장음표시 사용
51쪽
ita in Deo veritas admittenda Altera instantia xiiii sic,quod quamuis peccarc aliquem, sit verum, ob id non sequitur,ergo istu peccare est a Deo, uia committitur fallatia accidentis . licet verum sit istum peccare,di ut Verum a Deo, non tamen sic peccare, ut stirnicari,& hac pro praesenti. U
R AT Ili animi ut is non fugit,
cum sithenes istorem suum cogno scere,illi cohii in diligent Erhe, filia collisa ponderare,industria . 1 3 iI U I q ue nostra, & prouidentia, necnon arte.viribusq; nostris psum comen - . dare, eo quia nos regat, curamque de nobis semper habeat, idcireis opitiem nostrum deprecari debe mus, vinon tum in hora sexta, sedetiam in hora sumat, in qua Christus de mundo ad Patremmigra ut nos quoque migrare faciat, siue transire fauore suo de viiijs ad virtutes, de peccato ad paenitet iam, Nym hymni praeseruis habemus materiam, qualest' prceari Deum in hora nona sic ἡ Rerum Deus aena Ugo id est vi , ct conatu 1, siue virtute qui diceris mes nait quatenus omnia sim tua potentia νω testate. ac dominatione tenes,& permanens immotus, idest immobilis,hocest qui non variaris, neque moucris, determinans tempora Diuinae lucis. hoc est taxessiabus quotidianis .i idest distinctioni,nu,quiatis rae'Diei distinguimeturivd insolis ortu:, Me ciuisam ret : Nam sol horas distinguit, Dies, tempora a ni Quando enim l est in Principio Die vel in hora tertiatum. siue sexta,sue nona, & sic de singulis . Deus is a pons est deicimuran. lucis. cium temporas
52쪽
sem fora,qtria quando est Aestas,quando Ver, quando Autumnus.& Hyems, tenax vigor iacit haec, pr PreTca dicitur, largire clarum Vespere, huc est nobis dona clarum Vespereadest finem clarum vitarq nostrae exitum . Quo pro ut vita nostra decidat, idest ne cadat in aliquod peccatum, sed gloria perennis instet, est superstet propter praemium sacrae mortis. Vtrii in dicetis, quando mors sacra dicenda PF espondetur, quod ipnc, quando sine mortat i porcato homo e, Via recessit,contritus, ac rite peccata sua consessus. Quis igitur Diuinam non laudaret Prouidentiam sita virtute omnia conseruantem P .Quis ob id non oraret deinde, ut nobis Deus faelicem, vita que beatae dilargiatur caitum P Quis ea, quae carpit, rerficiet non largiendo quod deest ξ Largire ergo Olarum Vespere,quo visa &c. sed praemium mortis sacrae perennis instet gloria . vespere ut vos non laia Non delet, hoc loco duobus capi potest modis siue bifa- Vespere, riam; Vno modo pro istius sensibilis,& temporalis Diei rein porario, fue fluxu temporis . idest Ues :pertino. siue Serotino;quod abeatus tempus obscurum , atq; atrum dicitur, eo quia ob noctis vicinum c repusculum, & solis occasum paulatim in tenebras decumbat. Insuper summi solet Vespere in Diuinis Oracusis in f equcti usu, pro parte Diei extrema i u ta illud, factiim est Vespere, di mane Dies unus. His accedit, quod Vespi re etiam pro stella una, capi cinsueuit.quae vulgo Venus,ct lucifer ῆppestatur,& -- pere quidlida;&humida virtualiter, no autem Qrniat iter dicituraed bene Martis maliciam noctuam temperas, semper e, est concomitans solem. At cum praece-
.dit lucikr vocatur, & quando subsequitur 3 spcr. Hic vero dum dicitur, quo vita nusquam decidat, . habet intelligi hoc, non de vita huius saeculi tantum, platetiani de alterius saeculi vita, quae nunquam a re
53쪽
ctitudine iecidit. Quod si de vita huiussae Io 'velitis praesentem intelligere,tunc sensuserit: - , vita nusquam decidat a via Dinimes, hoc est 'ita' timus non transigi a legis Diuinae rectitudine, ita
mortem Peccati . Haec ratis. . D
CI VRVS hodierna die in patia, praedictorum de Dominica cerei, ne, iac serie,s ordine pri credams Na primo orationis huius d in tem aperia; Insuper ad existitioiia accedam. Quo ad primum, quariis sit dignitatis, & excelletiae oratio Dominicalis, iii με ' β' se auditet est nanque alias orationes praecellens ait
quatuor; Primo in authoritate, quia Christus . vi Magister verus, hanc secit, & ordinauit . Securido in breuitare riscellit, quod propter tria factum sein Primo ut sicilius posset intelli ,meliusretineri, indidiusq; obliuisci: Secundo, ut frequentius posis diaci, ac retineri; Tertio, Vt nullus ab oratione sem saret. Ulterius talis oratio alias excedere dicitur in exaudibilitate, eo quia magis exaudibilisquamnq; alia oratione.Pr ellit quoque in seinditate,eo quia omnia in ista oratione necessaria, tam animae, quam corpori, in vita prisenti, & futura includantur, ut in declaratione infra patebit. Prima iam enodata parte, subsequitur, altera dum dicitur; Pater noster. Verum dicetis, cur ita Christus, orationem Domunicalem inchoauit dicendo, Pater noster, & non sic, M. Dominus, vel Deus, siue Creator Responderi potest,
54쪽
quod huiusmodi nomina, sunt timoris, at Pater nomen amoris, & quia nos Paterne diligit, vultque filialiter diligi, propterea dixit, Pater noster. Qitare si Pater,quia Pater,& nos Filij esse debemus. Noster deinde dixit , ut humiliari nos doceat, ita ut nullus de generis nobilitate, se iactet, di alios sperant. insies in Caelis: Cur sice nonne Deus ubique Responderi potest ad hoc, quod sic, sed dixit in caelis,ut nos
caelestia, dc non terrena appetere doceret, iuxta c&slium Apostoli ad Col. 3. Deinde, ut locum osten- GL 3.deret nobis ad quem creati sumus. Sanctificetur nomen tuum. Haec Nobilissimi Auditores, prima dicti ,-tur esse petitio, in qua petimus, ut ipsius nomen S ctificetur, eo quia prae omnibus, Dei honorem desiderare debemus. Verum dicetis, petitio haec sutilis, di vana apparet, quia Dei nomen semper in se sanetum, quo igitur modo U Sanctificetur appositum ΘRespondetur ad hoc, quod non petimus, Dei nomein se sanctificari, sed in nobis, hoc est,ut sanctum habeatur, & a nobis honoretur. Sed heu me miserum , quia hisce temporibus nostris,Dei nomen a pluribus Christianis blasphematur,potius quam Sactificetur.
di honoretur in corde credendo, & amando, in Ore que ipsum laudando, & praedicando. Adueniat Regnum tuum.Post Dei honorem, nullus est, qui caelene Regnum non debeat desiderare, & ideo dicimus adueniat Regnum tuum, hoc est, fac nos peruenire ad Regnum tuum. Fiat voluntas tua, sicut in coelo, ct in terra. Henricus per caelum iustos intellexit, per cuidpis terram vero peccatores, ita ut sensus sit, quod sicut Calum . tua voluntas Domine Deus, fit in bonis, di hominibus iustis, tibi fideliter obsequentibus, no secus fiat in terra, idest in ipsis peccatoribus, ut ad te conuer tantur, & tibi serviant, ut petimus. Vel sic: ut fit in
Caeli Ciuibus, ita fiat in terra, idest in Ciuibus ter
55쪽
rae, hoc est,ut Angeli Sancti dicuntur sua consermi re voluntatem in Caelis diuinς voluntati, sic etia homines in terris facere nitantur. Sed contra hoc sociunt, qui in tribulationibus contra Deum murmurant, in signum, quod procul sunt a gratia Dei. P ' nem nostrum quo. da no. l . Hic vitae praesentis necessaria petimus, cum per panem omni a necessaria intelligenda, iuxta illud Eccl. xxix. Initium vitae hominis, panis, & aqua. Discite hinc vos, in oratione vestra, non petere superflua, at victui tantum , n cessaria, dicentes, da, in signum , quod nil a nobis habemus,nisi detur a Deo nobis.Unde ad Cor. Ap stolus ait. Quid habes,quod non accepistiὸ Praeterea 'dum dicitur da, nobis insinuatur,quod per nosten poralia recipere non debemus, sed a datore omni u. Rursus dicitur ly nobis, ad insinuandun per hoc, ut nullus temporalia sibi appropriet, sed cum indigetibus, ea communicet, quae sibi Deus tribuit. Ins per, dicit hodie, volens a nobis supersua tollere,nec non temporalium sollicitudinem. Unde Matta vj. Nolite soliciti esse in Crastinum. Contra hoc, faciutilli, qui ad annos plurimos nimia solicitudine tep ralia colligunt. Dimittenαdcb. no. Quinta, haec est petitio, in qua peccatorum nostrorum remissionem petimus, in Deum primo, in proximum secundo,&Bub. in nos i psos tandem. Quaeri hic solet, cur Christus dixerit: Dimitte nobis detario.& no peccata nostrapSecundum Henricum respondetur, quod Christus , melius dixit debita nostra, quam si dixisset. peccata . nostra; Nam in primo, petimus nobis dimitti, tam
Paenam, quam culpam, quam exoluere tenemur Propeccatis, quod non seret in secundo dicendo, peccata, quia quandoque peccatum quantum ad culpam dimittitur, licet remaneat quantum ad pςnam rCatus. Sicut, di nos dimittimus deb. no. Si enim non
56쪽
dimiseritis, dec Pater vester Caelestis dimittet vobis n.
peccata vestra. Unde D. Bern. Si vis, ut peccata tibi ala desultantur, Omnis racor,& indignatio a cor de tuoquellatur . Et ne noSidduc. in tcntat. Sexta
haec: est petitio P in qua petimus a suturis prςseruari malis,& a peccatis,sicut in petitione quinta. Verum ibi, petebamus nobis peccata praeterita condonari. hic vero petimus a futuris peccatis praeseruari sic, dc ne nos induc. in tenta: Hic sciath velim,quod in hac petitione, simpliciter non petimus tentari, sed bene
non duci in tentationem, hoc est, non superari, ac . . ,
vinci, hoc enim sonarinduci intenti Sed libera nosa malo. Haec est septima, & vltinia petitio Domini. cae orationis, in qua petimus ab omni malo praesenti liberars, & merito, quia totus mundus, periculis, est plenus,& ideo clamate debemus; libera nos a m se, , di haec pro praesenti. a di i i
IC est hymnust in ordine nonus,res . cuius consideratisperpendenda Prumo; Deinde singuli versus dilucis dandi. Quantum ad primu, Res co- sidera ta, est vial Ckistum ora unem dirigamus nostram. Christus praecepit in inaneiunctam vesperi xllem micari, ita nostram dignetur ationem audire cl&j ii est quod nunc dicitur. o Deus Creator optim idest cuiaper omnium creator, sed precipue Anselorum, quando tacem.
dixisti, fiat lux, & cscia est lux, is proserens . oesi. idonas nobis lucem dierunti idest filium t na adierum,idest Apostoloruis,qui Dies votaturintharili 'di parans originem, idest ionium mula . o M.
57쪽
nous legis: Primordijs mundi, hoc est Apostolis,qua mundi lux suerunt, q uando Christus in Caena dixit.
mandatum nouum do vobis, ubi lex noua per mandatum intelligenda. Qui mane iunctum Vesperi,dia vocari praecipis, hoc est, tu praecipis Diem,& noctε vocari Diem unum Naturale iuxta illud , factum est Vespere,& mane Dies unus. Vel sic: Praecipis mane, idest Diuinitatem, iunctum Vesperi, hoc est nostrae carni Diem vocari, quae caro de se obscura licet sit, nihilominus Diem vocari praecipis, idest Christum, qui Dies est; Tetrum Chaos illabitur. Hic per terru, variis opinionibus dimissis,intelligatis velim obscuritatem, per Chaos vero nostrum peccatum. Vel sic, tetrum Chaos hoc est vallis, vel ἰ patium, quod ea inter Caelumini infernum iliabitur,hoc est super nos discurrit. Quare o Chri ste audi preces nostras curassetibus, ut talis obscuritas vitiorum nostrorum rec dat a nobis, ac destruatur, & anima nostra sal ucturi Ne mens grauata crimine,hoc est cor peccgto grauatum, exuuidest Peti ator extraneus, siue alienus habeatur, munere, idest dono vitae aeternae : Dum nihil
mens cogitat, quam Christum peren , Eoc est dum nil cogitat, quam Christum querere, qui perennalis vita, aquae exul ille. qui se ipsum culpis illigat, idest sortiter ligar. Uerum ne mes grauata sit pc ccato,pulset quaeso Caelorum intimum, idest sobet &clamet, siue Christum quaeratu qui est intimum, idest Dominus Caelorum, mundiq; totius, petatq; veniana, dide suis peccatis misericordiam,& tollar,idest habeat
vitale praemium, scilicet vitae aeternae. Ad quam com sequendam omne noxium, idest peccatum vitandia, ideo dicitur. vitemus omne noxium, quia,& corpori,& animae nocivum Insuper purgemus omne PCf. 'simum dum sumus in hoc mundo per paenitentiam
ad verata beatitudinem habendam. His in hunc
58쪽
' dum positis, ut magis,ac magis, quae tacta sunt a n bis, nota fiant, sciatis velim ex primi versus verbis. nos beneuolentiam captare, Deum primo,lucis creatorem, nec non totius mundi machinatorem appellantes; Praeterea duminuocamus dicetes: Audi preces cum fletibus; Tertio ad noxia omnia vitanda,ad hoc ut mens nostra,accipiat, & vitale praemium,hoc est perenem gloriam acquirat,hortamur.Dolaamus ergo de prsteritis; & de suturis caueamus, quia tueanima diuina gratia, munda, erit. Amen. -
CCASIONEM nacti ex verbis primis huius hymni, de sex verba faciemus; De ereate Primo ι Quid sit Deumereare is diante creatura, i speculabimus sectado;Tertio crea re,&generi u Gquomodo differati Quarib, quid sisereatuia i into motu plex. siecreatio; Seilto, videndum, an solius Dei sit creare. Quantum attinet ad primum, creare secundum M ostium isti est de nihilo aliquid faeest, idest n5 de ritu i iter. videstinet pro pro ad di mirates. Noemo 'inintifex Cardinares creat; Alita Creare qumdopro producere, ut ait Aueroes 3. de Anima, quo modointellectus intellecta,siue intellectionem crear scituri Aliquado clam micte pro facere ali--i: quid de nihil, media, in immedlate, sub quo sensu D. Aufuit: quod segetes cxeantur. Deinde crea- D. re, strietius cassislet,de iis, inam liquid sicere, postquam
59쪽
postqua nihil fuit; ulterius creare accipitur mictissime,sub quo sensu est Deum aliquid facere, postqua-
nihil fuit, absque agentia concursu &: haec de secto . primos Nunc loco secudo, speculandum venit, quid iit creare mediante creatura , potest nanque duobus
intelligi modis; Vno modo, quod Deus Piquid ci
et, illud idem creatura producente, uti caeli in agere dicitur lumine mediante calorem, secum enim. lumen calorem, agit, &sic loquendo, Deus non di, citur creare piisse cre tura misi ante, ii ipsaque natura Iiter agente, seu secundum cursum naturae, quia hoc si Deus faceret, miraculum esset. Alio modo intelligi habet Desim creare mediante creatura, eo quia creaturae pol estatem conferat faciengi aliquid in aliquo receptaeo, quo modo fleus creare posse, siue immniabiliter causare. His loco tertio videndum, quo modo creare,' de generarς di sierant, mihi enim appared quod in hunc modum, quia creare, cst ages producere, ita quod necessario materiam non requi rat concaulantem ;Generare vero,est agentis aliquid producerrimateria praesupposita concaus ante. Hinc loco quarto, quid sit creatura meditandum , illud enim vocatur creatura, quod creatur. P haec loco
quinto quotuplex detur creatio videndum; Nam est creatio actio, & creatio passio: Primo modo dicit Diuinam essentiam; Secuddu M0d0 creaturam, sine Deo non potentem existere. Denique inquirendum, inum creare,solius Dei sit: mihi quod no aspectu prinmo dicendum sere videtur, quia secundum Philosophum, perfectum illud est, quod sibi simile facere potest, ut ignis, qui ignem generat, & homo hominem , at creaturae immateriales, materialibus cum perfectiores,igitur tenendum, quod sibi simile queant producere, sed non per materiam, quia immat riales sunt, igitur per creationem, di ita creare, non erit
60쪽
erit Adiux Dei. In oppositum se habet D. Aug. libde Trinitate dicens, quod neque boni, neque mali Angeli, Creatores esse possunt. Nunc ad formatam rationem paucis dicendum,quod currit,non quoad persectionem ipsius esse, idest quantum ad esse,at bene quantum ad 'persectionem additam, & ita conesi dendum quod solius Dei sit creare, lucis ergo cre tori&c. Haec intantum.
sentem, sese nobis primo materia, ves fes consideranda huius offert Deinde singuli versus enodandi; Quantum attinet ad primum, dici potest ι quod materia hymni, nil aliud sit, quam Deum in noctis principio precari, veluti in diei principio consuevimus,hoc idem fac
re, ut scilicet, per totam noctem nos dignetur cust dire ; Dicamus ergo sic o creator rerum,poscimus re,idest te petimus, ante lucis terminum, hoc est amtequam de hoc mundo exeamus, siue vitam cu mo re comutemus, ut solita clementia,ac tua pietate consueta, sis praesul, idest custos cum tua clementia ad nostram custodiam, & hoc ut procul recedant somnia,hoc est Daemonum deceptiones,sint longe a n bis , & noctium fantasmata, idest Daemonum mut riones,atque apparitiones: Consueuere nanq; multis apparere modis hominibus ad ipsos decipiendu . Unde D. Aug.venit tentator transfiguratus in Ange D. Aulum lucis , Nam nunc hic: Nunc illic: Nunc Agnum: Nunc lupum:Nunc tenebras: Nunc lucem, se ostendit, siue dormiamus, siue vigilemus, siue comed