat , quod nullo easu liceat iurare ; sed quod nulla forma, neque Per Deum, neque per creaturas licitum iit iurare absque necessitate. Quod ali-hi aliis verbis exprimitur Exodi 2o. 7.t Non assumes nomen vomini Dei tui innum. Et Deut. S.IO. urpabu nomen
Domini Dei spuInra. Vbi istar duae particulae forusera, & in vanum . idem valent ac si dicas, temere, Ec sine necessitate. Vide August. lib. de mendacio cap. I s.
402쪽
I a Poluamia. a. A Nabaptistae doeent licitam esse polygamiam, id est, licitum esse homini Christiano plures simul habe- Ie uxores; quod damnatum est in C6cilio Tridentino sess. 2 . can. 2. Nos tria tempora distinguimus. Primum ab initio mundi usq; ad Abrahamum. Secundum ab Abrahamo usque ad . Christum. Tertium' a Christo usque ad finem mundi. In primo fuerunt primi parentes cum proximis suis posteris. In secundo Iudaei cum suis pro Renitoribus, Abrahamo , Isaac & Ia- c. b. In tertio sunt Christiani. la. Igitur in primo viguit sola monogamia , ex Dei institutione. Gen. r. a 7. Maseulum faemi m creauit eos. In Reundo concessa est polygamia. In tertio reducta est monogamia, dc explosa Polygamia. Asatthaei I . . Qui fecit ha-minem ab initio . masiculum erfeminam iEt I. Corinth. 7. a. unusequisique i μα- uxorem habeat, ct unaquaque Ius
403쪽
De vincuseo atrimonibr. Λ Nabaptistat doeent, vinculuMa- trimoni j apud Christianos disemui posse propter haeresim alterius coniugis,quod etiam damnatum est in
Trident. se iret .can. s. Et merith. Nam Christus Matth. is. 6. generatim dicit , Deus eoniunxit, homo non separet.
2. Nec obstat , quod olim Iudaeis concessum sit, dato libello repudii, dis mittere uxores suas, & alias dueere , quia hoe factum est propter duritiem
cordis eorum , iuxta illud Matth. I9. s. costa ad duritiam sordis vestri permisit vobis dimittere uxores vestris: ab initio Autem nonsa'. Vnde & Christus generatim dixit, Marci in. II. inicunquo dimiserit uxorems m. ct aliam duxerit. Multerium eo-mittit super eam. Et Apo- stolus Rom. . r. Hiasis viro es minlier. vivente viro, alligata est legi: A autem mortuus fuerit vir eius , soluta es is lege viam ri. Igitur vivente viro, vocabitur adultera. si fuerit cum alio viro.
3. Loquor de Christianis; quia aliud est de infidelibus. Nam si duo infideles contrahant matrimonium, Myostea alter coniugum fiat Christi
404쪽
nus, Sc alter persistat in infidelitate, potest Christianus infidelem dimittere , de cum alia Christiana contrahere, ut docet Apostolus , I. Corinth. T. I S. QAod Christianis non licet. In nullo enim easu potest maritus Christianus uxorem christianam dimittere, & cum alia contrahere. Dices, Potest id facere ob fornicationem seu adulterium, ut fatetur Christus Matth. s. 32. Omnis qui dimiserit υxorem suam , exceptῶ fornicationis causa , facit eam moechari et O quidi ni sim durarit, adulterat. Respondeo. Aliud est,dimittere uxorem suam propter fornicationem 3 aliud, illa dimis-1a ac vivente, aliam ducere. Prius concessum est a. Christo, non posterius. Sic explicat Apostolus I. Corinth. T. I . cum ait: us autem qui matrimonio iuncti sunt raecipio non ego, sed Sininus, uxorema viro non discedere: quod si disicesserit ob
fornicationem ) manere innuptam, aut viro Do reeomiliari. Vbi duo consideranda' sint : Vnum. quod aliquando uxor possit discedere a viro, ex legitima causa. Alterum , quod vivente viro, non possit alium virum accipere, sed de-heat vel manere innupta, vel priori vi- Io reconciliari.
405쪽
tini dicti sunt, docent animas iustorum post hanc vitam dormire, id est,e3tingui, ut refert Caluinus in psychopannychia , & noster Bellarminus lib. . de Christo cap. 7. Potest autem duplies ter hoc intelligi. I. quod dormiant seu extinguantur in perpetuum. a. quod non quidem in perpetuum,sed usque ad extremum iudicii diem. a. Priori sensu manifeste falsum est,
quia tollit immortalitate animae. Nam si animae iustorum extinguuntur post hanc vitam in perpetuum , certe immortales non sunt, sed aeque mortales ac animae brutorum animalium : Nec post hanc vitam habent ullam merce-.dem laborum suorum : Nec ulla datur Ecclesia triumphantium hominum in caelisa omnia absurda sunt. 3. Posteriori etiam falsum est. Irimo, quia anima Christi post hanc vitam non fuit extincta usque ad diem iudici j. Secundo,nec animi Abraham,
Isaac, & Iacob, iuxta illud Matthaei
406쪽
3s6 . LIBER V. CAP. I Isaac, est Deus Iacob. eis Demtuorum, sed viventium. Tertio, nec anima samuelis. I. Reg. 28. I 2. Qirto,nec anima Oniae Pontificis 2. Machab. I S.I2. Quinto . nec anima Latronis , cui dictum est: Hodie mecum eris in paradiso. Denique nec animae eorum, ad quas
descendit Christus in triduo mortis
Poli titorum. Politici non pertinent ad peculiarem aliquam sectam, sed cum qua uis religione permixti sunt. Nam M apud Catholicos, dc apud Lu- . therahos fle Caluin istas reperiuntur aliqui , qui vel pluris faciunt politiam, quam fidem Christi ; vel certe, qui
mouent quaestiones aliquo modo ad politiam pertinentes. Porro capita, quae ab ipsis disputantur, initio huius operis recensita sunt. Ea minc ordine persequar.
407쪽
DE FIDE SALVANTE. 397 CAPUT LAn quilibet in Dasdr seluari ρο ι '
I. vlti politiei putant, Catholi eos in Catholica, Lutheranos in Lutherana, Caluinistas in Caluinisti ea fide saluari posse. Quod dupliciter exinplicari potest. Primis, omnes di singu-1os saluari posse in sua fide, modo credant in Christu, iuxta illud Ioan. 3.1vt omnis qui credit in ipsum non pereat, sed habeat vitam aternam. Ratio est. QAttenet fundamentum fidei, saluari . test : At Christus est fundamentum fidei, teste Apostolo, I. Corinth. 3. II. Fundamentum aliud nemo potest ponere ρ
ter id , quod positi m es , quod est Christu
IE s v s. Ergo qui tenet hoe fundamentum, id est, qui credit in Christum , saluari potest. Iam vero Catholici , Lutherani, dc Caluin istae credunt
in Christum: Ergo per fidem in Christum saluati possunt. a. secundo, omnes & singulos saluari posse in sua fide, modo credantia. articulos fidei, qui in Symbolo Apostolorum comprehensi sunt: Ratio est, quia in illis articulis continetur summa seu regula totius fidei Christianae. ut recte notat D. Augustinus, serm.
408쪽
serm. I 3. s. de tempore, cum ait: Θ- gula idei ve sera breuis, numero verborum:grandμ, ρω-dere sententiarum. Et serm. Igr. . ostili certam regulam Mei tradiderunt, quam secundum numerum Apos Pelorum duodecim sententiis comprehensam, Symbolum vocauerunt: per quam credentes Catholicam i nerent unitatem, O hareticam conuince
holum es idu. Treuis rent prauitatem. Nunc autem Catholici, bc Lutherani, di Caluin istae credunt Ia. articulos fidei, qui in Symbolo coprehensi sunt. Ergo per hanc fidem saluari possunt.
3. Prior explicatio potest a. modis inteli igi. Primo , omnes saluari posse, qui confuse credunt in Christumo, etiamsi non credant in particulari prς-cipua mysteria de Christo. Secundo, omnes saluari posse, qui distincte credunt in Christum, credendo Christi diuinitatem, humanitatem, natiuitatem ex Virgine, passionem , mortem, resurrectionem , alia mysteria , quae, in Symbolo Apostolorum consignata sunt. Si intelligatur hoc secundo modo, iam coincidit cum posteriori explicatione , de qua paulo post. Si au-
xcm intelligatur primo modo, salsum
409쪽
l est. Non enim sufficit ad salutem , si, confuse tantum credas in Chiilium. Primo, quia alioqui omnes haeretici saluari possent, ut Ariani, Donatistae. Pelagiani, & similes alii. Omnes enim
ut minimum confuse credunt in Christum. At consequens est contra Euangelium , in quo Zizania iubentur alligari in falciculos ad comburendunti Μatth. 23. 23. H retici autem sunt xl- etania. Secundo, si Catholici in Catholica, Lutherani in Luine rana, & Calui- niliae in Caluin istica saluari possent, coquod omnes saltem confuse credant in Christum , quid necesse esset tot lites di controuersias inter ipsos excitare Aut cur Lutherani excluderent Ca-
tholicos & Caluin istas, & hi vicissim illos Si enim quisque per fidem in . Christum saluari potest ; maneat quis que in sua fide; cessent persecutionesti anathemata ,seruetur pax dc tranquillitas. Hoc autem non fit. . Nec obstant testimonia scripturae, quae pro priori explicatione allaista sunt. Non enim intelliguntur de
Christo in confuso , sed distincte & in
particulari, quoad praecipua mysteria, quae ncibis reuelata sunt. Verbi gratia. Clim Clitisitus de se ipso dixit, ι- κῆ qui credit is ipsium non pereat , locutus est speciatim deὶ sua diuinitate, Vt patet
410쪽
4oo LIBER V. CAP. Lpatet ex contextu , qui sic habet tDein dilexit mundum, ut ilium Mum eti-- genitum daret:υt omnis qui credit in Usum non pereat. Et infra : credit in erim. non iudicatur : qui autem non credis, iam iudieatus est , quia non credit in nominemnigeniti illi Dei. Itaque non suffieit si credas in Christum confuse, sed n cesse est ut credas in Chaistum, quat nus est Unigenitus Dei filius. s. similiter , cum ApostoIus dixit, Christum esse fundamentum fidei, Iocutus est de praecipuis Christi mysteriis, ut alibi se explicat. Nempe de Christi diuinitate, Rom. I. . vi pravdes' matus olfilius DA De humanitate, Gal. . . duisit Deus filium suum,fasium
ex mulim. De p ssione, I. Corinth. I. Σ3. mos autem pradicamus Chrisum rem
c uum. De morte, sepultura, R rem rectione ibidem eap.rs. 3. Tradidi enim vobis in primis, quod accepi , quoniam chriseus mortuus es pro peccatis nostris, s eundum Scripturas : ct quia sepultus es, γquia resurrexit tertia die. Et infra v. I . Ei autem Chrsus non resurrexit, inanis es praedicatio m ira r inanis est Mei De ascensione, Ephes. q. 3. . odem in αttum , captiuam duxit scaturam.
De sessione ad dexter iei patris, Colose 3.1. sies,m sunt sapite, ubi Christus es is ueram Dei sed ns. Et de aliis