장음표시 사용
121쪽
Conferentia tertia valorem. Videatur de hoc P. Sporer tr. r.
εο- η'. jam ad adum quaesitum hujus Casus, C um utique gravissime peccasse, re toties quidem. quoties vel oculos pavit aspectibus lascivis vel animum, aliosve sensus delecta tionibus morosis. Ratio facile erui potenex iam dictis supra n. ε 3. Etenim omnis actus sumanus sumit henitatem. vel malitiam suam per se primh ab objecto in quod tondit, ita, ut si objectum repugnet justiti .
vel castitati &c. pariter talis actus eidem vi tuti repugnetr atqui delectatio morosa est verus actus humanus: ergo ab objecto, in quod tendit, desumit suam malitiam, vel bonitatem specificam. Liquet inde, Cajum pro eul dubio commisisse plurima, eaque nedum numero, verum etiam specie distincta peccata, necessario exprimenda in Confessone. Videatur S. Thomas l. a. q. . . art. l. Laymann I. I. tr. 3. c. b. n. 6. Marchantius noster tribun. tr. I. tit. a. q. 6. concl. 4. Regul a. Caeterum, an talis morosus delectator te,neatur in C;nfessione nedum objectum duquo nemo dubitat) sed etiam objecti circum.
stantias exprimere, utputa an de persona scioluta, vel conjugata , vel consanguinea fuerit delectatus Ecc. diximus jηm pari. 3. Theolog. Sacram. Confer. 17. n. ga. In hoc vero casu nostro minime dubitandum. quin Oj us teneatur exprimere circumstantias ob-
122쪽
De bonitate, se malitia actuum bumaηorum, jectorum quae, sive alios, sive se ipsum tam gendo &c. sibi repraesentavit, modo suppo natur jam fuisse praeditus tantaJudicii matur,
'tate, ut agnoverit, esse maius peccatum,habere rem cum consanguinea, quam cum alia. eum ligata, quam cum soluta Jcc. Vide etiam Iacro ix l. o. p. a. n. ἐσ2s.ctseqq.
i Corollaria ex diistis inserenda. '
Colliges ex hactenus dictis primb, in eo
dem actu physice spectato non raro posse concurrere plures malitias specie di- stinctas, de per consequens necessario exprimendas in Confessione. Ratio patet ex proxime dictis : quia unus idemqne actus physice spectatus potest tendere in objecta morali specie distincta, veluti liquet ex eo, si quis in Ecclesia furetur rem Sacram simul. Arofanam; si peccet cum aliena, quae mmul est ligata, aut consanguinea Me. de sita loquendo de innumoris aliis r actus autem humanus speeificatur a suo objecto nodum in ratione boni, sed etiam m ratione mali, si
Colliges adb, eundem actum humanum in individuo , s sive dein internus sit, sive externus) non posse simul esse moraliter bonum , simulque malum. Ratio. est et quia
123쪽
repugnat, eundem actum habere integrit tem A cora rmitatem debitam ad Legem. restamque rationem Me. simulque esse destitutu ri, ac Privatum hac integritate: arqui juxta disti superius v. sy bonitas moralis consistit in conmrmitate M integritate &c. mRIitia vero in defectu seu privatione hujusc modi consermitatis: ergo βcc. Et licet multi Doctores existiment, posse eundem actum
ΦXternum V. g. Eleemosynae, in quantum a diversis subjectis procedit, ut puta ab hero, Ma famulo jussit heri sui eam erogante &c. estissimul bonum, ae malum, sicut Se passio Chructi s inquiunc In quantum a Judaeis processit mala, immo malitiosissima fuit, in quantum autem a Christo, sanctissima Acc. Uerum s rem hene perpendamus, inveniemus in his.
ae similibus re vepa non esse unum actum qui simul est bonus, cte malus, sed esse aetiis omnino distinctos; ut enim in eodem exem
plo maneamus, liquet profecto, Christi passionem. id est , sufferentiam Martyrii, fuisse
sanctissimam. Juda oram verti crudelitatem, vi cujus Sa Ivatorem nostrum crucifixerunt, subsannarunt Sce. nequissimam fuisse r. at . quis non videat . aliud esse illationem activam Martyrii, squae a solis Judaeis processit M aliud sufferentiam passivam , quae sola Christo Saluatori nostro est adscribendat Dices tamen: nihil prorsus obstat, quominus unus idemque Dominus faciat unum
124쪽
va bonitate, O malitia actuum humanorum.
euridemque actum externum, V. g. elargieri- rdo Eleemosynam &c. ex duplici fine ac n oti o, quorum unum honestum est. Ut si det Eleemosynam illam partim ut sublevet inopiam puellae pauperis, partim Vero ut eandem inducat ad illicita, vel ut ab eadem passim laudetur coram aliis hominibus, sicque adipiscatur bonum nomen &c. ergo nihil prorsus obstat, qub in us idemmet actus sit smul bonus, simulque moraliter malu g. N. negando hanc consequentiam. Enim- is, vero in hoc casu elargitio Eleemosynae non est honesta, dc moraliter bona, utpote deni tuta debita integritate omnium eorum, quae secundum rectam rat onem debuissent 'concurrere ψ nam recta ratio dictat, Ele mosynam esse dandam in ordine ad sublevandam pauperis inopiam, minime vero ad
obtinendum inhonestum commercium , aut vanae gloriae umbram. Quare minime Em- ,
bigendum , quin in die Judicii Christus Do
minus talibus sit improperaturus illud Math. s. c. Amen dico vobis r recepistis mercedem vestram cto: Colliges tamen g tib , posse eundem nu- 8
mero actum successive transire de bono in malum, oc vice versa, de malo in bonum .' Ita Scotus quodl. ι i. quem sequitur Ilerincx L .cit. dist. s. n. ao .ct a I. Reiffenstues, aliique
SS. contra TT. Ratio hujus resolutionis. φst, quia potest quis v. g. Comesmonem in
125쪽
'o Conferentia tertia - Ehoare ex optimo fine, utputa ad reficiendast. vires &c. deinde eandem continuare ex alio
malo fine. Rursus potest quis v. g. die JO-
vis licitissime inchoare come1tionem carnium , eandemque continuare usque post medium noctis, in diem veneris, quo eva dit illicita, ac peccaminosa: atqui talis comestio,vel coena moraliter loquendo reputatur una, seu unus actus: ergo potest idem actu sine bono transire aec.
Colliges 4to, quod, licet finis bonus se, solo praecise non sit sufficiens ad reddendum actum moraliter bonum; nam bonitas, ut' pote desumpta ex integra causa, insuper depondet ab objecto, aliisque circumstantiis; nihilominus solus finis malus sufficit ad redis dendum actum simpliciter malum in genere moris, prout farile constabit perpendenti exempla hactenus adducta. Ratio: quia malum oritur. ex quolibet defectu, eorum scilicet. quae actui tribuunt moralitatem : ergo tibi solus etiam finis bonus deficit, pariter deficiat moralis bonitas, necessiim emΗanc ob ea uiam jam communiter rec taest inter Theologos notissima illa pareemia r Cujus finis malus est, ipsum quoquo ma 'lum est. videatur de hoc P. Sporer tr. r.
i Dices adhuc. Sed quid tenendum de amiin individuo indifferente, estne talis possibialis, vel non
126쪽
ve renitate, ct malitia actum bamanorum ' gκ. Probabilissime est possibilis, esto in
praxi fortassis de raro fiat.Ita tenet D. Bonavent. s. dist. - . a. I. q.S. Scotus eadem di ac rursus quodl. ιδ. Ac tota Schola Scotist. multique ex RR. nominatim Arriaga, UaLqueZ, Sc Oviedo, contra TT. Ratio huis jus opinionis est : quia inprimis certum est. dari actus ex objecto indifferentes. id est, tales, qui de se nec boni sunt, nea mali, uti est V. g. abigere muscam, levare festucam, deiscerpere rosim &c. ergo pariter possibile est
hujuscemodi actum fieri absque positivo bono, vel malo fine, aliave circumstantia vitiosa: atqui hoc supposito actus erit in individuo indifferens et ergo talis est possibilis. Major inde suadetur: ideb enim fieri non
posset actus humanus indifferens, quia quotiescunque homo deliberate agit, teneretur agore ex fine positive bono: at, de hac obli satione non istis constat , neque potest ab AA. monstrari certa lex, sive positiva. five naturalis; tum quia haec esset valde dissicilis. ac supra vires human s; tum etiam quia viri nedum pietatis, verum etiam Dominae, de eruditionis Iaude clarissimi squos inter merito numerandi veniunt S. Bonaventura αScotus) talem Legeneprocubdubio agnovis- sent ergo dicendum . quod sit possibilis actus humanus in individuo indifferens. Et certe hanc Scotistarum opinionem ipsimet ΑΑ.valui vere,ae practice probabilem agno-
127쪽
s cunt, esto Oppositam ut probabiliorem asserant: ergo qui hanc nostram opinionem in praxi sequitur non praefigendo hujuscemodi actionibus positive bonam intentionem, eo qubd credat, se ad hoc non obligatum, non Peccat: at, nec propterea positive bene operatur e ergo. Denique probabilitas huius opinionis vel ex eo cla issime cle efficacissime suaderi potest: quia si in die fortali, quo
non obligor, voluntarie nolim audire sacrumaec. talis nolitio est actus humanus: atqui non malus, utpote nulli Legi contrarius; neque etiam bonus positive, quia non conformis Legi, nifi permittenti: ergo non est honus praesertim si non intendam bonitaten positivam, sicuti licite potatu non intend rer ergo est, ctc manet in individuo indifferens. Uerum haec, Ut pote speculationi potius, quὲm praxi accommoda, breviter inmnuisse sussiciat. Qui latiorem hujus quaestionis notitiam desiderat, consulat. P.Masrium a. dist. s. n. IIo. Fabrum de paenit. Ρonesum dit'. s. ast. q. a. . Herincae . S. n. a .. i '
128쪽
ε . Quid sit circumstantia actus humanis 8. Communiter Gumerantur septem cireumsta etiae actuum humanorum, scilicet: quis, qui
I9. Quae etiam communiter dividuntur in merum aggravantes, & in peciem lonitatis, vel ma
litiae mutantes. . - 9O. Per circumstantiam atris intelligitur conditia personae. I9I. Per circumstantiam vero quid conditio, vaquantitas materiae. iva. Per ly usi intelligitur qualitas loci. 93. Circumstantia quisus auxiliis innuit condi tionem mediorum, & circumstantia Cur ' sitiei
94. Per circumstantiam quomodo signatur modus agendi, utputa, an magis, vel minus deliberate contigerit actus humanus. , 's. Circumsta alia quando tandem vult attende idam esse qualitatem temporis , quo actuShuma uus fuit factus. 96. Resolvitur Casus I. De quodam Min ista, i qui putavit se aequo majori psignaventia diuste fueratum a Consessario. FI. P
129쪽
s T. Pastor, qui oviculam suae curae concreditana induxit ad pegcanaum, tenetur hanc circumstan tiam exprimere in Consessione. 3. Idque a fortiori tenendum, si in Consessioiae vel occasione hujus sumpsit occasionem sollici Mndi 5 c.'9. Resiolvitur Casus IIo De quodam adolescente , qui furtivas subtractiones a Parentibus suis cor reptus, eosdem durius increpavit, mortem ac alia mala simul imprecarido. . Hanc circumstantiam, quod scilicet Parenti bus aliquid subtraxerit, per se Ioque do nou te
O I. Nisi propterea eosdem graviter afflixisse, via ad paupertatem redegisse supponatur. Eox Resolvitur Casus iII. Cujusdam poenitentisὐ
adferentis peccata varie circumstantionata, de quibus tamen Consessarius, praeter numerum, nishil aliud interrogaUit. Eo3. An ille, qui ter fornicatus fuit, teneatur dicere, utrum cum una; eademque persona ter, an vero eum tribus diversis semel rem habuerit a F. An portans scapulare e collo, vel alias Reliquias, simulque operi lascivo vacans, teneatur hanc circumstantiam singulariter exprimere itti Coufessione laos. In Confessione necessario debent exprimi cir cumstantiae speciem mutantes: & quid de aggra vantibus duntaxat 1θ6. Circumstantia personae, quando nam sit exprimenda in Consissione l1 7. fur teneatur specialiter in Consessione ex primere, utrum res furto ablata suerit Clerici, vel Laici EOS. Utrum detractor teneatur dicere ,i septori Mim d aiuiae de furto, vel de adulterio &c. - 1. . Cir-
130쪽
De circumstantiis actuum humanorum. ysgos. Circumstantia loci, quandonam debeat exprimi a poenitente a Io. Tangens impudice alium, vel aliam, an teneatur dicere, in qua parte corporis tetigerit &c 'a II. Circumstantia quomodo, id est, modus pee- candi, quandonam sit explicandus in Consessione φ . I 2. Circumstantia temporis quandoque, caeteri tamen rarius exprime a venit.
solvuntur quaesita, scitu necessaria ad
debite resolνendos Casus practicos de icircumstantiis actuum hum
aeres prim5, qui gintelligatur, vel quid
sit circumstantia ad us humani lN. Nomine circumstantiarum hic intelli- ι .guntur quaedam particulares conditiones quae actum humanum in suo esse morali jam constitutum quodammodo afficiunt in genere moris, quatenus eundem reddunt acci- . dentaliter quasi magis laudabilem, vel etiam vituperabilem: v. g. circumstantia personis conjugatae habentis rem cum alio&c. hune actum reddit specialiter vituperabilem , eo quod eundem faciat specialiter repugnaro virtuti justitiae, proptereique appellatur cir- sumitantia, speciem mutina, tribuitque quλω