장음표시 사용
351쪽
3o I. Ad materiam autem undequaquo gravem, potest, saltem valide, obligare sub culpa levi dun- ,
3 2. An etiam licite id possit 3o3. Resolvitur Casus I. de quodam Cive, qui
contra edictum Principis noluit manifestare quantitatem bonorum suorum. 3o . Haeredes probabilias nequeunt tuta conscien tia abscondere bona defuncti eo animo, ne juxta proportionem totius haereditatis cogantur pen-- dere tributum census vulgo bu Hermὁgin Steller. 3os. Praxis contraria abusus potius meretur dici,
3 S. Quid Confessario cum tali p cenitente sit agendum 3 7. Resolvitur Casus II. de quodam Religiosis, , cui ob periculum scandali fuit prohibitum tractare scio petum, vel alia id genus arma. 3o8. Qui si similia tractaret in iis circumstantiis, in quibus ne quidem posset sequi scandalum, nota
peccaret: i 3o9. Prout pluribus aliis exemplis declaratur L in quibus cessat periculum commune, & finis a aequatus Legislatoris. 3IO. secus dicendum, si periculum scandali seldm cessaret respectu hujus hominis in particulari , , non item in communi. II. Resolvitur Casus III. Cujusdam malesactoris. qui saepius quidem incarceratus , semper evasit rnovissime vero, ut denuo evaderet, custodem Carceris gravissime percussit; 3 2. Proptereaque graviter deliquit. 3I3. An, vel quibusnam liceat huiusmodi captivo consulere sugam , vel ad eam captandam suppintias serret i t
352쪽
3Iq. Leges humanae raro obligant cum periculis mutilationis, famae, vel alterius gravissio detrimenti. 3I s. Qui ob gravem insit mitatem corporis dieb jejunii carnes comedit, non peccat. 3I6. Nec peccat Excommunicatus, qui ob vitandum scandalum, vel aliud grave damnum segerit velut non Excommunicatum. 3s . Qui praeceptum circa materiam tam materia ialiter, quam formaliter levem transgreditur, nota peccat graviter, tametsi Legislator intendissec graviter obligare. 3I8. Transgressor Legis poenalis non fit sempoipso facto obnoxius poenae. 3I9. An poena fit latae, vel serendae sententiae coIligendum est ex verbis, ac tenore Lesis. 32O. Poenae Ecelesiasticae, quibus centura aliqua - ipso facto ine renda decernitur, criminis admissione illico incurruntur. . 32I. Non item aliae poenae proprie tales, praesertim Civiles, quae ad sui exacutionem requir vactum positivum. 3eta. solvitur quaedam instautia in contrarium. .
Praemittuntur, & breviter rosolvuntur quaesita, scitu necessaria ad
debite resolvendos Casus. practicos circa
ti obligationem Legum humanarum, pr. sertim poenalium.
inaeres primo. utrum Leges, praesertim Dumanae obligent in consci entia. dccoram Deo p
353쪽
De obligatione Zegum G os N. I. Lex naturalis, α divina certo obli 2' regant in conscientia secundum omnes recte sapientes, ait Babenstuber tr. 3. dio. a. a. r. n. r. Ratio prioris est: quia Lege naturali, vel in jubemur facere ea, quae sunt intrinsece bona, convenientia creaturae rationali, vel prohi- 'rahemur facere ea, quae sunt intrinsece malaeat, implicat inquit M. D. Franc. Schmier
amam naturae rationali qua tali dissentaneum exercere . nec simul in conscientia sentire reatum culpae; unde Doctor Gentium dum Rom. a. docuit, etiam gentibus Lege scripta destitutis, naturalem Legem esse cognitam, addidit hane causalem testimonium reddente illis conscientia ipsiorum. Ratio autem post rioris de se liquet: si enim teneamur parere Legibus humanis, quid ni, α divinis p Et certe Christus Dominus Mato. ἔρ. c. satis Hare innuit, mandata DE subdilpendiosa. lutis esse observanda. U. jam ado. Etiam Lex humana tam Ee- 222. clesiastica, quam Civilis possunt obligare in conscientia. Ita rursus omnes. Ratio desumiturium ex illo Apostoli ag Rom. 13. omnis i tanima potestatibusublimioribussus dita sit - idebnecessitate subditi estote nonsolum propter iram. sed etiam propter conscientiam, id est, ait Cardenas Cris Theolog. tr. 3. disp. a a. c. I. n. 3 o. propter obligationem conicientiae. Et ee
te id habet praxis, re communissima persuasio fidelium; tum etiam quia Lex humanae
354쪽
conferentia undecima . fertur a Superiore qua tali, id est, qua prae dito potestate obligandi, a Deo sibi com municata I de quibus Luc. io . v. νώ. dicitur: Qui τοι θιmit, me sternit M. ergo in con
scientia tenemur nos accommodare.
a 3. Dictum tamen fuit. Leges humanas posse obligare cte. ad innuendum , quod , tametsi Legislatores subinde utantur verbis praecep tivis, utputa: jubemas. mandamus. singuli hoc observent . non tamen semper per haec. intendant subditos obligare ; immo verbcontrarium non raro solent in fine talium constitutionum exprimere: fatendum tamen
est, hujusmodi constitutiones ne quidem ad poenam subeundam obligantes, dici non posse Leges, sed potius merentur dici conia sita, vel simplices quaedam ordinationes.' Videatur Castropalao tr. 3. dist. ι. pu. ι .
eteres ad b, utrum Leges humanae pro-: priε tales obligent ad solam poenam, an V rb etiam ad actum praeceptum v. g. ad sol venda pedagia, vel gabellas i &c. a' Ante responsionem advertendum est. Le-s gem humanam. Ut sic communiter dividi - . I. In moralem quae etiam appellari solet mceptiva a. In mere poenalem. M 3. inmixtam. Moralis ea censetur, vi jus Legis lator in ordine ad dirigendos mores cunde
Se inoralis dici solet) aliquid absolute praeci pili vel prohibet, sine adjectione poenae.
355쪽
De oἁIstatione Tegum M. Lex pure poenalis est, dum Legislator ad culpanti non intendit obligare, sed ad solam poenam ; veluti faciunt satis communiter sta. tuta diversarum Religionum. Denique Lex mixta appellari solet illa, qua aliquid praeciqpitur, vel prohibetur ita, ut Legislator illico adjiciat poenam a transgressioribus subeundam. v. g. dicendor Prohibemus, ne quisquam prasiumat frumentum e Provinιia ev here, quicunque autem deprehensus fuerit hanc .
nostram constitutionemfregisse, hanc poenam pejcuniariam solvat G. Porro, si Legislator ad utrumque velit subditos obligatos, prout fit in hoc casu dicitur Lex copulative mixta: sin iverb velit duntaxat alterutrum, scilicet, ut,
vel frumentum non eVehatur, Vel poena eve
hentibus taxata solvatur, dicitur Lex disjun
ad quaesitum: Lex moralis . seu prae ceptiva obligat in conscientia ad actum praeceptum v. g. ad auditionem Missae. Lex pure poenalis ad poenam, disjunctive mixta obligat indetermi ate, vel ad actum ejusve Odomissionem. Vel ad poenam: denique Lexeopulative mixta obligat determinate ad . actum, M ad poenam, si violetur. Ratio hujus desumi debet ex dictis: quia Leges ob ligant juxta intentionem Legislatoris: atqui mens Legislatoris est, ut Leci moralis servetur, sit talis, poenalis, ut poenalis &c. ergo. Videatur Babenstuber ubi supra a. I. n. in.
356쪽
3I 2 conferentia ungerima At, inquies, unde colligendum est..quod aliqua Lex sit mere poenalis, vel qubd sub gravi, aut levi duntaxat culpa obliget ad primum: An Lex aliqua sit pure 'poenalis, colligendum est praecipue ex ve ' bis, Ec mente Legislatoris, qui, si absolute aliquid praecipiat, vel prohibeat, censeri
debet voluisse condere Legem moralem, α non mere poenalem, tametsi transgressoribus simul poenam laxet. Ratio est: quia intentio Legislatoris est quasi anima Legis ergo si is non tantum poenam decernat, sed absolute aliquid praecipiat, vel prohibeat.
censendus est voluisse condere Legem moralem , vel certe mixtam. Fatendum nihilominus est, non posse circa hoc punetiam trai di regulam aliquam universalem , sed vel maxime etiam at endendam esse consuetudia - nem. quippe quae est optima Legum interhres c. cum dilectus. item L 3 . f. deLL. Videatur Reiffenstuet Theol. morat. tr. a. de LL. dist. α
7' η'. jam ad Edam quaesiti V:rtem. Utrum Legislator graviter, vel leviter duntaxat vo- . luerit obligare. colligendum est ex sequent, bus indiciis. I. Ex gravitate materiae, quae, nisi aliunde constet. Legislatorem voluisse leviter duntaxat obligare, semper censetur graviter prohibita. a. Ex gravitate poenae
adjunctae, utputa excommunicationis ma- joris , maledictionis aeternae, mortis, exilli Δία
357쪽
De ' obligatione Legum, o c. 3 I 3
iii S c. nam tales poenae non solent infligi, nisi ob culpam gravem. 3. Ex gravitate verborum magnam in se vim habentium, ut si dicat: mandamus in virtute S. obedientiae, strictissime praecipimus Ecc. 4. Denique ex usu, consuetudine. vel communi prudentium, M timoratorum Judicio; hine cum omnes probi obligationem de jejunio Ecel
fastico, de abstinentia a carnibus, de communione annua dcc. judicent esse gravem, prudenter dubitare non licet quin contra. veniens graviter delinquat. Vid. Henno is TL. dit'. s. q. ι. conclus I. Kresilinger addit. post. n. a 3. ad tract. a. dist. a. q. 3. Theolog. mor. R. P. Reiffenstuel. , Quaeres 3tib, an Leges humanae ad sui ob. servantiam obligent cum periculo vitae - ου. Regulariter non obligant cum pericu 198. O vitae, bene tamen a. quando id exigit bo- num commune, Vel quando transgressio Legis cederet in contemptum Dei, Religionis , fidei, aut potestatis Legislativae. Ita ex communi DD. HerincX dil=.3. de LL. q. t 3. Relisens uel cit. n. r3. θ a . Henno urisiuraq. Io. conclus. I. ct a. Rati priori est: quia . potestas humana regulariter loquendo non
potest obligare ad id, quod est moraliter impossibile: atqui observantia Legis cum periculo vitae. vel etiam famae integrae, immbeum notabili jactura bonorum fortunae, est ,
moraliter loquendo impossibilisi ergo &c,
358쪽
2 ' Ratio autem posterioris est: quia bonum commune praeferri debet bono privato, quemadmodum totum corpus debet praeferinti membro privato et ergo ubi publica necessutas, id exigit. potest Legislator humanu obligare subditos cum periculo vitae; hac de causa milites tenentur servare suas stationes. hostem aggredi Scc. cum evidenti periculo vitae : Similiter Parochus tenetur tempore' pestis succurrere suis Parochianis, eisdem administrando SS. Ecclesiae Sacramenta, non obstante evidenti periculo infectionis . nisi in aliquo casu particulari conservatio talis Pastoris esset necessaria ad aliorum plurium salutem. Similiter dum aliquid petitur fieri in contemptum Dei, aut Religionis sanctae. vel etiam potestatis Ecclesiasticae, positive, a intenditur dehonoratio Dei, at in nullo casu licet Deum positive inhonorare, aut contemnere: ergo aec. Hi DD. citi. Quaeres qto, utrum Legislator humanus
materiam levem sub obligatione gravi possit
praecipere, aut prohibere :3φO s. prim). Legislator humanus ad mat riam undequaque, id est, tam absolute, quam respe stive levem c de qua infra an. 3 a Io), nequit graviter obligare. Ita communis, Eccerta sententia D D. Ratio est et quia Lex debet esse rationabilis , dc justa : atqui ad materiam undequaque levem graviter. sub periculo aeternae damnationis obligare.
359쪽
De obligatione Legum. Oc. 3 I is
nec est rationabile, neque justum, ut de saliquet: ergo &c. Ex. Edo. Ad materiam gravem potest gra- 3or viter obligare. nihilominus si velit, potest etiam leviter duntaxat obligare ad illam. Ita
contra non paucos tenent Suarra. Laymann.
Herincx de Leg. dist. R. n. t 63. quos sequitur noster A. R. P.Κazenberger supplem. Decalog.
P. Sporer c. .sect. 3. n. ao . Ratio est: quia actiones agentium non Operantur ultra intentis nem eorum, ut habet commune axioma: ergo
si Legislator non velit. nisi leviter obligaractametsi posset graviter; cum materia su . ponatur esse capax gravis obligationis) subditi praevaricando Legem, non, nisi leviter
delinquent. Id quod amplius suaderi potest
ex eo: quia Legislator humanus hujusmodi Legem posset omnino abrogare, tollendo omnem obligationem r ergo etiam potest isaltem valide tollere obligationem gravem. Dixi Saltem ualide potest tollere obligationem 3oa. gravem sec. Nam si omnibus pensatis videtitur necessarium ad bonum Reipublicae, vel communitatis, ut Legislator graviter obliget ad talem materiam, quia fortassis praevidet. lare, ut subditi sumant ansam facilius prae varicandi Legem sub veniali duntaxat obligantem, putat Henno M alii. Legislatorem peccatorum, leviter duntaxat obligando, in quod irrationabiliter agat, α sua potestate negative saltem abutatur. Nihilq
360쪽
Conferentia undecima . secius Herinex L cit. sapienter ait, praxin illam diversarum Religionum , quae suos Alumnoo ad materiam de se capacem obliga- tionis gravis non volunt, nisi sub culpa levi. ivel sub mera poena obligatos, esse prudentissimam, eo qubd etiam culpa levis timoratas conscientias pungat, ideoque a transgressione retrahat, simulque in gravis lapsus discri
solvuntur Casus practici de obli
TDius Princeps statutum edidit, ut deinceps
singuli Ciνes secundum proportionem bonorum suorum contribuerent ad sublevanda onera ριιblica, qua in/ies quo accrescere videbam rvr ; qua de causa voluit, ut post obitum cujusvis civis bona ab eo relicta per Notarios Publicos diligenter registrarentur, quatenus inde posset taxari quantitas tributi census. id est ; Dieae eranόgensῆteuers ut vocam; bona ver ab Haredibus abscondita. sit qua expost facto imvenirentur. fisco cedare voluit: hujus constitu. tionis haud immemores quidam haredes, dum animadverterunt parentem suum peridentim morti appropinquare, optima quaque mobilia clam fortarunt, ne quantitas bonoram ab eo