장음표시 사용
531쪽
diuidit, nec capit partem implementi;vel etiam ubi de facto diuidit,de partem capit, led potest utrumque habere; ut in d. . si sortem. in princ. vel ubi poena respicit alium quam principale P iustam finem qui des
cit, tota poena committitur, de exigitur,alias tantum pro rata. 47i ' Quinto quaero,dedi tibi cetum ne altius tolleres murum,alias retaderes centum viginti;habes quatuor heredes, unus altius tollit,certu inest quod centum principalis, & viginti poenae petere possim a sangulis haeredum pro partibus suis, sed an a solo contra faciente λ Respon. sic si velim,per praedicta,tum si peterem partes ab alijs, recursum haberent contra illum, & sic omisso circuitu conueniri potest in totum , etiam si partem suam tantum eleuauit, si tamen cliam alijs libertatem. permittam, ut nuper dixi. Caeterum utile est omnes tencri pro partib. suis etiam respectu aestimationis preci j,vel sortis principalis nedum respectu poenae,alias fieri posset fraus,vel iniuria creditoni per haercdem in uncia,vel sc mi uncia tantum, 72 t Sexto quaero, usu fructuarius constituit mihi pro centum dictam, vel aliam praedialem seruitutem, & promisit proprietarium ratum habiturum sub poena centum, proprietarius habet quatuor haeredes, quiratificant,excepto uno3Respon. hic facit fructuarium,vel eius haeredes teneri ad solidam poenam,& si fructuarius habet plures haeredes,tenentur singuli pro partibus suis ad totam poenam; ut in prin.M. Cato. quam ctiam exigendo teneor desistere in totum a seruitute, alias si esset scruitus in se diuisa, ut cretae fodiendς, iuxta not. pra eo . numer. 296 . si uellem diuidere, tunc necessario poena quoque ὀiuideretur. 73 t idem si seruitus non esset diuidua, sed vellem percipere partem como ditatis, vel usus a rati sicantibus,quia tunc poena quoque, vel cius exactio deberet pro rata diuidi,& sic latissime patet clauom nostram decimam ctiam in mere indiuiduis locum habere. Idem hςc omnia sunt sed post longos labores nostros,& explicationem nostram clarissi-nia & facilinia. q7ψt Verum adhuc circui, spectans video abstrusum alium recesiam, qui nostra rursus aualys,ut Thesei filo indiget,videlicet l. cum debitore.I. si procurator, infra rem ratam haberi, quae leges per se quidem clarissimae sunt,sed a glosi & Docto. misere distortae & obscuratae. Praecipua contentio est in secundo responso dict. l. si procurator. ibi, nam & si ipse dominus,quod contrarium faciunt fini dicti. f. Cato.Variae,& inuice in pugnantes dantur solutiones, sed nulla valet. Nemo adiitque intellexit. Prima solutio fuit Accur. in dict. l. si procurator,quod ibi procurator ipse promisit ratum habiturum,S agitur contra procuratorem vel eius haredem, sed in d . O . Cato. dominus ipse promist, 5. agitur
532쪽
contra dominum, vel eius haeredcs ex stipulatione rogata ab ipso domino , qui promisit se, heredemque ratum habiturum. Hanc solutionem reprobat Bart. in dicto. I. Cato. numero . decimo nono . oppositio.nona. sed peius soluit, & maledicit eam falsam, per leg. quoties quis,in fin .pri n. de verbo.obligat.quae non concludit. 67s t Fateor enim quod procurator qui promittit dominum ratum habit urum facit duo . Primo, se offert tanquam procuratorem , S hoc modo non se obligat nomine suo, nisi ut doceat se verum procuratorem Dille;alias etiam furti vel falsi tenetur,ut ait Bal. in lege falsus.C. de furtis. Caeterum non tenetur nomine suo, Alber.Angcl. Pcru in lege procurator qui pro euictione,supra de procurat. Phili p. Dcc. consilio. cccccx . ubi in annotatio. dixi vide qui scripsi supra eodem, &in eodem titulo. lege prima. f.primo .vel cauendo de rato, sese proprio nomine obligat, quo tenetur vel ad poenam, vel ad intereste, domino contraueniente , quamuis doceat se procuratorcm, S ota ferat dare instrumenta mandati, di cedere actiones, hoc enim pri
re casu sufficeret, sed non in isto, sicut ne fideiussoribus quidem sun
676 t Procurator ergo qui non nult nomine seo teneri, det dominum,
vel alios fidei iissores, ut Institution. de satisdatio . g. sin autem. verum quamuis teneatur nomine suo, quando cauit ipsemet de rato, tamen iustum est ut mitius cum eo , quam cum domino agatur, ut tradit hic IaS.I. Cato. columna dccim aquarta. manae .l rigesimo septimo. per leg.& si post tres, supra si quis cautio . iuncta lege siancimus. C .d e fidei tr. Tum est in facultate domini habere ratum in totum, si velit, sed non infacultate procuratoris, qui tantum peccat omittendo, scd dominus etiam committendo,& sic non debent ad paria iudicari, ut etiam aperte sentit Maria. Si c. limior hic, num. I 87. 677 1 Hane considerationem oppugnat Franc .Ripa collimna. 22.nt - mero quinquagesimo sexto. sed grauius errat,dicens ideo se hoc repro--bare, quia si procuratoriqui promisit derato,curauit quantu potuit,ut dominus ratu haberet,excusat a poena, quod est falsum , quia nec a poena, ncc ab interesse excusatur. Ea enim promissio intclligitur cum esse mi r vi suo loco dicam. Et quamuis quidam seouantur eam primam solutionem, inquam etiam inclinat Maria. Soc. Iunior hic,nu-
6781 Egi, aliis rationi b.reprobo.'ima,qui aquaic ad id quo de agit, nore fert, an quis de seipso promittat se, haeredemque suum, vel an alium ratum habiturum,ut probat texi in Linter cohaeredes. .liquis stipula
533쪽
tus,supra fami l. ercisc.quem tcxt.glosi . & Doctor. ibi promiscue in m. troque casu intelligunt, & bene. Secunda ,quia vi h sc solutio quadrat Iiterae dictae. l. si procurator, ita non quadrat literae dicti. I. Cato. patet ibi in illa stipulatione, Titium heredemque cius ratum habiturum . Titius ponitur in tertia persona, nec estis a quo, sed de quo stipulatur.
679 t Et sic d. . Cato. loquitur in eo,qui promittit alium , haeredemque
cius ratum habiturum,& sic est idem omnino casus,qui est in dict. 9 . si si procurator.Rursus patet,quia si tex .f. Cato. intelligeret Titium esse promissore in ipsum a quo stipulatur,posuisset illum in secunda persona, prout in praecedentibus exemplis fecit, dum loquitur de promitte te de se, ibi. per te non fieri, neque per haeredem tuum. Itaque si in stipulatione rati intellexisset illam fieri a promittente de se, & haerede suo, pariter dixisset, te, haeredemque tuum habiturum. Cum ergo non ita fecerit,sed tertiam personam expresserit,apparet quod text. loquitur de stipulatione facta ab aliquo promittente alium, haeredemque eius ratum habiturum, igitur hic ost idem thema numero,quod& in dicta l. si procurator. Nec obstat quod text. paulo post loquitur de haer dibus ipsius promissoris ibi,& solus tenebitur,qui no habuerit ratum ,
quia verum est, patet continuando idem thema de procuratore,qui,p-
mist dominum ratum habiturum,& duos haeredes reliquit,haeres enim qui impetrat a domino ratum haberi , satisfacit pro parte sua nec incidit in poenam: sed alter lilredum, qui hoc non impetrat, non satisfacit, ideo dicitur non habere, seu non praestare ratum, & cadit in poenam pro parte sua tantum. Et sic iste text. optime quadrat cum dicta lege. si procurator. 48o t Nec obstat finis β.Cato.quia aduersaliua, quamuis, ostendit casum mutari,& hanc este differentiam inter dominum ipsum promissi rem, qui non potest recta diuidero,sicut nec citis haeres pro porte sua diuideret:& inter procuratorem promittentem, qui non habet dominum,nec cius haeredes in potestate, ideo uno hqredum domini ratis
cant C,altero vero non ratiscanto, procurator dicitur pro parte satisfai ccre,& pro parte non,pro parte in poenam cadere, pro parte non: ut indicto . g. Cato. N in fin.& pariter si dominus ipse, qui non promist, habeat ratum in parte tantum : procurator qui de rato subpcena promisit, cadit in poenam pro alia parte, ut in dicta lege. si procurator , quae sic optime conueniti . M. Cato. reiectis omnibus omnium glossa.& Doctorum solutionibus. Et haec argumentando vclut ut ait Baldus in lege praecibus . C . de impuberi.&ali.
534쪽
& ali. substit.) ferro viam apperiendo , dixi 8 i t Secunda solutio glo.in l.ii procurator.est,quod β.Cato. in s. debet
restringi ad negotium tale, quod pro parte poterat tantum haberi ab haerede, non a defuncto: sed l. si procurator. loquitur in negotio, quod tam a principali, quam ad heredibus ratificari potest in parte. Bart. αomnes hanc solutionem reprobant, ut diuinatoriam . Ego uero etiam reprobo, quia nullum est tale negotium,nullum tale exemplum in iu- ,re. Non obstati .legatarius. de legat. I .quia non loquitur de ratificando aliquo negotio suo nomine gesto et sed de acceptando legato , vel non. ' i
81 t Tertia & vltima solutio d. gIo. est, quod β . Cato. loquitur quandoe
poena fuit apposita,in qua non consideratur quantum interst,modo aliquid intersi t,secundum Bart.Sed dict. I.si procurator, quando poena non fuit apposta,sed tantum Uitur ad interesse,quod non poterit esse plus,quam intersit,& hanc iis . solutionem sequuntur Bart d. I . Cato.
Udatri.Zali.numero octuagesimosecundo.& omnes fere ubique,& cst inmunis solutio . 83t Et mouentur non sollim per dictrationem Bart. sed etiam quia ut vulgo dicunt)poena facit factum individuum,& conditionem,qus etiaregulariter indiuidua est.Sed ea ratio falsa est,& satis in praecedentib.
confutata non repeto.Tum haec ratio partim conuenit etiam cessante
poena,quia intcresse debetur sub conditione, quae facit actum indiuiduum secundum eos: Itaq; sibi non constant, re in secreto suae consciεtie.Ucra ratio,cur hanc potius tertia solutionem sequuntur, est, quod fit plausibilior,nec commodius sibi videntur hanc antinomiam uitare. 68 ' Quod autetii quidam ut 1 ancel.Caliau col. I9. 9 aliam rationem differentiae inter poenam 5 interesse,tradunt, quia in facto diuiduo nopotest interesse,nis pro parte,pro qua contra fit:sed in poena non co- sideratur quantum intersit. Hqc ratio fallit,quia saepe usu venit etiam in diuiduis defectu partis in totum interesse, vel in maiori parte . Et quod in diuiduis inter poenam & interesse non sit differentia quantum ad commissionem,satis probat totum secundum responsum Catonis, quod procedit etiam in poena incerta, qualis est intcresse. Et sic falsa est ea tcrtia solutio, in qua nec sequaces conquiescere pollunt, scd subinde vacillant,aut limitant, ut Alex. columna quarta. Lancel. Galiau. columna. 2I .conclusio. 2. in s. limitant conclusionem Bart.& communem, ut procedat quando promissio de rato est circa decisoria iudicii: secus
535쪽
quem agi tmeus autem etiam si per se litiget cauet de iudicio sisti . . sed hodie. Instit.de satisdatio.quae cautio bene concernit praeparatoria, dc ordinatoria, sicut & illa, de qua in ita seruus.I.si plurium, supra si quis
caul. quam cautionem non minus praestat rcus per procuratorem litigans, quia cauet de iudicato soluendo, quae implicat .lausulam de defendendo , & sic de iudicio sisti .Praecipuum vero caput dictae integrae
cautionis iudicatum solui, ducisoria tantum concernit.l.v I audicatum solui,infra iudica. sol. . 891 Cautio ergo de rato quam praestat actor, decisoria tantum concernit .Qui ergo lethargus3imo quq insania cst rcstringere d.l. si procurator.ad cautionem concernentem praeparatoria, & ordinatoria iudici tantum , & non decisoria 3 Cum d. lex non loquatur de cautione iudicatum solvi,quae unam clausulam habet ordinatoria concernentem seditantum de cautione rati ex parte actoris , quae tantum decisoria conccrnit.:Imo dicta. lex si procurator. expresse sese exempli ficat in decisorijs ibi, quod damnatus soluit, scilicet reus, qui stipulatus erat de rato, ut omittam quod eam differentiam inter decis ria& praeparatoria clare reprobauimus supra in secunda secundae . V ritas est ergo,quod dict.l.si procurator.loquitur de decisorijs. Et quamuis loquatur in iudicialibus , tamen idem est in cautione lati interposita in extraiudicialibus, ut titul .ille rem ratam haberi, pio miscue in utrisque loquitur, ut patet in l. interdum ex conuentione,cum duabus legibus seq. l . si commissa.in fina .s indebitum .l.non solum . l. si sine iudice . infra rem ratam haberi . . 4hol Aliam & sextam solutioncm adducit Maria.Soc. Iunior in d.I.Ca- to. num. I 89.quod finis .d. .versi quamuis, debet limitari, ut tunc demum procedat, quando dominus siue promissor contra licit ipsemet stipulationi,non ratificando sed asendo contra stipulatorem uiuente, ad quem solum totum negotium i pectabat . Tum enim secudum eum promissor pro parte contraueniens,Vel in parte non rati sicans, nihilominus incidit in totam poenam , secus ubi stipulator iam decessisset, quia tunc inter haeredescius negotium illud,& totum ius diuisum est,& si aliud iuris est,ita quod promissor agendo contra unum tantum exheredibus,& sic pro parte non ratificans non incidit in totam psnam, sed latum P parte illius, cotra que agit,& no pro pastib.alloria,quibus impleuit,ta quoruncc in minimo quide interest,se eoru partib. inte49I Ire ratis cauit.' Ide voluit Maria .i x.notab. n. 6o. ubi rone diu crsitatis
reddit iter pri ci palc & ci' haeredes, ua obligatio a psona pricipalis qua
diu uiuit, dr unica dcidivisa, si eo mortuo iter haeredes lyrata diuidit perperam addit multiplicatur, cotrariam .sunt multiplicari A dundi
536쪽
est,quod uno tantum e pluribus casibus, contrauent Ione partis tota stipulatio committitur,videlicet duobus concurrentibus: Primo,quando adiecta fuit poena,Secundo,quando ipsemet dominus qui pro militsub poena, contrauenit. Quia ct si non contra ueniat nisi in parthia .men contra ipsum tota poena committitur, & sic primo aliud dicendum,quando haeres eius pro parte sua tantum contrauenit, & secundo
aliud quando dominus ipse contrauenit in parte, sed non promiserat sub poena, & rursus aliud tertio quando no dominus ipse, sed procurator promiserat, quia tunc; siue sub certa poena, siue sit inpliciter promisit, non commilitur poena contrauentione partis, nisi pro parte dict. l.si proculator, ut sic de quatuor casibus in uno solo struetur communis intellectus M. Cato.versicul.quam uis.
si s t Atqui istud non est soluere, sed augere contraria, & facere dictu
.Cato. contrarium sibi ipsi. Patet, fac dominum ipsum promisisseratum habere sub poena, deinde stipulatorem relinquere, duos haeredes , a quorum altero promissor petit partem eius tantam , deberet cadere in totam poenam per d. versic. quamuis,& per rationem huius septimae solutionis, quia dominus est, qui contra fecit, Nidem ipse qui promiserat sub poena,& tamen text. dict. M. Cato. decidit poena in committi pro parte tantum, In text. ibi, & solus aget, a quo fuit petitum , ergo alter a quo non petitur , non agit, igitur poena non committitur nisi pro parte contrauentionis, etiam si illa duo simul concurrant,& sic erronea est solutio quantumuis colorata.
ρο t Quid quod nec Alciat. ipse huius solutionis inuentor in ea persistit, sed mox aliorum velut ventorum & undarum impetu sursum vorsum raptos trahitur, aliamque quae octaua est pari quidem cursu, sed longe diuerso filo comminiscitur solutionem, seu potius diuerticulum, non iam differentiam faciens inter poena & interesse, sed inter debitum quantitatis vel speciei, & inter promissionena domini, vel procuratoris, ut si quidem duo concurrant, videlicet promissionem siuel sub poma , siue non, factam esse primo per
procuratorcm, secundo decerta specie, cui procurator renunciauit, vel nigrum sententis calculum tulit,tunc etiam si dominus non nisi Pparte contraueniat,tamen tota stipulatio committatur ad totam poenam,vel interesse, non solam contra ipsum procuratorem , sed etiam
contra eius hsredes pro partibus eorum, idque non Olum per finem d. g. Cato. sed cita p principiti, quasi hoc casu ubi de specie agit,obligatio sit indiuidua, ne teneat stipulator vel eius h res parte habere in specie,& parte in interesse,vel poena, γ 3. pro parte.in l. in executione, de verbor.obligatio .alias si debebatur quantitas, siue dominus sue pro. Illi cu-
537쪽
curator promiserit, sitie sub poena, sue non ,loeus sit dicta.fi procu tor,ut non committatur stipulatio, nisi pro parte,quando contrauentiatur tantum pro parte .Idem si debebatur species, sed dominus Qui poterit exceptione repelli & non procurator promisit. 497 l Sed haec transuersa & praecepssolutio deterior est prioreret pote cotra utrumque text.quia dicta.si procurator. non loquitur in debito qua .ritatis,ad quod tamen Alciat .ctiam restringit,nec sinis dict. g. Cato .loquitur in debito speciei, ad quod tamen Alciat. eum remingit. Imo uterque text.de omni re aliti diuidua loquitur, siue quantitatis, siue speciei in genere, vel ccrti corporis,cuius etiam obIigatio diuidua est contractu, obligatione, & solutione. tex. in leg. si stipulatus sum, primo Verticul. Item qui Stichum. intra de solutio. dc late supra in secunda
698 t Non obstit in conueniens dict. . pro parte . cuius metu Alciat. in tot prςcipitia transiuersum ductus cst, quia breuiter dico, primo quod
aut procurator ille, vel cius liaeres docet de mandato, aut non. Primo casu stipulator habet exceptionem contra agentem, nec cst in peric lo retinendi partem speciei,& partem estimationis, nisi velit,& intellige sue instrumento, siue testibus probetur, dummodo quoad testes. sint producti R auditi vocato auctore, quia si procurator ut admittere tur ad agendum vel petendum probauit cum reo se procurato in pe testes absente do inino,& ca probatio no nocet domino, nec eam reus renebatur admittere,ut pcr Alexan. in log.prima. in fin. C. de procrita. Dominic.de sancto Geminiano. capit. primo.*primo.in fin. de cicct. in sexto. Et nihilominus iterum domino non habente ratum tenelux procurator aduersus dominum docere de mandato, alias diccndum, in membro sequenti. 699 t Aut ergo procurator non doeet de madato,& sic dominus iterum agit & exigit cum essectu,& tenetur procurator ad omnia damna & interesse etiam si non caureit de rato,per not.supra eodem nume. 27SAPii reus stipulatus fuerit poenam, si contentus non sit ea, vel eius pariet quando pro parie non ratificatur ) potcst agere ad interesse deduc cdop nam, vel quod de eo recepit: per not. in l. prsdia supra de action. Intelle empti. dc supra eodem numcro. I 37. Et sic cessat inconueniens . d. P g. Pro parte. Ny ς oo 1 Dico secundδ,qudd d. g. pro parte, non est ad propositum, nec respectu domini,qui non contraxit, nec obligatus est,nec etiam respectu procuratoris in spccic,in qua loquitur Alciat. supra cod. nu. q96. aut etiam Alciat. conclusionem quam ponit,& repetit nu. centcsnnouigesi Mooctauo alias centcsimoquinquagesimoprimo restringit ad hypo
538쪽
thesin, qtiam tradit de procuratore, qui renuciauit certae speciei, α promisit de rato,& pessime loquitur paut uero generaliter intelligit & in
scet. eademq; sdclia dealbat casus diametraliter oppositos . Quam . n. differt lucrum a damno: nigrum ab albor tam disteri procuratorem male instructum romisisse debitum,vel bonam causam amisisse, ut in lenpiatium curatoris. C. de pact. vel quantitatem aut speciem debitam recepisset ut lege. si quis offerenti. infra de solutione. priore caiasii reus de lucro, eoque iniusto cellat, secundo uero casu de damno
O r ' priore casu procurator condictione sine causa repetet cautionem, seu liberationem ab cal. prima.l. iij.supra de condic. sine causa, tantum
abest ut exigi possit,& quin exceptionem habeat, sufficere debet huiusmodi reo prioris litis impendia lucrari, nisi quod nunc si detegatur
eius dolus,& mala fides, eo nomine mulctandus erit mec hoc casu pro Ecderet,sed limitanda est dict. I. si pro curator,rem rat.hab. Secundo vero casu quo reus cogitur iterum soluere,dictum in conueniens dict. I. pro parte,minus προωτror, sed actiones suas habet contra pratensum procuratorem,ut nuper dixi.
odi 1 Quod si dicas priore casu saepe contingere factum dubium esse , ves reo absoluto , vel ex causa probabili dcbito rem ista per rectensum
procuratorem, qui cauit de rato, nunc aulcm co defuncto hqres eius, qui causas defensionum ignorat: impetitur de integro tar dominum Respodeo quod si procurator primo congrcsii remisit, nec in aliquem sumptum induxit rcum: nec aliquid ab eo rccepit,&sic sine causa canit , potest cautionem condicere . Aut vero litem instituit,& peregit,& est proprie casus d.l.si procurator. in quo in conueniens dict. I . pri parte orario διονυσον et quocunq; enim circunstantias facti verseueris enon respondebit ad chordam. σ1o3 t Et ad summum fac procuratore agete ad certam domum reum suisse diffinitive absolutum liuea personali,sue ab hypothecaria,a rei vendicatione: nunc eo mortuo haeredem eius impeti ab altero domini haeicia pro media, & vinci, & sic tradere vel relinquere dimidiam & insidiuisam domus, & reliqua retenta loco partis evictae cogi capere par tem pCenae, vel intcretae a procuratorc,qui non potuit obtincreratis cationem ab utroque haerede domini: sed ab altero tantum 'Rc spondeo tanto minus laeditur reus , tanto minus conqueri potest , quam si tota res euinceretur . Et sic dictus. f. pro parte , nihil ad
o i Tum dicius . pro parte.loquitur respecti eiu iam,&inter eos.
539쪽
dem contrahentes : non autem respectu diuersorumctum non loquiatur nisi in debitore generis, vel alternatius, qui detrectat in eadem
re soluere cum possit, ideo remanet in mora: quia non tenetur creditor eam diuisionem admittore: nec debet ille textus extra sitim casum extendi: ut etiam tradunt Ioann. Crol. Marian. Socinus in diacto I.Cato. Praeterea & ad summum fateor, quod dictus s. pro parte, potcst extendi ultra obligationem generis, & alternatiuae , ubicunque agitur de eodem nesotio diuidendo, siue reciproco,de quo nemo dubitat .ut in lege quod si nolit. g. si plures.de aedilit.edict.lege si non sortem. f. si centum, supra de condictio. indeb. leg. quod si uno,de in diem adiection. leg. siqiiis aliam, infra de solutio. siue etiam simplici, ut in d.M. pro parte, non potest debitor,vel unus haeredum eius inuito creditore vel altera parte diuidere, nec actor vel eius haeres inuito reo.
Et hoc est quod decidit Bald. consit. 3 1.praesupponitur in facto,& consito trigesimoquarto. in causa ista. lib. q. impressis Lugduni, quod
venditio plurium rerum facta uno pretio non potest ratificari quantum ad una in rem tantum, sed debet in totum ratificari, vel reprobari. Nam non unam rem inquit erat empturus, quod est verum inter casdem partes, vel rcprssentantes: ut quando tutor vendidit rem duorum pupillorum evi loquitur Bal. ind. consilio trigesimo secundo. Et est text.in l. tutor.I. curator, supra de minorib. Idems duo ab initio simul vendant unico pretio. dicto .f. citrator.leg. quod autem, cum duabus legibus seqvcnt. dein diem adiectio. quia unicum est negotium, non proprie quia. individuum ut incaute cum communi errore loquitur Bal. haec cnim proccdunt etiam in rebus
diuiduis: sed quia istud idem negotium est, & manet indi uisum lege
cum ex causa, de verborum obligation. scilicct intcr eosdem contrahentes, vel eorum hqrcdes, non autem respectu tertii; ut dixi,&adhuc inter eosdein contrahentes, vel eorum hae tedcs, si unus implemcntum vel ratificationem partis tantum acceptat, eo ipso negotium diuidit, prout eo casu expressio,vel tacito consensu non solum in
principali, sed& in accessorijs quoque pro rata diuiditur, ut dixi. Et ita generaliter sed secundum analogiam rationis in eodem textu c presso d. .pro parte,debet intelligi.so sest Non obstat quod promittens de rato respectu certae speciei promittit in effectu habere licere ,& quod inter procuratorem & reumvcrsatur ea obligatio, quam non tenetur reus diuidere, quia verum
est, quando csset in potestate procuratoris debitoris sui hoc praest re,alias necessc est venire ad estimationem .Tum impossibile est omni
540쪽
esto7 casu p na peti posse pro toto,cum reus retineat alteram partem Nec obstat si dicas , quod quamuis reus non possit reliquam partem obtrudere actori,quem non habet obligatum:tamen pol illam obtrudere procuratori,quem habet obligatum ad hoc,ut totam poenam inserat:quia procurator ad hoc obligatus non est.Huiusmodi enim cautio rati intelligitur secundum iura de ea loquentia, ut videlicet non obliget ad poenam in diuiduis, nis pro qua parte non sequitur ratificatio , sine praeiudicio interesse,quod potest reus eligere cum onere probandi seu liqui dandi,ut dixi. Sed re pectu ipsius domini si cauisset de rato, locum haberet quod reus posset impedire diuisionem offerendo toturestituere,ut diximus supra eod. numero.389.facit quod scripsi in Cosuet. Paris. glo. i.quest.7.numer. q. cum seq. qudd respectu tertij idem
contractus diuiditur:potest enim tcrtius, puta dominus directus seu . datis vel censualis eundem emptorem eiusdem contractus partim investire,partim excludere, utendo iure retractus dominicalis , quando plura seuda,vel res censuales ctiam eodem protio simul venditae sunt
non solum a diuersis dominis, sed etiam si ab eodem domino directo moucantur,cui quicquid scripserit Guid. Pap.deciLDelphin .so inlicitum est circa easdem res eiusdem contractus variaretquod non licet contrahentibus,nec eorum haeredibus.
Os t Ecce dum velut his omnibus longis & variis certaminibus de iun- Noh,
ctus iam velut Iani portas cIauderc,repente transuersum occurrit alia solutio noua quae nona erit tametsi ordine temporis sextam praecedebat conciliatio,ut caeteris audacior ita prodigiosior, videlicet stipulationem hanc,rem ratam haberi,qipn etiam stipulationem,pcr te non fieri quominus ire agere liceat, neque diuiduas, nequc indiuiduas esse: sed tertia speciem,ut in elementis quidam fingunt quintam cstcntiam. Ita tenet Philip.Maria.Rubeus in cict. f.Cato.charta. vigesima cunda & charta.vigesima octava qui tamen non suit author huius tam prodigiosae opinionis.Sed inuentor fuit Lodouic.Bologninus super dict.9.Cato. nu
me.octavo. colum .decimasexta.& numer. quinquagesimoquarto co
lam.xxx.& latius numer.7q.col.xxxiiij. & de hoc suo nouo intellactumagis gloriatur, quam olim Alex.ille Macedo de Gordio inplicatissimo & indi solubili nodo ensis ictu unico repente facto . Postquam enim numer. S. secuit text.d. . Cato.in nouem pariculas,deinde in sex partes, dicit in eo tractari de quinque stipulationibus, secundum vulgatam & communem literam ob interiectitiam clausulam,vel non fieri:sed secundum suam & originalem Florentinam de quatuor stipula- o 7 nibus . t Quarum unicam tantum censet esse indiuiduam, . sciliacet stipulationem iter fieri , quae prima est in text. Et pariter uni- . - Ηh a cam