장음표시 사용
131쪽
sorte, quam de usuris, non possit liberari, idque ob id duntaxat, ut constituant principalem simplicis quatitatis debitorem, posse debiti qu Iibet partem inuito creditore soluere.Plus secundum eosdem sequer tur, quod dicta lex quidam existimauerunt,non haberet locum,nisi in simplici debito,non autem si fundus deberetur sub poena,vel si quantitas deberetur sub poena, vel sub usura,quq omnia citra indiuiduam commissionem poens sunt falsa, per predicta.Vltimum quoque prorsus impium S improbum est, nedum absurdum, ut dixi in tracta.vsur. q.litia. Ir i Secunda solutio Philip . Deci j ad d. . Lucius, est,ut procedat de rigore e secus de squitate. Sed hoc in idem recidit, ac si dicatur, quod dicta lex quidam .corrigeret d.f. Lucius.quod non est ad mittendum. Patet per glossvit.& Doct. in I. corem .in s.de publica. Praeterea quidquid dicant Philipp. Dcci.& Alciat.non habet pro ses uitatem legalem, quae , , iEL, describitur in I.bona fides. deposit. sed quandam aequitatem secundumst, . quid,videlicet sophisticam,& truncatam, quae non est in consideratio-I . qui- 1 2 ne: ut plene disserui super Consuet.Parisien .f.xli.num. 86. Imo plus
auritu. Jς0 3 qi Od-lς - , non findatur in humanitate erga ipsum uri . debitorem, nec in eius fauore, sed in alio speciali fauore utilitatis publicae ibi expresse , uidelicet ut lites citius finiantur, prout ad sensummani festum est, quod postquam creditor compulsus crit partem liquidam & oblatam accipcre,facilius finietur iis residui et quoniam procliauiores Erunt,& alteruter, & uterque,& eorum procuratores, ad cedendum mutuo,vel transfigendum super modico residuo, quam si lis interea remaneret super toto,& sic dicta lex loquens in speciali casu , non debet generaliter accipi extra terminos casus di rationis, in quibus lo- qititur,& fundatur.Nec ibi reprobatur communis opinio,scu regula, creditor non tenetur particularem solutionem recipere, sed solum particularis opinio quorundam, qui dicebant hoc procedere etiam in casu
speciali,de quo in dicta lege, videlicet quando pars debiti non est liquida,sed super ea litigatur.Frustra ergo causantur,quod dicta lex non debet restringi ad debitorem qui negat debitum,quas no debeat esse m lioris conditionis quam is .qui fateturiquia cui dixi 9 fauor ipsius debi- . toris non attonditur,sed favor publics utilitatis duntaxat, qui tam in siniendis,qua in minuendis litibus, quam in Pace, concordia & amicitia versatur.vnde cessante dicta ratione, puta si clare constet de toto debito,vel si causa conchi sa est in valuis sententiae, cellabit dicta lex: ut ibi per Alcx 4 alios communiter, & bene .& sic dicta lex quidam c quantumcunque ad pauca respicientibus in contrarium urgere videatur tamen re ite expensa probat communem sententiam per locum a specia-
132쪽
sund .patr.lib. xj. C. ubi satis apparet legem velle indulgere, & aliquid
de rigore comunis reguli remittere emphyleutis,& collatoribus principis: alioquin si ex communi regula licuisset particulatim soluere , noesset tacta restrictio ad tres vices,& infra Idus Ianuarias, cum lex praetendat indulgere collatoribus principis. Patet in princ.ibi, quo voluerint lcmpore,& quantum habuerint pensionis.& sic d. l. est specialis in collatoribus principis: secus in emphyleuta,aut alio debitore priuati, ut est communis,& vera sententia in i .ij.contra glo.pem ibi. C. de iur. 1 emphy.& in d. l.quidam .licet ibi cotrarium velit Alciat.t Fateor quod in debito quantitatis, maxime in pecunia, sententia Philipp. Decij ha- Consu bet aliquam prima facie bladientem aequitatem,& procliuitatem apud ratio Eexpqrtes negotiorum,& quibus abunde suppetit otium idem debitum sesu fo- saepitas calculandi :quia non videtur interesse huiusinodi creditoris du- ΠΤμη modo persoluatur,tieet per partes, nisi forte solutio dissecaretur in minimas minutias longis interuallis diffisas. Atqui cum ad rem ventum est, siue creditor non est pecuniosus,& ut saepe fit, indiget integra sem-ma puta ad domum vel fundum emendum,vel redimendum, vel in mesam nummulariam, vel aliud quodcunque negotium non minore summa couficiendum, siue creditor alioquin pecuniosus est, sed ut talibus saepe usu uenit, multis & variis iuris& negotiis distramis, ut si cum singulis debitoribus saepius calculandum esset, non solum non sufficeret,& seria cum maiore damno omittenda esset, sed etiam variis singulorun ominum, quae particulatim soluerentur, apochis subscribendo facile circumueniri pollet, aut rationes suas implicatissimas reddere. Nonne ipsa rerum experientia ostendit mancam & praeposteram esse praefata aequitatem, si quis velit eam generaliter obtinere pro regula. Tum ea apparens aequitas omnino cessat in debito certae speciei, puta domus, equi,vel Stichi.& tamen Alciat. idem in his esse contendit,quod est absurdissimum. Age etiam in dcbito nummorum circunscriptis etiam omnibus legibus,& argumentis, in nudam ipsam aequitatis faciem in--
tueamur,debentur cuidam centum ex legato, vel vendito,an est squum heredem,vel emptorem totam rem possidentem minutati m inuito creditore soluere λ Vides quod non ni plane stupidus sis idq; simpliciter loquendo, nec alia circunstantia addita: quia haeres forte extraneus possessor lucrost hereditatis,nec recte nec ex bona fide implet uoluntatem testatoris, nisi totum simul soluendo , nec emptor aliter facit exa I bona fide, nec prout verisimiliter actum fuit. 1 Vcru est Φ li qua clades, paupertas,aut difficultas primat debitorem, squum cst particula rem solutionem adimitti: sed tunc est una de fallentiis regulae, quam tradit Iason an d.Lquidam. post Imol .in cap. Odoardus. per illum tex. de
133쪽
de solui. quae etiam a iudicibus ex eorum ossicio, siue rescripto principali, dilationibus etiam datis practicari solet. Practici Gallici dicunt
Atermo) er,ut plenius suo loco dixi, in Confitctud.PariCf.cxcv.quemadmodum etiam limitatur in casibus, in quibus non tenetur quis ultra quam facere possit,& alias ex aperta mente partium, ut quando actum
est, ut in diuersis locis,vel temporibus, vel diuersis procuratoribus Gl- 16 Dcretur.l.j. f. si quis ita. de eo quod certo loc. ' At si Abitor decesserit relictis pluribus lis redibus, non est contra regulam, scd ex regula,quod missoluat partem suam, quia ia in diuisum est debitum ipso iure:&iste. .
soluci totum quod debet,& ut debet. secus si vellet offerre partem partis tuae, quia non admitteretur,nisi in casibus exceptis a regula,quae cOssequenter, etiam circunscripta lcge, non est contra aequitatem , sed illi
17 potius conformatur. t Sed Alciat. in d. l. quidam. & in d. g. & harum.
minae. I o. nititur fundare,& latius proferre intentionem suam,praecipue in d. .& harum. ubi obligatio dandae quantitatis, vel certae speciei omni respectu diuidua est.& infert virum ante se inauditum,videlicet quod d.3.& harum .debet necessariJ intefligi, ut fieri possit solutio partis ab eode debitore creditori initito, nedum in debito pecuniae&qua titatis, nedum in debito certar speciei: scd ctiam in debito in genere , vel alternati v s. Et subdit quod alioquin lex xij.tabul. quae pro portionibus haercilitariis aes alienum dui id it,iniqua fuisset, iusque creditoris substulisset, nisi particularis solutio a defuncto creditori inuito fieri potuisset. Sed Alciat. nimium decipitur,& dctorquct lcxt.d. f. & haru.& reducit ad absili dum . Quid enim absurdius, quam quod equum in
genere stipulatus sorte exempto, teneatur non solum ab haeredibus venditoris, scd etiam a veili torc suo in diuisam forte quartam, aut quintam equi partem recipere,& suo periculo seruare, nec tamen disponere queat, sed in suspcnso mancat, donec rcliquae partes ciusdem equi, vel alius equus soluatur:quod si recuset,eius periculo pereat,& tantum reliquae partes dcbeantur: Imo quid magis contrarium menti d.f.& harum.& g. ex his. ubi statuitur huiusmodi obligationem solutione indiuiduam cilc,hoc est, solutionem nori posse pro parte fieri, etiam nec creditore quidem partem oblatam sponte recipiete. Exco autem potissumum deceptus videtur Alciat. putauit officium scit essectum obligationis omni respectu di uiduae, esse,q, pars arbitrio debitoris inuito creditore solui possit, quod est falsum:vt plene dicam infra parte iij. I 8 'SECvNDo circa praedicta cinergit quaestio, ad radicalcm horum
intelligentiam nccessaria, quanquam a nemine tacta, videlicet si con
tingat obligationem semel actu diuisam, postea in unius persona sue active sue passi uu rcuniri,an locus sit particulari solutionis Fingamus primum
134쪽
primum actiud ex parte creditoris, illum decessisse relictis tribus haeredibus,qui debito no exacto decesierunt relicto uno communi haerede , an debitor possit illi per tres partes seorsu in soluere, sicut poterat durante vita trium primorum haeredum ἰHanc quaestione tam facile quiuis ardelio futiliorem dicet priore, quam facile indocti de nullo dubitant : Sed ut dixi tu trinc. prioris quaest.haec prima facie leuia valde s ria trahunt,& longe plus habent in recessu. Iam ergo ad rem: Videtur
quod sic: primo quia semel obligatioile per legem in plures diuisa, facta sunt plura debita.& plures creditores.Secundo,quia semel ius questum est debitori sese liberandi particulariter cuique virilein soluendo. Tertio,quia iure cauetur ipso iure diuidi in plures,& sic cum eis ctu : sed nullo iure cauetur semel diuisam obligationem rcu niti, crgo effectus diuisionis & iuris inde quaesiti manet. Quarto,in dubio fauoreas liberationis ita iudicandum. l.Arianus .deact.& Obligat. t Quinto iste
repraesentat tres perlonas,nempe trium diuersorum haeredum, & haereditatum,nec ei totum debetur uno,sed diuerso iure, diuerso etiam modo & tempore a diuersis quaesto. Clim ergo diuersatura habent, ergo diuersa censentur debita,& pIures personae. Sexto, non potest esse melioris conditionis,quam tres illi,quibus uni sorte ex testamento, alij vero ab intestato successit.& licet sit etiam haeres primi creditoris. l. sci dum .de verb.sig. verum est mediate: sed causa immediata magis atteneto ditur. Bal. l .ex placito. C. de ter. permul. t Contrarium puto,quia res de facili ad priorem statum redit, prout rediis e videtur eadem obligatione ad unum recidente. l.si unus. . pactus ne peteret. de pact.& ita in fortioribus terminis decidit Bari in l.si pignori. per illum text. familiae erciscundae,videlicet inter tres,vel plures haeredes, si diuisione facta totum debitum cessionibus cohaeredum uni ex eis obuenerit,resert & sequitur Ioan .Pla. in i .placiti t.C.defund. colla.& patri.lib.xi. Verum est
quod d. l.ii pignori. non probat, quia non loquitur de particulari solutione ipsius debiti,sed de luitione vel restitutione partis pignoris, quae
est indiuidita l. haeredes. . idem ii iris.famii .ercistud. l. in clecutione.*.pen. infra eod.& nihil habet commune cum debito principali, cuiustam petitio,quam solutio spectant ad partes haereditarias.d. l. in esecu-ai cutione.f. priina species. t Sed ego probo, quia licet inter plures bsredes creditoris divisim sit creditum ipso iure: non lainen sunt plura debita, sed tantum plures partes diuisae eiusdem dcbiti,unum autem semper debitum. tex .est rotundus,& melior de iure, in I si plures supra depact. Cum ergo semper maneat vnn in Se idem debitum, sequitur quod an in partes lit diuisum , vel non, & an particularis solutio vel exactio sit admittenda, vel non, lebet inspici tempus vel status praesens,qui est
135쪽
tempore solutionis, vel exactionis. Quare idem dicendum passive ex parte debitoris. Si enim plures, puta tres haeredes reliquerit, quanditi in eo statu sunt, quilibet potes inuito creditore seorsim totam partem
suam,non partem partis soluere,vel offerre,& creditorem in mora consilii ere, sub modificationibus, quas infra tradam. Sed s priusquam soluant, reliquerint unum haeredem, iam ille sectus trium haeres non poterit particulariter soluere tertiam cuiusque decessoris partem; quavis distinctae sint haereditates,& geat personam trium, respectu trium haeredit uum; quia hoc remotum & impertinus est.Quod autem ad rem ipsam,& causam propinquam qua de agitur, verum est, semper mansiste
unum S idem debitum, & hodie unicum esse debitorem , & obligati nem, quae scinper una est , non amplius esse diuisam, sed unitam, & sic non poterit amplius particularis solutio seri,vel inchoari .Consequenter utrobique praesens flatus, qui ad priorcm facile rediit, inspiciendus dia est.' Et hoc quando non est ratio differentiae, eaq; pertinens inter una,& alteram successionem,ut quia est omnium haeres simpliciter; secus si unius simpliciter,& aliorum sub beneficio inpentarii,& debitum m .gnum,ita quod probabiliter opus est discutere inuentarium ; quia tunc potest partem liquidam seorsm offerre , dc soluere, & reliquum ad diascussionem inuentarij,vel cautiones sibi praestandas reiicere. Idem si alias pars unius defunctorum non sit liquida, ut quia praetenditur soli ta,vel facto elisa. Sed quod successionum alia sit opulens,alia onerosa, alia testaincntaria,alia legitima, impertinens est quantum ad istud.Pariter in ultimo haerede creditoris, si est haeres unius primorum haeredii creditoris simpliciter, & alterius sub inuentario , hoc est impertinens
respectu debitoris. Sed si unico haeredi plurium haeredum creditoris seret controuersia haereditatis unius dictorum haeredum: tunc etiam respectu soluentis pertinens esset, & posset offerre partem successionis liquids. Est enim punctus,an obligatio quae initio fuit unius,postea plu-23 rium sit liquide reunita .l Amplio etiam si tempore medio pars sit in
iudicium deducta,etiam lis contestata, quia si actor augeat libellum, ut ante conclusioncm causae, potest ex causa superuenire. l. si vulnerato. ad leg. Aquit.& dixi in lecti. Tubinges in l. edita. C.de eden. puta, quia actor factus est haeres consorium, vel reus factus cst haeres consorium,& sc actor ex eisdem factis & mediis ainpliat conclusionem ad totum, hoc facto, non potest amplius particularis solutio offerri etiam partis , qus petebatur icorum, & super qua contestatum fuit: quia non totius est eadem ratio, sed re integra, videlicet ante libelli augmentationem
potest reus quod petitum est cum imp ess osterendo particularem hac solutionem facere,& cons gnando illam liberari.l.qui decem, in princ. de
136쪽
desolui. de supprimere iudicium, quod cessare debet cedente reo. Sed ctiam tunc non tam est particularis,quam integra obligatio;& hoc, nisi actor incontinenti vellet libellum ex dicta causa dummodo liquida esset augere:debet enim audiri; ut non sit opus nouam litem pro residuo suscitare. Potest enim petere,ut reus cedat & soluat in totum,vel in eadem instantia super totum pergat,nec reus nisi alia iusta causa ostensa impedire potest. Et hoc etiam in communi utile est, quo lites citius finiantur.l. properandum .C.de iudi- Et ne finis unius sit alterius 2q initium .l. terminato.C.de fructib.& lit. expen.' Sed hic oritur que aestio huiusmodi, pendente statu diuisionis antequam obligatio si de iure dc
de facto reunita, puta tres haeredes creditoris, si communem procuratorcna,vel gestorem constituerint,an procuratori huic, eo inuito, possit
debitor per tres vices seorsum partem cuiusque solitore Z videtur quod scdum quia ipso iure obligatio diuisa est,& actu diuisa manet; tu quia lex dicit,quod pacto haeredum debitoris non potest alterari, nec deterior fieri conditio,ius,vel actio creditoris, in tantum quod etiam si haeredes debitoris conueniant, ut per unum ex eius totum debitum semel soluatur,tamcn creditor tenetur stare, nec illum in solidum conuenire; sed post singulos pro partibus suis ipso iure, de cum cstectu exige-
re.l .pacto successorum.C.de pact.l. licet.C.sami l .erciscund. Ergo multd magis idem econuerso, si plures haeredes creditoris conuenerint, ut uni eorum totum semel soluatur,non debet praeiudicare debitori, qui cuique partem suam soluere,de offerre possit seorsim de particulariter,& quemque in mora constituere, prout ipso iure, de cum offectu facere poterat ante conuentionem haeredum,quamdiu remanent plures haeredes de creditores; imo videtur,quod miniis nocere possit pactis creditorum debitori quanto fauorabilior liberatio .l. Arianus, de actio. &23 obligatio. l. fauorabiliores. de regu .iur. t His tamen non obstantiabus contrarium dico, quia unus siue tutor, vcl curator, vel procurator plurium haeredum creditoris, pro uno habetur. dicta l. si plures.
de pact. Ad illud quod obligatio ipso iure actu diuisa sit quod solum obstat prompte respondeo, quod ea legalis diuisio introducta
est principaliter ad commodum eorum, intcr quos fit, utque.commodius negotia expediamur, ut satis innuit text. in l. ca quae . C. si miliae ciciscundae. Vt enim ex parte haeredum debitoris operatur duplicem fauorem, primum, ut quisque possit particulariter soluere portionem suam o si debitum liquidum sit. Secundum , ut nullus possit trahi in ius ultra portionem suam, si ius dubium sit, nec v-nus exigi ultra partem suam in casum morae, nec unus teneatur de
culpa vel mora alterius , quod depondet a primo et ita ex parte haere-
137쪽
dum creditoris ea legalis diuisio duplicem fauorem operatur, primum, ut quisque statim non expectato alio iudicio diuisorio partem sitam exigere possit,& apocham dare si liquidum sit, vel pro parte sita latum liquidare,& periculum litis sebire, si dubium sit: nec de facto cohaeredis teneatur. Non ergo debet ea diuisio retorqueri in eorum praeiudi-26 cium, quorum fauore lex eam operatur. 1 Et consequenter ut desun-etus inuito debitore poterat alij dcbitum cedere, vel legare, ita & plures eius haeredes possunt totum debitum cedere uni,cui integra,non autein particularis solutio sieri debebit,&pari ratione unum tutorem,vel procuratorem haber cui non poterit particularis solutio offerri. St. n. possunt inuito debitore uni irrevocabiliter cedere quod plus est e so possunt unum procuratorem communem in rem eorum & reuoca-iliter constituere: quod minus est. Et sic priore cassi non si iniuria debitori,ergo nec hoc secudo casu, in quo debitor minus ligatur: quia priore casu post notiscationem confimam cessionis , non potest ullo modo haeredibus offerre. Secudo vero casu etiam post notiscationem potest uni haeredum congrue vci oportune reperto partem suam offerre, eumque nis iustam causam recusandi vel differedi habeat, in mora constituere. An aulcm sit iusta causa,vel no, ipsa subiecti facti squitas,quae nullis certis regulis subest,iudicabit.l. mora .l. sciendum.de usiris. l.de accessionibus .de diue.& temporal.praescrip .l.Mquia. . pcn.de ann.legat.hoc semper velut perpetuo gnomone retento,ne nimis onerosus creditor, vel delicatus debitor audiatur. l. si seruos. le pignorat.
27 act.l.si bene, supra de usur. t Non obstat, quod haeredes debitoris simile facere nequeut,videlicet quod creditor stare teneatur eorum pacto , quod unus solus eorum exigatur.d.l. pactum .d.I. licet. Tum quia alia ratio hoc reformat; debitores enim non sunt domini obligationis, sed soli creditores habent dominium,& dispositionem.lcii.vbi gl. & Doct. C.de iatrod.vel act.ven d. tum quia nec ipse debitor hoc efiicere potui ssetoiddlicet ut teneretur creditor alium in totum,vel in parte conuenire,prout creditor hoc facere potest, & alij nomen cedere , vel in soliduet 8 dare. t Summa totius huius quaestionis est,inspicienda esse duo . Primo originem ipsius obligationis, secundo natum,qui est tempore so lutionis. De secundo satis dictum cst. Quoad primum, volo dicere, vsi initio unus est creditor, tunc ex parte creditoris semper unum erit debitum, quantumuis inter plures haeredes, vel cessionarios subinde seindatur & subdiuidatur; & sic partes reuniri poterunt. Pariter ex parte debitoris s initio unus est dcbitor, semper unum erit debitum, quantumuis inter plures hsredes debitoris contingat diuidi, vel subdiuidi;&sc reuniri poterit,hoc est,ad priorem statum redire,nec censetur aduersario
138쪽
sario seri iniuria.d. . pactus ne peteret.in l .si umis .de pact. si vero in iistio sit ni duo plui csve creditores, tunc respective plura ab initio censebuntur cse debita,etiam si ex eadem causa oriantur, puta s duo simpliciter mutua uerint uni,vcl mutuati sint ab uno, vel aliter sibi, vel sese obligauerunt: initio enim ex forma contractus scinditur, & viriliter acquiritur.l. reos. . cum in tabulis. de duob. reis, etiam si illi plures socii sint, non tamen sub nomine societatis', sed simpliciter contrahentes. 29 l Unde siue illi duo creditores uni cedant, vel unum haercdem rclinia uant, poterit particulariter vetus dimidia cuiusque solui, ta quam duo istincta debita pro prcr originalem,& contractualem diuisioncm. Pariter si duo illi debitores unum relinquant haeredem, poterit aeque locus csse particulari solutioni. Fallit si contraxis et quisq; in solidum, quia ea clausula impcdit diuisionem contractualem,& facit ut unum remancat debitum d .l.si plures.do pact. l. si rem quae .g.j. supra de cui ct. l.
iij. in s. de duob. rcis. Idem puto si plures socij sub nomine societatis
contraxerint, quia quamuis alias non contrahant quisque in solidum , sed simpliciter,& sic utiliter, tamen ex titulo societatis contractui inserto, tacite censetur actum ut unum sit debitum,nec particularis solutio admittenda sit.
3o 'TERTIO Q v AE R O . An valeat pactum, qudd non possit debitus lui pro parte: non est dubium quod sit, inter paciscetes; sed respectu
haeredum corum videtur quod non: quia in diuiduis no potest debitorquemlibet haercitum suorum obligare insolidum, nec valet pactum di- rcctum.tex .in l. cum qui ita.ubi Bart.& alijg.j. infra cod. quia unus plurium haeredum non potest esse heres insolidum, sed solum pro parte: consequenter ultra partem nequit grauari; quia pro reliquis partibus
non rcprssentat defunctum,sed est cxtraneus .ut not.in I. cum a matre.
C.rci vind. in I .praetoris.I. incertam .de praei. stipui. Lancel. Caliau.ind. si harum .col .is. igitur non potest quis facere solutionem esse indiuiduam in personis haeredum, ne per obliquum inducatur , quod dire-3i cto prohibetur. 1 Contrarium puto: quia istud non concernit substantiam obligationis,sed modum, unde quemadmodum potcst in praeiudicium haeredum determinari locus & tempus solutionis, ita & modus , ex quo nulla lex prohibet . Caetcrum quantum ad substantiam obligatiovis, non possunt contrahentes facere, quin actus eorum subsit legis dispositioni. l. nemo potcst. de leg. i. idem multo fortius ex parte crcditoris conueniri potcst, ne sui haeredcs teneatur recipere per partes, aut . vices separatas ctiam in debito in nummis, ctiam ab haeredibus debitoris, sed ut virus haercdum creditoris possit totum recipere, & totius apocliam dare , quod mandatum soli haercdes crcditoris sine consensu de-F bitoris,
139쪽
bi toris, vel eius haeredum reuocare non poterunt.l. aliud est. de solui.
Idem quantum ad indiuisionem solutionis in testamento, vel alia
dispositione et unde testator, arbitri, vel iudices cauere post uni, ut is cui legata, vel adiudicata est certa se inma, non teneatur per partes etiam a pluribus grauatis, vel haeredibus immediatis eorum recipere Scio quod interim istae videbuntur minutiae a , λετ roγhiareae desiacatis,& superbis, imo doctrinae iuuenum inimicis . Scd cgo me non ad stomachii in suffenorum, sed iuuentutis commoda compono. Atqui nosiint haec modici effectus, etiam si non sit apposita poena. Efficiunt etiaprimo quod offerens etiam totam partem si iam, non purgat praecedentem moram suam ec creditorem constituit in mora . Secundo quod pars oblata non stabit periculo creditoris recusantis, sed offerctis.Te tio, addunt lucem resolutioni quaestionis primae supra cod. & ostendutquam futiles, etiam inanes sint recentiorum opiniones, supra eod. nu.
3 3 q. cum seq.consutatae. : Adde quod vice versa pacisci licet, ut unus haeredum possit totum petere, siue in solidum exigere: quemadmodum cdiuerso pacisci potest quod debitor possit uni ex futuribus heredibus
creditoris solidum soluere,vel ab uno apocham totius accipere,' Vt .n. hoc secundo casu censetur heros pro partibus cohaeredum tantum solutioni adiectus, ad recipiendum,no ad agendum, sicut quiuis extraneus simplici solutioni adiectus. l. Stichum,aut Pamphilum.I. quaesitum . de solution .ita priore casu videtur habere mandatum etiam ad agendum nomine cohaeredum,quod attinet ad portiones eorum. Et illud mandatum cum priore casu non sit factum,nisi fauore creditoris,vel haercitu, potest etiam a cohaeredibus reuocare sinc causa: posteriore vero casu cum sit mandatum conuentionale,& fauore dubitoris, non potest reuocari, nisi ex iusta & manifesta causa; ut si male versari csperit. l. cu quis in princ .de solui. saciunt quς dixi super. LPapinianus .de publicia. in re 3 qaictio. ' Ex praedictis habes, quod s ab initio plures sint creditorcs, vedebitores ciusdem summae,diuiditur quidem summa,ut inquit tex .in l. lreos. s.cum in tabulis .de duobus reis.Sed proprie non diuiditur obligatio,quia divisim seu pro partibus nascitur:& proprie no dicitur diuidi, uod nunquam unitum suit. l. Titio usus fructus, in princ. de condit. &emonst. l. Sempronius Attalus. de usu D.legat. & sic singulorum videntur singula debita . Vnde etiam si postea singulorum iura in unum sinecessione, siue successione confluere contingat, possunt seorsim solui,
vel offerri, nec dicitur particulatis solutio, sed solida & integra cuiusq; debiti ab initio divisim nati: quia hic est nativus,& primitivus obligationis status cx forma contractus, seu dispositionis impressus. Quod si apposita sit clausula insolidum,tunc videtur singulorum singulae totius. sumns
140쪽
3 y summae obligationes, quae pariter seruant naturam suam . ' Lex enim xij.tab. quod attinet ad diuisionem, non spectat ad principales,de 'uibus etiam non loquitur,sed eos rclinquit in forma sui contraetus . So- Ium autem loquitur de haeredibus, inter quos ipso iure sine aliquo ministerio , tam active quam passive pro partibus haereditariis diuidit obligationes, no quasvis: sed diuisibiles tantum, & quatenus diuiduae sunt. Vnde si obligatio sit ex parte utriusque indiuidua, neutriusq; diuiditur, sed solida utrinque in singulos descendit sub modificationibus, suo loco dicendis.Si vero indiuidua est passive tantum, siue ex parte debitoris,non diuidetur passive, sed tantum active. Quod si obligatio ipsa v-trinque diuidua est, solutio vero indiuidua, etia si improprie, vel in primo tantum gradu indiuidua sit, siue ex pacto tacito,vel expresso, vel ex qualitate rei, non diuidetur eatenus solutio, licet ipso iure diuida iuro-bligatio, unde si solutio crat proprie indiuidua, ut in s.& harum . in sin. manebit proprie indiuidua . Quod si erat in primo tantum gradu indiuidua,manebit in eo tantum gradu indivisa. Et sic lex xij. tab. licet nihil Operetur inter principales,non tamen otiosa est, nec iniuriam facit creditori, quia haec diuisio non fit, nisi ex natura obligationis & rci debit s. 36 : Et sic nihil per hoc ex persona haercdum mutatur, neq; circa rem, nC-que circa solutionis vel obligationis naturam, sed conformiter ad rei i& obligationis naturam transfertur & continuatur obligatio: imo sic diuiditur & transfertur cx necessitate, quia in terminis iuris no potvit obligatio trans re in haeredes, nili inquantum tales, seu quatenus sunt haeredes : sed plures hqredes no sunt:nec esse possunt tales in solidum,
scd solum pro partibus suis. ergo obligatio desuncti siue active, siue
passive necessario non descendit in eos nisi pro partibus. crgo necessa rio pro eisdem inter eos scinditur& diuiditur: si tamen & quatenus diuisa est, de sic tantum abest, ut per hanc diuisionem, vcl mutationem mutetur conditio oligationis,ut semper eadem conditio, seu natura costructur, nihil que hic fiat,nisi tum ex necessitate, tum ex natura Obliga 37 tionis.Hic est verus & planus intellectus.I. ex his,vers.non cnim .i Su-ma,obligatio dandae certae quantitatis, vel etiam certae speciei cst omni respectu diuidua,in tantum ut nec expressa dispositione hominis fieri possit indiuidua obligatione, sed tantum solutione. Et tamen cliamsi maxime si,& obligatione,& solutione diuidua,stat regula, quod creditor non tenetur particularem solutionc recipcre, nisi quatenus obli-fatio & solutio, vel saltem solutio iam actu diuisa est ab homine, vel aege . Fallit ergo primo, quando ab initio sunt plures dcbitores, & ex eadem causa simpliciter obligati: vel etiam insolidum, sed stante benescio diuisonis. Sed tunc tam obligatio, quam solutio primo casu ab. F i homine