장음표시 사용
61쪽
42 L BER I. CAP. Ι:gulis dabo exemplum. De Deo, Matth. 6. 9. Pater nosser qui es in caelis. Dubium est, an sermo sit de Deo , quoad unitatem essentiae, an quoad distinctionem personarum. vel, ut proponunt Scho- llastici, an nomen Patris sumatur ibi essentialiter , quatenus est commune tribus personis, an personaliter, quatenus conuenit soli personae primae De Christo, Colosi I. is. Quies imago
Dei inuisibilis, primogenitus omnis creatH- - : omnia per ipsium ct in ipse creata sunt. Et lase eιὶ caput cor oris Ecclesia , 'primogem tin ex mortuis. Hic etiam dubium est,
an hae intelligi debeant de Christo secunesta diuinitatem, an secundum
humanitatem , an utroque modρ 3 De aduentu Christi, Hebr. r. s. Et eum itervin introducit pr.mogenitum in orbem ter. ra, dicit: Adorent eum omnes Angeli Dei. .
od aliqui intelligunt de primo
Christi aduentu, qui factus est in Nae . tiuitate: sit de secundo, qui fiet in die iudicii. Si spectemus particulam Iterion) videtur intelligendum de secundo : si alias circumstantias, de primo. iVid rantur Interpretes. De Ecclesia, Caiat. 4. 26.& Epu. y.M..& Hebro a. 22. smilis est difficultaS. ., ν .- 6. Minio, ad hoc genus obscuritatis potest etiam reuocari, quod quae
an Scriptura dicuntur dae christo, ali-
62쪽
quando intelligantur de Capite Mesesiae, quod est Christus, ut Matth. i. 26.
Ecce ego vobiscusum omnibus diebi
ad consummationem Iacidi. Aliquahdo de eorpore seu membris Ecclesie,qui sunt sideles,ut Act. 9. . Saule, Saule. quid fetensequeris f Aliquando de virόque ut
Psal. a. a. erunt Iries terra, Principes convenerunt adκebum Dominuri.
aduersus Chri sum eius.. QMod in eapite olim impletum est, dc nunc quotidie impletur in membris 7. Sexto , saepe fisi ut verba scriptitatae non significent id , ad quὀd si nisicandum excommuni hominum tensu
ac iudieio destinata sunt 3 sed aliquid. aliud, ad quod significandum ex speciali Dei φoluntate assumuntur. Et e hoe capite, sensus illorum nobis ob-Ωtirus est, quia putamus illa sumi priori modo, cum tavren sumantur posteriori, v. g. Christus ait 1Oan. Io.3 Θ. Ego ct Pater unum siemin. Mifi ver ha, quatenus a Deo astum untur, significant patrem & Filium esse unius ha-turae & essentiae, salua personarum di-Binctione. At ex communi hortii nuntiudicio, hoc non significarent. Nam
ex communi hominum iudicio seelusa Dei reuelatione) ubi est una tantum natura & essentia , ibi est una tantum persona. Ac proinde, qui iuxta com- D muce
63쪽
mune hominum iudicium diceret, Mareum & Tullium esse unius naturae & essentiae, diceret etiam esse unam eandemque personam. Et contra, qui diceret esse duas personas, negaret cile unius naturae & essentiae. s. Sunt & aliae causae obscuritatis, quastatum insinua . i. Saepe in Scripturis, ubi minime putamus, subitoni transitus de carnalibus ad spirit nalia, de temporalibus ad aeterna, dr persona ad personam : dc e contrario. Quo pacto Isaiae 7. fit transitus a duo-hus Regibus ad Beatam virginem. Et cap. I . a Rege Babylonis ad Luciferum. Et Psal. 7 i. a Sali mone ad Christum. Et Ioan. 6. a panibus hordeaceis ad Eucharistiam. Vide D. Hieronymum libro s. in Isaiam cap. i6. dc Riberam
in cap. I. Oseae 3. . Secundo, saepe in Prophetis non seruatur ordo rerum gestarum. Tertio, saepe supputatio annorum non apparet liquida. Quarto, saepe occurrunt Hebraismi, qui a paucis intelligi possint. Plura de his alibi
a. me dicta sunt. Sed hinc nascitur alia quaestio, quae etiam paucis explicabitur. Nimirum
64쪽
r meis voluerit Scripturam esse obscuram ' .
r. v Atiae possunt assignari ratione, . Hae tres praecipuae sunt. Prima,vtio Ecclesia seruetur ordo interctores di discipulos , inter Pastores &ories ς qui non seruaretur, si Seriptura esset tam clara,v romiscue ab omni-hus intelligi possit. Ephes. II. deI. Coriiath. I 1. 29. 3 Altera,vi maior sit authoritas & maiestas Scripturae, quae vilesceret, G: omnibus , etiam infidelibus , esset clara & obuia. Matth. 6. 7.
N Oli e sanctum dare canibus, neque miti tis margarit, ante porcos. ne forte consuleem evi pedibus suis. Tertia, ut non detur nobis occasio superbiae,quae sine dubio daretur, si putaremus profundissima fidei mysteria facile a nobis copi ehendi posse. e occasio sublata est. Videmus enim tantam esse Scripturae obsciuitatem, ut nostris viribus eam superare nequeamus ὁ ideoque εc aliorum ope indigere, & ad Deum tofugere necene esse, ut mentes nostras illuminet , de mysteriorum arcana patefaciat. Sicut
fecit David et Reuela oculos meor, .er consi derabo mirabilia de lege tua.
65쪽
,, ' UsER I. CAP. I. perbi, qui suo iudicio prudentes sunt,
M proprio ingenio multum tribuunt, non assequantur legitimum Scripturae sensum, quia metu Iuperbu re' fit,-hἀ- milibuι dat gratiam Et hoc est,quod ait Christus Μatth. II. as. Consteor tibi Farer, quia abscondisti hac a sapientibus prudentibu , ct reuelasi ea paruulis. Et Apostolus Rom. I. 22. vicentes se esse sviantes sultifactisunt. Tales sunt haeretici. .
3. sed obiici lint, nos Scripturam arguere, quando dicimus obscura esle. uon ita Non arguimus, sed laudamus. sicut enim laudari potest ab origine, qtita diuina est ; Ac a certitudine, quia in fallibilis'; sic etiam ab obscuritate, quia reconditis mysteriisti prophetiis plena est. Quod pulchre
explicat Theodoretus praefatione in Ezechielem,ubi variis exemplis ostendit, ea omnia , quae pretiosa sunt, ab homitium sensibus remotiora esse. Primo , quia margaritae in profundo inallis occultantur. 2. Auri argetitique ve- hae in terrae superficie non apparent,
sed in intimis eiusderia partibus conteguntur. 3. Quae item in domibus jyretiosissima sunt, non solemus palam iexponere, sed in penuariis, impositis etiam vinculis ae sigillis, custodire. 4.
Consilia quidque earum rerum , quae
66쪽
sunt maioris momenti, non omnibus temere, sed fidelioribus tantiim amicis aperta esse volumus. Hi ne infertichim his omnibus, quae iam dixi, pra stantiora sint diuina, quae in scriptura continentur, merito fa qum esse, ut Φhominum sensu & intelligentia tax
..u debeat Scripturam, cum absim ssit interpretari 'I. Eus,ut paulo ante insinuaui, v se luit hune ordine seruari in E clesia, ut alij doceant, alii discant: alii Scripturam interpretentur, alii alia officia exerceant. Vnde sequitur, n'nomnes, sed paucos, ex Dea ordinataone. debere scripturam interpretari: Praesertim eos, quibus id ex oscio incumbit, & qui ad hoc SDeo elesti sunt, iuxta illud Ephes ri. 4sed is
quosdam . postolos, quo μι- autem Fr , alios vero Euangetissas. alios a mes16urra Doctores Et I. Corinth. I 1. δ'.λunquid omnes Apostoli ' nunquid omns Tropheta ' nunquid Omnes τοstores ' nuru quid omnes interpretantur QIasi dicar, Minime. Aliorum est docere Ipter precari : aliorum audire di disce e. a. . Quod ibidem pulchra declaratur smilitudine, quae ab humano corpore
67쪽
sumpta est. Nam sicut in humano eor- pote sunt multa membra , & non om nia exercent idem officium ; ita in Ecclesia, quae est corpus Christi, multi sunt fideles , 8e non omnes eandem a Deo gratiam Jc operationem habent. Nam υtri datur sermo sapientia. auteri operario virtutum, alii distretio spirituum. ali
interpretatio sermomum. Et , ut loquitur idem Apostolus Rom. Ιχ. 3. Unicuiaue
flaut meus voluit, diuisit mensuram Vei. Quod sic explico. Sicut oculi non usurpant sibi officium audiendi, nee aures bibendi nec pedes comedendi ; quia 'hoe illiis a Deo concessum non est : ita in Ecclesia, non omnes debent sibi v-surpare officium docendi 8e scriptu- iram interpretandi, nec omnes miracula operandi, quia Deus unicuique diuisit seut voluit : Et alij dobent esse Doctores, alij auditores, de sic deinceps.
3. Contra hunc ordinem peccant Aduersari j, qui omnibus , etiam la s& mulierculis permittunt libertat Iegendi di interpretandi Scripturam. stim ad hoc ossicium a Deo minime Oeati, ac proinde nec idonei sint. Et leo res iam rediit, ut nullus fere sit saupo, aut sartor, aut chirurgos apud. Luthera nos Zc Caluin istas , qui non putet, se suo marte Scripturam intel
68쪽
suffoculus dicere manui. opera tua non m-- aut iterum μyut pedibus . non es s
. Nihilominus Gardius Luther nut. uuod mirum est, obiicit, Timitheum didicime Scr D ur m a matrest uia, ac proinde minieres docere posse Scripturam. a. Tim. 1: )εc ibidem
i. 3 sed nihil talo habetur locis
Uiuris i eloti solum dicitur, matrem M auiam mime fideles , tametsi pater gentilis.
autem didicerit, non addi rur. Gardius fingit Ia matre N auia didicisse, lea non pro t. Cur non potius aliauo legis Doctore,sieur Paulus, cum
puer esseC didicit a Gama Mele λ Ast. Iz. Cur non in Synagoga vel rem-νlo,ubi pueri solent conuenire Lucae r 6. Certum mihi est , ab 'post
Paulo multa illum didicisse. a. TIm. r. Formam habe senorum verborum me aualuisti in fide. yr ca P. em Usecutus es --m Et infra. Tu queo permane in iis,qua didic/yri. 1ο3em, a quo didiceris r id est, a me,non a matre
69쪽
1. LIFER I. CAP. I. v III. QVAESTIO.
I. M on habent. Quod ex dictis sie. I probo. Tria potissimum specta- idebeny in scriptura. r. Canon , seqcatalogus librorum Scripturae. Σ. Ver- fio , seu editio. 3. Sensus & interpre- tatio. At Lutherani & Caluinistae nec babent aut h*aticum Canonem, nec l ut henticam νersionem, nec authenticam interpretationem: Ergo non habent qui henticam Scripturam. Μ in otpropositio, quo ad singulas partes , fa-ςile demonii ari potest. a. yriino Non habent authenticum canonem ; quia nec canon Lutheranorum , nec canon Caluinistarum, qui
inter se dissident γ fuit unquam ab Ecclesia approbatus Nam , tempore δn nocet ii I. semper in Ecelesia viguit canon Catholicorum, qui in Concilio
Tridentino consignatus est: Ante tempora Innocentii, non reperies vel duos authores, qui in omnibus vel Lutheranorum, vel Caluinistarum canonem amplexi sint. 3. Secundo. Non habent authenti- eam versionem. Μultas qui de habent,
ut supra dixi sed nouas, suspectas , &ab ipsis etiam damnatas. Lutheri ver- . sionem
70쪽
Iucerus , Munsterus , Lutherus ipse. Nam Tigurini inultis sannis illam ex cipiunt, ut conqueritur stoliatus indefensione Lut heri. Osiandrini obii- iunt illi dolum & falsitatem ; Bucerus, manifestos, & non paucos lapsus: Nosterus, multorum versuum ominsionem. Denique Lutherus ipse, post viginti annos fassus est, se crebrius erVrasse, eo quod Rabinorum gIossis nimium credidisset, ut testatur Cochlatus in Actis Lutheri, Lindanus in Dubitantio, 6 alii. Uersionem Bezae dam nant, Castalio in Praefatione ad An- ami Samuel Huberus in libro de vltimae tubae clangoribus, Hugo Bruch- tonus, di quis non Vicissim versionem Castalionis reprehendit Beza in suis annotationibus tanquam falsem.
ineptam .imperitam,audacem. bla*hemam. vitiosam ridiculam. execrandam, erransam, impiam, peruersam.
Tertio. Non babent authenticam Seripturae interpretationem , sed no- . uam,inauditam,& omnibus bonis au thoribus repugnantem. QAod pauci egemplis declaratio. Legimus Matth.
tata. Hoc Caluinus non serio, sed ironicen Christo dictum esse interpretatur, ut sensus sit, Ne serι es mandata,