Theologiæ Moralis Decalogalis Per modum Conferentiarum casibus praticis illustratæ ... Authore P. Fr. Benjamin Elbel De actibus humanis, et conscientia. Nec non de legibus et peccatis, tam in genere, quam in specie

발행: 1737년

분량: 857페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

14 Conferentia termaonfessione actus etiam externus sit explicandus, saltem tunc, quando is in suo fieri adhuc fuit liber, velut satis Elare colligitur ex Decreto Alexandri VII. edito Iss s. in quo sequentem num. a1. Propositionem damn vit. Qui habet copulam cum soluta, satisf/csonfessionis pracepto, dicens: commisi cum si Iuta grave peccatum contra castitatem, non e Mando copulam.

Proponuntur, & breviter r

solvuntur Casus practici concernen-

res bonitatem, Jc malitiam actuum hum .norum ex objecto, α fine desumptam.

CASUS PRIMUS

TItia ab aliquo seducta ct quasi violenter imducta 'ad peccandam, i renue fatetur 1. quod ad illo tempora nullam prorsus devotiornem internam senserit, proptereάque horribilis sex nedum contra seductorem illum, verum in super contra Deum ipsum iracundia: exarserit. ao quod is permiserit hujuscemodi taintationem, o lapsum: quam ob rem, a. escaciter propinsuit, quod deinceps nullam amplius Occasione=ν peccandi velit ritare. ηιque ullum praceptum

servare nisi ad summum pro foro externo, inquantum πηi foret ad constreandam existi Marioηem O bon/m famam apud homiηρι rquo ἀ

102쪽

ve bonhate,ct malitia actuum humas'ram. quodque caput rei est, faretur ingenur, se husuum propossum .actenus per plures jam annos

inviolabiliter serva se. Quid Confessirius jud, cabit ' ct quid ager cum tali paenitente 7 U. ad primum. Generaliter loquendo de ri. tali poenitente judicandum, quod sit inpos

smo statu, de ut ad hunc casum particula rem propitis accedamus, concludendum it primis est, Titiam, non obstante illa tenta. tionis vehementia probabilius graviter destinquisse, id consensisse delectationi, prati

que divina excidisse; hujus quippe rei haud

obscurum argumentum est , qu bd ab eo tempore nullam amplius senserit devotio nem internam immb verb exinde illico in

alia gravissima peccata, re desperata quast proposita prolapsa fuerit ; etsi fatendum. subd subtractio illa devotionis internae. ut

pote non tam ex voluntate nostra, quam a

gratia divina excitante dependentis, Pecca tum non sit, sed potius peccati commissi i dex in talibus circumstantiis. Caeterum si contra seductorem illum excanduit ob violentiam sibi intentatam. utique non peccavit δnam vitia sive nostra sint, sive aliena, nun quam non sanine detestamur, dc abomin

mur. Nihilominus gravissime deliquit irascendo contra Deum ipsum . qui hujuscemodi tentationem , utique justissime permisit. iPorro gravius adhuc deliquisse censenda est eo, quod eidcaciter proposuerit deincepiimi-

103쪽

ca Conferentia tertia merito appellatur mere extrinsecus O finis operantis. Hoc jam supposito, ad quaesitum Achus humanus tum a fine extrinseco istum etiam a circumstantiis qua talibus desumit bonitatem, vel malitiam accidentalem duntaxat, M secundariam. Ita rursus communiter DD. Ratio est: quia haec bonitas. vel malitia jam supponit aliam ex objecto derivatam in actum, possetque adesse, vel abesse, salva bonitate illa, vel malitia ex ori cho petita : ergo recte appellatur accidentalis ae secundaria, ut de se liquet. Qubd verbabesse possit, patet in casu, quo quis furatur v. g. Calicem ex Ecclesia, eo fine. ut liberius possit indulgere genio, aut Baccho; hoc enim furtum participat suam primariam Messentialem malitiam ex suo objecto . id est,

ex contreetitione rei alienae . quae furto in genere moris dicitur essentialis, quatenus essentialiter repugnat dari, aut fieri furtum, sine contrectatione rei alienae: quia tamen pintuisset fieri sine contrectatione rei Sacrae. E ex alio fine ψ hinc profecto liquet, malitiam ex hoc fine, vel hac circumstantia rei Sacrandesumptam non esse, nisi merum accidentalem Sc secundariam. Videatur Reiflen1tuet

Dicturia tamen fuit: a fine extrinseco, Ocircumstantiis qua talitas ctc. ad innuendum. quod ex his etiam subinde derivari possit in actum quaedam primaria bonitas aut malitia, ut si in casu mox dato fur intendisset aufferin

104쪽

Dι bonitate, se malitia adsuum humansrum, cyre calicem, quia est res Sacra &c. item quando objectum, in quod amis ipndit, est de se omnino indifferens; uti sunt U. g. am bulare, edere, bibere &c. nam hoc ipso, quod hujuscemodi actus ex se nullam habeant bonitatem, aut malitiam, necessum est ut hanc sortiantur ex circumstantiis vel fine extrinseco: sicut revera evadunt boni, si ex hono. Se mali, si ex malo fine fiant. Verum in tali casu finis, aut circumstantiae utpote per se intentae suo modo desinunt esse circum. stantiae in genere moris, α induunt rationem objecti veluti recte advertit Scotus q. . pro-ων-

Id, qu bd vel maxime verum est respectu

aetiis interni, qui a fine suam bonitatem aut malitiam primariam desumere solet, propterea, quod omnis actus specificetur, non tam

ab objecto materiali in quod tendit, quam a formali, secundum quod tendit in illud: at. qui finis intentus est verissime objectum, dia

motivum formale, propter quod voluntas actu interno vult mediante actu externo tendere in tale objectinm: ergo actias internus merith censetur suam primariam M specificam bonitatem aut malitiam desumere a fine, in quem tendit. Hanc ob causam Aristoteles F. Ethic. c. a. dixit eum, qui furatur adulteran di gratia, magis adulterum esse, quam furem.

Videatur P. Sporer tr. I. c. s. n. I.

arres sco quo modo bonitas, vel ma-

105쪽

o consedientia intὶ εlitia debeat esse volita seu intenta ad hoc. te

in actum humanum refundatur Ad hoc ut malitia refundatur in actimuminimε necessum est. ut haec per se, δc directe sit volita, sed sufficit, eam esse volita in directe: econtra tamen a. ad hoc, ut bonitas in actum derivetur, non tussicit, hano esse interpretativὲ, α indirecte Juntaxat in-- - , tentam, sed debet esse directe volita. Ita, Scotus quodl. 31. M strius insentent. inst. s. i s. 33 4. HerincX ubisupra δέρ. 3. n. I . 9seqq.

aliique D D. passim. Ratio prioris est: qui

malum qua tabe non est appetibile; nam ne-ano intendens ad malum id est, intuitu malii qua talis ) operatur, juxta axioma conamu

niter receptum: ergo ad hoc, ut actus eu

dat moraliter malus. sufficit, quod malitia objecti, finis, vel circumstantiarum fit cognita, α nihilominus volunt s consenserit ini talem actum: hoc νpso enim convincatur voluisse operari malum, vehati patet de eo. qui V. g. scienter accedit ad non suam rilichi talis protestaretur, se nolle habere rem cum aliena, quatenus aliena δία talis tamen Protestatio convincitur prorsus frivola, ct inefficax , utpote contraria facto, quod voluntas amplectitur, non obstante qubd agmnoverit malitiam necessario conneXam. R ,

tio autem posterioris desumitur partim ex auctoritate D. Thomae q. 1 art. r. ad 3. di-' centis: at voluntas sit bona. requiritur quod o

106쪽

bonitate, O malitia actuum hum norum, ' fi

docet actum virtutis debere esse a sciente ct ei rente tropter ipsam virtutem . tum ex eo otiam:

quia objectum potest appeti propter varias rationes, ut de se liquet: ergo objectum nequit actui tribuere aliquam bonitatem morainum, nisi propter bonitatem fiat. Idque praecipue verum est, quando actus ex se Se suo objecto est indifferens, veluti

sunt ambulare, disicurrere, commedere oec. cum

enim hujuscemhdi actus ex se nullam praele-' ferant bonitatem moralem, necessum omnino est, ut hanc seni ntur aliunde , utputa ex fine extrinseco bono ct honesto, uti di- ιctum n. 66. atqui sinis extrinsecus, eo ipso. 'ubd extrinsecus sit, non tribuit actui bonitatem , nisi sit per se, M directe intentus: Inde V.g. commestio,vel deambulatio semper manebit indifferens, neque quadet unquam bona aut honesta in genere moris, nisi .

fiat ex honesto, ae positive bono fine, uti recte tenet Scotus quoia. al. F. deprimo. M orius ubisupra dist. F. n. yst. At s inquies 3 necessiumne est, ut honestas Sc bonitas illa semper explicite, α reflexe intendatur π. Hoc non esse necessarium. sed sum- o cit . eam aliquo modo implicito saltem, α aequivalenti appeti; id est: lassicit, actum fuisse apprehensum, M agnitum velut laud bilem Deo placitum . . vel praemio dignum.

sciue illum fieri de bona voluntate. Inde

107쪽

ς 2 , , Conferentia tertia

sequitur, quod Religiosus exequendo voluntatem sui Superioris, eo quod seiat. Eia iuscemodi executionem esse honestam, aC debitam, adhuc exerceat actum obedientiae . tametsi reflexἡ non dicat, aut cogitet . quod ideo velit hoc, vel illud exequi, quia hon sum. vel praeceptum est. Et hoc Christusi Dominus satis perspicue nobis innuit apud Matth. c. t o. dicendor Quicunque potam dederit uni ex minimis istis, calicem aqua frigida, tantum in no ne discipuli, amen dico vobis, non perdet mercedemsuam. Videatur Herincx citidis'. s. n. I b. Reiffens uel rr. r. di'. a. n. a . Quaeres Itimb, utrum actus externus superaddat distinctam bonitatem, aut malitiam actui interno. v. g. furtum opere consum smatum voluntati furandi Probabilissime superadclit. Ita tenet Scotus a. dist. a. q. 4. Sc rursus quoia. Ι 8. . de 3tio principali quem sequuntur Scotime communiter'. paucis exceptis contra Triae R R. Ratio fundamentalis haec est: quia bonitas moralis consistit in conformisate actus ad rectam rationem, vel Legem, juxi dicta n. sq. atqui actus externus habet spe, cialem conformitatem ab ea , quam habet actus internus, velut inde patet . quia non Bla voluntas ν. g. fornicandi, aut furandi prohibita est, sed vel maxim. etiam fornicatio aut furtum opere externo consummatum.

Rursus certum esse debet, quod actus ex.

108쪽

Da bonitate. O malitia actuum hi anorum. 3

lernus saepe saepius importet speciale obsequium. δύ gloriam Dei, veluti rursus liquet in professione externa fidei, ae in perpessone Martyrii; melius enim facit. qui actii exteriori fidem profitetur, aut pro hujus defensione Martyrium suffert, quam qui solum habet propositum internum profitendi mdem, vel sufferendi Martyrium: proptereaque talis Martyr speciale praemium accidentale, Laureolam scilicet Martyrum prom: retur r atqui nullum praemium speciale d tur nisi propter meritum speciale, nec ullum datur speciale meritum sine bonitate speciali rergo concludendum videtur, quod , clicet bonitas vel malitia moralis primario sit in actu voluntatis interno, nihilominus depem denter ab hoc actu interno possit etrem in externo reperiri aliqua specialis bonitas, vel malitia. Hac de causa S. Augustin is lib. 3 s.

de Trinit. c. s. ait: mala voluntate rei siola qu,

libet miser escitur, sed miserior potestare, qua

desiderium mala voluntatis impletur. Et Glossa

in illud Od. c. ao. v. ι . non Moechaberis.

ita habet: Qui opus adjicit voluntati, iniquitatem addit iniquitati. Liquet proin, hanc opunionem esse satis probabilem, utpote nixam re ratione, M auctoritate. Verum clim sit magis speculativa, quam practica, hinc sinsiorem hujus discussionemScholasticis relin

quimus ; illud quippe certum M omnibus exploratum habetur, quod in praxi, seu in

109쪽

'4 Conferentia tema eonfessione actus etiam externus sit explicandus, saltem tunc, quando is in suo fieri adhue fuit liber, velut satis Elare colligitur ex Decreto Alexandri VII. edito in quo sequentem num. a1. Propositionem damn vit. Qui habet copulam cum soluta, satisf/cu 3, Confessonis pracepto, dicens: commi cum -- lata grave peccatum contra castitatem, non e plicando copulam.

Proponuntur, & breviter r

solvinatur Casus praetici concernen

res bonitatem, ae malitiam actuum hum norum ex objecto, Sc fine desumptam

Titia ab aliquo seducta ct quasi violenter imducta 'ad peccandam, ingenue fatetur 1. quod ad illo tempora nullam prorsus devotiormem internam senserit, proptere ue horribilis sex nedum contra seductorem illam , verum iη- super contra Deum ips- seMundia: exarserit. a. quod is permiserit hujuscemodi tantationem, o lapsum: quam ob rem, a. escaciter propinsuit, quod deincep nasiam amplius Occasione peccandi velit vitare, ne e ullum praceptum servare nisi ad summum pro foro externo, inquantum πηa foret ad conserpandam exist binatioηem O bon/m famam apud homiηρι e

110쪽

ne bonitare,ct malitia actuum tam ηονkη , , quodque caput rei est, faretur ingenue, se hoe Mum ρruditum hactenus per 'plures jam annos

inviolabiliter servasse. Quid Confusarius jud, sabit ' is quid ager cum tali paenitente pax. ad primum. Generaliter loquentri de ri tali poenitente judicandum, quod sit in pes

smo statu, re ut ad hunc casum particul rem propitis accedamus, concludendum inprimis est, Titiam, non obstante illa tenta. tionis vehementia probabilius graviter delia quisse, ac consensisse delectatiora, grati

que divina excidisse; hujus quippe rei haud

obscurum argumentum est, qu bd ab eo tempore nullam amplius senserit devotio nem internam immb verb exinde illico in alia gravissima peccata, re desperata quasi proposita prolapsa fuerit; etsi fatendum. qu bd subtractio illa devotionis internae. utpote non tam ex Voluntate nostra, quam gratia divina excitante dependentis, pecca, tum non sit, sed potius peccati commissi i dex in talibus circumstantiis.. Caeterum a contra seductorem illum excanduit ob violentiam sibi intentatam, utique non peccavit δnam vitia sive nostra sint, sive aliena, nunquam non sancte detestamur, id abomin

mur. Nihilominus gravissime deliquit irascendo contra Deum ipsum . qui hujustemodi tentationem , utique justissim E permisiti iPorro gravius adhuc deliquiisse censenda est eoi quod emcaciter proposuerit deincepa, mil-

SEARCH

MENU NAVIGATION