장음표시 사용
51쪽
gulis dabo exemplum. De Deo, Matth. 6. 9. Pater nos er qui es in caelis. Dubium est, an sermo sit de Deo , quoad unitatem essentiae, an quoad distinctionem tersonarum. Vel, ut proponunt Schoastici, an nomen Patris sumatur ibi essentialiter/, quatenus est commune tribus personis, an personaliter, quatenus conuenit soli personae primae De Christo, Coloss. I. is . se ita est imago Dei inuisibilis, primogenitin omnis creatura : omnia per ipsum oe in ipse creata sunt. Et laseesὶ caput cortoris Ecclesia . 'primogenitin ex mortuis. Hic etiam dubium est,
an hae jntelligi debeant de Christo
secun i diuinitatem , an secundum humanitatem , an utroque modo De aduentu Christi, Hebr. r. s. Et e .m iterum introducit pr.mogenitum in orbem terra, disiet Adorent eum omnes .Angeli Dei. .
od aliqui intelligunt de primo Christi aduentu, qui factus est in Natiuitate: alii de secundo, qui fiet in die iudicii. Si spectemus particulam
riιλn) videtur intelligendum de secundo : si alias circumstantias, de primo. Ui Dantur Ilatereretes. De Ecclesia, Gaiat. 26.& Epia. F.*s..& Hebr. Ia. 2 smilis est difficultas. - . 6. Minio, ad hoc genus obscuritatis potest etiam reuocari, quod quae
in Scriptura dicuntur de christo, aliquando
52쪽
ciuando intelligantur de Capite Ecclesiae, quod est Christus, ut Matth. at. 26. Ecce e o vobiscusum omnibiti diebus ribe ad consummationem sculi. Aliquah do de corp0re seu membris Ecclei e,qui sunt sideles,ut Act 9. . Saule, Saule. quia nae perseq:ieris' Aliquando de utroque ut
aduersus Christum rim od in capite olim impletum est , & nunc quotidie impletur in membris. . Sexto, saepe fisi vi qerba scriptitatae non significent id, ad quod si nisicandum ex comita uni hominum tensii ac iudicio destinata sunt 3 sed aliquid. aliud, ad quod significandum ex spe eiali Dei soluntate assumuntur. Et ex hoc capite, sensus illorum nobis obscurus est, quia putamus illa sumi priori modo , cum tamen sumantur posteriori, v. g. Christus ait Ioan. Io. 3 3. Ego ct Pater unum simin. Qith ver ha, quatenus a Deo astum untur, significant patrem & Filium esse unius naturae & essentire, salua personarum di stinctione. At ex communi hominum iudicio, hoc non significarent. Nam ex communi hominum iudicio seelusa Dei reuelatione) ubi est una tantum natura & essentia , ibi est v na tantum Persona. Ac proinde, qui iuxta com- D muce
53쪽
so LIBER L CARmune hominum iudici uis imo
Marcum & Tullium esserae & essentiae, diceret etiam eandemque personam. Et diceret esse duas personas, neo e
unius naturae N essentiae.1. Sunt & aliae causae quastatum insinuabo. l.
Pluris, ubi minime puta inu Nilunt transitus de carnalibus ad spirite alia, de temporalibus ad aeterna, de eit sona ad personam : & e contrario. o pacto Isaiae q. fit transitus a diibbus Regibus ad Beatam virginem, ti p. I . a Rege Babylonis ad Luci xum. Et Psal. i. a Salomone ad ς stum. Et Ioan. 6. a panibus hordea sad Eucharistiam. Vide D. Hieronys libros. in Isaiam eap. 16. de Rib. in cap. I. Oseae'. 3. . Secundo, sapi trophetis non seruatur ordo rei gestarum. Tertio . saepe supputario 'norum non apparet liquida. saepe occurrunt Hebraismi, qui a pis eis intelligi possint. Plura de his a me dicta sunt. Sed hinc nascitur quaestio, quae etiam paucis explicam
54쪽
sis Cur Neis voluerit Scripturam esse obseuram φ .
I. v Ariae possunt assignati rationes Hae tres praecipuae sunt. Prima,vtia Ecclesia seruetur ordo inter D ctores & discipulos , inter Pastores &eues οῦ qui non seruaretur, si Seriptura esset tam clara,vt promiscuε ab omnibus intelligi ponit. Ephes. 4. II. deI. Corinth. I 2. 29. 3 Altera,vi maior sitn authoritas 3c maiestas Scripturae, quae vilesceret, si omnibus , etiam infidelibus, esset clara di obvia. Matth. 6. 7.
- ite sanctum dare camibus, neque mittα- tis mar arito ante porcos. ne forte consuleent evi pedibus suis. Tertia, ut non detur
nobis occasio superbiae,quae sine dubio . daretur, si putaremus profundissima si, dei mysteria faeile a nobis eophehendi: posse. Ηge occasio sublata est. Videmus enim tantam esse Scripturae obscuritai tem, ut nostris viribus eam superare nequeamus , ideoque de aliorum ope, indigere, de ad Deum eofugere necene esse, ut mentes nostras illuminet, de mysteriorum arcana patefaciat. Sicut
secit David : 'vela oculos meoI, derabo mirabilia de lege tua.
55쪽
, UsER I. CAP. I. perbi, qui suo iudicio prudentes sunt,
M proprio ingenio multum tribuunt, non auequantur legitimum Scta p. tur e
sensum, quia superbas resi fit,-humilibus dat gratiam Et hoc est,quod ait Christus Matth. II. as. Consteor tibi F rer . quia abscondissi hac a sapientibuι Oprudentibus, ct reuel Τi ea paruulis. Et Apostolus Rom. I. 22. vicentes se esse sviantes, ultifacti sunt. Tales sunt haeretici. ιSed obiici lint . nos Seripturam arguere , quando dicimus obscura esse. Don ita est. Non arguimus, sed laudamus. Sicut enim laudari potest ab origine, qilia diuina est ; Ac a certitudine, quia in fallibilis est ; sic etiam ab obscuritate, quia reconditis mysteriisti prophetiis plena est. Quod pulchre
explicat Theodoretus praefatione in Ezechielem, ubi variis exemplis ostendit, ea omnia , quae pretiosa sunt, ab hominum sentibus remotiora esse. Primo , quia margaritae in profundo inaris occultantur. 2. Auri argeritique venae in terrae meerficie non apparent,
sed in intimis eiusdem partibus conteguntur. 3. Quae item in domibus yretiosissima sunt, non solemus palam exponere, sed in penuariis, impositis etiam vinculis ac sigillis, custodire.
Consilia quoque earum rerum , qu sunt
56쪽
sunt maioris momenti, non omnibus temere, sed fidelioribus tantum amicis aperta esse volumus. Hi ne inserticum his omnibus, quae jam dixi, pret stantiora sint diuina, quὰ in scriptura continentur 3 merito tactum esse, ut in hominum sensu de intelligentia sint
debeat Scripturam. cum abstina sit,interpretari 'I. Eus,ut paulo ante insinuaui, v luit hune ordine seruari in Ecclesia, ut alij doceant, alij discant: alii Scripturam interpretentur, ast alia ossicia exerceant. Vnde sequitur, non omnes , sed paucos, ex Dei ordinatione, debere scripturam interpretari: Praesertim eos, quibus id ex o pio in
cumbit& qui ad hoc SDest elesti sunt, iuxta illud Ephes 11. 4sed Qx
quosdam μυῖοlos, quosdam autem Fr , alios vero Euangeli fas . alios auteri inrem voctores Et I. Cόrinth. I 2.2 4 unquid omnes Apostoli ' nunquid omwTropheta ' nunquid omnes τοBores ' nu 'quid omnes interpretantur ' QIasi minime. Aliorum docere & ipter- prctari: aliorum audire disce e.
a. QNod ibidem pulchra deςlaratur similitudine, quae ab humano eΘrpore
57쪽
sumpta est. Nam sicut in humano eorpore sunt multa membra , & non omnia exercent idem officium ; ita in Eeclesia, quae est corpus Christi, multi sunt fideles , 8c non omnes eandem a Deo gratiam Jc operationem habent. Nam vel datur sermo sapientia, .uteri operatio virtutum, alij distretio
interpretatio sermonum. Et , ut loquitur idem Apostolus Rom. Ia. 3. Unicuiaue
1 cur Deus voluit. diuisit mensuram figet. Quod sic explico. Sicut oculi non vir- pant sibi officium audiendi, nee aures Dibendi nec pedes comedendi ; quia hoc illis a Deo concessum non est i ita in Ecclesia, non omnes debent sibi v-surpare ossicium docendi & Scriptu- iram interpretandi, nec omnes miracula operandi, quia Deus unicuique diuisit sicut voluit: Et alij debent esse Doctores, alij auditores, sic deinceps,
3. Contra hunc ordinem peccant Aduersarii, qui omnibus , etiam laseis& mulierculis permittunt libertat legendi re interpretandi Scripturam. ςlim ad hoe ossicium a Deo minime ocati, ac proinde nec idonei sint. Et eo res iam rediit, ut nullus fere sit Oaupo, aut sartor, aut chirurgi sapud Luthera nos & Caluin istas , qui non iputet, se suo marte Scripturam intel
58쪽
alterius instructione no indigere. . Audiant illud Apostoli r. Cor. Ia. 3I. ybres sculus dicere manui. opera tua non in-d eo et aut iterum . caput pedibus . non essu
2. I a. vocere mulieri non permitto
Nihilominus Gardius Luthera nus, quod mirum est, obijcit, Tim theum didieisse scripturam a matre dc auia, ac proinde mulieres docere posse Scripturam. a. Ttin. ii s. ) dc ibidem , cap. 3.is. Sed nihil tale habetur lociscitatis. Priori solum dicitur, matrem ει auiam fuisse fideles , tametsi pater fuerit gentilis. Posteriori,Timotheum ab infantia Seriptura didicisse. A quo autem didicerit, non additur. Gardius fingit , a matre dc auia didicisse , sed non pro t. Cur non potius didicit at 3 aliquo legis Doctore,sieut Paulus, cum puer esset, didieit a Gamalieleὶ Act. Ea. s. ') cur non in Synagoga yel templo,ubi pueri solent conuenire Lucae 2 46. Certum mihi est, abripostolo Paulo multa illum didicisse. a. Tim. r.
II. Formam habe sanorum vertarum.qua a me audivisti in fide. Et cap. 3. ι o. Tu sivitem a secutus es meam doctrinam. Et infra rT M vero permane in . s,qua didicisti. mentia quo didicerut id est, a me,non a matre vel auia. ' a. .
59쪽
LIBER I. CAP. I. VIII. QVAESTIO. Lutherani o Caluinissa habeant
. I probpi Tria potissimum spectari debenr in scriptura. r. Canon , set
catalogus librorum Scripturae. z. Ver-Fo , seu editio. 3. Sensus & interpretatio. At Lutherani Z: Caluinistae nee babent authenticum Canonem, hee j uthenticam νersionem, nec authen- lticam interpretationem: Ergo non habent quthenticam scripturam. Μ incit propositio, quo ad singRlas partes , fa- isile demonst ari potest. , . la. Primo Non habent authenticum
canonem quia nec canon Lutherano- frum, nec canon Caluinistarum, qui inter dissident in fuit unquam ab Leelesia approbatus Nam 1 te ore δn nocet ii I. semper in Eeelesia viguit canon Catholicorum, qui iii Concilio
Tridentino consignatus est: Anxe tempora Introeenti j,non reperies vel duos authores , qui in omnibus vel Lutheranqrum, vel Caluinistarum canonem amplexi sint. 3. Secundo. Non habent authenti- eam versionem. Μultas qui de habent. ut supra dixi ; sed novas, suspectas , de ab ipsis etiata damnatas. Lutheri ver-- . ' sionum
60쪽
v-exus , Miansterus, Lutherus ipse. Dauliis sannis illam excipi urar, ut Conqueritur stoliEius inti defensione Lur heri. Osiandrini obii silarit illi doliam dc falsitatem : Buee- 1 Tus, manifestos, ει non paucos lapsus iMulincrus, multorum versuum ominsionem. Denique Lutherus ipse, post viqinti annos fassus est, se ςrebrius er- ram, eo quod Rabinorum glossis nimium credidisset, ut testatur Cochlatus in Actis Lutheri, Liridanus in Dubi tantio, de alii. Versionem Bedat dam' narit , Castalio in Praesetione ad An-glam , Samuel Hsiberus in libro de Vltimae tubae clangoribus, Hugo Bruch- tonus , di non λ vicissim versionem Castalisnis reprehendit Beeta in suis annotationibus tanquam fabam.
inviam .imperitam,audacem. blaθώemam. vitiosam, ridiculam, execrandam, error amimiam, peruers m.
Tertio. Non babent authenticani Seripturae interpretationem , sed nouam, inauditam,& omnibus bonis authoribus repugnantem. QMod paucilexemplis declarabo. Legimus Mattia.
data. Hac Caluinus non serio, sed iron ieel Chri 1 o esse in rerρω- atur,ur sensis siti Ne serues mandata.