장음표시 사용
271쪽
ditores, uelcreditoris haeredes quia uerum cst,quando mγn iuia dς - : tur opera, sed plures,quae pro numero dicturuim creditorum,u et haere duin aequaliter dii iidi, singulis singulae, uel totidem operae integrae distribui possunt. Si uero no debeatur .nisi una opera,vel ex plurinus . iuxta numerum cuique assignatis superest una, ncccsse est, ut debeatur pluribus creditoribus pro cuiusque portione. d. g. operarum. Ex his ha-
creditos ipse paci o,vel legato, ut alias romiserit partem operae, quia lex tunc non dicbcbitur nisi pro residua parte; secus etiam si creditor coi senserit sibi solui partem operae seorsim. Patet, quia si pol cst pact',
t uel accepti latione gratis elidere , uel perimere partem obligationis ,3-multo fortius aliquo facto, uci accepto. t Verbum autem, nec pe-.ti,in d. l.libertu .intelligitur ne sat praeiudicium debitori, S: cocernit fauoreua debitoris, a quo petitur, quemadmodum uerba ac nita respiciunt principaliter fauorem coditoris, prout uis di esse sis. uer borum satis ostendit. Et sic: est sensus clarus,quod patronus Si idςm de alio creditore,cui debetur opera si velit hodio petere a liberto. mcdia partem operae, uel alias quandocunque seorsim , non est admissibilis
inuito liberto, qui non tenebitur seorsim & per partes operari , si offerat simul unum integrum diurnum officium, quod procedit, etiam si patronus praedecesserit relictis pluribus haeredibu , quia liceti ipsa obliviatio opera: inter eos mex o iure pro portionibus ba reditarijs diutidatur, tamen intelligitur. sine prs iudicio liberti, quia sicut hon debet scri deterior conditio obligationis cx pcrsona haeredum dubitorum , ita multo minus potest fieri durior ex persona haeredum creditoris.,3 sed bene leuior. J Vnde licet unus haeredum patroni, uel ex pluribus patronis necest .habeat partem suam tantum operae petere, tamen non potest petere partem sibi praestari seorsim quia iam non esset pars operae dubiis sed alia operatio: nec cliam potest cogere libertum ad soluendum sibi estimationem partis opere, si nolit partem scorsim
prestare:quia no tenetur soluere aliud pro alio,ex quo paratus est simul omnibus cande debitam operam operari: imo etiam si quatuor operas debeat,& sint quatuor haeredes creditoris, inter quos pollunt distribui. d. g. operarmn .d.l. libertus. singulis singulae opers debcatur,tn no co inuo tenetur ea pshitc seorsim in maiore in remi ptjoncidi dextime'to.Sed si offerat quatustr diebus csit inuis opata, satisfacit, queadmoduofferre poterat defuncto. tex. in sortioribus tςrminis in i .hq ops. in s. supra deo per. liberi .pque rex. pol & debet unus ex patronis, vel haeredibus petcre,ut n6J se tantum, sed etia, alijs coiter oretur, uel sibi tantum alijs ς Oscutiςntibus docedo uisuq; casu de eoru cossensu:& ocsa ' simul
272쪽
- sinu I petere debent,ut communiter & simul praestetu opera.d. .ope
-tarum. in fi. Caeterum consentiente liberto potest unus ex patronis partem,vel seorsum praestandum micre, Prout unus ex patronis pamtem suam remittere tantum,vel accepto ferre potest.& text.d.l. in stipui. f. operarum. ibi, si aestimationem oporae malit libertus offerre , debet intelligi consentiente actor vel consortibus eius dissentietib.
- ri: quia aliud opera, nomen seminini generis, seu simplox actus transies: aliud opus, nomen neutri generis, qus est effectio transiens in opus specificuin permaninis.Primum Graeci dicunt προτειν. Secundumis itetigi .supra in Pri .num. 8. Squamst necessarium, Acutile hax duas quaestiones dii cernere, liquebit ex his que dicemus infra pati
iij. nutrier. I .Et aduerte, non loquor de opere facto,ut vestis, nauis,
statim,dUmus factae: hae enim sunt res p manentes diuiduae, licet quodam fespectu indiuidua aut in parec seq.dicam.Sed loquor de opere fiet eriti, quod sit per actum luccessuum, vel actus succestuos. Vnde re tradi' quamuis sit aliquod opus verbo generaliter sumpto tame in iure non vocatur opus, sed simplex saetii in monactaneum,factum autem
Leeessum si contistat in operis genere siue, officialibus, siue ma-
nualibus,& inertibus quas Arist.πολιτικων lib.i.c.vij.viles vocat, ut pote solo eorpore ministrantes siue in artificialibus non cxeuntibus in opus specificum, dicuntur opcrs.leg.j .& sere per tot. deoper .liberi.Si uero factum successuum consi itat in essectione operis perma suri, ut texende,& consuende vestis, vel construendς nauis, vel domus,
vel cudendi vasis, sculpendi statue, tunc est quaestio qua de loquimur vi in l. sdeicommilla. .pen. de leg. iij.in qua latior est capus multas opiniones dispungendi,quam in priori quςstione, sed breuitatis cau- ,σ1 se resolutiuὸ procedam.' Qus de indiuiduitate diximus inopa simplici operationis diurne, vel alterius certi temporis in q.pri cedenti, habent etiam locum hic in factione certi specifici operis,ut fossionis fossae, vel aediscationis domus,& similium,in quibus ratio indiuiduita tis cosistit in hoc,quod operis effectus sine forma, quae ex consummatione futura est, diuidi non potest, inquit tex .in l.in executione.f. s cunda. infra eod.l.s is qui .g.i. supra ad leg. Falci. 1 sc ergo indiuiduutas non consistit in hoc,quod ros non possi in dispositionem deduci pro parte, ut seruitus praedialis,nec habet necessariam indiuiduitatem vi seruitus: sed habet indiuiduitatem formae conuenis, seu intentsella disponens, vcl contrahens respicit ad unam operis futuri consummationem,quae in partes scindi non potest, neci parte seorsim fieri, vesimpleri: quia licet pro inchoatione operis verum sic dicere, quod coe-
273쪽
ptum est impleri:in no proprie veru est,dicere partem rei dobile facta, vel praestitam esse,priusquam totum faecum sit,quia res debita est e fib-ctiis siue forma, qns ex consummatione resultat,& sic ante consummationem nulla subest pars rei dcbite,donec aduenerit forma principaliter intenta,quae dat esse rei .l. Iulianus .si quis rem . ad exhib. Concordat Aristoteles πολιτικων lib. I . cap. a.dicens, totum necessario prius esse parte,quonia si totum pereat,nec pes erit, nec manus praeter quam nomine tenus,idest aequivoce:virecte vertit Ioan. Genesius Sepulue-da doctus Hispanus. Omnis enim artifex prius totum tanquam finem considerat quam parces: quamuis efficicndo exordiatur a partibus. 36 Ex quibus liquet, primo quod huiust nodi indiuiduitas non concernit contractum lcu dispositionem, prout est in seri: sed latum prout e in esse deducta,stuc obligationem cx ca ortam , caeteroquin , ut potest in obligationem deduci,constructio domus vel opera dairna: ita & harum pars quaelibet: & tunc de obligatione partis quoad partem, idem iudicatur,quod de obligatione totius, quoad totum .imis pars per se in-3 6 dispositionem deducta habetur pro hoc toto.1 Secundo quod huiusmodi indiuiduitas non concernit, nisi debitorem vel debitores qui debet facere, quia nullus per se faccre potest,nis totu faciat : unde singuli insolidum obligantur. Non autem concernit creditorem, siue plures creditorcs,quia ad singulos res pro parte pertinere potest, imo non nisi pro parte competit obligatio & acito,ut unus necesse habeat pro parte sua tantum petere.tex .ind.3.operarum .iantum abcst,ut singulis creditoribus insolidum debitor obligetur, & tantum abest,ut quilibet barte tu in stipulatoris insolidum petere possit opus sibi fieri a debitore. ut male scripsit Vdatri. Zas. in d. l. stipulationes non diuiduntur . nu. 29. ubi impertinen ter citat M.fi pecunia. in l. r. supra depos qui loquitur in deposito mere diuiduo,&tamen uni haeredum cauenti in toturestituendo propter fidem depositi celeriter implendam. l. pen Ll. C. depo ac impertineter citat,& permiscet materiam s.vit.in l. cotinuus. infra eo.qui habet materam prorsus disparatam: quam in nouis intel-363 lect.aperuimus.' Hinc licet non possit debitor, vel unus dcbitorum pro parte fidem suam liberare,potest tamen ci editor alij partem obli gationis. actionis cedere,sicut& partem debitori,vel uni ex debitoribus remittere: obligatio ergo activa,sue actio diuidua est sed solutio indiuidua. Imo no latii solutio; sed ipsa obligatio passiua:quia quoties res debita non recipit praestationem per partcs,etiam pro illis partib. obligatio saltem passiua indiuidua est,& singulos insolidu abstringi t. l.ea quae . in pri n. de reg.iur.Multum ergo paralogi rati sunt, & discentium ingenia obtenebrauerunt omnes ubique Doct. inculcantes, NO docentes
274쪽
docentes qiiicquid inditi iduum est cx parie haerediim promissioris, in-366 Dii duum quoque elle ex parte haeredi nn stipulatoris . t Sed hic quiritur,si ex duobus Esrodibus debitoris alter succcsserit creditori, uel liberationem ab eo obtinuerit, ad quid alter tenebitur λ Respond. in liam,& residuam obligationis partem, cuius conditio propter hoc noDnmutatur, sed in rcsciuo indiuidua est passive, diciturq; teneri ins solidum respectu relidui. Patet quia si plures relinquat hqredcs , singuli tenebutur insolidum ad illam residuam partem,ta sic ad totam quae supercst obligationem,quc madmodum si ab initio sola haec pars suis set in dispositionem deducta. Et pariters erant quatuor haeredes, di unus solus successerit creditori, uel illi soli pro parte acceptilatum sit: si enim totum uni accepto ferret, omnes liberarentur,etiam si non clsci ueri rci debendi pcr not. supra g. & harum, numero . Iq8. reliqui tres, singuli insolidum tenebuntur ad residuum obligationis , uidcli-367 cci ad dodrantem unius domus,uel operis, uel operae debitae. t Et tunc puto quod licet non possint prscise cogi ad qstimationem partis restantis, nec etiam possit ab eis inuitis estimatio exigi: tamen ii praestatio partis, uel partita esset inutilis creditori,cogi possunt citra maius damnum uel incommodum, ad pressandum reliquum operae in aliud opus eiusdem g cris utile creditori,nisi malit iustam aestimationem residui soluere, qua in conuente obligationis forinam mutare. Hoc enim bonaesidet congruit, ne debitor cx morositate sua,aut pertinaci calliditate lucrum faciat in iacturam creditoris,contra natur lem rationem .l. nam hoc natura de condic. indeb. & quia, ut nec morosus creditor,ita nec delicatus debitur audiendus est.l si seruos. in s. de pign. actio.
36 8 t QV I NTO QUIAERO , Testator legauit ciuitati mille
inconstructionem Zenodochii,& reliquit quatuor h. aeredes, utrum obligatio sit indiuidua,ut singuli teneantur insolidum Z Videtur quod sic, pcr tex. in i .fideiconantilla. g.pcnul. silpra deleg. iij. Et ita tenent
Angel. Imol .Paul.in l. in executione. in princ. Infra eod.& mouetur Ptex. in d. f. pen.qui loquitur indistincte in relicto pro opere ciuitati iaciendo,siue testator mandauerit opus fieri per haeredem, siue non. Et quia datio quae ordinatur ad factumaeputatur factum, ut not. in lege nati iratis. . quod ii faciam, de praescrip.verb. in i .cum petoponas. C.de dolo. quitur Alex. supra. .& harum .col. I . & ibi Claud. de Seysello in princ.& Alciat. in sua glosis in uerbo,dari. in fin .de in lect.f.& ham. nume.6.5 in Paradox lib. 2.cap. 22. quia principaliter est obligatio faciendi,unde naturam eius datio assumit. Idem voluit Iacin d. l. sti .ῖ69 pulatiota es no diuidutur. col. I s. nu .i Cotrarium P sit obligatio. dandi,
275쪽
dadi, nec teneatur haeredes, nisi pro portionibus h editarijs . tenent
Dy. Iacob. Rauennas, Alberi. Bart. in d. f. penult.ubi dicut haeredes ibi
fuisse grauatos ad faciendum illud opus, di expcdendu in hoc summa relicta:secus si testator simpliciter dixisci, lego mille pro tali opere iaciendo,quia tuc erit obligatio dandi diuidua. l.mortuo .f.vit .de Ieg. 2. sequitur Bal. in d .f.vit. Alex. in d.l. stipulationes non diuiduntur.co.6.37o Socynus,la s. d.I.& harum.& ibi Lancelot.Galiau.col. 3. t Quam sententiain limitat Alex. in d .l.stipulationes non diuiduntur.col.6.ut pro ecdat quando tcstator iniunxit hqredibus dare tantum, & non faccre . sed pro facto per alium expediendo.contrari uin dicens, si circa factum impersonalit cr loquatur testator, nec dicat cuius cura debeat opus co-
strui: quia tuc N in dubio intelligitur etiam onus faciendi iniunctu heredi. per tex. in lege si seruus legatus.I.qui margaritam .ubi hoc tenent Bart.& Bal .de legat. i. Et per textum in t .acceptis. in sin .ad leg. Falcid. quod sequitur Lanccl.Gali aula. in d. .cu harum .col .it:.N ibi Alciat. inari lii'. nu.6. t ubi subdit, quod dicta lex mortuo .f.vh. nil facit pro sententia Dyni,di Bart.quia ibi non quaeritur an obligatio sit diuidua, velis non: nec an singuli hqredes tenean tui legatario insolidiim,vcl pro portionibus suis,sed tantum qusritur an portio deficiens accrescat csteris cum onere. Et dicit text.quod sic,& quod tenentur pro rata portionu, quibus accrescit,quod est verum respectu haeredum,& inter eos: respectu autem legatariorum text. ille nil disponit. Idem tradit Alci. in d. cap. 2 2. lib. 2. Paradox.& in hoc circa intellin.d.3 .vli. recte loquitur.3 a t Ceterum opinio Dy.& Bart. est veritas,non per d. g. vlti. qui nihil facit: ted ex regula,quod omnis obligatio est diuidua, nisi de contrario appareat.I.pro haereditariis.C.de haered. actio. cu vulgarib. di satis supra dictu est.& dicit Paul. in d .l. in executione. in prin.not.i in fi . uod hic opinio seruatur in practica,& veru dicit. Adverte tamen quod in manium Bart.& a lii loquuntur de hqrede grauato ad ipsum factuin, ut it legatum individuum,non debet intelligi prout volunt Bart.& omnes, de quocunq; facto: sed solum de indiuiduo,quod pro parte impleri non potest,prout de opere indiuiduo loquitur text.d.f.pen. secus si sint grauati ad aliud factum diuiduu, puta ad uendendum, locandum ,3 3 uel tradendum fundum . t Quod autem intellectus Alberi . di Bartiadd.l.fidei commissa.=.pcn.non sit diuinatorius,sed uerus, & in uerbisci in mente d. f. pen. fundatus, ostendo primo in d. text. ibi, mittat ad opus faciendum . quibus: ex uerbis clarum est lipedes fuisse grauatos non solum ad dandam impensam, sed etiam ad opus ipsum faciendum per se, vel per alios :& ad hanc solicitudinem suo se m p tu, N peric lo subcun dam .alioquin non fuisset condum nata ad ficiendum cc ad
276쪽
requirendum coli redem pro faciendo Ad tantum δε adsum naum sussct condemnata ad soluendum, saluo recursit aduersus coli redem. Facit quod in versim mediate sequenti loquitur textus in herede grauato ad factum. Praeterea quod inici lectus Bari .non modo lla uerus, sed etiam ncces larius, probo per text.rotundum, ad quem nullus Doct. aduertit,in l. pcn.3.de illo. si pra de condit. di demost. ubi datio certe pecunie crat polita in conditionc quod est plus ad indiuiduitatem indu cendam,quam si esset legata,vel posita in dispositione & vltra illa pecunia orat expressim ordinata ad factum prorsus individuum , uidelicet ad perserendum sunus, & corpus testatoris in aliam regionem, & ta rnen non attento facto,& fine illo ind uiduo censetur conditio diuidua inspecta sola pecunia danda: ergo idem cum haeredes gratiantur ad dandam pro quocunq; orere,vcl facto indiuiduo. secus in .s.f. de illo'. si quibusdam legatum est et, si ipsi met funerassent, vel corpus in aliam regioncm detulisset: quia tunc esset conditio indiuidua : ut & in prin.
37. d. l. pen. N in l. pe. C.de condi. inseri .l Rursus expendo text.d. f. de ill ricontra prs satam, supra num .37o. limitationem. At cx.dicentis,quod
in dubio etiam onus faciendi censeatur iniunctum haeredi:& male pertext. in simili d.=.de illo ubi non censetur onus faciendi iniunctum legatario grauato dare ad certum quid iaciendum iam quia ex quo legatatum valet, in reliquo sit potius interpretatio, ut harrcs quam minime grauatus intelligatur. l. apud Iulianum .F. scio .de log. i. Non obsitat d.3. qui margaritam.& d. Lacceptis. quia loquuntur de eo, quod apparet necesse csic scri per haeredem,ut salicin cedere actiones, quo facto liberatur in d. . qui margaritam .ubi proprie hqres non est obligatus ad faciendum, sed ad dandum legataris per ualentiam pignoris equa data potest sibi luere,& retinere pignus. Pariter in d. l. acceptis, tisres nontenctur ad factum, sed ad dationem;qui aut cedere actiones, vel tradere in rem accipientis datio est; ita &tradere vel restituere haereditate .sdeicommissario;quia hoc factum momentaneum est propter datio mem perpcti a m. igitur per not.supra num. I 7. quare persi ito in senti:
37stia cum Dy. N Bart. t Sed quid si testator non in coepit a legato pecuniae; sed a legato facti,tamen impersonaliter,ut quia dixit,volo seri Zenodochyum usq; ad summam mille , vel in quod res inquo mille e Respond.Clarum est onus etiam faciendi, uel fieri curandi iniunctum haeredibus cum non sit alius de faciendo grauatus, nec alii circa ha e iniuncta .text. in dicta lege sidci commissa .f.penui . fallit nis ex circunsta- tiis personarum, de loci appareat hanc curam ab aliis susceptam, vel ad alios pertinere, vel intentionem verisimilem esse , tantum uoluisse diaeredem grauare de dando, ut si ciues deliberauerunt Zenodochytam
277쪽
construere cura aliquibus mandata, deinde unus ciuiuin, vel forte ex- ὀterus , qui nullos eo loci reliquit haeredes, ita legauerit, censetur , eum tacitd eis ad quos magis spectat reliquiisse. Et sic remanci legatum dandi diuiduum,qtiam uis in certum usum destinatum, quem immutare , uel in alium transferre non licet. l. legatum . infra de ad inini. 376 rerum ad ciuita.pertin. t Quarto sortius si legatum est factum certae persons,vel corpori,puta ciuitati pro theatro,vel no comici, vel Titio pro domo forte ei aedificanda, non sunt haeredes grauati ad factum, ed solum ad dationem ad quam non tenentur,nis pro portionibus hi
reditarijs, etiam si finis, ad quem legatur, sit quid individuum etia post
factum ut ad emendum Titio ius seruitutis praedialis . facit toxt. in d. f. de illo. Praeterea si intentio Alex.& sequacium esset vera, sequeretur,si testator legasset cuidam ni ille pro redimendis bonis per patrem, uel tutorem eius alienatis, quod haeredes tenerentur etiam ad factuin, &etiam singuli insolidum:quod est absurdum, & contra omnes iuris r gulas. Hic multat occurrentes questiones,& nouae plurium legum in-
terpretationes, ut d .f. vlt. in l. continuus. suis locis sunt reseruata: a celerandi causia.
3 t SEXTO GENER ALITER QUAERO de factis, an
censenda sint in suo genere magis seequentius ut indiuidua, triam diuidua,vel contra'Respond.que si . hanc curiosam esse,& merito a Iure- Qua -- con fuit is neglectam: quoniam cuiuscunque facti,de quo siue in priua--ο .ito consilio, siue in iudicando quaeritur, natura, qualitas & pertinentes omnes circunstantiae diligenter expendendε sunt, & secundum eas de diuiduitate,vel indiuiduitate,harumque qualitatum effectu ex bono Gliam S aequo , hoc est ex legali squitate specialiter iudicandum; non autem ab alia generali quadam di perpetua regulam, quq frustra statueretur in his, quae in infinitis & variantissimis factorum circunstantijs consistunt, lege de aversionibus .in princ .de diuers& tempo .praescrip. I. Ma: uia. I. primo,supra de annu. legat. Stante tamen sempor in dubio prefata noua regula quod omnis obligatio censenda est diuidita, 378 nisi quatenus appareat indiuidua. ' Ad ampliorem tamen horum notitiam placet summatim discurrere omnia factorum genera, & Iu- recon sultorum more intelligo quatenus cadunt in commercium hominum & in obligationem, vel dispositionem deduci possunt, quate- mri ctiam didatione vel transatione iuris distinguuntur . ut supra in e: es Summa ergo horum diuisio est, quoddam momentaneum, quoddam successivum . Momentanea sunt rei, uel posscssionis traditio, Prima
278쪽
379 tempore vel momento semel expediri possunt. ' Ciuiliter enim,
di ex communi sensu verba legum &Iureconsultorum accipieda sunt,
non autem mathematice pro instanti,in diuis bili, di insensibili, sed Io intellectu perceptibili,quod omni motu caret,& consequenter tempore,cuius non habemus nisi nunc indivisibile, de quo late per Phy cos in iij.& iiij.de v.physicor.& Theologistas, ut Richar. Gabri. super secundo sententia. dist. secunda, quaestio. I alioquin nulliun hominis
factiun esset momentaneum, quum non possit homo quicquam operari sine aliquo motu,& sine aliquo temporis successu. Vt ergo ciuiliter dicimus obligationem osse momentaveam, si quis teneatur semel causam orare, vel certam legem una lectione repetere e successiva
autem,si quis teneatur toti causae assistere,vel per annum,aut aliud diffusum spacium docere, uel totum hunc titulum interpretari: ita in similibus.
38o t Haec prima diuisio multipliciter in theorica &praxi subdiuidip
tesi Vt.n. factu mometa neu subdiuiditur in affirmativum vel negat
uum,siue diuiduLm, siue individuum, ita & factum successivum nubdiuidi potest .& rursus factum successivum subdiuiditur in continuum& multiplicatum,tam faciendi, quam non facicdi, tam Diuidui, quam Indiuidui: ut continuum faciendi, seu aTrmativum continuum, putat domu aedificadi,quod est individuum,uel debitorcs meus exige di, qd est Diuiduum,continuum vero non faciendi Diuiduu,ut amplius non agi ad pecuniam, fund9,uel rem diuiduam. In diuiduum νςxo non fieri
quominus mihi ire agere non liceat, vel non exigere molendinum iuxta meum:multiplicatiuum uero affirmati uum diuiduum,ut singulis an .nis Calcndis Octobris census meos, vel reditus exigere,& catalogum soluetiun ccstantiu coscribere.Indiuiditu ver ut quoties In uilla ve-ncro,tot operas prsstare. Multiplicativum autem negativum diuiduo, ut no petere,nec exigere.debita pecuniaria a colonis,ct rusticis meis te rore me situ, vel semetis:Indiuiduum vero ut no impedire quominus pfundii tuli ca ipe semctis vel mesiiu,vel singulis Caledis: S sc de similib. Cotinuit dr qd semp& ad sem ut Dialecticoru more loquar siue :cessiuὰ obligat: Multiplicatiuu veroqin successive quide adno semp, sed per interpoliata interualla obligat. Nec est inutilis hic noua nostra subdiuiso,ut in progressu liquebit. a Si t Secunda aeque principalis diuisio, quod i in principaliter in age do, ut traditio fundi, vel aedificatio domus: quoddam principatueri' no faciedo,ut P te no seri quominus ire agoeticeat, text. in lege ubi
279쪽
tis causa illud a Trinatiuum, illud negativum factum infra vocabitur. Tamen saepe accidit factum principaliter negativum verbis affirmativis etiam proprie concipi et vidum stipulor certam rem mihi habere licere, quod principaliter significat controuersiam non moueri. l. stipulatio ista, in fin. princ. infra eod. & nunquam est factum adeo negativum sue in non faciendo, quin aliquod factum a Trinatiuum implicet:vt in illis,habere licere,& per te non fieri,quae includunt nedum meram abstinentiam, sed etiam curam,& diligentiam actualem,ne co-tra fiat per eos, altem quos promittens habct in potestate, vel sub se. Idem in similibus:prout natura rei subiectae, & bona fides exigunt. vi in l.in illa stipulatione per te.l .inter stipulantein . in princ. infra eod. quemadmodum etiam omni obligationi faciendi inest, nec dolum nec
pulpam in ea re committere.,8i i Tertia de ultima teliquis minus utilibus,& a proposito remotioribus omissis principalis diuiso,quoddam diuiduum,quoddam indiuiduum,de quo principaliter agitur,vna cum subdiuisonibus & gradibus
suis contractu, obligatione, praestatione seu solutione per omnia reliquarum diuis,onum,& subdiuisionum membra discurrcns. Inuenitur. n. factum momentaneum affirmativum,quoddam diuiduum omni respectu,ut fundum tradi,uel restitui simpliciter. supra eod.quest. et traditio vel restitutio quasi possessionis ii fructus, rem ratam haberi superfundo,pecunia,uel alia re diuidua. quoddam indiuidulim omni respectu etiam contractu,vel traditio vel restitutio quasi possessionis seruitutis praedialis, vel alterius iuris prorsus indiuidui, quae facta sunt indinidua nedum in se,sed etiam respectu causae,vel rei circa quam versant . Aliud est exemplum individuum in se prorsus:sed respectu causae, scurei super qua uersatur diuiduum,ut iurametum fidelitatis a vasallo, vel haeredibus eius, patrono vel heredibus pstadu:de quo diadu plene scripsi sup Consuetu. Pari .g. 2.gloss. .nu. 2 3.nu. II .Quodda diuiduli contractu, sed individuum obligatione,& consequentor solutione. ut constructio nauis,vel domus,crectio satus . l.fideic5missa.=.pen .de lcg. 3. I. si ita fuerit.i .supra de manumi.test.l.si is si, in s. supra ad leg. Falcid. l. semper,vers. opus. supra qd ui aut clam .Quodda diuiduum cotractu &obligatione: sed solutione individuum, proprie quidem, ut si debetur
in genere,vel alternative. .& harum. supra eodem .iit.I. 2. l. in exec
tione. g. pro parte . infra eodem,vel alias ut supra eodc m. improprie vero in primo gradu, ut rcstitutio detentionis certi vass, vel equi l. si duo . sutra depositi, iuxta nota. supra eodem numero . . fricti vero momentanei negativi rara sunt exempla , quia nega tio plus negat, quam adfirmatio adfirmet, lege hoc genus . supra de
280쪽
condit.& demost. dixi in annot ad Philip . Decium I. I .numer. 1 3.C. de paec.& ad conlit. iis . num c. quarto.& lic negatio habet in se succe sitiam S ppetuam prritationem,uel cxclusionem. Ideo rarior est usus. potest tamen accidere si breui tempore coarctetur, ut per te non seri, nec per haeredem tuum quominus mihi semel tali die,puta noui ingressus Resis, per fundum,vel domum tuam ire vel inspicere liceat ,&istud mere protius individuum est. Potest cliam dari exemplum in re diuidui, ut per te non fieri , nec per haeredem tuum quominus tali die semel fructus ex fundo tuo, vel pisces ex stagno tuo tollam . Potest etiam dari,exemplum diuidui contractu, sed indiuidui obligatione,ut non faciendi fossam,vel septem tali loco,& die, puta quo uindemiam, uel ligna e sylva proxima euecturus sum . Potest enim ab initio conueniri, ne fiat pro parte certa profunditatis,latitudinis, crassitudinis,uel altitudinis, sed postquam conuenit singulis har redum stipulatoris insolidum abstinentia debetur,& haeredes promissoris singuli insolidum debentide lic hoc negativum, & momentaneum factum diui
3 pq duum est contractu,sed individuum obligatione. t Facti autem successivi affirmati ut multa sunt exempla diuidua contractu , sed indiuidua obligatione,& solutione , ut opera, uel certum opus,puta domus aedificanda. Rusdam etiam prorsus etiam contractu indiuidua, ut inseruitute operis faciendi,uel stillicidium recipiendi, uel ligni immit tendi, vel altius tollendi. l. seruitutes. l. si domus .i .eum debere. supra de seruit. urba. praedio. Et extra facta seruitutum praedia liuin sunt etiam aliqua exempla, ut manumissio serui. l. duobus. supra de libera.caua. 2 n princ. C. de communi scr. manum .l. iudicare. supra de cxi cepi. rei iudic. sed istud cxemplum magis accedit dationi, quam facto. l. manumissiones, in prin. supra de iust. & iur. Ideo do excmplum' in positione certi termini confinium .ut eradicatio, uel plantatio certae arboris. Facti uero luccessivi negati ut multa sunt exempla, tum Omni respectu diuidua, ut usum fructum habere licere, scilicci quem stipulator iam habet, de naturaliter fundum fructilem possidet, tunc enim obligatio est tantum negatiua successiva continua, scilicet de no impediendo, seu turbando in fruitione. Sic obligatio amplius non petendi usum fructum si iadi,uel aliam rem diuidua in .Tunc etiam exempla omni respectu indiuidua,ut seruit uicin praedialem, uel usum habere lice
re, iel ea aut similia amplius non petere. . .
38s ' SEPTIMO QUAERO in conditio sit diuidua, uel indiui
dua s Et omnes fere tradunt esse indiuiduam, di facere actum indiui duum, qa inducit serma qus indiuidua est, cui nec addi, nec detrahi Poteli Bal .lege. secunda. columna secunda. C. de suis de legit. lis red.