장음표시 사용
351쪽
iucunda viriditas, viatoribus umbraculum , ut solis ardorem subterfugeremus , benigne largirentur. Sinistrorsum transivimus Lapicidinam Uberm eZhosensem, et Lang- Althei mensem, tandemque via dextima penetravimus in minimam avide petitam. Instar aggeris, seu propugnaculi strata marmorea specio. sissime superimposuit rerum nainra novatrix. Plagam septentrionalem occupant triginta quatuor casulae lapicidarum ex eadem saxea sarragine constatae. Qua patet meridionalis, duodecim limites lignei, quorum ope quadratores salvi pervagantur profunditatem ad acclivia fodinae, ceu perbelle delineavit aereque expressit Knorrius, rerum petrificatarum sedulus indagator. In boreali politione splendescit viridarium ramosum, uti solent amphitheatra depingi, arboretum saginum et quercinum. Hoc interim universo ipatio triginta continentur iugera. Ibi aestivo tempore ultra centum opifices quotidie manus admovent, quatuor illis praesunt magistri, quorum bini marmora
tabulata numerant, et emtoribus vendita ad calculos vocant,
bini lites hinc inde subortas aestimant, et quando vix ac ne vix quidem dirimi possunt controversisae, tunc itur ad praetorem Solentio fit degentem. Ad septo triones vergit vallis praeceps et praerupta, quae longo recellu panditur, et saxa ruderata exeipit illuc deiecta. Tantum vero abest, ut spatium istud ampli simum expleri possit, ut potius superne coacervationes frequenter factae, tamquam grumuli promineant. In hac latomia Iam per sex lustra, et quod excurrit, strenui perficiuntur labo-- res. Mercenariis singulis solvuntur quotidie quindecim vel octodecim crucigeri. Dominus, qui possidet landum, territorialis, pro penso unius florent, quod circiter triginta consit. tuunt lapides quadrati marmorei, decem et quatuor digitos aequantes pro pavimentis aedium, contentus est grossio unico monetae imperialis. Caeterum Fossilia petrefacta circa Veis-senburgum et Solenholan obvia in locis declivibus poti mimum reperiuntur, quorum nonnulla specimina collegi, et Supple-
352쪽
mentis oryctographiae Noricae, Deo adiuvante, propediem edendis inserenda decrevi. E loco superiore saxeti descendimus ad ossicinam vitriariam, dimidiae horae spatium abhinc distantem . . Furnus e tribus
constat socis antrorsum et retrorsum secum iuvicem concor
dantibus, in illis vitri prima elementa per quadraginta octo horas liquefieri debent. Materia, quae speculis fundendis desti ' natur, sunt cineres clavellati, calx Viva, nitrum, Braunstein , noduli chalybei Suhienses. Schema ipsum speculorum ab initatio ope calami ferrei ad formam vitri cylindrici absque fundo conflatur. Altitudo pedem unum cum dimidio, latitudo dia metralis novendecim digitos complet. Vitrum istud ferro igni to secundum longitudinem diffinditur, deinde per horae quadrantem in furnum tensorium, Strech osen, immittitur, priorsum tabulae in stratis magnis ex argilla Dietfurtensi paratis protruduntur, tandemque forma ibidem subiistit. Ollae insoriae ex luto Coburgensi conficiuntur in altum pedem unum cum di midio, in latum duos pedes et tres digitos porriguntur. Hya- iurgium istud singulis hebdomadis deposcit triginta, et quod ex currit, orgyas lignorum. Solenhofio reversii sumus Pappen heimilam hora septima vespertina . E vestigio me contuli ad Il , lustrem Metatorem hospitii imperialis, Cancellariaeque Directo rem Langium de Mutenau, ipsiusque in me benevolentiam satis perspexi, siquidem memorabilia musei ostendit lubentissime. In hoc admiranda sunt specimina petrefactorum raritate exquisita, elegantia polita, nec non papilionum aliorumque insecto- rum collectio classice disposita. Copiam mihi quoque fecit Vir humanissimus locustae integrae supinae, astaci minutuli, com-t pagis polyporum, tineae praegrandis etc. quae singula loco sua pra citato digne recensebo, ut profitear, per quem profecerim. Ab eodem amice demissus adii Summe Reverendum Consiliarium Consistorialem et Reverendi Capituli Seniorem Prese
herum , valdeque dolui, quod lassitudine confectiis non nisi
353쪽
breviter et summatim coram ipso agere potuerim. Quapropter data venia postridie mane repetii delicias, et introdestias in bubliothecam consideravi autores theologicos , physicos, et et gantior s literaturae selectos. Comitem habui, qui mecum Conscendit in castrum perantiquum, nec non in armamentarimn, quod varia tormenta bellica recondit, et statuas ligneas Dianae, Actaeonis, Jovis et Junonis asservat. Contignatio fiaperior continet granarium. Adiacet ituris specularis, cuius muri densitas octo pedes assequitur. In aedificio primario puteus iugis aquae, cuius profunditas meras tenebras offundit oculis, scaturit, et per machinam rotatoriam lymphas ope amphosarum praebet purissimas. Die xx. Maii Pappenheimio discedens repetii Weissenis gum, et Eltingam peramoenam versus vesperam accessi. - budem sic iubente, nunquam satis depraedicanda hospitalitate Erietaretissimi atque Reverendissimi Domim 'bori Prouincialis, interfui coenae magnificae, quam personae complures Illustrissimae a que Perillii es splendida sua praesentia exornarunt. Crastino sequenti mane exspatiatus in hortum aulicum, quem sepes vivae erectae et in arcum reflexae coronant, has vero positae in f stigio statuae distinguunt, fontem ad aethera laeta diversimode salientem conspexi, atque proceritatem arborum aurantiis citriisque malis foecundas animadverti. Hibernaculum brumali tempore apparatum hortensem excipiens aestate serena Getam praebet iucundissimam. Saxea vastaque mole, artificis manu decoratum est opus, quale in viridariis principum crebro siniet obhrvari. Exinde Pharmacopolium aulicum apprime instrumam visutavi. Provisor, Vir arte peritus, Weshard non solum satisfecit desiderio meo ad pandendos thesauros sibi concreditos, verum etiam proposuit concretum tophaceum pereximiae raritatis vastaeque magnitudinis, quod ante sedecim annos e ventriculo equi
sellarii excisum fuit. Multum certe negotii secessit morbosa ista
354쪽
ista constitutio hippiatris in cassum medentibus. Figuram quodat in t concrementi crassi, exacte rotundam observari parte antica ut plurimum sin uolam , ceu videre licet ex ichnographia aere exi rema. Substantia lapidis spongiae similis porcia col rem gerit pallide favescentem, e foraminulis sinuum vestigia palearum pabuli prominent. Pondus aequat uncias viginti novem. A liquidi galtrici spiritu salino urinbm in coagulum d generante oriri equinum hegore probabile videtur, arrepta 1imul materia idonea, pabulari primum mucilagine obducitur, dein progressu temporis in molem maiorem eamque lapideam succrescit. ' Plura qui de historia hippolithorum scire avet, evolvat illustris Lucae Schroeckii observationem CLXVII. A. IV. et Ephemerid. A. N. C. insertam. Xenodochium Ellingense divae Elisabethae sacrum prope viam, quae Pleinfeldam tendit, ii, loco salubri aprico regul rem quadratam architecturam ostendit. id porro tam liberale atque munificum esse potest, quam quod viginti quatuor homines separatim sua' cub cula inhabitantes , utriusque sexus senio confecti, imbecilles alimoniam corporis et animae in Ueniant sussi fientem In hypocausto, ubi valetudinarii comm rantur, fenestris apertis cultum divinum cernere et audire queunt, quem quotidie celebrat Parochus a regimine constitu- tus. Vlterius laevorsum in sylvis monti saxeo arenoso incisi cella iacet, qVae fornicem habet multicavum, non omissis v porariis tectonice applicatis. Longitudo centum et septuaginta pamus continet. Medium utriusque lateris duo cerevisiae conditoria includit, perreptant venae rubricae fabrilis, cuius largior proventus circa loca acclivia externe sese offert indagantibus. ' ἰReversione facta pergratus mihi obtigit nuncius a Perissim stri ac Generosissi,no Domino de OELAApEN , Incluti Circuli Fran- conici Generali Campi Mareschalio Locumtenente, Gubernat
re Legionis pedestris, ut Eismannsbergae in praedio ipsius, App. N.Aa.PusMed. TVR e haud
355쪽
haud proeul Aliorso Noricorum in ditione Solisbaeensi, qine
paret Potentissimo Electori Palatino, sito, Praesens inspicerem apparatum ad puteum recens effodiendum. Adveni die tertio Iunii, et quam bonis omnibus, ipse longe optimus, ultro offert, eius benevolentiam nunquam satis celebrandam expertus sui. Fossio prudenter instituta iam penetrabat per sedecim oroas, stratum silperficiale obtulit argillam , rursias saxa calcaria, al-ham margam saxorum, quae, ut disrumperetur, pulvis pyri necesse fuit, denuo terram laterariam Caeliam, margam suta nigram iterum ignita vi displodendam , in qua latent Cornua ammonis, belemnites, pectunculi, musculites , ostreae, o thocerarites, Oolithi etα Talismodi petrefacta includit manga glauca, in utraque proveniunt lithanthraces, pyrites, fluores, statum et selenites. Sub hac reconditum et abstrusum est marmor conchiserum, duritie Bavarico longe praestans. Su, tum superius molle, inserius praedurum et quodammodo lucidum comparet. Tandem subiacet saxum durissimum, quod usitato nomine vulgo audit Fleinstein. Per integram vesperam
sedulus adfui, qui perquirerem et investigarem strata modo memorata, id quod operae pretium duxi propter fossilia ele
petii, ut oculis iple meis penitius cognoscerem lapicidinam, imae marmor conchiserum praebet. Quadrantem milliarii di- istat ab isto vico versus orientem ad litus fluvii Schriaret b, secundum longitud nem passius circiter centum amequitur, et immediate sub cespite detegi potest minera conchis referta. is honte iacebat fragmentum krande, cuius superficies praelo ros servavit belemnites, quorum unus gracilior pennae in ptoriae cygneae formam sex digitis longam exaequavit. La picidina minor ad rivulum quendam in vicinia biellentiolan sita est triginta pamibus terminatur. EX eadem loci restione , s laque argilla o saxa erui solent. Haud procul ab illa in arvis
356쪽
minerae lam circumiacent. Ulterius, orientem versus, Bergae reperias machinas laevigatorias, quibus perpoliendi committuntur lapides. Post reditum Patronus meus , benigniter artis iuxta ac Martis fautor Gratiosissimus epulis me recreavit, et inter alia, quae sitim egregie levant et restinguunt, afferri iussit siceram e pyris pomisque consectam. Haud vero his deliciis irretitus otium et tempus deiidendo inutiliter contrivi, verum usque ad vesperum contentius ambulavi Stoecheisbergam et Reicheishofium, villicisque iniunxi, ut sulcum altius imprimendo conquirerent petrefacta olim Altorfium allata. Die v. Junii hora octava antemeridiana Eismann bergambelle aedificatam fausta quaevis antea apprecatus reliqui, et per Ηohenstadium Eschenbachium perveni. Pastor huius loci, Vir admodum Reverendus Dominus Volssius, singulari comitate. qualis inter amicos antiquos usu venire solet, me suscepit, adiutorque fuit, ut animum fatiarem herbis et lapidibus , in quibus secundum Helmontium magqa vis est. Excursionem feci per Hirspach ad caltrum dirutum Hausech, et viam, variis di- itinctam ac intertextam floribus, progressus sum, siquidem epingui proger narunt solo Anemone, seu tertia Matthioli, Ornithopodium, Pulsatilla. circumiacens regio scopulosa ad excelsos nubium tractus se se extollens summi Creatoris omnipotentiam Caucaseis montium verticibus satis abunde declarat. Multiformes praerupti colles disparia gerunt cognomina. Adeo satisfecerunt desiderio meo montana ista iuga fere Alpina, ut nullus dubitarem, altiora petere Ρalatinatus superioris confinia. Bezensteinium, agri No imbergensis oppidulum, et quasi accessus ad montes vestitos et silvestres, ipsum vero undique cingitur saxis suspensis. Generosum ibidem compellari Praesectum Dominum de Pester, et rationem itineris exposui, qui promtus et alacer fuit ad iuvandum institutum, simulque indicavit, venatorem iuvenem ab itineris comite nefaria caede interemtum, et displosione sciopeti inivsectum esse, repertume a Vero
357쪽
vero cadaver cultro anatomico mox secundum leges artis stabimctum iri. Perplacuit mihi occasio inquirendi in lethalitatem vulneri et , supra os orbiculare oculi sinistri circa basin ossis nasalis inflicti. Tam late hiabat cranium in forma subrotunda, ut plagae concaritas ovum gallinaceum facile admitteret. Abrasis capillis, et cute separata cranium a peripheria muneris usque ad suturam Coronalem, dimidium ossis frontis constituens, deorstim lateraliter in osse bregmatis ad magnitudinem palmi inventum fuit disruptum. Mox cerebri hemisphaeria eximebantur, et ab explosis per fistulam venatoriam globulis, saturni minoribus, violenter dilacerata in prospectum prodimrunt. Duas et viginti numeravimus grandines, nec plures forasan defuissent, nisii foetor obstitisset quaerentibus. Manifesto
vel me tacente, inventum et deprehensum in oculos incurrebat per se et absolute vulnus lethale. Ab hac sectione descen- di ad putiatorium incolis unicum, triginta duas orgyas prorumdum, degustavi lympham paniculis martialibus saturatam, non cuilibet salubrem. Oportet interim cives Contentos esse Cistem nis, quas exhaustas replere solent, si quando densi funduntur lab aethere nimbi. Nec minus memorabilia intueri licebat in Pesteriano technophysio tameto , cuius haud exiguam partem
constituit rerum petrificatarum et conchyatarum series, peculiari solertia et ordine Concinnatarum varietas, et seloporum maiorum et minorum multitudo. Ad omnia ossicior im genera i paratissimus exstitit Poli grammateus Dn. Meier, seorsim invi- tando, ut pergerem extra moenia ad stagnum, ex quo aqua ad lcoquendam Cere visam hauriri solet; saporem praebet unda thaud puri imma subdulcem. Pervenimus in viam, quae ducit lversus ober-Truppach , et penetravimus in speluncam Claus Κirchen, quae attollit se vertice ad auras, ab artificiosa matre
omnium natura ita sormata, ut superius cacumen sornicem acuminatum eiungat passim hiantem, coelique mirabile lumen, nec non mobilem humorem recipiat. Illa introitus prilao aevo per
358쪽
artem amplior redditus fuit, ut portam sublimem et late reclusam in praesentiarum sistat; sicuti etiam antrum istud ex advertaso similem liberiorem aperit exitum. Longitudo ducentos passus comprehendit, latitudo duobus plaustris stibi invicem
rentibus spatium concedit opportunum. In hoc tractu ad rupes accrescunt herbae capillareS fere omnes, et leucoium saxatile luteum.
Simulac Graesenbergam accessissem, ossiciose rogavi Physicum loci celebrem D. D. Sturmium, ut me deduceret in campos Caspergenses lapidibus figuratis affatim abundantes, et monstraret simul famosa, atque praegrandem tiliam. Insolitum st
pui portentum arboreum, robur turgidum, spargens laetam umbram, ut paucis dicam, miratus sum in una arbore integrum ne mus. Nequidem proavis ab origine Cognita fuit arbor, peripheriam eius terminant quadraginta octo pedes, truncum habet undique excavatum, silvo Vertice, duos aperit accessius, maior virum equo inlidentem commode admittit, ita, ut intus sese circumvertere queat, minor hominem quantumvis obesum non excludit. Quatuor gaudet truncis, qui olim coalescentes, su cedente incremento, divaricationem obtinuerunt, desuper albquot longe lateque patentes monstrat apertiones subrotundas. Ramus superior, versus occidentem, expansus maior est inseri ribus truncis. inter oppidulum Graesenbergam et pagum Ca- spem alta saxorum strata haud procul a lilva EZenlohe triangulum efformantia cernuntur, quae scopulos turritos circumdant scolopendrio seorsim laeciandos. E editum paravimus ad sontem solerium nuper detectum. Oritur scaturigo prope molem dinum inserius, in prato declivi, versus orientem. Caput fomtis munitum est ianua lignea obserata, cui vero Ionge praestaret cisterna murata, ut pluviarum torrentes, niviumque regelat rum exundationes melius prohiberentur. Non obstante mediocri profunditate per tres pedes metienda, unius horas spatium
trus amphorae certo exinde peti possunt. Hausi aquam limpia
359쪽
dam, et ratione odoris et saporis salubriorem sensi, quam hele Noribergae, salvis Collegii nostri latrici cum eadem institutis
experimentis. Particulae sulphuris elasticae, Martisque subad stringentes praecipuam eius absolvunt naturam et indolem, id quod sub cataram magna copiose coacervata Comprobat ochra. Octo passus transversim altera quoque promanat icatebra eiusdem commatis, in cataractam defluens ligneis trabibus Conte.ctam, cuius altitudinem novem pedes definiunt. Plura de virtutibus acidularum Graesenbergensium proferre iam supersedeo, quoniam procul dubio citatus Physicus experimentis ulterioribus suffultus plenariam dabit descriptictem. Quod aetate florente plus vice simplici invisere mihi licuit Nonasterium Michelseld, in Palatinatu superiori pone oppidum Aurbach situm, ubi Regulam Sancti Benedicti profitentur Patres
Reverendi, id me hospitem quondam maxime devinctum excutavit, ut studiis selix et pietate clarum repeterem coenobium, opibus tectisque silperbum. Reverendissimo atque Gratiosissumo Domins Abbati, MARIANO, antiquissimum fuit, Tecolere m. moriam Parentis mei p. m. Medici per complures annos Venerabilis Conventus, et praeter innatam promtitudinem reficiem di peregrinantem, opera, gratia et consilio iuvit qualiacunque mea conamina. Siquidem sequenti mane venatorem mihi assiiunxit comitem, qui me ad lacum immensum Seewether, olim a me iuvenili, eoque fugitivo oculo visum, nunc paulo Cur lius considerandum duceret. Locus ipsi est nemorosius aC falebrosus, primordia capit e monte saxeo, ut desuper a linata scala vena Perennis aquae, adoperta musco, bene recteque conspici queat. Non ficta, sed vera narro, testis ego αυτο lis. Maturigo hiulca murmurans tantam vim effundit undarum, ut venae mensura truncum hominis robusti exaequet, genituram piscium creberrime protrudit, argumento haud obscuro, introrsum latere adhuc aliud stagnum. Fluminis ostium sonorum sub cella quasi, admirando naturae lusu, 'provenit, seseque --
360쪽
pandit in latum per aliquot decempedas, in longum vero iuge ra multa efficit, tandemque per cataractam inundat Pegnesum. Truttae, lucii, carpiones Voraginosae undae alumni, grandes et ampli evadunt, ita, ut nuper admodum par truttarum quatuom decim libras ponderaverit. Harum universam progeniem Salmonis rubedine tinctam esse liquido constat. Aegre tuli pluvias continuas, quae impedierunt me, quo minus peculiaria investigarem insecta purpurei coloris, quae pabulum praebent trutius gratissimum. Taceo alia plura memoratu digna, quae mihi salivam in cassum mo erunt. Byruthum, sedem principem Serenissimorum Marchionum Brandenburgo-Culmbacensium, vel ideo non praetereundum duxi, ut salutatis prius Archiatris Praecipuis, viderem theatrum
illud splendidissimum, quod oculis subiicit, quicquid umquam
ars et natura in synopsi congerere valet, de cuius admirandis .imeliis ne sciagraphiam quidem dare audeo, quoniam illius thesauri luculenta descriptio dudum fausta cepit primordia, prae- numerationis lege ulterius publicanda. Quamobrem
Tu mea Musa sile, digito compesce labelluml
Εt hae sunt rationes itineris mei, quas orbi litterato reddero nullus dubito, ut simul appareat iis, qui mea coepta non semper iusta expendunt lance , quomodo tempus et nummos collocaverim, posthabita aliquantulum praxi clinica sat aerumnosa. Ad purum putum medicum nunquam aspiraVi, a teneris potius mihi curae cordique fuerunt isti studia, ut aureis Sen me verbis utar, quorum os e omne vitae fastidium essu ere possumus. Qua: ropter in consortium iucundum iure meritoque vocare iuvabit Te Ilu Deni Cor baeum nostrum, D. D. TRE IUDI, quem observantissimo animi cultu veneror Colle. am. Dies me deficeret, Vir Excellentissime, si in Tuas excursurus laudes e
. Ponerem proli3iui, quantis beneficiis obstrictum Tibi reddideris Laterum Tuum. Si quid enim est in me artificii anatomici, quod