장음표시 사용
371쪽
me3idinam heic Francolarii ad Moenum faciente, pustularum in febribus curationem tradens, Varii generis pustulas descri-hat, inter illas tamen nullas observare potui, quae cum vari lis nostiatibus conveniant, Vel cum his Comparari queant. Quod igitur a temporibus HIPPOCRATIs ad AETII aevum'
octo circiter elapsa sint secula, quo longo temporis intervallo, nullus illius periodi Medicus morbum variolosum descripserit;
et a temporibus RHAsis et AVICENNAE, qui seculo undecimo vixerunt, ad praesens aevum, aequale circiter temporis sp tium emuxerit; et tamen exactae Variolorum descriptiones, quas RHAsEs Lib. X. de re messica MI Ianorem Cap. 18. Operum exisquistiorum, Edit. Venet. sol. anno 1562. p. 394. et AVICENNAL V. IV. Fen. L. Tract. m. Cap. VI. et seqq. Operum Edit. Venet. sol. an. I 562. p. 434. b. dederunt, ita Variolis nostro tempore non solum per Europam, sed per totum fere terrarum orbem, ut ex Itinerariis patet, observandis congruant; manifestum fit, variolosi morbi andolem, per secula et Xegiones non ita muta' ri, ut eiusdem identitas non ubique cognoscatur, et a quocumque alia exanthematica febre discerni posset. vi Nostro tempore eleganter doctus Vraticariensium muper Medicus, Ioannes Gottinredus Η Nn Variolorum antiquitates ex Graecis , egregio eruditionis apparatu operose et vari
tos Anthracum sive Carbunculorum speciem fuisse, defendere, seculiari Schediasmate susceperat anno a 33. sed quantum ego perspicere potui, plus cognitioωs Variolorum Graecis Auct tribus ingeniose intulit, quam ex illis vere retulit. Hinc et perspicaciter pro more suo egrenus λὶ - - - Medicus Hannoveranus, iam 'supra laudatus Paul. Gottlieb M'Ε :Mop, Di quisitione sua medica et philologica de Variolis et Anoraritio NAH Nwmpposita, anno 1 33. ad. liquidum perduxit: quamvis veteres MediciPaeci Latinique nonnullos recensuerint effectus, ariolis laudiarrusamnes, et quibusdam symptomatibus simile , ain nilavinaedis aram rationumque omentadocuerint, V
372쪽
riolis satis apta, neque immerito per αναλογίαν prudenter aptan da, non tamen ipsum hunc morbum, uti nunc est, delineatum exhibuisse, atque adeo vel plane tunc luem illam, 'nunc fer universalem, inter ipsos non extitilla, vel aliam prae se tulinse faciem, alios characteres, indolem aliam, ut, si hoc etiam ita esset, pro eodem affect u Vix, ac ne vix quidem haberi
Ignotos igitur priscis . Graecis et Latinis Medicti variolos scisse, ex alto eorum de illis silentio, satis probatum fuit. Sponte igitur ex his sequitur, et variolorum effectus, maxime cicatrices ex variolis saepe saepius rellitas, ipsis ignotis fuisse, cum ne vestigium quidem vel in Medicorum, vel Histo. ricorum istius aevi scriptis occurrat, quemdam facie talibus cicatricibus per variolos relictis defoedata insignem fuisse. Coa-NELius Nepos, PLuTARCHUS, SUETONIUS, Diogenes LAERTius, ut alios taceam, qui tot clarorum et excellentium Virorum vitas descripserunt, et staturam ac habitum corporum, formasque lacierunt eorundem accurate verbis delinearum, nihil qui
Fieri sane haud potuitat, quin indici praecavendis velletiam delendis talibus cicatricibus operam suam impenderint, cum non solum hodie Medici eius rei satagant, sed iam statim ab illo tempore, quo varioli inistere coeperunt, Arabes M dici , hoc multo studio efficere alloborarunt, ut mox plenius probabo. Certe a puellis, formae semper studiosis, si talium cicatricum casus exstitissent, earum cura a Medicis efflagitata fuisset, quam recusare non potuissent, cum ad longe viliores Cutaneos naevos attenderint. Sic CELsos Lib. n. Cap. V pene ineptiaesunt, scribit, curare lares et lenti sis et besides: sed eripitamen foemiunis mira cestus sui non potest. Videnter enim varioli diminutivum a Varis esse. Hinc et Harioli potius quam Hariolae sunt nominandi, quod derivativammmuniter et aptius primitivorum genus sequantur. Sed ex a ' sunt
373쪽
sunt Varioli diminutivum a varis, ratione vocis, non ratione periculi.
Hoc emcax de silentio antiquorum Graecorum et Latinorum circa cicatrices variolosas argumentum, ad validam negationem , antiquis , ariolos notos fuisse, iam subolfecit Petrus Damiel IduETius, Episcopus quondam Gallicus celeberrimus, iniucundo suo de Re s ad eum pertinentibus Commentario . Lib. I. pag. 9. Edit. Lips. 4to I I9. sed ad omnem huius argumenti vim, quam. ego sane magnam puto, non attendisse videtur, quod inde colligere prohibeat, nulla prorsus vetustis illis temporibus morbi huius indicia exstitisse , quin sub initium iam sexti post Christum natum seculi, Variolos Italiam et Galliam v .hementer infestasse, MARIO in CHRO Nico, nimis credulus fidem praebeat. Evolvi illud Chrontem ab anno 455. incipiens, Continuatum ad annum s8 I. ut in Scriptoribus coaetaneis Historiae Francorum, a-CHESNE editis, Tomo I. p. 2Is. exstat. Hoc anno scribit, anno IV. Cons. Iustin. Iun. Aug. Ind. Ill.) moribus validus cum profluvio ventris et variola, Italiam Galliamque viale
.a xit. Sed quis MARiu Μ, Episcopum Lausannensem, Medicinae expertem , putabit , per Hariolam indigitasse morbum : riolosum, de quo modo sermo; cum absque definita notione
vocabulum Clariola proferat, et tanquam morbum iam tum satis cognitum, Cuius contrarium tamen iam supra probari, simpli-cher nominet. Quam parum enim MARIus rerum medi rumharbaris istis temporibus gnarus fuerit, manifestum inde fit, quod eadem pagina, immediate statim sub titulo Anno V. Conclustin. Iun. Aug. Ind. l V. narrete hoe amo infanda ingi tas atque
Elamauia, cuius nomen est pustula, in supra scriptis rationibus innum vasitam putilum devastavit.' Quis quaesti Medicorum hariolari poterit qualis sit illa infirmitas atque Glandula, cuius nomen est pustulaῖ Et quamvis quis inferre vellet, a Saracenis in It 'tiam et Galliam transatos iam tum fuisse Variolose constat ta- .
374쪽
men, seculo demum septimo Saracenos Hispanium, et oitavo in Galliam pervenisse. Non maioris pretii est GREGORII , Episcopi Turonensis, testimonium , ad quod etiam HUETIus provocat, scribentis
Bissoria Hormonium Lib. VI. cap. I 4. prout etiam apud citatum CHΕsNE prostat Tomo I. p. 233. temporibus Chil deberti Francorum Regis, sub finem sexti a reparata salute Seculi, ingeniatem. apud Francos stragem edidisse morbum hunc : Magna eo anno lues m populo fuit, valetudines variae, mili e cum pusulis et v sicis, quoe multum populum adfecerunt morte. Quis Medicorum nidinas illas cum pusulis Variolos misisse credet 8 Forsan tamen antiquissimum vocabuli Hariola documentum est, quod ex MARio attuli: sed valde dubius, an morbum variolosum , qui nobis hoc nomine venit, indigitaverit. Hoc tamen facile largior FΑuCHETio, dans let Antiquit. et Hirtoires Fransol es Lib. xi cap. I s. Balduinum, Belgarum Principem, reparatae salutis anno 962. Variolosa pelle missis exstinctum, quod Saraeeni tum iam satis alte Europam penetraVerint. - Arabes primi fuerunt, qui , ariolos per sita signa, stasque periodos ita accurate descripserunt, ut ab omnibus aliis pustu Iis, vel febribus pustulosiis, discerni, eorumque cum hodiernis Variolis identitas statim cognosci queat. Aucteter RHAZRs, qui initio Seculi undecimi floruit, antes anus est, Variolos adeo graphice loco supra a me citato,
descripsit, ut de illo seorsim et potissimum dicerem, quod Mar-
. tin L STER Exercitat. de Hariolis pag. 2. Edit. Genev. 4to anno 1696. de AviCRNNA, MESUE, RHAZE, ALSAHARAVIo, in genere scripsit: diligenter attende cui ea quae de Variolis scripserunt confer eum tias, et deinde die mibi, quid nostri bomines assiecerint novi. Sed interpretis temeritatem damno. Is est Albanus TORI Nos, V1toduranus. Hic in Dedicatione Opertim RHAZAE ad Abbatem
Murbacensem et Lutrensem , frivole gloriatur, quod librum
Pu χAE decimum, in quo de Variolis docet, paraphnistice in-
375쪽
terpretatus fuerit. Hinc sine dubio factum, ut Caput dexiolis Interpres inscripserit: de Exanthematis, e malisve, quas Pariolas vulgo morbidosque nancupant, et mox dicti Capitis initium
ita interpretetur: st ulo febris acuta latensque pueros -- --- ludadere coeperit ------ tunc vel pistulas vel defoedationes, quas . morbillos et variolas iam omnes nuncupant et . Haec contra sinceri
Interpretis ossicium acta sunt. Caeterum multus est RHAZEs in enumeratione remediorum contra cicatrices a 'ariolis relictas, passim per opera sua. RHAZAM sequitur AvICENNA, qui vergente seculo undecimo claruit. Admodum copiosius ille est, loco supra citato Cap. 6. 7. 9. IO. II. I 2. de Variolorum natura, signis apparitionis, signis salutis, cura; de observatione membrorum, et defentione eorum a monumentis variolorum et morbillorum; de eradicatione ''ariolorum. Sed ambo, RHAZA et AvicENNA, de Uariolis tanquam de morbo iam inter illos satis cognito scripserunt. Seorsim Arahes ad cicatrices ex Variolis relictas sollicite attenderunt et Calipharum plerosque iis notatos, nonnullos etiam ex Variolis mortuos enarrat ELMA IN AEltor. Saracen. Lib. I. cap. 8. et I 3. et Lib. 2 Cap. I 6.
Constat vero, quod Saraceni, Arabica gens, iam seculo septimo Hispania, Sicilia, variisque maris mediterranei insulis potiri coeperint: Seculo octavo in Galliam penetraverint, et ubivis non solum doctrinam de Variolis, sed hos ipsos propag verint. Seculo tandem undecimo et duodecimo, varii exe citus Europaei cum illis acriter dimicarunt: quibus et similibus occasionibus Varioli per omnem Asiam, Africam et Europam latius disseminati fuerunt. Sed non prorsus antiquum ipsis Arabibus Variolos fuisse morbum videtur. Siquidem Lames Iacobus REIsRE, Vir ar bice doctissimus, in Dissertatione sua inaugurali de Varissis, Lugduni Batav. anno I 46. edita, resuri, se in Veteri codice ar bico
376쪽
bico manuscripto Bibliothecae Leidensis haec verba legis e hoe
denuum renno comparuerunt primum in terris Arabum Hariolae et morabilli. Annus autem ille erat post Christum natum D LXXII. quia natus est ipse Muhamedes. Confer. MEA D de Hariolis et Morbi sis, Cap. I. p. 3. Congruunt haec cum iis, quae RHAZEs in libro, quem Continens appellavk, quique satis tumultuarius est. refert 4 I9. a. Aaronem quendam, Multamete imperante M xandriae natum , anno DCXXII. medicinam exercuisse , teste ΑBULPHARAIo Histor. p. 99. et triginta libros de Medicina scri sese, in quibus signa Variolarum, genera diversa, et curandi modum explicuit. Vnde FREINDIus Oper. p. 33O. non temere
coniicit,. Aegypto Fortasse prima variolassim morbum habui si
se exordia. Conseratur et MEAD 1. C. Haec temporis perio
dus ad AETir aevum fere pertingit. Metur sane, Variolos morbum Fuisse alicubi endemum, sive in Aegypti aut Arabiae quadam provincia ex vitiis aut Ii. aut aquarum aerisve, aut omnium coniunctim, tiadem elonte, et sine contarao natum, solum, randemque per horum incolarum cum assis populis conamercia , Ut divinae irae Bagellum, propagatum ulteriusque disseminatum. Haud secus ac de I .ue venerea norum, quod in Nispaniola sit sponte nata sive endemda, deinde demum per Christopb rum Collι tam in Europam translata: ut distincte probat Gon aliurima ea G iEDo Histor. Natuar. et gener. Indiarum occidentalium
Cap. 9. et Io. Apposite hinc MEAT de Hariolis cap. I. pag. Kkq. Variolos pestem sui generis esse contendit, Mae 4n Ahica primum genitam sed testem mullum .excitat praesertim in Aethiopia, quae pars ieius intolerabiliter aest torrida, dei , de in Arabiam et Aegyptum ut vastatrix illa Populorum im 'gna, pestis), commerciis hominum delata. Foedus et atrox hic variolosus mPrbus, mox ab eo, quo observari coepit, tempore, cordatorum Medicorum ingenia moestavit lis menda remedia, quibus praesens non solum cc
377쪽
rari, sed potissimum futurus averti queat. Mitto varia variorum, tanquam a proposito aliena. In transitu etiam tantum respicio ad praeservationes a Variolis passim tentatas: cum hae magis nitantur eradicatione fomitis, quam contagii variolosi declinatione. Non est enim huius loci pluribus inquirere, quis L qualis y vel ubi ' sit ille in corpore humano variolosus fomes. Suffcit satis probatum esse, existere aliquem. Ingenue enim fateor, me non solum illum ignorare, sed nec aliorum hac de re sententias mihi hactenus fecille satis. Non possiam tamen non aliquas meas circa illum olim opinatum experientias
Primo olim cum aliis suspicabar, haerere ilium semitem invasis funiculi umbilicatis, a sanguine, post dicti laniculi deligationae stagnante, pro parte tandem corrupto, et cum dict
rum vasorum lateribus concreto. Propterea ante plures annos
in non paucis infantibus, quorum partubus adstiteram Medicus, funiculum umbilicalem, prius quam ligaretur, studiose antro sum et retrorsum emulgeri curabam, hosque insantes mihi no- tabam. Sed plurimi eorum variolis tandem etiam correpti, et quidam illis etiam enecti fuere. Secundo, magnum praesidium in usu mercurii interno collocari, ad praecavendos Variolos, apud Auctores videram, atque hane spem omni fundamento haud destitui putabam. Ac cidit vero ante plusculos annos, ut iuvenis Viginti et aliquot annorum, chronica serpigine, non solum artus, sed faciem etiam infestante, laborans, curandus mihi traderetur. Exhibebam ipsi, praeeunte immortali BORRHAAvi O. Element. Gemisu Tom. II. Proceis CXCVIII. experimentis celeberrimi vo S iETEN audentior famis, mercurium sublimatum, cuius granum unum in spiritus frumenti unciis duabus solveram, huiusque mixturae, sympo violarum edulcoratae, mane et vesperi cochlear unum sumere, et aquam decocti hordei sussicienter superbibere iubeabam. Quum vero ipsi a bina per diem sumtione furias nimium
378쪽
a inoveretur, non nisi semel per diem talem desin mane silmebat,
et per duos solidos menses cum laeto successu continuabat. Me latebat , iuvenem variolis nondum laborasse. Elapsis vero a finita cinratione tribus mensibus, dimis iuvenis ex variolis, dic. cretis quidem, numerosis tamen, graviter decumbebat, eis
Miter Cinabatur, sed speratum a mercurio contra Variolos praesidium, talis eventus fruiuabat. Nulla vero variolis medendi methodus, tam late diffusii
tantaque contentione rimatum ventilatumque applausum cons
cura in , quam illa per insitionem inoculationemve. Hac qui pe, aptato prius eongrua Praeparatione mi re, fomes iste variolosis, excitatis arte per insitionem variolis, opportune destruitur, et hi artificiales varioli longe securias naturalibus d
liquiora de huius methodi origine documenta invenire potui nulla, quam quae habet de Μη YB. ymam eri Europe, A , Afrique, Tom. II. Edit. Ita me Comitum, Folio, anno I 27. Affert ille in appendicis num. L Dissertationem historicam , a MMosa, Medico Constantinopolitano, ipsique amico, comscriptam, in qua hic anno I ra. testatur, iam tum in Georgia. Amema, Circassia, China, et in nonnullis Graeciae provinciis, moris fuisse Variolos per insitionem excitare. Circessos de la MoT YE dicto anno I I t. ipse adierat, et observaverat, ut refert pag.-illos filias suas in Gynaecea in natum vendere solitos, et ut cariori id fieri possit pretio, et ut venustiores appareant, delicato illas nutrimento alere, ae s perbe vestire. In tam finem vero, ait pag. 98. illos studiosec vere, ne cicatricibus ex variolis relictis dilormentur. Siquidem de D MOTRAYE in hac provincia neminem ex talibus dic stricibus deformem observavit. Sciscitans igitur, quomodo Circinii hoc malium praecaveant, retulerunt ipsi, per insiti nem id fieri, pus nempe variolosum nilscendo cum sanguine in
379쪽
. puella aetatis quatuor ad quinque annorum, testis fuit oculatae. Haec puella infuso foliorum siccorum Budini, cum radicibus et melle prius leniter purgata, ad puellum trium annorum, v riolis suppurantibus laborantem, deportabatur. Tunc vetuli quaedam tribus acubus , Vinculo coniunctis, pungebat primo scrobiculum cordis; secundo mamillam sinistram iuxta cor; tetitio umbilicum ', quarto carpi dextri internam faciem; quinto tarsum sinistrum: ubiquh ut sauciarentur partes, quibus creemtatis pus,. modo ex Varioloso eductum, immittebat, vulnuseruta soliis Angelicae siccis tegebat, tandem pelle agni recenter nati obligabat. Hoc facto mater inoculatam puellam peste quadam , ex quibus lem apud Circassios parantur, involvebat is cumque ducebatia Monet pag. 99. calidum servandum inoculatum ; cibum ipsi esse speciem iustuli, ex farina cumini, cum duabus tertiis aquae, et una tertia lactis ovilli, parati: poma ptisanam ex buglossa, paucae glycyrrhiza et gngelica, speciebus in illa regione admodum vulgaribus Hac praeci, tione, hocque regimine , Variolos feliciter parco numero, septimo die aut serius , saepius. etiam quinta aut sexto, laterdum et citius prodire- -
Chinenses longe diverso modo Variolos: arte exestveρ-
lent. P. DENTRI COLI ES, Missionarius e Societate Iesu, epistola ad Ρ D. Η de eadem Societate Pehingae d. II Naii I 26. nunciavit, chinenses pus variolosum, Gossypto ememu m,ribus intrudere iam a Seculo solitos, ut inoculandus ariolosmi virus sic attrahat Videantur Letues edi Pretes et evius B in Lies des IJsssons etra=geres par quelques Misso ires de de Iesus, 8vo a Paris I 3r. xx. Re eit.
Quis primus horum populorum Variolos inserendi messii, dum invenerit, et quo ordine et tempore ad alios pervenerit,
Passim in Graecia illam usu venisse, ex TmloNIo et is uu-EMn notavi- Iaco M PYLAMNus, Medicus pariter com
380쪽
santinopolitanus, exiguo Schediasmate, Inscripto: Alaeta et fata Hariolas exest di per transplantationem metbodus, nuper inventa et in usum tracta, qua rite pera,a inmunia inposterim praeservantur ab iusmodi contagio eorpora: Venetiis Izmo I Is. Recusum est
illud tam in Philosopb. Transact. ol. XXIX. Anno I . n. 34 Com. a. p 393. quam in ubera. Nati Cur. Cent. V. et VI. p. 13. seq. Ex Thessalia Constantinopolim venisse refert de la Mora YE, ubi Legati Regis Mamae Brittanniae uxor, Domina MarγIVortl Montaque, exploratis sollicite omnibus huius Variolorum insitionis momentis, insitionem in filio sex annorum anno I i . felici cum successu instituit, et Londinum reversa, in filia eiusdem aetatis anno I aet. pari cum successu repetiit. Et ab hoc anno epocha, quando Variolorum in Europa insitio vulgari coeperit, Computanda venit, quod iam prosequi a praesente instituto abludit. Heic Francosurti ad Moenum nondum datum fuit Vario. Ios inserere, quamvis non pauci civium faciles essent ad praeservandos suos liberos hac methodo a naturalibus variolis: sed omnes cupiunt, ut quis eius rei initium faciat, quod ipsi sa-Cere recusant: et sic de anno in annum differtur. Propriam igitur experientiam allegare nequeo. Ex modo vero insitionis, et ex phaenomenis istam concomitantibus, ut KIRRPATRIR, B-Grs et Tissor ex multiiuga experientia descripsere, ad qualia. tatem illius ipsius insitionis, et utrum suadenda sit nec ne, Certius argumentari licet.' Ad Variolorum insitionem aptatur corpus prius studiose.
Eligitur aetas inter quintum et decimum quintum annum: Co Dus sanum, nullo alio, imprimis lento, morbo laborans: vernum tempus ; extra aliquam Variolosam epidemicam constit tionem. Evacuatur corpus aliquoties purgantibus antiphio
sicis. Mittitur, si corpus forsan sanguine nimium turget, sanguis intra terminum virium. Per tres ad quatuor septimanas f a Obsem