장음표시 사용
521쪽
inter quas verus dominus succedens pro parte venditori, vel creditor dcbitori, no tenetur,nec debet ius proprium confunderc,vel amittere vltra partem haereditariam,pro qua succedit. l.debitori.C. de pact. l. si ab eo .C.de negot.gcst. l.si adulta.C. de haereditarijs actioni b. l. cum a
Poss. Cum enim talis obligatio solo respectu bon si idei subsistat,& quatenus quemque contingat,ut supra eod.num. I9I.no potest ligare eu, qui iure suo utcs nemini facit iniuriam. l. nullus videtur dolo. infra de regii l.tur.Sed bene eum haeredum,qui sue infra,sive vitia ratam partis
42 suae iniuriam fecit,a qua tenebatur abstinere.' Amplio etiam si in fine contractus,& verbis executi uis ut assolet adiecta esset clausula vulgaris, promittentes non ire in contrarium sub omnibus damnis, impesis & interesse:Oia nihil noui addit,cum sit ex stylo communi ad confirmandum tantum secundum materiam subiectam, & eius limites,&non ad aliud noui disponendu:vt de executi uis clausulis saepe diximus in Consuet. Parisien .f. I 8.nu. I 6. Sed data in verbis dispostiuis stipulatione speciali sub certa conditione. iam no amplius inqritur, nisi anconditio extiterit vel non,quae non pol ex facto unius solius hqredum existcro,text. in d. .quod ex facto. Ide si ide in verbis dispositi uis alter ab altero utrinq; stipulatus fuerit dolii malum abfuturum,& ab hqrede suo,quia tuc no sumus in nudis terminis d.l.nec aduersus.supra depos.& iurium similium: sed in terminis specisi eis d.M.quod cx facto. & l. . q3 in princ. te verbor. obligationib.' que l. iii).quauis,pprie de indiuiduis loquatur in cosequetia legum libus subnectitur,tia etiam in diuiduis tabonaesidet,quam stricti iuris orificari pol, quantum ad effectuc omittendς stipulationis p exist etiam conditionis, q facto unius liq-redu extare pol, prout ea stipulatio verbis dispositi uis adiecta hoc addit,alias supflueret,& nihil operaretur:quod de dispositi uis non est dicendum. Idcin ergo si vel bis dispositi uis addatur clausula,qua alter S- mittit omnia damna & intereste, si P se,uel hqrede seu in aliquo p cccatur.Pot em peccato unius hqredum tota conditio . ocs extare. Porro
non est dubium quin contra cum , qui causa est, extet in totum , sed contra alios non potest extare nisi pro partibus eorum,& si contra eos saltem pro partibus non extaret, seret iniuria sipulatori, qui sibi
contra omnem heredem, & totam successionem promittentis consulere voluit.Ccterum cum testator possit unum solum ex tisredibus grauare ad una solidam poenam, siquid faciat uel omittat, non est dubium quin hoc facere possit inter vivos, non solum exprcsse, sed etiam tacitu, ua cocurrit factu dicti tisredis.Sed alias cessate dicto pacto remanet obligatio i terminis suis naturalibus,e duo latu capita includui,de
522쪽
o bus nuper nu.q39.diximus.' Et sic patet solutio ad secundum obiectum,supra num . qI S. quia si in d. . si colonis, domi laus stipulatus suisset poenam certam vel incertam,vel damna & intereste casu quo per colonos,vel unu coru si plures sint vel per colonum aut haeredes eius, nocens ignis habitus esset, tunc facto unius laquam extante conditio- me omnes tenentur.Sed quia simpliciter cauit nocentem ignem no haberi,hoc inicit igitur secundum naturam communem Obligationis, ut dic unus de culpa alterius non teneretur, & multo minus de casu fortuito. Et ita intelligenda & temperanda sunt quae de haeredibus v editoris Hs diximus supra in Σ. r. inix. claue. t Tolle aliud quotidianu ex eplum cum praxi tex .in l. quamuis .in fin .supra de pignorat. actio. fac creditorem non vendidisse, sed reliquissi quatuor hqredes, quorum unus totufundum vendidit, ut potest, lotus pignoratilia actione tenetur, si mallvendidit, etiam si contra pactum vendiderit. Sed si debitor stipulatus
erat poenam,vel damna & intereste casu quo creditor,ante annum,uel . aliter vendidcrit, quam cautum sit, tenentur, non soluin is insolidum
ex facto suo, sed citam omnes pro partibus suis, non in vim simplicis pignoratiliae, sed in vim specialis stipulationis,cuius conditio extitit. 646t Rursiis placet aliud exemplum petere a loco peregrino, uidelicet in log. si is qui rem . in fine infra de surt. stipulatus sum per te non fieri quominus Stichus intra calcndas Iulias mihi detur: Certum est hanc stipulationem transire in heredes, & quod si per unum hqredum pro- milioris stat,& non per alios,ille solus,& non alij,tenetur. Sed quid si addidero poenam,nisi intra id icmporis mihi datus fuerit,& unius so lius hqredum tuorum dolo vel culpa factum est, ne darctuctille quidem
tenetur insolidum ex natura primitive naturalis obligationis: sed ex natura obligationis aduentili g, cuius conditio extitit,omnes pro par- . tibus haereditariis tenentur, saluo recursu contra eum, qui dolum, vel culpam admisit .Et hoc etiam exemplo vides non esse quantum ad ef
fectum9 faciendam differentiam an obligatio uci conditio sit affirma
47t Hanc solutionem inter d. l.in deposti. cum l. seq. supra deposit.&in l. in commodato. . si cx facto, supra commodat.& inter l .iiij. in princip.de verboriobligat.primus omnium cretecta solutione & differentia Bar.& communi inter obligationes bonae fidei & stricti iuris Paul. Cast. inuenit in dict.3 Cato.col .iij. nu. ubi dicit, in dict.l .in depostri. cu l. seq.& d. .si ex facto, non agebatur ad i nteresse ex linissione defuncti:quia obligatio depositi vel commodati contrahitur solum ad rem restituendam, non autem eontrahitur,ut dolus absit, sed hoc venit ex di politione legis,quae dolosum tantum, di non insontes obligat.
523쪽
Sed in dict.l.iiij. in princi .quia expresse promissum est dolum no committi in deposito, tunc obligatio doli descendit in lisredes ex promis.
sione defuncti. Et sic uno dolum committente, committitur obligatio ad poenam, vel interesse contra omnes hqredes, quia tunc de directo uenitur contra promissa defuncti.
8 t Hse Paul. qui non intellexit etiam hoc casu cum,qui dolum commisisti,teneri suo nomine insolidum ,& multo minus intellexi tradices & capita fundamentalia primitiuarum obligationum naturalium ,& accidentalium,quas primi retexuimus supra eod.nu. I9q. cum seq. Sed eam solutioncm Pauli inultum coloratam dicit Franc. Aret. in d. g.Cato. col. 9.ubi eam quibusdam argutis S tuetur: tamen vacillat recidens in communem errorem,prout etiam Lancelot.Galiau.ibi columna. I 3.superv.oppositio. Bart. nec ipse Paul. satis sibi constat, quia in loco prsallegato numer. . statim subiicit, quod si omnes haeredes commodatarij, vel depositari j committerent dolum in non restituendo quod quilibet teneretur pro parte,quod est falsum,& contra text. in l. v. .si duobus vehiculum, supra commodat.& in t .si duo,supra depo.ut clare explicauimus supra eod. nu. I9o .cum seq. num. qs.cum seq. Sed ex nostris inuentione & analysi habes veram multorum iurium intellectum,& conciliationem latissime patcntem.& per multa legum exempla ad viuum,& velut palpabiliter cxplicatam. 9 t Ad tertium & quartum obiectum supra num .qI s. cum seq. ea procedunt in terminis simplicis obligationis, non autem quando addita est stipulatio specialis in casum contrauentionis per principalem , vel haeredem, quia conditione impleta per unum haeredum satis est, nee requiritur illam implori per omnes haerodes. Ad quintum obiectumnum.ψl9. satis responsum est supra cod.nume. qa I . & alioquin locus esset fraudibus, ta occasio illudendi stipulationi per minimum haeredum: ut supra num. ψ a 8. in si . sed ut fraudis occasio vitetur, etiam fit e tentio si opus sit,ut dixi in Consuet. PariCf. IS. nume. x. & in annotatio .ad Philip p. Decium .consit. 277.qso ' Ad sextum supra num. 2 o. hoc contingere non potest in terminis
d. g. Cato. nisi voluntate & facto rei conuenti: Vt supra eod. nume. IST.& tunc non petit poenam ab abstinentibus, sed ab agen re, cui totum restituit .Porto ad d. l.procurator. prompta est solutio,quod quatenus.ille nouus procurator non docet de mandato, falsus est, & minus quam mere intraneus,quatenus vero docet de mandato, inspicienda est per sona inandantis,qui proprie dicitur facere. l.certe. s. si procurator,
pra de precario. Et sic si ille mandator sit verus lis res, liue contrati ni at,aut contra ni re faciat insta,vel ultra partem suam, solutio parce
524쪽
ex praedictis numero. 2 r. cum seq. Quod si ponatur in facto circa et . responsum d.3.Cato. illa stipulationem amplius non agi, ad equum, vellem,vel aliam rem,tam extra iudicium, quam vel in iudicio conceptam esse, &Vnus plurium haeredum promissoris de facto stipulatore . tota re spoliauerit, tunc haeres ille solus ad totam poenam tenetur ,&alii nullo modo, nisi praeter illam simplice stipulatione, de qua in a. responso Catonis, cautum fuisset poenam committi, etiam si unus heredum contra uenerit,& rem repeteret,vel auserret, nec sufficeret promitti amplius non repeti per actorem,vel eius heredem in iudicio vel extra sub poena, quia in dubio verba intelliguntur secundum naturam actus,& materiae subiectae:per ea quae dixi in Consuet. Parisien .g . xxx. num. IO9.& y. xxij. numo.iiij. ideo necesse est verba stipulationis ita clare concepta est e,ut necessario inferat de tota pina cautum csse,etias per unum btredum tota res de facto auferatur,& sic nihil superest qd si abiit. 1 Sed ad pleniorem doctrinam libet oculis subiicere conuersum casum dictae quaestionis supra num.qI9.de quo in d.f. inter loc torem. in dict. l.quaero.videlicet si conductor promist centum nomine poenae,si infra tempora locationis discederct, interim reliquit quatuor haeredes,unus statim discedit, & abdicat conductionem, an cadat in totam poenam Z & insuper faciat eohaeredes ad illa pro partibus suis, obligari videtur quod sic per locum a correlatiuis . Breuiter dico non esse idem,utq; primus in iure saepe docui in decisione singularum quaestionum occurrentium in facto, non est incipiendum ab argumentis praesertim remotis,& accersitis,velut a telis , & iaculis in armamentario reconditis;sed ab ipso concreto materiali,& naturali iustitia totius
negotii,& si id non sussicit, tum demum argumenta, sed proximiora, set & aptiora quaeque inducenda sunt ' Vide quam diametrialis sit differentia inter haec alioquin correlativa, unus haeredum locatoris potesteonductorem de facto tanquam haeres in totum expellere;ut supra eo. . num cli9.sed unus haeredum conductoris non potest in totum a conductione discedere; sed tantum pro parte sua. Quod si dicas eum posse de facto cogere cohaeredes suos exire,vel eos ex hellere; Primo negatur,quia etiam si possit semel eos turbare, tame statim dominus Se possessor potest eis praeliare patientiam . Secundo non potest iste turbator hoc facere, ut pro se retineat,csim faciat animo relinquendi,& multo minus potest in totum contrauenire conductori ut haeres. 6 3 l Prsterea locator non tenetur nisi ad factum regulariter diuiduum', ut contra communem docuimus supra in secunda secundae. quςstione sexta .nu.trecentesmo septuagesinooctavo. patet in locatione 6 luae caeduae,vel pracpriam,vel etiam agri . t cxt. in l. uxorem . 3 .agri
525쪽
plaga iri, supra de legat. iij.Conductor vero & hqredes tenentur ad dan. dum. Obligatio enim mercedis quς principalis est,mere diuidua est. Obligatio vero custodis,& tempestius culture,ut in t .s merccs.s.cciductor, supra locati. quanquam indiuidua sit secundum ea quς supra diximus, tamen uenit in consequentiam, etiam si dictum non sit . dicto.
4 1 4 t Aut ergo alij haeredes remanent in conductione,&.tcnentur nomine suo vacantem soci j partem curare,& tenere, & sic totam mercedem soluere,& consequenter non est locus poenae in totuin,nec in parto,idque non co iure accrescendi, de quo in I. fundus ille, supra de contrah. empl.& in t .si mihi & Titio . infra de verbor.obligatio. sed in consequetiam obligationis custodiae,& culturae idoneae,quae singulos heredes in
selidum obligat, secundum ea qiis noue diximuS supra eod. num. I9y. cum sequci. tu ea ratione qua dominus potest eos & singulos corii cogere,ut partem relictam simul teneant, vel totam conditionem relin- quant,per ea que dixi in Consuet.Parisi .g. xiij.glo. I.quest.vj.num. a. Aut vero nec alij quidem haeredes remanent in conductione , & com mittitur contra omnes pro Partibus eorum. Idem si uni haeredum tota
conditio ex diuisione, vel legato defuncti obuenisset, & totam relinia ques queret. t Quod si contingeret conductionem siue a principali, vel
unico hqrede, vel inter plures haeredes conductoris partim continuaricum effectu,& in parte deseri,patiente domino quia eo inuito non posset contractus diuidi tunc poena pro parte committeretur: per text. in secundo responso Catonis,quod habet locum non solum committendo, sed etiam omittendo, & si non quota haereditaria, sed alia pars landi relinqueretur, puta quando locati sunt plures sundi,& unus relinquitur,tunc pro rata & aestimatione dicti sundi collatione facta cum Latiis) poena committeretur:et supra diximus de Parte muri cleuati.
16 f Non obstat quod conditio praesertim negativa, ut in d .f. ii sortem .& g. item si ita. in l. lxxxv.in executione,de verbor. obligatio. non po-Dubio pro parte extare, vetaescere; in totum extat, vel in totumh5 u deficit, quia idem est in affirmativa. l. cui fundus,in princ.de condit.&retibu, demonstrat.& est natura ®ula omnium conditionii. Sed fallit duo Ois eo- bus concurrentibus:Primo,quando non dcbet haberi vcl retineri utru- dixi di que,Secundo,quando de facto pars recipitur,vel retinetur cum effectuM 4 μ tunc enim necellario poena communi tacito consensu vel diuiditur ipso iure,vel per viam exceptionis aut actionis diuiditur in cffectu. Probo in d. l. citi fundus. fac legatariu dedisse quinque hercdi,certum cs la s. 1 haere non tenetur dare partem fundi, nec tenetur conditioncm diuidediti. M AST re,potest cius rigorem, & regulam Sc arris velit.: Fac legatarium
526쪽
decedere antequam reliqua quinque det, legatum caducum est in totum, quia derigore tota conditio pcdebat, nec in aliquo impleta erat, quod enim legatarius dedit,de rigore non est implementum conditionis in aliquo, scd praeparatio ad implendum, & potest, si vclit, haeres
himc rigorem seruare,totum legatum in perpetuum denegare, totum
fundum sibi retinere. Haec est regula,sed ii ea velit uti, tenebitur haeres quinque rccepta per conditionem sine causa haeredi legatarii restitue-ete, nisi malit illa quinque retinendo partem legati dare,& idem vivo legatario facultatibus lapso,vel indigente pecunia ad alia magis necessaria,& dicente hqredi.Cedo legato,non possum implere conditionem, nec dare reliqua quinque,vel non libet,restituere mihi quinque iam data, certe haeres tenebitur, nisi malit partem legati dare. Et sic vides
quod conditio primordiali natura indiuidua est, seu potius indivisa,
quia parte inuita non potest diuidi, tamen ex accidenti consensu partim non solum ex prello, sed citam tacito diuiditur in cffectu, ne conti ligat alterum ab altero superlucrari, quae cst regula iuris diuini. I . Thessal .iiii.& naturalis & ciuilis. l. nam hoc natura,de condic. indeb. l. I. l. nihil refert, supra de condic.sine causa.
438 t Rursus conclusionem de qua supra num .Q6. probo in secundo responso Catonis,ubi non miniis conditio de se in diuisa est.Potest enim
rcus actorem repellere, & sic non extabit conditio in aliquo, etiam si .actor habeat electionem agendi poenam inserendo,quia reus pol cst dicere. Tu quidem habes electionem non agendi,&non soluendi poena, vel agen di soluendo poenam,sed tu non diuidos me inuito, nolo diuidi, itaque aut pete totum soluta prius tota poena,aut nihil pete.Haec est primordialis natura conditionis, imo etiam circa stipulationem poenalem, & conditionem interest rei non fatiga i pluribus litibus pro eadem re,ideis potest repellere actorem agentem pro parte, nisi renuntiet residuo, vel declaret se non habere ius in reliquo.texi .in l. in comino dato .f.duabus,& ibi Bart.Bald. supra commod. Imol.Alex. l.si mi hi & Titio. in pri n. supra de legat. I . Matthae. Mathesila. singulari cxvj. in l.quidam existimauerunt.in fin. supra si cert. petat. quamuis Alciat. ibi,& in l. a. 3.& harum . num .io. supra de verbor. obIigatio. contrariuteneat, & male, ut etiam dixi supra parte secunda . numero sexto .cum seq.
clyst Sed si de facto rcus admittat petente pro parte tantum, & sicco n. tit diuitioni unc comissio & petitio poenae cx parte rei diuiditur,quia potest petere poena pro illa parte, & non plus, & pari modo diuiditur
ex parte actoris, quia non potest dicere, conditio nondum extat, quia non peto iandum, vel sortem,sed peto Partem tantum, S sic non ex-
527쪽
tat conditio in aliquo, nihil soluam de poena:quoniam ex facto suo diuidit conditionem poenae, codem modo diuidit poenam in consequentiam necessariam,necessitate inquam tum iniquitatis vitalis, tum quia tacito pacto communique consensu partium hoc contingit. Scd ubi non est iniquum utrumque haberi, imo expresse vel tacite actum , ut utrunq; habeatur, tunc rigor, & regula conditionis seruatur, imo alias fieret iniuria dict.9.li sortem.
6o i Et sic parci facilis & prona solutio quaestionis primat & secudae de
quatuor quae ilionibus supra eo .nu. 29 o. quia cum poena centum si murus cleuetur, sit loco principalis, nec simul haberi debeat, ut & in 1 .responso Catonis, si secundum quoque concurrat,videlicet, quod stipulator nolit pati reliquos haeredes eleuare, vel unum corum totum muruelevare: sed malit diuidere poenam, quam totum murum cicuari, cc tum cst poenam pro rata diuidendam, siue contraueniens dolose secerit,sive non, tolus enim diuisionem recipit,& potest fieri pro toto, vel l parte exi csiue,vclintcliue, ut c5tra comune P baui supra e .n. I98.nu.
6I Eo I .l Quid crgo si heres quadratis no pro quarta logitudinis, sed pluris cleuat, vel si tantum pro quarta spacij sui,tamen ea pars pro statu loci,& ccesi plus nocet,quam dimidia e Respon.tunc non pro quota h. aeceditaria, scd pro modo aestimationis seruitutis laesae, seu contrauentionis damno is debet portio poenae aestimari. Porro non est dubium quin contra faciens teneatur ad totam illam partem poens, vel ad totum in teresse, si hoc mali t actor eligere. Sed quaeritur an caeteri quoque hare-redes pro portionibus haereditarijs teneantur Brcuiter quia typographus qui hucusque exarauit urget, dico quod non , ut satis liquet per predicta, nisi specialis ea cautio adiecta si, de qua supra eod. numero . qai .Omnis enim obligatio in dubio secundum diuiduas iudicatur , ut
62 ' Et quod dixi de diuisione poenae in haeredibus promissoris, idem in
ipso promissore in este , quia si partu muri cicuauit & stipulator no agat ad demoliendum quo casu remitteret poenam I sed malit petere poenam, siquidem totam ut potest debet permittere reo construere totum si vclit, vel quando voluerit,alias si velit impcdire in reliquo ut potest iam nequibit exigere poenam, nis pro rata, ut dixi. Sed quid si subcst clausula,rato manente pactoλRespon. ea clausula non operatum poena in plus committatur,quam iam sit commisia , nec ut plus exigatur,quam exigi poterat: sed addit,ut possit actor cum tota pina,vel parte poenae secundum praedicta,cogere reum ad demoliendum, quod se cit. Et semper operatur ut cerium sit conditionem a di spositione inci- pcre,ubi alias non apparcrct,vel dubium esset. Clausula rato manente pacto Scitu
528쪽
63 t Nunc placet oculis subiicere figuram dictae quaestionis supra eod.
num. 268. utpote diuiduis & indiuiduis congruentem. Meridie sursum verso contra quam Geometrae,& Astronomi solent,quia nec de Topographia quidcm, sed de n udo exemplo practico di forensi agitur. .
Vides vinea Titii coligua versus meridie agro Cati, qui muru mediuco struxit sex pedualtitudinis.C6uenit ne Caius altius eleuaret sub petna centum,Caius reliquit quatuor hqredes diuidentes squaliter agrum deinde ultimus partem suam muri eleuauit in Titius non agat ad demolicdu ut multis actionib. pol .l.& si sortc.g. scicdu,&p totu supra si seruit.vindic. quaduplex oritur quistio .Prima,an aliqua pςna sit comissa Dubiu facit cy coditio in totu no extat,ut supra eo .nu.q S. Et si sic, succedit secudaqstio,an tota,an parssEt si pars iurgit tertiaqstio, an pro quota haereditaria cotrafacietis, an vero pro modo contra facitionis Quarta quistio, an contra solum contra sic ictem,an etiam cotra coli aeredes,p partib.haereditariisἐSolutiones patet ex pdictis, no re peto. Vides etiam quod si primus haeres, idest a latere orientali, solus partem suam cleuasset, longe plus lucis & caloris auferret qua m i ii i mus, secundus autem si solus partem suam elevasset,ad hoc plus caetςris vineam incommodaret. Unica hacsgura exempli, breuitatisque ca-
529쪽
η6 via contentus sui. ' Ex praedictis infinitae quaestiones in praxi quo tu tidianae faelle,&iuridice deciduntur Promisisti mihi sub poena viginti, soluere Titio, stuc prerogare pro me centum, qus ei debeo, soluisti quinquaginta tantum, an tota poena commissa sitλDicerent omnes a te nos adusque quod sic, per dict.9 si sortem,& per dict. g. item si ita,in dict. l .in executione. Sed non cst ita, cum enim ea solutio mihi sit uti sis in quinquaginta, de quibus sum liberatus, 'us utilitas mihi remanet: impossibile est mihi poenam committi niu pro rata. Non obstat s. si sortem, quia hic non est apposita loco usurs, vel alterius interesse :sed loco principalis: quatenus ergo habeo principale per implementum debitoris, impossibile est poenam,vel ipso iure committi,nisi prorata residui. 6s f Idem si de soluendis tot iugeribus terrae,vel redimendo reditu, veIfundo redimibili, actum fuisset. Amplio ctiam si crat mes & poena. Amplici secundo etiam si promissor ante moram duos haeredes reliquerit , quorum unus pro parte sua satisfecit,cum enim utiliter secerit,& commodum sentiam,oc retineam,& simus in diuiduis, liberatus fuit in totum. Hs res autem qui non impleuit, solus pro parte sua cadit in poena, vel si satisfecit in aliquo, cadit in puenam pro rata residui partis suae, per secundum responsum Catonis, quia etiam in dubio quod minus est
capitur . Nec rescit inter dare vcl facer committere vel omlitore, pernot. supra eod. nume.qI S.
66 t Secundo quaero,quid si tenetur mutuare Titio sub poena, quod tu promisisti pro me pariter sub poena faceremespondi quamuis in cliberaueris a parte soluta,tamen in totam poenam incidis,quemadmodum ego incido versus Titium, ex quo hoc promissum fuit,& a te susceptu, non per d. f. si sortem.Sed quia conuentio illa implicat promissionemi ndemnitatis. Si ergo incido in totam poenam parte sortis soluta, in incidis in eadem, non per aliquam rationem Diuidui& Indi uidui ad qua non est opus recurrere, sed quia tcneris me reddere indemnem, etiam si hoc liberaliter promiseris,quia a periculo eximere me suscepisti.Secus si hoc ignotasti,& sic non suscepisti, sed simpliciter promisisti sub poena,quia intelligitur secundum naturam diuiduae materiae subiectae, di in dubio ad minimum .l. vlt .de praetor.stipulat.I. semper in stipulationibus. de reg. iur. Tertio quaero, quid si liberaliter promisseris mihi ipsi mutuare, vel donare centum sub poena f mox duos heredes reliquisti, quorum unus satisfacit pro parte sua tantum s Respon. illum poenam vacare de alterum tantum in mediam poenae cadere, vel si satisfecit in aliquo nocadere in poenam, nisi pro rata desectus.Non obstat d.f.si sortem, quia
530쪽
non loquitur , nec intelligi debet de promissione ex causa liberali facta, sed de sorte alias debita. Secus si deberi inciperet ex causa donationis .Et moueor,quia in his non venit nec usura, nec poena, Quoniam liberalitatis suae non debet quis poenam sustinerc. lcge liberalitas. supra de usuris l.cum qui,supra de donatio. Et quamuis sit apposita poena, ta men quia est contra naturam actus, sufficit,quod de aliquo vel modico opcretur.l.si uno, in princi p. supra locati,& consequenter non intellii igitur committi nisi pro rata siue in heredibus, sue in ipso principali
promissore.Ex quo habes nouam dc singularem limitationem ad regulam d. f. si sortem. 668 t Quarto quaero, duo compromiserunt sub poena, antequam iretur
ad arbitros,reus obit relictis duob. haeredibus,unus offert ire ,alter no Respon. totam poenam committi contra utrumque pro partibus suis, fatuo parcnti contra consortem recursu, quia in totum non itur, non enim potest unus pro parte sua etiam integra, nec actor tenetur cliui dere . Idem in casu conuerso respectu rei, actore vel altero haeredum
eius detrectante,nec habet utrunque etiam in parte,quia in totum priuatur via copromissi, & sic semper stat clauis nostra decima supra eod. num. 268.Secus si creditor vel actor I idem ex parte rei admitteret alterum haeredum coram arbitris pro parte sua tantum, quia tunc ab eo nihil nomine poenae petere potest. Adetrectante vero solum pro
eius parte,quia facto suo diuisit negotium di poenam . 69 t Sic si debens equum sub poena habet duos haeredes, unus offert
quoad scinihil agit quoad poenam vitandam,quia creditor non tenetur diuidere, nec recipere partem. Imo si eam recipiat nondum di itidit, si non recipit pro soluto,& absoluto,sed sub spe reliqui,restituturus exacta poena, ni si persoluatur.Secus si creditor absolute recepi siet partem, quia tunc necessarid poenam diuidit, nisi apposita es sci non principali, sed certo euentui,puta casu quo non cssct persolutum tali die,vel loco,vel rato manente pacto,ut supra num .q62. diximus. Paritcr si stipulatio,amplisis non agi,de qua in et .responso Catonis,non respicerct cf sectum N exactionem t in dubio respicit sed tam sim respicerct controuersam non fieri,uci litem non resumi,committeretur litis contestatione,vel resumptione litis contestatae,& per primum actum ad merita causs,etiam si actor non exigat,vel etiam si siccumbat. text. in leg. amplius,infra rem ratam ha b. quς ita debet intelligi,& multo magis comitteretur exactione,ut ibi. Prarium itur autem apponi super lito,& no super exactione tantum, quando non interponitur super liquido , sed super controuerso, vel supcr conseruatione transactionis. η o t generaliter,ubicunqtie creditor non tenetur diuidere, nec etiadiuidit,