장음표시 사용
241쪽
co ferentia septima f. practice cerib possumus concludere, quod die festivo pingere non sit peccaminosum.
Dices iterum. Si conscientia probabilis practice certo dictat, eo ipso non amplius, debet dici dictamen conscientiae probabilis. sed conscientiae certa. : at, hoc est contra suppositum : ergo &c. Negando illatum: quemadmodum enim conscientia erronea dicitur talis ex eo, quod ad hujus formationem concurrat aliquod principium erroneum, licet dictamen hujus eonscientiae practice fit rectum, M certum; ita pariter recte dicimus, illam conscientiam. esse probabilem, ad cujus formationem saltem remote concurrit aliquod principium probabile duntaxat . tametsi ultimum dictamen practicum nullam contineat in se formidinem , sed potius practicam certitudinem de honestate operationis, uti bene observat
Quaeres sib sitne licitum sequi opinionem minus probabilem, minusque tutam , relicta etiam probabiliore, M tutiore
I 8s . . pyimO- Per se loquendo non est iIliciatum sequi minus probabilem in quetestionibus Juris, id est, quando agitur de sola honestate . seu liceitate alicujus actionis. Italhodie satu communiter Doctom. Grillus tr. de conscient. probqb. q. aa. an. ρ. referens pro
. eadem sententia plures quam 1 so. Auctores
242쪽
De Conscientia probabili. I9'Randem tenent Mastrius Theolog. mora dis'. r
numeri alii, ita, ut Stephanus Spinota merit, scripserit, hanc opinionem esse Recentiorum omnium calculo, Sc universali pene po-Pulorum usu confirmatam ἔ etsi GonZales, de alii multi oppositum mordicus teneant, quihus ex nostris novissime subser psit Henno. valde liberalis, ne dicam excessivus. in cens iranda hae nostra sententia. Ratio autem Praecipua, Sc fundamentalis hujus nostrae benignae opinionis haec reddi potest: quia, ut proxime visum est, sequens opinionem pr habilem potest se practice certo resolUere, quod hic , de nunc non peccet: atqui dictamen Dracticum est regula proxima actio-men practicum est regula proxima actio
num humanarum: ergo moraliter certus est
de honestate suae actionis; iὁ quod amplius
confirmatur ex eo: quia quisquis prudenter operatur, non peccat; implicat enim op rationem prudenter exercitam esse peccR-tum : at, qui etiam relicta opinione tutiore , M probabiliore , amplectitur minus. quidem, vere tarnen probabilem, uti su .
Ponitur, operatur prudenter ; qui sequitur '
243쪽
sententiam gravi fundamento nixam, ac Θ nino dignam assensu viri prudcntis, uti satis liquet ex hactenus dictis : ergo non peceataec. Accedit, qubd sine certa Lege non debeat hominibus imponi obligatio gravis,qualis est haec de sequenda semper opinione tutiore aec. atqui ab A A. nequit ostendi cesea lex: ergo &c. Qui plures rationes pro hac opInione desiderat, adeat P. La Croix
I. prox. cit. ubi etiam fundamenta contraria . inveniet soluta.
x8s. Dixi tamen: Per se loquenda non esse illic tum G. . Nam per accidens subinde non Iicet sequi hujusmodi sententiam minus probabilem, idque in sequentibus casibus, I. . Si quis advertat, se ex hujuscemodi expositum iri periculo peccandi. Ex gr. esto pro- bile sit, te posse juxta morem patriae oscu- 16 excipere neminam, praesertim cognatam ἰItem e posse .Confessarium cum altero sexulpiritualis instructionis gratia familiarius conversari; item, posse mulierem animo Placendi suo marito incedere cum profano illo ornatu, M liberiori denudatione colli Me. n tamen praevideatur ex hujusmodi praxi imminere periculum animae, seu gravis ruinae piritualis . cessat omnino probabilitas practica talium opinionum. Rursus a. Nui ignorat probabilitatem alicujus opinionis. vet omnino credit, eam esse impronabilem.
me dubio peccaret, eandem practicando
244쪽
; De Conmentia probabili. 2o Ii 3. Similiter qui ex pacto, vel vi sui ossieti
l . sese obligarunt ad sequendas opiniones tuis i liores, illicite agerent practicando minust tutam ἔ at, hoc per accidens duntaxat, idi est, non virtute praecepti divini, quo ten i remur in omni casu, etiam ubi agitur ge -- Ia honestate actus, sequi tutiora, sed quia, i Vel ex praecepto charitatis, vel justitiae adis Bringimur abstinere ab hujusmodi praxi.
Videatur Sporer l. l. c. r. n. sta
jam ado ad idem quaesitum n It s. pro-I t positum i in quaestionibus facti. id est. quando agitur de facto, vel valore rei v. g. Sacramenti, vel de essicacia actionis cum probabili damno temporali. vel spirituali
proximi, vel nullitate Sacramenti, tenemur sequi sententiam tutiorem. Ita in re communissime DD. nominatim Herin p. a. u. a.
Buber tr. ι. dis' o. a. a. n. aa. Reiffens uel trir. dist. s. n. 36. Ratio est: quia extra casum. necessitatis nunquam licet sese exponere Pe
riculo irrogandi injuriam Christo, vel damnificandi graviter proximum &c. constat enim, hoc repugnare virtuti Religionis, vel charitat s , vel etiam justitiae r at, sequens opinionem minus tutam, vel minus proba-hilem, ubi agitur de valore alicujus Sacra - menti, vel actione conjuncta cum periculo damnificandi proximum &c. sese exponit tali periculor ergo Sec. minor facile probari
245쪽
potest exemplis; nam Sacerdos v. g. bapti-Zando in materia minus tuta. utputa infixi vio, aut cerevisia, exponit si periculo irre, verentiae erga Sacramentum , utique non sine gravi injuria erga Christum Sacramentorum Auctorem ; insuper etiam exponit ininfantem baptizatum perieulo salutis spiritualis. Similiter medicus adhiberis pharma caminus tuta, relictis tutioribus. M probabilioribus, exponit infirmum periculo vitae, vel aliorum damnorum. Denique Iudex feren- . do sententiam pro parte habente jus minus probabile, exponi se stericulo graviter damnificandi partem contrariam: ergo peccant
Dices. Peregrinus tenetur incedere viam securiorem e duabus; ita enim suadet prudentia, Se charitas. Similiter secundum mox dicta, medicus, & aegrotus tenentur ample. sti salubriora modicamina. Rursus miles t netur uti armis aptioribus ad obtinendam victoriam, artifex instrumentis magis idoneis
ad suum finem : ergo a fortiori quivis Christianus in negotio suae salutis quod utique
omnium maximum est tenetur sequi sente tias tutiores. tametsi non agatur de valore.
sed de sola honestate actionis. 8'. negando conseq. dc paritatem. Nam honestas actionis proxime , Sc quidem totaliter dependet a prudenti Judicio practico operantis, cui, si actus est conformis. eo
246쪽
De Conscientia probabili. a. o ipso bonus censetur, etsi in se bonus non esset, veluti constat de adoratione hostiae non
consecratae, quae tamen prudenter creditur consecrata: e contra valor Sacramenti, efficacia medicinae , aptitudo armorum, vel inin nrumentorum 6cc. minime dependet a no- .nro ludicio practico; nam si in illi es, re optima quidem fide tibi persuadeas, te baptiZ
re in aqua naturali, vel putes baptismum in vino collatum esse validum, talis baptismus.
in vino collatus erit nullus, neque ob tuam
persuasionem infans baptizatus emundabitur a labe Originaria, sed manebit expositus periculo talutis aeternae. Ex quo cuivis Perpendenti patebit palmaris disparitas inter utrumque casum, seu inter quaestiones juris. ubi agitur de sola honestate, seu licentia ali cujus actionis, α inter quaestiones fa ti, ubi agitur de validitate actionis Scc. Diees adhuc. Qui sequitur sententiam minus probabilem. practice judicare, M crede, re debet, hanc suam chionem esse proba Ulius peccaminosam : at. qui stante tali Judicio operatur, eo ipso peccat, Sc incurrit gravissi.
mum damnum animae: ergo nunquam prouesus licet sequi opinionem minus probabilem. Negando majorem ; qui enim ample Ityctitur sententiam minus probabilem, non judicat practice hanc suam operationem prinhabilius esse peecamino iam, multb minus 'ideo eam amplectitur; quia judicat minus
247쪽
xo conferentia septisatutam . minus probabilem, vel minus probabiliter licitam cprout Adversarii nostri sinissee sibi persuadent sed potius judicat
practice se hie, ae nunc operando non Pe care , Proptereaque eam sequitur, quia mo-- raliter certus est, se Deum non offendere. Et licet is, qui v. g. sequendo opinionem mi nus tutam, die festivo pingit, maneat speeu- Iative dubius de hac veritater An pingere fortassis non fit opus serrile. hoc ipso tamen, quod non constet, esse opus servile, vel ut tale esse prohibitum, practice certo concludit, sa ingendo non peccare, patrocinante sibi ceribtitulo, scilicet possessionis suae libertatis: s re, quemadmodum secundum dicta superiuan. t 1 s. dubitans, an emiserit votum castita tis, non obstante hoe dubio speculativo . praehice certo potest se resolvere. quhd non teneatur ad obiervantiam voti. & quod tuta conscientia amplecti valeat statum matrim
g. II. Proponuntur, & breviter re
solvuntur Casus praetici circa con- rscientiam probabilem.
'Itius nuper a quodam insignisus benefactore. A ct fautore institutusfuit Mos universalis .s licet testamentam ab uno, alterope competi tota
248쪽
α conficientia probabili. Σον tore fuerit escacisme impugnatum, nihilominustum ob singularem advocati sui dexteritatem. Operitiam, nec nsn ob peculiarem favorem unius alteriusνe Judicis in hac causa triumphaνit fel, cissime ita, jamjam adierit hareditatem. Quia ramen in eodem testamento reperit multa legata pia. mi valde invisa; hinc sciscitatur. an non possit tMa conficientia eorum executionem inte mittere, pecunia sibi reservata; tum quia hanc
actu jam polyidet bona side; tum etiam quia sabrem probabile videtur. distositionem restatoria fuisse invalidam. O hoc ipso dubitare licet, an
teneatur eam exequi. Quid Confessarius restondebit interroganti tDtium esse obligandum ad praestanda. Ec exequenda pia legata. Ratio est: quia adeundo haereditatem ipso facto censetur sese obligasse ad portanda onera sibi, ceu haerediuniversali incumbentia; enimvero juxta notissimam illam Regulam s s. juris in εto. aequi tali i vel maxime consentaneum est, ut is . qui sentit onus, sentire debeat commodum. Oecontra. Accedit, quod Judex declarando testamentum validum, eo ipso saltem implicite declaraverit Titium de voluntate pii tectatoris esse obligatum ad praestanda pia legata, ceu contra quaedam annexa huic testamento; esto proin speculative fuerit probabile, testamentum esse nullum, practice tamen Probabile non est, quod TitIus, ceu haeres univerialis institutus. post sententiam Judicis
249쪽
tuta conscientia possit adire haereditatem , cte simul negligere excusationem piorum Legatorum I certum quippe est, 'ubd sententiae justis, Sc piae testatoris intentioni teneatur se
accommodare. Et licet pecuniam a testatore relictam actu possideat bona fide, eam
tamen non aliter obtinuit, quam cum onere
praestandi pia legata ; unde haec possessio in
hunc finem nihil suffragatur Titio. Dices. Saltem hoc videtur certum, qubdinsistendo principiis nostrae sententisi benignae, β praescindendo ἱ sententia Iudicis, Titius posset tuta conscientia adire haereditatem, eo qubd testamentum probabiliter fuerit valii dum postea negligere legata ex eo capite,quia idem testamentum probabiliter fuerit nullum. Is i. Neque hoc permittendum esse Titio . tametsi praescindamus a sententia Iudicis. Ratio est: quia non licet mutare opinionem semel electam . si talis mutatio necessarib cedat in praejudicium certae Legis, vel alicujus tertii; quaevis enim lex possidet jus certum. ne fraudulenter eludatur: ergo pariter obligat, ne semel electa opinio mutetur in m nifestum sui praejudicium: atqui talis mutatio in nostro casu necessarib cederet in praejudicium testatoris, cujus dispositio se habet ad
instar Legis, juxta c. ultima voluntas. 4. c. II. q. a. ubi dicitur: ultima voluntas defuncti modis omnibus conservari debet: tametsi ergo sup
250쪽
De conscientia probabili. et 7
rit nullum. posito tamen, quod Titius threeis ditatem jamjam adierit, minime videtur probabile, eum posse tuta conscientia negligere pia legata, quin potius moraliter certum est. quod teneatur ea praestare, quippe ad quorum solutionem sese implieite saltem obligavit adeundo haereditatem, δc ratificando voluntatem defuncti. , Videatur de hoc Stor.
l. r. p. I. n. ι ι . Sporer tr. l. c. r. n. 3 F.
Esparsa de AcI. hum. a 3. Lugo de Eucharist.
dist. ι I. an. M. La Croiae l. l. n. sya .ct sys. Dices: ergo jam cogimur fateri, non sena-
per esse licitum amplecti opinionem etiam vere probabilem. Distinguendo illatum. Non semper I 'alicet sequi opinionem. quae est speculative duntaxat probabilis. con . quae est practice probabilis, id est, talis, supra quam possi mus formare Iudicium practicum, qubdeam amplectendo hic.& nunc non pecce mus. neg. illatum. Gratis ergo fatemur, non 'omnem propositionem de se, 6 speculative duntaxat probabilem illico tuta conscientia deduci posse in praxin, idque vel maxime, tunc, quando nobiS aliunde constat de certa , Lege, hujusmodi praxin prohibente. Pro hujus pleniori captu recolendum est ex dictis supra n. r II. duplex illud genus propositionum . speculativarum scilicet. Ec practicarum. EX gr. haec propositior Paulus nubidιbet Ioe .sorenos . est lpeculativa, α potest