장음표시 사용
281쪽
auth. qui semel,columna.quarta.C. quom modo & quan . iud.quia formaliter,& specifice debct impleri .l. M suius .l .cohaeredi. supra de condit.& dcmonstratione. l. Esredes palam . I. vlt .supra de testam. Bal. auth. matri & auis, columna prima.C.quando mulier tutelae olfi c. fungi poss.Alex. l. prima. in fin. supra de liber.& posth.& in leg. si is qui . f. raedam . supra ad leg. Falcid. Hinc vulgo tenent, si obligationi increi uiduae ut dandae certae quantitatis subiiciatur poena, quod tunc obligatio dandi sit indiuidua propter conditioncm .l .v.f. si sortem .l. in executionc .f.item si ita,hoc tit. Bari .in d.l.stipulationes non diuiduntur. Icolumna prima .ubi Tasi.numero. I 8. versiculo tertio fallit . dicit sc xorem augendo quod hoc est propter poenam, quae in partem cui tali non potest, cum sit delictum,& delicta sunt indivisibilia, qtis est
nepta ratio, & contra text.in dicto . f. si sortem . qui loquitur in hi- redibus, qui i u stam habent ignorantiae causam .l. qui in alterius . intra de regulis iuris.& tamen unius solius etiam absentis,& ignorantis impediti vel infantis cessatio,facit omnes in poenam incidcrc. Ratio est, ut noue docuimus in dicto. f. si sortem. in lectione Aurelianesi . locimo Calen . Septembr. anno sesqui millesimo sexagesimo. N supra pari. prima. nu. sexagesimoquarto. & quia singuloru opiniones euer-386 rendo uix esset finis i Breuiter argumentorum prolixitate omissa,dico,ut etiam tetigi supra numero. zo8. conditionem tunc demum esse
indiuiduam,quando est de re indiuidua,vel apponitur super indiuiduo, t supra l. secunda.=.item si in facto.& l. quarta. f. Cato .in primo responso.alias diuidua est,non tamen diuisa, sed indiuidua, nisi pro ratione materie subiectae: ut probat text. int .si ita fuerit. I. supra de manumistest.Doct .autem crebrius ad vitandum textus prima iacic contrarios, dicunt conditionem esse indiuiduam quantum ad ipsam commissionem,seu existentiam, uel desectum conditionis,quasi ipsi commissioni annexast indiuiduitas, sed adhuc hoc proprie loquendo falsum est. Bene verum est quod in indiuiduis conditio indiuidua esse sed id accidit,non ex natura conditionis, sed ex natura materis subiectae,que indiuidua est,ut in textib. prsallegatis d.= . ite si in facto. & l. 387 si ita fuerit.deman. test. 1 Quin etia in diuiduis sepius no diuiditur .
pra de condi tombus & demost. Sed id non sit ob indiuiduitatem coditionis, sed ob aliam rationem , ut vel ne creditor damno adficiatur, ut quando poena est loco usurs,vel interesse casualis. d. I. si sortem . uel quado ab initio tacite uel expresse fuit actu,ut solutio simul, & non diuis in seret, uel quando etiam si pura,vel purificata,& diuisa esct obligatiq:tamen locus est retentioni: ut in uenditione .l. fistulas .f. qui fun-
282쪽
du.de contrah. empl.& vend.& in l. cui Rindus. de condit.& demon . ubi non solum in uno principali legatario non diuiditur quia licet diuisibilis sit, non tamen inuenitur diuisa,& haeres non tenetur diuideres sed etia in in pluribus haeredibus eiusdem legatarij, non tenetur diuidere,quia nec expresso, nec tacite diuisa est a testatore: put esset diuisa, si 388 simpliciter legasset duob' t Nec et simplex coditio a lege duodecim Tabul. diuiditur in haeredibus: tum quia lex duodecim Tabul. non est facta in praeiudicium creditorum:ut dixi supra eod. num . , s. tum quia lex duodecim Tabul. bene diuidit obligationes diuiduas quatenus tales sunt: sed non diuidit solutionem , ubi aliud est praeiudicium quam simplicis particularis solutionis unius summae, & sic hqredibus condiatio remanet in suo priori statu,scilicet indiviso, licet non indiuiduo, q3 89 est verus de genuinus intellect.d. l. cui fundus.que obiter habes. ' Et
primo non egredicdo terminos legis, totus textus loquitur in legato
certi fundi facto Titio,s decem dederit,uel facto Titio & Seio, si decedederint. Pi imo casu non prodest Titio quinque osserre, vel etiam soluere,doncc persoluerit.Secundo itero calu prodest Titio vel Seio par tem soluere,vel otarre,ut partem legati consequatur,quod est verum,
si quotam suam integram, videlicet quinque, det: secus si quatuor, vel 14 Eilh in ra,vi ratio in text. expressa docet: quia hoc casu statim a testamenta es i. vi to, idest ab initio,& ex dispositione testatoris, ex quo pluribus conditandus tio apposita est diuina est in singulos, scilicet pro parte sim, no dici t subide con diuisa in singulis, ut possit unus partem partis suae dare, sed integram abiat partem suam. Et hoc est quod ait textus,enumeratione personarum,id
est, in tot psonas,quot testator enumerauit:& i totu no in plures partes no alicta unitate summae e qa testator no diuisit summa cxpressim ,
non dixit,Titio si dederit quinque,& Seio si tantundem, sed, Titio &Seio si dederint decem,& hoe est quod faciebat dubium secundi respost ibi, nam quamuis summa uniuertae conditionis si adscripta, id est, steterit in summa unita,tamen ex alio colligitur animus diuidendi. Hinc insere textus,quod conditio semel per testamentum unita, uel quae ab uno incoepit, non scinditur ex accidenti superuenienti: ut si ab initio' est unus legatarius , sed postea plures loco cius subrogati sunt, ut quia ius suum cessit duobus, vel duos haeredes reliquit, postquam tamen prius obtulerat, uel per grauatum steterat,quominus conditio implereretur. Et sic transmissum fuit legatum. Idem si testator uoluit transmitti,coditio semel unita no rccipit diuisione, & unus successorum no potest parte sua consequi,nisi totum det,& integrae conditioni pareat: qacum haec conditio neca lege I 2.Tab. quia no est nomo, nec ius haeredi tariu nec a tectatore diuisa suerit,remanet indivisa. Haec est explica
283쪽
tia textualis clarissima, nullum habens intra, sed talia extra suas metas 39-ontrarium. 1 Non tamen peccant Doctores extendendo legem ex tra suam propriam hypothesim: sed male nunc extendendo, nunc re stringendo,precipue Bari .in d. l.euisundus. quem Paul. Imol. di omnes sequuntur.Prim ὀ enim intendit d.l .in secundo respon .ad omnem
conditionem dandi quid diuiduum. Secundo restrinEit principium &finem d.legis ad dationem, ut aliquid in conditione tacti diuidui. N ideuult Bar. in l. Stichum qui incus erit.nmq.de leg.i.Atqui extenso illa falsa est: non nego hanc hypothesim aliquando extendi posse, di debe- . re, sed ex norma & regula legis,de qua in I .non possunt.cum l. seq. supra de legib.uidelicet data eadem & similitudine , & utilitate . Et hoc nomone hanc conditionem,si decem dederit, extendo primo ad conitionem, si tot modios frumenti, uel tot dolia uini,aut aliud fungibile dederint.Secundo extendo ad hanc speciem,lego fundum tot pedum, ibi puta iuxta eos situm,Titio & Seio,si totidem pedes torrae ad locu, : puta iuxta prsdiatessatoris situm dederint. Si enim Seius paratus c implere pro parte sua, Titio nolente, uel non ualente, non solium potest partem suam legati petere, non solum non potest iure suo etiam diui sm priuari per moram,uel cessationem Titi j. sed si uelit,& possit totuimplere, pars Titii libi accrescet.tex .rotundus,in l. si quis legata .f.duobus .eod.tit .habent enim hae species eandem similitudinem,& utilit 39a tem: ergo bona & legitima extensio. t Secus in conditione , s ded lxint domum,uel hypothecam idonea in tali uico mercatili, et in gnre,
o multo fortius,si in certo corpore.uolebat. n . testator haerede suu ibi morari,& eade arte,uel men exercere; qFcomo de no potuerit in par
.le Quat uuis ergo Sei' decedat,& uacua possessione partis suae,p indiui se,uel cit diuiso trafferat, nihil agit, nisi totu p se,uel cu Titio dederit. Et in ea coditio da di plurib.jopposita c ab initio a tecto. Si qris curta uarie Andeo, primo 'stione pucrile,qa mercatores, mulieres , & rit
sici uidet differctiae iusta,& palpabile roncssindeo secudo cu Bal .post Philosophu,quaestiuncula hac no indigete rone, sed sensu ad paedo tri-3ρα bas,& uirgiseros reiicieda .s Fallit scdo,s testator ite debat fudu cu su.d aut cu parte fudi Pmutare,qd ex uarijs coiecturis iacile colligere liicet. Nec obstat si qs argutulus hae secuda nostram limitationem retor urat Contra ipsam hypothelim text. quae in inectu uitis ide esse cu lefato tededi sundum pro decem, uel f haeres grauatus esset Titio S Seuo uendere fundum pro dece, nuquid hqc idetiintsHaeres da landu Tutio & Seio,si dece dederint,vel uede eis,fiu dece emere uoluerintλRespondeo non idem esse , sed latissimam disterentiam; primo quia in legat o metiatur liberalitas , & sic facilius fit benignior interpretati p
284쪽
fauore legittarii. Hinc crebrius ei datur clectio e ut not. in . l. legato gea ps neraliter . de legat. i.In venditione vero negotium 'ersatur . t Seia 2 cudo legatum vedendi est purum, di transim stibile non obstante conditione si voluerint emere: quia tacite etiam no expressa inest, di sic non facit legatum conditionale.l.conditiones extrinsecus. l. aliqua do. de condit.& demost. lcgatum vero fundi, si dece dederit,conditionale est, nec transi mittitur.Tu in lcgato vendendi legatarius nihil tenetur prsrogare,sed hares statim puria tenctur talcm uenditionem facere legatario, qui nec unu quide obolum dare tenetur, nisi post venditione coclusam,& fundo tradit vel simul cum traditur: secus in legato fundi si legatarius deccm dedcrit,qua hqres ad nihilum obligatus est, priusquam coditio impleatur, imo quam impleta fuerit. Tu in legato vudendi nihil est in coditione, sed tantu factu vendendi est in Lbligatione, qua solus haeres tenetur,si etia velit legatarius, quae tacita conditiosi velit legatarius, non in conditio, sed natura omnis legati in d.l. cui fundus, nihil dum est in obligatione, sed tantu dccc dare sunt in mera
3 conditione,quae deficere potest , sed non transmittἱlt tum in legato
vendendi, praeciu imputatur in falcidia,quia tanta minus censetur haereditas diminuta & minus legatum .iex .in l. in ratione.=.vendere. supra ad leg. falcit .secus in legato, de quo in d. l.cui fundus.ubi illa dece no i putantur in falcidia, sed cedunt lucro haeredis: quia dantur causa conditionis i inplendae.l. id aute . supra ad lcg.falcid.l.Plautius. .diliorsum, δε ξpra de codat .de demost. Hqc ergo multu & no verbis,sed re dissera med limito tertid,si constri lcgatu, de quo in d. l.cui fundus. factum in corisclientia,executionc, seu co firmatione v cditionis pcedetis, i a tuc sci: naturi venditionis tegulatur,& virtute relationis quet inest referendi,
no est metu legatum Andi, ii tantunde datu sit, sed legatu cosrmatori mn nullo modo coditionale, sed purius & transmissibilius quam lega tum vendendi,quod puru est,de quo in I.fide iussor. .meminisse. supra 3 sdelega.t Limito quarto eria in ipse,ppria spccie:d .l. cui fundus.si testator inpresserit, vel alias legitimis circunctantijs apparcat,u, illa d cc destinata erant ad certum usiim, si no pol salte eo mode,haberi in parte sum inseputa ut haeres de illis dece redimat domu paterna cuius tempus finitur, vel vitet commi sitim emphyleutis, vel alia poenam imminente,vel vi eximatur ab obligatione regia, vel alia,qua carceribus 4 sectionibus posset heres compelli,aut in aliud imminens pericul . vitandum,vel etia ne lucraim immines amittat. Tunc.n.s alter legata riorii offerat partem suam, quς ad finem a testatore intentum non sitia scit, nihil agit, nec obstat tacita diuisio rcsultans cx enumeratione personarum: quia maiori ratione uincitura iuxta illud , alia ratio pactu
285쪽
'resormatas. iuri en .I . adeo . supra de pactis, itixta illud, una praesumptio aliam trudit. Lii diuus. & ibi gloss. in verbo existimari supra de in
integ. rest. Et quod illa enumeratio personarum sit tantum praestim-396 ptio, textus d. l.cui landus indicat, ibi, potest videri esse diuisa . 1 Limito quinto in legato speciei:ut legaui duobus talem equum, vestrin, vel vas, si decem dederint, si altei partem suam,videlicet quinque oste
rat,ut partem legati consequatur, non tenetur haeres dare, quia res est huiusin odi, quae commode dari nequit pro parte,licet dari possit. l. stipulatus. infra de soliit. Et sic ex qualitate rei non est verisimile testatorem voluisse haeredem paratum totam rem dare, ad hanc etiam In commodam diuisionem a)stringere, quare idem cadem ratione conuerso casu dic edia, si duobus togata sunt decem, si equum,vestem, vel aliquod vas dederint:quia verisimiliter non fuit intentio testatoris grauari haeredom incommoda diuisione. Ita etiam vult Lancclol. Poli. in l. re coia iuncti .colu . Iq.vers.sed hic. supra de legat.3. Mal ergo Doctores e renderunt d. l.cui fundus. ad omnem obligationem dandi diuiduam rcum sint tot limitationes. 1 Sed quid si tellator no dixi id ego Titio , .&Scio, qui erunt filij, vel haeredes Plaut ij sed dixit, lego filijs, vel le--so haeredibus Plautii fundum,si dccem dederint,an pollunt diuidere,
ut hic Soci .conLevij. nu. I . lib.q.tenet quod non, per t. v. f. si sortem .de vcrb.obligat.qui nihil facit secundum nouum nostrum S verum in. tellectum supra pane I .num.qF.quia d.f. non fundatur in diuiduitate, vel indiuiduitate. sed in iniuria stipulatoris, quae hic ccsat.' Mouctu retiam Soci. quia tunc uidetur legatum tanqua in corpori hqreditario,&. non tanquam pluribus, quod est salsum,quia haeredes non faciunt col- legium, sicut nec filii, imo veniunt tanquam singuli,& tanquam plures, non solum re, sed etiam verbis coniuncti. i ideo ex quo semel sunt hqredes, faciunt paries ab initio,& no latum P cociarium , & unus pot, repudiare,alter acceptare,di inter eos locus cst iuri accrescendi. l. qui. quarta .f. vlt. ubi Bart. de legat. I .in l .re c5iucti.coL3.nu. Io. de legat.
3.No erso sunt unus legatarius,sed ab initio plures legatarij,ut & tius in I.si cognatis,supra de reb.dub. Nec obstat, quod te stator non est usus enumeratione personarum:quia satis est quod sciebat esse plures,& se pluribus non facientibus collegi u legarc.Facit in fortiori l. si qui haeredi .g. si duorum seruo. de condit.& demo strat .vbi diuiditur legatudi coditio, qua uis in unica persona conccpta sint, ex quo ab initio duo b. acq rebat, ct si testator ignoraret seruii legatariu plures diros habere, 'quata magis hic, ibi sciebat se plurib. lcgare. Sec' si tuc crat unic' filius vel bςres et postea trasmittere potui t,& plurcs beta des reliqt: quia tuc ab initio,& ex testo unic'. e legatari' sic veri ' c, ct in dicto casu Soc.
286쪽
eon sit. cvii. nu. I I. locum esse decisioni huius legi nisi in praedictis sal 399 lem iis, uel si aliter de verisimili mente testantis appareat. 1 Ceterum constat huic diuisioni non esse locum siue res legata, siue res danda causa conditionis implendae indiuiduae sint,addo vel non commodὰ diuisibiles, propter verisimilem mentem: quia haec lex non sun datur in indiuiduitate, sed in verisimili mente diuidendi,vel non diuidendi. Et haec non sunt modici cilcctus: qLia ubi locus est duusioni, potc st unus legatari orum pro parte sua offerendo, non solum pro parte sua condi ii nem implere,& libi perpetuare legatum & transmittere: sed etiam una eum iure accrescendi transmittere, si partes aliorum desciant. Secus ubi non est locus diuisioni inuito haerede, quia tunc etiam si hares voluntarie partem oblatam simpliciter recipiat,censetur recipere sub spe perficiendi, non autem animo sibi praeiudicandi in desectu conditio ni, ,& caducitate legati, Ideo si is,qui soluit partem,moritur antequam per se,uel alios impleta sit tota conditio,non potest petere partem l gati, sed condicere sine causa partem solutam toto legato caduco, fasso ociunt not. supra parte I . t Principium autem diei. l. cui fundus. ampliatur primo,ctiam si pluribus haeredibus dandum sit, siue institutis, siue uenientibus ab intestato.tex. inl.qui duobus. de condit.& demostiat. Subamplia etiam si unus haeredum partem suam acceperit, sed smpliciter,quia in dubio non censetur de iure suo remittere, ut dixi:
secus si animo diuidendi,vel si soluat partem suam legati, quia tunc diuidit quoad se,ut potest,& sufficit totum residuum alijs offerre.,Ampliatur secundo etiam si unus legatarius,vel plurium legatarioru unus, Plures haeredes reliquerit,quia pro uno habentur d.l .cui sundus.in fin. Subamplia,ut nuper dixi . Sublimita splures loco unius subrogentur iudicio testatoris vulgariter:ut si legavi Titio, si dece daret, & in eius desectum legaui Seio & Cato. Hic enim ueniunt iure prime uo tanquaab ipso testatore immediate honorati,& ut plurcs legatarij:quia P uulgarem primitivo iure &non per medium capitur, facit rex. in forti ri in l.qui haeredi .f.s duorum . de condit. & demostrat.ubi legatum Grai conceptum in unum, sed hic legatum incipiens a substitutione uulsio I gari conceptum est in plurcs personas etiam enumeratas. 1 Fallit primo, si legatum ipso iure rescindatur in parte, puta per contrata bulas patroni .l. Plautius. de conditi.& demo strat.idem s per querelam inofficiosi. l. circa. de inofflesta. quia tunc etiam dandum causa conditionis implendae pro rata scinditur d. l. Plautius,&si individuum sit, per aestimationem diuiditur. l. cum filius, in princ .de leg. r. secus si non ipso iure, sed per legem Falcidiam,quae non minuit legata ipso iure: sed tantum ope cxceptionis. Idco dandum causa conditionis implendae
287쪽
no minuit,nec parte legati defalcati repetitur .d. l. Plautiuς. quod e stverum,si legatarius malit partem legati habere: secus si malit restituere:quia tunc etia in ex interuallo condicet quicquid causa conditionis implendae dedit per condictionem sine causa. Et ita modoranda e st d. I. Plautius .uersi c. diuersum. Fallit secundo si conditio erat implenda duobus extraneis,& ante moram legatarij contingit altorum,cui dandum erat,decedere,& sic non posse impleri pro parte:quia tunc potetit impleri pro alia part & legatum pro 'parte tantum peti. l. pen. o 2 respon. secundo .de conditio .dc demo strat. facit d. l. Plautius . t Nucassumo restrictionem Bart.& Doctor de qua supra nume. IOO. usu fructuarius legat domino decem,si haeredi proroget usum fructum, dominus obtulit,& Obi jt duobus relictis haeredibus,& quia oblatio non fit erat acceptata, unus heredit offert prorogare usum fructum pro parte sua,& petit quinque: videtur quod non possit, per finem d. I. cui sun
dus,contrarium tacite censet Bart. ut ex cius dictis resultat, quia haec
conditio consistit in facto diuiduo, de sic inter haeredes diuiditur, per d. . to.per quem limitat hane legem. Idem propius ad utrunq; tex tum:testa tot lcgauit fundum Titio, si ipse, vel eius haeres non petie rit, nec amplius agat ad alium fundum, uel ad decem, quae praetendit, Titius linquit duos lis redes, quorum unus Mutianam cautionem o seri pro parte sua, petens legatum pro parte iter olnisso legato litem pro parte sua instaurat . tenet Bart. licet hanc speciem non tangat scindi conditionem,& legatum pro parte dcbiti, quae sentcntia ualdeqo; plausibilis est,cum simus in mere diuiduis . t Sed quicquid dicat, ueritas est in contrarium,etiam in dictis duobus exein plis,in quibus diuisio facilius admitti videtur,quantominus in alijs:ut si domum loca uerit filiae testatoris, uel si supellectile comodauerit in cius nuptiis : quia uera conditio etiam alias diuidua,regulariter non diuiditur: qa prius tota impleri debet, nisi de consensu eius cui implendum est appareat. Tum in dubio non est uerisimile testatorem uoluisse conditionem diuidere,ex quo solida impleri potest,& de solida loquutus, nec grauauit haeredem in aliquo,nisi in casum totius conditionis, quantominus alia circunstantia concurreric, ex qua uerisimile sit testatorem noluisse etia eu cnumeratione personarii diuidit ut si legauit fundi, Titio &Cato,si pro filio decurione futuro usque ad ce tu fide iubeant Reip. nosusscit uni fidei ubere in quinquaginta quantumuis Hoc iactum sit diuiduu nisi saltem alter in reliqua quinquaginta fideiusserit,ut pot: uaquauis ossicium decurionis sit individuum. I. csim praetori l. quod ergo ad municipat. tamen cautio diuidua est,& hoc dummodo ea Respublica. soleat limoi cautiones separatas admittariuel de facto admittit: se
288쪽
cus si nolit admittere, nisi cum fideiusserint, di sic ambo listblidum, actin totu obligentur: quia niti faciat,non paret conditioni: quia non parci intentioni testatoris,secudu quam conditio regitur.l .in conditioni cloa bus .de condit.& demostrat. t Non obstat secudu respo .d. g.Cato. cutius solius metu Doct. mouentur.quia loquitur in casu prorsus disparato,&dlucris rationis, loquitur enim in eo,qui promisit non agere adum dum,uel pecuniam,vel quid huiusmodi rati sicare sub poena, & reliquit duos haercdes , quo si unus agit,uel non ratificat, ille solus in poenam pro parte sva cadit,& sic commissio poenae in factis,uel non factis diuiduis diuiditur inter haeredes, sed illud nihil habet comune culi ac te. cui fundus. ibi enim agitur de poena committenda ,hic vero de conditione implenda. ibi de culpa uel mora,hic uero de nulla culpa , vel mora,sed de euetu conditionis, ibi haeredcs sunt obligati, hic non ibi agitur de poena uitanda per soluontcm, hic vero de lucro acquiren do. Et sic omnia non solum separata, sed citam opposta. Quod si a s
paratis male arguitur.I.ult. supra de calunt. l. Papinianus exuli. de mi
ηo F no. multo peius ab oppositis. t Nec valetα -υφορα Bart.in d.l. cui fundus, nu. a. in fi .ubi ad obiectionem oppositoru casuum, quod ibi iactum consistit in obligatione,& non inconditione: hic vero factu cosistit in conditione,& non in obligatione,respondet quod factum quod in d. . Cato consistit in obligatione, est in conditione te spectu stipulationis poenalis. Atqui haec euaso ridicula est: quia non tollit, sed auget differentiae rationem. Hinc enim sequitur primo,quod in d. f. Cato.insecudo responso agitur de stipulatione& obligatione poenali, quae incipit a pr cedenti diuidua.hic aut no agitur de stipulatione poenali, &multo minus de obligatione,& adhuc miniis de alia principali obligatione preambula, sed agitur de mero & nudo eventu conditionis non poenalis, sed lucratorie, & sc quo magis Bart.quaesiuit conuenientia ,Αo5 eo magis detexit disserentiam inter ista. t Hi aut ambages Bart. de Doctoru processerunt cx malo intcllcctu d. .Cato.& g. si sortem. I. v. Cod.tit.quos malo secerut repugnates,ut noue docui in lectione Aurelianesi,die Q. Augusti. I 6o.& supra parte prima. nu.38.nu. .Hactenus de mera, pura coditi sic lucrativa,sive ad aliud acqredu, nulla pcedete obligatione. Hsc aut coditio pol esse da di, vel faci cdi, vel mixta. l. i n facto. supra de codit.& demou.& late supra in prin. nu. 3 o. potet esse iuris uel tacti .l. multu interest,ct ibi Bart.de codit.& demost.potct cc arbitraria fortuita,vel mixta:vt in rub.& l. I .C. de instit. & substitu. sub cod. fact. in I. in testamcto. supra de coditio.& demost. pol et ceaffirmativa ueI negativa, momctanea vel sircccssi ita:vt in qstionc pce
dcti: de O .no refert, qua tu ad indiuiduitat nisi ut dixi.Pauca sunt in iu
289쪽
re excpla conditionis indiuidua :ut in i .cui fundum . in princ.& in sin. in I.quiduobus .supra de condit. & demostrat. Plura vero conditionis diuiduae:ut in i .cui usus fructus. pra de usu di usu fruc. lega. l. tales. g. de illo.l.siquis legata.I.duobus .l.cui iandus .f.dissimilis. l.qui haeredi. . g. si duorum .de condit.& demostrat.Caeteriim co nditio depcndcns a praecedenti dispositione, secundum eam,& materiam subiecta regulatur,sive sit poenalis:ut supra i .ij.f.ult. l.pdia. supra de actio.em p .l. si pacto quo poenam.C. de transac. siue sit subordinata: ut in I. obligationum sere.in fin. supra de actionib.& obligat.
go 7t OCTA vo Q v Aa Ro , An obligatio defendendi sit diuidua, Quest.. vel indiuidua η' Haec quaestio per se breuis, multitudine dissidentiu OH viij.nionum, contorsione, & malo intellectu multarum legum, accumula. tione multarum sere sex & controuersarum quaestionum, in magnumaandem & intricatissimum exivit Labyrinthum. In causa fuit non modo mala Methodus. sestpotissime malus iurium & praxis intellcctus..Bart.banc quaestioncm male formado in d. I. Cato, quest. ij. transit in duas,quas Doctores dissidendo multiplicant in sex .Quod enim Bar. nu. zy. sic format, Aliquis promissit iudicatum solui lub certa poena quae stipulatio continet clausulam de defendendo.l. iudicatum solui. infra iudica. l. & obijt relictis pluribus haeredibus quorum unus defendit, alter non,an poena committatur aduersus omnes, uel solum aduertus non defendentemZExemplum nouum est: quia in toto iure nul
lus est casus, in quo stipulatio iudicatum solui sat sub poena,quod etianon cogruebat praxi dictae cautionis,quam Doctores scholastici ignorarunt.Fateor hanc cautionem ad certam poenam limitari posse. l. in . Omnibus prςtorijs.l .ult. infra de prsto. stipui. sed hoc nunquam,aut rarissime contingebat,quia hoc negoti j no gerebatur inter cohaeredes, sed inter litigantes,& quam plurimi actor aestina abat suam actionem , tanti vitificabatur a reo.& sic cum uix nunquam conuenirent de quantitate poenae,remanebant in terminis simplicis cautionis, unde de hu iusmodi cautione poenali nullum est exemplum in legibus nostris, qde frequenter,& non de raro accidentibus factae sunt. l. ex his. l. nam ad ea, stupra de leg.Tu natura stipulationu ploriaru est,ut exigant sim-
.plice satisdationem,quandoque etiam nudam repromissione, non aut Prima pinnam,utSbat text.int .i .i.infra de praeto.ssi putat.Sed addidit Bar. opinio. poenam,ut hanc effictam qstione adaptaret materiae d.f.Cato, Praestiterat, ut etiam fatet Bart. nu. 23.versic.certe. simpliciter quaesjsle,Primo
qo8 an obligatio defendedi sic diuiduaλScdo ud adiecta poena et Ad primam septem sui opiniones. Prima,quod sit indiuidua,ut post Petr.&Bart. tenent Angei. Imol. Paul. Alexan. Ias. Hieronya litiget.Vdal. a
290쪽
sius d. .Cato.& omnes sere ubique, ita ut plures haeredes unius princi Meuri palis singuli tenetur insolidu,per.3.si is qui dupla. in l.3. de uerb. obl.
da opita qo9l .cum ex ca .eo.tit. Et est communis sentctia. t Secunda cotraria opinio. nio Raphaelis Cumani, in d.3. Cato. col.pcn. ubi tenet esse diuiduam ex natura correlativoru.l.ult.C.de indidi. uidu .l. I.C. de cupressis. lib. II .quia agere & defendere sunt correlativa.l. I. supra de except. Sed stipulatio amplius non agi,diuidua est d.M. Cato .in secundo relponsis io igitur et stipulatio de defendendo. t Sed Iacind.*.Cato. n.q3.ad s. propugnando opinionem Bart.& commune, parti caute negat agere Zedefendere esse corrclatiua,quali detur actor, et si no sit qui defendat . Imo proprie agere,vel petere non dicitur quis ante lite contestatam .l. amplius no peti, ubi Bart.infra rem ratam habcri. glossii. in I.si postea supra de peculio. quam sequitur Bal. in ca. licet cam. col. 8.extra de probatio.& idem Ias. l. edita C.de edendo .in I. posthumo.col.6.C.de bonor. possess. secundum tabul.Sed litis contestatio fieri nequit absque
negat agere & defendere esse correlativa,& pcius scripsit Maria. Socynus Iunior in d.I. Cato. num. 2I 7. Iasonem bene respondisse : argumeto a correlativis Cumani. Sed tandem nu. 228. n fi .dicit Socynus opissi a nione Cumani de iure veriorem 'Vcrum quicquid dicat cum Car Io Ruino, de alijs sequacibus, Cumani argumentum correlativorum non quadrat,quia esto quod agere de defendere sint correlativa, tamen amplius non agi & defenderc, nullo modo sunt correlativa, sed disparata. Et sic in epic argutatur Cumanus. Sed alia fortiori ratione nititurnam obligatio,amplius non agi, ideo dicitur diuidua lind.f. Cato. c pro parte agi pol,& pro parte non tigitur idem indusensione, quia potest quis pro parte defendere,pro parte non,quod est clarum in cohaereredibus uel consortibus i. I . Cod. de consor. eiusdem lit.& idem de ipso principali si non opponatur Bart.& Bal. l.in commodato .f. duabus. supra commod.Angel .l.si mihi & tibi .in princ. col. 2.de leg. a. Porro dicere ex mente Bart.l ideo defensio sit indiuidua,quia non affert tantam utilitatem in parte respectu partis:quantam respectu totius, nos supra eo .nu. 26 reiecimus hac inepta Diuidui & Indi uidui notam . Tum lisc nota ad omnia adaptari pol, & sinon ima essent indiuidua . . . Iat Breuiter quamuis Lud.Roma. in d. g. Cato. deinde Carol. Ruinus ibi, Ioa.Crotus in prima rep.d.f.Cato. nu. I I 2. &in secunda rep. nu. 6 s. Hieronymus Butiget .nu .l 8.in sua ac sere Marianus Socynus ibi,& Hormanoct.Detus n. 63 6. cum seq. sequatur opinione Cuma. Nos . eam reprobamus,quia ex quo istud defendere non stat in abstracto,sed in concrcto relatu ad certa re defendenda alon minus cst individuum