장음표시 사용
441쪽
DE PERMIS s. HAERESIS. rNam Reges & Principes acceperunt a Deo ius gladi j , ut puniant huiusmodi
malafainores,quando constat tales esse quo a constare potest. ROm. I 3. . Nemo nostrum accepit a Deo ius seu
potestatem colligendi Zi Eania de medio tritici, id eit, separandi reprobosa praedestinatis , quia nemini constat, quinam illi sint.
Prince' Catholicis Hareticos in sua prouincia tolerare ἰ
i. Ita ne duo distincta sunt. I. Prinseceps CathoIicus concedit suis subditis, ut fiant haeretici ; vel, introducit heresim; vel introductam confirmat & ratam habet I vel alio quocunqtie modo positive in eam conten iit, cooperatur. 2. princeps Catho Iicus solii in permittit seu tolerat haerericos in sua prouincia. Prius nullo modo licitum est, quia haeresis en peccatum , quidem maius pecca- tum, quam furtum, homicidium, i teri u : At Princeps nullo modo potest
eoncedere suis subditis ut fiant fures,l homicidae, adulteri 9 neque pqtest introducere huiusmodi peccata in tuam prouinciam i neque introducta confir-
442쪽
mare & rata habere; neque alio quocunque modo positive in ea consentire & cooperari: Ergo idem de haeresidicendum est. Nemo dubitat. a: De posteriori quaestio est , quam hoc loco disputamus, an scilicet Princeps in aliquo casu possit permittere seu tolerare haeresim in sua prouincia,
in qua Catholici dc haeretici permisti
sunt Aliqui absolute negant. Primo, quia nullo modo Iicet fauere haeret, eis;& qui fauent,incurrunt excomm nicationem Bullae Coenae Domini. At tolerare seu permittere haeresim in Raprouincia, est fauere haereticis r ergo non licet. Secundo, non sunt facienda mala ut eueniant bona , teste A postolo
Rom. 3. 3. At haeresis sine dubio mala est: ergo non licet eam tolerare, etiamsi aliquid boni inde enenturum sit. Tertio , Reges Hebraeorum , qui olim in suo regno permittebant idololatriam. grauissime a Deo reprehensi sunt ό ut Ieroboam Ioram, dc alii fures et Ergo
signum est huiusmodi permissionem Deo di spIicere. . Alij rectilis sentiunt. Principem in quibusdam casibus posse permiti re haeresim ; in quibusdam non posse. Ac primo certum est, posse permittere , quando non potest impedire , ut si in aliqua Ciuitate vel prouincia sint multo
443쪽
multo plures & potentiores haeretici. Catholici: Et sint tam percinaces, ut non possint nisi vi coacti ab exercitio cohiberi. ina id faciat tune Princeps 3 Non potest eos 'i cogere. quia non est satis potens. Nec alius occurrit impediendi modus , cum sint pertinaces. Igitur tolera di sunt, quandiu aliter fieri non potest. . D. Thomas in a. a. quaest.2o artiri. addit alios duos casus. Vnus est. quado ex permistione speratur maius bonum. Et hoc modo etiam Deus per- mittit non soliim haeresim , sed alia omnia peccata, quae in hoc mundo fiunt ; quia potest inde maius bonum elicere , iuxta illud Gen. so. 2o. vos coin
sitastis de me inquit Ioseph ad
ratres suos )sed Deus vertit illud in bonum ut exaltaret me, ct salvos faceret murtos populos . unde Aliguae in Enchiridio cap. 27. Melius iudicauit de malu bene δε-cere, cyrsam mala nulla esse permittere.
s. Alter est, quando ex permissione euitatur maius malum, 'uod alit prestitari non potest ; ut si Princeps Cain tholicus vellet quidem impedire vel coercere haereticos in sua prouincia; sed si tentaret, ipsi cum vicinis populis principibus hi reticis, & impetia facto Catholicos o pprimerent, & eorum exercitium abolerem. Tunc eniti A e caum
444쪽
co isultus essEt permittere seu tolerare haereticos permixtos cum Catholicis, quina cum tanto dispendio ec iactura illos irritare. 6. Extra hos casus non potest Prin- rem permittere haereticos in sua prouincia vel ciuitate. Itaque peecant illi. qui ex mera aegligentia permittunt
illos sensim ii tepere : vel qui spe Iucri
temporalis libenter non tolerant, ut seri solet in quibusdam magnis em portis,ubi haeretici, Iudaei,Turcae, Gentiles tolerantur ratione mercaturae:
Vel qui ob cognationem. affinitatem, aut alium restectum humanum non volunt eos bitendere, aut impedire: quod vitium late pater. . 7 aeres, An Princeps non solum par permittere seu tolerare hae-geticos . sed etiam promittere seu pa- cisci se permissurum seu toIeraturum 've Mndeo. Hae e regula seruanda est. Iandocunque permisso seu tolerant, a alicuius mali licita est, tunc etiam promissio talis permissionis seu tolerantiae licita est. Mando autem perin missio seu tolerantia est illicita, tune etiam promissio illius est illicita. Pa- 'tet in simili. Nam si matrimonium iainter Petrum & Catharinam potest esse lieitum, etiam promissio talis matrimonii potest este lieita. Si autem
445쪽
matrimonium , ratione aiieuius im-
'pedimenti, non potest esse lieitum. nec Dromissio potest esse licita. Ratio pniIolbphica est, quia honestas vel turpitudo actionis pendet ab honestate vel turpitudine obiectit sed promiscso cinitaedant allio : Ergo honestas vel turtiitudo illius penὸet ab hone-Rate vel turpitudine iei promissae,quae est illius obiictum. Si igitur res promissa honesta& licita est. etiam promissio honesta ec licita est. Et e coriintrario, si illa est illicita, etiam haec illi' cita est. s. Argumenta contraria, initio
allata sunt, facile diluuntur. Primum est : Non licet fauere haereticis : sed qui permittit haresim , fauet haretr-cis. Ergo: Respondeo. Maior vera ess hoc sensu; Non licet fauere haereticis, quoad lix ristin Minorem distinguo.
i permittit haereticos sine legitima causa, fauet illis: seςus, si ex legitima
s. secundum est : Non sunt faelen da mala ut eueniant bona : at haeresia mala est: Ergo non li t eam tolerare. Respondeo. Negatur consequentia. Nam aliud est, facere malum , aliud permittere seu toler/re malum.Verum est, non esse facienda mala ut eueniant
bona: fausim, non esse permittenda ea mala
446쪽
mala, ut eueniant bona. Potest igitat
fieri duplex syllopi sinus. Prior. Non
sunt facienda mala ut eueniant bonae sed haeresis est mala; ergo non est facienda ut inde eueniat bonum. Totum concedo. Posterior. Non sunt permi tenda mala ut eueniant bona r sed haeresis est mala ; ergo non est permittenda ut inde eueniat bonum. Maior falsa est. Nam Deus permittit omnia mala quae fiunt in hoc mundo, ut eueniant
bona , & tamen non peccat. Io. Tertium est, Reges Hebraeorum,
qui olim in suo regno permittebant idololatriam , a Deo reprehensi sunt rErgo. Respondeo. Aliqui ex illis Reis lsibus fuerunt idololatrae, qui non solum permittebant. sed etiam approbabant de promouebant idololatriam,
ut omnes Reges Israel, & nonnulli ex Regibus Iuda. Hi merito reprehensi sunt. Alii non erant idolol irae, sed fideles ex quibus at ui permittebant idololatriam, vel ex negligentia, vel ex respectu humano: qui etia digni erant reprehensione. Alii ex timore periculi, ut Iosaphat, qui initio regni non auissus fuit auferre excelsa. 3. Reg. 22.24.
Postea ta rhen factus audacior, abstulit. a. Paralip. I . 6. mio nomine fuit commendatu .
447쪽
Princeps vel Icagistratis postit Iudaratolerare in ima Ciuitute, veι prouincia fa.'Ria spectari debent in r. Secta & exercitium Iudaicum. a V sura. 3. Odium in Cluistianos. Hare omnia mala & prohibita sunt. Est ergo quaestio, an Princeps vel Μagistratus ponit lia: c mala permittere seu tolerare ὶ Et quae pomi esse legitima cauu permittendi seu tolerandi Respoη- deo per sequentes conclusiones.
2. Magistratus potest permittere aritus & exercitium Iudaeorum , si sussiciens causa. Eloe facit Pontifeη Romae, & multi principes in suis prouinci j s. Causa triplex assignari poteu. Prima, ut per ritus Iudaicos, Verbigraria, per circumcisionem & Agnum paschalem , adumbretur bc eqnfirmetur veritas Christiana de Baptismo te Eucharistia. Hanc causam approbat D. Augustiniis lib. is . de Ciuitate Dei
cap. 6. & D. Thomas in a. a. quaest. I'. art. II. Altera , ut Iudaei, qui exercent
suos ritus, & intelligunt a Christianis Ee 3 inter
448쪽
Inter quos habitant. ritus illos fuissetanthm umbras re figuras Christianae 1eligionis. Deili4s eonvertantur ad fidem Christi. Hanc etiam approbar D Thomas loeo eitato. Tertia, ut Principes vel Magistratus Christiani. sub praetextu vermissionis, possint accipere
Meunias-alia munera a Iudaeis, qui- us permittunt exercitium. Hoc non
Iiret. Nam peccata publica, quibus ossenditur Deus, non possunt permitti propter solum lucru temporale, quod permissione speratur. II. CONCLUSIo. I. Magistratus potest permittere vinsuras Iudaeorum,si adsit sussiciens causa. Hoc etiam facit Pontifex, dc multi Ptintiees Christiani. Causa potest esse duplerti Vna, ad impediendum malu
maturii. Si enim non remitterentur v-
surae, multa fierent furta, rapinae, Oe pressiones pauperum, desperationes, re his simitia ineommoda. igitur ad haec evitanda permitti possui et usurae.
tanquam minus malum. Altera, ut
Principes de Μagistratus Christiani. qui permittunt usuras . sint participes
meri. Hoc non licet ; quia certum est unitas iure naturali ae diuino prohibitasesse ; & luerum, quod per usuras acquiritur, esse merum furtum. Sicut
449쪽
ergo Peccant Iudeti contra iustitiam. aceipiendo lucrum usurarium; ita peceant Christiani, qui sunt participes illius lucri. Censentur autem esse participes , quando eo fine permittunt v-
suras . vi possint inde aliquid tueri de
. Hae eonclusio dupliciter limi- tanda est. Primo, quod permitti pos-
sint usurae communes, quae non excedunt lucrum, quod lege vel eon metuis dine permissum est : non autem usi ruexorbitantes, de quibus paulo post. Secundo, quod Magistratus non pota sint participes esse lucri usurarii. pr . pter suam permissionem usurarum ἔtametsi alio titulo possint. Et quidem duplici. t. Titulo punitionis,' ita potest punire Iudaeos propter usuras; lcluerum . quod ex usuris iniuste acq il situm est, vel restituere suis dominis ;vel, si incerti sint domini, in publieam
utilitatem conuertere. 2. Titulo exactionis , quia potest exigere a Iuda: is annuum tributum seu vectigal, non ratione permissionis usurarum, sed ratione eoncessae habitationis in loco , Christiano.
III. CONCLUSIO.. Magistratus vel Princeps Christi nus nψn potest bona conscientia per' E e mittere
450쪽
mittere, aut impunitum relinquere odium Iud orum in Christianos. Nota. Duplex est odium: Vnum intermina , quod cum occultum sit, a Μagistratu puniri non potest. Alterum externum , quod erumpit in apertam
iniuriam. Hoc a Magistratu coerceri ipotest ac debet. Dicimus ergo huiusmodi odium, quado a Iudaeis in Chrissianos exercetur,nullo modo toleranis
dum esse, sed seuere puniendum : Ex Principem grauiter peccare, si delinquentes non puniat. Ratio est, quia Princeps ex ossicio tenetur punire omnem iniuriam publica, ut iustitia conseruetur: ergo etiam tenetur punire iniuriam , quam Iudsi committunt in Christianos. 6. sane iniuria multiplex est. Primo,quia aperte blasphemant Christum. Secundo, infantes Christianorum occulte surripiunt, mactant, &sanguine eorum, nescio qua superstitione satiantur. Tertio, exigunt intolerabiles usuras a ciuibus, rusticis, militibus, pauperibus. Quidquid autem exigunt ultra sortem , furtum est. intolerabile ergo surtum committunt. arto , exigendo huiusmodi usuras, plurimum nocent reipublicae seu com munitati. Non enim potest stare aut