Theologiæ Moralis Decalogalis Per modum Conferentiarum casibus praticis illustratæ ... Authore P. Fr. Benjamin Elbel De actibus humanis, et conscientia. Nec non de legibus et peccatis, tam in genere, quam in specie

발행: 1737년

분량: 857페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

311쪽

Conferentia nona

Leges, uti patebit ex dieendis in Conferentia

proxima an a 3.

Quaeres gib , an, vel quaenam sit differentia inter Legem, M praeceptum aso. W. Inter haec multiplex differentia reperitur; nam I. Lex debet ferri a persona publica , pro communitate, δc in bonum Com. munitatis ς praeceptum vero potest ferri a persona privata. 2. Lex afficit subditos ratione territorii : econtra praeceptum Proxia me, M immediate fertur in personas particu lares quarum, ossibus quodammodo inhaerere dicitur, ita, ut talem obligationem secum portent, ubicunque demum locorum exustant: econtra Leges territoriales non obiugant cives absentes, id est, extra territorium existentes. 3. Lex per se exigit esse stabilis. M perpetua, quemadmodum bonum publicum exigit stabiliter. ac perpetuo promoveri; unde fit, qu bd Lex non exspiret e . spirante Legislatore: econtra praeceptum re tutariter saltem exspirare solEt cum morte praecipientis, uti bene docent Reiffenstuet

Dictum tamen fuit, praceptum regulariter exstirare cum morte praecipientis ς dantur enim casus in quibus non exspirat, ae sunt sequentes. I. Si praeceptum sit factum ad pias causas. Ut si quis mandarit dari Eleemo.

synam. a. Si sit favorabile doti matrimo.

312쪽

De natura , ct conditionibus Letis ει. a Gi niali, vel alicui Scholastico. 3. Si mandatarius expresse fuit jussus exequi mandatumi Post mortem. q. Si res non sit amplius imtegra, id est, si executio mandati jam sit in-l cepta. s. Si executio alicujus gratiae sit mandata in favorem alicujus, & non relicta . ipsius exequentis scilicet I arbitrio. c. Denique, si per potestatem Legislativam tali mandato , vel praecepto sit attributa speci, lis stabilitas, qualem teste La Croix I. r. n. 1ει. in Societate JEsu habent praecepta Superiorum. Similiter in nostra familia Cis montana ordinationes Capitulares ab A. R. Ρ. Ministro Provinciali cum consensu RDiffinitorii factae, vim habent obligandi u que ad alteriusDiffinitorii electionem,quam-

.vis Praelatus interim amoveatur, aut decedat, prout teste Gaudentio Κerkhove in statari gener. G δ. s. lo. n. s. colligitur exstatutis Romanis Anno I 676- conditis.

g. II. Proponuntur, Sc breviter re

solvuntur Casus practici, circa n

turam, Sc essentialia Legis. M

CASUS PRIMUS.

I Itius intendit proficisti in Angliam. animo ibiam christi deles in νιωβον confortan dis

313쪽

x o Conferentia nona di is conservandi eisdem in occultos tem a Lnistrando ra. Ecclesia Sacramenta. Verum cum audiverit ibidem Catholicis Sacerdotibus omne exercitium Religionis, etiam privatum sexceptis duntaxat quibusdam Legatorum Palatiis esse imterdictum sub poena capitis, aut certe carceris per petui ; hinc dubitat 1. Aη hocsuum intentum obva Lege naturali,qua jubemur vitam non expon

re discrimini, nec proximo dare ansam peccandi, possit exequi 3 a. An prafata constitutioni Amglicana tuforo conscientia teneatur morem gere

. re Τ Quid Confessarius eidem respondebitia . . Ex. ad Primum quaesitum. Titius proficiastendo in Angliam, etiam cum periculo vi. tae , non peccavit contra Legem charitatis. Ratio est: quia haec solum obliti, ne vitam nostram discrimini exponamus sine gravi, Scuere rationabili causa : atqui Titius utpote ductiis animarum,S honoris divini gelo, hoc non facit sine gravissima, Ec rationabilissima causa r ergo non impingit in Legem natura. Iem charitatis; secus enim cogeremur fateri, innumeros SS. Martyres, immo vero ipsummet Christum Salvatorem nostrum, qui viis tam pro animarum salute dedere, peccasse sontra Legem naturalem. Et amabo l quot vitae discriminibus terra, marique sese exponunt mundani homines intuitu temporalis lucri, subinde valde modici, aut incerti, Sctamen nemo facile eos condemnat velut sui inimicos, re charitatis transgressoreS.

314쪽

De natura, ct conditionibas Legis M. a Ijam aridum. Titius non tenetur mo- as . rem gerere praefatae constitutioni Anglicanae,

quippe quae non justa, sed iniqua est, & hoc ipso nullam habet vim obligandi quempiam. Ratio hujus facile colligi potest ex eo, quod

tria dit Isidorus lib. I. EUmol. c. s. relatus cap. consuetudo dist. i. quia scilicet afl rationem Legis Pertinet ut ratione constiterit. religioni verae scilicet conveniat, disciplina congruat: at memorata constitutio Anglicana minime convenit verae Religioni. quin potius hanc supprimere, aut omnimodis eliminare cona- turr ergo non est Legi divinae conformis nequejusta. Merito proin Doctor Angelicus p uest O. art. 4. docuit, hujusmodi Leges non obligare in conscientia, immo neque servari posse, si Legi superioris D Et repugnent, nam obedire oportet Dm nragὶs, quam hominibus. Ac . F. quod , EC Apostoli sancti profusione sanguinis contestati sunt. Dices tamen contra hoc: finis Legum politicarum non est procurare bonum spirituale animarum, sed potius bonum, pacem, Se tranquillitatem Reipublicae : atqui constitutio Anglicana nihil aliud intendit. quam hunc

finem, immb nata esst conducere in hunc finem I experientia enim constat, in Republica quacunque demum tanto majorem reperiri tranquillitatem, quanto major esst unitas:

Religionis: ergo haec.constitutio Uel ut junissima omnimodis debet observari. di

315쪽

2 2 Conferentia nona

is . distin. maj. finis Legum politicarum non est procurare bonum spirituale positive α directe, con. saltem negative, neg. Nam ad honestatem Legis cujusvis attinet, ut salteiri verae Religioni non repugnet ; secus enim repugnaret Legi divinae: quod . Cum faciat praefata constitutio Anglicana ab omni

vero Christiano merito contemnitur ἔ non enim licet Imperatori, vel cuiquam pietatem custodienti contra divina mandata prasumere, nec quidquam, quod Evangelicis, νel Propheticis, . aut Apostolicis regulis Obviet, agere. Can. non licet. dist. Io. Uideatur SuareZ deo. lib. I. c. st. n. l. in me.

CASUS SECUNDUS.

C pronius Sacerdos sacularis a quodamsuo o amico Roma in scriptis, immo in forma

authentica obtinuit litteras, quibus adem magna authoritatis amicus restatur . a summι Pontifice Benedicto XIII. editam fuisse comstitutionem. vi cujus Sacerdotibus quibuscunque demum severe prohibuit. ne amplius portent capillaturam adscitiriam; quia tamen prafata constitutio in hisce partibus nostris nondum fuit solenniter promulgata, simulque Sempronius tum ob aeris inclementiam. tum etiam ob cipitis debilitatem : tum denique ob consuetudinem a longo tempore jamjam contractam discul- . ter deponeret suam Capillaturam; hinc sciscita-rar, an teneatur in conscientiasese accomodara prin

316쪽

De natura. Θ conditionibus Legis oe. 1 3prafata, constitutioni, quippe quam indubitanter scit Romajamfuisse solenniter promulgatam, im-mὸ ω a Principibus Ecclesia obserpatam l Quid

Confessarius restondebit ρConfessarius Sempronium jubeat bono esse animo , dicatque eum non teneri ad Observantiam di istae constitutionis, tametsi noverit eam Romae solenniter fuisse promul. gatam. Ratio est: quia in his partibus nostris praxis videtur contraria; nemo enim

tam facile credet, se vi solius promulgationis Romae factie jam esse actu obstrictum tali Lege; tum quia de sapientissimo simul, accirmentissimo Pastore Ecclesiae non est prae

sumendum, qubd voluerit ubique terrarum eandem constitutionem aequaliter obligare

tametsi non esset aequalis ratio obligandi. prout in hisce partibus nostris septentrionalibus certe non est: immb pro portandis Capillaturis tanto major ratio pugnet, quantb major est frigoris hiemalis rigor; tum denique, quia non est praesumendum de mente sapientissimi Principis, qubd velit illico ubi vis gentium omnes fideles obligatos . nisi constitutio Apostolica prius per eos, quo rum interest , α quibus incumbit, scilicet Episcopis,sit debite promulgata et certe enim ex hoc, M non alio fine solent hujusmodi constitutiones Episcopis transmitti. Sapien-tar proin noster Marchantius tom. a. trib. am. tr. I. rit. δ. q. s. fin. ait ad hoc, ut Lexii

317쪽

conferentia nona in actu ado obliget, non lassicere quamlibet notitiam privatam Legis. aut promulgationis factae, sed necessarium omnino esse. ut Lex obligatorie, M authentice Promul. getur per eos. ad quos regimen communitatis pertinet, Sc quibus credere, atque etiam aquiescere tenemur. Dices: Ergone in hisce partibus nostris liceret Sempronio . veI cuivis alteri docere. aut practicare aliquam opinionem. tametsi ex privata relatione sciret eam Romae a Sum.

mo Pontifice fuisse damnatam asc. α Non liceret. Ita ex communi DD. Henno ubi supra diθ. s. q. I. concl. 3. Ratio' est: quia Pontifex e Cathedra declarando hujusmodi propositionem velut erroneam, aut haereticam non statuit novum jus . sed solum declarat jus naturale , aut diUirium jam pridem statutum , etsi forte hactenus non ita explicite cognitum, aut declaratum: atqui certum esse debet, qubd juri naturali. ac divino quivis fidelium stare debeat, re sese accomodare Judieio Summi Pontificis e Cathedra loquentis: ergo &c. Hac de causa su-Pra n. a o. expresse fuimus locuti de Lege Pontificia, qua novum jus introducitur. qualis est ista de non portandis capillaturis adstititiis, M aliae consimiles. Videatur M.

318쪽

De natura, ct conditionibus Legis M. 27 p

CASUS TERTIUS.

CAjus Consiliarius magni nominis, nec minus opulentus intellexerat, in ultimo comessis decisium, ac decretum fuisse, ut duratorum simuιο frumenti valor diminueretur, econtra alteriuscujusdam moneta argentea valor elevaretuγ έquam ob rem temporis, ct notitia hujus priνara Occasione utendum sibi ratus, ante unum, vel

alterum diem prius, quam prafata constitutis solenniter promulgata fuit, petiit a quodam 3udas notabilem summam de illa θecie monera argentea , cujus loci eidem illico reddidit du-gatos, ct frumentum. Post aliquot dies, facta jam promulgatione prafata constitutionis venit ad Confessarium, fassus ingenue, se aliquem gu-daum insigniter decepisse, petiitque s cire, an propterea peccaνerit, vel obligationem restituendi incurrerit. Quid Confossarius interroganti jo reoondebitian Cajus vi hujus secti saltem per se IO- ,

quendo non peccavit, nec ullam obligatio 'nem restituendi contraxit. Ita Bonacina de Leg. dio. r. q. l. pu. 4. n. aa. CastropalaodeLL.π- s. dis'. l. pu. Io. n. a. quem sequitur Babenstuber contra Felinum, arinacium,

re alios. Ratio est: quia cum tempore hujus commutationis fame dugati, & frumentum revera fuerint in suo pristino valore coram tota communitate , profectb liquet, quod S a Ca- , '

319쪽

Crius dando aurum, α frumentum Pro 1lgento , rependerit aequivalens. Esto etiansupponatur scivisse frumentum post Promulgationem factam illico minoris valiturust quia tamen haec promulgatio nondum εontigit, nec Cajus aliunde fuit obligatus ad eanpublicandam, vel Judaeo insinuandam, hinnullam prorsus huic intulit injuriam, sed sapienter usus fuit Jure suo in ordine ad evadendum damnum, quod ex retentione dugato rum, re frumenti sibi imminere praevidit. as 3. Dixi tamen. C um in hoc facto per se is quendo non peccasse. Ex modo enim accusan. di videtur satis liquidb insinuasse, quod sal tem ex conscientia erronea graviter delique rit, dum ait, se insigniter decepisse quemdam Judaeum: deceptio quippe proximi in materia gravi non vacat gravi culpa: ergo cum C us putaverit se decipere, immb voluerit graviter decipere Iudaeum, videtur practice certum, quod graviter peccaverit, tametsi

non amplius teneatur rescindere contra,

ctum , nec quidpiam restituere Iudaeo. eo quod secundum mox dicta contractus fuerit revera justus. At quid, inquies. si Cajus cum Iudaeo hunc contractum iniisset post promulgationem Legis pragmaticaejam factam,sed adhue ignoratam tam a Crio, quam a Judaeo pas'. ax. Ex hac suppositione Cajus teneretur, vel rescindere contractum, vel refundera

320쪽

De natura , ct conditionibus Legis . ar excessum pretii majoris, quem obtinuit ex Iraefata commutatione. Ratio est i quia raesumi non potest, qu bd Judaeus consen- erit in contractum, nisi a C o reciperet aequivalens suo argentor atqui hoc non recepit: ergo praesumendum est potius, qubdnunquam voluerit dominium sui argenti, Mel excessum pretii transferre in C um. Et certe Cajus ex hac suppositione accepisset a Iudaeo, quod sibi minime debebatur: ergo

licet propter ignorantiam eXcusetur a culpa. nec teneatur restituere titulo injustae acceptionis. tenetur tamen titulo rei acceptae reinstituere tantum, quantum de alieno adhue possidet in re, vel in alio emolumento, uti hene docent Castropalao ubi supra punct. ει. n. st. Salmanticenses. Ec Babenstuber tr. s. dis'. r. a. s. n. stasI. III. . . .

Corollaria ex dictis inserenda

Colliges ex hactenus dictis primh, de ratione Legis, ut sic esse, ut obliget , sive dein sub culpa, ut obligare solent Leges divinae, Sc naturales, sive saltem sub poena, veluti nonnullae Leges humanae quae Propterea poenales dici solent itemque nonnullae Regulae, M privata Religiosorum

statuta, atque ordinationes communiter ob.

SEARCH

MENU NAVIGATION